Podręcznik dobrych praktyk.

75
Domy energooszczędne Podręcznik dobrych praktyk przygotowany na podstawie opracowania KRAJOWEJ AGENCJI POSZANOWANIA ENERGII S.A. Listopad 2012

description

budownictwo pasywne

Transcript of Podręcznik dobrych praktyk.

  • Domy energooszczdne

    Podrcznik dobrych praktyk

    przygotowany na podstawie opracowania KRAJOWEJ AGENCJI POSZANOWANIA ENERGII S.A.

    Listopad 2012

  • 2

    Spis treci

    1. WSTP ...................................................................................................................................................................... 3

    2. OKRELENIE WYTYCZNYCH DOTYCZCYCH ZASAD PROJEKTOWANIA ENERGOOSZCZDNYCH BUDYNKW MIESZKALNYCH .................................................................................. 3

    2.1. WSTP ................................................................................................................................................................ 3 2.2. OKRELENIE RODKW TECHNICZNYCH DLA BUDYNKU MIESZKALNEGO, PROWADZCYCH DO OSIGNICIA OCZEKIWANYCH STANDARDW ENERGETYCZNYCH ............................................................................................................ 16 2.2.1. MINIMALNE GRUBOCI (W ZALENOCI OD MATERIAU) I PARAMETRW JAKOCIOWYCH OCIEPLENIA POSZCZEGLNYCH TYPW PRZEGRD ZEWNTRZNYCH ..................................................................................................... 16 2.2.2. MINIMALNE WYMOGI W ZAKRESIE JAKOCI I PARAMETRW TECHNICZNYCH DLA OKIEN I DRZWI ............................ 19 2.2.3. MINIMALNE WYMAGANIA W ZAKRESIE PARAMETRW TECHNICZNYCH, JAKOCIOWYCH I UYTKOWYCH UKADW WENTYLACJI MECHANICZNEJ Z ODZYSKIEM CIEPA ............................................................................................................ 22 2.2.4. MINIMALNE WYMOGI STANDARDU I JAKOCI WYKONANIA UKADW INSTALACJI GRZEWCZYCH (CO I CWU) ........... 24 2.2.5. OKRELENIE MINIMALNYCH WYMOGW DOTYCZCYCH STANDARDW I JAKOCI WYKONANIA UKADW OWIETLENIOWYCH ......................................................................................................................................................... 31 2.2.6. OKRELENIE MINIMALNYCH WYMOGW DOTYCZCYCH STANDARDW ENERGETYCZNYCH URZDZE ELEKTRYCZNYCH W BUDYNKU .......................................................................................................................................... 35 2.2.6.1. NAPDY URZDZE I INSTALACJI (SILNIKI ELEKTRYCZNE) ............................................................................... 35 2.2.6.2. POMPY ......................................................................................................................................................... 37 2.2.6.3. URZDZENIA AGD ....................................................................................................................................... 38 2.2.6.4. WINDY ......................................................................................................................................................... 39 2.3. OKRELENIE ZASAD ELIMINACJI MOSTKW CIEPLNYCH W KONSTRUKCJI BUDYNKW (KRTKIE WYTYCZNE KONSTRUKCYJNE) ............................................................................................................................................................ 40 2.4. PRZYKADOWE ROZWIZANIA DETALI KONSTRUKCYJNYCH DLA BUDYNKW W STANDARDZIE NF40 I NF15 ........... 42 2.4.1. POCZENI OCIENICA-OCIEE ...................................................................................................................... 44 2.4.2. CIANKA ATTYKOWA .......................................................................................................................................... 46 2.4.3. PYTA BALKONOWA ........................................................................................................................................... 50 2.4.4. POCZENIE CIANY ZEWNTRZNEJ Z DACHEM STROMYM .................................................................................... 54 2.5. OKRELENIE WYTYCZNYCH DOTYCZCYCH POSADOWIENIA BUDYNKU, ZASAD KSZTATOWANIA POWIERZCHNI (BIORC POD UWAG ICH FUNKCJE UYTKOWE), USYTUOWANIA PRZESZKLE, STREF BUFOROWYCH, PRZEJCIOWYCH I NIEOGRZEWANYCH W BUDYNKACH ................................................................................................................................... 58 2.5.1. BRYA BUDYNKU ............................................................................................................................................... 58 2.5.2. MIEJSCE BUDOWY I LOKALIZACJA OKIEN ............................................................................................................ 58 2.5.3. OCHRONA PRZED PRZEGRZEWANIEM W LECIE..................................................................................................... 59 2.5.4. STREFOWANIE TEMPERATUROWE ....................................................................................................................... 61 2.6. OKRELENIE WYMAGA W ZAKRESIE GRANICZNYCH WARTOCI WSPCZYNNIKA A/V ........................................... 61 2.7. OKRELENIE EWENTUALNYCH INNYCH WYMAGA, ISTOTNYCH DLA ZAPEWNIENIA WYMAGANYCH STANDARDW ..... 61 2.7.1. METODYKA OKRELANIA POWIERZCHNI OGRZEWANEJ......................................................................................... 61 2.7.2. OGRANICZENIE ZUYCIA ENERGII WBUDOWANEJ ................................................................................................ 62 2.7.3. PODWYSZENIE SZCZELNOCI POWIETRZNEJ BUDYNKU ....................................................................................... 62 2.8. ZDEFINIOWANIE ZASAD I ZAKRESU DOPUSZCZALNYCH ODSTPSTW OD WYTYCZNYCH WYCZNIE Z UWAGI NA OGRANICZENIA TERENOWE I MOLIWOCI USYTUOWANIA BUDYNKU NA DZIACE BUDOWLANEJ ........................................... 64 2.9. OKRELENIE MOLIWOCI ZASTOSOWANIA W BUDYNKU INFRASTRUKTURY SIECI DOMOWYCH (HOME AREA NETWORK) ZESTAWU URZDZE, WZAJEMNIE KOMUNIKUJCYCH SI ZE SOB, SUCYCH MIDZY INNYMI DO ZARZDZANIA ZUYCIEM ENERGII I PRZYDOMOWEJ PRODUKCJI ENERGII ................................................................................................. 64 2.10. OKRELENIE MOLIWOCI WYKORZYSTANIA OZE W BUDYNKU DLA CELW PRODUKCJI ENERGII CIEPLNEJ I ELEKTRYCZNEJ .............................................................................................................................................................. 67 2.10.1. WSTP ........................................................................................................................................................ 67 2.10.2. ARCHITEKTURA SONECZNA ....................................................................................................................... 68 2.10.3. PASYWNE SYSTEMY SONECZNE.................................................................................................................. 68 2.10.4. AKTYWNE SONECZNE SYSTEMY GRZEWCZE ............................................................................................... 70 2.10.5. SYSTEMY KONWERSJI FOTOELEKTRYCZNEJ PROMIENIOWANIA SONECZNEGO (PANELE FOTOWOLTAICZNE) 72 2.10.6. POMPY CIEPA ............................................................................................................................................ 72 2.10.7. BIOMASA ..................................................................................................................................................... 74

    3. LITERATURA........................................................................................................................................................ 75

  • 3

    1. WSTP

    Celem pracy jest sporzdzenie propozycji wytycznych i wymaga dotyczcych zasad projektowania,

    wykonania i odbiorw robt budowlanych zwizanych ze wznoszeniem budynkw o niskim zapotrzebowaniu

    na energi, na potrzeby funkcjonowania w NFOiGW programu dopat do tego typu budownictwa w sektorze

    budynkw mieszkalnych.

    W pracy wykorzystano zdefiniowane na etapie opracowywania koncepcji programu priorytetowego definicje

    standardu energetycznego budynkw NF15 i NF40, ktre oznaczaj odpowiednio wielkoci zapotrzebowania

    budynkw mieszkalnych jedno i wielorodzinnych na energi uytkow wycznie do celw ogrzewania i

    wentylacji, wynoszce 15 i 40 kWh/(m2rok) oznaczone, jako Qh,nd obliczone zgodnie z zasadami okrelonymi

    w normie PN EN ISO 13790: 2009 metod miesiczn lub godzinow przy wykorzystaniu danych

    pogodowych opublikowanych przez Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej oraz przy

    wykorzystaniu norm odnonych znajdujcych si w spisie Polskiego Komitetu Normalizacyjnego.

    2. OKRELENIE WYTYCZNYCH DOTYCZCYCH ZASAD PROJEKTOWANIA ENERGOOSZCZDNYCH BUDYNKW MIESZKALNYCH

    2.1. Wstp

    Wytyczne dotyczce zasad projektowania budynkw mieszkalnych NF40 i NF15 okrelono na podstawie

    serii oblicze komputerowych wykonanych dla piciu budynkw jednorodzinnych i czterech budynkw

    wielorodzinnych. Podstawowe dane analizowanych budynku przedstawiono w Tabeli 1. Celem analizy byo

    okrelenie minimalnych wymaga w zakresie ochrony cieplnej budynku, systemu wentylacji i szczelnoci

    powietrznej gwarantujcych osignicie wskanika zapotrzebowania na energi uytkow do ogrzewania i

    wentylacji na poziomie 40 kWh/m2rok i 15 kWh/m2rok.

    Przed przystpieniem do okrelania wytycznych wyznaczono wskaniki jednostkowego zapotrzebowania na

    energi uytkow do ogrzewania dla budynkw speniajcych wymagania podane w Rozporzdzeniu

    Ministra Infrastruktury z dnia 6 listopada 2008 r. zmieniajcym rozporzdzenie w sprawie warunkw

    technicznych, jakim powinny odpowiada budynki i ich usytuowanie (WT 2008). Wymagania dotyczce

    ochrony cieplnej zostay sformuowane na dwa sposoby i uznanej si je za spenione dla budynku

    mieszkalnego, jeeli:

    1. przegrody zewntrzne budynku oraz technika instalacyjna odpowiadaj wymaganiom izolacyjnoci

    cieplnej oraz powierzchnia okien spenia wymagania okrelone w zaczniku do rozporzdzenia,

    lub

    2. warto wskanika EP [kWh/(m2rok)], okrelajcego roczne obliczeniowe zapotrzebowanie

    na nieodnawialn energi pierwotn do ogrzewania, wentylacji i przygotowania ciepej wody uytkowej

    oraz chodzenia jest mniejsza od wartoci granicznych, a take jeeli przegrody zewntrzne budynku

    odpowiadaj przynajmniej wymaganiom izolacyjnoci cieplnej niezbdnej dla zabezpieczenia przed

    kondensacj pary wodnej, okrelonym w zaczniku do rozporzdzenia.

  • 4

    Tabela 1. Podstawowe dane analizowanych budynkw mieszkalnych jednorodzinnych i wielorodzinnych

    Symbol Typ Powierzchnia ogrzewana, m2

    Kubatura wewntrzna ogrzewana,

    m3

    Wspczynnik ksztatu

    A/V, m-1 Uwagi

    J1 jednorodzinny 169,8 458,4 0,70

    J2 jednorodzinny 148,3 446,1 0,68 gara ogrzewany

    8C

    J3 jednorodzinny 175,5 466,9 0,67

    J4 jednorodzinny 82,0 229,7 0,80

    J5 jednorodzinny 135,5 375,0 0,88

    W1 wielorodzinny 5113,9 13296,1 0,36 klatki schodowe ogrzewane 8C

    W2 wielorodzinny 6437,0 18155,0 0,24 klatki schodowe ogrzewane 8C

    W3 wielorodzinny 1976.2 6324.3 0,31 klatki schodowe ogrzewane 20C

    W4 wielorodzinny 490,0 1335.5 0,52 klatki schodowe ogrzewane 8C

    Umieszczenie w WT 2008 dwch rodzajw wymaga i wstawienie sowa lub powoduje, e budynki

    mieszkalne mog speni wymagania na dwa sposoby. Jednak z punktu widzenia okrelania jednostkowego

    zapotrzebowania na energi uytkow do ogrzewania zastosowanie maj tylko 1 wymagania, poniewa

    warto wskanika EP uwzgldnia nie tylko ogrzewanie ale i c.w.u. oraz jest mocno zalena od wybranego

    rda ciepa. Z tego wzgldu nie da si na jej podstawie okreli w sposb jednoznaczny wymaga

    dotyczcych zapotrzebowania na energi do celw ogrzewania dla analizowanych budynkw. W poniszej

    tabeli zebrano wymagania okrelone 1 metod.

    Tabela 2. Wymagana izolacyjno cieplna przegrd zewntrznych, rodzaj systemu wentylacji, szczelno powietrzna zgodnie z Warunkami Technicznymi z 2008 roku

    Opis przegrody Zgodnie z wymaganiami WT 2008

    ciany zewntrzne Umax = 0,30 W/m2K

    Dachy, stropodachy i stropy pod nieogrzewanymi poddaszami lub nad przejazdami

    Umax = 0,25 W/m2K

    Stropy nad piwnicami nieogrzewanymi i zamknitymi przestrzeniami podpodogowymi, podogi na gruncie

    Umax = 0,45 W/m2K

    Okna (z wyjtkiem poaciowych), drzwi balkonowe i powierzchnie przezroczyste nieotwieralne:

    a) w I, II i III strefie klimatycznej

    b) w IV i V strefie klimatycznej

    a) Umax = 1,8 W/m2K

    b) Umax = 1,7 W/m2K

    Okna poaciowe Umax = 1,8 W/m2K

    Drzwi zewntrzne, garaowe Umax = 2,6 W/m2K

    Mostki cieplne fRsi = 0,72

    Rodzaj systemu wentylacji grawitacyjna lub mechaniczna w budynkach wysokich lub wysokociowych

    Sprawno odzysku ciepa 50 % dla wentylacji mechanicznej oglnej nawiewno-wywiewnej lub klimatyzacji o

    wydajno 2000 m3/h

    Szczelno powietrza n50 = 3,0 1/h wentylacja grawitacyjna

    n50 = 1,5 1/h wentylacja mechaniczna

  • 5

    Wymagania podane w WT 2008 nie podaj maksymalnej wartoci wspczynnika liniowej straty ciepa ,

    W/mK dla mostkw cieplnych. Podaj jedynie wymagan warto krytyczn wspczynnika

    temperaturowego fRsi dla przegrd zewntrznych i ich wzw konstrukcyjnych w pomieszczeniach

    ogrzewanych do temperatury co najmniej 20C w budynkach mieszkalnych. Warto ta powinna by

    okrelona wedug normy dotyczcej metody obliczania temperatury powierzchni wewntrznej koniecznej do

    uniknicia krytycznej wilgotnoci powierzchni i kondensacji midzywarstwowej. Przy czym WT 2008

    dopuszczaj przyjmowanie wymaganej wartoci tego wspczynnika rwnej 0,72, co oznacza w praktyce

    dopuszczenie wystpowania znacznych mostkw cieplnych o wartociach maksymalnych e 0,70 W/mK.

    W wymaganiach dla standardu NF40 i NF15 okrelono maksymalne wartoci wspczynnikw e

    policzonych w odniesieniu do wymiarw zewntrznych.

    Bazujc na wymaganiach podanych w Tabeli 2. okrelono zapotrzebowanie na energi uytkow do

    ogrzewania i wentylacji. Obliczenia wykonano programem Audytor OZC przyjmujc:

    metodyk miesiczn okrelania sezonowego zapotrzebowania na energi do ogrzewania i wentylacji

    zgodn z norm PN-EN ISO 13790:2009 Energetyczne waciwoci uytkowe budynkw -

    Obliczanie zuycia energii do ogrzewania i chodzenia,

    wielkoci strumieni powietrza wentylacyjnego okrelono zgodnie z norm PN-83/B-03430/AZ3:2000

    Wentylacja w budynkach mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego i uytecznoci publicznej.

    Wymagania,

    wewntrzne zyski ciepa dla budynkw jednorodzinnych przyjto jako stae i rwne 3,0 W/m2 a dla

    budynkw wielorodzinnych 4,6 W/m2, pominito zyski ciepa do instalacji c.o., c.w.u. i wentylacji,

    wspczynnik zacienienia budynkw przyjto jako Z = 0,9 i okrelono dokadnie dla okien

    zacienionych przez, np. balkony, loggie, itp.,

    elewacja frotowa budynkw jest skierowana na pnoc,

    trzy lokalizacje winoujcie - najcieplejsze miejsce w Polsce, Warszaw i Suwaki - najzimniejsze

    miejsce w Polsce (poza Kasprowym Wierchem),

    budynki jednorodzinne maj redni, a wielorodzinne ciki typ konstrukcji,

    w budynkach jednorodzinnych i wielorodzinnych jest wentylacja grawitacyjna.

    Tabela 3. Wskanik zapotrzebowania na energi uytkow do ogrzewania i wentylacji dla standardu zgodnego z WT 2008 dla analizowanych budynkw mieszkalnych dla trzech lokalizacji

    Symbol Typ Wskanik zapotrzebowania na energi uytkow do ogrzewania i wentylacji, kWh/m2rok winoujcie Warszawa Suwaki

    J1 jednorodzinny 119,6 135,0 164,5 J2 jednorodzinny 127,6 142,1 172,6 J3 jednorodzinny 113,2 127,1 155,4 J4 jednorodzinny 165,8 184,4 221,9 J5 jednorodzinny 220,1 239,4 288,4 W1 wielorodzinny 92,8 104,8 127,6 W2 wielorodzinny 85,9 98,6 124,5 W3 wielorodzinny 111,0 125,0 151,8 W4 wielorodzinny 113,2 128,1 158,4

  • 6

    J1 J2 J3 J4 J5 W1W2 W3

    W4

    winoujcie

    WarszawaSuwaki

    0

    50

    100

    150

    200

    250

    300EU

    co, k

    Wh

    /m2ro

    k

    Rysunek 1. Wskanik zapotrzebowania na energi uytkow do ogrzewania i wentylacji dla budynkw wg WT 2008 w zalenoci od lokalizacji Uzyskane wielkoci zapotrzebowania na energi uytkow do ogrzewania i wentylacji rni si od siebie

    w znacznym stopniu i zmieniaj si od 85,9 kWh/m2rok dla budynku wielorodzinnego W2 zlokalizowanego

    w winoujciu do 288,4 kWh/m2rok dla budynku jednorodzinnego J5 zlokalizowanego w Suwakach.

    Wielko zapotrzebowana zaley od lokalizacji budynkw i jest rednio o 13% wysza dla budynku

    zlokalizowanego w Warszawie w stosunku do znajdujcego si w winoujciu i o 38% wysza dla budynku

    zlokalizowanego w Suwakach w stosunku do znajdujcego si w winoujciu. Zapotrzebowanie na energi

    zaley od rodzaju budynku i dla analizowanych budynkw jednorodzinnych jest rednio o 45% wysze ni

    dla budynkw wielorodzinnych.

    50

    100

    150

    200

    250

    300

    0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8 0,9 1

    A/V, m-1

    EU

    co,

    kW

    h/m

    2ro

    k

    winoujcie

    Warszawa

    Suwaki

    Rysunek 2. Wskanik zapotrzebowania na energi uytkow do ogrzewania i wentylacji dla budynkw wg WT 2008 w zalenoci od wspczynnika ksztatu A/V

    Warto wskanika zapotrzebowania na energi uytkow do ogrzewania i wentylacji zaley rwnie od

    wspczynnika ksztatu budynkw, czyli stosunku pola powierzchni przegrd zewntrznych A do kubatury

    ogrzewanej V (obie wartoci okrelone po wymiarach zewntrznych). Im mniejszy stosunek A/V tym

  • 7

    mniejsze zapotrzebowanie. Zaleno t bardzo wyranie wida w przypadku analizowanych budynkw

    jednorodzinnych gdzie wraz ze zmian A/V od 0,67 do 0,88 1/m zapotrzebowanie zmienia si od 127,1 do

    239,4 kWh/m2rok. W przypadku analizowanych budynkw wielorodzinnych zmiany s mniejsze, poniewa

    dla A/V rwnego 0,24 do 0,52 1/m zapotrzebowanie zmienia si od 98,6 do 128,1 kWh/m2rok. Due wartoci

    wskanika A/V i zapotrzebowania na energi w przypadku budynku jednorodzinnego J4 wynikaj

    z niewielkich rozmiarw i maej powierzchni uytkowej pomimo stosunkowo prostej bryy, natomiast

    w przypadku budynku J5 przyczyn jest parterowa brya na planie prostokta i wynikajcy z tego znaczy

    udzia strat ciepa do gruntu.

    Przeprowadzona analiza pozwala na sformuowanie nastpujcych wnioskw:

    wymagania dotyczce ochrony cieplnej budynkw podane z WT 2008 s sabe i powoduj,

    e zaprojektowane zgodnie z nimi budynki s energochonne,

    osignicie standardu NF40 i NF15 wymaga sformuowania nowych ostrzejszych wymaga,

    osignicie standardu NF40 i NF15 bdzie atwiejsze w czci kraju charakteryzujcej si

    cieplejszym klimatem, naley rozway sformuowanie rnych wymaga w dla rnych stref

    klimatycznych,

    z uwagi na znaczce rnice pomidzy budynkami jednorodzinnymi i wielorodzinnymi naley

    sformuowa oddzielne wymagania dla dwch rodzajw budynkw,

    osignicie standardu NF40 i NF15 moe nie by moliwe w przypadku budynkw mieszkalnych

    jednorodzinnych charakteryzujcych si duym wspczynnikiem ksztatu A/V, dlatego konieczne

    jest zalecenie niskiej wartoci A/V dla tego typu budynkw.

    Z uwagi na bardzo due zapotrzebowanie na energi uytkow do ogrzewania i wentylacji budynkw

    jednorodzinnych J4 i J5 nie uwzgldniono ich w dalszej analizie. Wstpne obliczenia wykazay,

    e osigniecie przez nie standardu NF40 wymagaoby zastosowania rozwiza jak dla standardu NF15,

    natomiast osignicie standardu NF15 jest praktycznie niemoliwe przy zastosowaniu dostpnych na rynku

    materiaw i rozwiza. Wnioski z oblicze wykonanych dla budynkw jednorodzinnych J4 i J5 zostay

    wykorzystane do sformuowania wymaga dotyczcych projektw architektonicznych oraz zalecanych

    wartoci wspczynnika A/V.

    Okrelenie wymaga dla obydwu standardw poprzedzono szczegow analiz bilansw energetycznych

    budynkw. Na tej podstawie moliwe byo stwierdzenie, ktre rodzaje strat ciepa odgrywaj najwiksz rol

    w zapotrzebowaniu na energi do ogrzewania i wentylacji. Na poniszych rysunkach zaprezentowano

    zestawienie dla analizowanych budynkw jednorodzinnych i wielorodzinnych. W zestawieniach brak jest

    wyszczeglnionych oddzielnie strat ciepa przez mostki cieplne, poniewa s one uwzgldnione w stratach

    przez poszczeglne przegrody oraz strat ciepa przez infiltracj powietrza zewntrznego, ktre s

    uwzgldnione w stratach ciepa przez wentylacj.

  • 8

    Szczegowe zestawienie strat energii cieplnej

    1.8 % Drzwi zewntrzne 36.3 % Okno (wietlik) zewntrzne 13.3 % Dach4.9 % Podoga na gruncie 13.3 % ciana zewntrzna 30.5 % Ciepo na wentylacj

    Drzw i zew ntrzne 1.8 %

    Okno (w ietlik) zew ntrzne 36.3 %

    Dach 13.3 %

    Podoga na gruncie 4.9 %

    ciana zew ntrzna 13.3 %Ciepo na w entylacj 30.5 %

    Rysunek 3. Szczegowe zestawienie strat energii cieplnej dla budynku jednorodzinnego J1

    Szczegowe zestawienie strat energii cieplnej

    4.2 % Drzwi zewntrzne 23.1 % Okno (wietlik) zewntrzne 7.2 % Dach5.6 % Podoga na gruncie 2.3 % Strop zewntrzny 9.4 % Strop pod nieogrz. poddaszem16.6 % ciana zewntrzna 31.6 % Ciepo na wentylacj

    Drzw i zew ntrzne 4.2 %

    Okno (w ietlik) zew ntrzne 23.1 %Dach 7.2 %

    Podoga na gruncie 5.6 %

    Strop zew ntrzny 2.3 %

    Strop pod nieogrz. poddaszem 9.4 %

    ciana zew ntrzna 16.6 %

    Ciepo na w entylacj 31.6 %

    Rysunek 4. Szczegowe zestawienie strat energii cieplnej dla budynku jednorodzinnego J2

    Szczegowe zestawienie strat energii cieplnej

    1.9 % Drzwi zewntrzne 27.4 % Okno (wietlik) zewntrzne 6 % Dach10.3 % Podoga na gruncie 9.1 % Strop pod nieogrz. poddaszem 19.6 % ciana zewntrzna25.5 % Ciepo na wentylacj

    Drzw i zew ntrzne 1.9 %

    Okno (w ietlik) zew ntrzne 27.4 %Dach 6 %

    Podoga na gruncie 10.3 %

    Strop pod nieogrz. poddaszem 9.1 %

    ciana zew ntrzna 19.6 %Ciepo na w entylacj 25.5 %

    Rysunek 5. Szczegowe zestawienie strat energii cieplnej dla budynku jednorodzinnego J3

  • 9

    Analiza bilansw energetycznych budynkw jednorodzinnych pozwala na stwierdzenie, e udzia strat ciepa

    w kolejnoci od najwikszego jest nastpujcy:

    okna zewntrzne 36,3% - 23,1%

    wentylacja 31,6% - 25,5%

    ciany zewntrzne 19,6% - 13,3%

    dach 13,3% - 6%

    podoga na gruncie 10,3% - 4,9%

    strop pod nieogrzewanym poddaszem 9,4% - 0%

    drzwi zewntrzne 4,2% - 1,8%

    strop zewntrzny 2,3% - 0%

    W przypadku budynkw jednorodzinnych najwikszy udzia w stratach ciepa (powyej 10%) maj okna

    zewntrzne, wentylacja, ciany zewntrzne i dach. W celu ograniczenia zapotrzebowania na energi do

    ogrzewania i wentylacji naley podj dziaania majce na celu podwyszenie izolacyjnoci cieplnej przegrd

    i odzyskiwanie ciepa z powietrza usuwanego.

    Szczegowe zestawienie strat energii cieplnej

    0.1 % Drzwi zewntrzne 22.5 % Okno (wietlik) zewntrzne 11 % Strop ciepo do dou5.2 % Stropodach wentylowany 11.3 % ciana zewntrzna 50 % Ciepo na wentylacj

    Drzw i zew ntrzne 0.1 %

    Okno (w ietlik) zew ntrzne 22.5 %

    Strop ciepo do dou 11 %

    Stropodach w entylow any 5.2 %

    ciana zew ntrzna 11.3 %

    Ciepo na w entylacj 50 %

    Rysunek 6. Szczegowe zestawienie strat energii cieplnej dla budynku wielorodzinnego W1

    Szczegowe zestawienie strat energii cieplnej

    0.1 % Drzwi zewntrzne 29.9 % Okno (wietlik) zewntrzne 0.1 % Dach3.8 % Strop ciepo do dou 1.9 % Stropodach wentylowany 8.5 % ciana zewntrzna55.8 % Ciepo na wentylacj

    Drzw i zew ntrzne 0.1 %

    Okno (w ietlik) zew ntrzne 29.9 %

    Dach 0.1 %Strop ciepo do dou 3.8 %Stropodach w entylow any 1.9 %

    ciana zew ntrzna 8.5 %

    Ciepo na w entylacj 55.8 %

    Rysunek 7. Szczegowe zestawienie strat energii cieplnej dla budynku wielorodzinnego W2

  • 10

    Szczegowe zestawienie strat energii cieplnej

    19 % Okno (wietlik) zewntrzne 3.4 % Dach 8.2 % Strop ciepo do dou23 % ciana zewntrzna 46.4 % Ciepo na wentylacj

    Okno (w ietlik) zew ntrzne 19 %

    Dach 3.4 %Strop ciepo do dou 8.2 %

    ciana zew ntrzna 23 %

    Ciepo na w entylacj 46.4 %

    Rysunek 8. Szczegowe zestawienie strat energii cieplnej dla budynku wielorodzinnego W3

    Szczegowe zestawienie strat energii cieplnej

    0.2 % Drzwi zewntrzne 24.9 % Okno (wietlik) zewntrzne 14.3 % Strop ciepo do dou6 % Stropodach wentylowany 15.2 % ciana zewntrzna 39.4 % Ciepo na wentylacj

    Drzw i zew ntrzne 0.2 %

    Okno (w ietlik) zew ntrzne 24.9 %

    Strop ciepo do dou 14.3 %

    Stropodach w entylow any 6 %

    ciana zew ntrzna 15.2 %

    Ciepo na w entylacj 39.4 %

    Rysunek 9. Szczegowe zestawienie strat energii cieplnej dla budynku wielorodzinnego W4 Analiza bilansw energetycznych budynkw wielorodzinnych pozwala na stwierdzenie, e udzia strat ciepa

    w kolejnoci od najwikszego jest nastpujcy:

    wentylacja 55,8% - 39,4%

    okna zewntrzne 29,9% - 19,0%

    ciany zewntrzne 23,0% - 8,5%

    strop nad nieogrzewan piwnic, garaem 14,3% - 3,8%

    dach, stropodach 6,0% - 1,9%

    drzwi zewntrzne 0,1% - 0,2%

    W przypadku budynkw wielorodzinnych najwikszy udzia w stratach ciepa (powyej 10%) ma wentylacja

    okoo 50%, okna zewntrzne, ciany zewntrzne i strop nad nieogrzewan piwnic lub garaem. W celu

    ograniczenia zapotrzebowania na energi do ogrzewania i wentylacji naley podj dziaania majce na celu

    odzyskiwanie ciepa z powietrza usuwanego i podwyszenie izolacyjnoci cieplnej przegrd.

  • 11

    Uzyskanie standardu NF40 lub NF15 bdzie wymagao wprowadzenia kompleksowych zmian

    w wymaganiach dotyczcych izolacyjno cieplnej przegrd zewntrznych, rodzaju systemu wentylacji oraz

    szczelnoci powietrznej. Szczegowe wymagania zostay podane z dalszej czci opracowania.

    Tabela 4. Zakres zmian w wymaganiach sucych osigniciu standardu NF40 i NF15

    Ograniczenie zapotrzebowania na ciepo potrzebne do podgrzania nawiewanego powietrza zewntrznego

    Zastpienie wentylacji grawitacyjnej wentylacj mechaniczn nawiewno-wywiewn z odzyskiem ciepa z powietrza wywiewanego, charakteryzujc si niskim zuyciu energii elektrycznej

    Ograniczenie strat ciepa spowodowanych infiltracj powietrza zewntrznego

    Ograniczenie niekontrolowanej infiltracji powietrza zewntrznego, podwyszenie wymaga dotyczcych szczelnoci powietrznej obudowy budynku

    Ograniczenie strat ciepa przez okna i drzwi

    Podwyszenie wymaga dotyczcych izolacyjnoci cieplnej okien, drzwi balkonowych i drzwi zewntrznych

    Ograniczenie strat ciepa przez przegrody nieprzeroczyste

    Podwyszenie wymaga dotyczcych izolacyjnoci cieplnej cian, dachw, stropw, stropodachw i podg na gruncie

    Ograniczenie strat ciepa przez mostki cieplne

    Wprowadzenie wymaga dotyczcych maksymalnych wartoci liniowego wspczynnik przenikania ciepa

    Oprcz wymienionych powyej wymaga mona sformuowa dodatkowe zalecenia, ktre uatwi

    osignicie standardw i zagwarantuj osignicie zakadanego efektu rodowiskowego. Wymagania te nie

    maj bezporedniego wpywu na zapotrzebowanie na energi uytkow do ogrzewania budynku

    (poza wymaganiami dotyczcymi architektury) jednak mog przyczyni si do zmniejszenia kosztw

    uytkowania budynku, ograniczenia emisji gazw cieplarniach i podwyszenia oferowanego komfortu.

    Dodatkowe wymagania zostay omwione z sposb szczegowy w dalszej czci opracowania.

    Tabela 5. Zestawienie dodatkowych zalece dla standardu NF15 i NF40

    Projekt architektoniczny budynku

    Projekt architektoniczny budynku powinien sprzyja ograniczeniu zapotrzebowania na energi, charakteryzowa si moliwie maym wspczynnikiem ksztatu A/V, wykorzystywa strefowanie temperaturowe i pozwala na optymalne wykorzystanie zyskw ciepa od soca

    Ochrona budynku przed przegrzewaniem

    Zastosowane rozwizania architektoniczne i instalacyjne powinny ograniczy ryzyko przegrzewania budynkw, konieczne jest stosowanie elementw zacieniajcych i rozwiza pozwalajcych na wykorzystanie przewietrzania nocnego, jako rda chodzenia budynku

    Instalacja c.o. Zastosowana instalacja centralnego ogrzewania powinna charakteryzowa si moc dostosowan do zmienionych potrzeb budynku, pozwala na efektywne wykorzystanie energii, gwarantowa komfortowe warunki wewntrzne i by przyjazna dla rodowiska naturalnego

    Instalacja c.w.u. i wody zimnej Zastosowane rozwizania powinny pozwala na ograniczenie zuycia c.w.u., zmniejszenie strat w instalacji rozprowadzajcej i cyrkulacyjnej, podwyszenie sprawnoci przygotowania c.w.u., wykorzystanie instalacji dualnych oraz wody deszczowej w celu ograniczeniu zuycia wody zimnej

    Wykorzystanie odnawialnych rde energii

    Wykorzystanie OZE do produkcji ciepa i energii w celu ograniczenia zuycia nieodnawialnych rde kopalnych i emisji gazw cieplarnianych

    Ograniczenie zuycia energii elektrycznej

    Ograniczenie zuycia energii elektrycznej dziki zastosowaniu wysokoefektywnych i energooszczdnych wentylatorw, pomp obiegowych, wyposaenia AGD i RTV oraz owietlenia

    Ograniczenie zuycia energii wbudowanej

    Wykorzystanie do budowy przyjaznych dla rodowiska i naturalnych materiaw budowlanych w celu ograniczenia emisji gazw cieplarniach zwizanych z etapem wznoszenia budynku

  • 12

    Okrelenie wymaga dla standardu NF40 Wymagania dla standardu NF40 okrelono oddzielenie dla budynkw jednorodzinnych i wielorodzinnych z

    podziaem na strefy klimatyczne I, II i III oraz IV i V podane w normie PN EN 12831:2006. Wymagania dla

    budynkw jednorodzinnych ustalono w taki sposb, aby standard zosta osignity przez najniekorzystniejszy

    z analizowanych budynkw o A/V 0,7 czyli J2. W analizie pominito budynki J4 i J5 z uwagi na znacznie

    wiksze jednostkowe zapotrzebowanie na energi uytkow do ogrzewania i wentylacji.

    Wymagania dla budynkw wielorodzinnych ustalono w taki sposb, aby standard zosta osignity przez

    najniekorzystniejszy z analizowanych budynkw, czyli W4. Nie wprowadzano adnych dodatkowych

    wymaga zwizanych z wspczynnikiem ksztatu budynku A/V.

    Tabela 6. Wymagana izolacyjno cieplna przegrd zewntrznych, rodzaj systemu wentylacji, szczelno powietrzna dla standardu NF40 w budynkach jednorodzinnych

    Opis przegrody Warunki dla standardu NF40

    ciany zewntrzne:

    a) w I, II i III strefie klimatycznej

    b) w IV i V strefie klimatycznej

    a) Umax = 0,15 W/m2K

    b) Umax = 0,12 W/m2K

    Dachy, stropodachy i stropy pod nieogrzewanymi poddaszami lub nad przejazdami:

    a) w I, II i III strefie klimatycznej

    b) w IV i V strefie klimatycznej

    a) Umax = 0,12 W/m2K

    b) Umax = 0,10 W/m2K

    Stropy nad piwnicami nieogrzewanymi i zamknitymi przestrzeniami podpodogowymi, podogi na gruncie (bez oporu gruntu):

    a) w I, II i III strefie klimatycznej

    b) w IV i V strefie klimatycznej

    a) Umax = 0,20 W/m2K

    b) Umax = 0,15 W/m2K

    Okna, okna poaciowe, drzwi balkonowe i powierzchnie przezroczyste nieotwieralne:

    a) w I, II i III strefie klimatycznej

    b) w IV i V strefie klimatycznej

    a) Umax = 1,0 W/m2K

    b) Umax =0,80 W/m2K

    Drzwi zewntrzne, garaowe Umax = 1,3 W/m2K

    Mostki cieplne max = 0,10 W/mK

    max = 0,30 W/mK tylko dla pyt balkonowych

    Rodzaj systemu wentylacji wentylacja mechaniczna nawiewno-wywiewna z odzyskiem ciepa

    Sprawno odzysku ciepa 85 %

    Szczelno powietrza n50 = 1,0 1/h

    Tabela 7. Wymagana izolacyjno cieplna przegrd zewntrznych, rodzaj systemu wentylacji, szczelno powietrzna dla standardu NF40 w budynkach wielorodzinnych:

    Opis przegrody Warunki dla standardu NF40

    ciany zewntrzne:

    a) w I, II i III strefie klimatycznej

    b) w IV i V strefie klimatycznej

    a) Umax = 0,20 W/m2K

    b) Umax = 0,15 W/m2K

    Dachy, stropodachy i stropy pod nieogrzewanymi poddaszami lub nad przejazdami

    Umax = 0,15 W/m2K

    Stropy nad piwnicami nieogrzewanymi i zamknitymi przestrzeniami podpodogowymi, podogi na gruncie (bez oporu gruntu)

    Umax = 0,20 W/m2K

    Okna, okna poaciowe, drzwi balkonowe i powierzchnie przezroczyste nieotwieralne:

    a) w I, II i III strefie klimatycznej

    a) Umax = 1,3 W/m2K

  • 13

    b) w IV i V strefie klimatycznej b) Umax =1,0 W/m2K

    Drzwi zewntrzne, garaowe Umax = 1,5 W/m2K

    Mostki cieplne max = 0,10 W/mK

    max = 0,30 W/mK tylko dla pyt balkonowych

    Rodzaj systemu wentylacji wentylacja mechaniczna nawiewno-wywiewna z odzyskiem ciepa

    Sprawno odzysku ciepa:

    a) w I, II i III strefie klimatycznej

    b) w IV i V strefie klimatycznej

    a) 70 %

    b) 80 %

    Szczelno powietrza n50 = 1,0 1/h

    Poprawno przyjtych wymaga sprawdzono okrelajc jednostkowe zapotrzebowanie na energi uytkow

    do ogrzewania i wentylacji dla wszystkich analizowanych budynkw. Do oblicze przyjto takie same

    wielkoci wewntrznych zyskw ciepa i orientacj, co w wariancie zgodnym z WT 2008. Wyniki oblicze

    podano w poniszej tabeli.

    Tabela 8. Wskanik zapotrzebowania na energi uytkow do ogrzewania i wentylacji dla standardu NF40 dla analizowanych budynkw mieszkalnych dla trzech lokalizacji

    Symbol Typ Wskanik zapotrzebowania na energi uytkow do ogrzewania i wentylacji, kWh/m2rok

    winoujcie Warszawa Suwaki

    J1 jednorodzinny 33,2 39,5 38,6

    J2 jednorodzinny 33,8 39,8 39,5

    J3 jednorodzinny 29,2 34,9 34,3

    J4 jednorodzinny 48,4 56,4 56,0

    J5 jednorodzinny 47,1 54,4 59,6

    W1 wielorodzinny 18,2 22,8 22,5

    W2 wielorodzinny 18,9 24,1 23,9

    W3 wielorodzinny 33,8 40,3 38,2

    W4 wielorodzinny 30,6 37,4 38,8

    J1 J2 J3 J4 J5W1 W2

    W3 W4

    winoujcie

    Warszawa

    Suwaki0

    10

    20

    30

    40

    50

    60

    EUco

    , kW

    h/m

    2ro

    k

    Rysunek 10. Wskanik zapotrzebowania na energi uytkow do ogrzewania i wentylacji dla budynkw wg standardu NF40 w zalenoci od lokalizacji Przyjcie wymaga opracowanych dla standardu NF40 pozwolio na osignicie przez analizowane budynki

    mieszkalne jednostkowego zapotrzebowania na energi uytkow do ogrzewania i wentylacji

    nieprzekraczajcego 40 kWh/m2rok. Wyjtkiem s budynki jednorodzinne J4 i J5 o wspczynniku ksztatu

  • 14

    wikszym ni 0,7 charakteryzujce si wikszym zapotrzebowaniem. Spenienie wymaga dla standardu

    NF40 jest w ich wypadku moliwe, wymaga jednak zastosowania ostrzejszych ni podane wymaga.

    Budynki W1 i W2 charakteryzuj si mniejszym zapotrzebowaniem jednostkowym ni 40 kWh/m2rok,

    poniewa nie wprowadzono dodatkowego zrnicowania wymaga dla budynkw wielorodzinnych, np. w

    zalenoci do wspczynnika ksztatu tylko okrelono je w odniesieniu do budynku o najgorszej

    charakterystyce, czyli W4.

    Okrelenie wymaga dla standardu NF15

    Wymagania dla standardu NF15 okrelono oddzielenie dla budynkw jednorodzinnych i wielorodzinnych

    z podziaem na strefy klimatyczne I, II i III oraz IV i V podane w normie PN EN 12831:2006. Wymagania dla

    budynkw jednorodzinnych ustalono w taki sposb, aby standard zosta osignity przez najniekorzystniejszy

    z analizowanych budynkw o A/V 0,7 czyli J2. W analizie pominito budynki J4 i J5 z uwagi na znacznie

    wiksze jednostkowe zapotrzebowanie na energi uytkow do ogrzewania i wentylacji.

    Tabela 9. Wymagana izolacyjno cieplna przegrd zewntrznych, rodzaj systemu wentylacji, szczelno powietrzna dla standardu NF15 w budynkach jednorodzinnych

    Opis przegrody Warunki dla standardu NF15

    ciany zewntrzne:

    a) w I, II i III strefie klimatycznej

    b) w IV i V strefie klimatycznej

    a) Umax = 0,10 W/m2K

    b) Umax = 0,08 W/m2K

    Dachy, stropodachy i stropy pod nieogrzewanymi poddaszami lub nad przejazdami:

    a) w I, II i III strefie klimatycznej

    b) w IV i V strefie klimatycznej

    a) Umax = 0,10 W/m2K

    b) Umax = 0,08 W/m2K

    Stropy nad piwnicami nieogrzewanymi i zamknitymi przestrzeniami podpodogowymi, podogi na gruncie (bez oporu gruntu):

    a) w I, II i III strefie klimatycznej

    b) w IV i V strefie klimatycznej

    a) Umax = 0,12 W/m2K

    b) Umax = 0,10 W/m2K

    Okna, okna poaciowe, drzwi balkonowe i powierzchnie przezroczyste nieotwieralne:

    a) w I, II i III strefie klimatycznej

    b) w IV i V strefie klimatycznej

    a) Umax = 0,8 W/m2K

    b) Umax =0,7 W/m2K

    Drzwi zewntrzne, garaowe:

    a) w I, II i III strefie klimatycznej

    b) w IV i V strefie klimatycznej

    a) Umax = 0,8 W/m2K

    b) Umax =0,7 W/m2K

    Mostki cieplne max = 0,01 W/mK

    Rodzaj systemu wentylacji:

    a) w I, II i III strefie klimatycznej

    b) w IV i V strefie klimatycznej

    a) wentylacja mechaniczna nawiewno-wywiewna z odzyskiem ciepa b) wentylacja mechaniczna nawiewno-wywiewna z odzyskiem ciepa + gruntowy wymiennik ciepa lub wentylacja mechaniczna nawiewno-wywiewna z odzyskiem ciepa

    Sprawno odzysku ciepa: a) w I, II i III strefie klimatycznej centrala wentylacyjna b) w IV i V strefie klimatycznej centrala wentylacyjna + GWC lub centrala wentylacyjna

    a) 90%

    b) 90% + 30%*, lub

    93 %

    Szczelno powietrza n50 = 0,6 1/h

    * Sprawno gruntowego wymiennika ciepa Wymagania dla budynkw wielorodzinnych ustalono przyjmujc takie same zaoenia jak dla standardu

    NF40.

  • 15

    Tabela 10. Wymagana izolacyjno cieplna przegrd zewntrznych, rodzaj systemu wentylacji, szczelno powietrzna dla standardu NF15 dla budynkw wielorodzinnych

    Opis przegrody Warunki dla standardu NF15 ciany zewntrzne:

    a) w I, II i III strefie klimatycznej

    b) w IV i V strefie klimatycznej

    a) Umax = 0,15 W/m2K

    b) Umax = 0,12 W/m2K

    Dachy, stropodachy i stropy pod nieogrzewanymi

    poddaszami lub nad przejazdami

    Umax = 0,12 W/m2K

    Stropy nad piwnicami nieogrzewanymi i zamknitymi

    przestrzeniami podpodogowymi, podogi na gruncie

    (bez oporu gruntu):

    Umax = 0,15 W/m2K

    Okna, okna poaciowe, drzwi balkonowe i powierzchnie

    przezroczyste nieotwieralne

    Umax = 0,8 W/m2K

    Drzwi zewntrzne, garaowe Umax = 1,0 W/m2K

    Mostki cieplne max = 0,01 W/mK

    Rodzaj systemu wentylacji wentylacja mechaniczna nawiewno-wywiewna z

    odzyskiem ciepa

    Sprawno odzysku ciepa:

    a) w I, II i III strefie klimatycznej

    b) w IV i V strefie klimatycznej

    a) 80 %

    b) 90 %

    Szczelno powietrza n50 = 0,6 1/h

    Poprawno przyjtych wymaga sprawdzono okrelajc jednostkowe zapotrzebowanie na energi uytkow

    do ogrzewania i wentylacji dla wszystkich analizowanych budynkw. Do oblicze przyjto takie same

    wielkoci wewntrznych zyskw ciepa i orientacj, co w wariancie zgodnym z WT 2008. Wyniki oblicze

    podano w poniszej tabeli.

    Tabela 11. Wskanik zapotrzebowania na energi uytkow do ogrzewania i wentylacji dla standardu NF15 dla analizowanych budynkw mieszkalnych dla trzech lokalizacji

    Symbol Typ Wskanik zapotrzebowania na energi uytkow do ogrzewania i wentylacji, kWh/m2rok winoujcie Warszawa Suwaki

    J1 jednorodzinny 12,1 15,2 15,0 J2 jednorodzinny 11,5 14,6 14,7 J3 jednorodzinny 10,4 13,5 14,7 J4 jednorodzinny 18,6 22,9 24,4 J5 jednorodzinny 16,7 20,8 20,8 W1 wielorodzinny 4,2 6,3 6,0 W2 wielorodzinny 3,6 6,1 5,7 W3 wielorodzinny 11,7 15,2 14,0 W4 wielorodzinny 9,2 12,8 14,0

  • 16

    J1 J2 J3 J4 J5W1 W2

    W3 W4

    winoujcie

    Warszawa

    Suwaki0

    5

    10

    15

    20

    25EU

    co, k

    Wh

    /m2ro

    k

    Rysunek 11. Wskanik zapotrzebowania na energi uytkow do ogrzewania i wentylacji dla budynkw wg standardu NF15 w zalenoci od lokalizacji Przyjcie wymaga opracowanych dla standardu NF15 pozwolio na osignicie przez analizowane budynki

    mieszkalne jednostkowego zapotrzebowania na energi uytkow do ogrzewania i wentylacji

    nieprzekraczajcego 15 kWh/m2rok. Wyjtkiem s budynki jednorodzinne J4 i J5 o wspczynniku ksztatu

    wikszym ni 0,7, charakteryzujce si wikszym zapotrzebowaniem. Spenienie wymaga dla standardu

    NF15 moe by w ich wypadku niemoliwe. Budynki W1 i W2 charakteryzuj si mniejszym

    zapotrzebowaniem jednostkowym ni 15 kWh/m2rok, poniewa nie wprowadzono dodatkowego

    zrnicowania wymaga dla budynkw wielorodzinnych, np. w zalenoci do wspczynnika ksztatu tylko

    okrelono je w odniesieniu do budynku o najgorszej charakterystyce. W przypadku standardu NF15 okaza si

    nim budynek wielorodzinny W3.

    2.2. Okrelenie rodkw technicznych dla budynku mieszkalnego, prowadzcych do osignicia oczekiwanych standardw energetycznych

    2.2.1. Minimalne gruboci (w zalenoci od materiau) i parametrw jakociowych ocieplenia poszczeglnych typw przegrd zewntrznych

    Osigniecie standardu NF40 i NF15 wymaga w pierwszej kolejnoci zmniejszenia strat ciepa przez

    przenikanie przez przegrody zewntrzne. Zgodnie z przeprowadzon analiz, wspczynniki przenikania

    ciepa U dla przegrd powinny wynosi od 0,20 do 0,08 W/m2K. Dla uzyskania tak maych wartoci U

    konieczne jest zastosowanie bardzo duych gruboci materiau izolacyjnego. Im mniejsza warto

    wspczynnika przewodzenia ciepa , W/mK materiau izolacyjnego tym mniejsza bdzie wymagana

    grubo izolacji. Stosowane w budynkach materiay izolacyjne:

    powinny odpowiada wymaganiom zawartym w normach pastwowych lub wiadectwach ITB

    dopuszczajcych dany materia do powszechnego stosowania w budownictwie,

    powinny by ukadane w sposb nie powodujcy powstawania mostkw cieplnych, szczeliny wiksze

    ni 2 mm powinny by wypeniane klinowymi wycinkami z zastosowanego materiau izolacyjnego

    lub piank PUR,

  • 17

    w przypadku stosowania cznikw mechanicznych lub odwrconego ukadu warstw naley

    uwzgldni poprawki zgodnie z norm PN-EN ISO 6946:2008. Komponenty budowlane i elementy

    budynku. Opr cieplny i wspczynnik przenikania ciepa. Metoda obliczania. Zastosowane czniki

    mechaniczne powinny powodowa powstanie jak najmniejszych mostkw cieplnych, np. dziki

    zastosowaniu trzpienia o maym wspczynniku przewodzenia ciepa i zatyczek KES,

    mog by jedynie klejone do cian zewntrznych w przypadku budynkw niskich nienaraonych na

    oddziaywanie silnego wiatru. W jakich dokadnie przypadkach mona zrezygnowa z cznikw

    mechanicznych, okrela instrukcja ITB nr 334 [1],

    powinny by klejone w taki sposb, aby nie dochodzio do cyrkulacji powietrza pomidzy warstw

    izolacji a cian non,

    powinny by przyjazne dla rodowiska naturalnego i poddawa si recyklingowi,

    ukadne pomidzy, np. drewnianymi krokwiami, nie powinny powodowa powstania mostkw

    cieplnych, dlatego zaleca si ukadanie naprzemiennie dwch warstw izolacji w dachach skonych.

    Jednoczenie naley dy do zmniejszenia udziau drewna w warstwie izolacji poprzez

    zastosowanie, np. belek dwuteowych.

    W poniszych tabelach zestawiono niezbdne dla uzyskania wymaganych parametrw izolacyjnoci przegrd

    budowlanych gruboci przykadowych materiaw termoizolacyjnych dla poszczeglnych rodzajw przegrd

    w zalenoci od przewodnoci cieplnej i wymaganej wartoci wspczynnika U. Dopuszcza si uzyskanie

    wymaganych parametrw izolacyjnoci cieplnej przegrd budowlanych innymi metodami i przy uyciu

    innych materiaw. W kadym jednak przypadku konieczne jest potwierdzenie uzyskanych wynikw poprzez

    zamieszczenie odpowiednich oblicze.

    Do oblicze wykonanych zgodnie z norm z norm PN-EN ISO 6946:2008 przyjto nastpujce zaoenia:

    ciana zewntrzna, Rsi=0,13 m2K/W , Rse=0,04 m

    2K/W, opr cieplny warstw nonych 0,20 m2K/W,

    dach, Rsi=0,10 m2K/W, Rse=0,04 m

    2K/W, zaoono 10% udzia drewna w warstwie niejednorodnej

    z izolacj,

    stropodachdach, Rsi=0,10 m2K/W, Rse=0,04 m

    2K/W, opr cieplny warstw nonych 0,20 m2K/W,

    podoga na gruncie, Rsi=0,17 m2K/W, Rse=0,04 m

    2K/W, pominito opr pozostaych warstw,

    bez oporu cieplnego gruntu,

    strop nad nieogrzewan piwnic, Rsi=0,17 m2K/W, Rse=0,17 m

    2K/W, opr cieplny warstw nonych

    0,20 m2K/W.

    Tabela 12. Niezbdna grubo izolacji dla cian zewntrznych

    Rodzaj materiau termoizolacyjnego

    Przewodno cieplna, W/mK

    Wymagana grubo izolacji dla U=0,20 W/m2K, cm

    Wymagana grubo izolacji dla U=0,15 W/m2K, cm

    Wymagana grubo izolacji dla U=0,12 W/m2K, cm

    Wena mineralna 0,045 0,034 21 16 28 21 36 27 Celuloza 0,043 0,037 20 17 27 23 34 29 Styropian spieniany EPS

    0,042 0,031 19 14 26 20 33 25

    Styropian ekstradowany XPS

    0,040 0,034 19 16 25 21 32 27

    Pianka PU 0,035 0,025 16 12 22 16 28 20

  • 18

    Tabela 13. Niezbdna grubo izolacji dla cian zewntrznych

    Rodzaj materiau termoizolacyjnego

    Przewodno cieplna, W/mK

    Wymagana grubo izolacji dla

    U=0,10 W/m2K, cm

    Wymagana grubo izolacji dla U=0,080 W/m2K, cm

    Wena mineralna 0,045 0,034 43 33 55 41

    Celuloza 0,043 0,037 41 36 52 45

    Styropian spieniany EPS

    0,042 0,031 40 30 51 38

    Styropian ekstradowany XPS

    0,040 0,034 39 33 49 41

    Pianka PU 0,035 0,025 34 24 42 30

    Tabela 14. Niezbdna grubo izolacji dla dachu

    Rodzaj materiau termoizolacyjnego

    Przewodno cieplna, W/mK

    Wymagana grubo izolacji dla U=0,15 W/m2K, cm

    Wymagana grubo izolacji dla U=0,12 W/m2K, cm

    Wymagana grubo izolacji dla U=0,10 W/m2K, cm

    Wymagana grubo izolacji dla U=0,080 W/m2K, cm

    Wena mineralna 0,045 0,034 37 30 46 38 56 46 70 58

    Celuloza 0,043 0,037 36 32 45 40 54 49 68 61

    Styropian spieniany EPS

    0,042 0,031 35 29 44 36 53 43 66 54

    Styropian ekstradowany XPS

    0,040 0,034 34 30 43 38 51 46 64 58

    Pianka PU 0,035 0,025 31 25 39 32 47 38 59 48

    Tabela 15. Niezbdna grubo izolacji dla stropodachu

    Rodzaj materiau termoizolacyjnego

    Przewodno cieplna, W/mK

    Wymagana grubo izolacji dla U=0,15 W/m2K, cm

    Wymagana grubo izolacji dla U=0,12 W/m2K, cm

    Wymagana grubo izolacji dla U=0,10 W/m2K, cm

    Wymagana grubo izolacji dla U=0,080 W/m2K, cm

    Wena mineralna 0,045 0,034 28 22 36 27 43 33 55 41

    Celuloza 0,043 0,037 27 23 34 30 42 36 52 45

    Styropian spieniany EPS

    0,042 0,031 27 20 34 25 41 30 51 38

    Styropian ekstradowany XPS

    0,040 0,034 25 22 32 27 39 33 49 41

    Pianka PU 0,035 0,025 22 16 28 20 34 24 43 30

    Tabela 16. Niezbdna grubo izolacji dla podogi na gruncie

    Rodzaj materiau termoizolacyjnego

    Przewodno cieplna, W/mK

    Wymagana grubo izolacji dla U=0,20 W/m2K, cm

    Wymagana grubo izolacji dla U=0,15 W/m2K, cm

    Wymagana grubo izolacji dla U=0,12 W/m2K, cm

    Wymagana grubo izolacji dla U=0,10 W/m2K, cm

    Wena mineralna 0,045 0,034 22 16 29 22 37 28 44 33

  • 19

    Celuloza 0,043 0,037 21 18 28 24 35 30 42 36

    Styropian spieniany EPS

    0,042 0,031 20 15 27 20 34 25 41 30

    Styropian ekstradowany XPS

    0,040 0,034 19 16 26 22 32 28 39 33

    Pianka PU 0,035 0,025 17 12 23 16 28 20 34 24

    Tabela 17. Niezbdna grubo izolacji dla stropu nad nieogrzewan piwnic

    Rodzaj materiau termoizolacyjnego

    Przewodno cieplna, W/mK

    Wymagana grubo izolacji dla U=0,20 W/m2K, cm

    Wymagana grubo izolacji dla U=0,15 W/m2K, cm

    Wymagana grubo izolacji dla U=0,12 W/m2K, cm

    Wymagana grubo izolacji dla U=0,10 W/m2K, cm

    Wena mineralna 0,045 0,034 20 15 28 21 35 26 43 32

    Celuloza 0,043 0,037 19 17 26 23 34 29 41 35

    Styropian spieniany EPS

    0,042 0,031 19 14 26 19 33 24 40 29

    Styropian ekstradowany XPS

    0,040 0,034 18 15 25 21 31 26 38 32

    Pianka PU 0,035 0,025 16 11 21 15 27 19 33 24

    Podane w tabelach gruboci izolacji s suszne dla przyjtych zaoe. W przypadku zastosowania warstwy

    nonej o wikszym oporze cieplnym, zmniejszenia udziau drewna w warstwie niejednorodnej dachu lub

    zastosowania materiau izolacyjnego o innej przewodnoci cieplnej, wymagane gruboci izolacji ulegn

    zmianie.

    Obliczenia wspczynnika przenikania ciepa dla poszczeglnych przegrd w celu potwierdzenia ich

    zgodnoci z powyszymi wytycznymi i warunkami przeprowadza si zgodnie z zasadami na podstawie norm

    PN EN 6946: 2008.

    2.2.2. Minimalne wymogi w zakresie jakoci i parametrw technicznych dla okien i drzwi

    Obliczenia wykonane dla budynkw mieszkalnych jednorodzinnych i wielorodzinnych wykazay, e aby

    osign standard NF40 konieczne jest zastosowanie okien o wspczynniku UW = 1,3 0,8 W/m2K, a dla

    standardu NF15 okien o wspczynniku UW = 0,8 0,7 W/m2K. Wartoci wspczynnikw Uw zale od

    takich parametrw jak wspczynnik Ug szyby, wspczynnik Uf ramy, wspczynnik g ramki dystansowej,

    udziau szyby w cakowitej powierzchni okna i iloci podziaw. W celu okrelenia wymogw w zakresie

    tych wspczynnikw wykonano obliczenia wspczynnika Uw dla wybranych typw okien zgodnie z norm

    PN-EN ISO 10077-1:2007. Do oblicze przyjto, e szeroko ramy wynosi 120 mm a okna s bez

    podziaw. Wyniki oblicze oraz wymogi dla poszczeglnych standardw podano poniej.

    Tabela 18. Wyznaczenie wymaga dla okien lub drzwi balkonowych o wspczynniku Uw 1,3 W/m2K

    Szeroko okna, m

    Wysoko okna, m

    Wspczynnik Uf ramy, W/m2K

    Wspczynnik Ug szyby, W/m2K

    Liniowy wspczynnik przenikania ciepa g

    Udzia szyby

    Wspczynnik Uw caego okna, W/m2K

    0,88 1,48 1,30 1,0 0,04 0,61 1,23 0,57 1,48 1,30 1,0 0,04 0,49 1,30 0,88 2,30 1,30 1,0 0,04 0,65 1,21

  • 20

    1,18 1,48 1,30 1,0 0,04 0,67 1,20 0,88 0,88 1,30 1,0 0,04 0,53 1,27

    Tabela 19. Wymagane parametry techniczne dla okien lub drzwi balkonowych o wspczynniku Uw 1,3 W/m

    2K

    Parametr techniczny Warto Wspczynnik przenikania ciepa ramy okiennej Uf, W/m

    2K 1,3 Wspczynnik przenikania ciepa szklenia Ug, W/m

    2K 1,0 Wspczynnik przepuszczalnoci cakowitego promieniowania sonecznego g szyby

    0,60

    Wspczynnik liniowej straty ciepa ramki dystansowej g, W/mK 0,04

    Tabela 20. Wyznaczenie wymaga dla okien lub drzwi balkonowych o wspczynniku Uw 1,0 W/m2K

    Szeroko okna, m

    Wysoko okna, m

    Wspczynnik Uf ramy, W/m2K

    Wspczynnik Ug szyby, W/m2K

    Liniowy wspczynnik przenikania ciepa g

    Udzia szyby

    Wspczynnik Uw caego okna, W/m2K

    0,88 1,48 1,10 0,60 0,04 0,61 0,91 0,57 1,48 1,10 0,60 0,04 0,49 1,01 0,88 2,30 1,10 0,60 0,04 0,65 0,88 1,18 1,48 1,10 0,60 0,04 0,67 0,87 0,88 0,88 1,10 0,60 0,04 0,53 0,97

    Tabela 21. Wymagane parametry techniczne dla okien lub drzwi balkonowych o wspczynniku Uw 1,0 W/m

    2K

    Parametr techniczny Warto Wspczynnik przenikania ciepa ramy okiennej Uf, W/m

    2K 1,10 Wspczynnik przenikania ciepa szklenia Ug, W/m

    2K 0,60 Wspczynnik przepuszczalnoci cakowitego promieniowania sonecznego g szyby

    0,50

    Wspczynnik liniowej straty ciepa ramki dystansowej g, W/mK 0,04

    Tabela 22. Wyznaczenie wymaga dla okien lub drzwi balkonowych o wspczynniku Uw 0,80 W/m2K

    Szeroko okna, m

    Wysoko okna, m

    Wspczynnik Uf ramy, W/m2K

    Wspczynnik Ug szyby, W/m2K

    Liniowy wspczynnik przenikania ciepa g

    Udzia szyby

    Wspczynnik Uw caego okna, W/m2K

    0,88 1,48 0,8 0,60 0,03 0,61 0,76 0,57 1,48 0,8 0,60 0,03 0,49 0,81 0,88 2,30 0,8 0,60 0,03 0,65 0,75 1,18 1,48 0,8 0,60 0,03 0,67 0,74 0,88 0,88 0,8 0,60 0,03 0,53 0,79

    Tabela 23. Wymagane parametry techniczne dla okien lub drzwi balkonowych o wspczynniku Uw 0,80 W/m

    2K

    Parametr techniczny Warto Wspczynnik przenikania ciepa ramy okiennej Uf, W/m

    2K 0,80 Wspczynnik przenikania ciepa szklenia Ug, W/m

    2K 0,60

  • 21

    Wspczynnik przepuszczalnoci cakowitego promieniowania sonecznego g szyby

    0,50

    Wspczynnik liniowej straty ciepa ramki dystansowej g, W/mK 0,03

    Tabela 24. Wyznaczenie wymaga dla okien lub drzwi balkonowych o wspczynniku Uw 0,70 W/m2K

    Szeroko okna, m

    Wysoko okna, m

    Wspczynnik Uf ramy, W/m2K

    Wspczynnik Ug szyby, W/m2K

    Liniowy wspczynnik przenikania ciepa g

    Udzia szyby

    Wspczynnik Uw caego okna, W/m2K

    0,88 1,48 0,7 0,5 0,03 0,61 0,66 0,57 1,48 0,7 0,5 0,03 0,49 0,71 0,88 2,30 0,7 0,5 0,03 0,65 0,65 1,18 1,48 0,7 0,5 0,03 0,67 0,64 0,88 0,88 0,7 0,5 0,03 0,53 0,69

    Tabela 25. Wymagane parametry techniczne dla okien lub drzwi balkonowych o wspczynniku Uw 0,70 W/m2K

    Parametr techniczny Warto Wspczynnik przenikania ciepa ramy okiennej Uf, W/m

    2K 0,70 Wspczynnik przenikania ciepa szklenia Ug, W/m

    2K 0,50 Wspczynnik przepuszczalnoci cakowitego promieniowania sonecznego g szyby

    0,50

    Wspczynnik liniowej straty ciepa ramki dystansowej g, W/mK 0,03

    Osigniciu niskiej wartoci wspczynnika Uw sprzyjaj okna charakteryzujce si duym udziaem szyby

    w cakowitej powierzchni okna, np. nieotwieralne. Stosujc okna nieotwieralne naley pamita o wzgldach

    bezpieczestwa, koniecznoci przewietrzania pomieszcze w okresie letnim (w kadym pomieszczeniu

    powinno by co najmniej jedno otwierane okno) i moliwoci mycia od strony zewntrznej.

    Dla osignicia wartoci wspczynnika liniowej straty ciepa g 0,04 W/mK lub 0,03 W/mK konieczne

    jest zastosowanie specjalnych konstrukcji ramek dystansowych oraz gbsze osadzenie szyby w profilu

    okiennym. W oknach w budynkach o standardzie NF40 i NF15 naley stosowa ciepe ramki dystansowe, np.

    Swisspacer V, TGI-Wave, Thermix, Superspacer TriSeal, TPS, ChromaTec Ultra [2].

    Okna w budynkach NF40 i NF15 powinny speni nastpujce dodatkowe wymagania:

    szczelnoci powietrznej - wspczynnik infiltracji powietrza dla otwieranych okien i drzwi

    balkonowych powinien wynosi nie wicej ni 0,3 m3/(m h daPa2/3). Z uwagi na zastosowanie

    wentylacji nawiewno-wywiewnej z odzyskiem ciepa okna nie mog by wyposaone w nawiewniki,

    poczenia okien z ocieami naley projektowa i wykonywa pod ktem osignicia ich cakowitej

    szczelnoci na przenikanie powietrza,

    montau, w taki sposb aby zminimalizowa mostki cieplne na poczeniu ocienica-ociee. Naley

    stosowa ciepy monta okien czyli w warstwie izolacji. Przykady poprawnego montau podano w

    rozdziale dotyczcym mostkw cieplnych,

    wielko zyskw ciepa od soca ma kluczowe znaczenie dla bilansu energetycznego budynku.

    Zastosowany rodzaj szyb powinien charakteryzowa si moliwie wysokim wspczynnikiem g

    przepuszczalnoci energii promieniowania sonecznego. W przypadku szyb podwjnych g 0,60,

    a dla szyb potrjnych g 0,50,

  • 22

    wyposaenia w elementy zacieniajce co dotyczy okien skierowanych na kierunki od wschodniego

    przez poudniowy do zachodniego i wszystkich okien dachowych. Elementy zacieniajce nie

    powinny ogranicza dostpu promieniowania sonecznego w okresie zimy.

    W zalenoci o standardu, lokalizacji i rodzaju budynku wspczynnika Ud dla drzwi z ram powinien

    wynosi od 0,70 do 1,50 W/m2K. Nie naley montowa dobrych drzwi w zej ramie, poniewa doprowadzi to

    do zwikszenia strat ciepa.

    2.2.3. Minimalne wymagania w zakresie parametrw technicznych, jakociowych i uytkowych ukadw wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepa

    Zadaniem systemu wentylacji w budynkach mieszkalnych NF40 i NF15, oprcz dostarczenia wieego

    powietrza zewntrznego, usunicia zuytego powietrza wewntrznego i zapewnienia przepywu powietrza po

    budynku, jest maksymalne ograniczenie strat ciepa. Aby byo to moliwe system wentylacji musi spenia

    szereg wymaga. Pierwszym i najwaniejszym z punktu widzenia efektywnoci energetycznej jest

    odzyskiwanie ciepa z powietrza wywiewanego i przekazywanie go do powietrza nawiewanego [3].

    Jak pokazay obliczenia nie da si osign standardu NF40 jeeli sprawno temperaturowa bdzie nisza

    ni 85%, a standardu NF15, jeeli bdzie nisza ni 90% dla budynku jednorodzinnego zlokalizowanego

    w Warszawie. Osignicie tak wysokiej sprawnoci wymaga zastosowania central wentylacyjnych

    z wysokosprawnymi wymiennikami ciepa.

    Efektywno energetyczna i jako uytkowania systemu wentylacji zaley od wielu aspektw [4]. Poniej

    zebrano podstawowe wymagania w zakresie parametrw technicznych, jakociowych i uytkowych dla

    systemw wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepa:

    Sprawno temperaturowa odzysku ciepa

    Sprawno odzysku ciepa dla zrwnowaonych strumieni powietrza nawiewanego i usuwanego,

    ustalona zgodnie z norm PN-EN 308:2001 Wymienniki ciepa. Procedury badawcze wyznaczania

    wydajnoci urzdze do odzyskiwania ciepa w ukadzie powietrze-powietrze i powietrze-gazy

    spalinowe., powinna wynosi:

    o 85% dla budynkw jednorodzinnych NF40 strefa klimatyczna I, II i III

    o 85% dla budynkw jednorodzinnych NF40 strefa klimatyczna IV i V

    o 70% dla budynkw wielorodzinnych NF40 strefa klimatyczna I, II i III

    o 80% dla budynkw wielorodzinnych NF40 strefa klimatyczna IV i V

    o 90% dla budynkw jednorodzinnych NF15 strefa klimatyczna I, II i III

    o 93% lub 90% centrala + 30% GWC dla budynkw jednorodzinnych NF15 strefa

    klimatyczna IV i V

    o 80% dla budynkw wielorodzinnych NF15 strefa klimatyczna I, II i III

    o 90% dla budynkw wielorodzinnych NF15 strefa klimatyczna IV i V

    Obliczanie wymaganej iloci powietrza wentylacyjnego

    W przypadku budynkw mieszkalnych jedno- i wielorodzinnych do obliczania strumienia powietrza

    wentylacyjnego naley stosowa norm PN B 03430:1983/Az3:2000 Wentylacja w budynkach

    mieszkalnych zamieszkania zbiorowego i uytecznoci publicznej Wymagania. Dobrana centrala

    wentylacyjna oraz instalacja powinna pozwala na regulacj wielkoci strumienia w zakresie od 60%

    do 150%. Nadmierne zwikszenie strumienia powietrza wentylacyjnego bdzie prowadzi do wzrostu

  • 23

    strat ciepa na wentylacj i zuycia energii elektrycznej oraz spadku wilgotnoci wzgldnej powietrza

    wewntrznego w okresie zimy.

    Elementy nawiewne

    Elementy nawiewne powinny by dobrane i rozmieszczone w taki sposb aby nie powodoway

    postania stref martwych, w ktrych powietrze nie bdzie wymieniane. Dopuszczalna prdko

    powietrza w strefie przebywania ludzi (zazwyczaj zaczyna si na wysokoci 2 m od poziomu podogi)

    wynosi 0,2 m/s, natomiast rnica pomidzy temperatur w pomieszczeniu a temperatur powietrza

    nawiewanego w miejscu wejcia w stref przebywania ludzi nie powinna by wiksza ni 1 K.

    W przypadku wykorzystania systemu wentylacji jako ogrzewania powietrznego w budynkach NF15

    elementy nawiewne mog by rozmieszczane nad drzwiami wejciowymi. Dziki wykorzystaniu

    efektu Coandy sufit moe peni rol kanau potwartego i umoliwi przepyw powietrza na koniec

    pomieszczenia.

    Zuycie energii elektrycznej

    Zastosowane centrale wentylacyjne powinny charakteryzowa bardzo maym zuyciem energii

    elektrycznej. Pobr mocy powinien by 0,40 W/(m3/h) w odniesieniu do strumienia powietrza

    wentylacyjnego. Energooszczdne centrale s wyposaone w wentylatory z oznaczeniem DC-EC. EC

    oznacza Elektronicznie Komutowany natomiast DC prd stay. Taki rodzaj wentylatorw czy zalety

    prdu staego i zmiennego: silnik pracuje na napicie stae, ale jest zasilany prdem zmiennym.

    Silniki DC charakteryzuj si niskim zuyciem energii, ale aby zasili je prdem zmiennym trzeba

    zastosowa nieporczne, nieefektywne transformatory. Silniki EC s wyposaone w wewntrzny

    transformator napicia, dziki czemu s bardziej efektywne.

    Projekt systemu wentylacji

    System wentylacji powinien by zaprojektowany w taki sposb, aby dugoci przewodw byy

    moliwie jak najkrtsze w celu ograniczenia strat cinienia. Zblokowanie pomieszcze, z ktrych

    usuwamy powietrze znacznie uatwia projektowanie przebiegu kanaw wywiewnych.

    Rozmieszczenie kanaw powinno by wstpnie okrelone na etapie projektowania budynku w celu

    wygospodarowania pod nie dodatkowej przestrzeni. Jest to szczeglnie istotne w przypadku

    budynkw wielorodzinnych o niskich wysokociach kondygnacji i maych powierzchniach mieszka.

    Moliwie jak najkrtsze powinny by przewody, ktrymi powietrze jest czerpane z zewntrz

    i doprowadzane do centrali oraz te usuwajce powietrze za central na zewntrz. W budynkach

    jednorodzinnych i wielorodzinnych powinno si stosowa decentralny system wentylacji kade

    mieszkanie wyposaone w swoj wasn central wentylacyjn nawiewno-wywiewn z odzyskiem

    ciepa. Usuwanie powietrza w budynkach wielorodzinnych moe odbywa si jednym wsplnym

    kanaem. W miejscu zamontowania centrali wentylacyjnej naley wykona podejcie kanalizacyjne

    do odprowadzenia skroplin powstajcych w wymienniku.

    Szczelno i izolacja kanaw

    System wentylacji powinien by szczelny oraz zaizolowany. Dotyczy to w szczeglnoci kanaw,

    ktrymi powietrze jest czerpane z zewntrz i doprowadzane do centrali oraz tych usuwajcych

    powietrze na zewntrz za central. Minimalna grubo izolacji powinna wynosi 100 mm.

    Automatyka regulacyjna

    Centrala wentylacyjna powinna by wyposaona w ukad automatyki regulacyjnej umoliwiajcy

    dostosowanie wydajnoci wentylacji do aktualnych potrzeb. Sterowanie central realizowane jest za

  • 24

    pomoc panelu znajdujcego si w strefie mieszkalnej. Uytkownik musi mie moliwo zmiany

    wielkoci strumienia powietrza wentylacyjnego w zakresie 60/100/150%, wyczenia/wczenia

    centrali oraz przejcia w tryb letni (z obejciem bez odzysku ciepa lub z dziaajcym tylko

    wentylatorem wywiewnym i powietrzem dostajcym si przez rozszczelnione okna). Ukad regulacji

    moe by zautomatyzowany i zmienia wydajno wentylacji w zalenoci od pomiaru stenia CO2

    w powietrzu wywiewanym lub pomieszczeniu reprezentatywnym. Inn wartoci mierzon moe by

    wilgotno wzgldna powietrza. Regulacja wydajnoci moe by sterowana czasowo wedug

    zadanego harmonogramu dziennego/tygodniowego. Zastosowanie ukadw automatycznej regulacji

    moe zmniejszy straty ciepa na wentylacj, podwyszy jako powietrza wewntrznego

    i zmniejszy zuycie energii elektrycznej.

    Ochrona przed haasem

    Aby nie dopuci do wzrostu natenia haasu naley:

    o nie przekracza dopuszczalnych prdkoci przepywu w kanaach wentylacyjnych: kanay gwne

    < 5,0 m/s, kanay niedaleko nawiewnikw < 3,0 m/s, nawiewniki < 1,0 m/s,

    o centrala wentylacyjna powinna emitowa mao haasu, na kanaach nawiewnych i wywiewnych

    trzeba bezwzgldnie stosowa tumiki,

    o system kanaw powinien by tak zaprojektowany i wyregulowany aby straty cinienia

    na przepywie powietrza byy moliwie jak najmniejsze,

    o sprawdzi czy nie zosta przekroczony dopuszczalny poziom haasu: natenie haasu

    w pomieszczeniu technicznym < 35 dB(A), natenie haasu w pomieszczeniach mieszkalnych

    < 25 dB(A)

    o po wykonaniu systemu wentylacji sprawdzi czy projektowane strumienie powietrza

    wentylacyjnego odpowiadaj strumieniom rzeczywistym.

    Czysto instalacji

    Naley stosowa filtry klasy G4 lub F7 na nawiewie i G4 na wywiewie. Instalacja powinna by

    wykonana z kanaw sztywnych, wyposaona w otwory rewizyjne umoliwiajce jej okresowe

    czyszczenie. Nie naley stosowa kanaw elastycznych. Kratki wywiewne w kuchni naley

    zabezpieczy dodatkowym siatkowym filtrem przeciwtuszczowym. Pochaniacze kuchenne nie mog

    by podczone bezporednio do kanaw wywiewnych.

    Ochrona przed szronieniem

    Centrala musi by wyposaona w rozwizania chronice wymiennik przed szronieniem. Zastosowane

    rozwizania powinny charakteryzowa si jak najmniejszym zuyciem energii elektrycznej i nie

    powodowa dodatkowych strat ciepa na wentylacj. Przed szronieniem moe chroni gruntowy

    wymiennik ciepa [5].

    2.2.4. Minimalne wymogi standardu i jakoci wykonania ukadw instalacji grzewczych (co i cwu)

    Ograniczenie strat ciepa przez przenikanie i wentylacj powoduje, e jednostkowe projektowe obcienie

    cieplne wynosi w budynkach NF40 okoo 30 W/m2 powierzchni ogrzewanej natomiast

    w budynkach NF15 okoo 20 W/m2. Oznacza to, e do ogrzania budynku jednorodzinnego

    o powierzchni uytkowej np. 150 m2 wystarczy rdo ciepa o mocy okoo 4,5 kW w standardzie NF40 lub

  • 25

    3,0 kW w standardzie NF15. Aby instalacja centralnego ogrzewania dziaaa efektywnie i zapewniaa wysoki

    komfort cieplny powinna [6, 7]:

    by zaprojektowana i zwymiarowana na podstawie wartoci projektowanego obcienia cieplnego

    wyznaczonych dla budynku zgodnie z norm PN EN 12831:2006 Instalacje ogrzewcze w

    budynkach. Metoda obliczania projektowego obcienia cieplnego,

    zapewnia rwnomierny, przestrzenny rozkad temperatury odczuwalnej (rednia arytmetyczna sumy

    temperatury powietrza i redniej temperatury powierzchni przegrd) w pomieszczeniach,

    umoliwia regulacj temperatury odczuwalnej w pomieszczeniach, np. zawory z gowicami

    termostatycznymi o zakresie proporcjonalnoci 1K - im mniejszy zakres proporcjonalnoci tym

    szybciej nastpuje odcicie dopywu czynnika grzewczego do grzejnika w sytuacji gdy temperatura

    w pomieszczeniu wzrasta powyej zadanej (1K oznacza, e zawr zamknie si cakowicie przy

    temperaturze 21C dla zadanej temperatury 20C, standardowo stosowane gowice powoduj

    zamknicie zaworu przy temperaturze 22C),

    by wyposaona w automatyczny ukad regulacji mierzcy temperatur zewntrzn i wewntrzn

    dostosowujcy parametry pracy instalacji do aktualnych potrzeb i umoliwiajcy programowanie

    temperatury odczuwalnej w pomieszczeniach w okresie dnia i tygodnia,

    pozwala na efektywne wykorzystanie ciepa i by wyposaona w urzdzenia do monitorowania jego

    zuycia,

    by zaprojektowana w sposb zwarty, kompaktowy i zblokowany. Dugo przewodw powinna by

    moliwie jak najmniejsza w celu ograniczenia strat ciepa i cinienia;

    posiada rdo o wysokiej sprawnoci wytwarzania ciepa,

    by wyposaona w grzejniki estetyczne i atwe do czyszczenia, przekazujce ciepo do pomieszcze

    na drodze konwekcji i promieniowania,

    by trwaa i charakteryzowa si niskim kosztem eksploatacji, np. zastosowanie energooszczdnych

    pomp obiegowych, ktre w porwnaniu do tradycyjnych mog zuywa nawet o 80% mniej energii

    elektrycznej,

    by moliwie najmniej uciliwa dla rodowiska naturalnego, np. wykorzystywa odnawialne rda

    energii,

    przewody rozprowadzajce systemu grzewczego musz by zaizolowane i powinny by ukadane

    powyej warstwy izolacji w przypadku podogi na gruncie lub stropu nad nieogrzewanym

    poddaszem. Grubo warstwy izolacji przewodw powinna by dobrana zgodnie z wymaganiami

    normy PN-B-02421: 2000 (np. dla przewodu DN 20 instalacji c.o. temperatura do 95C biegncego

    w czci ogrzewanej budynku ti 12C wymagana grubo izolacji wynosi 20 mm, przy

    wspczynniku przewodzenia ciepa 0,035 W/mK),

    ciepo dostarczane przez system grzewczy musi by efektywnie wykorzystywane, grzejniki powinny

    by prawidowo usytuowane w pomieszczeniu, nieosonite, a za nimi powinny by zamontowane

    ekrany odbijajce promieniowanie cieplne.

  • 26

    rda ciepa

    Wybr rda ciepa ma kluczowe znaczenie dla przyszych kosztw uytkowania budynku, kosztw

    inwestycyjnych, komfortu uytkowania instalacji i emisji gazw cieplarnianych. Stosujc sumaryczne

    kryterium: biorc pod uwag koszty wykonania systemu grzewczego i koszty eksploatacyjne w okresie

    uytkowania urzdze grzewczych, najlepszym sposobem wytwarzania ciepa w warunkach polskich jest

    zastosowanie kondensacyjnego kota gazowego.

    Projektujc system centralnego ogrzewania z kotem gazowym naley pamita, e:

    moc kota kondensacyjnego, powinna odpowiada projektowemu obcieniu cieplnemu budynku.

    Dobrany kocio powinien charakteryzowa si jak najmniejsz moc minimaln i duym zakresem

    pracy cigej,

    dobrane parametry pracy instalacji c.o. oraz jej typ powinien zapewnia maksymaln sprawno kota

    kondensacyjnego. Dla systemu grzejnikowego optymalne parametry pracy to 55/45C,

    kocio kondensacyjny musi by wyposaony w automatyk pogodow wspieran czujnikiem

    temperatury wewntrznej. Czujnik temperatury wewntrznej powinien by zlokalizowany

    w pomieszczeniu reprezentatywnym, a grzejnik w pomieszczeniu reprezentatywnym nie powinien

    mie gowicy termostatycznej. System regulacji musi pozwala na programowanie danej

    temperatury w czasie dnia, np. obnienia jej w okresie nocy i tygodnia,

    zamontowane grzejniki powinny mie znikom bezwadno ciepln i by wyposaone w zawory z

    gowicami termostatycznymi o zakresie proporcjonalnoci 1K (poza pomieszczeniem

    reprezentatywnym),

    kocio powinien by podczony do przewodu spalinowo-powietrznego i pobiera powietrze do

    spalania z zewntrz.

    Warunkiem koniecznym dla zastosowania kota jest doprowadzenie do dziaki sieci gazowej. Jeli nie ma

    takiej moliwoci, alternatyw dla kota kondensacyjnego jest pompa ciepa, pobierajca ciepo z gruntu

    (pompy wykorzystujce powietrze zewntrzne, jako rdo ciepa s nieefektywne energetycznie w polskich

    warunkach klimatycznych i nie powinny by stosowane) i wsppracujca z niskotemperaturowym

    ogrzewaniem podogowym. Koszty inwestycyjne s do wysokie ale rekompensuj je oszczdnoci

    wynikajce z maego zuycia energii. Aby zapewni wysok sprawno pracy rda ciepa i efektywn prac

    systemu grzewczego naley:

    wyposay go w zasobnik buforowy, o odpowiedniej pojemnoci i moliwie maych stratach

    postojowych, jeeli wymaga tego typ zastosowanej pompy ciepa,

    stosowa pompy ciepa posiadajce nastpujce cechy:

    - praca w oparciu o sprarki typu Scroll,

    - wysoki redniosezonowy wspczynnik efektywnoci COP 3,5

    - wykorzystanie jako czynnik roboczy R410A

    - duy zakres regulacji mocy grzewczej

    - ukad automatyki sterujcej zapewniajcy rwny czas pracy wszystkich pomp lub sprarek

    w przypadku zastosowania pomp wielosprarkowych

    wykorzysta jako dolne rdo ciepa gruntowe kolektory pionowe. Zastosowanie kolektorw

    pionowych pozwoli na oszczdno miejsca oraz zapewni wysok sprawno pracy pompy ciepa,

  • 27

    kolektory pionowe mog by wykorzystywane jednoczenie do chodzenia powietrza nawiewanego

    do budynku w okresie lata,

    zastosowa energooszczdne pompy obiegowe, ktre w porwnaniu do tradycyjnych mog zuywa

    nawet o 80 % mniej energii elektrycznej,

    naley dobra moc pompy ciepa w taki sposb, aby pokrywaa ona okoo 75% projektowego

    obcienia cieplnego budynku w celu zoptymalizowania kosztw zakupu pompy i wykonania

    dolnego rda ciepa. Pozostaa cz obcienia cieplnego powinna by pokryta przez grzaki

    elektryczne zamontowane w zbiorniku buforowym. Rozwizanie takie pozwoli na zmniejszenie

    kosztw zakupu i wykonania rda ciepa przy jednoczesnym niewielkim wpywie na koszty

    uytkowania budynku. Moc dobranej pompy ciepa powinna odpowiada za ogrzewanie budynku do

    temperatury zewntrznej okoo 15 C (dla strefy III), poniej tej temperatury bd wczay si

    dodatkowe grzaki elektryczne, ilo ciepa dostarczanego przez pomp ciepa bdzie stanowia okoo

    90% cakowitej iloci ciepa potrzebnej do ogrzewania budynku,

    zastosowa niskotemperaturowe ogrzewanie podogowe. Obliczeniowe parametry wody na zasileniu

    i powrocie z instalacji musz by jak najnisze, np. 35/28C. Wysze parametry spowoduj znaczcy

    spadek efektywnoci energetycznej pompy ciepa.

    W budynkach jednorodzinnych o niskim zapotrzebowaniu na energi wspomagajcym rdem ciepa moe

    by kominek. Z uwagi na mae projektowe obcienie cieplne naley stosowa w nich kominki o niewielkiej

    mocy (okoo 36 kW) dostosowanej do charakterystyki energetycznej budynku. Zamontowanie kominka o

    zbyt duej mocy moe prowadzi do przegrzewania pomieszcze i zwikszenia strat ciepa. Kominki

    powinny by wyposaone w zamknit komor spalania i posiada niezalene doprowadzenie powietrza do

    spalania z zewntrz. System spalinowy, komora spalania i kana nawiewny powinny by poczone

    i wykonane szczelnie. Zaleca si stosowanie kominw zewntrznych. System rozprowadzenia ciepego

    powietrza z kominka po budynku powinien by niezaleny od systemu wentylacji i wykonany oddzielnie.

    rdem ciepa w wielorodzinnych budynkach o niskim zapotrzebowaniu na energi bdzie najczciej wze

    cieplny zasilany z lokalnej sie ciepowniczej lub indywidualnej kotowni gazowej. Aby zapewni wysok

    sprawno pracy wza cieplnego i efektywne wykorzystanie energii naley:

    precyzyjnie wyznaczy zapotrzebowanie na moc dla poszczeglnych obiegw centralnego

    ogrzewania, ciepej wody uytkowej i wentylacji. Przewymiarowanie wza i zwikszenie mocy

    zamwionej spowoduje zwikszenie kosztw ciepa,

    wymiarowanie urzdze w wzach cieplnych naley wykonywa w oparciu o analiz techniczno-

    ekonomiczn oraz zasad maksymalnego wykorzystania czynnika grzewczego w celu uzyskania

    moliwie niskiej temperatury powrotu, czemu sprzyja, np. wykorzystanie ogrzewania

    niskotemperaturowego,

    wze powinien by wyposaony w rozbudowane ukady automatyki regulacyjnej, a take ukady

    opomiarowania i monitorowania zuycia energii. Pozwoli to na precyzyjn regulacj iloci

    dostarczanego ciepa i zabezpieczy przed niepotrzebnymi stratami energii,

    zastosowane ukady automatyki regulacyjnej powinny charakteryzowa si maymi staymi

    czasowymi, co dotyczy zwaszcza obiegu ciepej wody uytkowej,

    wymienniki ciepa, zasobniki i rurocigi oraz urzdzenia wza ciepowniczego musz by izolowane

    cieplnie. Wymienniki ciepa powinny posiada izolacj rozbieraln; nie naley wykonywa wsplnej

    izolacji kilku przewodw. Grubo izolacji powinna odpowiada wymog podanym w normie PN-B-

  • 28

    02421:2000 Ogrzewnictwo i ciepownictwo. Izolacja cieplna przewodw, armatury i urzdze.

    Wymagania i badania odbiorcze.

    Uwaga: W budynkach NF40 i NF15 nie zaleca si stosowania jako rdo ciepa kotw wglowych. Nie

    dopuszczalne jest stosowanie do ogrzewania i przygotowania c.w.u. jedynie energii elektrycznej. Nie dotyczy

    to energii elektrycznej wytwarzanej z ogniw fotowoltaicznych, turbin wiatrowych, kogeneracji lub innych

    rdem wykorzystujcych energi odnawialn.

    Z uwagi na rosncy udzia zapotrzebowania na energi do przygotowania ciepej wody uytkowej w stosunku

    do zapotrzebowania na energi do ogrzewania w przypadku budynkw NF40 zapotrzebowanie na energi

    do przygotowania c.w.u. moe by zblione do zapotrzebowania na energi dla c.o. W budynkach o

    standardzie NF15 zapotrzebowanie na energi do przygotowania c.w.u. bdzie wiksze od zapotrzebowania

    na energi dla c.o. - stosuje si tu rozwizania majce na celu ograniczenie opaty za moc zamwion. Do

    gwnych rozwiza mona zaliczy:

    wykorzystanie zasobnikw ciepa, ktrych zadaniem bdzie magazynowanie ciepa w okresie maych

    rozbiorw nocnych i oddawanie go w okresach szczytowego zapotrzebowania zwizanego

    z przygotowaniem ciepej wody uytkowej. Zastosowanie zasobnikw wymaga precyzyjnego

    okrelenia ich pojemnoci i odpowiedniego zmniejszenia mocy zamwionej oraz wielkoci

    wymiennika ciepa. Dobranie zbyt wysokiej wydajnoci pompy adujcej zasobnik moe

    spowodowa, e jego pojemno nie bdzie wykorzystywana,

    wykorzystanie odnawialnych rde energii takich jak kolektory soneczne, do przygotowania ciepej

    wody uytkowej, o ile jest to uzasadnione ekonomicznie,

    wykorzystanie ukadw kogeneracyjnych maej mocy produkujcych jednoczenie energi

    elektryczn i ciepo. Stosowanie ukadw skojarzonych moe by szczeglnie uzasadnione

    w przypadku budynkw NF15 charakteryzujcych si duym udziaem staego zapotrzebowania na

    energi do przygotowania c.w.u. w bilansie energetycznym. Decyzja o zastosowaniu ukadu

    kogeneracji powinna by podjta w oparciu o analiz techniczno-ekonomiczn,

    zastosowanie mieszkaniowych wzw cieplnych i decentralnego przygotowania c.w.u., pozwala na:

    o likwidacj instalacji rozprowadzajcej i obiegw cyrkulacyjnych c.w.u. oraz spowodowanych

    nimi strat ciepa w instalacji c.w.u. (szacunkowa oszczdnoci energii okoo 30%) [8],

    o redukcj mocy zamwionej dla budynku,

    o obnianie zuycia energii na cele grzewcze dziki zastosowaniu elektronicznych

    mieszkaniowych regulatorw temperatury z programowaniem dobowym i tygodniowym.

    Niskotemperaturowe ogrzewanie podogowe

    Wykorzystanie w budynku niskotemperaturowego ogrzewania podogowego moe by warunkiem

    koniecznym dla zapewnienia wysokiej sprawnoci rda ciepa, np. pompy ciepa. Decydujc si na taki

    system grzewczy naley pamita, e posiada on zalety oraz wady.

    Zalety ogrzewania podogowego:

    lepsze warunki higieniczne i podwyszony komfort cieplny: nisza temperatura powietrza,

    rwnomierny rozkad temperatury w caym pomieszczeniu, mniejsze konwekcyjne ruchy powietrza

    unoszce kurz i brudzce ciany,

    brak grzejnikw, wiksza estetyka wntrz, atwo utrzymania czystoci,

  • 29

    obnienie sezonowego zuycia ciepa dziki niszej temperaturze nonika ciepa,

    moliwo efektywnego zastosowania niekonwencjonalnych, ekologicznych rde ciepa jak

    kondensacyjny kocio gazowy czy pompa ciepa,

    waciwoci samoregulacji (samoczynna zmiana mocy cieplnej grzejnika w wyniku zmiany

    temperatury wewntrznej w pomieszczeniu).

    Wady ogrzewania podogowego:

    dua bezwadno cieplna oraz podwyszone wymagania w odniesieniu do regulacji eksploatacyjnej -

    ukad powinien by wyposaony w regulacj centraln i miejscow, za regulacj centraln powinien

    odpowiada regulator inteligentny PID pozwalajcy na dziaanie z wyprzedzeniem i uczenie si

    systemu, niewaciwy ukad regulacji moe doprowadzi do przegrzewania pomieszcze

    i nadmiernych strat ciepa,

    konieczno bardzo precyzyjnego wymiarowania instalacji, bdy w doborze wielkoci grzejnikw po

    wykonaniu instalacji s nieusuwalne,

    ograniczanie mocy cieplnej grzejnika (dywan, meble),

    brak moliwoci pniejszych zmian wielkoci grzejnika,

    wysze koszty inwestycyjne ni dla ogrzewania grzejnikowego,

    wiksze zuycie energii pomocniczej do napdu pomp obiegowych i ukadw regulacji.

    Ogrzewanie powietrzne w budynkach NF15

    Znaczne ograniczenie zapotrzebowania na energi do ogrzewania w budynkach NF15 wpywa na redukcj

    projektowanego obcienia cieplnego wyznaczonego zgodnie z norm PN-EN 12831:2006. Wskanik

    zapotrzebowania na moc grzewcz odniesiony do powierzchni ogrzewanej wynosi okoo 20 W/m2 co pozwala

    w niektrych przypadkach na rezygnacj z tradycyjnego ogrzewania wodnego i zastosowanie ogrzewania

    powietrznego [9]. Aby sprawdzi czy rozwizanie takie jest moliwe naley porwna projektowe obcienie

    cieplne z moc ogrzewania powietrznego pracujcego na projektowanych, niezwikszonych strumieniach

    powietrza wentylacyjnego. Przykadowo projektowane obcienie cieplne budynku jednorodzinnego J2

    wynosi 3,4 kW a maksymalna moc grzewcza ogrzewania powietrznego przy zaoeniu dopuszczalnej

    temperatury nawiewu 50 C i strumienia powietrza 230 m3/h wynosi 2,3 kW. Jeeli brakujce 1,1 kW

    dostarczymy do budynku za pomoc grzejnikw zlokalizowanych tylko w azienkach lub pod najwikszymi

    oknami to moe si okaza e dodatkowe grzejniki nie bd potrzebne.

    Zalety ogrzewania powietrznego:

    rezygnacja z wodnego ogrzewania grzejnikowego lub podogowego, wiksza estetyka wntrz,

    atwo utrzymania czystoci,

    moliwo wykorzystania wentylacji nawiewno-wywiewnej z odzyskiem ciepa jako systemu

    grzewczego,

    maa bezwadno cieplna instalacji,

    powietrze nawiewane jest cieplejsze od powietrza wewntrznego co pozwala na wykorzystanie efektu

    Coandy polegajcego na przyleganiu strumienia powietrza nawiewnego do sufitu; sufit staje si

    kanaem potwartym i powietrze jest transportowane na koniec pomieszczenia pomimo

    umieszczenia nawiewnikw nad drzwiami wejciowymi, pozwala to na znaczne uproszczenie

    projektu systemu wentylacji, zastosowanie krtszych kanaw i ograniczenie strat cinienia.

  • 30

    Wady ogrzewania powietrznego:

    gorszy pionowy rozkad temperatury cieplej na grze chodniej na dole,

    mniej korzystny sposb przekazywania ciepa,

    zazwyczaj brak regulacji miejscowej, strumienia powietrza wentylacyjnego pomieszcze nie s

    indywidualnie regulowane i maj tak sam temperatur.

    Instalacja c.w.u.

    Znaczcy spadek zapotrzebowania na ciepo do ogrzewania budynkw NF40 i NF15 powoduje, e coraz

    wiksze znaczenie w bilansie energetycznym zaczyna odgrywa zapotrzebowanie na ciepo do przygotowania

    c.w.u. Do podstawowych rozwiza podnoszcych efektywno energetyczn instalacji naley zaliczy

    maksymalne ograniczenie strat ciepa na dystrybucji i cyrkulacji ciepej wody, zmniejszenie zuycia ciepej

    wody i jeli jest to opacalne ekonomicznie, wykorzystania do jej przygotowania odnawialnych rde energii.

    Projektujc instalacj c.w.u. naley:

    precyzyjnie okreli moc potrzebn do podgrzewania ciepej wody uytkowej. Przyjmowane zgodnie

    z norm PN 92/B-01706 zapotrzebowanie jednostkowe qj = 110 130 l/d na osob jest zbyt wysokie

    i prowadzi do przewymiarowania wymiennikw lub podgrzewaczy pojemnociowych. Zbyt wysoka

    moc zamwiona oznacza wiksze koszty uytkowania budynku. Rzeczywiste jednostkowe

    zapotrzebowanie na c.w.u. wynosi qj = 40 70 l/d na osob [10],

    precyzyjnie dobra wielko podgrzewacza lub zasobnika c.w.u., zbyt dua pojemno wraz

    z przewymiarowanym rdem ciepa moe prowadzi do powstania dodatkowych postojowych strat

    ciepa. Zastosowany podgrzewacz lub zasobnik c.w.u. powinien by bardzo dobrze zaizolowany,

    stosowa pompy adujce o wydajnoci zapewniajcej wykorzystanie akumulacyjnoci cieplnej

    zasobnikw ciepej wody uytkowej w pracy instalacji c.w.u.,

    stosowa baterie czerpalne o optymalnych rozwizaniach konstrukcyjnych pod wzgldem

    minimalizowania zuycia c.w.u. mog to by baterie z eko-przyciskiem, termostatyczne,

    bezdotykowe, perlatory zamiast zwykych sitek prysznicowych, urzdzenia zamykajce przepyw

    wody w niezakrconych kranach,

    waciwie zaizolowa termicznie instalacj (dotyczy to przewodw poziomych i pionowych

    w instalacji rozprowadzajcej i cyrkulacyjnej); grubo wymaganej warstwy izolacji powinna

    odpowiada zaleceniom podanym w normie PN-B-02421:2000 Ogrzewnictwo i ciepownictwo.

    Izolacja cieplna przewodw, armatury i urzdze. Wymagania i badania odbiorcze, np. dla

    przewodu DN 20 instalacji c.w.u. temperatura do 60C biegncego w czci ogrzewanej budynku ti

    12C wymagana grubo izolacji wynosi 15 mm, przy wspczynniku przewodzenia ciepa rwnym

    0,035 W/mK. W przypadku budynkw w standardzie NF15 wymagana grubo izolacji powinna by

    powikszona o wspczynnik 1,5. Dobrze zaizolowane przewody zajmuj znacznie wicej miejsca,

    co powinno by uwzgldnione na etapie projektowym,

    wyposay j w termostatyczne regulatory przepywu wody cyrkulacyjnej przez poszczeglne piony

    instalacji ciepej wody uytkowej,

    wyposay j w liczniki ciepa umoliwiajce monitoring jego zuycia i regulatory temperatury

    ciepej wody uytkowej, na jej odpywie z sekcji podgrzewu c.w.u. o jak najmniejszych staych

    czasowych. Ukad regulacji powinien umoliwia przeprowadzenie okresowej dezynfekcji termicznej

    instalacji,

  • 31

    stosowa pompy cyrkulacyjne o samoczynnej regulacji parametrw pracy, dostosowane do duej

    zmiennoci przepyww cyrkulacyjnych. Pompy powinny by jednoczenie sterowane za pomoc

    ukadw termostatycznych tak, aby maksymalnie skrci czas krenia wody w obiegu

    cyrkulacyjnym. Zastosowane pompy, podobnie jak w systemie grzewczym, powinny

    charakteryzowa si wysok sprawnoci - maym zuyciem energii elektrycznej - klasa A i wysza,

    rozway wykorzystanie odnawialnych rde energii do przygotowania c.w.u., o ile jest to

    uzasadnione ekonomicznie.

    Skadowe sprawnoci ukadw grzewczych i instalacji do podgrzania ciepej wody uytkowej

    wytyczne obliczeniowe

    Sprawno ukadw technologicznych i instalacji do podgrzania ciepej wody uytkowej naley okrela

    z uwzgldnieniem wszystkich skadowych sprawnoci w granicach bilansowych obiektu projektowanego wg:

    metodyki podanej w rozporzdzeniu dotyczcej wykonywania wiadectw charakterystyki

    energetycznej budynkw lub

    metodyki podanej w rozporzdzeniu dotyczcej wykonywania wiadectw charakterystyki

    energetycznej budynkw z uwzgldnieniem danych i wytycznych szczegowych udostpnionych

    przez producentw i dostawcw urzdze i technologii, lub

    w oparciu o udokumentowan wiedz techniczn.

    Pozostae, niezbdne dane i wymagania majce wpyw na wielko zapotrzebowania na energi kocow

    mona przyjmowa na podstawie:

    norm i wytycznych obowizujcych w projektowaniu, okrelonych na podstawie przepisw

    odrbnych,

    materiaw informacyjnych oraz dokumentw producentw materiaw, urzdze i technologii.

    Uwaga: W przypadku zastosowania niekonwencjonalnych i odnawialnych rde energii, w tym

    wykorzystania ciepa odpadowego i kogeneracji, wskaniki charakteryzujce wydajno energetyczn tych

    urzdze i technologii powinny by okrelone we waciwy sposb dla redniorocznych rzeczywistych

    warunkw i redniorocznych parametrw eksploatacyjnych na podstawie charakterystyk urzdze/technologii

    podanych przez ich dostawcw i producentw lub obliczone samodzielnie na podstawie dostpnej

    i udokumentowanej wiedzy technicznej.

    W przypadku zastosowania instalacji kolektorw sonecznych wielkoci uzyskanych efektw energetycznych

    naley udokumentowa przy pomocy odpowiednich oblicze, prawidowoci zaoe, wielkoci wskanikw

    itp.

    Powysze dotyczy rwnie przypadkw zastosowa takich rozwiza jak pompy ciepa, gruntowe powietrzne

    wymienniki ciepa itp.

    2.2.5. Okrelenie minimalnych wymogw dotyczcych standardw i jakoci wykonania

    ukadw owietleniowych

    Owietlenie mieszkania oprcz spenienia warunku oszczdnoci, efektywnoci energetycznej powinno

    rwnie spenia warunki estetyczne, zapewnia komfort psychiczny, uczucie przyjemnoci oraz zapewnia

    warunki bezpieczestwa, sprawne postrzeganie przy penej zdolnoci rozrniania przedmiotw i otoczenia

    bez ryzyka dla mieszkacw. Przy projektowaniu owietlenia naley uwzgldni w jakim celu jest ono

    tworzone, speniajc jednoczenie wymogi owietleniowe takie jak: rwnomierno owietlenia, poziom

  • 32

    luminancji, poziom natenia owietlenia, dostateczny kontrast. Podstawowy podzia owietlenia dla

    budynkw mieszkalnych:

    1. Owietlenie podstawowe, oglno-funkcjonalne

    2. Owietlenie do pracy, robocze

    3. Owietlenie dekoracyjne, akcentujco-efektowe.

    W mieszkaniach wystpuj zazwyczaj pomieszczenia typowo podzielone na: przedpokj/korytarz, pokj

    dzienny/jadalnia, kuchnia, sypialnia, azienka, taras, gara. Pomieszczenia mog zawiera wszystkie

    wczeniej wspomniane typy owietlenia:.

    Strefa wejciowa (korytarze, przedpokoje, klatki schodowe): owietlenie na wejcie owietlenie czce

    wiato wntrza mieszkalnego ze wiatem zewntrznym. Montowanie arwek halogenowych dajcych biae

    wiato umoliwia uzyskanie wraenia wikszego pomieszczenia poprzez skierowania wiata na sufit

    wiato porednie dobrze rozwietlajce cao. Dodatkowo mog posuy do wyeksponowania elementw

    dekoracyjnych. Nowoczesne rda halogenowe o mocach rzdu 35W zastpuj standardowe arwki

    halogenowe 50W, a najnowoczeniejsze rozwizania LED to zamienniki o mocy ok. 5W. W miejscach

    dugiego uytkowania owietlenia (schody, przedsionki) zalecane jest stosowanie rozwiza najbardziej

    energooszczdnych typu wietlwek kompaktowych oraz opraw LED.

    Pokj dzienny poprzez bardzo rnorodny charakter tego typu pomieszcze owietlenie powinno by

    dobrane w taki sposb by uwzgldnia wszystkie te cechy. Zostanie to zrealizowane poprzez zastosowanie

    owietlenia centralnego oraz dodatkowego (kinkiety czy lampy stojce, w