ŁUKASZ FUŁAWKA

Dolnośląskie Centrum Onkologii Zakład Patomorfologii

Uniwersytet Medyczny we WrocławiuZakład Patomorfologii i Cytologii Onkologicznej

PODSTAWY PATOLOGII

NOWOTWORÓW

DEFINICJA

• NADMIERNA PROLIFERACJA

• AUTONOMIA

• KLONALNOŚĆ

TERMINOLOGIA

• TUMO(U)R ~ NEOPLASM (J. ANGIELSKI)

• GUZ ≠ NOWOTWÓR (J. POLSKI)

NOWOTWOROWE

GUZY

NIENOWOTWOROWE

=

MIĄŻSZPARENCHYMA

SKŁADOWE NOWOTWORU

ZRĄBSTROMA

ŁAGODNYBENIGN

NOWOTWÓR

ZŁOŚLIWYMALIGNANT(=CANCER)

ŁAGODNY ZŁOŚLIWY

NOWOTWÓR

Domagała, Chosia, Urasińska: Podstawy patologii. PZWL 2010

ŁAGODNY ZŁOŚLIWY

NOWOTWÓR

MIEJSCOWA- naciekanie

= inwazja (invasion)

ZŁOŚLIWOŚĆ

ODLEGŁA- przerzuty (metastases)

UKŁAD CHŁONNY

DROGI PRZERZUTOWANIA

HEMATOGENNA

JAMY CIAŁA PŁYN MÓZGOWO- -RDZENIOWY

NAZEWNICTWO

• TUMO(U)R

• NEOPLASM

TKANKA NOWOTWRÓRŁAGODNY

NOWOTWÓRZŁOŚLIWY

TKANKI ŁĄCZNE

ŁĄCZNA WŁAŚCIWA FIBROMAWŁÓKNIAK

FIBROSARCOMAWŁÓKNIAKOMIĘSAK

TŁUSZCZOWA LIPOMATŁUSZCZAK

LIPOSARCOMATŁUSZCZAKOMIĘSAK

CHRZĘSTNA CHONDROMACHRZĘSTNIAK

CHONDROSARCOMACHRZĘSTNIAKOMIĘSAK

KOSTNA OSTEOMAKOSTNIAK

OSTEOSARCOMAKOSTNIAKOMIĘSAK

TKANKA MIĘŚNIOWA

MIĘŚNIE GŁADKIE LEIOMYOMAMIĘŚNIAK GŁADKOKOMÓRKOWY

LEIOMYOSARCOMAMIĘŚNIAKOMIĘSAKGŁADKOKOMÓRKOWY

MIĘŚNIE PRĄŻKOWANE RHABDOMYOMAMIĘŚNIAK PRĄŻKOWANOKOMÓRKOWY

RHABDOMYOSARCOMAMIĘŚNIAKOMIĘSAKPRĄŻKOWANOKOMÓRKOWY

NAZEWNICTWO

• TUMO(U)R

• NEOPLASM

TKANKA NOWOTWRÓRŁAGODNY

NOWOTWÓRZŁOŚLIWY

KOMÓRKI KRWIOTWÓRCZE I LIMFOIDALNE

KOMÓRKIKRWIOTWÓRCZE

LEUKAEMIABIAŁACZKA

KOMÓRKILIMFOIDALNE

LYMPHOMACHŁONIAK

ŚRÓDBŁONEK

NACZYNIA KRWIONOŚNE

HAEMANGIOMANACZYNIAK

ANGIOSARCOMANACZYNIAKOMIĘSAK

NACZYNIA LIMFATYCZNE

LYMPHANGIOMANACZYNIAK LIMFATYCZNY

ANGIOSARCOMANACZYNIAKOMIĘSAK

POZOSTAŁE TKANKI MEZENCHYMALNE

MIĘDZYBŁONEK BENIGN MESOTHELIOMAŁAGODNY MIĘDZYBŁONIAK

MALIGNANT MESOTHELIOMAZŁOŚLIWY MIĘDZYBŁONIAK

NAZEWNICTWO

• TUMO(U)R

• NEOPLASM

TKANKA NOWOTWRÓRŁAGODNY

NOWOTWÓRZŁOŚLIWY

TKANKA NABŁONKOWA

NABŁONEK PŁASKIWIELOWARSTWOWY

(RÓŻNE NAZWY) SQUAMOUS CELL CARCINOMARAK PŁASKONABŁONKOWY

NABŁONEK GRUCZOŁOWY ADENOMAGRUCZOLAK

ADENOCARCINOMAGRUCZOLAKORAK /RAK GRUCZOŁOWY

NABŁONEK PRZEJŚCIOWY/ UROTHELIUM

TRANSITIONAL CELL / UROTHELIAL PAPILLOMABRODAWCZAK Z NABŁONKAPRZEJŚCIOWEGO

TRANSITIONAL CELL / UROTHELIAL CARCINOMARAK Z NABŁONKAPRZEJŚCIOWEGO

HEPATOCYTY HEPATOCELLULAR ADENOMAGRUCZOLAK WĄTROBOWOKOMÓRKOWY

HEPATOCELLULAR CARCINOMARAK WĄTROBOWOKOMÓRKOWY

DROGI ŻÓŁCIOWE BILE DUCT ADENOMAGRUCZOLAK DRÓG ŻÓŁCIOWYCH

CHOLANGIOCARCINOMARAK DRÓG ŻÓŁCIOWYCH

NAZEWNICTWO

• TUMO(U)R

• NEOPLASM

TKANKA NOWOTWRÓRŁAGODNY

NOWOTWÓRZŁOŚLIWY

TKANKI POCHODZĄCE Z NEUROEKTODERMY

MELANOCYTY PIGMENTED NAEVUSZNAMIĘ BARWNIKOWE

MELANOMACZERNIAK

KOMÓRKI SCHWANNA SCHWANNOMA MPNST (MALIGNANT PERIPHERAL NERVE SHEATH TUMOR)

RDZEŃ NADNERCZY PHAEOCHROMOCYTOMA PHAEOCHROMOCYTOMA

GUZY MIESZANE

FIBROADENOMAGRUCZOLAKOWŁÓKNIAK

CARCINOSARCOMAMIĘSAKORAK

POJĘCIA POKREWNE

• DYSPLAZJA (=INTRAEPITHELIAL NEOPLASIA)

• CARCINOMA IN SITU

Jeanne Kelly , National Cancer Institute

MYLĄCE POJĘCIA

• HAMARTOMA

• CHORISTOMA

MORFOLOGICZNE CECHY ZŁOŚLIWOŚCI

Domagała, Chosia, Urasińska: Podstawy patologii. PZWL 2010

CYTOLOGICZNE

HISTOLOGICZNE

• ↑ STOSUNEK N/C• HIPERCHROMAZJA• GRUBOZIARNISTA

CHROMATYNA• NIEREGULARNE JĄDRA• NIEREGULARNIE

POGRUBIAŁA BŁONA JĄDROWA

• POLIMORFIZM JĄDER• MITOZY PATOLOGICZNE (→)

• ↑ STOSUNEK N/C• HIPERCHROMAZJA• GRUBOZIARNISTA

CHROMATYNA• NIEREGULARNE JĄDRA• NIEREGULARNIE

POGRUBIAŁA BŁONA JĄDROWA

• POLIMORFIZM JĄDER

• ↑ STOSUNEK N/C• HIPERCHROMAZJA• GRUBOZIARNISTA

CHROMATYNA• NIEREGULARNE JĄDRA• NIEREGULARNIE

POGRUBIAŁA BŁONA JĄDROWA

• POLIMORFIZM JĄDER• KOMÓRKI OLBRZYMIE

(„MONSTER CELLS”)