PROGRAM REFORM USTROJOWYCH RZECZPOSPOLITEJ – TEZY DO DYSKUSJI

PROGRAM REFORM USTROJOWYCH RZECZPOSPOLITEJ

- TEZY DO DYSKUSJI

I. POLSKA SAMORZĄDNA (zwiększenie roli samorządów i decentralizacja władzy państwowej) 1. Zmiany w samorządzie województwa

• likwidacja zarządu województwa; • wprowadzenie samorządowego, jednoosobowego organu wykonawczego,

tj. wojewody wybieranego w wyborach powszechnych i odwoływanego w drodze referendum;

• przekazanie wojewodzie zwierzchnictwa nad wojewódzką administracją zespoloną;

• likwidacja wojewody jako przedstawiciela Rady Ministrów w województwie; wprowadzenie w jego miejsce komisarza rządu w województwie, posiadającego niewielkie uprawnienia związane z nadzorem nad samorządem terytorialnym, zarządzaniem kryzysowym czy reprezentacją skarbu państwa w zakresie powierzonego mienia;

• połączenie urzędów marszałkowskich i urzędów wojewódzkich, likwidacja zdublowanych etatów, przy wydzieleniu obsługi administracyjnej dla komisarza rządu w województwie

• wprowadzenie, wzorem systemu południowo – niemieckiego, zasady, iż, jednoosobowy organ wykonawczy byłby jednocześnie z urzędu przewodniczącym organu stanowiącego, tj. sejmiku;

2. Zmiany w samorządzie powiatowym

• wprowadzenie jednoosobowego organu wykonawczego w powiecie, tj. starosty

wybieranego w wyborach powszechnych; • zmniejszenie liczby powiatów o ok. 50 – 70 poprzez przyłączenie powiatów

ziemskich, leżących dookoła większych miast (obwarzanków), do powiatów grodzkich;

• prezydent lub burmistrz miasta byłby jednocześnie starostą takiego połączonego powiatu, zaś rada powiatu składałaby się z radnych miejskich oraz przedstawicieli rad z gmin należących do byłego powiatu ziemskiego;

• wprowadzenie, wzorem systemu południowo - niemieckiego zasady iż, jednoosobowy organ wykonawczy byłby jednocześnie z urzędu przewodniczącym organu stanowiącego, tj. rady. To samo rozwiązanie obowiązywało by w gminach;

3. Zmiany w zakresie finansowania samorządów

• zwiększenie samodzielności finansowej samorządu terytorialnego poprzez

stopniowe odchodzenie od subwencji na rzecz stałych podatkowych źródeł finansowania;

• pozostawienie w samorządach całego podatku PIT; dzielonego w odpowiednich proporcjach pomiędzy gminę, powiat i województwo;

• przekazanie opieki społecznej jako zadania zleconego do organizacji pozarządowych.

PROGRAM REFORM USTROJOWYCH RZECZPOSPOLITEJ – TEZY DO DYSKUSJI

II. POLSKA OBYWATELSKA (reformy ustrojowe i zwiększenie partycypacji obywateli we władzy) 1. E-podpisy

• wprowadzenie możliwości zbierania podpisów pod wnioskiem o zarządzenie

referendum, pod kandydaturą na Prezydenta RP, senatora, radnego, itp. drogą elektroniczną;

2. Referendum

• zmiana instytucji referendum, wprowadzenie możliwości zarządzenia referendum

przez 1 mln. obywateli; • wprowadzenie zasady, że wyniki referendum są wiążące, bez względu na

frekwencję;

3. Senat

• zwiększenie pozycji ustrojowej Senatu (kadencja 6 lat, co 2 lata wymiana 1/3 składu Senatu - wzorem USA czy Włoch);

• dodanie Senatowi funkcji kontrolnej nad rządem, w tym wyłączne prawo do powoływania komisji śledczych;

• dodanie Senatowi kompetencji wyboru 1/3 sędziów TK; • Senat liczyłby do 111 Senatorów, w tym:

- 100 Senatorów wybieranych w obecnych jednomandatowych okręgach wyborczych,

- pozostałymi Senatorami byliby wiryliści, czyli wchodzący automatycznie do Senatu wszyscy byli Prezydenci RP, oraz kolejno najstarsi wiekiem byli Pierwsi Prezesi Sądu Najwyższego, Prezesi NSA oraz TK. Wiryliści nie byliby liczeni do quorum. Za zasiadanie w Senacie otrzymywaliby tylko diety bez uposażenia.

4. Sejm

• zmniejszenie liczy posłów do 380 (norma przedstawicielska - 1 poseł na 100 000

obywateli RP);

5. Zmiana Konstytucji

• równoważność Senatu i Sejmu w procedurze zmiany Konstytucji;

6. Prawo do Internetu

• wprowadzenie do Konstytucji obywatelskiego prawa do Internetu w podstawowym zakresie; 6. Państwowa Komisja Wyborcza

• wprowadzenie PKW do Konstytucji, wraz zastrzeżeniem, że organ ten składa się – tak jak jest to obecnie – wyłącznie z sędziów.

PROGRAM REFORM USTROJOWYCH RZECZPOSPOLITEJ – TEZY DO DYSKUSJI

III. POLSKA PRAWORZĄDNA 1. Trybunał Stanu

• wstępny wniosek o postawienie w stan oskarżenia lub pociągniecie

do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu musiałby spełniać warunki wymagane przez przepisy Kodeksu postępowania karnego w stosunku do aktu oskarżenia;

• zwiększenie roli Prokuratury o kompetencje do czynnego uczestniczenia w postępowaniu na etapie po postawieniu w stan oskarżenia;

• odebranie Sejmowi i Zgromadzeniu Narodowemu kompetencji do stawiania w stan oskarżenia przed Trybunałem Stanu i przekazanie tej kompetencji odpowiednio Izbie Karnej Sądu Najwyższego lub Zgromadzeniu Ogólnemu Sądu Najwyższego (w odniesieniu do Prezydenta RP);

• osoba postawiona w stan oskarżenia zostaje zawieszona w pełnieniu swojej funkcji do czasu wydania prawomocnego wyroku przez Trybunał Stanu;

• zmiana składu Trybunału Stanu; wybierany byłby przez Sejm spośród podwójnej liczby kandydatów przedstawianych przez I Prezesa SN, Prezesa NSA i Prezesa TK; członkiem Trybunału Stanu mógłby zostać tylko sędzia w stanie spoczynku;

2. Odwołanie Prezydenta Rzeczpospolitej

• wprowadzenie możliwości odwołania Prezydenta Rzeczpospolitej w drodze

referendum ogólnokrajowego;

3. Trybunał Konstytucyjny

• wprowadzenie zasady wyboru sędziów TK większością 2/3, przy zastosowaniu wskazanego poniżej systemu zapobiegającego wakatowi w Trybunale;

• wprowadzenie zasady, że 2/3 sędziów TK wybiera Sejm, a 1/3 Senat; • wprowadzenie automatyzmu trwania kadencji dotychczasowego sędziego TK

do czasu wyboru jego następcy; • odebranie posłom i Prezydium Sejm prawa zgłaszania kandydata na sędziego TK

i powierzenie tego zadania radom wydziału prawa posiadającym kompetencje do nadawania stopnia doktora habilitowanego oraz Zgromadzeniu Ogólnemu SN i NSA;

4. Prokurator Generalny

• wpisanie prokuratury do Konstytucji i co za tym idzie, konstytucyjne rozdzielenie

funkcji Prokuratora Generalnego i Ministra Sprawiedliwości; • wprowadzenie zasady wyboru Prokuratora Generalnego na 5-letnią kadencję.