Poradnik terapeutyczny nr 4

5
sce Miło nam poinformować, że w grudniu ubiegłego ro- ku z rąk Kuratora Oświaty otrzymaliśmy certyfikat „Szkoła Przyjazna Uczniom z Dysleksją” W tym roku szkolnym przy- stąpiliśmy do II edycji tego programu. W dniach 15-19 październi- ka w naszej szkole obchodzi- liśmy Europejski Tydzień Świadomości Dysleksji. Szkoła została udekorowana na kolor żółty-kolor dysleksji w naszej szkole. Przygotowa- na została wystawa pt Sławni dyslektycy.-celebryci” oraz przeprowadzonych zostało wiele konkursów dla uczniów klas I-VI. W ramach obcho- dów ETŚD odbyły się szkole- nia i konsultacje dla rodzi- ców. Dziękujemy wszystkim na- uczycielom, którzy czynnie włączyli się do obchodów ETŚD. Laureaci konkursów Konkurs plastyczny – Barwy jesieni w poezji Martyna Misztal 1c – I miej- sce Patrycja Błońska 2c – II miej- sce Gabriela Maksymiuk 2c- III miejsce Orto-krzyżówka Leon Gawroński 3b- I miej- sce Emilia Czerwińska 3d – II miejsce Karol Wierzbicki 3c – III miejsce Kinga Relidzyńska 3b – III miejsce Mój wiersz ortograficzny Justyna Ignaczewska 4a – I miejsce Małgorzata Dobosiewicz 4d – II miejsce Julia Snopek 4a –III miejsce Ortografia w fotografii Natalia Soszyńska 6a – I miejsce Krystian Szymczak 5b – II miejsce Maria Węgrzyn 6c – III miej- sce Patrycja Szczęsna – III miej- 2 MARCA 2013 ROKU DNI OTWARTE SZKOŁY Z DJĘCIA Z OBCHODÓW ETŚD S ZKOŁA PODSTAWOWA Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI NR 114 PORADNIK WYDAWANY PRZEZ TERAPEUTÓW P ORADNIK TERAPEUTYCZNY DLA R ODZICÓW WAŻNE TEMATY: -Odruchy-Joanna Ogórek -Dyslektyk a różne przed- mioty nauczania– Agnieszka Sieradzka– Słyk NUMER 4 ZESPÓŁ TERAPEUTÓW: Bożena Kalata-Grula logopeda, terapeuta peda- gogiczny-opracowanie graficzne Elżbieta Ołdakowska teraeuta pedagogiczny Agnieszka Sieradzka—Słyk terapeuta pedagogiczny Joanna Ogórek terapeuta pracujący me- todą integracji sensorycz- nej

description

Poradnik dla rodziców opracowany przez nauczycieli SP114

Transcript of Poradnik terapeutyczny nr 4

Page 1: Poradnik terapeutyczny nr 4

sce

Miło nam poinformować, że w grudniu ubiegłego ro-ku z rąk Kuratora Oświaty otrzymaliśmy certyfikat „Szkoła Przyjazna Uczniom z Dysleksją”

W tym roku szkolnym przy-stąpiliśmy do II edycji tego

programu.

W dniach 15-19 październi-ka w naszej szkole obchodzi-liśmy Europejski Tydzień Świadomości Dysleksji. Szkoła została udekorowana na kolor żółty-kolor dysleksji w naszej szkole. Przygotowa-na została wystawa pt Sławni dyslektycy.-celebryci” oraz przeprowadzonych zostało wiele konkursów dla uczniów klas I-VI. W ramach obcho-dów ETŚD odbyły się szkole-nia i konsultacje dla rodzi-ców.

Dziękujemy wszystkim na-uczycielom, którzy czynnie włączyli się do obchodów ETŚD.

Laureaci konkursów

Konkurs plastyczny – Barwy jesieni w poezji

Martyna Misztal 1c – I miej-sce

Patrycja Błońska 2c – II miej-sce

Gabriela Maksymiuk 2c- III miejsce

Orto-krzyżówka

Leon Gawroński 3b- I miej-sce

Emilia Czerwińska 3d – II miejsce

Karol Wierzbicki 3c – III miejsce

Kinga Relidzyńska 3b – III miejsce

Mój wiersz ortograficzny

Justyna Ignaczewska 4a – I miejsce

Małgorzata Dobosiewicz 4d – II miejsce

Julia Snopek 4a –III miejsce

Ortografia w fotografii

Natalia Soszyńska 6a – I miejsce

Krystian Szymczak 5b – II miejsce

Maria Węgrzyn 6c – III miej-sce

Patrycja Szczęsna – III miej-

2 MARCA 2013 ROKU DNI OTWARTE SZKOŁY

ZDJĘCIA Z OBCHODÓW ETŚD

SZKOŁA PODSTAWOWA Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI NR 114

PORADNIK WYDAWANY PRZEZ TERAPEUTÓW

PORADNIK TERAPEUTYCZNY DLA RODZICÓW

WAŻNE TEMATY:

-Odruchy-Joanna Ogórek

-Dyslektyk a różne przed-

mioty nauczania–

Agnieszka Sieradzka– Słyk

NUMER 4

ZESPÓŁ TERAPEUTÓW:

• Bożena Kalata-Grula logopeda, terapeuta peda-gogiczny-opracowanie graficzne

• Elżbieta Ołdakowska teraeuta pedagogiczny

• Agnieszka Sieradzka—Słyk terapeuta pedagogiczny

• Joanna Ogórek terapeuta pracujący me-todą integracji sensorycz-nej

Page 2: Poradnik terapeutyczny nr 4

Przetrwałe odruchy a po-wstawanie trudności w ucze-

niu się

Jednym z etapów diagnozy rozwoju procesów integracji sensorycznej jest ocena integracji odruchów: ATOS (Asymetryczny Tonicz-ny Odruch Szyjny), TOB (Toniczny Odruch Błędniko-wy), STOS (Symetryczny To-niczny Odruch Szyjny).

Czym są odruchy?

W momencie przyj-ścia dziecka na świat następuje nagła zmiana środowiska. Mą-dra natura wyposażyła dziecko w tzw. odruchy pierwotne, które pozwalają dziecku na reakcje na nowe bodźce środo-wiska. Są to reakcje zupełnie automatyczne, niezależne od naszej woli, gdyż nie są genero-wane one w korze mózgu ale na niższych piętrach ośrodkowego układu nerwowego (rdzeń i pień mózgu). Odruchy te mają ograniczony czas występowa-nia. Dzięki ich wygasaniu two-rzą się ruchy świadome.

Ocenę niektórych odruchów wykorzystuje się do identyfikacji dojrzałości funk-cjonalnej ośrodkowego układu nerwowego, np. w rutynowym badaniu noworodka zaraz po urodzeniu, jako elementu neu-rologicznej oceny dziecka. Rzadko takie badania przepro-wadza się w późniejszym okre-sie, chyba, że podejrzewa się istnienie problemu natury neu-rologicznej.

Odruchy (TOB, ATOS, STOS) którymi zajmują się w terapii terapeuci SI są to prymi-tywne odruchy postawy. Po-winny one wygasnąć do około 6 miesiąca życia dziecka. Prze-dłużająca się ich aktywność może świadczyć o niedojrzało-ści układu nerwowego i powo-dować m.in.

• wystąpienie schematów niedojrzałych zachowań

może prowadzić do tego, że niedojrzałe systemy będą domi-nować, mimo nabycia nowych umiejętności

Terapeuci SI w badaniu oceniającym rozwój procesów SI sprawdzają m. in. integrację tych odruchów.

Dla integracji odruchów oraz prawidłowego rozwoju ogromne znaczenie ma układ równowagi (przedsionkowy) i układ czucia głębokiego (proprioceptywny). Funkcjono-wanie tych układów wpływa na kształtowanie się prawidłowego napięcia mięśniowego, a jeśli rozwija się ono w sposób nie-prawidłowy, to również integra-cja odruchów będzie niepełna.

Toniczny Odruch Błędni-kowy (TOB) wywoływany jest przez ruch głowy powyżej lub poniżej linii kręgosłupa. To-niczny Odruch Błędnikowy umożliwia maluszkowi przej-ście z pozycji pełnego zgięcia do pozycji wyprostu, dzięki czemu ćwiczy on równowagę, czucie głębokie, napięcie mię-śniowe. Pozwala na kontrolę głowy i prawidłową pracę oczu. Jeśli Toniczny Odruch Błędni-kowy nie zostanie wyhamowa-ny w odpowiednim czasie po-woduje problemy z pełzaniem i raczkowaniem. Występowanie w późniejszym okresie szcząt-kowego TOB może powodo-wać m. in.: hipotonię lub hiper-tonię, zaburzenia koordynacji, zaburzenia wzrokowo-ruchowe, niestabilną równowagę, proble-my artykulacyjne.

Asymetryczny Toniczny Odruch Szyjny (ATOS) jest to bardzo ważny odruch, który już w życiu płodowym ułatwia kopanie, rozwija napięcie mię-śniowe oraz stymuluje układ równowagi. Następnie wspiera on proces narodzin, wpływa na rozwój wczesnej koordynacji ruchów ręki i oka, ułatwia wczesne ruchy sięgania. Jeśli nie zostanie on wygaszony do 6 miesiąca życia, dziecko będzie

miało trudności z pełzaniem, raczkowaniem. Na dalszym etapie rozwoju będzie zaburzał mechanizmy równowagi, będą pojawiały się trudności z prze-kraczaniem środkowej linii ciała. W późniejszym okresie mogą pojawić się również trud-ności z ustaleniem dominującej strony ciała tzw. lateralizacji. Dziecko może mieć również trudności z wykonywaniem ruchów naprzemiennych np. w czasie chodzenia, skakania pojawiają się ruchy jednostron-ne zamiast naprzemiennych. Konsekwencją przetrwałego ATOS mogą być również słabo rozwinięte ruchy wodzenia wzrokiem, trudności z percep-cją wzrokową, szczególnie symetrycznych kształtów

Symetryczny Toniczny Odruch Szyjny (STOS) wystę-puje krótko tuż po porodzie, powoduje opozycyjne ruchy górnej i dolnej części ciała. Następnie zanika, by pojawić się około 6-9 miesiąca życia, tuż przed tym jak dziecko staje się gotowe do podparcia na rękach i kolanach, by raczko-wać. Za każdym razem jak dziecko opuszcza głowę ręce zginają się, a nogi prostują. Gdy natomiast dziecko unosi głowę do góry, ręce prostują się, , nogi zginają się, a poślad-ki cofają się do kostek stóp. Dziecko może mieć trudności z utrzymaniem niektórych pozy-cji, co widoczne jest szczegól-nie u starszych dzieci, które np. siedzą przy stole i piszą. Gdy dziecko spogląda w dół ramio-na zginają się, co utrudnia utrzymanie wyprostowanej pozycji siedzącej i jednoczesne pisanie, a to oczywiście będzie się przekładało na problemy grafomotoryczne. Przetrwały STOS wpływa m. in. na uwagę/koncentrację, koordynację oko-ręka, akomodację wzrokową- przepisywanie, łapanie piłki, niektóre ruchy śledzenia wzro-kowego.

ODRUCHY

STR. 2 PORADNIK TERAPEUTYCZNY

„IM WCZEŚNIEJ TERAPIA ZOSTANIE ROZPOCZĘTA, A W PRACĘ Z DZIECKIEM WŁĄCZĄ SIĘ RODZICE,

TYM WIĘKSZYCH EFEKTÓW MOŻEMY SIĘ

SPODZIEWAĆ”

Page 3: Poradnik terapeutyczny nr 4

widoczne jest szczególnie u starszych dzieci, które np. siedzą przy stole i piszą. Gdy dziecko spogląda w dół ramiona zginają się, co utrudnia utrzymanie wyprostowanej pozycji siedzącej i jednoczesne pisanie, a to oczywiście będzie się przekładało na problemy grafomotoryczne. Prze-trwały STOS wpływa m. in. na uwagę/koncentrację, koordynację oko-ręka, akomodację wzrokową- przepisywanie, łapanie piłki, niektóre ruchy śledzenia wzrokowego.

JOANNA OGÓREK Literatura:

M. Borkowska Uwarunkowania rozwoju ruchowe-go i jego zaburzenia w mózgowym porażeniu dzie-cięcym

S. Blythe Godard Jak osiągać sukcesy w nauce

S. Blythe Godard Harmonijny rozwój dziecka

M. Okrzasa, K. Zacharek, E. Fidelus Praca nad odruchami ATOS i TOB w warunkach domowych (materiały kursowe)

Rysunki: S. Blythe Godard Harmonijny rozwój dziecka

Zapraszamy na szkolenie 5 marca 2013r.,

które poprowadzi terapeuta SI

się. Uczeń z dysleksją rozwojo-

wą ma trudności nie tylko w

nauce języka polskiego, ale w

większości przedmiotów szkol-

nych. Zdiagnozowane zaburze-

nia analizatorów: wzrokowego,

słuchowego, kinestetycznego i

integracji między nimi wpływa-

ją na ogólne funkcjonowanie

dziecka w szkole i poza nią. Na

lekcjach przyrody dyslektycy

maja trudności w orientowaniu

się na mapie, mylą strony świa-

Przyjęło się

sądzić, że uczeń ze stwierdzoną

dysleksją rozwojową, to ktoś

kto ma trudności z nauką przed-

miotu, jakim jest język polski.

Robi różnorodne błędy w pisa-

niu, mocno obniżona jest strona

graficzna jego pisma, technicz-

nie słabo czyta, przekręca wyra-

zy i niewiele rozumie z prze-

czytanego tekstu. Jest to bar-

dzo wąskie rozumienie specy-

ficznych trudności w uczeniu

ta, mają problem z orientacją

w czasie i przestrzeni. Mają

kłopot z zapamiętaniem nazw

geograficznych. Na lekcjach

historii z trudem przychodzi im

zapamiętanie dat, nazwisk.

Wydawać by się mogło, że w

takim wypadku matematyka,

będąca nauką ścisłą, nie po-

winna przysparzać problemów.

A tak nie jest. Osoby z dyslek-

sją mają trudności z opanowa-

niem tabliczki mnożenia, mylą

znaki działań, znaki

DYSLEKTYK A RÓŻNE PRZEDMIOTY NAUCZANIA

STR. 3 PORADNIK WYDAWANY PRZEZ TERAPEUTÓW

Page 4: Poradnik terapeutyczny nr 4

Remiszewska 40

03—550 Warszawa

Tel.: (22) 679 46 92

E-mail: [email protected]

SZKOŁA PODSTAWOW NR 114

IM. JĘDRZEJA CIERNIAKANR 114

tanecznych. Dlatego istotne jest, aby

dziecko ze stwierdzoną dysleksją było

wspierane przez wszystkich nauczycieli na

różnych przedmiotach nauczania, nie tylko

na języku polskim. Aby rodzice byli świa-

domi, że ich dziecko może doświadczać

porażek także na innych przedmiotach w

szkole i należy ich wspomóc. Poza tym

specyficzne trudności u dzieci i także do-

rosłych dyslektyków uwidaczniają się w

ich codziennym życiu. Osoby te maja kło-

pot z poprawnym wypełnianiem formula-

rzy urzędowych, z nauczeniem się jazdy

samochodem, z czytaniem mapy i orienta-

cją w nieznanym terenie, z zapamiętaniem

numerów telefonów, danych liczbowych, z

zapamiętaniem nazwisk, z przekazaniem

informacji odebranych przez telefon, z

artykulacją złożonych wyrazów. Mylą

numery autobusów, mylą kolejność cyfr

przy wykręcaniu numeru telefonicznego.

W życiu zawodowym mają kłopot z orga-

nizacją i zarządzaniem własnym czasem,

zadaniami, materiałami.

AGNIESZKA

SIERADZKA- SŁYK

mniejszości i większości, po-

pełniają pomyłki w zapisie cyfr, liczb.

Mają kłopot z rozwiązywaniem zadań

tekstowych, z liczeniem w pamięci, z

zapamiętaniem wzorów, definicji, z ryso-

waniem wykresów, schematów, tabel, w

opanowaniu algorytmów działań pisem-

nych, szczególnie dzielenia. Występują

trudności w geometrii, zakłócenia wy-

obraźni i orientacji przestrzennej. Wystę-

puje ograniczona możliwość rozumienia

pojęć matematycznych np. pole po-

wierzchni, objętość bryły, prostopadły,

równoległy. Osoby te cechuje chaotyczny

zapis działań i gubienie się w działaniach.

Dość poważne trudności mogą wystąpić

w nauce języków obcych. Kłopot z zapa-

miętaniem słówek, niepoprawny zapis

wyrazów pomimo dobrych wypowiedzi

ustnych. Kłopot ze zrozumieniem grama-

tycznej konstrukcji języka obcego i wła-

ściwego sposobu budowania zdań, niepo-

prawna wymowa, trudności z różnicowa-

niem wyrazów podobnych, pod względem

wymowy lub pisowni. Pojawiają się rów-

nież trudności w nauce takich przedmio-

tów jak plastyka czy technika. Obniżony

poziom malowania, rysowania, wycina-

nia. Trudności z wykonaniem modeli,

konstrukcji, z rozplanowaniem kompozy-

cyjnym pracy plastycznej, w ujęciu per-

spektywy, z zachowaniem stosunków

przestrzennych. Duża męczliwość pod-

czas pracy, niesprawność w posługiwaniu

się przyborami szkolnymi. Także wycho-

wanie fizyczne może sprawić trudność.

Dzieci dyslektyczne mają kłopot z koor-

dynacją ruchową, z odtwarzaniem ruchu i

sekwencji ruchowych, mylą kierunki. Na

lekcjach muzyki mają problem z czyta-

niem nut, z zapamiętaniem rytmu, tek-

stów piosenek, z nauczeniem się układów

W CELU ZWIĘKSZENIA SZANS EDUKACYJNYCH DZIECI Z DYSLEKSJĄ

PRZYSTĄPILIŚMY DO PROGRAMU

„ ORTOGRAFFITI”

J ESTEŚMY W I NTER NECIE ! ! !

W W W . S P1 1 4 . E D U . P L

KONTAKT Z NAMI

E-mail:

[email protected]

terapia [email protected]

Page 5: Poradnik terapeutyczny nr 4

Dzieci rozwijają się przez ruch. Ta oczywistość czasem staje się zapomniana. Codzienny ruch jest podstawą do harmonijnego rozwoju w aspekcie rozwoju koordynacji ruchowej, wzrokowej oraz funkcji grafomotorycznych. W ciągłym pośpiechu, w natłoku obowiązków, dzieci mają ograniczoną możliwość ruchu. Rezultatem jest statyczność i brak możliwości ruchu w takiej ilości, jaka jest dzieciom potrzebna.

Potrzebą ruchu zajmowali się filozofowie, mówiąc o związku rozwoju duchowego z rozwo-jem ciała „ W zdrowym ciele, zdrowy duch”. Psychologiczny aspekt potrzeby ruchu mówi o potrzebie akceptacji, dotyku. Gary Chapman w „Pięciu językach miłości”, pisał o pięciu for-mach – językach miłości, które każdy człowiek przyjmuje w życiu i większość z nich nieroze-rwalnie związane są w ruchem.

W sytuacji, w której dzieci nie mają w sposób naturalny możliwości ruchu, alternatywną i odpowiedzią na taką potrzebę są zajęcia ruchowe w szkole. Zajęcia ruchowe prowadzone np. metodą Weroniki Sherborne są wplatane w zajęcia terapeutyczne, ćwiczą prawidłową postawę ciała oraz ustawienie obręczy barkowej i biodrowej, uczą relacji opartej na współ-pracy, ponieważ te umiejętności podnoszą sukcesy w szkole.

Rodzice mogą wykorzystać ćwiczenia zaczerpnięte z zajęć Ruchowych metodą Weroniki Sherborne w codziennych sytuacjach i podczas zabawy:

Ćwiczenia prowadzące do poznania siebie i własnego ciała Kołysanie/ kołysanie się i masowanie Wzajemne uściski i obejmowanie Wskazywanie części ciała

Ćwiczenia pomagające zdobyć pewność siebie i budować poczucie bezpieczeństwa w

otoczeniu. przewracanie się i czworakowanie pełzanie i czołganie się przechodzenie przez „domki”, „tunele” pod i nad osobami lub przedmiota-

mi

Ćwiczenia nawiązujące kontakt oraz współpracę z partnerem bezpieczne przewracanie, bujanie i przechodzenie przez przeszkody balansowanie, przytrzymywanie się naśladowanie ruchu samolotu przenoszenie ciężaru ciała i innych osób*

Zachęcam co stwarzania dziecku codziennych sytuacji, w których mogą ruszać się w sposób spontaniczny – spacery do szkoły i na zakupy, wchodzenie do schodach, zabawy na świe-żym powietrzu, wspinanie się po drzewach, place zabaw i zabawy w domu.

Elżbieta Ołdakowska – terapeuta pedagogiczny, animator społeczno – kulturalny