PODSTAWY WYTRZYMAŁO ŚCI MATERIAŁÓW (POWYM)imik.wip.pw.edu.pl/kmib/docs/Powym_1.pdf ·...
Transcript of PODSTAWY WYTRZYMAŁO ŚCI MATERIAŁÓW (POWYM)imik.wip.pw.edu.pl/kmib/docs/Powym_1.pdf ·...
PODSTAWY WYTRZYMAŁO ŚCI MATERIAŁÓW
(POWYM)
Automatyka i RobotykaSem. 3
Dr inŜ. Anna DĄBROWSKA-TKACZYK
PODSTAWY WYTRZYMAŁOŚCI MATERIAŁÓW
2
(4, 11, 18, 25) X; (8, 13, 22, 29) XI; (6, 13, 20), XII; (3, 10, 17, 24) I
13 XI (wtorek) zamiast 15 XI (czwartek) – Dzień Politechniki
PODSTAWY WYTRZYMAŁOŚCI MATERIAŁÓW
3
LITERATURA
1. Lewiński J., Wilczyński A., Wittenberg –Perzyk D, Podstawy Wytrzymałości Materiałów, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2000,
2. Lewiński J., Wawrzyniak A., Pomoce dydaktyczne do ćwiczeń z wytrzymałości materiałów, Warszawa 2005,
3. Bąk Roman, Burczyński Tadeusz, Wytrzymałośćmateriałów z elementami ujęcia komputerowego, WNT, Warszawa 2001,
4. Niezgodziński M., E, Niezgodziński T, Wzory, wykresy i tablice wytrzymałościowe, WNT, 1996,
5. Brzoska Zbigniew, Wytrzymałośćmateriałów, PWN, Warszawa 1972
PODSTAWY WYTRZYMAŁOŚCI MATERIAŁÓW
4
Momenty wzgl ędem osi i wzgl ędem uk ładu osi (od środkowe, dewiacji, zboczenia)
Przy obliczeniach wytrzymałościowych dotyczących niektórych przypadkówobciąŜenia (np. zginanie) potrzebna jest znajomość pewnych wielkościgeometrycznych charakteryzujących przekroje poprzeczne prętów. Wielkościami tymi są momenty bezwładności względem osi oraz moment względem układu osi, nazywany równieŜ momentem dewiacji lubodśrodkowym. Dalej podane są definicje tych wielkości.
PODSTAWY WYTRZYMAŁOŚCI MATERIAŁÓW
5
MOMENTY BEZW ŁADNO ŚCI WZGL ĘDEM OSI
Dowolnych Centralnych
ρ
•JeŜeli osie układu współrzędnych przechodzą przez środek cięŜkościfigury, noszą nazwę osi centralnych i są oznaczanexic (i = l, 2).
•Definicje momentów bezwładności względem osi centralnych pozostająbez zmiany,
PODSTAWY WYTRZYMAŁOŚCI MATERIAŁÓW
6
BIEGUNOWY MOMENT BEZW ŁADNO ŚCI
∫ ∫ +=+==A A
2x1x22
21
2o IIdA)xx(dAρI
WZGL ĘDEM UKŁADU OSI
(momenty odśrodkowe, dewiacji, zboczenia)
- osie dowolne
- osie centralne•Moment dewiacji wzgl ędem uk ładu osi, z których co najmniej jedna jest osi ą symetrii figury, jest równy zeru .
0dAx)x(dAxxdAxxIA A A
221121212x1x
1 2
=−+== ∫ ∫ ∫Układ osi, wzgl ędem których moment dewiacji jest równy zeru, nazywa si ę uk ładem g łównym. JeŜeli dodatkowo uk ład taki przechodzi przez środek ci ęŜ-kościfigury, nosi nazw ę głównego centralnego. KaŜda oś symetrii figury jest oczywi ście osi ą główn ą centraln ą.
PODSTAWY WYTRZYMAŁOŚCI MATERIAŁÓW
7
• Jednostk ą momentów jest m 4,
• Momenty wzgl ędem osi s ą zawsze dodatnie,
• moment dewiacji mo Ŝe być dodatni, ujemny lub równy zero, zale Ŝnie odpo łoŜenia figury wzgl ędem uk ładu wspó łrzędnych
PODSTAWY WYTRZYMAŁOŚCI MATERIAŁÓW
8
Przykład
Dany jest trójk ąt (rys. 2) o wysoko ści h podstawie b,
jako element pola dA przyjmuje si ę pasek równoleg ły do osi x 1 i odleg ły od niej o x2, o szeroko ści dx 2 i d ługo ści c(x 2) zmiennej wraz z odleg łością x2
Długo ść paska c(x2) wyznacza si ę nast ępuj ącą funkcj ą wspó łrzędnej
Przy obliczaniu momentu dewiacji nale Ŝy we wzorze (I x1x2) przyj ąć: x1 = (l/2)c(x 2)
24
bhI,
12
hbI,
12
bhI
22
x,x
3
x
3
x 2121===
24
hb
4
1
3
2
2
1h
h
b
2
1I
4
x
3
xh2
2
xh
h
b
2
1dx)xhx2xh(
h
b
2
1I
dxx)xh(h
b
2
1dx)x(cx)x(c
2
1dAxxI
224
2
2
xx
h
0
42
32
222
2
2h
0
232
222
22
2
xx
A
h
0
h
0
222
22
2
222221xx
21
21
21
=
+−⋅=
+⋅−⋅=+−=
⋅−=⋅⋅==
∫
∫ ∫ ∫
PODSTAWY WYTRZYMAŁOŚCI MATERIAŁÓW
9
CENTRALNE MOMENTY BEZWŁADNOŚCI
(względem osi centralnych)
Osiexlc i x2c, względem których momenty te obliczano, są jednocześnie osiami symetriitych figur. Moment dewiacji względem układu osi, z których co najmniej jedna jest osiąsymetrii figury, jest równy zeru.
0I,12
hbI,
12
bhI
c2c1c2c1 xx
3
x
3
x === 0I4
rπ
64
dπII
c2c1c2c1 xx
44
xx ====
PODSTAWY WYTRZYMAŁOŚCI MATERIAŁÓW
10
MOMENTY WZGLĘDEM OSI RÓWNOLEGŁYCH DO OSI CENTRALNYCH
Twierdzenia Steinera
PODSTAWY WYTRZYMAŁOŚCI MATERIAŁÓW
12
MOMENTY BEZWŁADNOŚCI FIGUR ZŁOśONYCH
A i – pole figury cząstkowej i, x1i, x2i – własne centralne osie figury Ai,, e1i , e2i odległości tych osi od x1 i x2,
Momenty względem własnych osi centralnych figury Ai
PODSTAWY WYTRZYMAŁOŚCI MATERIAŁÓW
13
Wyznaczyć połoŜenie głównych centralnych osi bezwładności oraz wartości głównychcentralnych momentów bezwładności pola figury pokazanej na rysunku. Wymiary podano w centymetrach.
PRZYKŁAD 1
A1=1cm2
A2 = 6 cm2
PODSTAWY WYTRZYMAŁOŚCI MATERIAŁÓW
15
MOMENTY WZGL ĘDEM OSI OBRÓCONYCH
Współrzędne – składowe tensora:
I1, I2 – główne centralne momenty bezwładności
W układach osi: x1c, x2c; x1c ,̀x2c`; x10, x20
PODSTAWY WYTRZYMAŁOŚCI MATERIAŁÓW
16
GŁÓWNE CENTRALNE MOMENTY BEZW ŁADNO ŚCI
Głównymi centralnymi momentami bezwładności nazywa się momenty wzgłędemosi takiego układu centralnego, względem którego moment dewiacji jest równyzeru.
αααα01010101=α=α=α=α0000, α, α, α, α02 02 02 02 = α= α= α= α0000 + π/2+ π/2+ π/2+ π/2
Dla
PODSTAWY WYTRZYMAŁOŚCI MATERIAŁÓW
17
•Jeśli figura ma jedną oś symetrii, środek cięŜkości leŜy na tej osi i naleŜy określić połoŜenie drugiej osi głównej centralnej, prostopadłej do osi symetrii.
•Gdy figura ma dwie osie symetrii, są to jednocześnie osie główne centralne.
•Dla figury, która ma wi ęcej niŜ dwie osie symetrii, kaŜdy układ osi centralnych jest zarazem układem głównym centralnym. Przykładem takich figur moŜe być kwadrat, trójk ąt równoboczny, koło.
FIGURY Z OSIAMI SYMETRII
PODSTAWY WYTRZYMAŁOŚCI MATERIAŁÓW
19
PRZYKŁAD 2
Wyznaczyć połoŜenie głównych centralnych osi bezwładności oraz wartości głównych centralnych momentów bezwładności pola figury przedstawionej na rysunku. Wymiary podano w centymetrach.