Podsumowanie ankiety - raport

Podsumowanie badania preferencji dotyczących ustawy o związkach partnerskich

Informacje wstępne:

W dniach 13.12.2011-12.01.2012 Akcja Miłość Nie Wyklucza przeprowadziła badanie ankietowe za pośrednictwem serwisu Ankietka.pl, w którym zadano kilka pytań dotyczących ustawy o związkach partnerskich.

Ankieta promowana była za pośrednictwem fanowskiej strony Akcji na Facebook, zaprzyjaźnionych stronach fanowskich i portalach/blogach LGBT.

O próbie:

Na pytanie dotyczące poparcia dla wprowadzenia ustawy o związkach partnerskich odpowiedziało 5391 osób. 12,35% osób było przeciwnych jej wprowadzeniu. Osoby te nie brały udziału w dalszej części badania i były kierowane na stronę Facebookową akcji.

W dalszej części badania wzięło udział 4725 osób, które odpowiedziały na omówione poniżej pytania (warunkiem ukończenia ankiety było udzielenie odpowiedzi na wszystkie pytania).

Wcześniejsze badanie:

W 2010 roku w badaniu przeprowadzonym przez portal Homiki.pl zadano pytania dotyczące tego, jakie elementy (z wymienionych przez administrację portalu), powinny znaleźć się w ustawie o związkach partnerskich. Także w badaniu akcji Miłość Nie Wyklucza pytano o preferencje dotyczące zapisów w ustawie o związkach partnerskich. W obu ankietach pojawiło się m.in. pytanie dotyczące sposobu zawarcia związku: przed notariuszem lub w Urzędzie Stanu Cywilnego.

Reprezentatywność

Badanie, choć obejmuje ponad 4 tysiące osób, jest sprofilowane na osoby, które wyraziły poparcie dla uchwalenia ustawy o związkach partnerskich w Polsce. Należy pamiętać, że są to odpowiedzi jedynie osób popierających – nie jest to więc próba reprezentacyjna. Również ze względu na wykorzystanie metody kuli śnieżnej (oraz ograniczenia wynikające z przeprowadzenia tego badania w internecie) nie jest to badanie na próbie losowej, co oznacza brak jej reprezentatywności.

1

1. Charakterystyka próby osób popierających uchwalenie ustawy o związkach partnerskich w Polsce –

ze względu na płeć i orientację seksualną

wg orientacji seksualnej (n=4725)1 wg deklarowanej płci ()

1 We wszystkich pytaniach gdzie występuje ogół odpowiadających n=47252

W tym:

orientacja seksualna respondentek (n=2675) orientacja seksualna respondentów (n=1819)

WNIOSKI

Najliczniejszymi grupami, wśród osób badanych, popierającymi wprowadzenie ustawy o związkach partnerskich są heteroseksualne kobiety (30%) i geje (26,72%).

Na przeciwnym biegunie są biseksualni mężczyźni (2,8%) i heteroseksualni mężczyźni (8,9%) oraz osoby o innych tożsamościach płciowych i seksualnych (łącznie 4,9%).

3

2. Charakterystyka próby osób popierających uchwalenie ustawy o związkach partnerskich w Polsce – ze względu na fakt pozostawania w związku

(n=4725)

orientacja seksualna/

pozostawanie w związku

związek jednopłciowy

związek różnopłciowy

w związka

ch ogółem

Single

Heteroseksualna

7,78% 48,56% 56,34% 43,66%

Homoseksualna 61,79% 0,69% 62,48% 37,52%Biseksualna 27,61% 23,28% 50,89% 49,11%inne wskazane 26,84% 16,02% 42,86% 57,14%

4

WNIOSKI

Zaprezentowane powyżej wyniki pozwalają przypuszczać, że osoby homoseksualne pozostające w związkach (w dominującej części jednopłciowych, tj. zawartych z osobą tej samej płci) są zainteresowane ustawą o związkach partnerskich częściej, aniżeli osoby z innych grup ujawnionych w badaniu. Warto zwrócić uwagę fakt, że niecałe 8 procent osób heteroseksualnych zaznaczyło, że pozostają obecnie w związku jednopłciowym. Trudno powiedzieć z czego wynika taka liczba wskazań. Przyczyną może być niezrozumienie sformułowania użytego w pytaniu. Ponieważ informację taką przekazywały najczęściej kobiety (65,73%), jest również możliwie, że są to w rzeczywistości osoby nieheteroseksualne, które – ze względu na sytuację społeczno-polityczną (homofobię, wiarę, rodzinę itd.) – podały nieprawdziwą orientację seksualną, i to niezależnie od pozostawania w związku. Należy też pamiętać, że odpowiedź na wszystkie pytania ankiety, w tym o płeć i orientację seksualną, była dobrowolna.

Wnioski dla Akcji Miłość Nie Wyklucza:

1. Grupami, które najczęściej popiera wprowadzenie związków partnerskich, które wzięły udział w badaniu, są heteroseksualne kobiety będące w związku (16,6% całej próby) oraz homoseksualni mężczyźni będący w związkach (16,2%). W tych grupach należy wzmacniać postawy zrozumienia dla potrzeby stworzenia instytucji związku partnerskiego.

2. Grupa, do której szczególnie powinien być skierowany przekaz edukacyjny to mężczyźni heteroseksualni (8,25%).

5

3. Charakterystyka próby osób popierających uchwalenie ustawy o związkach partnerskich w Polsce – ze względu na wiek

Wiek/orientacja ogółem homo hetero bi

inne wskazane

poniżej 18 5,76% 3,47% 5,82%10,69

% 6,93%

18-25 lat 50,43% 46,66% 50,30%57,63

% 57,58%

26-30 lat 22,05% 24,75% 21,56%18,32

% 16,88%31-40 lat 16,59% 19,99% 16,28% 9,80% 14,72%41-50 lat 3,30% 3,85% 3,16% 2,42% 3,03%powyżej 50 lat 1,86% 1,28% 2,89% 1,15% 0,87%

RAZEM 100% 100% 100% 100% 100%

WNIOSKI

Działania dotyczące promocji związków partnerskich prowadzone są najczęściej w mediach elektronicznych – ze względu m.in. na szybkość przekazu oraz niewielki nakład kosztów. W Polsce z internetu, szczególnie zaś ze stron społecznościowych, korzystają głównie ludzie młodzi. Jednocześnie widać wyraźne różnice w rozkładzie wieku respondentów w korelacji z ich orientacją seksualną. Ludzie młodzi częściej identyfikują się jako biseksualni. Może to wynikać z faktu, że okres dojrzewania i początek studiów wiąże się z odkrywaniem swojej seksualności, z łagodnym uświadamianiem sobie swojej nieheteronormatywności. Wśród mężczyzn poniżej 18 lat otrzymano najwięcej odpowiedzi w dla orientacji biseksualnej; trend ten odwraca się w przedziale 18-25 – tu dominują kobiety. Może to być spowodowane faktem wcześniejszego dojrzewania płciowego chłopców. Interesujący jest też fakt, że w grupie 50+ zanotowano największy odsetek osób heteroseksualnych.

Możliwy wniosek z powyższych zestawień jest następujący: osoby homoseksualne w młodości rzadziej niż osoby heteroseksualne angażują się w walkę o związki partnerskie – ich mniejsze zainteresowanie problemem wydaje się potwierdzać to, że osoby te były najmniejszą grupą, która zdecydowała się na wypełnienie omawianej ankiety.


6

Należy skuteczniej dotrzeć do grup, które wyraźnie odbiegają od wyniku ogólnego: zwłaszcza do osób homoseksualnych poniżej 25 i powyżej 50 roku życia – z przekazem uświadamiającym, że chodzi o rozwiązania prawne, które ukształtują przede wszystkim dorosłe życie osób z tej grupy.

4. Preferencje odnośnie treści ustawy o związkach partnerskich

W badaniu zadano trzy pytania o to, jak bardzo – na dziesięciostopniowej skali – osoby ankietowane zgadzają się ze zaprezentowanym zdaniem, gdzie 1 oznacza „zdecydowanie się nie zgadzam”, a 10 – „zdecydowanie się zgadzam”. Poniższe tabele prezentują średni wynik na skali w podziałach na orientacje seksualną oraz tożsamość płciową.

ogółem Hetero homo biinne

wskazanezgadzam się ze zdaniem: „Ustawa powinna dotyczyć par osób zarówno tej samej płci jak i par różnopłciowych”

8,96 8,89 8,98 8,98 9,29

zgadzam się ze zdaniem: „Ustawa powinna dotyczyć wyłącznie par osób tej samej płci” n=4724

2,58 2,42 2,69 2,77 2,39

zgadzam się ze zdaniem: „Ustawa najbardziej potrzebna jest parom osób tej samej płci” n=4725

6,85 6,08 7,45 7,25 6,86

ogółem Kobiety mężczyźniinne

wskazanezgadzam się ze zdaniem: "Ustawa powinna dotyczyć par osób zarówno tej samej płci jak i par różnopłciowych"

8,96 8,98 8,90 9,29

zgadzam się ze zdaniem: "Ustawa powinna dotyczyć wyłącznie par osób tej samej płci"

2,58 2,57 2,62 2,39

zgadzam się ze zdaniem: Ustawa najbardziej potrzebna jest parom osób tej samej płci"

6,85 6,72 7,05 6,86

ogółemkobiety hetero

mężczyźni hetero

7

zgadzam się ze zdaniem: "Ustawa powinna dotyczyć par osób zarówno tej samej płci jak i par różnopłciowych"

8,96 8,94 8,75


2,58 2,45 2,33


6,85 6,16 5,81

ogółemkobiety homo

mężczyźni homo

zgadzam się ze zdaniem: "Ustawa powinna dotyczyć par osób zarówno tej samej płci jak i par różnopłciowych"

8,96 9,04 8,95


2,58 2,7 2,68


6,85 7,53 7,41

WNIOSKI

Zdecydowana większość osób badanych zgadza się ze stwierdzeniem, że ustawa powinna dotyczyć zarówno par osób tej samej jak i różnej płci. Zaledwie 4,36% nie zgadza (wartość 1) się z takim stwierdzeniem. Zdecydowanie (wartość 10 w przyjętej skali) zgadzało się z tym 74,65% osób badanych.

Większość osób badanych nie zgadza się, by ustawa dotyczyła wyłącznie par tej samej płci. 6,54% zdecydowanie zgadzało się z tym stwierdzeniem. Natomiast 63,51% zdecydowanie nie zgadzało się na taki charakter ustawy o związkach partnerskich.

Wyniki w przypadku powyższych pytań są niezależne od orientacji seksualnej i tożsamości płciowej. Widać jednak wyraźną tendencję, wskazującą, że osoby o innych tożsamościach seksualnych i płciowych bardziej wspierały ustawę inkluzywną.

8

Występuje pewna różnica pomiędzy wskazaniami osób biseksualnych, homoseksualnych i heteroseksualnych – więcej osób biseksualnych i homoseksualnych uważa że ustawa o związkach partnerskich potrzebną jest najbardziej parom jednopłciowym (występuje istotna korelacja). Wśród osób heteroseksualnych częściej uważają tak mężczyźni.


Należy wzmocnić/stworzyć przekaz skierowany do osób heteroseksualnych, jednocześnie podnosząc świadomość osób heteroseksualnych na temat dyskryminacji osób nieheteroseksualnych przez brak możliwości sformalizowania związku jednopłciowego.

5. Preferencje odnośnie sposobu zawierania związku partnerskiego - Urząd Stanu Cywilnego a notariusz

Zadano pytanie – „Która forma zawierania związku powinna znaleźć się w ustawie?” Celowo użyto sformułowania „forma”, gdyż miejsca zawarcia związku (przed notariuszem lub w USC) – według istniejących propozycji ustaw – determinuje ich formę (przed notariuszem – umowa cywilnoprawna wzorowana na PACS, w USC – związek partnerski uregulowany całkowicie przez ustawę). (n=4725)

ogółem homo hetero biinne

wskazaneUrząd Stanu Cywilnego 81,19% 85,36% 75,99% 82,06% 85,71%notariusz 18,81% 14,64% 24,01% 17,94% 14,29%

ogółem mężczyźni kobiety inne wskazaneUrząd Stanu Cywilnego 81,19% 81,25% 80,75% 85,71%notariusz 18,81% 18,75% 19,25% 14,29%

ogółem kobiety hetero kobiety bi kobiety homoUrząd Stanu Cywilnego 81,19% 76,62% 83,38% 87,64%notariusz 18,81% 23,38% 16,72% 12,36%

9

ogółemmężczyźni

heteromężczyźni

bimężczyźni

homoUrząd Stanu Cywilnego 81,19% 73,87% 83,28% 84,26%notariusz 18,81% 26,13% 16,72% 15,74%

WNIOSKI

Osoby biorące udział w badaniu zdecydowanie popierają zawieranie związku partnerskiego w Urzędach Stanu Cywilnego. Poparcie to jest także wysokie wśród osób heteroseksualnych. Mimo tego widać istotną korelację między orientacją seksualną a poparciem dla zawierania związku partnerskiego w USC. Niemniej odsetek osób heteroseksualnych popierających zawarcie związku partnerskiego w USC jest wysoki i wynosi ¾ badanych. Istnieją różnice preferencji formy i miejsca zawierania związku w podziale na orientacje seksualne., jednocześnie różnice te – 9 pp. – nie są na tyle znaczące, aby uwzględnić ją przy projektowaniu ustawy. Ważnym wnioskiem płynącym z wartości poparcia dla zawarcia związku w Urzędzie Stanu Cywilnego w grupach homo-, bi- i heteroseksualnych (odpowiednio 85%, 82% i 76%), jest fakt, że różnica 9 punktów procentowych nie jest wartością, którą należy uznawać za bardzo istotną. W efekcie można przyjąć, że przy poparciu 8 na 10 osób badanych można forsować ustawę przewidującą zawieranie związków partnerskich jedynie w Urzędach Stanu Cywilnego. Tak wyraźne poparcie dla zawierania związków w USC wskazuje na przywiązanie do instytucji publicznej firmującej zawarcie związku. Jak się wydaje się, jest generalne oczekiwanie, aby związek partnerski swoją rangą był bliższy małżeństwu (z jego powagą, uroczystą oprawą, znaczeniem, doniosłością i szacunkiem społecznym) aniżeli umowie cywilnoprawnej. Ma to swoje implikacje dla projektowania ustawy. Oprócz rozwiązania spraw z zakresu życia codziennego i sfery majątkowej musi ona zaspokoić potrzebę poczucia godności . Ustawa nie może zatem ograniczać się do prostego dostrzeżenia, że związki partnerskie istnieją – ma być wyrazem uznania przez społeczeństwo i państwo, że związkom takim przysługuje jako instytucji, odpowiednio wysoki status.

Zawierać związek partnerski w Urzędach Stanu Cywilnego częściej chcą kobiety – niezależnie od orientacji seksualnej.

Przy okazji tego pytania warto porównać wyniki badań z 2010 i 2012 roku.

10

Można przypuszczać, że wzrost poparcia związany jest z promocją w 2011 roku ustawy, w której proponowano zawieranie związku partnerskiego u notariusza.


Należy konsekwentnie przypominać, że miejsce zawarcia związku partnerskiego determinuje charakter związku partnerskiego (instytucja uregulowana w ustawie lub umowa zawarta przez strony), w tym także prawa i obowiązki z niego wynikające

11

6. Preferencje odnośnie praw, które powinny znaleźć się w ustawie o związkach partnerskich w Polsce – w podziale na orientacje seksualną

Zadano pytanie – jak ważna jest dana kwestia dla osoby badanej, poproszono o określenie swojego zdania na skali od 1 (nieważna) do 10 (bardzo ważna). Tabela zawiera procentowe odpowiedzi w przedziałach – 1 (kwestia jest nieważna); 5 (brak wyraźnie określonych preferencji); 10 (kwestia jest bardzo ważna); 1-4 (kwestia jest nieważna lub mało istotna) i 6-10 (kwestia jest bardzo ważna lub istotna) ogólnie i w podziale wg orientacji seksualnej. Czerwonym tłem podkreślono wyraźne (powyżej 5 pp.) różnice w udzielonych odpowiedziach. Odpowiedzi osób transpłciowych – mimo, że nie jest to orientacja seksualna – umieszczono razem z odpowiedziami osób LGBT. n= 4725

kwestia jest nieważna pośrodku kwestia jest bardzo ważna poniżej 5 powyżej 5lp kwestia ogółem LGBT hetero ogółem LGBT hetero ogółem LGBT hetero ogółem LGBT hetero ogółem LGBT hetero

1 zmiana nazwiska

27,40% 26,64% 28,36% 17,57% 16,14% 19,65% 14,26% 15,40% 12,85% 44,26% 42,71% 46,38% 38,17% 41,15% 33,97%

2 łączenie 20,87% 19,10% 23,73% 18,16% 16,82% 20,09% 17,76% 20,22% 14,21% 36,90% 34,12% 41,25% 44,95% 49,06% 38,66%12

nazwiska

3

prawo do otrzymania informacji o

stanie zdrowia

0,15% 0,04% 0,27% 0,59% 0,37% 0,93% 93,99% 96,56% 90,09% 0,38% 0,12% 0,70% 99,03% 99,51% 98,37%

4

ustawowe dziedziczenie w

przypadku śmierci

partnera/partnerki

0,61% 0,60% 0,60% 1,71% 1,27% 2,34% 81,80% 84,64% 77,41% 1,46% 1,09% 1,96% 96,83% 97,64% 95,70%

5

prawo do otrzymania

zwłok partnera/partner

ki

0,44% 0,34% 0,60% 1,61% 1,23% 2,18% 85,23% 87,97% 80,84% 1,01% 0,71% 1,47% 97,38% 98,06% 96,35%

6

możliwość utworzenia wspólnoty majątkowej

0,57% 0,45% 0,71% 2,03% 1,72% 2,40% 77,08% 79,90% 72,67% 1,19% 0,93% 1,52% 96,78% 97,35% 96,08%

7

prawo do najmu lokalu

po śmierci drugiej osoby

0,76% 0,71% 0,87% 2,20% 1,53% 3,10% 74,16% 77,84% 68,59% 1,93% 1,72% 2,34% 95,87% 96,75% 94,56%

13

8prawo do bycia pełnomocnikiem procesowym

0,51% 0,37% 0,71% 2,90% 2,28% 3,65% 70,86% 74,18% 65,81% 1,52% 1,20% 2,01% 95,58% 96,52% 94,34%

9

odprawa pośmiertna po

śmierci partnera/partner

ki

1,78% 1,87% 1,74% 4,78% 4,45% 5,23% 63,53% 64,35% 62,22% 4,62% 4,68% 4,68% 90,60% 90,87% 90,09%

10

renta rodzinna po śmierci

partnera/partnerki

2,03% 2,02% 2,18% 5,10% 5,01% 5,33% 62,12% 62,26% 61,35% 5,13% 4,97% 5,51% 89,77% 90,02% 89,16%

11

odmowa składania zeznań

obciążających partnera/partner

kę

0,85% 0,60% 1,20% 3,07% 2,28% 4,19% 72,32% 76,57% 65,87% 2,67% 2,09% 3,59% 94,26% 95,63% 92,22%

12

zaliczenie do I grupy w

podatku od spadków i darowizn

0,99% 0,82% 1,25% 4,28% 3,36% 5,50% 68,04% 72,65% 61,51% 3,26% 2,43% 4,57% 92,46% 94,21% 89,93%

14

13

wspólne rozliczanie

podatku dochodowego

1,21% 1,01% 1,31% 3,89% 2,88% 5,44% 66,20% 68,95% 61,95% 3,45% 2,43% 3,81% 92,66% 94,69% 90,75%

14

adopcja dziecka partnera/partner

ki (przysposobieni

e)

8,34% 7,96% 9,53% 6,29% 6,61% 5,88% 57,78% 57,88% 56,40% 13,81% 13,15% 15,57% 79,90% 80,24% 78,55%

15

adopcja wspólna

dziecka przez partnerów/partn

erki (np. z domu dziecka)

12,38% 12,74% 12,47% 8,44% 9,01% 7,68% 47,66% 45,78% 49,54% 20,57% 20,85% 20,80% 70,90% 70,14% 71,52%

Średnie odpowiedzi (wg liczby porządkowej z tabeli ze strony 13, jako Q rozumiemy osoby, które nie identyfikują się z orientacją seksualną)

Raport – średni wynik poparcia

WNIOSKI

15

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

hetero Średnia 4,63 4,97 9,75 9,38 9,50 9,30 9,17 9,11 8,81 8,74 9,01 8,82 8,83 7,94 7,39 N 1837 1837 1837 1837 1837 1837 1837 1837 1837 1837 1837 1837 1837 1837 1837

LGBTQ Średnia 4,97 5,64 9,92 9,61 9,72 9,52 9,43 9,39 8,88 8,82 9,39 9,23 9,12 8,15 7,31 N 2888 2888 2888 2888 2888 2888 2888 2888 2888 2888 2888 2888 2888 2888 2888

Total Średnia 4,83 5,38 9,86 9,52 9,63 9,43 9,33 9,28 8,85 8,79 9,24 9,07 9,01 8,07 7,34 N 4725 4725 4725 4725 4725 4725 4725 4725 4725 4725 4725 4725 4725 4725 4725

Osoby badane zgodnie uważają, że jedynie dwie kwestie – zmiana i łączenie nazwisk i adopcja – można uznać za „mniej ważne”, przy czym kwestia nazwisk plasuje się w okolicach 4-5 punktów, a adopcja 7. Jednocześnie w tych kwestiach występują istotne różnice między osobami objętymi badaniem.

Osoby heteroseksualne ogólnie rzadziej decydowały się na odpowiedź „bardzo ważne” – z wyjątkiem adopcji dzieci, większość kwestii objętych pytaniami ankiety uważając za „istotne” (przedział 6-9). Osoby LGBT wykazały większą tendencję do wskazywania, że wymienione kwestie są „bardzo ważne” – przypuszczalnie dlatego, że dotychczasowe działania dot. ustawy o związkach partnerskich były skierowane głównie do nich.

Interesującą różnicę obserwujemy w przypadku zmiany i łączenia nazwisk. Osoby LGBT częściej (o 7 pp.) uważają kwestię zmiany nazwiska za istotną (odpowiedzi z wskazaniem 6 i wyżej). Największa różnica występuje w przypadku łączenia nazwisk. Prawie połowa osób LGB uznała to za istotną kwestię, wśród osób heteroseksualnych odsetek uznających ją za istotną wyniósł 39 procent.

Podsumowując można przyjąć stwierdzenie, iż jeśli osoba heteroseksualna akceptuje wprowadzenie związków partnerskich to – co do zasady – na pytania o wynikające z nich uprawnienia odpowiada tak samo, jak osoby LGBT. Odpowiedzi sugerują jednocześnie, że dla osób heteroseksualnych kwestie symboliczno-rytualne mają mniejsze znaczenie aniżeli kwestie majątkowe. Z ubolewaniem trzeba natomiast przyjąć to, jakie znaczenie przypisano zabezpieczeniom drugiej strony związku po jego ustaniu, zwłaszcza w przypadku śmierci partnera/partnerki.

Najciekawszy wynik uzyskano w przypadku odpowiedzi dotyczących adopcji. Fakt, że osoby heteroseksualne silniej akcentują potrzebę adopcji niż osoby LGB jest przypuszczalnie uwarunkowany kulturowo i politycznie. Osoby nieheteroseksualne częściej myślą o samym zawieraniu związków niż o powiększaniu rodziny – przypuszczalnie dlatego, że na przeszkodzie temu stoi brak stabilizacji prawnej. Osoby homoseksualne są skłonne poświecić sprawę adopcji dzieci jako kontrowersyjną w społeczeństwie dla samego uchwalenia ustawy jako takiej. Z kolei osoby heteroseksualne chętnie zawierałyby związki partnerskie właśnie po to, aby chronić potencjalne dzieci.


Należy wzmocnić przekaz dotyczący zabezpieczeń przysługujących po ustaniu związku oraz wyjaśnić, że w proponowanej ustawie nie będzie możliwości zmiany nazwiska. Istotne wydaje się także wyjaśnienie, na czym polegać będzie rozwiązanie związku partnerskiego i jego domyślny ustrój majątkowy.

16

7. Preferencje odnośnie praw, które powinny znaleźć się w ustawie o związkach partnerskich w Polsce – w podziale na preferowaną formę zawierania związku

Tabela dotyczy pytań omówionych w punkcie szóstym. Tym razem z podziałem na preferowaną formę zawarcia związku partnerskiego. . Celem jest zbadanie, czy istnieją wyraźne różnice w ocenie elementów ustawy pomiędzy osobami wybierającymi zawarcie związku w Urzędzie Stanu Cywilnego, a u notariusza. Czerwonym kolorem podkreślono wyraźne (powyżej 5 pp.) różnice w udzielonych odpowiedziach.

kwestia jest nieważna

pośrodkukwestia jest bardzo

ważnaponiżej 5 powyżej 5

lp kwestieogółe

mUSC notar

ogółem

USC notarogółe

mUSC notar

ogółem

USC notarogółe

mUSC notar

1zmiana nazwiska

27,40%

22,50%

48,59%

17,57%

18,35%

14,17%

14,26%

16,61%

4,16%44,26

%38,89

%67,38

%38,17

%42,76

%18,45

%2 łączenie 20,87 16,63 39,15 18,16 18,59 16,31 17,76 19,94 8,32% 36,90 31,99 58,05 44,95 49,42 25,64

17

nazwiska % % % % % % % % % % % % % %

3

prawo do otrzymania informacji o stanie zdrowia

0,15% 0,03% 0,67% 0,59% 0,57% 0,67%93,99

%94,21

%93,03

%0,38% 0,19% 1,22%

99,03%

99,24%

98,11%

4

ustawowe dziedziczenie w przypadku śmierci partnera/partnerki

0,61% 0,55% 0,90% 1,71% 1,51% 2,59%81,80

%82,53

%78,63

%1,46% 1,22% 2,47%

96,83%

97,27%

94,94%

5

prawo do otrzymania zwłok partnera/partnerki

0,44% 0,34% 0,90% 1,61% 1,43% 2,36%85,23

%85,51

%84,03

%1,01% 0,83% 1,79%

97,38%

97,74%

95,85%

6

możliwość utworzenia wspólnoty majątkowej

0,57% 0,47% 1,01% 2,03% 2,06% 1,91%77,08

%77,71

%74,35

%1,19% 1,02% 1,91%

96,78%

96,92%

96,18%

7

prawo do najmu lokalu po śmierci drugiej osoby

0,76% 0,63% 1,35% 2,20% 2,14% 2,47%74,16

%74,92

%70,87

%1,93% 1,75% 2,70%

95,87%

96,11%

94,83%

8prawo do bycia pełnomocnikiem procesowym

0,51% 0,42% 0,90% 2,90% 2,89% 2,92%70,86

%71,25

%69,18

%1,52% 1,48% 1,69%

95,58%

95,63%

95,39%

9

odprawa pośmiertna po śmierci partnera/partnerki

1,78% 1,43% 3,26% 4,78% 4,35% 6,64%63,53

%64,65

%58,72

%4,62% 4,07% 6,96%

90,60%

91,58%

86,40%

10

renta rodzinna po śmierci partnera/partnerki

2,03% 1,64% 3,71% 5,10% 4,61% 7,20%62,12

%63,61

%55,68

%5,13% 4,40% 8,20%

89,77%

90,99%

84,60%

11 odmowa składania

0,85% 0,70% 1,46% 3,07% 2,84% 4,05%72,32

%73,15

%68,73

%2,67% 2,58% 3,02%

94,26%

94,58%

92,93%

18

zeznań obciążających partnera/partnerkę

12

zaliczenie do I grupy w podatku od spadków i darowizn

0,99% 0,81% 1,80% 4,28% 4,20% 4,61%68,04

%68,53

%65,92

%3,26% 2,58% 5,96%

92,46%

93,22%

89,43%

13

wspólne rozliczanie podatku dochodowego

1,21% 0,83% 2,81% 3,89% 3,73% 4,61%66,20

%66,58

%64,57

%3,45% 2,84% 6,07%

92,66%

93,43%

89,32%

14

adopcja dziecka partnera/partnerki (przysposobienie)

8,34% 6,52%16,20

%6,29% 6,07% 7,20%

57,78%

60,17%

47,47%

13,81%

11,58%

23,51%

79,90%

82,35%

69,29%

15

adopcja wspólna dziecka przez partnerów/partnerki (np. z domu dziecka)

12,38%

9,88%23,17

%8,44% 8,37% 8,77%

47,66%

49,97%

37,68%

20,57%

17,56%

33,52%

70,90%

74,07%

57,71%

19

Średnie odpowiedzi (wg liczby porządkowej z tabeli ze strony 16 i 17, jako Q rozumiemy osoby, które nie identyfikują się z żadną orientacją seksualną)

Która forma zawierania związku powinna znaleźć się w ustawie?

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

w Urzędzie Stanu Cywilnego

średnia 5,22 5,73 9,88 9,56 9,65 9,45 9,36 9,29 8,93 8,89 9,27 9,13 9,07 8,28 7,60

N 3836 3836 3836 3836 3836 3836 3836 3836 3836 3836 3836 3836 3836 3836 3836

u notariusza

średnia 3,18 3,85 9,77 9,36 9,53 9,35 9,20 9,22 8,52 8,36 9,09 8,84 8,76 7,15 6,23

N 889 889 889 889 889 889 889 889 889 889 889 889 889 889 889

Total

średnia 4,83 5,38 9,86 9,52 9,63 9,43 9,33 9,28 8,85 8,79 9,24 9,07 9,01 8,07 7,34

N 4725 4725 4725 4725 4725 4725 4725 4725 4725 4725 4725 4725 4725 4725 4725

Wyraźne różnice w odpowiedziach dotyczą wyłącznie kwestii zmiany/łączenia nazwisk i adopcji. Obserwuje się również pewne zróżnicowanie w kwestiach zabezpieczeń po ustaniu związku.

1. Zmiana i łączenie nazwisk. Dla 67 procent osób, które wybrały formę „u notariusza” sprawa jest mało istotna, w przypadku USC – 38,9 procent.

2. Adopcja dziecka partnera/partnerki. Dla 69 procent osób, które wybrały formę „u notariusza” jest to sprawa istotna, w przypadku USC – dla 81 procent.

We wszystkich innych kwestiach różnice wynoszą mniej niż 5 pp, choć obserwujemy wyraźny trend wskazujący na mniejsze potrzeby zaistnienia poszczególnych praw i przywilejów u osób opowiadających się za umową związku partnerskiego zawieraną u notariusza. Jest możliwe, że stwierdzone różnice potwierdzają wyżej postawioną tezę: osoby opowiadające się za związkami zawieranymi w USC chcą, aby dawały one jak największy zakres uprawnień (im więcej uprawnień, tym wyższy status związku partnerskiego jako rozwiązania prawnego i należny mu szacunek). Osoby opowiadające się za związkiem typu PACS, zawieranym u notariusza, mają w tym zakresie wymagania zauważalnie niższe – choć nadal (z wyjątkiem kwestii nazwisk) stosunkowo wysokie. Formułując te wnioski nie należy zapominać, że projekt ustawy oparty na PACS faktycznie przewidywał znacząco węższy zakres uprawnień w „sferze zewnętrznej” (czyli pojawiających się w stosunku do osób i podmiotów spoza związku po zawarciu umowy związku) aniżeli alternatywny projekt zakładający związki partnerskie jako ustawowo uregulowaną instytucję.

20


Należy położyć nacisk na wyjaśnienie różnic pomiędzy projektami. ze wskazaniem, że niektóre elementy jak zmiana nazwiska czy adopcja w obu projektach nie występują. Poparcie konkretnego projektu jest uzależnione od indywidualnych oczekiwań wobec związku. Osoby zainteresowane związkiem przewidującym skromniejsze uprawnienia, wybierają PACS. Osoby kładące większy nacisk na pełną gamę uprawnień oraz postrzeganie zawartego związku jako (niemal) równorzędnego małżeństwu – wybierają związek jako instytucję prawną, a nie umowę u notariusza. Z tych obserwacji można wysnuć przypuszczenie, że PACS jest rozwiązaniem dobrym dla związków luźniejszych, natomiast związki partnerskie będące instytucją, zawierane w USC, przyciągają osoby chętne zawrzeć ściślejszy związek. Za takim przypuszczeniem przemawia głównie to, że projekt wzorowany na PACS pozwala stronom umowy związku dowolnie ukształtować „sferę wewnętrzną”, np. pomijając przy tym obowiązek pomocy, opieki, wierności czy współżycia. Zarazem trzeba oddać, że różnice w zebranych danych nie są na tyle duże, aby można mówić o solidnym poparciu takiego przypuszczenia.

21

8.

Preferencje odnośnie obowiązków, które powinny znaleźć się w ustawie o związkach partnerskich w Polsce – w podziale na orientacje seksualną

Cztery rodzaje obowiązków, o które – podobnie jak w poprzednim pytaniu – zapytano, a które wynikają z Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Zapytano ankietowanych o to jak ważna dla nich jest kwestia obowiązków partnerów w związku. Obowiązki te wynikają z ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 1964 Nr 9 poz. 59) określającej m.in. obowiązki wynikające z zawarcia związku małżeńskiego. Czerwonym kolorem podkreślono różnice w odpowiedziach powyżej 5 pp.

kwestia jest nieważna pośrodku kwestia jest bardzo ważna poniżej 5 powyżej 5

ogółem LGBT hetero ogółem LGBT hetero ogółem LGBT hetero ogółem LGBT hetero ogółem LGBT heterowzajemna pomoc

2,01%1,73

%2,45

%4,70%

3,88%

5,99%66,37

%69,70

%61,13

%3,76% 3,09% 4,84%

91,54%

93,03%

89,17%

współdziałanie dla dobra rodziny

2,39%2,15

%2,78

%5,23%

4,40%

6,53%64,11

%66,34

%60,59

%4,53% 3,91% 5,50%

90,24%

91,69%

87,97%

obowiązek wspólnego pożycia

7,51%6,37

%9,31

%9,84%

8,59%

11,81%

49,04%

53,22%

42,46%

12,92%

10,77%

16,33%

77,24%

80,64%

71,86%

obowiązek wzajemnej wierności

6,90%6,61

%7,35

%9,46%

8,86%

10,40%

55,81%

59,52%

49,97%

11,70%

10,73%

13,23%

78,84%

80,41%

76,37%

22

Średnie odpowiedzi:

pomoc współdziałanie pożycie wiernośćhetero średnia 8,74 8,67 7,40 7,83 N 1837 1837 1837 1837

LGBTQ średnia 9,10 8,97 8,07 8,25 N 2888 2888 2888 2888

Total średnia 8,96 8,85 7,81 8,09 N 4725 4725 4725 4725

Wymaga wyraźnego zaznaczenia, że wbrew części oczekiwań osoby LGBT częściej niż osoby heteroseksualne domagają się wpisania obowiązków do ustawy o związkach partnerskich. Największe różnice obserwujemy w przypadku obowiązku wspólnego pożycia. Dla ponad 16% badanych osób heteroseksualnych i niecałych 11% osób LGBT jest to kwestia mało istotna lub nieistotna, dla 72% osób heteroseksualnych objętych badaniem i prawie 81% LGB jest to kwestia istotna lub bardzo istotna. Różnica ta może wynikać z tego, że pojęcie to – zaczerpnięte wprost z Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego – mogło zostać różnie zrozumiane przez osoby poddane badaniu. Jednocześnie to osobom LGBT wyraźnie bardziej zależy na zapisaniu w ustawie obowiązku wierności - zatem można przypuszczać, że wpływa to także na poparcie dla obowiązku wspólnego pożycia (przynajmniej w odniesieniu do osób, które rozumieją je jako obowiązek współżycia fizycznego z drugą osobą). Z powyższych danych nie można natomiast wnioskować, że osoby heteroseksualne nie chcą zapisania w ustawie wzajemnych obowiązków osób pozostających w związku partnerskim. Co prawda osoby heteroseksualne rzadziej wybierają odpowiedź, że kwestia ta jest „bardzo ważna”, ale w przedziale 6-10 nie występują szczególnie duże różnice w odpowiedziach między tymi osobami a osobami nieheteroseksualnymi.

23


Konieczne jest wyjaśnienie na czym polegają obowiązki, o które pytano w ankiecie, oraz wytłumaczyć w jakim celu ustawodawca nakłada powyższe obowiązki. Odnośnie obowiązku wspólnego pożycia w rozumieniu Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego należy wyjaśnić, że chodzi o obowiązek obcowania płciowego (współżycia fizycznego), stanowiącego przejaw „wspólnoty fizycznej” między osobami w związku. Powinno się zwrócić uwagę także na to, że w większości ustaw „pozostawanie we wspólnym pożyciu” ma dużo szersze znaczenie, tj. oznacza konkubinat – „wspólnotę fizyczną” razem ze „wspólnotą duchową” (miłość, szacunek i pozostałe uczucia) oraz „wspólnotą majątkową” (wspólne gospodarowanie, zamieszkanie etc. – nawet pomimo braku wspólnoty majątkowej jako ustroju majątkowego). „Wspólnoty majątkowej” w ramach konkubinatu nie należy więc mylić ze wspólnotą majątkową będącą jednym z ustrojów majątkowych w małżeństwie czy projektowanym związku partnerskim. Trzeba się skupić na promocji nowego zapisu o obowiązkach w proponowanej ustawie, który różni się od kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Trzeba przeprowadzić szkolenia z treści projektów ustaw w postaci spotkań z osobami, które opowiedzą o wybranych aspektach projektó i odpowiedzą na pytania.

Pomocna będzie także strona internetowa przedstawiająca różnice i podobieństwa między oboma projektami, oraz objaśniająca niejasności które ujawniła przedstawiona ankieta.

24

9. Preferencje odnośnie obowiązków, które powinny znaleźć się w ustawie o związkach partnerskich w Polsce – w podziale na formy związku partnerskiego

Podobnie jak w punkcie 7 porównano odpowiedzi ze względu na wybraną formę związku partnerskiego/zawarcia tego związku.

kwestia jest nieważna

pośrodkukwestia jest bardzo

ważnaponiżej 5 powyżej 5

ogółe

mUSC not

ogółem

USC notogółe

mUSC not

ogółem

USC notogółe

mUSC not

wzajemna pomoc

2,01%1,51

%4,16% 4,70%

4,25%

6,64%66,37

%67,99

%59,39

%3,76% 3,03% 6,97%

91,54%

92,72%

86,39%


2,39%1,82

%4,84% 5,23%

4,64%

7,76%64,11

%65,56

%57,82

%4,53% 3,62% 8,44%

90,24%

91,74%

83,80%


7,51%6,78

%10,69

%9,84%

9,23%

12,49%

49,04%

50,42%

43,08%

12,92%

11,61%

18,67%

77,24%

79,16%

68,84%


6,90%6,10

%10,35

%9,46%

9,05%

11,25%

55,81%

57,30%

49,38%

11,70%

10,62%

16,42%

78,84%

80,33%

72,33%

Średnie odpowiedzi:

pomocwspółdział

anie pożycie wiernośćw Urzędzie Stanu Cywilnego

średnia 9,06 8,96 7,95 8,21

N 3836 3836 3836 3836

u notariusza średnia 8,51 8,38 7,24 7,56N 889 889 889 889

Total średnia 8,96 8,85 7,81 8,09

N 4725 4725 4725 4725

25

Różnice w podejściu do obowiązków są znaczące. Jak się wydaje, osoby chcące zawrzeć związek u notariusza mniejszą uwagę poświęcają obowiązkom. Różnica w wyrażaniu istotności (wskazania na skali powyżej pięciu punktów) danego obowiązku wygląda następująco:

Obowiązek Różnica USC/notariusz

wzajemna pomoc 6,33pp.


7,94pp.


10,32pp.


8,00pp.

Można zaryzykować przypuszczenie, że osoby chcące zawrzeć związek u notariusza (PACS) są mniej chętni do nałożenie na siebie obowiązków tj. tak ukształtują zawartą przez siebie umowę związku, aby przewidywała ona mniej obowiązków. Osoby te nie chcą aby państwo ingerowało w te kwestie – stąd ich poparcie dla rozwiązania wzorowanego na PACS, gdzie mają pełną swobodę w kształtowaniu „sfery wewnętrznej”, czyli relacji z drugą osobą w związku. Są ograniczone podstawy by uznać, że osoby te – częściej niż opowiadające się za związkami partnerskimi zawieranymi w USC – traktują związek jako coś tymczasowego, rzadziej zastanawiają się nad konsekwencjami w przypadku jego ustania i mniej uwagi przywiązują do obowiązków z nim związanych. Jednocześnie należy podkreślić, że osoby te nie są przeciwne obowiązkom jako takim – zaledwie 10 procent osób uważa, że obowiązki nie są ich zdaniem na tyle ważne, by znaleźć się w ustawie. Dodać należy, że w przypadku umowy związku partnerskiego jej strony mogą przyjąć na siebie obowiązki idące dużo dalej, niż ustawodawca określił dla małżeństw czy niż projektuje się dla związków partnerskich zawieranych w USC.

26


W kwestii obowiązków nie istnieją bardzo wyraźne różnice między badanymi osobami ze względu na wybieraną formę zawarcia związku. Wybór ten nie jest również zależny od płci ani orientacji seksualnej. Należy przedstawić założenia ustawy o związkach partnerskich i podkreślić zastosowaną w nim formułę dotyczącą obowiązków:

Art. 6

Partnerzy mają równe prawa i obowiązki w związku partnerskim, udzielają sobie wzajemnej pomocy i wsparcia, a także dbają o utrzymanie więzi pożycia.

Art. 8.

Obaj partnerzy obowiązani są, każdy według swych sił oraz swych możliwości zarobkowych i majątkowych, przyczyniać się do zaspokajania potrzeb gospodarstwa domowego, które przez swój związek założyli.

27

PODSUMOWANIE BADANIA

Wyniki badania ukazały, że w kwestii poparcia dla wymienionych elementów ustawy nie występują większe różnice pomiędzy osobami heteroseksualnymi a osobami LGBT. Na podstawie zebranej próby można wnioskować, że poparcie dla poszczególnych praw i obowiązków nie zależy od orientacji seksualnej. Wyraźniejsza jest zależność między prawami i obowiązkami, a formą zawierania związku – osoby wybierające zawarcie wzorowanej na PACS umowy związku partnerskiego u notariusza przykładają nieco mniejsze znaczenie do praw i obowiązków, niż ma to miejsce w przypadku osób wybierających zawarcie związku w USC.

Na formę zawierania związku największy wpływ mają czynniki: chęć zmiany nazwiska (najistotniejszy faktor: beta2 na poziomie -0,192), prawo do bycia pełnomocnikiem procesowym (0,53), prawo do renty (-0,67), kwestia adopcji (ważny faktor: -0,113), orientacja seksualna (-0,8), wiek osoby badanej (0,59), jej stosunek do tego czy ustawa powinna dotyczyć tylko par jedno- czy różnopłciowych (-0,39) oraz tylko jednopłciowych (-0,4) i czy ustawa jest potrzebna parom jednopłciowym (-0,89).

Na kwestię poparcia dla ustawy obejmującej pary jedno- i różnopłciowe wpływają: wiek (-0,69), stosunek do tego czy ustawa jest potrzebna parom jednopłciowym (najsilniejszy faktor dodatni: 0,94) oraz siłą rzeczy najmocniejszy faktor (działający ujemnie: -0,495) poparcie dla ustawy tylko dla par jednopłciowych, możliwość pochowania zwłok (0,53), kwestia wspólnoty majątkowej (0,63) oraz adopcja (0,4).

Jedyne elementy, w których obserwujemy różnice zdań, to poparcie dla zmiany i łączenia nazwisk oraz obowiązku wspólnego pożycia, a także adopcji. Jednocześnie – co warto podkreślić – pierwsze dwa elementy oraz adopcja nie znajdują się w ustawie o instytucji związku partnerskiego, zaś wspólne pożycie jest de facto wymagane by zaistniał jakikolwiek związek.

Badanie nie jest reprezentatywne, mimo to można uznać, że zebrane odpowiedzi są reprezentatywne dla grupy osób, które popierają ideę uchwalenia ustawy o związkach partnerskich w Polsce. Są to osoby, dla których działamy – tych, które, mamy nadzieję, jako pierwsze będą korzystać z przyjętej przez Sejm ustawy.

Ważne jest by z wynikami ankiety zapoznały się osoby decyzyjne, ale też media, które bezkrytycznie przyjmują tezę o poparciu przez osoby heteroseksualne związków zawieranych w formie umów u notariusza. Warto jednocześnie pamiętać, że ankietę w dużej mierze wypełniały osoby związane z akcją „Miłość Nie Wyklucza”, która promuje zinstytucjonalizowane związki partnerskie (w opozycji do umów o związkach

2 Beta przyjmuje wartości od -1 do 1.28

partnerskich). Może mieć to znaczący wpływ na ogólne wyniki ankiety – zarówno poparcie dla rozwiązań stricte z ustawy o związkach partnerskich jak i poziom wiedzy odpowiadających.

Appendix

Dla potrzeb pracy magisterskiej Monika Czaplicka3 doktorantki Instytut Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego która przeprowadziła w internecie w 2011 roku ankietę pokrywającą się z ankietą portalu Homiki.pl z 2010 roku. Wyniki dotyczące kwestii, jakie prawa i obowiązki mają znajdować się w potencjalnej ustawie rejestrowanych związków partnerskich pokrywają się z wynikami ankiety Homiki.pl. Wykres obrazuje, że wszystkie prawa uzyskały poparcie na poziomie ponad 86% dla par jedno- i różnopłciowych. Niższe wyniki niż w przypadku badania Homiki.pl wynikają z uczestnictwa osób heteroseksualnych. W każdym pytaniu wskazują one rzadziej odpowiedź, że dane

prawo powinno być dostępne dla par jedno- i różnopłciowych. Częściej za to wybierają odpowiedź, że dane prawo w ogóle nie powinno się znaleźć w ustawie. Różnice z badaniem Homiki.pl sięgają 9% (prawo do otrzymywania informacji o stanie zdrowia w ankiecie Homiki.pl osiągnęło poparcie prawie 99% badanych, w tym badaniu dziewięciu na dziesięć osób). Biorąc jednak pod uwagę wysoki odsetek poparcia dla samej ustawy niższe wyniki mogłyby być zastanawiające. Badane osoby zgadzają się również co do tego, że wszystkie prawa powinny obejmować pary mieszane i pary jednopłciowe. Istnieje korelacja między znajomością osoby homoseksualnej a poparciem dla poszczególnych praw dla obu form par (wartości między 0,169 a 0,230).

3 Monika Czaplicka, Strategie wykorzystywania internetu do walki o prawa mniejszości seksualnych, Instytut Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, promotor prof. Ireneusz Krzemiński, 2011. Dokonano niewielkich zmian w tekście.

29

adopcja wspólna dziecka przez partnerów/ki (np. z domu dziecka)

obowiązek alimentacyjny

obowiązek współdziałania dla dobra rodziny

obowiązek opieki nad dzieckiem partnera/ki

obowiązek wzajemnej pomocy

przysposobienie



0% 20% 40% 60% 80% 100%

873

1007

1017

974

1077

900

782

717

175

128

149

148

107

219

412

456

Obowiązki w ustawie o związkach partnerskich

dla par jedno- i różnopłciowych tylko dla par różnopłciowychtylko dla par jednopłciowych nie powinno znaleźć się w ustawie

Wyniki (zaprezentowane na wykresie) dotyczące obowiązków, które mogłyby być zawarte w ustawie o rejestrowanych związkach partnerskich w Polsce, również są zbliżone do tych uzyskanych przez Homiki.pl. Co siódma badana osoba w obu badaniach popiera adopcję, przy czym mniej więcej 7,5 procent osób uważa, że powinno być ono dostępne tylko dla par różnopłciowych. Obowiązek wzajemnej pomocy popiera 88 procent badanych w ankiecie Homiki.pl i 84,5 procenta w tym badaniu (podane procenty odnoszą się do poparcia takiego obowiązku dla obu typów par, chyba, że zostanie zaznaczone, że jest inaczej). Co ósma osoba zapytana w ramach obu badań uważa, że należy współdziałać dla dobra rodziny, obowiązek opieki nad dzieckiem popiera co siódma z zapytanych przez Homiki.pl oraz ponad 76 procent ankietowanych w tym badaniu (wraz z 7% popierającymi taki obowiązek tylko dla par różnopłciowych). Większe różnice ujawniły pytania o adopcję: 57% badanych przez Homiki.pl popiera możliwość adopcji przez pary różnopłciowe, w powyższym badaniu jest to aż 68% (oraz 13% tylko dla par różnopłciowych). Obowiązek wspólnego pożycia4 popierało 78% badanych w ankiecie Homiki.pl, podczas gdy w tym badaniu – już 56%. Poparcie dla obowiązku alimentacyjnego wzrosło z 57% (Homiki.pl) do 79% (niniejsze badanie). Można spekulować, że powyższe różnice wynikają z udziału odpowiedzi udzielonych w niniejszym badaniu przez osoby heteroseksualne, które w mniejszym stopniu popierają adopcję przez pary jednopłciowe, ale są dużo bardziej zainteresowane alimentami. Największą różnicę można jednak zaobserwować w podejściu do wierności jako obowiązku osób pozostających w związku partnerskim. Taki obowiązek popierało ponad 77% badanych przez Homiki.pl, w tym badaniu – tylko 61%. Trudno stwierdzić skąd wynikają różnice w podejściu do tej kwestii.

W tabeli krzyżowej orientacji seksualnej i poparcia dla adopcji dzieci innych niż biologiczne jednej z osób, osoby homoseksualne i biseksualne popierają ten postulat na poziomie 75-79 procent, osoby heteroseksualne – 59%. W przypadku alimentów poparcie przez osoby homoseksualne i biseksualne to 83-86%, dla osób heteroseksualnych to 79%. Istnieje korelacja z płcią i wiekiem – częściej obowiązek alimentacyjny popierają mężczyźni i raczej osoby młodsze. Jest niewielka różnica w podejściu do obowiązku wierności ze względu na orientację: 66% osób homoseksualnych, 63% biseksualnych i niecałe 60% heteroseksualnych popiera ten postulat. Jest to interesujący wniosek – biorąc pod uwagę, iż przyjęło się, że to osoby nieheteroseksualne są mniej wierne niż osoby heteroseksualne.

Interesująca korelacja pojawia się przy analizie wiedzy osób badanych na temat związków partnerskich. Widać to szczególnie przy podpunktach dotyczących adopcji, odmowy zeznań oraz renty. Korelacje (odpowiednio) wynoszą: -0,103, -0,090, -0,91, -0,84. Dla przykładu: tylko co druga osoba określająca, że nie ma żadnej wiedzy dotyczącej związków partnerskich, popierała obowiązek alimentacyjny. Z kolei osiem na dziesięć osób, które określały swoją wiedzę jako dogłębną, popierały ten postulat.

4 Nie wiadomo jak osoby poddane badaniu rozumiały to sformułowanie.30

Zakończenie

Prezentując zarówno badanie przeprowadzone przez Akcję Miłość Nie Wyklucza jak i badania Moniki Czaplickiej oraz portalu Homiki.pl należy podkreślić następujące kwestie:

1. Istnieją pewne różnice pomiędzy osobami ze względu na orientację seksualną w kwestiach takich jak:

a) forma zawarcia związku (w Urzędzie Stanu Cywilnego lub u notariusza);

b) obecność zmiany i łączenia nazwisk w ustawie o związkach partnerskich;

c) obecność kwestii adopcyjnych w ustawie o związkach partnerskich.

Przeważnie osoby heteroseksualne i osoby biseksualne częściej wybierają zawarcie związku u notariusza i przywiązują do wyżej wymienionych kwestii znaczenie mniejsze, niż osoby homoseksualne.

2. Występujące różnice nie przesądzają o ogólnym poparciu dla zawarcia związku w Urzędzie Stanu Cywilnego – większość osób heteroseksualnych i osób biseksualnych popiera ideę wprowadzenia ustawy, która będzie umożliwiała zawarcie związku w USC, jednocześnie nie oznacza to – co zaobserwowano w 2011 roku – że osoby te nie poprą innego projektu ustawy, gdyż wiedza o poszczególnych elementach (rozwiązaniach) ustawy – na co wskazują komentarze w internecie – nie jest pogłębiona.

3. Istniejące różnice nie wskazują by osoby badane nie popierały ustawy o instytucji związku partnerskiego, szczególnie że przedstawiony projekt ustawy nie zawiera łączenia/zmiany nazwiska i kwestii adopcyjnych.

4. Badane osoby homoseksualne zdecydowanie silniej akcentują wprowadzenie do ustawy obowiązków, jak i uważają, że ustawa jest najbardziej potrzebna właśnie ich grupie. Należy pamiętać, że oba znane projekty ustawy przewidują związki partnerskie także dla par różnopłciowych, a zatem przede wszystkim dla osób heteroseksualnych.

5. W momencie złożenia w Sejmie projektów ustaw przeprowadzone zostanie działanie szkoleniowe dla osób zainteresowanych ustawą o związkach partnerskich połączone z edukacją na temat złożonych projektów .

31

Zapraszamy do kontaktu:

Rzecznik prasowy

Wojciech Szot

+48 609 626 500

[email protected]

www.miloscniewyklucza.pl

Jeśli chcesz wspomóc nas finansowo:

Dokonaj wpłaty przez PayPal dostępny na naszej stronie internetowej lub wykonaj przelew na następujące konto:

Stowarzyszenie Otwarte Forum

ul. Bolesławicka 24/172, 03-352 Warszawa

81 2130 0004 2001 0460 1332 0001

(IBAN PL 81 2130 0004 2001 0460 1332 0001)

SWIFT: VOWAPLP1

Tytuł płatności: Darowizna na cele statutowe Stowarzyszenia – Miłość nie wyklucza

32

http://www.miloscniewyklucza.pl/

mailto:[email protected]

Podsumowanie ankiety - raport

News & Politics

Transcript of Podsumowanie ankiety - raport