Pomorskie w Unii. Numer Jesień/ Zima 2012

20
POMORSKIE Publikacja finansowana w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego na lata 2007–2013 Egzemplarz bezpłatny ISSN 2081-7754 Pomorzanom na zdrowie str. 6 Jeszcze więcej „Zdolnych z Pomorza” str. 14 Pomorskie zmienione dzięki RPO str. 9 Informator Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego i funduszy NSS na Pomorzu Nr 3 jesień–zima 2012 Spójnoœæ regionu g³ównym celem Strategii Rozwoju Województwa str. 8

description

Pomorskie w Unii. Numer Jesień/ Zima 2012

Transcript of Pomorskie w Unii. Numer Jesień/ Zima 2012

Page 1: Pomorskie w Unii. Numer Jesień/ Zima 2012

PPOOMMOORRSSKKIIEE

PPuubblliikkaaccjjaa ffiinnaannssoowwaannaa ww rraammaacchh RReeggiioonnaallnneeggoo PPrrooggrraammuu OOppeerraaccyyjjnneeggoo ddllaa WWoojjeewwóóddzzttwwaa PPoommoorrsskkiieeggoo nnaa llaattaa 22000077––22001133

EEggzzeemmppllaarrzz bbeezzppłłaattnnyy

IISSSSNN

220088

11--7777

5544

PPoommoorrzzaannoomm nnaa zzddrroowwiiee ssttrr.. 66

JJeesszzcczzee wwiięęcceejj„„ZZddoollnnyycchh zz PPoommoorrzzaa””ssttrr.. 1144

PPoommoorrsskkiiee zzmmiieenniioonneeddzziięękkii RRPPOOssttrr.. 99

IInnffoorrmmaattoorr RReeggiioonnaallnneeggoo PPrrooggrraammuu OOppeerraaccyyjjnneeggoo ddllaa WWoojjeewwóóddzzttwwaa PPoommoorrsskkiieeggoo ii ffuunndduusszzyy NNSSSS nnaa PPoommoorrzzuu

NNrr 33 jjeessiieeńń––zziimmaa 22001122

SSppóójjnnooœœææ rreeggiioonnuu gg³³óówwnnyymm cceelleemm

SSttrraatteeggiiii RRoozzwwoojjuu WWoojjeewwóóddzzttwwaa

ssttrr.. 88

Page 2: Pomorskie w Unii. Numer Jesień/ Zima 2012

„Pomorskie w Unii” Informator Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego i funduszy NSS na Pomorzu2

Jedyne w Polsce Muzeum Emigracji powstanie w budynku Dworca Morskiego w Gdyni za dwa lata.

345

67

8

9101112

1314151617

18

19

Młodzi pod żaglamiJESSICA w Muzeum Emigracji W Bramie Wyżynnej wiedzą wszystko

EURORAPORT

Spójność regionu głównym celem StrategiiRozwoju WojewództwaPomorskie zmienione dzięki RPODokąd po fundusze unijne?Punkt Informacyjny POKL stawia na jakośćJak z Programu Operacyjnego Kapitał Ludzkiskorzystali mieszkańcy Pomorza?

EUROEDUKACJA

EUROINWESTYCJE

Pomorzanom na zdrowieSkuteczna profilaktyka i szybka diagnostyka

Kariera po pięćdziesiątce? To możliwe!Jeszcze więcej „Zdolnych z Pomorza”Szkolnictwo zawodowe ma przyszłośćMOS-T do lepszej przyszłościNiepełnosprawni sprawni społecznie

JESSICA w MuzeumEmigracji

str. 9

WWyyddaawwccaa::Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego

RReeddaakkccjjaa::Departament Promocji Województwa UMWPDepartament Programów RegionalnychUMWP

ZZeessppóółł rreeddaakkccyyjjnnyy::Aleksandra Balińska, Joanna Bogdziewicz--Wróblewska, Katarzyna Borowiecka, DorotaGranoszewska-Babiańska,Maciej Grzywacz,Krystyna Hartenberg-Pater, MałgorzataJankiewicz, Ludmiła Jezierska, Hanna Kalenik,Aneta Konopacka, Bartosz Kozicki, AgataLeszczyńska, Bożena Micun-Gusman,Adam Moczulski, Janusz Mosakowski,Katarzyna Mykowska, Iwona Naliwajek,Katarzyna Rewers-Dawid, Marcin Twardokus,Michał Wacławik, Maciej Wiśniewski

PPrrzzyyggoottoowwaanniiee:: Agape. Agencja doradcza i wydawniczaul. Lazurowa 183 lok. 3, 01-479 Warszawa tel./faks: 22 886 62 26e-mail: [email protected]

AAddrreess ddoo kkoorreessppoonnddeennccjjii:: Urząd Marszałkowski Województwa PomorskiegoDepartament Promocji Województwa ul. Długi Targ 1/7, 80-828 Gdańsk

tel.: 58 326 87 85faks: 58 326 87 86e-mail: [email protected]

Nakład: 2000 egzemplarzy.Egzemplarz bezpłatny.Fot. na okładce: 123RF

„„PPoommoorrsskkiiee ww UUnniiii”” IInnffoorrmmaattoorr RReeggiioonnaallnneeggoo PPrrooggrraammuu OOppeerraaccyyjjnneeggoo ddllaa WWoojjeewwóóddzzttwwaa PPoommoorrsskkiieeggoo ii ffuunndduusszzyy NNSSSS nnaa PPoommoorrzzuuISSN 2081-7754

str. 4

str. 14

Jeszczewięcej „Zdolnych z Pomorza”

SSPPIISS TTRREEŚŚCCII

EUROSUKCES

Kobieta w porcie

EUROWYSZUKIWARKA

Informacje o naborach wniosków

EUROFLESZ

Pomorskie zmienione dzięki RPO

Wartość programu, finansowanego z Europejskiego Funduszu RozwojuRegionalnego, wynosi ponad 938 mln euro.

Wspieranie uczniów o szczególnych predyspozycjach w zakresie matematyki,fizyki i informatyki pozwoli im te zdolności w pełni wykorzystać.

Page 3: Pomorskie w Unii. Numer Jesień/ Zima 2012

oddajemy w Wasze rêce ostatni w tym roku numer magazynu Pomorskie w Unii.

Pismo jest z Pañstwem od 2004 roku i przez ten czas zmienia³o swoj¹ formu³ê.

Pocz¹wszy od pierwszego numeru, mamy jednak g³ówny cel – zebraæ w jednym

miejscu najistotniejsze informacje, które pokazuj¹ realne dzia³anie funduszy

Unii Europejskiej w regionie. Chcieliœmy te¿ zaprezentowaæ najwa¿niejsze i naj-

ciekawsze tematy, opisaæ korzyœci i efekty realizacji polityk Unii Europejskiej

w województwie. Mamy nadziejê, ¿e dziêki tym publikacjom mog¹ siê Pañstwo

– jako mieszkañcy czy goœcie Pomorza – dowiedzieæ wiêcej o naszym regionie

i o pracy samorz¹du województwa pomorskiego.

Zamykaj¹cy ten rok magazyn to w przewa¿aj¹cej czêœci podsumowanie koñcz¹ce-

go siê okresu programowania 2007–2013. Do nowej perspektywy finansowej UE ma-

my jeszcze rok, dlatego przez najbli¿sze miesi¹ce bêdziemy poœwiêcaæ jej wiele uwagi

i to nie tylko na ³amach magazynu Pomorskie w Unii. Jednak zanim zaczniemy myœleæ

o nowych finansach i projektach, warto przeanalizowaæ kilka dzia³añ, realizowanych

za unijne pieni¹dze, które bêd¹ mia³y ogromny wp³yw na nasze województwo.

Znajd¹ wiêc Pañstwo w tym wydaniu analizy dotycz¹ce dwóch najwa¿niejszych

dla województwa programów (strony 9 i 12), a tak¿e informacje na temat przyjêtej

przez Sejmik Województwa Pomorskiego nowej Strategii 2020 (strona 8). Nic le-

piej nie pokazuje efektów dzia³ania funduszy europejskich ni¿ realizowane projek-

ty i korzystaj¹cy z nich ludzie. Tak naprawdê, tematy ze stron 6–19 mog¹ dotyczyæ

ka¿dego z nas. Ka¿dy mo¿e „konsumowaæ owoce” funduszy europejskich w naszym

regionie. Wystarczy znaleŸæ odpowiedni¹ dla siebie informacjê i sprawdziæ, jak na-

le¿y „wejœæ w projekt”. Oka¿e siê, ¿e codziennie do pracy jeŸdzimy wyremontowa-

n¹ ulic¹, nasze dzieci ucz¹ siê w szkole w nowej multimedialnej sali, a nasi rodzice

uczêszczaj¹ na bezp³atny kurs jêzyka w³oskiego. O tych wszystkich mo¿liwoœciach

piszemy od pocz¹tku istnienia biuletynu i zawsze bêdziemy Pañstwu je pokazy-

waæ. Fundusze UE s¹ przecie¿ dla wszystkich, tak jak i nasz magazyn.

Przyjemnej lektury.

Redakcja Pomorskiego w Unii

Nr 3 jesień–zima 2012 „Pomorskie w Unii” 3

EEUURROOFFLLEESSZZ

Szanowni Czytelnicy,

MMłłooddzzii ppoodd żżaaggllaammii

Iwona Naliwajek

Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego

W ostatnim tygodniu wrzeœnia jako pierwsi ru-

szyli na ¿agle m³odzi mieszkañcy z powiatów

cz³uchowskiego i chojnickiego, którzy pod okiem in-

struktorów zFundacji Navigare poznawali na Jeziorze

Charzykowskim podstawy ¿eglarstwa. Tydzieñ póŸ-

niej na wodach Zatoki Puckiej pojawili siê uczniowie

powiatu puckiego. Oprócz ¿eglowania program obej-

mowa³ m.in. zajêcia z pierwszej pomocy, naukê szant

oraz warsztaty rozwijaj¹ce kompetencje kluczowe.

Do projektu edukacji morskiej zg³osi³o siê

ponad 230 szkó³ podstawowych z województwa

pomorskiego. Uczniowie klas V wezm¹ udzia³

w prowadzonych metod¹ projektu dodatkowych

zajêciach pozalekcyjnych zwi¹zanych z tematyk¹

morsk¹ oraz spotkaniach o charakterze pedago-

giczno-psychologicznym i edukacyjno-zawodo-

wym. Czekaj¹ na nich równie¿ praktyczne zajêcia

¿eglarskie, wyjazdowe warsztaty edukacyjne, pik-

niki naukowe, a na najlepszych – obozy ¿eglar-

skie. Rekrutacja szkó³ podstawowych do projektu

na rok szkolny 2012/2013 zosta³a zakoñczona.

Metody pracy, zakres tematyki poruszanej

na zajêciach oraz wykorzystanie teorii w praktyce

– to nowa, kompleksowa propozycja w ofercie

edukacyjnej pomorskich szkó³. Umo¿liwi ona

skuteczne, efektywne oraz atrakcyjne dla uczniów

rozwijanie kluczowych kompetencji, szczególnie

matematycznych i naukowo-technicznych, inicja-

tywy i przedsiêbiorczoœci, œwiadomoœci i ekspresji

kulturalnej, umiejêtnoœci spo³ecznych i obywatel-

skich. Niezwykle wa¿nym celem zak³adanym

w projekcie jest równie¿ wzmocnienie wœród

uczniów poczucia to¿samoœci regionalnej.

Projekt „Pomorskie – dobry kurs na edukacjê.

Kszta³towanie kompetencji kluczowych uczniów

w regionie poprzez edukacjê morsk¹” ze œrodków

POKL realizuje Urz¹d Marsza³kowski Województwa

Pomorskiego w partnerstwie z Fundacj¹ Navigare

Mateusza Kusznierewicza (dla szkó³ podstawowych)

oraz Lig¹ Morsk¹ i Rzeczn¹ (dla gimnazjów).

Nowy rok szkolny przyniesie kilku tysiącompiątoklasistów możliwość zdobycianowych umiejętności oraz przeżycianiezwykłych wrażeń. To wszystko dziękizajęciom związanym z tematyką morską w ramach projektu „Pomorskie – dobrykurs na edukację. Kształtowaniekompetencji kluczowych uczniów w regionie poprzez edukację morską”.

PPOOMMOORRSSKKIIEE

PPuubblliikkaaccjjaa ffiinnaannssoowwaannaa ww rraammaacchh RReeggiioonnaallnneeggoo PPrrooggrraammuu OOppeerraaccyyjjnneeggoo ddllaa WWoojjeewwóóddzzttwwaa PPoommoorrsskkiieeggoo nnaa llaattaa 22000077––22001133

EEggzzeemmppllaarrzz bbeezzppłłaattnnyy

IISSSSNN

220088

11--7777

5544

WW UUNNIIIINNrr 11 wwiioossnnaa 22001122

IInnffoorrmmaattoorr RReeggiioonnaallnneeggoo PPrrooggrraammuu OOppeerraaccyyjjnneeggoo ddllaa WWoojjeewwóóddzzttwwaa PPoommoorrsskkiieeggoo

ii ffuunndduusszzyy NNSSSS nnaa PPoommoorrzzuu

SSzzeerrookkooppaassmmoowwyy

iinntteerrnneett

nnaa PPoommoorrzzuussttrr..

66

ZZddoobbąąddźź cceerrttyyffiikkaatt

„„DDzziieeddzziiccttwwoo KKuulliinnaarrnnee

PPoommoorrsskkiiee””

ssttrr.. 1144

IInnvveesstt iinn PPoommeerraanniiaa,,

cczzyyllii ooffeerrttaa sskkrroojjoonnaa

nnaa mmiiaarręę

ssttrr.. 1166––1177

AAkkttuuaalliizzaaccjjaa SSttrraatteeggiiii RRoozzwwoojjuu

WWoojjeewwóóddzzttwwaa PPoommoorrsskkiieeggoo 22002200

ssttrr.. 1100––1111

PPOOMMOORRSSKKIIEE

PPuubblliikkaaccjjaa ffiinnaannssoowwaannaa ww rraammaacchh RReeggiioonnaallnneeggoo PPrrooggrraammuu OOppeerraaccyyjjnneeggoo ddllaa WWoojjeewwóóddzzttwwaa PPoommoorrsskkiieeggoo nnaa llaattaa 22000077––22001133

EEggzzeemmppllaarrzz bbeezzppłłaattnnyy

IISSSSNN

220088

11--7777

5544

WW UUNNIIIINNrr 22 llaattoo 22001122

IInnffoorrmmaattoorr RReeggiioonnaallnneeggoo PPrrooggrraammuu OOppeerraaccyyjjnneeggoo ddllaa WWoojjeewwóóddzzttwwaa PPoommoorrsskkiieeggoo ii ffuunndduusszzyy NNSSSS nnaa PPoommoorrzzuu

KKaammppaanniiaa uunniijjnnaa 22001122ssttrr.. 88

TTrrooppeemm rreeggiioonnaallnnyycchh ssmmaakkóówwssttrr.. 1144––1155

RRoozzddaajjeemmyy ssttyyppeennddiiaa

ssttrr.. 1199

NNaa ddwwóócchh kkóó³³kkaacchh pprrzzeezz PPoommoorrsskkiiee –– rroozzwwiijjaammyy ttrraassyy rroowweerroowweessttrr.. 1100––1133

PPOOMMOORRSSKKIIEE

PPuubblliikkaaccjjaa ffiinnaannssoowwaannaa ww rraammaacchh RReeggiioonnaallnneeggoo PPrrooggrraammuu OOppeerraaccyyjjnneeggoo ddllaa WWoojjeewwóóddzzttwwaa PPoommoorrsskkiieeggoo nnaa llaattaa 22000077––22001133

EEggzzeemmppllaarrzz bbeezzppłłaattnnyyIISSSSNN

220088

11--7777

5544

PPoommoorrzzaannoomm nnaa zzddrroowwiiee ssttrr.. 66

JJeesszzcczzee wwiięęcceejj„„ZZddoollnnyycchh zz PPoommoorrzzaa””ssttrr.. 1144

PPoommoorrsskkiiee zzmmiieenniioonneeddzziięękkii RRPPOOssttrr.. 99

IInnffoorrmmaattoorr RReeggiioonnaallnneeggoo PPrrooggrraammuu OOppeerraaccyyjjnneeggoo ddllaa WWoojjeewwóóddzzttwwaa PPoommoorrsskkiieeggoo

ii ffuunndduusszzyy NNSSSS nnaa PPoommoorrzzuu

NNrr 33 jjeessiieeńń––zziimmaa 22001122

SSppóójjnnooœœææ rreeggiioonnuu gg³³óówwnnyymm cceelleemm

SSttrraatteeggiiii RRoozzwwoojjuu WWoojjeewwóóddzzttwwaa

ssttrr.. 88

WW UUNNIIII

Page 4: Pomorskie w Unii. Numer Jesień/ Zima 2012

„Pomorskie w Unii” Informator Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego i funduszy NSS na Pomorzu4

Gdynia, jak ¿adne inne

miasto w Polsce, predys-

ponowana jest do groma-

dzenia i popularyzowania

wiedzy o emigracji. To

w³aœnie st¹d, z Dworca

Morskiego, tysi¹ce ludzi,

w poszukiwaniu wolnoœci, marzeñ i lepsze-

go ¿ycia, rusza³o w podró¿ do nowego kraju.

– Zjawisko emigracji dotyczy niemal

ka¿dej polskiej rodziny, jest czêœci¹ narodo-

wej historii – podkreœla Wojciech Szczurek,

prezydent miasta Gdyni. – Wœród wielu wy-

zwañ, przed którymi stoimy, tworz¹c tê

instytucjê, znajduje siê równie¿ budowanie

przestrzeni dla o¿ywionej dyskusji dotycz¹-

cej emigracji, kwestii to¿samoœci. Muzeum

bêdzie stanowiæ p³aszczyznê dialogu Pola-

ków ¿yj¹cych w kraju i za granic¹, miejsce

popularyzacji osi¹gniêæ i opowieœci o nie-

zwyk³ych losach naszych rodaków.

Przystosowanie zabytkowego obiektu

do nowych funkcji wymaga komplekso-

MM Maciej Grzywacz

Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego

Muzeum Emigracji jako jedyne w Polsce

bêdzie ukazywaæ skomplikowane i fascy-

nuj¹ce dzieje polskiego wychodŸstwa.

O wyj¹tkowoœci zamierzeñ w³odarzy Gdy-

ni œwiadczy fakt, i¿ podejmuj¹ siê prezen-

tacji problematyki skrzêtnie do tej pory

omijanej, przemilczanej, a nawet fa³szowa-

nej. W budynku dawnego Dworca Mor-

skiego, który od 1933 roku przez ponad pó³

wieku s³u¿y³ za centrum emigracji z ziem

polskich, powstanie nowoczesna placówka

muzealna, bêd¹ca jednoczeœnie oœrodkiem

szeroko pojêtego przemys³u kulturalnego.

– Fundusze europejskie da³y nam mo¿-

liwoœæ finansowania projektów, które przy-

wracaj¹ œwietnoœæ obiektom wa¿nym dla

naszej to¿samoœci. Muzeum Emigracji po-

zwoli zachowaæ pamiêæ o tysi¹cach Pola-

ków, czêsto biednych, ale zawsze dumnych

i aktywnych, którzy wyp³ywali z Gdyni

w poszukiwaniu pracy i lepszego ¿ycia

– zaznacza Mieczys³aw Struk, marsza³ek

województwa pomorskiego.

wych prac budowlano-remontowych, kon-

serwatorskich i adaptacyjnych. Koszt pro-

jektu to 49,3 mln z³, z czego ok. 23,8 mln z³

bêdzie pochodziæ ze œrodków inicjatywy

JESSICA. Otwarcie instytucji planowane

jest na prze³omie 2014 i 2015 roku.

–– Europejski Bank Inwestycyjnyw całym procesie realizacji inicjatywyJESSICA pełni rolę doradczą wobecinstytucji zarządzających oraz jestmenedżerem powoływanych funduszypowierniczych. Pragniemy, aby naszedziałania przyczyniły się do większejaktywności gospodarczej i tworzenianowych miejsc pracy w miastach,a z drugiej strony – do promowaniaholistycznego i zintegrowanegopodejścia do zrównoważonegorozwoju miejskiego. Z tego względuwspieramy projekty innowacyjne,tworzące nowe możliwości dla miast.

CChhrriissttooss KKoonnttooggeeoorrggooss,, kkiieerroowwnniikk ddss.. ffuunndduusszzyy ppoowwiieerrnniicczzyycchh ii ddoorraaddzzttwwaa nnaa EEuurrooppęę cceennttrraallnnąą ii ppoołłuuddnniioowwoo--wwsscchhooddnniiąą EEuurrooppeejjsskkiieeggooBBaannkkuu IInnwweessttyyccyyjjnneeggoo

JJEESSSSIICCAA ww MMuuzzeeuummEEmmiiggrraaccjjii

Jedyne w Polsce Muzeum Emigracji powstanie w budynku Dworca Morskiego w Gdyni za dwa lata. To pierwsza inwestycja samorządowa w województwie pomorskim, która otrzyma finansową pomoc w ramachinicjatywy JESSICA, wdrażanej w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego na lata2007–2013.

EEUURROOFFLLEESSZZ

zz aanngg.. JJooiinntt EEuurrooppeeaann SSuuppppoorrtt ffoorr SSuussttaaiinnaabbllee IInnvveessttmmeenntt iinn CCiittyy AArreeaass ttoo iinniiccjjaattyywwaa,, kkttóórreejj cceelleemm jjeessttrreewwiittaalliizzaaccjjaa mmiiaasstt ii rreeaalliizzaaccjjaa iinnnnyycchh pprroojjeekkttóóww mmiieejjsskkiicchh.. JJeesstt ttoo iinnssttrruummeenntt zzwwrroottnneeggoo ffiinnaannssoowwaanniiaa ((nnpp.. ppoożżyycczzkkii)),, ccoo ooddrróóżżnniiaa pprroojjeekktt JJEESSSSIICCAA oodd ssyysstteemmuu ddoottaaccyyjjnneeggoo.. PPoo zzaakkoońńcczzeenniiuu iinnwweessttyyccjjii bbeenneeffiiccjjeennttrroozzppoocczzyynnaa ssppłłaattęę ppoożżyycczzkkii,, ccoo uummoożżlliiwwiiaa ffiinnaannssoowwaanniiee zz ttyycchh śśrrooddkkóóww kkoolleejjnnyycchh,, wwaażżnnyycchh ddllaa rroozzwwoojjuummiiaasstt pprroojjeekkttóóww.. MMeecchhaanniizzmm JJEESSSSIICCAA ppoolleeggaa nnaa pprrzzeekkaazzaanniiuu cczzęęśśccii śśrrooddkkóóww zz RReeggiioonnaallnneeggoo PPrrooggrraammuuOOppeerraaccyyjjnneeggoo FFuunndduusszzoowwii PPoowwiieerrnniicczzeemmuu,, aa nnaassttęęppnniiee ddooffiinnaannssoowwaanniiuu zz tteeggoo źźrróóddłłaa FFuunndduusszzuu ((bbąąddźźFFuunndduusszzyy)) RRoozzwwoojjuu OObbsszzaarróóww MMiieejjsskkiicchh ((FFRROOMM)).. TToo wwłłaaśśnniiee ddoo zzaaddaańń FFRROOMM--uu nnaalleeżżyy zzaarrzząąddzzaanniiee śśrrooddkkaammiiffuunndduusszzuu ii iinnwweessttoowwaanniiee iicchh bbeezzppoośśrreeddnniioo ww pprroojjeekkttyy mmiieejjsskkiiee,, ppoopprrzzeezz zzwwrroottnnee iinnssttrruummeennttyy ffiinnaannssoowwee,, nnpp.. ppoożżyycczzkkii –– oocczzyywwiiśścciiee uuddzziieellaannee nnaa pprreeffeerreennccyyjjnnyycchh wwaarruunnkkaacchh..

CCoo ttoo jjeesstt JJEESSSSIICCAA??

JJEESSSSIICCAA ww MMuuzzeeuummEEmmiiggrraaccjjii

Tak ma wyglądać Muzeum Emigracji.Projekt wykonany przez:

Architektura i Inżynieria – ae fusion Studio

Powitanie statku pasażerskiego m/s „Piłsudski”,fot. Henryk Poddębski, 1935 r.

Zdjęcie ze zbiorów Muzeum Miasta Gdyni

Page 5: Pomorskie w Unii. Numer Jesień/ Zima 2012

Nr 3 jesień–zima 2012 „Pomorskie w Unii” 5

NN

EEUURROOFFLLEESSZZ

Krystyna Hartenberger-Pater

dyrektor Pomorskiej Regionalnej

Organizacji Turystycznej

Nikt siê nie spodziewa³, ¿e otwarte

22 maja Pomorskie Centrum Informacji

Turystycznej (PCIT)w ci¹gu kilku tygodni

stanie siê jednym z najbardziej o¿ywionych

punktów œródmieœcia Gdañska. Brama Wy-

¿ynna, w której znajduje siê PCIT, po wie-

lu latach odzyska³a dawny blask, wzbudza-

j¹c zainteresowanie nie tylko turystów, ale

tak¿e mieszkañców. Pocz¹tkowo centrum

odwiedza³o ok. 120 osób dziennie. Liczba

ta szybko wzros³a do 500, a w miesi¹cach

letnich przekracza³a 700.

Prze³omowym momentem i sprawdzia-

nem funkcjonowania PCIT by³y Mistrzostwa

Europy w Pi³ce No¿nej UEFA EURO 2012.

Kibice z W³och, Hiszpanii, Irlandii czy Chor-

wacji mogli tu uzyskaæ informacje w swoich

ojczystych jêzykach, dziêki czemu uznanie

zyska³o nie tylko samo centrum, ale ca³y re-

gion pomorski. Poza informacjami zwi¹zany-

mi z futbolem poszukiwano tak¿e konkret-

nych ofert zwi¹zanych z atrakcjami turystycz-

nymi poza Gdañskiem. Centrum w Bramie

Wy¿ynnej to miejsce, w którym turyœci nie

tylko znajd¹ odpowiedŸ na swoje pytania czy

w¹tpliwoœci, ale tak¿e zostan¹ zachêceni

do dalszych podró¿y po regionie.

PCIT ma s³u¿yæ nie tylko turystom, ale

i mieszkañcom. Operatorzy centrum – Po-

morska Regionalna Organizacja Turystycz-

na oraz Gdañska Organizacja Turystyczna

– dok³adaj¹ starañ, aby Brama Wy¿ynna têt-

ni³a ¿yciem. Z okazji Dnia Dziecka zorgani-

zowano dzieñ otwarty, w ramach którego

udostêpniono do zwiedzania wszystkie

kondygnacje Bramy Wy¿ynnej oraz przygo-

towano wiele atrakcji dla najm³odszych.

– Lokalizacja PCIT nie jest przypadkowa,

bo tak jak kiedyœ Brama Wy¿ynna stanowi³a

g³ówny i reprezentacyjny wjazd do Gdañska,

tak i teraz ma szansê staæ siê wizytówk¹ ca³e-

go regionu. Poprzez dzia³alnoœæ centrum chce-

my wzmacniaæ markê Pomorza jako krainy go-

œcinnej i otwartej na turystów, charakteryzuj¹-

cej siê zró¿nicowan¹ ofert¹ turystyczn¹ o wyso-

kiej jakoœci, dostosowan¹ do ró¿nych grup od-

biorców – komentuje Marta Che³kowska, pre-

zes Pomorskiej Regionalnej Organizacji Tury-

stycznej i dyrektor Departamentu Turystyki

Urzêdu Marsza³kowskiego Województwa Po-

morskiego. – W czasie czterech miesiêcy funk-

cjonowania centrum zebraliœmy wiele cennych

doœwiadczeñ, które pozwol¹ nam na jeszcze

sprawniejsze zarz¹dzanie obiektem – dodaje

Marta Che³kowska.

Działalność Pomorskiego Centrum InformacjiTurystycznej służy zarówno promowaniu regionu pomorskiego wśród obcokrajowców, jak i mieszkańców Gdańska.

Wały Jagiellońskie 2a, 80-887 Gdańsktel. 58 732 70 41wwwwww..ppoommoorrsskkiiee..ttrraavveellee--mmaaiill:: iinnffoo@@ppoommoorrsskkiiee..ttrraavveellponiedziałek–piątek, godz. 8.00–20.00sobota–niedziela, godz. 9.00–18.00IInnffoorrmmaaccjjee ssąą uuddzziieellaannee ww nnaassttęęppuujjąąccyycchhjjęęzzyykkaacchh:: angielskim, niemieckim, francuskim,rosyjskim, serbskim, chorwackim

PPoommoorrsskkiiee CCeennttrruumm IInnffoorrmmaaccjjiiTTuurryyssttyycczznneejj

Źród

ło:a

rchi

wum

UM

WP

W Bramie Wyżynnejwiedzą wszystko

Page 6: Pomorskie w Unii. Numer Jesień/ Zima 2012

„Pomorskie w Unii” Informator Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego i funduszy NSS na Pomorzu6

EEUURROOIINNWWEESSTTYYCCJJEE

NNwano zakup wyposa¿enia m.in. Centrum

Medycyny Inwazyjnej w Gdañsku, szpi-

talnych oddzia³ów ratunkowych w Gdañ-

sku, Starogardzie Gdañskim, Lêborku,

S³upsku, Wejherowie czy Koœcierzynie,

budowê l¹dowisk dla œmig³owców ratow-

niczych, a tak¿e zakup ambulansów dla

ratownictwa l¹dowego i wodnego.

Wsparcie z Unii Europejskiej dla Po-

morza to jednak nie tylko budowy, re-

monty i zakupy. To tak¿e realizacja badañ

naukowych i tworzenie innowacji w me-

dycynie: 18 projektów obejmuje m.in.

badania nad nowymi lekami oraz nowa-

torskie rozwi¹zania w leczeniu, diagno-

styce i rehabilitacji pacjentów. Kolejne

6 projektów dotyczy wdra¿ania publicz-

nych us³ug obs³ugi pacjentów, a nastêp-

Marcin Twardokus

Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego

Najwiêcej projektów – bo a¿ 109 – doty-

czy rozwoju infrastruktury, czyli remontu

b¹dŸ przebudowy budynków szpitalnych

i zakupu specjalistycznego sprzêtu me-

dycznego oraz wyposa¿enia. Ich ³¹czna

wartoœæ to prawie 273 mln z³, w tym ok.

160 mln z³ stanowi dofinansowanie z UE.

Przyk³adami takich przedsiêwziêæ s¹

m.in. rozbudowa oraz zakup sprzêtu i wy-

posa¿enia dla Wojewódzkiego Centrum

Onkologii w Gdañsku, utworzenie Zak³a-

du Medycyny Nuklearnej w Gdañsku,

rozbudowa czêœci zabiegowej Gdyñskiego

Centrum Onkologii, utworzenie Pracowni

Kardioangiologii w Szpitalu Specjalistycz-

nym w Chojnicach, wyposa¿enie w spe-

cjalistyczn¹ aparaturê medyczn¹ Szpitala

Specjalistycznego w S³upsku oraz Szpi-

tala Specjalistycznego w Starogardzie

Gdañskim.

Równie imponuj¹ca jest liczba pro-

jektów realizowanych w ratownictwie

medycznym. Jest ich 26 o ³¹cznej war-

toœci prawie 71 mln z³, z czego ponad

50 mln z³ pochodzi z dotacji unijnych.

Dziêki funduszom europejskim sfinanso-

ne 10 – termomodernizacji szpitali oraz

budynków Gdañskiego Uniwersytetu

Medycznego. Dziêki realizacji 6 projek-

tów uczelnie wy¿sze zostan¹ wyposa¿one

w sprzêt naukowo-dydaktyczny.

W sumie 175 projektów realizowanych

na terenie województwa zaowocuje trwa-

³ymi, pozytywnymi zmianami w ochronie

zdrowia na Pomorzu. Efektem bêdzie nie

tylko podniesienie jakoœci us³ug medycz-

nych, ale i zwiêkszenie ich dostêpnoœci.

A to przyniesie wymierne korzyœci dla pa-

cjentów: obs³ugê na wysokim poziomie

technicznym oraz skrócenie – w niektó-

rych przypadkach nawet o po³owê – cza-

su oczekiwania na realizacjê badañ czy

pomoc medyczn¹.

Remonty budynków szpitalnych i zakupspecjalistycznego sprzętu medycznego, inwestycje w system ratownictwa medycznego, ale także wspieranie badań naukowych, m.in. nad nowymilekami. Dzięki skutecznemu pozyskiwaniu przez naszregion dotacji z funduszy europejskich w ochroniezdrowia realizowanych jest 175 projektów o wartościponad 521,1 mln zł, z czego 310,6 mln zł to środki unijne. Dzięki unijnemu wsparciu pozytywne zmiany w służbie zdrowia widoczne są w niemal każdym powiecie województwa pomorskiego.

1188 pprroojjeekkttóóww oobbeejjmmuujjee mm..iinn.. bbaaddaanniiaa nnaadd nnoowwyymmii lleekkaammii oorraazz nnoowwaattoorrsskkiiee rroozzwwiiąązzaanniiaa ww lleecczzeenniiuu,,ddiiaaggnnoossttyyccee ii rreehhaabbiilliittaaccjjii ppaaccjjeennttóóww.. KKoolleejjnnee 66 pprroojjeekkttóóww ddoottyycczzyy wwddrraażżaanniiaa ppuubblliicczznnyycchh uussłłuugg oobbssłłuuggiippaaccjjeennttóóww,, aa nnaassttęęppnnee 1100 –– tteerrmmoommooddeerrnniizzaaccjjii sszzppiittaallii oorraazz bbuuddyynnkkóóww GGddaańńsskkiieeggoo UUnniiwweerrssyytteettuuMMeeddyycczznneeggoo.. DDzziięękkii rreeaalliizzaaccjjii 66 pprroojjeekkttóóww uucczzeellnniiee wwyyżżsszzee zzoossttaannąą wwyyppoossaażżoonnee ww sspprrzzęętt nnaauukkoowwoo----ddyyddaakkttyycczznnyy..

WW ssuummiiee nnaa tteerreenniiee wwoojjeewwóóddzzttwwaa zzrreeaalliizzoowwaannoo 117755 pprroojjeekkttóóww..

RReeaalliizzaaccjjaa bbaaddaańń nnaauukkoowwyycchh ii ttwwoorrzzeenniiee iinnnnoowwaaccjjii ww mmeeddyyccyynniiee

Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Słupsku

Page 7: Pomorskie w Unii. Numer Jesień/ Zima 2012

Nr 3 jesień–zima 2012 „Pomorskie w Unii” 7

EEUURROOIINNWWEESSTTYYCCJJEEz

ci

RRoozzmmoowwaa zz HHaannnnąą ZZyycchh--CCiissoońń,,wwiicceemmaarrsszzaałłeekk wwoojjeewwóóddzzttwwaappoommoorrsskkiieeggoo

Źród

ło:a

rchi

wum

UM

WP

Hanna Zych-Cisoń, wicemarszałek województwa pomorskiego

Wojewódzkie Centrum Onkologii w Gdańsku

Skuteczna profilaktyka i szybka diagnostykaPPoommoorrsskkiiee ww UUnniiii:: FFuunndduusszzee eeuurrooppeejjsskkiiee

ssppoowwooddoowwaa³³yy bboooomm iinnwweessttyyccyyjjnnyy ww ss³³uu¿¿--

bbiiee zzddrroowwiiaa.. JJaakk sskkoorrzzyyssttaajj¹¹ nnaa ttyymm ppaa--

ccjjeennccii ww wwoojjeewwóóddzzttwwiiee ppoommoorrsskkiimm??

HHaannnnaa ZZyycchh--CCiissooññ: To, co w ostatnich

latach dziêki wspólnotowym œrodkom

dzieje siê w s³u¿bie zdrowia, nale¿y

oceniæ jako znaczny postêp w unowo-

czeœnianiu jednostek ochrony zdrowia.

Najwiêcej na tych zmianach korzystaj¹

pacjenci cierpi¹cy na nowotwory, choro-

by uk³adu sercowo-naczyniowego i cu-

krzycê, których liczba, niestety, nie

maleje. W tych grupach od lat notowa-

ny jest tak¿e wysoki poziom œmiertel-

noœci przedwczesnej, dlatego na ich

leczenie skierowano najwiêksz¹ czêœæ

unijnych pieniêdzy. Dziêki kilku inwe-

stycjom, m.in. remontom budynków

czy zakupom nowoczesnego sprzêtu,

sukcesywnie zwiêksza siê dostêpnoœæ

œwiadczeñ zdrowotnych. Towarzyszy

temu poprawa jakoœci zarz¹dzania pla-

cówkami s³u¿by zdrowia i bardziej

efektywne wykorzystywanie pozyska-

nych pieniêdzy, tak¿e tych ze Ÿróde³

europejskich.

PPwwUU:: MMiieesszzkkaaññccyy mmnniieejjsszzyycchh mmiieejjssccoowwoo--

œœccii ppoowwttaarrzzaajj¹¹ zzaarrzzuutt,, ¿¿ee eeffeekkttyy ddzziiaa³³aanniiaa

ffuunndduusszzyy eeuurrooppeejjsskkiicchh ss¹¹ wwiiddoocczznnee gg³³óóww--

nniiee ww dduu¿¿yycchh mmiiaassttaacchh,, nnaattoommiiaasstt oommiijjaajj¹¹

mmaa³³ee ooœœrrooddkkii.. MMaajj¹¹ rraaccjjêê??

HH..ZZ..CC..: Dziêki zapisom w Regionalnym

Programie Operacyjnym dla Województwa

Pomorskiego na lata 2007–2013, z którego

w g³ównej mierze pochodz¹ œrodki unijne

dla naszego regionu, du¿o pieniêdzy trafia

tak¿e poza Trójmiasto. Wiele konkursów

organizowano specjalnie dla oœrodków

zdrowia czy szpitali zlokalizowanych

w ma³ych miejscowoœciach województwa.

Dziêki tym dotacjom we wsiach i mia-

steczkach naszego regionu realizowanych

jest 41 projektów, których wartoœæ prze-

kracza 61,6 mln z³, z czego 33,3 mln z³ po-

chodzi z funduszy Unii Europejskiej. To

s¹ czêsto bardzo wa¿ne inwestycje dla lo-

kalnych spo³ecznoœci, które tak¿e – jak

mieszkañcy du¿ych oœrodków – maj¹ coraz

lepszy dostêp do œwiadczeñ zdrowotnych,

mimo ¿e sytuacja nie wszêdzie jest jeszcze

tak dobra, jak w Trójmieœcie. Jednak d¹-

¿ymy do tego, by te dysproporcje sukce-

sywnie niwelowaæ.

PPwwUU:: SSaammoorrzz¹¹dd wwoojjeewwóóddzzttwwaa pprrzzyyjj¹¹³³

SSttrraatteeggiiêê RRoozzwwoojjuu WWoojjeewwóóddzzttwwaa PPoommoorr--

sskkiieeggoo ddoo rrookkuu 22002200.. JJaakkiiee wwiiddzzii PPaannii

pprriioorryytteettyy ddllaa oocchhrroonnyy zzddrroowwiiaa ww ttyymm

ookkrreessiiee?? JJaakkii bbêêdd¹¹ mmiiaa³³yy wwpp³³yyww nnaa wwyyddaatt--

kkoowwaanniiee ffuunndduusszzyy ppoocchhooddzz¹¹ccyycchh zz nnoowwee--

ggoo bbuudd¿¿eettuu uunniijjnneeggoo nnaa llaattaa 22001144––22002200??

HH..ZZ..CC..: Strategicznym wyborem samorz¹du

w dziedzinie ochrony zdrowia jest skupienie

uwagi na w³aœciwej i skutecznej profilaktyce

oraz diagnostyce pacjentów. Le¿y nam

na sercu szczególnie poprawa us³ug dotycz¹-

cych chorób cywilizacyjnych, czyli chorób

nowotworowych, uk³adu sercowo-naczynio-

wego, diabetologicznych, wieku starczego,

a tak¿e chorób i zaburzeñ psychicznych.

Z pewnoœci¹ te za³o¿enia bêd¹ mia³y decy-

duj¹ce znaczenie przy podziale œrodków

z Unii w kolejnym programie regionalnym

dla naszego województwa. Trzeba pamiê-

taæ, ¿e fundusze europejskie s¹ jednym

z najbardziej efektywnych instrumentów

finansowych umo¿liwiaj¹cych zmianê sytu-

acji w ochronie zdrowia, jakie ma do dyspo-

zycji samorz¹d województwa pomorskiego.

PPwwUU:: DDzziiêêkkuujjeemmyy zzaa rroozzmmoowwêê.

Page 8: Pomorskie w Unii. Numer Jesień/ Zima 2012

mania dokumentu jak najlepiej oddaj¹ce-

go realia i perspektywy rozwoju woje-

wództwa pomorskiego.

Na przyjêt¹ przez Sejmik Województwa

wersjê strategii wp³yw mia³y przede

wszystkim wnioski p³yn¹ce z dwunastotygo-

dniowych konsultacji spo³ecznych. Odby³o

siê 30 konferencji i spotkañ, w których wziê-

³o udzia³ ponad 1,4 tys. uczestników. Pod-

czas procesu konsultacyjnego 179 osób

i instytucji skorzysta³o z mo¿liwoœci wyra-

¿enia opinii, przekazuj¹c ³¹cznie 1160 uwag!

Czas na wdro¿enie

Doprecyzowanie zapisów strategii i jej re-

alizacja bêd¹ odbywaæ siê poprzez szeœæ

regionalnych programów strategicznych

(RPS), które – choæ zostan¹ przygotowa-

ne przez Urz¹d Marsza³kowski – bêd¹

efektem prac interdyscyplinarnych ze-

spo³ów. W zespo³ach znajd¹ siê m.in.

samorz¹dowcy, przedstawiciele œwiata na-

uki, reprezentanci organizacji pozarz¹do-

SSBartosz Kozicki

Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego

Strategia Rozwoju Województwa to klu-

czowy dokument dla mieszkañców nasze-

go regionu, zawiera bowiem plany rozwoju

dla Pomorza do roku 2020. G³ównym ce-

lem strategii jest spójnoœæ regionu, czyli

zapewnienie mo¿liwoœci rozwoju i po-

szukiwanie zmian, które bêd¹ wykorzy-

stywa³y i wzmacnia³y potencja³ ka¿dej

czêœci województwa. Naczelnymi zasadami

w procesie realizacji dokumentu bêd¹ ³¹-

czenie zasobów i koordynacja wysi³ków

na rzecz rozwoju regionu podejmowanych

przez poszczególne podmioty.

Spo³eczeñstwo decyduje

Opracowanie strategii to miesi¹ce konsul-

tacji spo³ecznych i wiele spotkañ eksperc-

kich. Przez ca³y czas tworzenia dokumentu

pracowa³y tematyczne i subregionalne

zepo³y robocze, czyli powo³ane przez mar-

sza³ka grupy specjalistów z wielu dziedzin

¿ycia spo³ecznego i gospodarczego Pomo-

rza. W ich sk³ad wchodzili m.in. samorz¹-

dowcy, przedstawiciele organizacji pozarz¹-

dowych, œrodowisk biznesowych i nauko-

wych. Co istotne, od pocz¹tku w prace

zaanga¿owa³y siê tak¿e media regionalne,

dziêki którym informacje o strategii docie-

ra³y na bie¿¹co do mieszkañców. Przygoto-

wano równie¿ niezale¿ne raporty eksperc-

kie: ocenê wyjœciow¹ i prognozê oddzia³y-

wania na œrodowisko.

W sumie powsta³y trzy projekty Stra-

tegii 2020: w marcu, lipcu i ostateczny

– we wrzeœniu. Wszystko to w celu otrzy-

SSppóójjnnoośśćć rreeggiioonnuucceelleemm ggłłóówwnnyymmSSttrraatteeggiiii RRoozzwwoojjuuWWoojjeewwóóddzzttwwaa

8 „Pomorskie w Unii” Informator Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego i funduszy NSS na Pomorzu

wych oraz przedsiêbiorcy. Programy te bê-

d¹ dyskutowane podczas szerokich kon-

sultacji spo³ecznych.

RPS-y bêd¹ mia³y charakter nadrzêdny

wobec innych dokumentów programowych

w województwie, tak¿e wobec Regio-

nalnego Programu Operacyjnego na lata

2014–2020. Bêd¹ te¿ punktem wyjœcia

do negocjacji Kontraktu Terytorialnego

z rz¹dem Polski, stanowi¹c tym samym

podstawê do wydatkowania œrodków unij-

nych, krajowych i regionalnych w latach

2014–2020. Regionalne programy strategicz-

ne powinny zostaæ zatwierdzone przez Za-

rz¹d Województwa do koñca 2013 roku.

RREEGGIIOONNAALLNNEE PPRROOGGRRAAMMYY SSTTRRAATTEEGGIICCZZNNEE

CCeell ooppeerraaccyyjjnnyy::

11..11.. WWyyssookkaa eeffeekkttyywwnnoośśćć pprrzzeeddssiięębbiioorrssttww11..22.. KKoonnkkuurreennccyyjjnnee sszzkkoollnniiccttwwoo wwyyżżsszzee11..33.. UUnniikkaattoowwaa ooffeerrttaa ttuurryyssttyycczznnaa ii kkuullttuurraallnnaa22..11.. WWyyssookkii ppoozziioomm zzaattrruuddnniieenniiaa22..22.. WWyyssookkii ppoozziioomm kkaappiittaałłuu ssppoołłeecczznneeggoo22..33.. EEffeekkttyywwnnyy ssyysstteemm eedduukkaaccjjii22..44.. LLeeppsszzyy ddoossttęępp ddoo uussłłuugg zzddrroowwoottnnyycchh33..11.. SSpprraawwnnyy ssyysstteemm ttrraannssppoorrttoowwyy33..22.. BBeezzppiieecczzeeńńssttwwoo ii eeffeekkttyywwnnoośśćć eenneerrggeettyycczznnaa33..33.. DDoobbrryy ssttaann śśrrooddoowwiisskkaa

RReeggiioonnaallnnyy pprrooggrraamm ssttrraatteeggiicczznnyy dotyczący:

rroozzwwoojjuu ggoossppooddaarrcczzeeggoo

aattrraakkccyyjjnnoośśccii ttuurryyssttyycczznneejj ii kkuullttuurraallnneejjaakkttyywwnnoośśccii zzaawwooddoowweejj ii ssppoołłeecczznneejj

oocchhrroonnyy zzddrroowwiiaattrraannssppoorrttuueenneerrggeettyykkii ii śśrrooddoowwiisskkaa

Nowa strategia stanowi realne i mierzalnezobowiązanie samorządu województwado podjęcia konkretnych działań, kreując tymsamym politykę samorządu województwapomorskiego w zakresie rozwoju regionu,realizowaną wspólnie z partnerami, zarównoz poziomu regionalnego, jak i krajowego.

Rolą samorządu województwa będziekoordynacja działań rozwojowych prowadzonychw regionie oraz wdrażanie zmian systemowych,a także realizacja konkretnych inwestycji tam,gdzie mają one największe oddziaływaniena mieszkańców i podmioty gospodarczez regionu.

Strategia ma charakter selektywnyi skoncentrowany, dostosowany do faktycznychproblemów rozwojowych, siły sprawczejsamorządu województwa oraz dostępnychśrodków rozwojowych. Będzie zajmowała siętymi problemami, których rozwiązanie jestuzasadnione na poziomie regionalnym,kładąc nacisk na przedsięwzięcia partnerskie i komplementarne.

SSttrraatteeggiiaa wwyybboorróóww ii zzoobboowwiiąązzaańń

Nowoczesna gospodarka, aktywni mieszkańcy i atrakcyjna przestrzeń to trzy uzupełniające się i równoważne cele przyjętej przez pomorskichradnych 24 września Strategii RozwojuWojewództwa 2020.

Strategia 2020 przez wiele miesięcy była konsultowana z mieszkańcami województwa podczas spotkań eksperckich

Źród

ło:a

rchi

wum

UM

WP

EEUURROORRAAPPOORRTT

Page 9: Pomorskie w Unii. Numer Jesień/ Zima 2012

„Pomorskie w Unii” 9Nr 3 jesień–zima 2012

EEUURROORRAAPPOORRTT

IINNWWEESSTTYYCCJJEE II DDZZIIAAŁŁAANNIIAA

WWaarrttoośśćć ddooffiinnaannssoowwaanniiaazz UUEE (umowy/decyzje)::33 552277 006611 229933,,4422 zzłł

WWaarrttoośśćć śśrrooddkkóówwwwyyppłłaaccoonnyycchh (procentalokacji, czyli dostępnychśrodków RPO WP)5588,,4455

LLiicczzbbaa uummóóww:: 11550000

WWaarrttoośśćć pprroojjeekkttóóww::66 444400 884488 117766,,2200 zzłł

Źród

ło:a

rchi

wum

UM

WP

utworzyæ prawie 3 tys. miejsc pracy w sek-

torze ma³ych i œrednich przedsiêbiorstw,

zmodernizowaæ i wybudowaæ ³¹cznie

260 km dróg czy wyposa¿yæ placówki zdro-

wia w nowoczesny sprzêt medyczny. Pro-

gramem objêto ponadto wiele obiektów

dziedzictwa kulturowego, zakupiono tak-

¿e 50 jednostek taboru transportu zbioro-

Regionalny Program Operacyjny dla WojewództwaPomorskiego na lata 2007–2013 to największeprzedsięwzięcie finansowe w historii regionu. Wartośćprogramu, finansowanego z Europejskiego FunduszuRozwoju Regionalnego, wynosi ponad 938 mln euro.

Projekt „Fizyka dla przyszłości” zaowocowałnowoczesnym laboratorium na Uniwersytecie

Gdańskim, przewyższającym poziomem technicznyminne pracownie naukowe polskich uczelni

W ramach projektu „RewitalizacjaTraktu Książęcego w Słupsku”

przywrócono blask zdegradowanymdzielnicom miasta

PPoommoorrsskkiiee RRPPOO nnaa ttllee kkrraajjuu

SSuukkcceess RRPPOO WWPP ww lliicczzbbaacchh

wego. Zmiany odczuli te¿ bezpoœrednio

zwykli obywatele: dziêki dofinansowaniu

online mog³o za³atwiæ swoje sprawy admi-

nistracyjne 2,7 mln osób w ci¹gu roku, pra-

wie 42 tys. osób zosta³o zabezpieczonych

przed powodzi¹, a 90,2 tys. uczniów korzy-

sta z infrastruktury edukacyjnej objêtej

projektem.

RRoozzwwóójj ii iinnnnoowwaaccjjee mmaałłyycchh ii śśrreeddnniicchhpprrzzeeddssiięębbiioorrssttww2863 utworzone miejsca pracy

RReeggiioonnaallnnyy ssyysstteemm ttrraannssppoorrttoowwyy114 km wybudowanych/przebudowanych dróg

OOcchhrroonnaa zzddrroowwiiaa ii ssyysstteemm rraattoowwnniiccttwwaa527 kompletów zakupionej/zmodernizowanejspecjalistycznej aparatury medycznej

SSppoołłeecczzeeńńssttwwoo wwiieeddzzyy2 668 117 korzystających z usług publicznych online(załatwionych spraw) w ciągu roku

ŚŚrrooddoowwiisskkoo ii eenneerrggeettyykkaa pprrzzyyjjaazznnaa śśrrooddoowwiisskkuu 41 994 osoby zabezpieczone przed powodzią

DDrrooggii llookkaallnnee149 km wybudowanych/przebudowanych dróg

FFuunnkkccjjee mmiieejjsskkiiee ii mmeettrrooppoolliittaallnnee50 jednostek zakupionego taboru transportu publicznego

TTuurryyssttyykkaa ii ddzziieeddzziiccttwwoo kkuullttuurroowwee2 905 296 osób odwiedzających obiekty dziedzictwa kulturowego,które objęto wsparciem RPO WP

LLookkaallnnaa iinnffrraassttrruukkttuurraa ssppoołłeecczznnaa ii iinniiccjjaattyywwyy oobbyywwaatteellsskkiiee90 237 uczniów korzystających z infrastruktury edukacyjnej, objętejwsparciem w wyniku realizacji projektów

110000%%

9900%%

8800%%

7700%%

6600%%

5500%%

4400%%

3300%%

2200%%

1100%%

00%% DDoollnn

oośślląą

sskkiiee

KKuujjaa

wwsskk

oo--ppoo

mmoorr

sskkiiee

LLuubbee

llsskkii

ee

LLuubbuu

sskkiiee

ŁŁóóddzz

kkiiee

MMaałł

ooppooll

sskkiiee

MMaazz

oowwiiee

cckkiiee

OOppoo

llsskkii

ee

PPooddkk

aarrppaa

cckkiiee

PPooddll

aasskkii

ee

PPoomm

oorrsskk

iiee

ŚŚlląąss

kkiiee

ŚŚwwiięę

ttookkrr

zzyysskk

iiee

WWaarr

mmiińń

sskkoo--

mmaazz

uurrsskk

iiee

WWiiee

llkkoopp

oollsskk

iiee

ZZaacchh

ooddnnii

ooppoomm

oorrsskk

iiee

ZZaawwaarrttee uummoowwyy,, wwyyddaannee ddeeccyyzzjjee ((pprroocceenntt aallookkaaccjjii nnaa llaattaa 22000077––33001133))

7766,,11%% 7755,,99%% 7755,,66%%7788,,44%%

9911,,99%%

8855,,99%%

7744,,66%%

8855,,11%%

7777,,88%%7733,,88%%

9900,,99%%

8833,,22%%7799,,44%%

7733,,99%%

8888,,22%%

7777,,99%%

PPoommoorrsskkiiee zzmmiieenniioonnee ddzziięękkii RRPPOO

ZZMaciej Grzywacz

Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego

Ze œrodków RPO WP zarz¹dzanego przez

Urz¹d Marsza³kowski Województwa Pomor-

skiego finansowane s¹ projekty z niemal

wszystkich dziedzin gospodarki i us³ug pu-

blicznych. Dziêki funduszom uda³o siê

Page 10: Pomorskie w Unii. Numer Jesień/ Zima 2012

„Pomorskie w Unii” Informator Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego i funduszy NSS na Pomorzu10

EEUURROORRAAPPOORRTT

• dystrybucja materia³ów informacyjnych

i promocyjnych,

• pomoc w rozliczaniu wniosków o p³atnoœæ,

• uczestnictwo w szkoleniach.

W ka¿dym punkcie mo¿na uzyskaæ:

ddiiaaggnnoozzêê – zaklasyfikowanie pomys³u

projektu do konkretnego priorytetu i dzia³a-

nia w programie finansowanym z funduszy

europejskich lub informacjê o braku mo¿li-

woœci dofinansowania pomys³u przedsta-

WWwionego konsultantowi z aktualnych pro-

gramów,

iinnffoorrmmaaccjjêê o podstawowych warun-

kach, kryteriach i procedurach dofinanso-

wania projektu w ramach trwaj¹cego lub

planowanego naboru wniosków,

ddaannee kkoonnttaakkttoowwee ddoo iinnssttyyttuuccjjii, która

prowadzi konkretny nabór wniosków

o dofinansowanie i udziela szczegó³owych

informacji.

Marcin Twardokus

Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego

Wyró¿nikiem Sieci Informacyjnej „Pomor-

skie w Unii” od samego pocz¹tku s¹ wysokie

standardy funkcjonowania punktów. Aby

je utrzymaæ, 56-osobowy zespó³ konsultan-

tów nieustannie podnosi swoje kwalifika-

cje, bior¹c udzia³ w szkoleniach w zakresie

funduszy europejskich, prawa zamówieñ

publicznych, rozliczania wniosków o p³at-

noœæ oraz obs³ugi klienta (w ci¹gu 3,5 roku

by³o ich 1472). Ponadto raz w roku konsul-

tanci poddaj¹ siê testowi kompetencji.

Tylko jego pozytywny wynik dopuszcza

do dalszej pracy w Punkcie Informacyjnym.

Do zadañ pracowników punktów infor-

macyjnych funduszy europejskich nale¿¹:

• nieodp³atne œwiadczenie us³ug infor-

macyjnych dotycz¹cych dostêpnoœci

funduszy europejskich w ramach Na-

rodowej Strategii Spójnoœci (drog¹

e-mailow¹, telefoniczn¹ oraz w trak-

cie konsultacji bezpoœrednich),

• œwiadczenie us³ug informacyjnych

poprzez punkty mobilne,

• organizacja wydarzeñ informacyjnych

i promocyjnych (np. lekcji europej-

skich w szko³ach),

• monitoring dzia³añ poprzez sporz¹-

dzanie raportów,

DDookkąądd ppoo ffuunndduusszzee uunniijjnnee??Największa w Polsce Sieć Informacyjna Funduszy Europejskich „Pomorskie w Unii”działa 3,5 roku. Konsultanci zrealizowali ponad 96 tysięcy usług informacyjno--promocyjnych w 20 punktach zlokalizowanych na terenie województwapomorskiego.

SSiieećć IInnffoorrmmaaccyyjjnnaa FFuunndduusszzyy EEuurrooppeejjsskkiicchh „„PPoommoorrsskkiiee ww UUnniiii”” ppoowwssttaałłaa ww rraammaacchh pprroojjeekkttuu SSyysstteemm

IInnffoorrmmaaccjjii oo FFuunndduusszzaacchh EEuurrooppeejjsskkiicchh nnaa llaattaa 22000077––22001133,, kkttóórryy jjeesstt wwssppóółłffiinnaannssoowwaannyy zzee śśrrooddkkóóww

EEuurrooppeejjsskkiieeggoo FFuunndduusszzuu RRoozzwwoojjuu RReeggiioonnaallnneeggoo ww rraammaacchh PPrrooggrraammuu OOppeerraaccyyjjnneeggoo PPoommoocc TTeecchhnniicczznnaa

oorraazz zzee śśrrooddkkóóww bbuuddżżeettuu ppaańńssttwwaa..

ZZrreeaalliizzoowwaannee uussłłuuggii::

wwiizzyyttyy bbeezzppoośśrreeddnniiee

ooddppoowwiieeddzzii eelleekkttrroonniicczznnee

ooddppoowwiieeddzzii ddrrooggąą tteelleeffoonniicczznnąą

ooddppoowwiieeddzzii uuzzuuppeełłnniiaajjąąccee

mmoobbiillnnee ppuunnkkttyy iinnffoorrmmaaccyyjjnnee

ddzziiaałłaanniiaa pprroommooccyyjjnnee

sszzkkoolleenniiaa ddllaa bbeenneeffiiccjjeennttóóww

RRAAZZEEMM

* Dane z 30 czerwca 2012 r.

22000099

77997777

11776677

1100 997722

00

00

117700

3300

2200 991166

22001100

1111 775533

22115599

1166 772266

00

111199

227799

8866

3311 112222

22001111

1100 002200

11338822

1133 997766

11007744

333333

338888

117700

2277 334433

22001122**

55775511

663399

88884400

778844

119911

556666

8811

1166 885522

Źród

ło:a

rchi

wum

UM

WP

Europejskie lekcje w szkołach to jedno z działań pracowników punktów Sieci Informacyjnej Funduszy Europejskich

Page 11: Pomorskie w Unii. Numer Jesień/ Zima 2012

PPuunnkktt IInnffoorrmmaaccyyjjnnyy PPOOKKLL ssttaawwiiaa nnaa jjaakkoośśćć

PPuunnkktt IInnffoorrmmaaccyyjjnnyy PPrrooggrraammuu OOppeerraaccyyjjnneeggoo KKaappiittaałł LLuuddzzkkiiUrząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego ul. Augustyńskiego 2, 80-819 Gdańsk, pokój nr 27tel. 58 326 82 20, 58 326 82 21ee--mmaaiill:: ppookkll@@ppoommoorrsskkiiee..eeuuwwwwww..ddeeffss..ppoommoorrsskkiiee..eeuu

Dla powiatów: miasta Gdańska, miasta Gdyni,miasta Sopotu, sztumskiego, kwidzyńskiego,nowodworskiego, malborskiego, tczewskiego,gdańskiego, starogardzkiegoRReeggiioonnaallnnyy OOśśrrooddeekk EEFFSS ww GGddaańńsskkuual. Grunwaldzka 5, 80-236 Gdańsktel. 58 340 12 12 ee--mmaaiill:: iinnffoo__ggddaannsskk@@rrooeeffss..ppllwwwwww..ggddaannsskk..rrooeeffss..ppll

Dla powiatów: bytowskiego, lęborskiego,puckiego, wejherowskiego,słupskiego, m. SłupskaRReeggiioonnaallnnyy OOśśrrooddeekk EEFFSS ww SSłłuuppsskkuuul. Obrońców Wybrzeża 2, 76-200 Słupsktel. 59 847 55 99ee--mmaaiill:: iinnffoo__sslluuppsskk@@rrooeeffss..ppllwwwwww..sslluuppsskk..rrooeeffss..ppll

Dla powiatów: człuchowskiego, chojnickiego,kościerskiego, kartuskiegoRReeggiioonnaallnnyy OOśśrrooddeekk EEFFSS ww CChhoojjnniiccaacchhul. Gimnazjalna 1/1, 89-600 Chojnicetel. 52 565 17 29ee--mmaaiill:: iinnffoo__cchhoojjnniiccee@@rrooeeffss..ppllwwwwww..cchhoojjnniiccee..rrooeeffss..ppll

PPuunnkkttyy iinnffoorrmmaaccyyjjnnee::

Skąd pozyskać środki na otwarcie działalności

gospodarczej? Jakie sąterminy ogłaszanych

konkursów? Gdzie szukaćbezpłatnych szkoleń?

Na te i inne pytaniaodpowiadają pracownicy

Punktu InformacyjnegoProgramu Operacyjnego

Kapitał Ludzki, działającego przy Urzędzie

MarszałkowskimWojewództwa

Pomorskiego.

PPAdam Moczulski

Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego

Punkt Informacyjny POKL utworzono na po-

cz¹tku okresu programowania 2007–2013.

Prowadz¹ go pracownicy Departamentu Eu-

ropejskiego Funduszu Spo³ecznego. Jest

przeznaczony g³ównie dla osób poszukuj¹-

cych informacji o mo¿liwoœciach dofinanso-

wania tzw. kompetencji miêkkich, czyli

szkoleñ, doradztwa zawodowego i kszta³ce-

nia ustawicznego. Do punktu zg³aszaj¹ siê

tak¿e przedstawiciele instytucji zaintereso-

wanych szkoleniami dla mieszkañców woje-

wództwa pomorskiego, szko³y realizuj¹ce

programy rozwojowe oraz firmy zamierzaj¹ce

podnieœæ kwalifikacje swoich pracowników.

Z us³ug punktu korzysta rocznie ok.

4 tys. osób, jednak nie iloœæ, lecz jakoœæ ob-

s³ugi jest dla pracowników najwa¿niejsza.

Œwiadcz¹ o tym przyjazna atmosfera, brak

presji czasu oraz indywidualne traktowa-

nie ka¿dego klienta. Realizacjê za³o¿eñ

w praktyce potwierdza badanie poziomu

œwiadczonych us³ug, prowadzone metod¹

„tajemniczy klient”. Pomorski Punkt Infor-

macyjny POKL zaj¹³ miejsce na podium

– jako trzeci wœród 16 punktów w kraju.

W trosce o jak najlepsz¹ obs³ugê klien-

ta w województwie pomorskim utworzono

równie¿ trzy regionalne oœrodki EFS

(ROEFS), które – podobnie jak Punkt

Informacyjny POKL – udzielaj¹ informacji

i pomagaj¹ przejœæ drogê od pomys³u

do otrzymania dofinansowania. Regionalne

oœrodki EFS dzia³aj¹ w Gdañsku, S³upsku

i Chojnicach. Ka¿dy mieszkaniec Pomorza

mo¿e osobiœcie dowiedzieæ siê, w jaki spo-

sób skorzystaæ ze wsparcia Europejskiego

Funduszu Spo³ecznego.

Klienci, którzy odwiedzą punkt informacyjnyPOKL, znajdą tam profesjonalną obsługęi przyjazną atmosferę

Fot.

arch

iwum

UM

WP

Nr 3 jesień–zima 2012 „Pomorskie w Unii” 11

EEUURROORRAAPPOORRTT

Page 12: Pomorskie w Unii. Numer Jesień/ Zima 2012

PPAgata Leszczyńska

Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego

Program Operacyjny Kapita³ Ludzki na lata

2007–2013 s³u¿y przyspieszeniu rozwoju

spo³eczno-gospodarczego kraju, wzrostowi

zatrudnienia oraz zwiêkszeniu spójnoœci

spo³ecznej, gospodarczej i terytorialnej Pol-

ski z innymi pañstwami Unii Europejskiej.

Sk³ada siê z dziewiêciu priorytetów realizo-

wanych równolegle na poziomie centralnym

i regionalnym. Za wdra¿anie programu

na poziomie regionu w naszym woje-

wództwie odpowiedzialny jest Urz¹d Mar-

sza³kowski Województwa Pomorskiego.

W³aœciwa diagnoza potrzeb mieszkañców

oraz specyfiki spo³eczno-gospodarczej przy-

czyni³a siê do wyraŸnego wzmocnienia kapi-

ta³u ludzkiego w regionie.

W ramach Priorytetu VI „Rynek pracy

otwarty dla wszystkich” udzielono œrod-

ków na podjêcie dzia³alnoœci gospodarczej

7279 osobom, utworzono jednoczeœnie

7308 miejsc pracy. Z kolei Priorytet VII

„Promocja integracji spo³ecznej” umo¿li-

wi³ udzia³ w projektach dotycz¹cych ak-

tywnej integracji 11 778 klientom pomocy

spo³ecznej, zapewni³ te¿ pomoc osobom

zagro¿onym wykluczeniem. 3472 przed-

siêbiorstwa skorzysta³y ze wsparcia w za-

kresie projektów szkoleniowych dziêki

Priorytetowi VIII „Regionalne kadry go-

spodarki”. W szkoleniach wziê³o udzia³

33 743 doros³ych pracowników. W ramach

priorytetu udzielono te¿ wsparcia 3485

osobom zwolnionym z pracy w zwi¹zku

z restrukturyzacj¹ przedsiêbiorstw. Priory-

tet IX „Rozwój wykszta³cenia i kompeten-

cji w regionach” to z kolei realna pomoc

dla wielu przedszkoli i szkó³ (odpowied-

nio 169 i 529 beneficjentów).

££¹¹cczznniiee ww rraammaacchh PPrrooggrraammuu OOppeerraaccyyjj--

nneeggoo KKaappiittaa³³ LLuuddzzkkii ppooddppiissaalliiœœmmyy 11660011

uummóóww nnaa kkwwoottêê bblliisskkoo 11,,44 mmlldd zz³³, co stano-

wi ponad 80 proc. dostêpnych œrodków.

Wydaliœmy natomiast prawie 989 mln z³,

co stanowi niemal 59 proc. dostêpnych

œrodków.

PPRRIIOORRYYTTEETT VVII „„RRYYNNEEKK PPRRAACCYY OOTTWWAARRTTYY DDLLAA WWSSZZYYSSTTKKIICCHH””– Liczba osób, które otrzymały środki na podjęcie działalności gospodarczej –– 77227799– Liczba utworzonych miejsc pracy w ramach udzielonych z Europejskiego Funduszu Społecznego

środków na podjęcie działalności gospodarczej –– 77330088

PPRRIIOORRYYTTEETT VVIIII „„PPRROOMMOOCCJJAA IINNTTEEGGRRAACCJJII SSPPOOŁŁEECCZZNNEEJJ””– Liczba klientów instytucji pomocy społecznej, którzy zakończyli udział w projektach dotyczących

aktywnej integracji – 1111 777788– Liczba osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, które zakończyły udział w Priorytecie –– 66110022– Liczba osób, które otrzymały wsparcie w ramach instytucji ekonomii społecznej -–– 77661177

PPRRIIOORRYYTTEETT VVIIIIII „„RREEGGIIOONNAALLNNEE KKAADDRRYY GGOOSSPPOODDAARRKKII””– Liczba przedsiębiorstw, które zostały objęte wsparciem w zakresie projektów szkoleniowych –– 33447722– Liczba pracujących osób dorosłych, które zakończyły udział w projektach szkoleniowych –– 3333 774433– Liczba osób zwolnionych w przedsiębiorstwach dotkniętych procesami restrukturyzacyjnymi,

które zostały objęte działaniami szybkiego reagowania –– 33448855

PPRRIIOORRYYTTEETT IIXX „„RROOZZWWÓÓJJ WWYYKKSSZZTTAAŁŁCCEENNIIAA II KKOOMMPPEETTEENNCCJJII WW RREEGGIIOONNAACCHH””– Liczba ośrodków wychowania przedszkolnego, które uzyskały wsparcie w ramach Priorytetu –– 116699– Liczba szkół (podstawowych, gimnazjów i ponadgimnazjalnych prowadzących kształcenie ogólne),

które zrealizowały projekty rozwojowe w ramach priorytetu –– 552299

PPRRIIOORRYYTTEETTYY

Wzrost zatrudnienia oraz zwiększenie spójnościPolski z innymi krajami UniiEuropejskiej to niektóre z założeń ProgramuOperacyjnego Kapitał Ludzkirealizowanego w latach2007–2013. Poniżejprzedstawiamy, jak przełożyłsię on na potrzebymieszkańców naszegoregionu.JJaakk zz PPrrooggrraammuu OOppeerraaccyyjjnneeggoo

KKaappiittaałł LLuuddzzkkii sskkoorrzzyyssttaalliimmiieesszzkkaańńccyy PPoommoorrzzaa??

Spotkania z mieszkańcami w ramach projektu „Akademia Aktywności”

Fundacja Pomocy Dzieciom Poszkodowanym w Wypadkach Komunikacyjnych „Wróć” z Jantaru

realizuje projekt pod nazwą „ERKA – Edukacja,Rehabilitacja, Kondycja, Aktywizacja

– system zintegrowany”

„Pomorskie w Unii” Informator Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego i funduszy NSS na Pomorzu12

EEUURROORRAAPPOORRTT

Page 13: Pomorskie w Unii. Numer Jesień/ Zima 2012

PP

Nr 3 jesień–zima 2012 „Pomorskie w Unii” 13

Obserwując zmiany związane ze starzeniem się społeczeństwa, samorząd województwapomorskiego już w 2010 roku dofinansował innowacyjny projekt, który miał stworzyćnarzędzia wspomagające utrzymanie aktywności zawodowej osób 50+. Wypracowane,nowatorskie rozwiązanie modelu świadczenia usług doradczych stanowi materiał, który może być wykorzystany przez rząd w zakresie rynku pracy.

pocka firma badawcza PBS Sp. z o.o. reali-

zuje projekt „Pracujê – rozwijam kompe-

tencje. Innowacyjny model wsparcia dla

pracowników 50+”, dofinansowany ze

œrodków Programu Operacyjnego Kapita³

Ludzki w ramach Europejskiego Fundu-

szu Spo³ecznego. W efekcie realizacji

projektu powo³ano do ¿ycia Centrum Ka-

riery 50+. Umo¿liwia ono wypracowanie

i przetestowanie modelu realizacji us³ug,

które maj¹ wspieraæ aktywnoœæ i rozwój za-

wodowy starszych pracowników.

Model przetestowano na grupie ak-

tywnych zawodowo Pomorzan, dla których

przygotowano pakiet us³ug szkoleniowych

i doradczych opracowanych pod k¹tem in-

dywidualnych potrzeb i predyspozycji.

Wykorzystano przy tym now¹ metodê po-

radnictwa zawodowego – Bilans Kompe-

tencji oraz Talon Kariery.

W ramach nowatorskiego Centrum Ka-

riery 50+ dojrzali pracownicy mogli zdia-

gnozowaæ w³asne potrzeby rozwojowe,

poznaæ potencja³ zawodowy oraz skorzystaæ

z porad z zakresu prawa pracy i nabyæ umie-

jêtnoœci poruszania siê po rynku pracy.

Uczestnikom projektu udzielono tak¿e

pomocy w opracowaniu i realizacji planu

rozwojowego. Nowo powsta³a instytucja

zadba³a równie¿ o poradnictwo prozdro-

wotne, istotne ze wzglêdu na wiek od-

biorców.

Kluczowym elementem modelu wspar-

cia jest wspomniany Bilans Kompetencji,

opracowywany na podstawie wyników Te-

stu Kompetencji Ogólnych. Diagnozê

potencja³u zawodowego wzbogacono o tzw.

Aleksandra Balińska

Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego

Współpraca: Katarzyna Rewers-Dawid

i Małgorzata Jankiewicz

PBS Sp. z o.o.

Podniesienie wieku emerytalnego wcale

nie musi oznaczaæ k³opotów z utrzyma-

niem aktywnoœci zawodowej starszych

pokoleñ pracowników. Nale¿y tak podejœæ

do zatrudnionych, by poprawiæ œrodowi-

sko ich pracy oraz zdolnoϾ do jej wykony-

wania z uwzglêdnieniem ich wieku.

Polska wœród starzej¹cych siê

spo³eczeñstw

W ostatniej dekadzie w krajach rozwijaj¹-

cych siê zaobserwowano postêpuj¹cy

proces starzenia siê spo³eczeñstw i towa-

rzysz¹cy mu spadek przyrostu naturalne-

go. Tendencja ta oznacza sta³e zwiêksza-

nie siê udzia³u osób starszych w rynku

pracy. Problem ten dotyczy równie¿ Pol-

ski, zw³aszcza w kontekœcie przyjêtej nie-

dawno reformy emerytalnej. Choæ na tle

innych krajów œredni wiek Polaka wynosi

38 lat (w Europie 41 lat), konieczne s¹

dzia³ania, które pozwol¹ pracodawcom

dobrze wykorzystaæ potencja³ dojrza³ych

pracowników.

Pomorzanie testuj¹ model wsparcia

W trosce o nich samorz¹d województwa

pomorskiego og³osi³ konkurs na projekty

innowacyjne, s³u¿¹ce wypracowaniu me-

tod wspierania pracowników w grupie

wiekowej 50+. Od lipca 2010 roku so-

Talon Kariery o wartoœci 2,5 tys. z³. Tyle

bowiem kosztuj¹ szkolenia zawodowe,

ABC przedsiêbiorczoœci i treningi rozwojo-

we, konsultacje prozdrowotne, prawne oraz

dotycz¹ce rynku pracy. Forma i rozmiar tego

rodzaju wsparcia wynika³y z Bilansu Kom-

petencji i rekomendacji doradcy.

Centrum Kariery 50+

w urzêdach pracy?

Opracowany model poddano ju¿ weryfika-

cji ekspertów. Okaza³o siê, ¿e doskonale

wpisuje siê w aktualne plany rz¹du doty-

cz¹ce aktywizacji zawodowej starszych po-

koleñ. Niew¹tpliw¹ zalet¹ jest jego uni-

wersalnoœæ. W prosty sposób bêdzie mo¿-

na zastosowaæ go w projektach dla innych

grup spo³ecznych, np. bezrobotnych 50+.

Kontynuacj¹ dzia³añ rozpoczêtych pro-

jektem jest próba zastosowania modelu

Centrum Kariery 50+ w instytucjach rynku

pracy. Trwaj¹ rozmowy w Ministerstwie

Pracy i Polityki Spo³ecznej. Ich pozytywny

wynik pozwoli³by wdro¿yæ projekt w woje-

wódzkich urzêdach pracy w ca³ej Polsce.

Podczas krajowej konferencji „Kompetencje

jako wymóg wspó³czesnego rynku pracy”,

zorganizowanej 26 wrzeœnia przez MPiPS,

rozmawiano o tym, jak ten proces mia³by

przebiegaæ. Chocia¿ nowatorski model nie

zosta³ jeszcze w³¹czony do polityki, jest

nim zainteresowanych wiele instytucji ryn-

ku pracy, np. Wojewódzki Urz¹d Pracy

w Gdañsku i powiatowe urzêdy pracy.

WWiięęcceejj iinnffoorrmmaaccjjii oo pprroojjeekkcciiee nnaa ssttrroonniiee::

wwwwww..5500pplluussppoommoorrzzee..ppll

KKaarriieerraappoo ppiięęććddzziieessiiąąttccee?? TToo mmoożżlliiwwee!!Fo

t.Lu

min

aris

EEUURROOEEDDUUKKAACCJJAA

Jadwiga Dąbrowskapodczas szkolenia„Florystka”

Page 14: Pomorskie w Unii. Numer Jesień/ Zima 2012

14

(np. system diagnozy i rekrutacji uczniów

uzdolnionych czy portal edukacyjny), które

tworz¹ spójn¹ ca³oœæ.

Wspó³praca to podstawa

Podstaw¹ systemu jest wspó³praca samorz¹-

du wojewódzkiego i samorz¹dów lokalnych.

Realizuj¹ one wspólnie regionalny program

wspierania uczniów uzdolnionych, obejmu-

j¹cy m.in.: sieæ centrów nauczania kre-

atywnego, system diagnozy i rekrutacji,

ró¿ne formy wspierania ucznia uzdolnionego

(m.in. zajêcia pozalekcyjne, spotkania akade-

mickie, obozy naukowe, opieka merytorycz-

na uczelni wy¿szych, stypendia i konkursy)

oraz portal edukacyjny z udostêpnion¹ plat-

form¹ e-learningow¹.

Etap testowy za nami

W roku szkolnym 2011/2012 projekt by³

testowany w 10 powiatach województwa

pomorskiego. W ka¿dym powo³ano Lo-

kalne Centrum Nauczania Kreatywnego.

Uczniowie uczestniczyli w zajêciach poza-

lekcyjnych w dziesiêciosobowych grupach.

Nauczyciele opracowali zindywidualizowa-

ne autorskie programy nauczania, a wcze-

œniej przeszli kurs doskonal¹cy z zakresu

pracy z uczniami uzdolnionymi. W wakacje

oko³o 150 uczniów wyjecha³o na 10-dnio-

we obozy naukowo-rekreacyjne. Dodat-

kowo chêtni mogli uczestniczyæ w spotka-

niach prowadzonych przez wyk³adowców

Uniwersytetu Gdañskiego (matematyka,

informatyka) oraz Politechniki Gdañskiej

(fizyka). Odby³y siê tak¿e dwa konkursy –

liga zadaniowa oraz konkurs projektów.

W roku szkolnym 2012/2013 w projekcie

weŸmie udzia³ 673 uczniów z etapu testowe-

go oraz uczniowie z trwaj¹cej rekrutacji. Na-

uczyciele, psycholodzy, pedagodzy oraz rodzi-

ce nominowali do udzia³u w projekcie 2117

uczniów, spoœród których 1452 uzyska³o od-

powiednie wyniki testów przeprowadzanych

przez poradnie psychologiczno-pedagogiczne

i zosta³o dopuszczonych do testu uzdolnieñ

kierunkowych. Sprawdzian uzdolnieñ kie-

runkowych odby³ siê 15 wrzeœnia jednocze-

œnie w 20 powiatach. Test, w odró¿nieniu

od szkolnych testów sprawdzaj¹cych poziom

opanowania materia³u, bada stopieñ uzdol-

nienia w dziedzinach matematyki, fizyki

i informatyki.

Dla uczestników projektu i wszystkich

zainteresowanych przeznaczony jest por-

tal edukacyjny www.zdolnizpomorza.pl.

Oprócz wielu funkcji wspieraj¹cych pracê

z uczniami uzdolnionymi takich, jak auto-

matyczna sprawdzarka zadañ informatycz-

nych InfoZadania, zamieszczono tu tak¿e

materia³y edukacyjne, z których mog¹ ko-

rzystaæ uczniowie i nauczyciele.

Zgodnie z zawartymi porozumieniami

uczestnicz¹ce w projekcie powiaty zobowi¹-

za³y siê do utrzymywania systemu wspiera-

nia uczniów uzdolnionych w kolejnych latach

po zakoñczeniu finansowania ze œrodków

projektu.

EEUURROOEEDDUUKKAACCJJAA

„Pomorskie w Unii” Informator Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego i funduszy NSS na Pomorzu

Młodych, uzdolnionych w dziedzinach ścisłych ludzi nie brakuje. Jednak dopiero projekt „Pomorskie – dobry kurs na edukację. Wspieranieuczniów o szczególnych predyspozycjach w zakresie matematyki, fizyki i informatyki” pozwoli im te zdolności w pełni wykorzystać.

MMDorota Granoszewska-Babiańska

Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego

M³odzie¿, nawet jeœli uzyskuje dobre oceny

z przedmiotu, w którym wykazuje uzdolnie-

nia, bez w³aœciwego wsparcia nie jest w stanie

rozwijaæ swoich predyspozycji. System oœwiaty

rzadko wykorzystuje indywidualny tok lub

program nauki, a stypendia s³u¿¹ raczej

do nagradzania ni¿ rozwijania talentów. Odpo-

wiedzi¹ na te braki jest projekt „Pomorskie

– dobry kurs na edukacjê. Wspieranie uczniów

o szczególnych predyspozycjach w zakresie

matematyki, fizyki i informatyki”, który ma

pomagaæ m³odym, uzdolnionym osobom

z woj. pomorskiego. Do tej pory uczestniczy³o

w nim 673 uczniów od drugiej klasy gimna-

zjum do drugiej klasy szko³y ponadgimnazjal-

nej. W roku szkolnym 2012/2013 wsparcie

otrzyma ok. 1520 m³odych ludzi oraz oko³o

150 nauczycieli. Projekt bêdzie realizowany

do 31 sierpnia 2013 roku.

Stymulowanie rozwoju

Do realizacji projektu samorz¹d województwa

pomorskiego przyst¹pi³ w 2010 roku. Nazy-

wany w skrócie „Zdolni z Pomorza” program

stawia przede wszystkim na stymulowanie

wszechstronnego rozwoju ucznia. Przyjêty

w projekcie model uzdolnieñ uwzglêdnia trzy

aspekty: inteligencjê, uzdolnienia kierun-

kowe i zdolnoœci twórcze. Zak³ada wyko-

rzystanie istniej¹cych instrumentów (np.

stypendia) i proponuje nowe rozwi¹zania

JJeesszzcczzee wwiięęcceejj „„ZZddoollnnyycchh zz PPoommoorrzzaa””

Zdolni uczniowie uczestniczyliw spotkaniach prowadzonych przez wykładowców UniwersytetuGdańskiego

Fot.

Uni

wer

syte

t Gda

ński

Page 15: Pomorskie w Unii. Numer Jesień/ Zima 2012

Nr 3 jesień–zima 2012 „Pomorskie w Unii” 15

EEUURROOEEDDUUKKAACCJJAA

– Szko³a nie funduje nam dodatko-

wych szkoleñ, a dla moich rodziców op³a-

cenie kursu by³oby sporym wydatkiem,

zw³aszcza ¿e mam tak¿e ucz¹ce siê ro-

dzeñstwo. Projekt umo¿liwi³ mi zdobycie

nowych kwalifikacji, które – jestem tego

pewny – pomog¹ mi znaleŸæ pracê – mó-

wi Kamil, uczestnik kursu obs³ugi kopar-

ko-³adowarek.

Dialog uczniów z przedsiêbiorcami

Na kolejnym etapie projektu bêd¹ odby-

waæ siê spotkania uczniów z pomorskimi

przedsiêbiorcami. M³odzi ludzie odwie-

dz¹ zak³ady pracy, poznaj¹ zasady w nich

panuj¹ce i dowiedz¹ siê, jakich umiejêt-

noœci oczekuje od absolwentów szkó³ za-

wodowych przysz³y szef.

Dla organizacji skupiaj¹cych praco-

dawców oraz dla samych przedsiêbiorców

stanowi to mo¿liwoœæ pozyskania pracow-

nika, który bêdzie lepiej przygotowany

do wykonywania zawodu.

Pieni¹dze na wyposa¿enie szkó³

Prócz dzia³añ adresowanych do uczniów

i pracodawców wsparciem zostan¹ objête

tak¿e szko³y zawodowe. Na zakup pomo-

cy dydaktycznych do pracowni kszta³ce-

nia zawodowego przeznaczonych zostanie

ponad 5,6 mln z³. W jednej trzeciej bêd¹

to œrodki przekazane przez wszystkie po-

wiaty i miasta na prawach powiatu

z naszego województwa. Szko³y otrzymaj¹

nowoczesne wyposa¿enie niezbêdne

do realizacji zajêæ praktycznych na pozio-

mie, jakiego oczekuj¹ wiod¹cy pracodaw-

cy w regionie. Zakupy bêd¹ obejmowa³y

m.in. przyrz¹dy zwi¹zane z bran¿¹ elek-

tryczn¹, portow¹ czy hodowlan¹ oraz wy-

posa¿enie nowoczesnych laboratoriów

chemicznych. Rodzaj zamawianego sprzê-

tu odpowiada specyfice pomorskich szkó³

oraz uwzglêdnia opracowane standardy

wyposa¿enia pracowni kszta³cenia zawo-

dowego.

BBKatarzyna Mykowska

Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego

Bud¿et projektu wynosi 20 mln z³, z cze-

go ok. 17,5 mln z³ pochodzi z Europej-

skiego Funduszu Spo³ecznego. Ta kwota

pozwoli obj¹æ wsparciem ok. 30 tys.

uczniów z ponad 200 szkó³ i placówek

kszta³cenia zawodowego w województwie

pomorskim. Do tej pory z ró¿nych dzia³añ

skorzysta³o ponad 24 tys. uczniów. Wszy-

scy odbywaj¹ praktyki zawodowe zgodnie

z opracowanymi specjalnie na potrzeby

projektu standardami. Oko³o 4 tys. z nich

uczy siê tak¿e specjalistycznego s³ownic-

twa w jêzykach obcych.

Kursy zawodowe dla potrzebuj¹cych

Uczniowie zdobywaj¹ dodatkowe kwa-

lifikacje m.in. podczas kursów: nowo-

czesnego fryzjerstwa, wiza¿u, manicure

i stylizacji paznokci, obs³ugi kas fiskal-

nych czy prawa jazdy kategorii B. Ten spo-

sób zdobycia dodatkowych umiejêtnoœci

jest proponowany przede wszystkim oso-

bom w trudnej sytuacji finansowej. Warto

podkreœliæ, ¿e oferta dostosowana jest

do potrzeb lokalnego rynku pracy.

SSzzkkoollnniiccttwwoo zzaawwooddoowweemmaa pprrzzyysszzłłoośśććOd ponad roku Urząd Marszałkowski WojewództwaPomorskiego prowadzi projekt „Pomorskie – dobry kurs na edukację. Szkolnictwo zawodowe w regionie a wyzwania rynku pracy”. Cel: poprawa jakościi podniesienie atrakcyjności szkolnictwa zawodowegow regionie.

PPrroojjeekktt uummoożżlliiwwiiaa ddzziiaałłaanniiaa,, kkttóórree ppoozzwwoolląąnnaa nnaawwiiąązzaanniiee bbeezzppoośśrreeddnniieejj wwssppóółłpprraaccyy pprraa--

ccooddaawwccóóww zzee sszzkkoołłaammii.. UUłłaattwwii ttoo ddoossttoossoowwaanniieeooffeerrttyy eedduukkaaccyyjjnneejj ddoo wwyymmooggóóww ppoommoorrsskkiieeggoorryynnkkuu pprraaccyy,, aa ww pprrzzyysszzłłoośśccii ppoozzyyttyywwnniiee wwppłłyynniieennaa zzaattrruuddnniieenniiee aabbssoollwweennttóóww.. TTaakk ppoossttrrzzeeggaanneennoowwoocczzeessnnee sszzkkoollnniiccttwwoo zzaawwooddoowwee ddoosskkoonnaalleewwppiissuujjee ssiięę ww jjeeddeenn zz cceellóóww zzaakkttuuaalliizzoowwaanneejj nniiee--ddaawwnnoo SSttrraatteeggiiii RRoozzwwoojjuu WWoojjeewwóóddzzttwwaa PPoommoorr--sskkiieeggoo 22002200.. MMaamm nnaaddzziieejjęę,, żżee ddzziięękkii tteemmuuooggrroommnneemmuu pprrzzeeddssiięęwwzziięęcciiuu,, jjaakkiiee ppooddeejjmmuujjeemmyywwssppóóllnniiee zzee wwsszzyyssttkkiimmii ppoommoorrsskkiimmii ppoowwiiaattaammii,,ddzziissiieejjssii ii pprrzzyysszzllii ggiimmnnaazzjjaalliiśśccii ww wwiięękksszzyymm ssttoopp--nniiuu zzaaiinntteerreessuujjąą ssiięę nnaauukkąą ww sszzkkoołłaacchh,, kkttóórree ddaajjąąmmoożżlliiwwoośśćć zzddoobbyycciiaa kkoonnkkrreettnneeggoo zzaawwoodduu..

Mieczysław Strukmarszałek województwapomorskiego

DDoossttoossoowwaannyy ddoo ppoottrrzzeebbrryynnkkuu pprraaccyy

PPrroojjeekktt jjeesstt rreeaalliizzoowwaannyy ww rraammaacchh DDzziiaałłaanniiaa

99..22 PPrrooggrraammuu OOppeerraaccyyjjnneeggoo KKaappiittaałł LLuuddzzkkii..

KKoooorrddyynnaattoorreemm jjeesstt DDeeppaarrttaammeenntt EEdduukkaaccjjii

ii SSppoorrttuu UUMMWWPP..

ZZaacchhęęccaammyy uucczznniióóww ppoommoorrsskkiicchh sszzkkóółł

ppoonnaaddggiimmnnaazzjjaallnnyycchh ddoo wwzziięęcciiaa uuddzziiaałłuu

ww pprroojjeekkcciiee..

IInnffoorrmmaaccjjii uuddzziieellaa::

DDeeppaarrttaammeenntt EEdduukkaaccjjii ii SSppoorrttuu UUMMWWPP

uull.. DDłłuuggii TTaarrgg 11//77,, 8800--882288 GGddaańńsskk

tteell.. 5588 3322 6688 885500

wwwwww..ppoommoorrsskkiiee..eeuu//ppll//pprroojjeekkttyyeedduukkaaccyyjjnnee

pprraakkttyykkii zzaawwooddoowwee,, zzaajjęęcciiaa zz jjęęzzyykkaa oobbcceeggoo zzaawwooddoowweeggoo((aannggiieellsskkii lluubb nniieemmiieecckkii)),,wwaarrsszzttaattyy ddoorraaddzzttwwaa zzaawwooddoowweeggoo,, kkuurrssyy uummoożżlliiwwiiaajjąąccee nnaabbyycciiee ddooddaattkkoowwyycchhuummiieejjęęttnnoośśccii ii kkwwaalliiffiikkaaccjjii zzaawwooddoowwyycchh((ssppaawwaanniiee mmeettooddąą MMAAGG,, MMIIGG oorraazz TTIIGG,,AAuuttooCCAADD,, oobbssłłuuggaa wwóózzkkóóww wwiiddłłoowwyycchh,, CCIISSCCOO,, ddeekkoorroowwaanniiee ppoottrraaww,, uupprraawwnniieenniiaa SSEEPP,, kkuurrss mmaassaażżuu,, ooppeerraattoorr oobbrraabbiiaarreekk CCNNCC,, kkuurrss kkrroojjuu ii sszzyycciiaa)),,ddooppoossaażżeenniiee sszzkkóółł ii ppllaaccóówweekk kksszzttaałłcceenniiaazzaawwooddoowweeggoo ww nnoowwoocczzeessnnee ppoommoocceeddyyddaakkttyycczznnee,, wwyyjjaazzddyy uucczznniióóww ddoo pprraaccooddaawwccóóww,,ttaarrggii ii kkoonnffeerreennccjjee bbrraannżżoowwee..

WW rraammaacchh pprroojjeekkttuuooddbbyywwaajjąą ssiięę::

Na zdjęciu praktki w Zespole KształceniaZawodowego w Tczewie

Page 16: Pomorskie w Unii. Numer Jesień/ Zima 2012

„Pomorskie w Unii” Informator Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego i funduszy NSS na Pomorzu16

Innowacyjny projekt „MOS-T w przyszłość.Wypracowanie nowych form aktywizacjizawodowej dla wychowankówMłodzieżowych Ośrodków Socjoterapii”realizowany w Ustce pozwala odnaleźć sięna rynku pracy młodzieży, która opuszczaośrodki wychowawcze.

EEUURROOEEDDUUKKAACCJJAA

Trudny powrót do spo³eczeñstwa

W pierwszym etapie projektu zrealizowa-

no badanie, które pog³êbi³o wiedzê o pro-

blemach podopiecznych MOS-ów. Wtedy,

po raz pierwszy w skali kraju, zaintereso-

wano siê losami by³ych wychowanków

tych oœrodków. Wyniki pomog³y przy opra-

cowaniu nowego programu wsparcia dla

m³odzie¿y. Z raportu wynika, ¿e w konse-

kwencji wejœcia na rynek pracy zaraz

po opuszczeniu placówki ludzie ci s¹ s³abo

wykszta³ceni i brak im kwalifikacji zawo-

dowych. W zwi¹zku z tym byli wycho-

wankowie najczêœciej pracuj¹ dorywczo,

niewielu ma sta³e zatrudnienie. Najczê-

œciej miesiêczne dochody tych osób nie

przekraczaj¹ 600 z³. Wiêkszoœæ z nich

wykonuje proste prace fizyczne. Trudna

sytuacja materialna nie u³atwia im u³o¿e-

nia sobie ¿ycia po opuszczeniu oœrodka.

Czêœæ osób trafia do wiêzieñ, czêœæ miesz-

ka na ulicy. W takiej sytuacji powrót

do spo³eczeñstwa staje siê coraz trudniej-

szy czy wrêcz niemo¿liwy.

Wzmacnianie potencja³u

Na opracowany przez ustecki MOS pro-

gram wsparcia sk³ada siê Trening Alterna-

tyw ¯yciowych oraz Program Szkolenia

Zawodowego. Pierwszy z elementów ma

JJwzmocniæ potencja³ wychowanków oœrod-

ka, by chcieli kontynuowaæ edukacjê lub

rozwijaæ karierê zawodow¹. Trening ma po-

kazaæ mo¿liwoœæ wyboru alternatywnej

œcie¿ki rozwoju oraz funkcjonowania tych

ludzi w przysz³oœci – po wyjœciu z placówki.

Natomiast Program Szkolenia Zawodowego

obejmuje cykl szkoleniowy, po którym pod-

opieczni maj¹ mo¿liwoœæ przyst¹pienia

do egzaminu sprawdzaj¹cego i potwierdze-

nia kwalifikacji zawodowych.

Dzia³ania te maj¹ wyposa¿yæ wycho-

wanków MOS w umiejêtnoœci niezbêdne

do zdobycia i utrzymania pracy. Ca³oœæ two-

rzy kompletny program, który promuje

postawy przedsiêbiorcze i ma charakter pre-

wencyjny.

Wspó³praca z pracodawcami

Uwzglêdnia on zarówno potrzeby m³odzie¿y,

jak i pracodawców. Partnerem projektu jest

bowiem Izba Rzemios³a i Przedsiêbiorczoœci

Pomorza Œrodkowego w S³upsku, która zrze-

sza cechy oraz spó³dzielnie rzemieœlnicze.

Organizacje te dzia³aj¹ na rzecz ok. 900 za-

k³adów rzemieœlniczych, w których szkoli siê

2,6 tys. uczniów. Wspó³praca z Izb¹ umo¿liwi

wiêc wdro¿enie programu w praktyce.

Obecnie w ramach projektu trwaj¹ prace

nad przygotowaniem ostatecznej wersji mo-

delu wsparcia (po przetestowaniu pierwot-

nych za³o¿eñ) oraz konsultacje z ekspertami.

Projekt realizowany jest w Prioryte-

cie VI Programu Operacyjnego Kapita³

Ludzki w ramach Europejskiego Fundu-

szu Spo³ecznego.

WWiięęcceejj iinnffoorrmmaaccjjii nnaa tteenn tteemmaatt mmoożżnnaa zznnaalleeźźćć

nnaa ssttrroonniiee iinntteerrnneettoowweejj::

wwwwww..mmoossttwwpprrzzyysszzlloosscc..ppll

Joanna Bogdziewicz-Wróblewska

Wojewódzki Urząd Pracy w Gdańsku

Jakie s¹ losy podopiecznych oœrodków

socjoterapii po opuszczeniu przez nich pla-

cówki? Czy chc¹ siê dalej kszta³ciæ? Jak od-

najduj¹ siê na rynku pracy? Takie pytania

leg³y u podstaw stworzenia innowacyjnego

projektu „MOS-T w przysz³oœæ. Wypraco-

wanie nowych form aktywizacji zawodowej

dla wychowanków M³odzie¿owych Oœrod-

ków Socjoterapii”, realizowanego przez

MOS w Ustce. Celem projektu jest wy-

pracowanie narzêdzi, które umo¿liwi¹

m³odzie¿y wejœcie na rynek pracy oraz

zwrócenie uwagi na koniecznoœæ wspó³pra-

cy placówek oœwiatowych z pracodawcami.

Terapia to nie wszystko

Oœrodki socjoterapii pomagaj¹ m³odzie¿y,

której grozi spo³eczne niedostosowanie.

Przyczyny problemów podopiecznych

MOS-ów s¹ ró¿ne, najczêœciej jednak wi¹-

¿¹ siê ze specyfik¹ ich rodzinnego œrodo-

wiska. Podstawowym zadaniem MOS-ów

jest wsparcie socjoterapeutyczne i psycho-

edukacyjne m³odych ludzi. Pracownicy

MOS-u w Ustce zauwa¿yli, ¿e dzia³ania

realizowane przez oœrodek s¹ niewystar-

czaj¹ce. Osoby, które osi¹gnê³y pe³nolet-

noœæ, opuszczaj¹c placówkê, nie widz¹ dla

siebie perspektyw na lepsze ¿ycie, maj¹

problemy ze znalezieniem zatrudnienia,

czêsto popadaj¹ w konflikt z prawem.

Zaanga¿owanie w pracê na rzecz m³o-

dych ludzi zaowocowa³o opracowaniem

w Ustce programu „MOS-T w przysz³oœæ.

Wypracowanie nowych form aktywizacji

zawodowej dla wychowanków M³odzie-

¿owych Oœrodków Socjoterapii”.

MMOOSS--TT ddoo lleeppsszzeejjpprrzzyysszzłłoośśccii

Page 17: Pomorskie w Unii. Numer Jesień/ Zima 2012

„Pomorskie w Unii” 17

EEUURROOEEDDUUKKAACCJJAA

Nr 3 jesień–zima 2012

Niepełnosprawność nie będzie sięjuż w województwie pomorskimkojarzyć z wykluczeniemzawodowym. Bariery, zarówno po stronie pracodawców, jak i poszukujących zatrudnienia,powoli znikają – a wszystko za sprawą EuropejskiegoFunduszu Społecznego, który w 2012 roku szczególnie aktywniewspierał osoby niepełnosprawne.

NNiieeppeełłnnoosspprraawwnniisspprraawwnnii ssppoołłeecczznniiee

nizowa³ konferencjê „€urosprawni”, podczas

której omawiano mo¿liwoœci pomocy takim

osobom oraz sposoby finansowania dzia³añ

na ich rzecz. Jednym z nich by³ konkurs

og³oszony w kwietniu tego roku przez De-

partament Europejskiego Funduszu Spo-

³ecznego z Dzia³ania 7.4 „Niepe³nosprawni

na rynku pracy”. Firmy z województwa po-

morskiego mog³y uzyskaæ dofinansowanie

realizacji programów aktywizacji spo³eczno-

-zawodowej osób z tej grupy spo³ecznej. Dla

ka¿dego z uczestników projektu przewi-

dziano kompleksowe wsparcie opracowane

na podstawie indywidualnego planu dzia³añ,

zawieraj¹ce doradztwo, szkolenia oraz prak-

tyki, sta¿e b¹dŸ subsydiowane zatrudnienie.

Lista podmiotów, które realizuj¹ pro-

jekty aktywizuj¹ce omawian¹ grupê, do-

stêpna jest na stronie internetowej DEFS:

wwwwww..ddeeffss..ppoommoorrsskkiiee..eeuu..

EFS bez barier

Oprócz dzia³añ zwi¹zanych ze sfer¹ finansow¹

nie zabrak³o równie¿ w tym roku inicjatyw in-

NNformacyjno-promocyjnych. Regionalne oœrod-

ki Europejskiego Funduszu Spo³ecznego

w okresie letnim zorganizowa³y pikniki inte-

gracyjne propaguj¹ce ideê „EFS bez barier”.

W trakcie tych imprez goœcie mogli zapo-

znaæ siê z twórczoœci¹ osób niepe³nospraw-

nych, a tak¿e z prezentacjami projektów im

dedykowanych. Dla uczestników pikników

zorganizowano liczne konkursy i inne atrakcje.

Swoj¹ ofertê prezentowa³y organizacje dzia³a-

j¹ce na rzecz niepe³nosprawnych. Na miejscu

mo¿na by³o dowiedzieæ siê, jakie projekty s¹

obecnie realizowane i finansowane przez EFS.

Wszystkie dzia³ania realizowane dziêki

Europejskiemu Funduszowi Spo³ecznemu

stanowi¹ kompleksowy mechanizm wsparcia,

który przyczynia siê do polepszenia sytuacji

spo³ecznej i zawodowej osób niepe³nospraw-

nych z terenu województwa pomorskiego.

O tym, jak szczególnie wa¿n¹ grupê stanowi¹

niepe³nosprawni przy podejmowaniu decyzji

o przyznawaniu wsparcia z EFS, mo¿e œwiad-

czyæ fakt, i¿ niemal w ka¿dym organizowa-

nym konkursie s¹ oni grup¹ priorytetow¹.

Hanna Kalenik

Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego

„Niepe³nosprawnoœæ jest stanem cia³a, kalec-

two stanem ducha...”. Powy¿sze s³owa Jaœka

Meli, niepe³nosprawnego polarnika, któremu

u³omnoœci nie przeszkodzi³y w zdobyciu obu

biegunów, werbalizuj¹ ideê, jaka przyœwieca

Europejskiemu Funduszowi Spo³ecznemu

w d¹¿eniu do aktywizacji osób niepe³no-

sprawnych w województwie pomorskim.

Prze³amywanie stereotypów

Niepe³nosprawni czêsto borykaj¹ siê z licz-

nymi przeszkodami uniemo¿liwiaj¹cymi im

wejœcie lub powrót na rynek pracy. Niekiedy

decyduje o tym obawa pracodawcy przed za-

trudnieniem osoby, która wed³ug niego

mo¿e okazaæ siê mniej efektywna od pozo-

sta³ych. Czasem barierê stanowi postawa

osoby niepe³nosprawnej, cechuj¹cej siê

niskim poczuciem w³asnej wartoœci. W usu-

waniu tych trudnoœci zarówno pracodawców,

jak i poszukuj¹cych zatrudnienia wspiera

Europejski Fundusz Spo³eczny. Liczne dzia-

³ania realizowane z programów zarówno kra-

jowych, jak i regionalnych, pomagaj¹ prze³a-

maæ stereotypy i ukazywaæ osoby niepe³no-

sprawne jako cennych pracowników.

Konkretne wsparcie

W województwie pomorskim, w ramach

wielu rozmaitych projektów konkursowych

i systemowych, niepe³nosprawni mog¹

otrzymaæ wsparcie przyczyniaj¹ce siê do ich

aktywizacji spo³ecznej, a tak¿e zawodowej.

Dot¹d z pomocy EFS skorzysta³o w naszym

województwie ju¿ ponad 8 tys. niepe³no-

sprawnych. Brali oni udzia³ w kursach, szko-

leniach, sta¿ach i korzystali ze wsparcia

doradczego, wiele osób za³o¿y³o te¿ w³asn¹

dzia³alnoœæ gospodarcz¹.

Korzyœci dla firm

W roku 2012 dzia³ania ukierunkowane

na wsparcie niepe³nosprawnych by³y szcze-

gólnie intensywne. W maju Urz¹d Marsza³-

kowski Województwa Pomorskiego zorga-

Piknik integracyjny w Czarnem

Źród

ło:A

dam

Moc

zuls

ki

LLIICCZZBBAA OOSSÓÓBB NNIIEEPPEEŁŁNNOOSSPPRRAAWWNNYYCCHH NNAA PPOOMMOORRZZUU,, KKTTÓÓRREE UUZZYYSSKKAAŁŁYY WWSSPPAARRCCIIEE WW RRAAMMAACCHH EEFFSS(Stan z 31 lipca 2012 roku)

PPRRIIOORRYYTTEETT VVII Rynek pracy otwartydla wszystkich

PPRRIIOORRYYTTEETT VVIIII Promocja integracjispołecznej

PPRRIIOORRYYTTEETT VVIIIIIIRegionalne kadrygospodarki

PPRRIIOORRYYTTEETT IIXXRozwój wykształceniai kompetencji w regionach

11772277

44882222

334444 11116633

Page 18: Pomorskie w Unii. Numer Jesień/ Zima 2012

– Postanowiliœmy zaryzykowaæ i wpro-

wadziæ zmiany, polegaj¹ce na rezygnacji

z podwykonawstwa na rzecz w³asnych

rozwi¹zañ – mówi Barbara Pietraœ.

– Od 2010 roku, po uzyskaniu zgody

na uruchomienie przenoœnika nabrze¿owe-

go, mo¿emy œwiadczyæ profesjonalne us³u-

gi na najwy¿szym œwiatowym poziomie.

Proekologiczny i bezpy³owy przenoœnik

autorskiego projektu firmy Corntech by³

doœæ kosztowny. – Staraliœmy siê o kredyt

w du¿ym banku komercyjnym – wspomina

prezes firmy. – Tam dowiedzieliœmy siê, ¿e

przy tak wysokiej kwocie mo¿emy staraæ

siê o porêczenie z JEREMIE.

JEREMIE na rozwój

Firma Magrol Sp. z o.o. uzyska³a porêcze-

nie Pomorskiego Regionalnego Funduszu

Porêczeñ Kredytowych, który wspó³pra-

cuje z wiêkszoœci¹ banków dzia³aj¹cych

na terenie województwa pomorskiego.

– Z porêczenia JEREMIE skorzystali-

œmy w 2010 roku – mówi Barbara Pietraœ.

– Uwa¿am, ¿e jest to doskona³e rozwi¹-

zanie dla ka¿dej firmy, która nie dysponu-

je œrodkami na porêczenie kredytu, a ta-

kich przedsiêbiorstw jest bardzo du¿o.

JEREMIE otwiera przed ma³ymi i œredni-

mi przedsiêbiorstwami nowe mo¿liwoœci

MMinwestowania i rozwoju. Gdziekolwiek

jestem, a s¹ poruszane tematy dotycz¹ce

rozwoju firm, zawsze wskazujê na Fun-

dusz Porêczeñ i JEREMIE. Dziêki nim

praktycznie ka¿da niewielka firma mo¿e

pozyskaæ finansowanie. Nowy przenoœnik

nabrze¿owy to nasz ogromny sukces.

Przede wszystkim wzros³y nasze mo¿li-

woœci i, co najwa¿niejsze, jakoœæ œwiad-

czonych us³ug.

Nowi klienci i wiêksze zyski

Inwestycja prze³o¿y³a siê na pozyskanie no-

wych klientów oraz wzrost zysków. Obecnie

przez Magrol przechodzi ok. 100 tysiêcy ton

zbo¿a rocznie.

– Kupiony przez nas przenoœnik ma

moce przerobowe, które przeros³y nasze

oczekiwania. Takiej szansy nie mo¿na

zmarnowaæ – podkreœla Barbara Pietraœ.

– Otrzymaliœmy ju¿ zgodê Zarz¹du Mor-

skiego Portu Gdañsk na postawienie

na nabrze¿u zbiorników na zbo¿e. Kiedy

to zrobimy, nasz przenoœnik podwoi wy-

dajnoœæ. Planujemy obs³ugiwaæ 200 tysiê-

cy ton zbo¿a rocznie. Mamy te¿ w planach

kolejne inwestycje, które bêd¹ wymaga³y

podobnych Ÿróde³ finansowania. Na pew-

no znów skorzystamy z mo¿liwoœci, jakie

daje JEREMIE.

EEUURROOSSUUKKCCEESS

KKoobbiieettaaww ppoorrcciiee

18 Informator Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego i funduszy NSS na Pomorzu

Katarzyna Borowiecka

Bank Gospodarstwa Krajowego

Magrol Sp. z o.o. to przedsiêbiorstwo pro-

dukcyjno-handlowe. Zajmuje siê g³ównie

us³ugami zwi¹zanymi z przygotowaniem

zbiorów zbó¿ na rynek krajowy i zagra-

niczny.

– Firmê za³o¿y³ mój m¹¿ w 1992 roku,

zatrudniaj¹c by³ych pracowników Zak³a-

dów Zbo¿owych w Gdañsku – wspomina

Barbara Pietraœ. – Kilka lat temu, po tra-

gicznej œmierci mê¿a, musia³am sama zaj¹æ

siê firm¹. W momencie przejêcia biznesu

firma Magrol zajmowa³a siê importem

i eksportem zbó¿. Zaraz po objêciu przeze

mnie funkcji prezesa firmê spotka³o kilka

nieprzyjemnoœci. Chciano wykupiæ nasz

maj¹tek, a zw³aszcza budynek, w którym

dzia³amy – elewator zbo¿owy. Podejrze-

wam, ¿e mia³o to zwi¹zek z tym, ¿e jestem

kobiet¹, która wesz³a do portu prowadziæ

biznes mê¿a. Na szczêœcie uda³o mi siê

przetrwaæ ten trudny czas. Firma dzia³a,

a co wiêcej, rozwija siê i odnosi sukcesy.

W³asne rozwi¹zania

Przedsiêbiorstwo, choæ do niedawna korzy-

sta³o z us³ug Portu Gdañskiego Eksploata-

cji, to jednak generowa³o du¿e koszty.

Dla kobiety biznesowysukces w środowiskuopanowanym przezmężczyzn nie jest prostąsprawą. Historia BarbaryPietraś pokazuje jednak, że dziękiwykorzystaniufunduszy unijnychw ramach inicjatywyJEREMIE możnaz powodzeniemrealizować nawetnajbardziej ambitnepomysły.

Źród

ło:m

ater

iały

BG

K

Barbara Pietraś od dwóch lat korzysta ze wsparcia funduszy europejskich

Page 19: Pomorskie w Unii. Numer Jesień/ Zima 2012

Nr 3 jesień–zima 2012 „Pomorskie w Unii” 19

Informacje o trwających lub planowanych naborach wniosków o dofinansowanie w ramach funduszy europejskich oraz szkoleniach i spotkaniach finansowanych ze środków unijnych.

EEUURROOWWYYSSZZUUKKIIWWAARRKKAA

*Dopuszcza się możliwość wcześniejszego zamknięcia konkursu w przypadku wyczerpania środków lub zawieszenia konkursu, gdy łączna wartość wnioskowanegodofinansowania we wnioskach złożonych w odpowiedzi na konkurs przekroczy min. 100% kwoty alokacji przeznaczonej na dofinansowanie projektów w ramach danegokonkursu. Termin wcześniejszego zamknięcia konkursu lub zawieszenia naboru wniosków będzie podany na stronie internetowej DEFS UMWP: wwwwww..ddeeffss..ppoommoorrsskkiiee..eeuu oraz w prasie regionalnej, z co najmniej pięciodniowym wyprzedzeniem, z zastrzeżeniem, iż między datą zamieszczenia ogłoszenia a datą zamknięcia lub zawieszeniakonkursu nie może upłynąć mniej niż 20 dni.

NNaabboorryy wwnniioosskkóóww::

WWiięęcceejj iinnffoorrmmaaccjjii nnaa tteemmaatt mmoożżlliiwwoośśccii uuzzyysskkaanniiaa wwssppaarrcciiaa zz ffuunndduusszzyy eeuurrooppeejjsskkiicchh uuddzziieellaa GGłłóówwnnyy PPuunnkktt IInnffoorrmmaaccyyjjnnyy FFuunndduusszzyy EEuurrooppeejjsskkiicchh 80-819 Gdańsk, ul. Augustyńskiego 2 tel. 58 326 81 52, 58 326 81 48, 58 326 81 47, faks 58 326 81 34ee--mmaaiill:: ppuunnkkttiinnffoorrmmaaccyyjjnnyy@@ppoommoorrsskkiiee..eeuu,, ppoommoorrsskkiieewwuunniiii@@ppoommoorrsskkiiee..eeuu,, rrppoo22000077--22001133@@ppoommoorrsskkiiee..eeuuwwwwww..ppoommoorrsskkiieewwuunniiii..ppll

RREEGGIIOONNAALLNNYY PPRROOGGRRAAMM OOPPEERRAACCYYJJNNYY DDLLAA WWOOJJEEWWÓÓDDZZTTWWAA PPOOMMOORRSSKKIIEEGGOO NNAA LLAATTAA 22000077––22001133DDzziiaałłaanniiee:: 44..11.. RRoozzwwóójj rreeggiioonnaallnneejj iinnffrraassttrruukkttuurryy ddrrooggoowweejjTermin: 31.10.2012–4.01.2013Instytucja: Departament Programów Regionalnych,Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego tel. 58 326 81 52, 58 326 81 48, 58 326 81 47ee--mmaaiill:: ppuunnkkttiinnffoorrmmaaccyyjjnnyy@@ppoommoorrsskkiiee..eeuu

PPRROOGGRRAAMM OOPPEERRAACCYYJJNNYY KKAAPPIITTAAŁŁ LLUUDDZZKKIIDDzziiaałłaanniiee:: 99..11..11 ZZmmnniieejjsszzaanniiee nniieerróówwnnoośśccii ww ssttooppnniiuu uuppoowwsszzeecchhnniieenniiaa eedduukkaaccjjii pprrzzeeddsszzkkoollnneejjTermin: od 8.10.2012 r. * (konkurs otwarty)Instytucja: Departament Europejskiego Funduszu Społecznego,Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego tel. 58 326 82 20, 58 326 82 21 ee--mmaaiill:: ppookkll@@ppoommoorrsskkiiee..eeuu

DDzziiaałłaanniiee:: 99..22 PPooddnniieessiieenniiee aattrraakkccyyjjnnoośśccii ii jjaakkoośśccii sszzkkoollnniiccttwwaa zzaawwooddoowweeggooTermin: od 8.10.2012 r. * (konkurs otwarty)Instytucja: Departament Europejskiego Funduszu Społecznego,Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego tel. 58 326 82 20, 58 326 82 21 ee--mmaaiill:: ppookkll@@ppoommoorrsskkiiee..eeuu

PPRROOGGRRAAMM OOPPEERRAACCYYJJNNYY IINNNNOOWWAACCYYJJNNAA GGOOSSPPOODDAARRKKAADDzziiaałłaanniiee:: 55..44..11.. WWssppaarrcciiee nnaa uuzzyysskkaanniiee//rreeaalliizzaaccjjęę oocchhrroonnyy wwłłaassnnoośśccii pprrzzeemmyyssłłoowweejjTermin: 4.06.2012–21.12.2012 (nabór ciągły)Instytucja: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości tel. 58 432 80 80, 58 432 71 25 ee--mmaaiill:: bbiiuurroo@@ppaarrpp..ggoovv..ppll

DDzziiaałłaanniiee:: 88..11 WWssppiieerraanniiee ddzziiaałłaallnnoośśccii ggoossppooddaarrcczzeejj ww ddzziieeddzziinniiee ggoossppooddaarrkkii eelleekkttrroonniicczznneejjTermin: 19.11.2012–14.12.2012Instytucja: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości tel. 58 432 80 80, 58 432 71 25 ee--mmaaiill:: bbiiuurroo@@ppaarrpp..ggoovv..ppll

PPRROOGGRRAAMM OOPPEERRAACCYYJJNNYY RRYYBBYYDDzziiaałłaanniiee:: 11..33 IInnwweessttyyccjjee nnaa ssttaattkkaacchh rryybbaacckkiicchh ii sseelleekkttyywwnnoośśććTermin: 6.12.2012–29.03.2013Instytucja: Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa tel. 58 668 60 47 ee--mmaaiill:: ppoommoorrsskkii@@aarriimmrr..ggoovv..ppll

NNOORRWWEESSKKII MMEECCHHAANNIIZZMM FFIINNAANNSSOOWWYYPPrrooggrraamm:: NNoorrwweesskkoo--PPoollsskkaa WWssppóółłpprraaccaa BBaaddaawwcczzaa –– kkoonnkkuurrss ww rraammaacchh FFuunndduusszzuu MMaałłyycchh GGrraannttóóww,, ttzzww.. SSmmaallll GGrraanntt SScchheemmeeTermin: 1.12.2012–21.01.2013Instytucja: Narodowe Centrum Badań i Rozwoju tel. 22 39 07 401ee--mmaaiill:: sseekkrreettaarriiaatt@@nnccbbrr..ggoovv..ppll

SSZZWWAAJJCCAARRSSKKOO--PPOOLLSSKKII PPRROOGGRRAAMM WWSSPPÓÓŁŁPPRRAACCYYPPrrooggrraamm:: OOppeerraattoorr GGrraannttuu BBllookkoowweeggoo ooggłłaasszzaa nnaabbóórr wwnniioosskkóóww ddoo FFuunndduusszzuu PPaarrttnneerrsskkiieeggooTermin: 29.06.2012–28.12.2012Instytucja: ECORYS Polska Sp. z o.o.tel. 22 339 36 40 ee--mmaaiill:: eeccoorryyss@@eeccoorryyss..ppll

SSZZKKOOLLEENNIIAA II SSPPOOTTKKAANNIIAA IINNFFOORRMMAACCYYJJNNEE

„„PPeełłnnoo sspprraaww ddllaa nniieeppeełłnnoosspprraawwnnyycchh””, 5 grudnia, Sopot tel. 58 326 81 52, 58 326 81 48, 58 326 81 47 ee--mmaaiill:: ppuunnkkttiinnffoorrmmaaccyyjjnnyy@@ppoommoorrsskkiiee..eeuu

„„OOcceennaa OOddddzziiaałłyywwaanniiaa nnaa ŚŚrrooddoowwiisskkoo””, 12 grudnia, Gdańsk tel. 58 326 81 52, 58 326 81 48ee--mmaaiill:: ppuunnkkttiinnffoorrmmaaccyyjjnnyy@@ppoommoorrsskkiiee..eeuu

„„MMaammaa mmoożżee wwsszzyyssttkkoo””,, 13 grudnia, Nowy Dwór Gdańskitel. 58 326 81 52, 58 326 81 48, 58 326 81 47ee--mmaaiill:: ppuunnkkttiinnffoorrmmaaccyyjjnnyy@@ppoommoorrsskkiiee..eeuu

Page 20: Pomorskie w Unii. Numer Jesień/ Zima 2012

GGłłóówwnnyy PPuunnkktt IInnffoorrmmaaccyyjjnnyy

UUrrzząądd MMaarrsszzaałłkkoowwsskkii WWoojjeewwóóddzzttwwaa PPoommoorrsskkiieeggooDDeeppaarrttaammeenntt PPrrooggrraammóóww RReeggiioonnaallnnyycchh

uull.. AAuugguussttyyńńsskkiieeggoo 22 ppookkóójj nnrr 1188,, 8800--881199 GGddaańńsskk

tteell..:: 5588 332266 8811 4477,, 5588 332266 8811 4488,, 5588 332266 8811 5522ffaakkss:: 5588 332266 8811 3344

ee--mmaaiill:: ppuunnkkttiinnffoorrmmaaccyyjjnnyy@@ppoommoorrsskkiiee..eeuu,, ppoommoorrsskkiieewwuunniiii@@ppoommoorrsskkiiee..eeuu

IInnffoorrmmaaccjjaa oo llookkaallnnyycchh PPuunnkkttaacchh IInnffoorrmmaaccyyjjnnyycchh ddoossttęęppnnaa jjeesstt nnaa ssttrroonniiee::wwwwww..ddpprr..ppoommoorrsskkiiee..eeuu//ppll//ggppii

RReeggiioonnaallnnee oośśrrooddkkii EEuurrooppeejjsskkiieeggoo FFuunndduusszzuu SSppoołłeecczznneeggoouuddzziieellaajjąą iinnffoorrmmaaccjjii nntt.. mmoożżlliiwwoośśccii ppoozzyysskkiiwwaanniiaa śśrrooddkkóóww zz EEFFSS

oorraazz uuddzziieellaajjąą kkoommpplleekkssoowweeggoo wwssppaarrcciiaa pprrzzyy ppiissaanniiuu,, wwddrraażżaanniiuu ii rroozzlliicczzaanniiuu pprroojjeekkttóóww PPOOKKLL

RROOEEFFSS GGDDAAŃŃSSKK

RReeggiioonnaallnnee CCeennttrruumm IInnffoorrmmaaccjjii ii WWssppoommaaggaanniiaa OOrrggaanniizzaaccjjii PPoozzaarrzząąddoowwyycchh –– GGddaańńsskkaalleejjaa GGrruunnwwaallddzzkkaa 55,, 8800--223366 GGddaańńsskk

AAnnttoonniinnaa PPaapplliińńsskkaa,, tteell..:: 5588 334400 1122 1122

iinnffoo__ggddaannsskk@@rrooeeffss..ppllwwwwww..ggddaannsskk..rrooeeffss..ppll

DDllaa ppoowwiiaattóóww:: mm.. GGddaańńsskk,, mm.. GGddyynniiaa,, mm.. SSooppoott,, sszzttuummsskkiieeggoo,, kkwwiiddzzyyńńsskkiieeggoo,, nnoowwooddwwoorrsskkiieeggoo,,mmaallbboorrsskkiieeggoo,, ttcczzeewwsskkiieeggoo,, ggddaańńsskkiieeggoo,, ssttaarrooggaarrddzzkkiieeggoo

RROOEEFFSS SSŁŁUUPPSSKK

PPoommoorrsskkaa AAggeennccjjaa RRoozzwwoojjuu RReeggiioonnaallnneeggoo SSAA –– SSŁŁUUPPSSKKuull.. PPoozznnaańńsskkaa 11AA ,,7766--220000 SSłłuuppsskk

IIwwoonnaa FFeeddoonn,, tteell.. 5599 884477 5555 9999

iinnffoo__sslluuppsskk@@rrooeeffss..ppllwwwwww..sslluuppsskk..rrooeeffss..ppll

DDllaa ppoowwiiaattóóww:: bbyyttoowwsskkiieeggoo,, llęębboorrsskkiieeggoo,, ppuucckkiieeggoo,, wweejjhheerroowwsskkiieeggoo,, ssłłuuppsskkiieeggoo,, mm.. SSłłuuppsskk

RROOEEFFSS CCHHOOJJNNIICCEE

SSttoowwaarrzzyysszzeenniiee „„NNaa RRzzeecczz RRoozzwwoojjuu MMiiaassttaa ii GGmmiinnyy DDeebbrrzznnoo””uull.. OOggrrooddoowwaa 2266,, 7777--331100 DDeebbrrzznnoo

JJoollaannttaa NNeeyymmaann,, tteell.. 5522 556655 1177 2299

iinnffoo__cchhoojjnniiccee@@rrooEEFFSS..ppllwwwwww..cchhoojjnniiccee..rrooeeffss..ppll

DDllaa ppoowwiiaattóóww:: cczzłłuucchhoowwsskkiieeggoo,, cchhoojjnniicckkiieeggoo,, kkoośścciieerrsskkiieeggoo,, kkaarrttuusskkiieeggoo

Dowiedz się więcej o funduszach europejskich

Publikacja sfinansowana przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego na lata 2007–2013

ZZnnaajjddźź nnaass nnaa FFaacceebbooookkuu