Polska 2025: Wyzwania

wzrostu gospodarczego

w energetyce

Kraków, 14 maja 2015 roku

Forum gospodarcze “Nauka i Gospodarka”

70-cio lecie Politechniki Krakowskiej

POUFNE I PRAWNIE ZASTRZEŻONE

Korzystanie bez zgody McKinsey & Company zabronione

McKinsey & Company | 1

Kluczową dźwignią do zamknięcia różnicy w przychodzie krajowym na

mieszkańca jest zniwelowanie luki produktywności polskiej gospodarki

PKB per capita, 2013, według siły nabywczej, w tysiącach USD

ŹRÓDŁO: Eurostat; Międzynarodowy Fundusz Walutowy

1 Różnicę w produktywności siły roboczej pomiędzy poszczególnymi krajami można tłumaczyć bądź poprzez różnicę w produktywności siły roboczej w

przeliczeniu na jednego pracownika (składowa produktywności), bądź poprzez różne wartości współczynnika aktywności zawodowej w danej populacji

(składowa wykorzystania siły roboczej)

UE-15

Składowa wykorzystania

siły roboczej1

38,1

3,4

Składowa produktywności1 11,4

Polska 23,3

McKinsey & Company | 2

Cztery sektory gospodarki odpowiadają za 60% różnicy w produktywności

względem krajów UE-15, w tym obszar energetyki z luką w wysokości 48%

Wartość dodana

2011, w miliardach USD

Teoretyczny wzrost wartości

dodanej w przypadku osiągnięcia

poziomu produktywności w UE-152

W miliardach USD

40

19

10

20

46

19

15

69

38

Telekomunikacja i poczta

Transport

Energetyka

Budownictwo

Razem1

Handel detaliczny

Usługi dla biznesu

554

Rolnictwo

Górnictwo

Produkcja

1 Z uwzględnieniem sektora publicznego oraz instytucji finansowych

2 Dodatkowa wartość dodana w sektorze, przy założeniu poziomu zatrudnienia występującego w Polsce i produktywności dorównującej krajom UE-15

Różnica w stosunku

do UE-15

2011, w procentach

59

44

77

48

25

42

48

13

1

35

0

3

9

14

15

17

51

54

56

297

60%

40%1

ŹRÓDŁO: Eurostat; analiza McKinsey

McKinsey & Company | 3

Sektor energetyczny stoi przed szeregiem wyzwań wokół

fundamentalnych celów, które powinien realizować

▪ Odtworzenie starzejących aktywów

wytwórczych (średni wiek >30 lat)

▪ Stabilne warunki inwestycyjne dla

optymalnego mixu energetycznego

▪ Rozwój infrastruktury przesyłowej

dla nowych technologii (OZE1, redukcja

SAIDI2)

▪ Konkurencyjne ceny

energii dla polskiej

gospodarki (20-30%

powyżej rynku

Niemieckiego3)

▪ Wybór najtańszych

technologii w długim

horyzoncie

▪ Ograniczenie ryzyka

wzrostu cen i

zależności od kosztu

surowców oraz

uprawnień CO2

▪ Realizacja celów

polityki

klimatycznej UE

(pakiet 20/20/204)

oraz oczekiwań

społecznych

▪ Efektywny model

wsparcia OZE1

▪ Wybór technologii

OZE1 o najniższych

kosztach w cyklu

życia

1 Odnawialne Źródła Energii

2 System Average Interruption Duration Index – średni czas trwania przerw w dostawach odbiorcy końcowego

3 Odnotowane w 2015 roku cena hurtowa energii elektrycznej blisko 30% powyżej ceny rynku niemieckiego

4 Pakiet redukcji emisyjności o 20%, udziału odnawialnych źródeł energii na poziomie min. 20% do roku 2020

ŹRÓDŁO: Departament Energii Elektrycznej i Gazu Ziemnego McKinsey

Fundamentalne

cele

C

Ochrona

środowiska

Bezpieczeństwo

dostaw energii

Konkurencyjność

cen energii

A

B

McKinsey & Company | 4

80

90

100

110

120

130

140

150

160

2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012

5-6

30,9

Bloki

planowane do

zamknięcia

do roku 20202

Zainstalowana

moc 2020

34-37

30–32

4-5

5-6

Zainstalowana

moc 2013

0%

+11%

Nowe

instalacje3

9-11

4-5

Do 2020 r. nie ma zagrożenia, by planowane zamknięcia i otwarcia

nowych bloków doprowadziły do spadku mocy lub przerw w dostawach

ŹRÓDŁO: GUS, PSE; informacje prasowe; opracowany przez McKinsey model europejskiego rynku energii (Plexos)

Dostępne zainstalowane moce1

1 Energia konwencjonalna (z uwzględnieniem biomasy) 2 Stan aktualny, z wyłączeniem zamknięcia Elektrowni Rybnik

3 Obejmuje nowe bloki w elektrowniach Opole, Kozienice, Jaworzno, Turów, nowe elektrociepłownie, modernizację bloków w Elektrowni Bełchatów

Wariant podstawowy

Mniej prawdopodobne, projekty

Wzrost efektywności energetycznej i mniejsza dynamika przyrostu

PKB skutecznie wyhamowały wzrost popytu na energię elektryczną

Skumulowana dynamika PKB i popytu na energię elektryczną

W procentach, rok 2000 = 100% W gigawatach

Maksymalne zapotrzebowanie

zaobserwowane w roku 2013

PKB

Zużycie energii netto

BEZPIECZEŃSTWO DOSTAW

A

McKinsey & Company | 5

Ceny hurtwoe energii elektrycznej w Niemczech znacząco spadły

poniżej cen TGE głównie w wyniku wzrostu udziału OZE

ŹRÓDŁO: TGE; EEX, oanda.com

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

1/2016 1/2015 1/2014 1/2013 1/2012 1/2011

Cena hurtowa spot dla giełd Polski i Niemiec1 EUR/MWh

-26% Niemcy

Polska

1 Poland spot price - IRDN base (TGE), Germany - EEX Base Load Phelix Electricity Spot Price

Electricity price every week, presented in EUR/MWh, based on average exchange rate on day of transaction

B KONKURENCYJNOŚĆ CEN ENERGII

McKinsey & Company | 6

Koszty energii elektrycznej dużych klientów przemysłowych w Polsce

przewyższają koszty ich konkurentów w Niemczech

62 73 56 50

5458

2831

24

82

15 16

100

20

162 143

85 75

6556

144136

5151

36 11

Gospodarstwa

domowe1

294

0

Przemysł3

95

Przemysł

energo-

chłonny4

61 9

MŚP2

267

Wytwarzanie i sprzedaż

Opłata sieciowa

Podatki i opłaty

KONKURENCYJNOŚĆ CEN ENERGII

Całkowita cena energii, w EUR/MWh, 2013/2014

1 Gospodarstwa domowe, niskie napięcie

2 Małe i średnie przedsiębiorstwa, niskie napięcie

3 Klienci industrialni, średnie napięcie

4 Estymacja oparta na możliwych obniżkach podatkowych, obniżkach bądź też zwolnień z opłat; Energochłonni klienci przemysłowi, głównie wysokie napięcie

▪ Większość segmentów

konsumenckich w

Polsce płaci niższą

cenę za energię niż w

Niemczech

▪ Wyższe koszty

ponoszą klienci

przemysłowi w Polsce

niż w Niemczech

▪ W Polsce, ceny energii

nie są zróżnicowane

dla poszczególnych

segmentów, podczas

gdy energochłonni

klienci w Niemczech

czerpią korzyści z

– Niskich opłat

sieciowych

– Zwolnień

podatkowych i

ograniczeń

Polska

Niemcy

ŹRÓDŁO: Energy Market Agency (ARE); Towarowa Giełda Energii; prasa; Bundesnetzagentur. Monitoringbericht 2013/14

B

McKinsey & Company | 7

Obecne mechanizmy rynkowe nie gwarantują dostatecznego wsparcia

dla większości decyzji inwestycyjnych w moce bazowe

Symulowana

cena 2

Symulowana

cena 1

Gaz CCGT3 Węgiel

kamienny

En. jądrowa -

droga (5 000

€/kilowat)

En. jądrowa-

tania (3 750€/

kilowat)

Węgiel

brunatny

Symulowana

cena 3

ŹRÓDŁO: Model LCOE dla polskiego rynku energii opracowany przez McKinsey

LCOE1 2020, ceny/koszty na MWh energii Hurtowa

cena energii

1Jednostkowy uśredniony koszt produkcji energii w cyklu życia inwestycji

2 Eksploatacja i utrzymanie 3 Elektrownie z turbiną gazową o cyklu łączonym.

koszt CO2

Koszt eksploat.2

Koszt paliwa

Koszt kapitału

Nawet najtańsze technologie bazowe nie gwarantują pokrycia całkowitych kosztów

w cyklu życia inwestycji (LCOE) przy prognozowanych cenach rynkowych

Scenariusz 1:

kryzys

Scenariusz 3:

powrót do

wzrostu

i polityki

klimatycznej

Scenariusz 2:

powolny

wzrost lub

stagnacja

KONKURENCYJNOŚĆ CEN ENERGII

B

McKinsey & Company | 8

Jednocześnie węgiel kamienny pozostaje nadal mniej

konkurencyjny kosztowo niż węgiel brunatny

1 Na wykresie wskazano technologię charakteryzującą się najniższym LCOE przy danym poziomie cen

2 Cena gazu: 27,5 EUR/MWh

2020, porównanie LCOE1,2

ŹRÓDŁO: Analiza McKinsey

Cena węgla kamiennego

EUR/MWh

CAPEX na elektrownię

atomową: 5.000 EUR/kW

CAPEX na elektrownię

atomową: 3.750 EUR/kW

5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 0

2,5

5,0

7,5

10,0

12,5

15,0

17,5

20,0

22,5

25,0

Węgiel brunatny

Węgiel kamienny

Gaz Nuklearna

Ceny CO2

EUR/tona

Elektrownia nuklearna przy

zmianie założenia wielkości

CAPEX z 5 na 3,8 k EUR/kW

Długotrwała

stagnacja

Wzrost i kontynuacja

polityki klimatycznej

Drugie dno

kryzysu

KONKURENCYJNOŚC CEN ENERGII

B

McKinsey & Company | 9

Wzrastają oczekiwanie społeczne, w tym w szczególności

w odniesieniu do opieki zdrowotnej, edukacji, środowiska

i bezpieczeństwa

ŹRÓDŁO: Kwestionariusz McKinsey, Sierpień 2014 (N = 2,000); analiza McKinsey Global Institute

1 Optymalne poziomy dla każdego respondenta, średnio ważone na podstawie PKB i demografii

2 Obliczone na podstawie danych pobranych z EU PKB 2013 oraz PKB-ważonych wyników conjoint w 8 krajach uwzględnionych w kwestionariuszu

3 Obliczone jako średnia ilości godzin przepracowanych oraz wyników produktywności w kwestionariuszu conjoint

Opieka zdrowotna

Środowisko miejsca

zamieszkania

Edukacja

Siła nabywcza

Work-life balance3

Bezpieczeństwo

Opieka społeczna

9

16

4

8

-59

-3

23

Zdecydowanie

mniej

Mniej Tyle samo Więcej Zdecydowanie

więcej

Przewidywana zmiana

w wydatkach

W miliardach EUR2 Aspiracje Polaków1

Odpowiedzi na kwestionariusz conjoint, próba = 2,000

OCHRONA ŚRODOWISKA

C

Zwiększa

całkowite

zasoby do

wydania

na inne

priorytety

społeczne

McKinsey & Company | 10

7,0

Aby zrealizować cel dla udziału OZE w zużyciu finalnym energii

elektrycznej na poziomie 19% do roku 2020 konieczne jest

wytworzenie dodatkowych ~11 TWh energii OZE1

ŹRÓDŁO: ARE; GUS; URE

1 Założenie braku wsparcia współspalania biomasy

2 Założono średnioroczny wzrost zużycia finalnego na poziomie 0,5% w latach 2012-2020

15,6

26,0

15,5

7,9

13,1

6,4

+6,2

17,1

19,8

4,2

+10,5

13,2

3,9 15,5

16,1

8,2

13,6

6,7

5,6

9,1

3,3

13,5 13,5

8,7

4,7

10,8

2,1

3,6

6,0

5,3

10,9

4,0

6,6

3,0 5,4

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

4,8 4,4 7,0 5,1 8,7 10,4 8,4 10,4 10,1 10,4 12,2 19,0

Udział w zużyciu finalnym

W procentach

Cel

Realizacja

Dodatkowa moc –

ekwiwalent mocy

w lądowych far-

mach wiatrowych

GW

3,7

6,9

Rozwój segmentu OZE

TWh2

W 2012 po raz pierwszy od 2005 produkcja

OZE przewyższyła cel zakładany przez

Rozporządzenie Ministra Gospodarki

12,0 14,0

2020P

DANE Z 2014

Współspalanie biomasy

Pozostałe OZE

OCHRONA ŚRODOWISKA

C

2014P

12,0 13,2

McKinsey & Company | 11

Dziękujemy za uwagę