Podstawa programowa

wychowania przedszkolnego i edukacji

wczesnoszkolnej

– zadania nauczyciela w kontekście całościowego

rozwoju dziecka

Wybór (opracowanie) programu

Konieczność wskazania podstaw naukowych przygotowywanych programów, które powinny zawierać koncepcję organizacji procesu wspierania rozwoju dziecka i strategii pracy z dzieckiem.

„wybór (opracowanie) programu nauczania opartego na treściach adekwatnych do poziomu rozwoju dzieci, ich możliwości percepcyjnych, wyobrażeń i rozumowania oraz uwzględniającego potrzeby i możliwości uczniów rozwijających się w sposób nieharmonijny, wolniejszy lub przyspieszony.”

Organizacja pracy

Wychowanie przedszkolne Edukacja wczesnoszkolna

- Nauczyciele wykorzystują każdą sytuację (zajęciakierowane i niekierowane) dorealizacji programu wychowania przedszkolnego.

- Każda naturalnie pojawiająca się sytuacjaedukacyjna prowadzi do osiągnięcia dojrzałości szkolnej.

- Jest to kontynuacja rozpoczętego w przedszkoluprocesu adaptacji do współpracyw grupie oraz procesuindywidualnej i grupowejaktywności poznawczej.

- Podstawową formą organizowaniapracy dziecka powinien być dzieńjego wielokierunkowej aktywności,a nie klasyczna lekcja szkolna.

Proces edukacji przybiera różne formy: pracy z udziałem całego zespołu, pracy w grupach, pracy indywidualnej i jest

wprowadzany w naturalnych sytuacjach edukacyjnych

Organizacja pracyZapewnienie racjonalnego rytmu dnia uwzględniającego czas na zabawę, wypoczynek, naukę, organizację zajęć na świeżym powietrzu …

Plan Daltoński

• Polega na metodzie indywidualnej pracy uczniów, • Zapewnia dzieciom dostosowanie tempa nauki do indywidualnych

potrzeb i rzeczywistych możliwości.• Uczy dzieci polegania na sobie, budzi inicjatywę i samodzielność

w działaniu i myśleniu, • Uczy odpowiedzialności za podjęte zadania oraz inspiruje do

szukania najlepszych metod pracy.• Jedną z zasad planu daltońskiego jest współpraca i samodzielność.

Organizacja pracyPlan Daltoński

Zegar organizujący czasSygnalizator

Karty zadań

Obserwacja i diagnoza dzieciWychowanie przedszkolne

Nauczyciele powinni:

• obserwować, diagnozować dzieci i twórczo organizować

przestrzeń ich rozwoju,

• opracowywać diagnozę dojrzałości szkolnej dla

tych dzieci, które w danym roku mają rozpocząć naukę w szkole,

• omawiać z rodzicami wyniki diagnozy,

• informować rodziców o postępach w rozwoju dziecka oraz

zachęcać do współpracy w realizacji programu wychowania

przedszkolnego.

Warunki i sposób realizacji:

9. „Nauczyciele systematycznie informują rodziców o postępach w rozwoju ich

dziecka, (…) oraz opracowują diagnozę dojrzałości szkolnej dla tych dzieci,

które w danym roku szkolnym mają rozpocząć naukę w szkole.”

Obserwacja i diagnoza dzieciWychowanie przedszkolne

Rozporządzenie MEN z dnia 18 stycznia 2017r. Poz. 170

w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych§ 4.

4. Przedszkole, szkoła podstawowa, w której zorganizowano oddział przedszkolny, zespół

wychowania przedszkolnego i punkt przedszkolny wydają rodzicom dziecka objętego

wychowaniem przedszkolnym informację o gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole

podstawowej. Informację wydaje się w terminie do końca kwietnia roku szkolnego poprzedzającego

rok szkolny, w którym dziecko ma obowiązek albo może rozpocząć naukę w szkole podstawowej.

7. Informację o gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole podstawowej wydaje się na podstawie

dokumentacji prowadzonych obserwacji pedagogicznych dzieci objętych wychowaniem

przedszkolnym w przedszkolu, oddziale przedszkolnym zorganizowanym w szkole podstawowej,

punkcie przedszkolnym lub zespole wychowania przedszkolnego.

18. Zaświadczenie o spełnianiu obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego

69 MEN-I/53/2 dla dzieci spełniających obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego

19. Informacja o gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole podstawowej

70 MEN-I/54/2 dla dzieci pięcioletnich i sześcioletnich objętych wychowaniem przedszkolnym

Obserwacja i diagnoza dzieciEdukacja wczesnoszkolna

Warunki i sposób realizacji:

„Kształcenie zintegrowane to koncepcja wieloaspektowej aktywizacji

dziecka wraz z potrzebą stałego diagnozowania jego rozwoju…”

„Nauczyciele w klasach I-III, rozpoznając możliwości uczniów,

w tym uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych, posługują się

własnymi twórczymi rozwiązaniami w zakresie realizacji treści

podstawy programowej …”

„Nauczyciel, diagnozując umiejętności uczniów, ich możliwości

i potrzeby, może tak organizować ich pracę, aby uczniowie osiągnęli

cele wykraczające poza treści określone w podstawie programowej.

Obserwacja i diagnoza dzieciMa mieć charakter funkcjonalny

Diagnoza funkcjonalna umożliwia

wszechstronne poznanie dziecka.

Ma podnosić jakość wsparcia dla uczniów.

Słabe strony dziecka Mocne strony dziecka

(trudności, deficyty) (uzdolnienia)

Czego potrzebuje?

Jak możemy mu pomóc?

(pomysły działań, dobór form, metod pracy)

Ustalenia:

W celu zapewnienia prawidłowej selekcji wszyscy zdają ten sam

test. Musicie wspiąć się na to drzewo.

Indywidualizacja

Obszary pracy z dzieckiem ze SPE

Opieka – zaspokajanie podstawowych potrzeb:

bezpieczeństwa, akceptacji, szacunku.

Wychowanie – wywoływanie pozytywnych zmian

w osobowości dziecka, umożliwiających mu osiągnięcie

samodzielności i niezależności.

Dydaktyka – wspomaganie edukacyjnych wysiłków

szkoły

Profilaktyka – zapobieganie niewłaściwym

zachowaniom i trudnościom w nauce

Działania korekcyjno-kompensacyjne – wspieranie

terapii zaburzeń różnych sfer rozwoju

Indywidualizacja

Istota zasady indywidualizacji nauczania polega na

uwzględnieniu przez nauczyciela różnic między dziećmi.

Różnice te można ująć w następujące grupy:

- zasób wiedzy, umiejętności, doświadczenia

- przebieg procesów poznawczych

- różnorodność zainteresowań

- motywacja do uczenia się

- funkcjonowanie społeczno – emocjonalne

- warunki środowiskowe

Nauczenie wartości to najważniejsza rzecz, jaką możemy zrobić dla szczęścia dziecka”

Linda i Richard Eyre

WARTOŚCI

sprawiedliwośćdobro

szacunek

prawda

życzliwość

tolerancjaodpowiedzialność

mądrość

uczciwość

miłość

Wychowanie w duchu wartości

Wychowanie przedszkolne

Edukacja wczesnoszkolna

Współdziałanie z rodzicami, różnymi środowiskami, organizacjami i instytucjami, uznanymi przez rodziców za źródło istotnych wartości, na rzecz tworzenia warunków umożliwiających rozwój tożsamości dziecka.

Systematyczne uzupełnianie, za zgodą rodziców, realizowanych treści wychowawczych o nowe zagadnienia, wynikające z pojawienia się w otoczeniu dziecka zmian i zjawisk istotnych dla jego bezpieczeństwa i harmonijnego rozwoju.

Podróż dzieci ku wartościom

• Czy ja, rodzic, mogę być wzorem dla mojego dziecka?

• Czy ja, nauczyciel mogę być wzorem dla moich dzieci?

• Co świadczy o tym, że wychowujemy dobrze?

• Co wpływa na spójność naszych oddziaływań wychowawczych?

• Jak badać wartość podejmowanych działań wychowawczych?

Wychowanie w duchu wartości• Napiszcie imię swojego dziecka pionowo, (z góry na dół

litery).

• Na zasadzie „krzyżówki” do każdej litery zapiszcie jedną

cechę charakteru swojego dziecka (poziomo litery)

• Starajcie się o zapisanie jak najwięcej pozytywnych cech

charakteru.

Jak wychowuję ? – „Słoneczko”- promyczkowe uszeregowanie- rozdanie po trzy karteczki dla każdego rodzica- zapisywanie jednej cechy na każdej kartce – co uważam zanajważniejsze wychowując swoje dziecko?

- układanie kartek w „słoneczko” zgodnie ze znaczeniem- odczytanie zapisów na „promykach”- wnioski- włączenie tych elementów do planu wychowawczego nauczyciela.

Ja ….(imię) jestem dumna/dumny

z tego, że najlepiej potrafię….

Wychowanie w duchu wartości

JA

Podróż dzieci ku wartościom

„Jeżeli chcecie, aby Wasze dzieci były zdolne i inteligentne,

opowiadajcie im bajki. Jeżeli chcecie, by były genialne, opowiadajcie im więcej bajek”.

Albert Einstein

Podróż dzieci ku wartościom

Miś Uszatek – Cz. Janczarskiego - wprowadza dzieci w świat społeczny, - uczy prawidłowych zachowań: „Gość”,„Opowiadanie Pajacyka Bimbamboma”,

- uczy współdziałania w grupie i rozwiązywania dziecięcych problemów:„Przyjaciel”, „Zabawy”, „Puff”.

- uczy dzieci nawiązywania przyjaźni,dostrzegania pozytywnych cech charakteru, „Przyjaciele”, „Miś i jego przyjaciele” , opiekuńczości i tolerancji.

Calineczka – H. Ch. AndersenWolność, przyjaźń, dokonywanie własnych wyborów, wrażliwość na krzywdę, dobroć, pracowitość, uczynność, wrażliwość, wdzięczność, współczucie.

Podróż dzieci ku wartościom

Brzydkie Kaczątko – H. Ch. Andersenpodbudowuje system wartości każdego człowieka –każdy może coś osiągnąć, stać się docenianym, uwielbianym i szanowanym. Potrzeba bycia cenionym, poczucia własnej wartości, tolerancja na „inność”

Królowa Śniegu – H. Ch. Andersenmiłość, przyjaźń, nie uleganie złym wpływom

Podróż dzieci ku wartościom

Pinokio – Carl Collodi dobro, prawda, miłość, piękno, prawdomówność odróżnianie przyjaciół prawdziwych od fałszywych

Kopciuszek – Bracia GrimmSprawiedliwość, potrzeba doznawania miłości, bycia kochanym (rywalizujące ze sobą rodzeństwo)

Czerwony Kapturek – Bracia Grimmmiłość, szacunek, bezpieczeństwo

Podróż dzieci ku wartościomRogaś z Doliny Roztoki – M. KonopnickaSzacunek dla przyrody, świadomość niesienia pomocy zwierzętom

Chory kotek – St. Jachowiczdbałość o własne zdrowie, zdrowe odżywianie, skutki łakomstwa

Rzepka – J. Tuwima współpraca,

Rybka– M. Musierowiczodpowiedzialność, posłuszeństwo

Bajka o Rybaku i złotej rybce – Aleksander Puszkinpycha i chciwość nie popłaca

Podróż dzieci ku wartościom

Małgorzata Strzałkowska

Czytanie i pisanie

• Dzieci na etapie wychowania przedszkolnego nie

powinny uczyć się czytania i pisania z udziałem

całej grupy.

• Można w formie grupowej przygotowywać do

nauki czytania i pisania.

• Można uczyć dzieci alfabetu indywidualnie - jeśli są

zainteresowane i na to gotowe.

• Podstawa programowa wskazuje na grupowe

przygotowanie do nauki czytania i pisania.

• Nauka czytania ma mieć formę pracy indywidualnej.

Nie utożsamiamy nauki czytania z nauką liter

Czytanie i pisanie

Metoda I. Majchrzak

➢ wprowadzanie dziecka w świat słów powinno

odbywać się na zasadzie zabaw i gier,

➢ celem nauki czytania jest rozumienie sensu

i znaczenia poszczególnych słów, a nie

pozbawionych znaczenia oddzielnych liter.

Czytanie i pisanie

Naturalna nauka języka

➢ wspomaganie indywidualnego rozwoju dziecka

z wykorzystaniem jego własnej inicjatywy.

➢ Zapewnienie warunków sprzyjających

indywidualizacji oddziaływań edukacyjnych

obejmujących:

- formy pracy zbiorowej, indywidualnej i w małych

zespołach.

- zagospodarowanie sali – wydzielenie miejsc

stanowiących okazję do podejmowania określonej

aktywności

- prowadzenie działalności diagnostycznej.

Czytanie i pisanieDziałania mające na celu wyrabianie gotowości dzieci

do nauki pisania prowadzić powinny jedynie do:

• optymalizacji napięcia mięśniowego,

• ćwiczeń planowania ruchu przy kreśleniu znaków

o charakterze literopodobnym,

• ćwiczeń czytania liniatury,

• wodzenie po śladzie i zapisu wybranego znaku

graficznego

A także poprzez:

➢ rozwijanie u dzieci sprawności psychoruchowej

➢ rozwijanie sprawności manualnej poprzez działalność

plastyczno – konstrukcyjną

➢ zapoznanie z symbolami graficznymi

Dlaczego projekt edukacyjny?➢ rozwija samodzielność, samorządność, umiejętność współpracy

i życia w grupie rówieśniczej, integruje ją

➢ stymuluje rozwój poznawczy, emocjonalny i motoryczny

uwzględnia indywidualne potrzeby, zainteresowania i uzdolnienia,przygotowuje do przyszłej pracy zawodowej rozwija myślenie twórcze

➢ umożliwia zaprezentowanie wyników własnej pracy

➢ wzmacnia motywację poznawczą

➢ integruje wiedzę szkolną i pozaszkolną, łączy proces nauczaniaz doświadczeniem i aktywnym działaniem

➢ łączy w spójną całość treści rozbite w szkole na różne przedmioty nauczania

➢ daje uczniom możliwość samooceny oraz wypowiadania się natemat swojej pracy i działań kolegów

Technika planowania projektu edukacyjnego

„Gwiazda pytań”

cele, które zamierzamy

osiągnąć (organizacja

wycieczki lub zielonej

szkoły, organizacja

roku poświęconego

znanej postaci itp.)

wykonawcy, realizatorzy

(dzieci, pracownicy placówki,

rodzice, instytucje wspierające

zadania ujęte w projekcie)

zadania, które chcemy

podjąć (rozpisanie zadań

dla poszczególnych grup)

miejsce realizacji (szkoła,

muzeum, galeria)

terminy realizacji

poszczególnych zadań

(określenie terminów

realizacji poszczególnych

zadań oraz terminów

konsultacji z innymi

nauczycielami)

metody, formy,

sposoby działania

(np. metody

aktywizujące,

pojedyncze,

grupowe).

Technika planowania projektu edukacyjnego

„Rybi szkielet”

Ekologia

opowiada,

z jakich

klocków

świat się

składa

Rośliny Zwierzęta Gleba

Ludzie Woda Powietrze

Ekologia

opowiada

z jakich

klocków

świat się

składa

Język obcy nowożytny• Przygotowanie dzieci do posługiwania się językiem obcym

nowożytnym powinno być włączone w różne działania i powinno odbywać się w formie zabawy.

• Należy stworzyć warunki umożliwiające dzieciom osłuchanie się z językiem obcym w różnych sytuacjach dnia codziennego.

• Realizowanie treści zawartych w podstawach programowych z zakresu języka obcego nowożytnego w sposób spójny z treściami pozostałych treści edukacyjnych.

• Nauczyciel języka obcego nowożytnego powinien zapoznać sięz całą podstawą programową wychowania przedszkolnego i edukacji wczesnoszkolnej i na bieżąco śledził ichrealizację

RuchWiek przedszkolny

– „złoty okres rozwoju motoryczności”Piotr Winczewski pracownik Uniwersytetu J. Kochanowskiego w Kielcach

Fizyczny obszar rozwoju dziecka:5) Uczestniczy w zabawach ruchowych, w tym rytmicznych,

muzycznych, naśladowczych, z przyborami lub bez nich; wykonujeróżne formy ruchu: bieżne, skoczne, z czworakowaniem, rzutne;

W zakresie fizycznego obszaru rozwoju uczeń osiąga:3) Umiejętność wykorzystania własnej aktywności ruchowej

w różnych sferach działalności człowieka: zdrowotnej, sportowej, obronnej, rekreacyjnej i artystycznej

RuchWychowanie przedszkolne

Edukacja wczesnoszkolna

Organizacja zajęć na świeżym powietrzu powinna być elementem codziennej pracy z dzieckiem w każdej grupie wiekowej.

Szczególne znaczenie dla budowy dojrzałości szkolnej mają:- tworzenie stosownych

nawyków ruchowych,- zajęcia z rytmiki prowadzone

w każdej grupie wiekowej,- gimnastyka, z uwzględnieniem

ćwiczeń zapobiegającym wadom postawy

Zajęcia ruchowe odbywają się każdego dnia. Co najmniej jedna godzina zajęć wych. fizycznego powinna odbywać się w sali gimnastycznej.

Planując pracę nauczyciel uwzględnia zabawy i gry ruchowe i zapobiegające wadom postawy.

Zajęcia z gimnastyki kompensacyjno-korekcyjnej powinni prowadzić specjaliści.

Wiele zajęć nauczyciel organizuje na świeżym powietrzu.

Ruch➢ Dbanie o regularność propozycji ruchowych w ciągu dnia➢ Zwracanie uwagi na postawę ciała swoją i dzieci➢ Angażowanie rodziców we wspólną aktywność fizyczną➢ Organizowanie ciekawych cykli tematycznych z zakresu

edukacji ruchowej (sportowej, rekreacyjnej, zdrowotnej)➢ Wykorzystanie spacerów i pobytów na świeżym powietrzu do

różnorodnych ćwiczeń i zabaw ruchowych➢ Zastosowanie ciekawych rekwizytów i przyborów.➢ Wykorzystywanie różnorodnych metod ruchowych – w tym

twórczych (Labana, Kniesów, Orffa)

Odpowiednio prowadzona edukacja ruchowa, kształtuje nawyki powielane przez dziecko

na przestrzeni całego życia

Proces integracji sensorycznej

Wychowanie przedszkolne:

Zadania:3. Wspieranie aktywności dziecka podnoszącej

poziom integracji sensorycznej i umiejętności

korzystania z rozwijających się procesów poznawczych.

Edukacja wczesnoszkolna:

W zakresie fizycznego obszaru rozwoju uczeń osiąga:

1) sprawności motoryczne i sensoryczne tworzące

umiejętność skutecznego działania i komunikacji.

Proces integracji sensorycznej

Najintensywniej rozwija się pomiędzy 3 rokiem życia

a pierwszymi klasami szkoły podstawowej.

Z rozwojem integracji sensorycznej wiąże się

całokształt

funkcjonowania człowieka.

Zaburzenia integracji sensorycznej mają wpływ na:➢ uczenie się,

➢ samodzielność,

➢ rozwój społeczny

➢ funkcjonowanie w grupie/klasie

Systematyczne wspieranie rozwoju mechanizmów uczenia się dziecka

Podstawy programowe wskazują na:- wielozmysłowość- rozpoznawanie różnych wzorów uczenia się- optymalne wykorzystanie potencjału dziecka

Wspieranie rozwoju mechanizmów uczenia się dziecka dotyczy:- rodzajów i strategii uczenia się- wpływu cech indywidualnych na przebieg procesu

uczenia się- technik skutecznego uczenia się i zapamiętywania- warunków efektywnej pracy dydaktycznej

Jak wykorzystać teorię inteligencji wielorakiej na zajęciach?

Przykładem może być temat „zwierzęta” prezentacja materiału: dzieci wspominają gdzie widziały już dane zwierzę(i. przyrodnicza)zabawa ruchowa: dzieci udają poszczególne zwierzęta (i. kinetyczna) i podają ich nazwy (i. językowa)dzieci śpiewają piosenkę o zwierzętach (i. muzyczna) z towarzyszeniem gestów (i. kinetyczna)dzieci leżąc na ziemi tworzą razem kształt np. słonia (i.interpersonalnai kinetyczna)dzieci szukają zwierzątek ukrytych w klasie (i. przestrzenna)dzieci rysują słonie w zeszytach (i. przestrzenna) i otrzymują obrazki do kolekcji (i. przyrodnicza)dzieci słuchają historyjki o zwierzętach (i. językowa)dzieci grają w gry o zwierzętach (i. kinetyczna)dzieci porównują wielkości zwierzątek (i. logiczno-matematyczna)dzieci powtarzają liczebniki licząc ile jest danych zwierzątek (i. logiczno-matematyczna)

Dziękuję za uwagę