Podstawy Technik Informatycznych - Wprowadzenie do LaTeXpk.poznan.pl/student/w-latex.pdf ·...
Transcript of Podstawy Technik Informatycznych - Wprowadzenie do LaTeXpk.poznan.pl/student/w-latex.pdf ·...
Podstawy Technik Informatycznych - Wprowadzenie doLATEX
dr inż. Piotr [email protected]
Instytut Automatyki i Inżynierii InformatycznejPolitechnika Poznańska
18 listopada 2010
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 1 / 60
Czym jest LATEX
Aktualna Sekcja1 Czym jest LATEX
2 Struktura dokumentu3 Pisanie tekstów
Podstawowe operacje
Matematyka
Rysunki, tablele, referencje
PSTricks
Bibliografia
Duże projekty
Formatowanie układu strony
4 Beamer
Preambuła
Beamer: tworzenie slajdów
Bloki, kolejność wyświetlania
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 2 / 60
Czym jest LATEX
Kilka słów o typografi
Większość użytkowników uważa, że układ i wygląd dokumentu jest wyłączniekwestą estetyczną, jednak jeśli dokument nie ma być tylko dziełem sztuki jegoforma powinna ułatwiać czytanie i zrozumienie tego co zawiera. Jest to znacznieważniejsze niż piękny wygląd.Kilka przykładów:
Wielkość czcionki i numeracja nagłówków powinna zostać wybrana tak byukład rozdziałów i sekcji był zrozumiały dla potencjalnego czytelnika.
Długość linii tekstu powinna być na tyle krótka, żeby czytający mógł jąwidzieć w całości, bez poruszania oczyma, z drugiej jednak strony powinnabyć na tyle szeroka, by strona wyglądała estetycznie.
Dokument powinien wyglądać jednorodnie w zakresie czcionek, wcięć iorganizacji
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 3 / 60
Czym jest LATEX
Czym jest LATEX
LATEXjest pakietem makr umożliwiających autorom tworzyć dokumenty owłaściwej typografii i wykorzystywać pre definiowane, profesjonalne formatki
zadaniem środowiska LATEXjest więc komputerowy składu tekstu (DTP)
LATEXjest tylko programem (językiem programowania), stąd wymaga odużytkownika dostarczenia dodatkowych informacji dotyczących logicznegoukładu jego pracy
W LATEXu nie jest możliwe zobaczenie wyglądu strony/dokumentu w trakciejego pisania, dokument jest tworzony jako plik tekstowy, a dopiero po”przetworzeniu” przez engine LATEXa generowany jest plik, który może byćoglądany jako .dvi, ps czy .pdf
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 4 / 60
Czym jest LATEX
WYSWING a LATEX
W systemach typu WYSWING1 autorzy mogą tworzyć estetycznie wyglądającedokumenty, jednak często nie mają one zdefiniowanej struktury, lub też strukturata jest niespójna (użytkownik może zmienić układ strony, wielkość czcionkipojedynczym kliknięciem). Pomimo że w środowiskach tych istnieje możliwośćzdefiniowania stylów paragrafów czy stron, użytkownicy rzadko z tego korzystają.
Przy tworzeniu dużych dokumentów, zachowanie spójności układu jest sprawąkluczową. W środowisku LATEX układ dokumentu jest oddzielony od jego treści.
1What you see it what you getdr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 5 / 60
Czym jest LATEX
Zalety LATEX
1 Profesjonalnie, pre definiowane formatki dokumentów
2 Wspomaganie dla umieszczania w tekście równań matematycznych
3 Do wykorzystywania pakietu LATEXwystarczy poznać kilka podstawowychkomend umożliwiających organizację logiczną dokumentu (rozdziały, sekcjeitp...), natomiast użytkownik prawie nigdy nie będzie musiał ingerować wukład formatki.
4 nawet skomplikowane operacje jak przypisy dolne, referencje, spisy treści czyteż bibliografia mogą być prosto stworzone
5 Jest dostępnych wiele dodatkowych, darmowych pakietów do obsługi grafiki,tabel, układu stron
6 Wymusza na autorach tworzenie dokumentów o uporządkowanej i jednolitejstrukturze
7 Engine LATEX2εjest wieloplatformowy i darmowy
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 6 / 60
Czym jest LATEX
Wady LATEX
1 ”LATEXnie działa właściwie u osób które sprzedały swoje dusze ...;-)”2
2 Stworzenie całkowicie nowej formatki jest trudne i czasochłonne
3 Trudno jest stworzyć nieuporządkowany dokument
2Not so short introduction to LATEX 2εdr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 7 / 60
Czym jest LATEX
Tworzenie dokumentu w LATEX
Plikiem wejściowym dla enginu LATEXa jestplik ASCI, który może być stworzony w do-wolnym edytorze (np. w notatniku). Plikten zawiera tekst dokumentu oraz komendy,które określają jak tekst ma być prezento-wany.Łańcuchy konwersji:
*.texlatex−−−→*.dvi
dvi2ps−−−→*.psps2pdf−−−−→*.pdf
w tym trybie w dokumentach możnaosadzać pliki graficzne *.eps i *.ps
*.texpdflatex−−−−→*.pdf
w tym trybie w dokumentach możnaosadać pliki graficzne *.pdf, *.jpg i*.png
.pk?
METAfont?
.mf
driver?
.dvi?
TEXmanmac
LATEXAMS-(La)TEX
...
?
.tex
6
?
edytorpisownia
styl
...
?
tekst
- - drukarkekran
6
- .tfm - -
.log
Czcionki - Typografia -
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 8 / 60
Czym jest LATEX
Oprogramowanie i tutoriale
Edytory:
Windows - pakiet TeXnicCenter wraz z pakietem i MikTeXhttp://www.texniccenter.org/
Linux - Kile
Tutoriale:
Not so short introduction to LATEX2εhttp://www.ctan.org/tex-archive/info/lshort/english/lshort.pdf
http://www.latex-project.org/guides/
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 9 / 60
Struktura dokumentu
Aktualna Sekcja1 Czym jest LATEX
2 Struktura dokumentu3 Pisanie tekstów
Podstawowe operacje
Matematyka
Rysunki, tablele, referencje
PSTricks
Bibliografia
Duże projekty
Formatowanie układu strony
4 Beamer
Preambuła
Beamer: tworzenie slajdów
Bloki, kolejność wyświetlania
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 10 / 60
Struktura dokumentu
Szkielet dokumentu
\documentclassarticle%----Początek Preambuły%tu umieszcza się dodatkowe pakiety
%-------Koniec preambuły\begindocumentNajkrótszy dokument\enddocument
\documentclass[opcje]klasa – określa typ dokumentu który będzie wykorzystywany.Standardowymi klasami są: article, report, book, letter i slides
Opcje (niepełna lista):
10pt|11pt|12pt – Podstawowy rozmiar czcionki (domyślnie 10pt) - opcja niedotyczy klasy slides.
letterpaper|legalpaper|a4paper|b5paper – rozmiar papieru (domyślnyletterpaper
landscape – układ strony
onecolumn|twocolumn – podział tekstu na kolumny (nie dotyczy klasy slides)
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 11 / 60
Struktura dokumentu
Szkielet dokumentu - wsparcie dla języka polskiego
\documentclassarticle\usepackage[polish]babel\usepackage[MeX]polski\usepackage[utf8]inputenc % latin2 lub cp1250\usepackage[T1]fontenc%-------Koniec preambuły\begindocumentNajkrótszy dokument\enddocument
dołączenie pakietu polski powoduje że domyślne nazwy tj sekcja, rozdział, spistreści będą wyświetlane w języku polskim
dołączenie pakietu babel umożliwia wykorzystywanie polskich znaków orazprawidłowy podział wyrazów
wybrana strona kodowa utf8, latin, cp1250 zależy od strony kodowejdokumentu tekstowego
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 12 / 60
Struktura dokumentu
Pożyteczne pakiety
\usepackagehyperref - w dokumencie pdf dodaje zakładki oraz linki wspisie treści
\usepackagefancyhdr - umożliwia wygodną konfigurację zawartościnagłówków i stopek
\usepackagepstricks - zawiera pakiet narzędzi rysunkowych oraz edycyjnychdla PostScript
\usepackagesubfigure - zawiera polecenia do tworzenia rysunków złożonychz innych rysunków
\usepackagelistings - umożliwia umieszczanie kodu źródłowego programu(obsługuje składnię różnych języków)
Więcej pakietów można znaleźćhttp://en.wikibooks.org/wiki/LaTeX/Packages
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 13 / 60
Struktura dokumentu
Znaki specjalne
Następujące symbole nie mogą być umieszczane w tekście dokumentu:$ - formuła matematyczna typu inline& - separator tabeli% - komentarz# - definiowanie poleceń i formatów
ˆ - index dolny,górny (w formule matematycznej) - zakres oddziaływania poleceń\ - znak początku polecenia
Jeśli użytkownik chce by zostały one wyświetlone w tekście każdy z tych znakówmusi poprzedzić znakiem \\& \% \# \ \ \ \ˆ$\backslash$
$ & % # ˆ\
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 14 / 60
Struktura dokumentu
Polecenia
W pliku tekstowym prócz tekstu, umieszcza się polecenia, które decydują owyglądzie tekstu oraz jego strukturze.
Każde polecenie rozpoczyna się od znaku backslash i składa się wyłącznie z liter.\polecenie[argumenty opcjonalne]argumenty obowiązkowePolecenie może wymagać podania argumentów, obowiązkowe umieszczone są wnawiasach ... natomiast te które nie są wymagane w [...]
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 15 / 60
Pisanie tekstów
Aktualna Sekcja1 Czym jest LATEX
2 Struktura dokumentu3 Pisanie tekstów
Podstawowe operacje
Matematyka
Rysunki, tablele, referencje
PSTricks
Bibliografia
Duże projekty
Formatowanie układu strony
4 Beamer
Preambuła
Beamer: tworzenie slajdów
Bloki, kolejność wyświetlania
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 16 / 60
Pisanie tekstów Podstawowe operacje
Formaty czcionki
formatowanie stylu czcionki\bf pogurbienie tekst\it kursywa tekst\tt verbatim
formatowanie wielkości czcionk
\normalnormalny tekst\smallmaly tekst\footnotesizemaly tekst
\scriptsizemaly tekst
\tinymaly tekst
\Tinymaly tekst
\TINYmaly tekst
\largeduży tekst\Largeduży tekst\LARGEduży tekst\hugeduży tekst
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 17 / 60
Pisanie tekstów Podstawowe operacje
Formatowanie odstępów
Formatowanie odstępów między znakamiw1 w2 w3 w1 w2 w3 spacje występujące razem, tabu-
lator traktowane są jako pojedyn-czy odstęp
w1w2 w1 w2 pojedynczy enter traktowane są
jako pojedynczy odstęp
w1\ \ w2 w1 w2 odstęp złożony z 2 spacji
w1 \quad w2 w1 w2 większy odstęp
w1 \qquad w2 w1 w2 jeszcze większy odstęp
w1 \hspace0.8cm w2 w1 w2 określony większy odstęp (omó-wienie jednostek w dalszej częściprezentacji)
Używając polecenia stretchproporcja można dobrać tak odstępy by tekstwypełniał cały wiersz w proporcji 1:3:w1 \hspace\stretch1 w2 \hspace\stretch3 w3w1 w2 w3
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 18 / 60
Pisanie tekstów Podstawowe operacje
Odstępy między wierszami
Podwójny enter (nowy akapit)wiersz1
wiersz2
wiersz1
wiersz2
Podwójny backslash (nowy wiersz)
wiersz1 \\ wiersz2 wiersz1wiersz2
Komenda \newline (złamanie wiersza)
wiersz1 \newline wiersz2 wiersz1wiersz2
Ustawianie odstępu w pionie
wiersz1 \vspace0.9cm
wiersz2
wiersz1
wiersz2
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 19 / 60
Pisanie tekstów Podstawowe operacje
Formatowanie akapitów
Domyślnie wszystkie akapity podlegają justyfikacji (obustronne wyrównanie)
blok tekstu z innym wyrównaniem może zostać umieszczony w następującysposób:\beginflushlefttekst akapitu\endflushleft
\begincentertekst akapitu\endcenter
\beginflushrighttekst akapitu\endflushright
wstawianie nowej strony: \newpageWcięcie początku paragrafu: \ident,usunięcie wcięcia początku paragrafu (gdy ustawiony domyślnie w stylu):\noident
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 20 / 60
Pisanie tekstów Podstawowe operacje
Podział wyrazów
Dodanie pakietu babel dołącza reguły podziału słów w danym języku. Zdarza sięjednak, że część wyrazów jest dzielona niepoprawnie. Wtedy taką regułę należystworzyć ręcznie i umieścić ją w preambule dokumentu.
\hyphenationslowo1 slowo2 ...np.:\hyphenationFORTRAN Ekstra-po-la-cja
Aby zablokować podział (przenoszenie do nowego wiersza) danego wyrażeniastosuje się polecenie::
\mboxtekst niepodzielnynp\mboxtel. 801 10 10 10
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 21 / 60
Pisanie tekstów Podstawowe operacje
Hierarchia dokumentu
W dokumencie zdefiniowano następujące polecenia definiujące organizacjędokumentu.
\chapter[tytuł skrócony]tytuł\section[tytuł skrócony]tytuł\subsection[tytuł skrócony]tytuł\subsubsection[tytuł skrócony]tytuł\tableofcontents
Tekst następujący po poleceniu w/w poleceniu jest traktowany jako należącydo danej sekcji.
Tytuły sekcji będą umieszczane również w spisach treści
W zależności od wykorzystanej formatki odpowiednie sekcje zostanąponumerowane
pole [tytuł skrócony] jest opcjonalne i może pojawiać się np. w nagłówkachdokumentu.
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 22 / 60
Pisanie tekstów Podstawowe operacje
Efekt wywołania komendy: \tableofcontents1 Czym jest LATEX
2 Struktura dokumentu3 Pisanie tekstów
Podstawowe operacje
Matematyka
Rysunki, tablele, referencje
PSTricks
Bibliografia
Duże projekty
Formatowanie układu strony
4 Beamer
Preambuła
Beamer: tworzenie slajdów
Bloki, kolejność wyświetlania
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 23 / 60
Pisanie tekstów Podstawowe operacje
Numerowanie i wypunktowanie
Wypunktowanie proste:
\beginitemize\item punkt 1\item punkt 2\item punkt 3\enditemize
punkt 1punkt 2punkt 3
Numerowanie proste:
\beginenumerate\item punkt 1\item punkt 2\item punkt 3\endenumerate
1 punkt 12 punkt 23 punkt 3
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 24 / 60
Pisanie tekstów Podstawowe operacje
Wypunktowanie zagłębione
\beginitemize\item punkt 1\beginitemize\item podpunkt 1\item podpunkt 2\enditemize\item punkt 2
\enditemize
punkt 1podpunkt 1podpunkt 2
punkt 2punkt 3
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 25 / 60
Pisanie tekstów Podstawowe operacje
Osadzanie kodu źródłowego
W dokumencie można osadzać fragmenty kodów źródłowych. W tym celu należydołączyć pakiet:\usepackagelistingsOsadzanie kodu w dokumencie:
\beginlstlistingkod programu\endlstlisting
jeśli kod znajduje się w pliku:\lstinputlisting[language=C++]plik.cppKlucz language determinuje sposób podświetlania składni. Dostępne są m.in.języki: C, C++, Delphi, HTML, Java, Matlab, PHP, TeX
Globalne ustawienie domyślnego języka realizowane jest komendą:\lstsetlanguage=C,keywordstyle=\colorred\bfseries\emph
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 26 / 60
Pisanie tekstów Matematyka
Tryb matematyczny
dodatkowe pakiety wspomagające pisanie w trybie matematycznym:\usepackagelatexsym,gensymb,amsmath,amsthm \usepackagemathrsfsTryby wstawiania wyrażeń matematycznych:
$wyrażenie$ - wyrażenie jest wstawiane w linijce, w której występuje
$$wyrażenie$$ - wyrażenie jest wstawiane w w nowej linijce
\beginequationcały tekst wewnątrz środowiska equation traktowany jest jako pojedyncze równanie\endequation
$a$ do kwadratu plus $b$ do kwadratu równa się $c$do kwadratu i zapisuje się jako $$aˆ 2 + bˆ 2 = cˆ2$$lub\beginequationaˆ 2 + bˆ 2 = cˆ 2\endequation
a do kwadratu plus b do kwadratu równa się c dokwadratu i zapisuje się jako
a2 + b2 = c2
luba2 + b2 = c2 (1)
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 27 / 60
Pisanie tekstów Matematyka
Symbole
Alfabet grecki:małe litery: \alpha,\beta,\gamma,\delta\phi\omega α, β, γ, δ, φ, ωduże litery: $A,B,\Gamma, \Delta, \Omega$ A,B, Γ,∆,Ω
Symbole matematyczne:\pm ±\mp ∓\times ×\cdot ·\ldots . . .\cdots · · ·
\vdots...
\longarrow −→
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 28 / 60
Pisanie tekstów Matematyka
Ułamki i znaki matematyczne
Wstawianie ułamka:\fraclicznikmianownik$$tan (2 x)=\ f r a c 2 tan ( x)1− tan ˆ2( x ) $$
tan(2x) =2tan(x)
1− tan2(x)
$$\ l e f t [\ f r a c ab\ r i g h t ] $$$$\ l e f t \\ f r a c ab\ r i g h t \$$$$\ l e f t [\ f r a c ab\ r i g h t [ $$ [ a
b
] a
b
[ a
b
[dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 29 / 60
Pisanie tekstów Matematyka
Sumy, całki, granice
Sumy, całki, granice:
$$\ sum k=0ˆ\ i n f t y x k $$$$\sum x k $$$$\ i n t −\ i n f t y ˆ\ i n f t y \ f r a c 12 xdx$$$$\ i n t dx$$
∞∑k=0
xk
∑xk∫ ∞
−∞
12
xdx∫dx
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 30 / 60
Pisanie tekstów Matematyka
Tworzenie tablic równań
Wykorzystanie indeksów:
\begineqnarraya^ 2\\a 2\\x^ ab\\x^ ab\nonumber\\a^ a^ 2\\x t=0\\x a+bc+d\\x^ c+d a+b\\\endeqnarray
a2 (2)
a2 (3)
xab (4)
xab
aa2
(5)
xt=0 (6)
xc+da+b (7)
xc+da+b (8)
W srodowisku eqnarray każdy wiersz traktowany jest jako oddzielne równanie ikażdemu wierszowi nadawany jest kolejny numer. Polecenie \nonumber wyłączadany wiersz równania z globalnej numeracji
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 31 / 60
Pisanie tekstów Matematyka
Wyrównywanie tablic równań
\begineqnarrayx+y&=&z\\x+a&=&b\nonumber\\x+y+a+b&=&z+c\endeqnarray
x + y = z (9)
x + a = b
x + y + a + b = z + c (10)
Umieszczenie znaków & pozwala na określenie punktu wyrównania pomiędzywierszami tablicy równań
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 32 / 60
Pisanie tekstów Matematyka
Tablice, macierze w trybie matematycznym
\beginarraykolumny. . . \\...\endarrayc – kolumna wycentrowanal – kolumna justowana do lewejr – kolumna justowana do prawej
$$\ beg in a r r a y c | | c | ct & x & y \\ \ h l i n e12 & 1 & 3 \\15 & 2 & 5\end a r r a y $$
t x y12 1 315 2 5
Dodatkowe informacje znak I w polu kolumny ustawia linię między kolumnami\hline wstawia linię między wierszamiznak & jest separatorem komórek
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 33 / 60
Pisanie tekstów Matematyka
Przykłady: tablice i macierze
$$\ beg in a r r a y l c r %x & = & y+e \\%y & = & x+r \\%r & = & e+y
%\end a r r a y $$
x = y + ey = x + rr = e + y
$$\ l e f t \\ beg in a r r a y l c l x & = & 3 \hbox l u b 4\\y & = & 2\end a r r a y \ r i g h t . $$
x = 3 lub 4y = 2
\left opcjonalnie: [,(,. otwiera nawias, o wielkości dostosowanej do rozmiaru wyrażenia. Nawias należy
zawsze zamknąć \right opcjonalnie: ],),. wyrażenie \right. oznacza, że na końcu nie ma nawiasu
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 34 / 60
Pisanie tekstów Rysunki, tablele, referencje
Referencje i przypisy
\labeletykieta - umieszcza etykietę do której potem można się odwoływać
\refetykieta - referencja do numeru sekcji, tabeli, rysunku (zależnie w jakimśrodowisku została umieszczona etykieta
\pagerefetykieta - referencja do numeru strony na której zostałaumieszczona etykieta
Przykład:\sectionTo jest sekcja pierwsza \labelS1\sectionTo jest sekcja druga \labelS2
Chcąc odwołać się do sekcji \refS1 na stronie\pagerefS1.
Etykieta label może zostać umieszczona w dowolnym środowisku np. equantion,eqnarray, figure, block itp.)
Przypis dolny: \footnotePrzykład przypisu dolnego3
3Przykład przypisu dolnegodr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 35 / 60
Pisanie tekstów Rysunki, tablele, referencje
Wstawianie tabel
\begintabularkolumny. . . \\...\endtabular
c – kolumna wycentrowanal – kolumna justowana do lewejr – kolumna justowana do prawejpszerokość – paragraf wyrównany do góry o zadanej szerokościmszerokość – paragraf wyśrodkowany o zadanej szerokościbszerokość – paragraf wyrównany do dołu o zadanej szerokości| – linia pomiędzy kolumnami|| – podwójna linia między kolumnami
więcej informacji http://en.wikibooks.org/wiki/LaTeX/Tables
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 36 / 60
Pisanie tekstów Rysunki, tablele, referencje
Przykłady tabel\ beg in t a b u l a r l | c | r l ewo&s r o d e k&prawo \\ \ h l i n e1 & 2 & 3\end t a b u l a r
lewo środek prawo1 2 3
\ beg in t a b u l a r | r | l | \ h l i n e7C0 & h e x a d e c i m a l \\3700 & o c t a l \\ \ c l i n e 2−211111000000 & b i n a r y \\\ h l i n e \ h l i n e1984 & d e c i m a l \\\ h l i n e\end t a b u l a r
7C0 hexadecimal3700 octal
11111000000 binary
1984 decimaldr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 37 / 60
Pisanie tekstów Rysunki, tablele, referencje
Wstawianie rysunków
Do preambuły należy dołączyć pakiet:\usepackage[dvips]graphicxw tekście można wstawić obraz używając polecenia\includegraphics[klucz=wartość,...]plikklucze:width
height
angle
scale
Przykładowo:\includegraphics[angle=90,width=100mm,height=!]test.epsuwaga: wartość klucza height=! dobiera wysokość tak by zostałyzachowane proporcje rysunku
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 38 / 60
Pisanie tekstów Rysunki, tablele, referencje
Pływające rysunki (środowisko figure)
\ beg in f i g u r e [ l o k a l i z a c j a na s t r o n i e ]\ i n c l u d e g r a p h i c s [ a n g l e =0, width =0.15\ t e x t w i d t h , h e i g h t =!]math−j o k e s . j p g \ c a p t i o n Przyk ladowy r y s u n e k \ l a b e l r y s : p r z y k l a d \end f i g u r e
Możliwe lokalizacje na stronie:h – wstawiany w miejscu tekstu, w którym znajduje się środowisko figuret – rysunek wstawiany na górze stronyb – rysunek wstawiany na dole stronyp – rysunek wstawiany na odrębnej stronie! – w zapisie np.: t! wymusza wstawienie obrazka w podany sposób
Rysunek: Przykładowy rysunek
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 39 / 60
Pisanie tekstów Rysunki, tablele, referencje
Rysunki złożone - pakiet subfigure
Pakiet subfigure umożliwia proste tworzenie rysunku złożonego z kilkurysunków. W preambule dokumentu należy dołączyć pakiet:\usepackagesubfigure
\ beg in f i g u r e %\ c e n t e r i n g\ s u b f i g u r e [ P i e r w s z y . ]
\ i n c l u d e g r a p h i c s [ a n g l e =0, width =0.15\ t e x t w i d t h , h e i g h t =!]math−j o k e s . j p g \qquad
\ s u b f i g u r e [ Drug i . ] \ i n c l u d e g r a p h i c s [ a n g l e =90, width =0.15\ t e x t w i d t h , h e i g h t =!]math−j o k e s . j p g \\
\ s u b f i g u r e [ T r z e c i . ] \ l a b e l r y s−c\ i n c l u d e g r a p h i c s [ a n g l e =45, width =0.15\ t e x t w i d t h , h e i g h t =!]math−j o k e s . j p g %
\ c a p t i o n Trzy pod−r y s u n k i \ l a b e l r y s : z b i o r
\end f i g u r e
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 40 / 60
Pisanie tekstów Rysunki, tablele, referencje
Rysunki złożone - Przykład
(a) Pierwszy. (b) Drugi.
(c) Trzeci.
Rysunek: Trzy pod-rysunki
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 41 / 60
Pisanie tekstów Rysunki, tablele, referencje
Określanie wielkości
Rozmiar stały:pt punkt 1/72.27 calimm milimetrycm centymetryin caleex wysokość litery ’x’ aktualnej czcionkiem szerokość litery ’M’ aktualnej czcionki
Rozmiar zależny od formatki:\paperwidht szerokość papieru 0.5\textwidht\paperheight wysokość papieru 0.1\papierheight\textwidht szerokość tekstu 0.5\textwidht\textheight wysokość tekstu 0.1\textheight
Przykłady:\ v s p a c e 0 . 1\ t e x t h e i g h t
\ beg in t a b u l a r l p 0 . 5\ pagewidht kolumna1&kolumna opisowa \\1& p i e r w s z y m i e s i a c
\end t a b u l a r
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 42 / 60
Pisanie tekstów Rysunki, tablele, referencje
Ramki i pola tekstowe
W tekście, jak również na slajdzie prezentacji można stworzyć obszar o zadanejszerokości, w którym zostanie umieszczony paragraf tekstu. Ramka jest elementlini tekstu (tzn. pływa wraz z tekstem).\ parbox s z e r o k o f ragment t e k s t u % tworzy o b s z a r d l a p a r a g r a f u
\ f b o x t e k s t , p a r a g r a f %o t a c z a f ragment t e k s t u ramka\ s c a l e b o x s k a l a t e k s t , rodowisko . . . %s k a l u j e wybrany f ragment
Użycie:
\ parbox 0 . 6\ t e x t w i d t h \ t t w i e r s z 1 \\ \\w i e r s z 2 \ f ramebox \ parbox 0 . 2\ t e x t w i d t h w i e r s z 1 \\ \\ w i e r s z 2 \\
wiersz1wiersz2
wiersz1wiersz2
\ s c a l e b o x 0 .5 \ parbox 0 . 6\ t e x t w i d t h \ t t w i e r s z 1 \\ \\w i e r s z 2 \ f ramebox \ parbox 0 . 2\ t e x t w i d t h w i e r s z 1 \\ \\ w i e r s z 2 \\
wiersz1
wiersz2
wiersz1
wiersz2
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 43 / 60
Pisanie tekstów PSTricks
Rysowanie prostych elementów geometrycznych
First Example
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 44 / 60
Pisanie tekstów Bibliografia
Bibliografia - źródło
\ beg in t h e b i b l i o g r a p h y max d l u g o s c e t y k i e t y \ b i b i t e m [ e t y k i e t a ] k l u c z l i t e r a t u r e c i t a t i o n . . .. . . .\end t h e b i b l i o g r a p h y
c y t o w a n i e :\ c i t e k l u c z
Przykład (umieścić na końcu dokumentu):\ beg in t h e b i b l i o g r a p h y 50\ b i b i t e m l a t e x Helmut Kopka and P a t r i c k W. Daly ,\ t e x t s l A Guide to \LaTeX : Document P r e p a r a t i o nf o r B e g i n n e r s and Advanced U s e r s ,
f o u r t h e d i t i o n , Addison−Wesley ( 2 0 0 4 ) .\ b i b i t e m w e b s i t e W i k i p e d i a o \LaTeX w p o r t a l u\ u r l h t t p : / / en . w i k i b o o k s . org / w i k i /LaTeX .
\end t h e b i b l i o g r a p h y
Cytowanie zasobów:Większość materiałów do prezentacji zaczerpnięto z \citelatex oraz nastronie \citewebsite
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 45 / 60
Pisanie tekstów Bibliografia
Bibliografia - efekt końcowy
Cytowania:Większość materiałów do prezentacji zaczerpnięto z [1] oraz na stronie [2].
Helmut Kopka and Patrick W. Daly, A Guide to LATEX: Document Preparationfor Beginners and Advanced Users, fourth edition, Addison-Wesley (2004).
Wikipedia o LATEXw portalu http://en.wikibooks.org/wiki/LaTeX.
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 46 / 60
Pisanie tekstów Duże projekty
Dołączanie zewnętrznych plików
W dużych dokumentach wygodniej jest edytować mniejsze fragmenty (np.poszczególne rozdziały). W systemie LATEXistnieje możliwość dołączania plików zapomocą następującego zestawu poleceń:\includeplik Zawartość pliku jest dołączana do doku-
mentu. Początek pliku jest umieszczany nanowej stronie.
\includeonlyplik1,plik2,plik3 Określa, które nazwy plików dołączone po-leceniem include mają być włączone do do-kumentu. Umożliwia to skrócenie czasu ren-derowania dokumentu (np. przez wyłączeniepewnych rozdziałów)
\inputplik Zawartość pliku jest dołączana do doku-mentu. W odróżnieniu od polecenia includeNie jest wstawiana nowa strona.
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 47 / 60
Pisanie tekstów Formatowanie układu strony
Ustawianie marginesów i wcięć
Do modyfikacji wielkości parametru opisującego layout strony (marginesy, wcięciitp) służy komenda:
\setlengthparametr stronyrozmiar
np. dla ustawiania marginesów:\ s e t l e n g t h \ p a r i d e n t 0 pt \ s e t l e n g t h \ p a r s k i p 1 ex p l u s 0 . 5 ex minus 0 . 2 ex\ s e t l e n g t h \ p a r s k i p 2mm\ i n d e n t\ n o i n d e n t
Inne parametry strony:evensidemargin topmargin, headheight, headsep, textheight,textwidth, marginparsep, marginparwidth, footskip, hoffset,voffset, paperwidth, paperheight .
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 48 / 60
Beamer
Aktualna Sekcja1 Czym jest LATEX
2 Struktura dokumentu3 Pisanie tekstów
Podstawowe operacje
Matematyka
Rysunki, tablele, referencje
PSTricks
Bibliografia
Duże projekty
Formatowanie układu strony
4 Beamer
Preambuła
Beamer: tworzenie slajdów
Bloki, kolejność wyświetlania
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 49 / 60
Beamer Preambuła
Preambuła(1) - formatka
Definiowanie klasy dokumentu, trybu wyświetlania oraz kolorów:
\ documentc lass beamer\mode<p r e s e n t a t i o n > \usethemeWarsaw\ u s e o u t e r t h e m e i n f o l i n e s \ u s e i n n e r t h e m e rounded \ s e t b e a m e r c o v e r e d t r a n s p a r e n t \ s e t b e a m e r t e m p l a t e theorems [ numbered ]\ u s e c o l o r t h e m e r o s e
Dostępne są również formatki: Frankfurt, Berlin, Bergen,Boadilla,Madrid, AnnArbor, Pittsburgh, Rochester,Antibes,JuanLesPins ...Alternatywne kolory: seahorse, structure, albatross, beetle, crane,dove, fly, seagull, wolverine ...
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 50 / 60
Beamer Preambuła
Beamer: Preambuła (2)
Dołączane pakiety:
\usepackageamsmath,amssymbDefinicja pól strony tytułowej:\ t i t l e p a g e\ t i t l e [ k r o t k i t y t u l ] t y t u l \ s u b t i t l e . . . \ a u t h o r [ s k r o c o n a nazwa ] nazwa\ i n s t i t u t e [ s k r o c o n a nazwa ] nazwa\ d a t e . . . \ l o g o . . .
Główny dokument:
\ beg in documentt r e s c p r e z e n t a c j i\enddocument
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 51 / 60
Beamer Beamer: tworzenie slajdów
Beamer - struktura prezentacji
preambula
\ beg in document
\ s e c t i o n S e k c j a 1
\ beg in f rame \ f r a m e t i t l e Moj p i e r w s z y s l a j d
t r e s c s l a j d u
\end f rame
\enddocument
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 52 / 60
Beamer Beamer: tworzenie slajdów
Beamer - struktura prezentacji
Spis treści - wszystko naraz:\ beg in f rame
\ f r a m e t i t l e S p i s t r e s c i
\ t a b l e o f c o n t e n t s\end f rame
Spis treści - z przerwami
\ beg in f rame \ f r a m e t i t l e S p i s t r e s c i − s t o p n i o w y
\ t a b l e o f c o n t e n t s [ p a u s e s e c t i o n s , shaded ]\end f rame
Spis treści na początku każdej sekcji:
\ A t B e g i n S e c t i o n [ ] \ beg in f rame<beamer>
\ f r a m e t i t l e C u r r e n t S e c t i o n \ t a b l e o f c o n t e n t s [ c u r r e n t s e c t i o n ]
\end f rame
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 53 / 60
Beamer Beamer: tworzenie slajdów
Przykład: Spis treści - stopniowy1 Czym jest LATEX
2 Struktura dokumentu3 Pisanie tekstów
Podstawowe operacje
Matematyka
Rysunki, tablele, referencje
PSTricks
Bibliografia
Duże projekty
Formatowanie układu strony
4 Beamer
Preambuła
Beamer: tworzenie slajdów
Bloki, kolejność wyświetlania
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 54 / 60
Beamer Beamer: tworzenie slajdów
Przykład: Spis treści - stopniowy1 Czym jest LATEX
2 Struktura dokumentu3 Pisanie tekstów
Podstawowe operacje
Matematyka
Rysunki, tablele, referencje
PSTricks
Bibliografia
Duże projekty
Formatowanie układu strony
4 Beamer
Preambuła
Beamer: tworzenie slajdów
Bloki, kolejność wyświetlania
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 54 / 60
Beamer Beamer: tworzenie slajdów
Przykład: Spis treści - stopniowy1 Czym jest LATEX
2 Struktura dokumentu3 Pisanie tekstów
Podstawowe operacje
Matematyka
Rysunki, tablele, referencje
PSTricks
Bibliografia
Duże projekty
Formatowanie układu strony
4 Beamer
Preambuła
Beamer: tworzenie slajdów
Bloki, kolejność wyświetlania
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 54 / 60
Beamer Beamer: tworzenie slajdów
Przykład: Spis treści - stopniowy1 Czym jest LATEX
2 Struktura dokumentu3 Pisanie tekstów
Podstawowe operacje
Matematyka
Rysunki, tablele, referencje
PSTricks
Bibliografia
Duże projekty
Formatowanie układu strony
4 Beamer
Preambuła
Beamer: tworzenie slajdów
Bloki, kolejność wyświetlania
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 54 / 60
Beamer Bloki, kolejność wyświetlania
Beamer: Bloki
Tekst można umieszczać w boxach zwiększających czytelność przekazu:
To jest twierdzenie
\ beg in b l o c k [ To j e s t t w i e r d z e n i e ]T w i e r d z e n i e\end b l o c k
w systemie istnieją predefiniowane boxy dla definicji(definition), twierdzeń(theorem), dowodów (proof) i przykładów (example):
Definition 1 (To jest definicja)
\ beg in d e f i n i t i o n [ To j e s t d e f i n i c j a ]d e f i n i c j a\end d e f i n i t i o n
Twierdzenia, dowody, przykłady występujące w całym dokumencie/prezentacji będąponumerowane w kolejności ich występowania, można je również wykorzystywać winnych klasach dokumentów tj. article natomiast środowisko block jest specyficznewyłącznie dla Beamera.
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 55 / 60
Beamer Bloki, kolejność wyświetlania
Stopniowe wypunktowanie/numerowanie
W celu stopniowego wyświetlania punktów może zostać wykorzystane polecenie\item<strony>:
1 pojawi się począwszy od 1 slajdu
2 pojawi się począwszy od 2 slajdu
3 pojawi się począwszy od 3 slajdu
4 pojawi się na slajdach od 1 do 2
Kod w LATEX:\ beg in enumerate \ item<1−> p o j a w i s i e poczawszy od 1 s l a j d u\ item<2−> p o j a w i s i e poczawszy od 2 s l a j d u\ item<3−> p o j a w i s i e poczawszy od 3 s l a j d u\ item<1−2> p o j a w i s i e na s l a j d a c h od 1 do 2
\end enumerate
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 56 / 60
Beamer Bloki, kolejność wyświetlania
Stopniowe wypunktowanie/numerowanie
W celu stopniowego wyświetlania punktów może zostać wykorzystane polecenie\item<strony>:
1 pojawi się począwszy od 1 slajdu
2 pojawi się począwszy od 2 slajdu
3 pojawi się począwszy od 3 slajdu
4 pojawi się na slajdach od 1 do 2
Kod w LATEX:\ beg in enumerate \ item<1−> p o j a w i s i e poczawszy od 1 s l a j d u\ item<2−> p o j a w i s i e poczawszy od 2 s l a j d u\ item<3−> p o j a w i s i e poczawszy od 3 s l a j d u\ item<1−2> p o j a w i s i e na s l a j d a c h od 1 do 2
\end enumerate
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 56 / 60
Beamer Bloki, kolejność wyświetlania
Stopniowe wypunktowanie/numerowanie
W celu stopniowego wyświetlania punktów może zostać wykorzystane polecenie\item<strony>:
1 pojawi się począwszy od 1 slajdu
2 pojawi się począwszy od 2 slajdu
3 pojawi się począwszy od 3 slajdu
4 pojawi się na slajdach od 1 do 2
Kod w LATEX:\ beg in enumerate \ item<1−> p o j a w i s i e poczawszy od 1 s l a j d u\ item<2−> p o j a w i s i e poczawszy od 2 s l a j d u\ item<3−> p o j a w i s i e poczawszy od 3 s l a j d u\ item<1−2> p o j a w i s i e na s l a j d a c h od 1 do 2
\end enumerate
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 56 / 60
Beamer Bloki, kolejność wyświetlania
Ustalanie kolejności wyświetlania dowolnych tekstów
W celu wyświetlenia dowolnego tekstu na pewnym zestawie slajdów mogą byćużyte komendy:
\ on ly<s t r o n y > . . .\ o n s l i d e <s t r o n y > . . .\ uncover<s t r o n y > . . .
Przykład użycia:
\onslide<2-3,5>Ten tekst pojawi się na slajdach 2,3,5\uncover<3->Tekst będzie widoczny od slajdu 3 Tekst wy-świetlany na wszystkich slajdach
Uwaga: \only nie zajmuje miejsca na slajdach na których nie jest wyświetlanynatomiast \uncover zajmuje.
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 57 / 60
Beamer Bloki, kolejność wyświetlania
Ustalanie kolejności wyświetlania dowolnych tekstów
W celu wyświetlenia dowolnego tekstu na pewnym zestawie slajdów mogą byćużyte komendy:
\ on ly<s t r o n y > . . .\ o n s l i d e <s t r o n y > . . .\ uncover<s t r o n y > . . .
Przykład użycia:
\onslide<2-3,5>Ten tekst pojawi się na slajdach 2,3,5\uncover<3->Tekst będzie widoczny od slajdu 3 Tekst wy-świetlany na wszystkich slajdach
Uwaga: \only nie zajmuje miejsca na slajdach na których nie jest wyświetlanynatomiast \uncover zajmuje.
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 57 / 60
Beamer Bloki, kolejność wyświetlania
Ustalanie kolejności wyświetlania dowolnych tekstów
W celu wyświetlenia dowolnego tekstu na pewnym zestawie slajdów mogą byćużyte komendy:
\ on ly<s t r o n y > . . .\ o n s l i d e <s t r o n y > . . .\ uncover<s t r o n y > . . .
Przykład użycia:
\onslide<2-3,5>Ten tekst pojawi się na slajdach 2,3,5\uncover<3->Tekst będzie widoczny od slajdu 3 Tekst wy-świetlany na wszystkich slajdach
Uwaga: \only nie zajmuje miejsca na slajdach na których nie jest wyświetlanynatomiast \uncover zajmuje.
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 57 / 60
Beamer Bloki, kolejność wyświetlania
Ustalanie kolejności wyświetlania dowolnych tekstów
W celu wyświetlenia dowolnego tekstu na pewnym zestawie slajdów mogą byćużyte komendy:
\ on ly<s t r o n y > . . .\ o n s l i d e <s t r o n y > . . .\ uncover<s t r o n y > . . .
Przykład użycia:
\only<4>Ten tekst pojawi się wyłącznie na 4 slajdzie\onslide<2-3,5>Ten tekst pojawi się na slajdach 2,3,5\uncover<3->Tekst będzie widoczny od slajdu 3 Tekst wy-świetlany na wszystkich slajdach
Uwaga: \only nie zajmuje miejsca na slajdach na których nie jest wyświetlanynatomiast \uncover zajmuje.
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 57 / 60
Beamer Bloki, kolejność wyświetlania
Ustalanie kolejności wyświetlania dowolnych tekstów
W celu wyświetlenia dowolnego tekstu na pewnym zestawie slajdów mogą byćużyte komendy:
\ on ly<s t r o n y > . . .\ o n s l i d e <s t r o n y > . . .\ uncover<s t r o n y > . . .
Przykład użycia:
\onslide<2-3,5>Ten tekst pojawi się na slajdach 2,3,5\uncover<3->Tekst będzie widoczny od slajdu 3 Tekst wy-świetlany na wszystkich slajdach
Uwaga: \only nie zajmuje miejsca na slajdach na których nie jest wyświetlanynatomiast \uncover zajmuje.
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 57 / 60
Beamer Bloki, kolejność wyświetlania
Kolory czcionek w Beamer
W beamerze dla podkreślenia pewnego fragmentu tekstu można wykorzystaćkomendę \alert...Np.: To jest \alertspecjalny komunikat którego nie możnaprzeoczyć
wyświetli:To jest specjalny komunikat którego nie można przeoczyćW beamerze poza obrębem slajdu można skonfigurować typ i wielkość i kolorczcionek używanych do wyświetlenia slajdów
Np.
\ s e t b e a m e r f o n t t i t l e shape=\ i t s h a p e , f a m i l y =\r m f a m i l y %z m i e n i a typ f o n t u d l a t y t u l u s l a j d u\ s e t b e a m e r c o l o r normal t e x t bg=r e d !20 %z m i e n i a k o l o r d l a normalnego t e s k t u
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 58 / 60
Beamer Bloki, kolejność wyświetlania
Przejścia slajdów
Zmiana przejścia między slajdami może być uzyskana przez komendę:\transdissolve umieszczonej wewnątrz środowiska frame
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 59 / 60
Beamer Bloki, kolejność wyświetlania
Zmiana tła
Zmianę tła można uzyskać przez wywołanie polecenia konfiguracyjnegobeamertemplate umieszczone przed poza środowiskiem frame.
Komenda działa na wszystkie następne slajdy
\ s e t b e a m e r t e m p l a t e background ca n va s [ v e r t i c a l s h a d i n g ][ top=blue , bottom=w h i t e ]
dr inż. Piotr Kaczmarek (Politechnika Poznańska) 18 listopada 2010 60 / 60