PODSTAWOWY PODZIAŁ PODSTAWOWY PODZIAŁ TEORII NAUKOWYCHTEORII NAUKOWYCH

Opracowanie: Opracowanie: Ks. Wojciech CichoszKs. Wojciech Cichosz

UMK w ToruniuUMK w Toruniu

CZTERY FILARY POZNANIA NAUKOWEGO

Starożytna Grecja przełom VII i VI w. przed Chrystusem

Demitologizacja

Racjonalizacja

Synteza

Koherencyjność

OGÓLNY PODZIAŁ OKRESÓW NAUKOWO-KULTUROWYCH

ANTYK

↓STAROŻYTNOŚĆ

↓NOWOŻYTNOŚĆ

ANTYK

TALES z Miletu

HERAKLIT z Efezu

PITAGORAS z Samos

DEMOKRYT z Abdery HIPOKRATES z Kos

STAROŻYTNOŚĆ

PLATON W j. greckim Πλάτων, Plátōn (właściwie – po dziadku – ARYSTOKLES). Żył w latach 427-347 p.n.e. w Atenach. Grecki filozof. Był twórcą systemu

filozoficznego zwanego obecnie idealizmem platońskim. Zaciekle zwalczany przez jednych, broniony przez innych, system Platona w ten czy inny sposób obecny jest stale w europejskiej tradycji filozoficznej. Twórca Akademii Platońskiej (istniała do 529 r. – Ageometretos medeis eisito!).

ARYSTOTELES gr. Ἀριστοτέλης, Aristotelēs, ur. 384 p.n.e., zm. 7 marca 322 p.n.e. Jeden z trzech,

obok Platona i Sokratesa, najsławniejszych filozofów greckich. Stworzył opozycyjny do platonizmu i równie spójny system filozoficzny, który bardzo silnie działał na filozofię i naukę europejską, a jego chrześcijańska odmiana zwana tomizmem była od XIII w. i jest do dziś uważana za oficjalną filozofię Kościoła Katolickiego. Założyciel szkoły filozoficznej znajdującej się w Ogrodach Likejonu (od nazwy sąsiadującej z nimi świątyni Appolina Likejosa), co stało się źródłosłowem słowa "Liceum". Arystoteles położył ogromne zasługi w astronomii, fizyce, biologii i logice, jednak część jego teorii astronomicznych, fizycznych i biologicznych okazała się błędna. Zbyt rygorystyczna akceptacja tych teorii przez przedstawicieli filozofii scholastycznej stała się jedną z przyczyn opóźnienia rozwoju tych nauk w Europie, ale z drugiej strony myśl Arystotelesa zainspirowała do poszukiwania nowych hipotez w kosmologii i fizyce przez krytycznych arystotelików już w XIII i XIV wieku (zwłaszcza tzw. via moderna w filozofii).

STAROŻYTNOŚĆ → NOWOŻYTNOŚĆ

MIKOŁAJ KOPERNIK19.II.1473 (Toruń) - 24.V.1543 (Frombork)

Wybitny polski astronom, matematyk, ekonomista, lekarz, prawnik Twórca teorii heliocentrycznej: De revolutionibus orbium coelestium

NOWOŻYTNOŚĆ

GALILEUSZ wł. Galileo Galilei, ur. 15 lutego 1564 w Pizie, zm. 8 stycznia 1642

koło Florencji. Włoski astronom, astrolog, fizyk i filozof, twórca podstaw nowożytnej fizyki. Potwierdził teorię heliocentryczną Kopernika.

KARTEZJUSZ fr. René Descartes, łac. Renatus Cartesius, ur. 31 marca 1596 r.

w La Haye-en-Touraine w Turenii, zm. 11 lutego 1650 r. w Sztokholmie.Francuski matematyk, filozof i fizyk, jeden z najwybitniejszych uczonych XVII wieku, uważany za prekursora nowożytnej kultury umysłowej. Dzieło Kartezjusza Rozprawa o metodzie (fr. Discours de la méthode, 1637), wywołało sensację i zapewniło mu sławę w całej Europie, gdyż było to pierwsze od czasów Arystotelesa całościowe i przekonujące podejście do filozofii, oczyszczające ją z wielu niejasnych i przyjmowanych zbyt pochopnie założeń.

TEORIE NAUKOWE

ANTYK(TALES Z MILETU, HERAKLIT Z EFEZU, PITAGORAS Z SAMOS,

DEMOKRYT Z ABDERY, HIPOKRATES Z KOS)

↓STAROŻYTNOŚĆ

(PLATON, ARYSTOTELES)

↓KOPERNIK

↓NOWOŻYTNOŚĆ

(GALILEUSZ, KARTEZJUSZ)

DIACHRONICZNY ROZWÓJ NAUKI