Pod stawy dzia³ania obiektywÛw wymiennych - Canon...

Podstawy działania obiektywów wymiennych

121

122

Budowa lustrzanek SLR a konstrukcja obiektywów

Rysunek 1

Rysunek 2

Jak wygląda świat obserwowany przez obiektyw?Budowa i cechy lustrzanek SLR.Budowa lustrzanek jednoobiektywowych (SLR) umożliwiakorzystanie z szerokiej gamy wymiennych obiektywów, copozwala na stworzenie optymalnego systemufotografowania. Na tym właśnie polega urok lustrzanekSLR. Główną cechą tego typu aparatów jest systemwizjera. Ponieważ obraz, który trafia na płaszczyznęogniskowania, jest widoczny przez wizjer, ujęciezapisywane cyfrowo (bądź na filmie) można wcześniejpodejrzeć.Promienie światła przechodzące przez obiektyw zostająodbite w górę przez lustro znajdujące się przedsoczewkami, dzięki czemu obraz ukazuje się na matówce,której położenie jest równoległe względem płaszczyzny

ogniskowania. Poprawna orientacja i wyświetlenie obrazu,nim dotrze on do okularu, możliwa jest dziękizastosowaniu pryzmatu pentagonalnego. Gdy wciśniętyzostanie spust migawki, podnosi się lustro i otwiera sięmigawka, dzięki czemu naświetlony zostaje film lubmatryca światłoczuła. Gdy migawka zamyka się, lustrowraca do swojej pierwotnej pozycji (rysunek 1).Dzięki temu obraz jest dokładnie kadrowany, nie występujezjawisko paralaksy, które stanowi istotny problem wprzypadku aparatów kompaktowych, w których kątpadania promieni światła jest różny dla soczewek i wizjera.

Wpływ długości ogniskowych na zdjęcia.Wrażenie, jakie wywiera zdjęcie, jest w dużej mierzezależne od rodzaju zastosowanego obiektywu. Różne

1. Obiekt jest obserwowany poprzez wizjer. 2. Lustro unosi się, a migawka zostaje otwarta, w wyniku czego film zostaje naświetlony.

3. Migawka zamyka się, a lustro wraca do swojej pierwotnej pozycji.

1. Obiekt jest obserwowany poprzez wizjer. 2. Lustro unosi się, a migawka zostaje otwarta, w wyniku czego film lub matryca światłoczuła zostaje naświetlona.

3. Migawka zamyka się, a lustro wraca do swojej pierwotnej pozycji.

Płaszczyzna zdjęcia

Drugi punkt główny*

Długość ogniskowej

Płaszczyzna ogniskowania

Kąt widzenia po przekątnej

Pole obrazowe

123


Rysunek 3

Zdjęcie 1Zdjęcie wykonane obiektywem EF 28-135mm f/3,5-5,6 IS USM

28 mm

50 mm

135 mm

ogniskowe obiektywów wpływają w szczególności nazasięg (kąt widzenia), perspektywę i głębię ostrościfotografowanego obiektu.Kąt widzenia jest określony jako kąt fotografowanegozasięgu kadru, jest więc ogólnie przedstawiany w skalikątowej (dla przekątnej kadru). Obraz pochwyconyprzez obiektyw jest okrągły i nie pokrywa się zprostokątem równym rozmiarowi płaszczyznyogniskowania. Jest to tzw. „pole obrazowe”.Rzeczywisty obraz jest wycinany ze środka polaobrazowego (rysunek 2).W aparatach 35 mm kąt widzenia (kąt dla przekątnejkadru) wynosi odpowiednio 180° w przypadkuobiektywów 15 mm typu „rybie oko”, 46° w przypadku

obiektywów 50 mm, 24° w przypadku obiektywów100 mm, 12° w przypadku obiektywów 200 mm iokoło 4° w przypadku teleobiektywów 600 mm. Zatemim dłuższa ogniskowa, tym węższy kąt widzenia(rysunek 3). Przy ogniskowej równej 2x kąt widzeniazmniejsza się do 1/2, zaś fotografowany obszar — do 1/4.Zdjęcie 1 przedstawia ujęcie wykonane przy użyciuogniskowych 28 mm, 50 mm i 135 mm. Kompozycjazmienia się wyraźnie — od szerokiego kątaukazującego stół i otaczającą przestrzeń, do zbliżeniana obiekt.

Ogniskowa Kąt widzenia po przekątnej600 mm

500 mm400 mm

300 mm

200 mm

135 mm

100 mm

85 mm

80 mm

70 mm

50 mm

35 mm

28 mm

24 mm

20 mm

14 mm

Rybie oko

124

Zmiana obrazu w zależności od ogniskowej

15 mm (rybie oko) 14 mm

35 mm28 mm

100 mm 135 mm

600 mm400 mm

125

20 mm 24 mm

85 mm50 mm

200 mm 300 mm


Zrozumienie znaczenia ogniskowych jest kluczowe przy doborze odpowiedniego obiektywu.Powyższa seria fotografii przedstawia jak wyglądają zdjęcia tego samego miejsca przy różnych ogniskowych.Im krótsza ogniskowa obiektywu, tym szersze pokrycie sceny; dłuższa ogniskowa oznacza węższe pokrycie sceny.Jak wspomniano na poprzedniej stronie, gdy ogniskowa wynosi 2x, powierzchnia fotografowanego obrazu wynosi 1/4,warto więc pamiętać o skali zmiany, szczególnie w przypadku obiektywów, z których korzysta się regularnie. Dlaprzykładu, przy doborze obiektywu bardzo przydatna jest umiejętność wyobrażenia sobie (bez konieczności patrzenia wwizjer), że kopuła stanowiąca główny obiekt zdjęcia wykonywanego przy użyciu obiektywu 50 mm będzie się stopniowoprzybliżać po zastosowaniu obiektywów 100 mm, 200 mm i 300 mm.

126

Perspektywa/Głębia ostrości

f/1,4 f/2,8

f/5,6

f/22

f/11

Głębia ostrości określa zakres obszaru, dlaktórego obraz jest ostry.Im mniejsza apertura, tym większa głębiaostrości.Głębia ostrości to zakres przestrzeni przed i za obiektem,dla której obraz jest ostry. Głębia ostrości zmienia się wdużym stopniu w zależności od różnych czynników, takichjak ogniskowa obiektywu, ustawienie apertury,wyostrzony fragment obrazu, odległość fotografowaniaoraz różnica odległości między głównym obiektem a tłem.Jak pokazano na zdjęciu 5, przy tych samych warunkachwykonywania zdjęcia mniejsza apertura oznacza większągłębię ostrości. Ponadto, zasięg wyostrzony to zależnośćokoło 1:2. Zasięg ten staje się płytszy przed i głębszy zagłówną odległością ostrzenia.Co więcej, „zamazywanie” obszarów nieostrych generujeróżne efekty fotograficzne, zależnie od użytegoobiektywu. Dlatego ważne jest umiejętne korzystanie z

tego efektu — wykonana fotografia powinna oddawaćwrażenie perspektywy.Głębię ostrości można spłycić poprzez skrócenieodległości fotografowania lub pogłębić poprzezzwiększenie tej odległości — nie zmieniając przy tymwielkości apertury. Efekt większej głębi ostrości uzyskaćmożna również poprzez skrócenie ogniskowej obiektywu;jej zwiększenie z kolei sprawia, że głębia ostrości jestmniejsza dla dowolnej odległości. Na głębię ostrości wznaczny sposób wpływa również odległość pomiędzyobiektem a tłem. Z tego względu, nawet jeśli dowykonania zdjęcia portretowego użyto teleobiektywu odużej aperturze, tło nie może zostać zamazane, jeśli niezostała zachowana odpowiednia odległość od głównegoobiektu. Z drugiej strony, gdy do wykonania zdjęcia użytoobiektywu szerokokątnego o dużej głębi ostrości, efektzamazanego tła można osiągnąć, nawet fotografującobiekt z bliska.

127

16 mm 24 mm


200 mm

50 mm

135 mm

Perspektywa to efekt wizualny światafotograficznego.Odpowiednie uchwycenie perspektywy, np. podczastworzenia dynamicznych, szerokokątnych fotografii iefektów zacieśnienia kompozycji z użyciemteleobiektywu, umożliwia wykonywanie zdjęć pełnychekspresji i wywołujących duże wrażenie na oglądających.Perspektywa to efekt optyczny, który decyduje o tym, jakblisko lub jak daleko od obiektu wydaje się znajdować tło.Im krótsza ogniskowa obiektywu, tym wyraźniejszy efekt;im dłuższa zaś ogniskowa, tym mniej efekt ten będziewidoczny i tym większe będzie wrażenie zacieśnieniakompozycji.Wystarczy przyjrzeć się serii zdjęć wykonanych przyzmianie odległości fotografowania. Uzyskano wyraźnyefekt, zachowując jednocześnie ten sam rozmiar obiektugłównego. Łatwo można dostrzec wyraźne zmianyperspektywy zachodzące przy zmianie ogniskowej.

Porównując powyższe fotografie, wykonane przyogniskowej 16 mm i 200 mm, można zauważyć, żeobiektyw szerokokątny nadaje zdjęciu wrażenie dużejodległości tła od głównego obiektu. Natomiast zdjęciewykonane przy użyciu teleobiektywu wywołuje wrażeniebardzo małej odległości pomiędzy obiektem a tłem, cosprawia, że kompozycja fotografii wygląda na zacieśnioną.Innymi słowy, obserwacja pozornej odległości pomiędzy obiektem i tłem przy zmianie odległości ostrzenia iogniskowej pokazuje, w jaki sposób powstajeperspektywa. I dlatego, nawet jeśli chcemy zachowaćjednakowy rozmiar obiektu głównego, w celu uzyskaniaefektu panoramicznego tła należy skorzystać z obiektywuszerokokątnego, a w przypadku chęci dostosowania tładla podkreślenia obiektu głównego należy użyćteleobiektywu. Dlatego właśnie tak ważny jestodpowiedni dobór obiektywu — zależny od żądanegoefektu fotograficznego.

128

Rozmiar klatkiPłaszczyzna ogniskowania

Płaszczyzna ogniskowania

Rozmiar klatki

22,5 x 15,0 mm*Średnica pola

obrazowego: φ27,3*Rozmiar obrazu

w aparacie EOS 30D

36 x 24 mmŚrednica pola

obrazowego: φ43,2

Tylna płaszczyzna ostrości

Tylna płaszczyzna ostrości

EF-S 18-55mm f/3,5-5,6 II USM(przeznaczony wyłącznie do współpracy z aparatami EOS SLR obsługującymi obiektywy EF-S)

EF 17-40mm f/4L USM(zgodny z pełnym rozmiarem klatki 35 mm)

Szczególne właściwości techniczne obiektywów EF-S

EF-S 60mm f/2,8 Macro USM

EF-S 10-22mm f/3,5-4,5 USM

EF-S 17-55mm f/2,8 IS USM

EF-S 17-85mm f/4-5,6 IS USM

EF-S 18-55mmf/3,5-5,6 II USMEF-S 18-55mmf/3,5-5.6 II

System optyczny obiektywów EF-S Porównanie tylnych elementów obiektywówStandardowe obiektywy EF (współpracująz wszystkimi aparatami EOS SLR)

Gumowy pierścień zapobiega przypadkowemu zamontowaniuw aparacie EOS SLR innym niż aparat EOS DIGITAL SLRwspółpracujący z obiektywami EF-S.

Znacznik mocowania obiektywu

Znacznik mocowania obiektywu

Punkt łączenia

Gumowy pierścień

Punkt łączenia

Obiektywy EF-S (litera „S” została dodana do nazwy obiektywów, aby odróżnić je od obiektywów EF).

Stale powiększająca się gama obiektywów EF-S obejmuje również obiektywystałoogniskowe do makrofotografii, super-szerokokątne obiektywy zmiennoogniskowe istandardowe zmiennoogniskowe obiektywy zfunkcją Image Stabilizer (Stabilizator obrazu). Nasze obiektywy EF-S zawierają systemy optyczne imechanizmy opracowane specjalnie z myślą o cyfrowychlustrzankach SLR korzystających z czujników rozmiaruramki APS-C, a więc mniejszej niż w przypadku formatu35 mm. Charakteryzuje je mniejsze pole obrazowe niż wprzypadku innych obiektywów EF, pasujące domniejszego rozmiaru ramki, oraz zastosowaniekonstrukcji skróconej tylnej płaszczyzny ostrości,możliwej dzięki zastosowaniu niewielkich, szybkopowracających luster w korpusie aparatu.Sensor rozmiaru APS-C zapewnia aparatowiwspółczynnik konwersji ogniskowej na poziomie 1,6x wporównaniu do formatu 35 mm, co w rezultacie daje kątwidzenia przeznaczony bardziej do telefotografii. FirmaCanon stworzyła modele EF-S 17-55mm f/2,8 IS USM odużej średnicy, EF-S 17-85mm f/4-5,6 IS USM z funkcjąImage Stabilizer (Stabilizator obrazu) oraz zwarty i lekkimodel EF-S 18-55mm f/3,5-5,6 II USM w celuzapewnienia wszechstronnych rozwiązań dla wszelkichrodzajów fotografii — od szerokokątnych ujęć pejzażu,poprzez zdjęcia zwykłe aż po portrety w trybie telefoto.Ponadto, seria EF-S obejmuje teraz również super-

szerokokątny obiektyw zmiennoogniskowy EF-S 10-22mm f/3,5-4,5 USM, stanowiący uzupełnienie rodzinystandardowych obiektywów zmiennoogniskowych, orazznakomity teleobiektyw do makrofotografii EF-S 60mmf/2,8 Macro USM.*Niektóre obiektywy EF-S nie są wyposażone w system

przesuniętej tylnej płaszczyzny ostrości.*Aparaty EOS SLR obsługujące obiektywy EF-S

EOS 30D, EOS 20D, EOS 20Da/EOS 400D DIGITAL/EOS350D DIGITAL/EOS 300D DIGITAL (stan na wrzesień 2006)

Konstrukcja zapobiega przypadkowemupodłączeniu do aparatów EOSnieobsługujących obiektywów EF-S orazuszkodzeniom korpusu aparatu.Obiektywy EF-S opracowano tak, aby ich mechanizmpasował tylko do korpusów aparatów EOS SLRobsługujących obiektywy EF-S. Wyposażono je wgumowy pierścień, który zapobiega uszkodzeniomkorpusu aparatu w przypadku prób montowaniaobiektywu w niewłaściwych aparatach EOS SLR.Obiektywy EF-S posiadają także inną pozycjęmocowania i biały prostokątny wskaźnik montowaniaobiektywu, który różni się kształtem i kolorem odinnych obiektywów EF, co zapobiega przypadkowympróbom podłączenia tych obiektywów donieodpowiednich aparatów EOS SLR.

129

EF-S 10-22mm f/3,5-4,5 USM


16 mm 27 mm 35 mm 50 mm 88 mm 136 mm

EF-S 17-85mm f/4-5,6 IS USM

EF-S 17-55mm f/2,8 IS USM

EF-S 18-55mm f/3,5-5,6 2 USMEF-S 18-55mm f/3,5-5,6 2

16 mm 35 mm

27 mm 136 mm

29 mm 88 mm

27 mm 88 mm

96 mm

60 mm (odpowiednik ogniskowej 96 mm dla formatu 35 mm)


EF-S 10-22mm f/3,5-4,5 USM

EF-S 17-85mm f/4-5.6 IS USM



Odpowiedniki ogniskowych dla formatu 35 mm

Bogaty wybór obiektywów, od opcji makro izdjęć w naturalnej skali wielkości poteleobiektywy średniego zasięgu.

W EF-S 60mm f/2,8 Macro USMObiektyw ten posiada ogniskową odpowiadającą mniejwięcej 96 mm dla formatu 35 mm. Jest to średniegozasięgu teleobiektyw do makrofotografii, za pomocąktórego można wykonać ostre zdjęcia w całym zakresie —od makro w naturalnej skali wielkości po nieskończoność.Może on służyć nie tylko do fotografowania kwiatów,owadów i małych zwierząt, ale także do ujęć krajobrazu,zdjęć portretowych i zwykłych.

W EF-S 10-22mm f/3,5-4,5 USMOgniskowa tego obiektywu odpowiada zakresowi16–35 mm dla formatu 35 mm. Jest to super-szerokokątny obiektyw zmiennoogniskowy, któryposzerza pole widzenia znacznie poza zasięg ludzkiegooka. Cecha ta sprzyja wykonywaniu zdjęć krajobrazówmorskich lub zbliżeń na rozległe pola kwiatów.

W EF-S 17-55mm f/2,8 IS USMTen zmiennoogniskowy obiektyw o dużej średnicyposiada ogniskową odpowiadającą zakresowi27–88 mm dla formatu 35 mm. Maksymalny otwórwzględny rzędu f/2,8 oraz okrągły kształt przysłonypozwalają na osiągnięcie pięknego efektu rozmycia tła,zaś mechanizm redukujący zamazania powstałe wwyniku drgań aparatu sprawia, że jest to idealnyobiektyw do fotografii w różnych warunkach, w tym dofotografii portretowych w naturalnym oświetleniu.

W EF-S 17-85mm f/4-5,6 IS USMTen zmiennoogniskowy obiektyw o 5-krotnymzbliżeniu, z ogniskową odpowiadającą zakresowi27–136 mm dla formatu 35 mm, pozwala nawykonywanie pełnej gamy zdjęć — od fotografiiszerokokątnych po zdjęcia w trybie telefoto. Dużyzasięg zbliżenia sprawia, że jest to obiektywuniwersalny, mogący spełnić niemal wszystkie potrzebyw zakresie fotografowania — od ujęć krajobrazów izdjęć grupowych po zwykłe zdjęcia i portrety.

W EF-S 18-55mm f/3,5-5,6 II USM / EF-S 18-55mmf/3,5-5,6 II

Ten lekki obiektyw zmiennoogniskowy o zwartejkonstrukcji, z ogniskową odpowiadającą zakresowi29–88 mm dla formatu 35 mm, jest na tyle uniwersalny,że można z niego korzystać przy rodzajachfotografowania — od szerokokątnych zdjęć grupowychpo standardowe zdjęcia i portrety w trybie telefoto,które zapewniają znakomity efekt rozmycia tła.

Obiektywy EF a fotografia cyfrowa

130

Rozmiar obrazu a wybór obiektywu

Pełen rozmiar klatki 35 mm i rozmiar obrazu w fotografii cyfrowej (wymiary obrazu) a wybór obiektywu

EOS-1D Mark@N

EOS 30D*

36,0 x 24,0 mm (EOS-1Ds Mark @)*Rozmiar obrazu dla modelu EOS 5D : 35,8 x 23,9 mm.

28,7 x 19,1 mm (EOS-1D Mark @ N) 22,5 x 15,0 mm (EOS 30D)* Rozmiar obrazu dla modelu

EOS 400D DIGITAL SLR:22,2 x 14,8 mm.

Różnice w rozmiarze obrazuCyfrowe lustrzanki SLR wykorzystują matryceświatłoczułe CMOS lub CCD zamiast standardowegofilmu. Rozmiar matrycy, zależny od korpusu aparatu,decyduje o rozmiarze obrazu (wymiarach zdjęcia).Cyfrowe lustrzanki SLR firmy Canon rejestrują obrazyw trzech przedstawionych poniżej rozmiarach.

Rozmiar obrazu a efektywny kąt widzeniaRóżnice w rozmiarze obrazu mają wpływ na rzeczywistyobszar pojawiający się na fotografii, czyli innymi słowy,na efektywny kąt widzenia. Rozmiar zdjęć wykonanychaparatem EOS-1Ds Mark II/EOS 5D odpowiadarozmiarowi uzyskiwanemu w przypadku filmu 35 mm;aparat EOS-1D Mark II N ma mniejszą matrycę, zaśwymiary obrazu w modelu EOS 30D* są jeszczemniejsze. Im mniejszy rozmiar obrazu, tym mniejszystaje się efektywny kąt widzenia na dowolnejogniskowej. Jak pokazuje powyższe porównanierozmiarów, zdjęcia wykonane przy użyciu obiektywu100 mm z modelem EOS-1D Mark II N i EOS 30Dbędą opisane efektywnym kątem widzenia mniej więcejrównym zdjęciom wykonanym odpowiednio zobiektywami 130 mm i 160 mm w przypadku modeliEOS-1Ds Mark II/EOS 5D. Innymi słowy, współczynnikprzeliczania ogniskowej dla EOS-1D Mark II N tookoło 1,3x standardowej klatki 35 mm, a w przypadkumodelu EOS 30D — około 1,6x.Efekt ten można wykorzystać w celu zwiększeniawspółczynnika zbliżenia teleobiektywu lub szkiełmakro, aby tym samym jeszcze bardziej przybliżyćobiekt. Jednak w takim przypadku fotografiaszerokokątna wymagać będzie jeszcze szerszychobiektywów.* Aparat EOS 400D DIGITAL SLR charakteryzuje się podobnym rozmiarem

obrazu co model EOS 30D.

Wybór obiektywu szerokokątnegoW przypadku aparatu EOS 30D, wykonywanie zdjęćprzy ogniskowej 16 mm zapewni ten sam kąt widzeniaco zdjęcie przy ogniskowej 25 mm wykonane przezaparat o pełnym rozmiarze klatki 35 mm.

— EOS-1Ds Mark@/EOS 5D — EOS-1D Mark@N — EOS 30D*

131

Aparat z pełną klatką 35 mm, ogniskowa 16 mm Zdjęcie 1

Zdjęcie 2

EOS 30D* z ogniskową 16 mm

Pełne zestawienie obiektywów EF

— EOS-1Ds Mark@/ EOS 5D — EOS 30D*

Aparat z pełną klatką 35 mm,ogniskowa 25 mm


O perspektywie decyduje odległość fotografowania,zatem w przypadku zdjęć 1 i 2 perspektywa będzietaka sama. Innymi słowy, aby w aparacie EOS 30Dosiągnąć kąt widzenia możliwy przy pełnym rozmiarze35 mm, należy wybrać obiektyw o szerszej ogniskowej.Seria obiektywów EF zawiera pełną gamęszerokokątnych obiektywów zmiennoogniskowych iszerokokątnych obiektywów stałoogniskowych, w tymm.in. modele EF 16-35mm f/2,8L USM, EF 17-40mmf/4L USM, EF 24-70mm f/2,8L USM i EF-S 10-22mmf/3,5-4,5 USM, co pozwala na odpowiedniedopasowanie obiektywu do rozmiaru obrazu aparatu.

Głębia ostrości a perspektywaPo podłączeniu do aparatu EOS 30D obiektyw EF 85mmf/1,8 USM staje się pod względem kąta widzeniapraktycznie obiektywem o parametrach 136 mm f/1,8.Biorąc pod uwagę powyższe, zdawałoby się, że możliwejest wykonanie zdjęcia z płytszą głębia ostrości niż wprzypadku użycia obiektywu EF 135mm f/2L USM zfilmem 35 mm, ale w rzeczywistości tak nie jest. Jako żeogniskowa w zasadzie się nie zmienia, głębia ostrości wrozumieniu sensorów i rozmytego obrazu w obszarachnieostrych pozostają takie same dla obiektywu EF 85mmf/1,8 USM. A jeśli obraz ma zostać powiększony dorozmiaru odbitki A3 (około 11 x 14 cali/297 x 420 mm),EOS 30D wymaga większego powiększenia niż wprzypadku filmu 35 mm, ponieważ rozmiar jego ekranujest mniejszy. Mimo to, głębia ostrości na odbitce będziepłytsza dla tej drugiej kombinacji, tworząc nawet większerozmycie w tle. Oznacza to, że aby osiągnąć większerozmycie w tle przy użyciu aparatu EOS 30D, należywykonywać zdjęcia przy większej aperturze. Co więcej,perspektywa powiązana jest z kątem widzenia, więc jeśli

mimo różnej ogniskowej dla poszczególnych obiektywówwyjściowy kąt jest ten sam z uwagi na różnicę w rozmiarzeobrazu (tak jak na fotografiach pokazanych wyżej),perspektywa również pozostanie niezmieniona.

Wybór obiektywu z szerokiej oferty naszej firmyPodczas pierwszych prób korzystania z cyfrowegoaparatu SLR różnice w kącie widzenia dlaposzczególnych rozmiarów ekranu mogą wprawić wzakłopotanie. Jednak po przyswojeniu tego nowegoaspektu różnice te będzie można wykorzystać dotworzenia nowych kątów widzenia i głębi ostrości dlaposzczególnych obiektywów. Atrakcyjność obiektywówEF polega również na tym, że użytkownik ma doswojej dyspozycji szeroką gamę produktów (ponad50 obiektywów), dzięki czemu może łatwo znaleźćodpowiedni obiektyw do danego rodzaju zdjęć.

Równoważny kąt widzenia

132

Jak unikać typowych dla fotografii cyfrowej efektów flary i zjawy

W przypadku płaskiej soczewki ochronnej W przypadku soczewki wklęsło-wypukłej

W obiektywach zawierających płaskie soczewki ochronne, pojawia się reflekspomiędzy matrycą a soczewką, który powoduje, że obiekt zostajesfotografowany w pozycji innej niż rzeczywista.

Na zdjęciach wykonanych z obiektywami zawierającymi soczewkę wklęsło-wypukłą, brak jest refleksów światła widocznych na zdjęciu po lewej.

Wiele teleobiektywów, w tym modelEF 300mm f/2,8L IS USM,wykorzystuje soczewki wklęsło-wypukłe redukujące wewnętrzneodbicia obrazu, do których dochodziw aparatach cyfrowych.

Współczynnik odbicia w matrycachWspółczynnik odbicia matrycy w aparacie cyfrowymjest wyższy niż w przypadku aparatów analogowych.Aparaty cyfrowe charakteryzuje cecha znaną jakoodbicie regularne lub lustrzane, co przyczynia się dopowstawania efektu flary i zjawy w środku obiektywu,gdy wpada do niego światło z jasnego źródła i odbijasię ono z powrotem do matrycy. Aby rozwiązać tencharakterystyczny dla fotografii cyfrowej problem, wkonstrukcji obiektywów zastosowano nowerozwiązania optyczne, które mają na celu przeniesienieznakomitego działania obiektywów EF do fotografiicyfrowej. Takie jest bowiem zadanie obiektywów EF werze cyfrowej — stanowić główny element systemuEOS zarówno w fotografii analogowej, jak i cyfrowej.

Zastosowanie soczewek wklęsło-wypukłychWalka sportowców na stadionie lub rywalizacjasamochodów wyścigowych pędzących po torze.Wszystko to w blasku jupiterów lub reflektorówsamochodowych — licznych silnych źródeł światła.Standardowe super-teleobiektywy są wyposażone wszkło ochronne znajdujące się tuż przed pierwszą grupąsoczewek. Jeśli szkło jest płaskie, światło wpadające doobiektywu z jasnego źródła zostanie odbite od matrycy itrafi z powrotem na wewnętrzną stronę szkłaochronnego, tworząc efekt kolistych zjaw.* Aby temuzapobiec, we wszystkich super-teleobiektywach IS firmyCanon o dużej aperturze zamontowano ochronnesoczewki wklęsło-wypukłe. Soczewki wklęsło-wypukłeto soczewki sferyczne, charakteryzujące się taką samąkrzywizną po obu stronach. Użycie tych soczewek jakoelementu ochronnego sprawia, że światło odbite odmatrycy tworzy obraz przed matrycą i zostaje

Szkło ochronne (płaskie)

Promień światła odbity przez szkło ochronne

Promień światła odbity przez powierzchnię matrycyWpadający promień

światła


Promień światła odbity przez powierzchnię matrycy

Wpadający promień światła

Sferyczne szkło ochronne (soczewka wklęsło-wypukła)

Matryca światłoczuła

Szkło ochronne (płaskie)


Promień światła odbity przez powierzchnię matrycyWpadający promień

światła




Sferyczne szkło ochronne (soczewka wklęsło-wypukła)


133

Obiektyw, w którym kształt i powłoka soczewek nie zostałyzoptymalizowane

Obiektyw, w którym kształt i powłoka soczewek zostałyzoptymalizowane


Zoptymalizowana powłoka,zastosowana m.in. w obiektywieEF 16-35mm f/2,8L USM,zapobiega powstawaniu efektówflary i zjawy, które częstowystępują w fotografii cyfrowej.

Efekt flary i zjawy pojawiają się w przypadku obiektywów, w których kształt ipowłoka soczewek nie zostały zoptymalizowane.

Efekt flary i zjawy są redukowane w przypadku obiektywów, w których kształt ipowłoka soczewek zostały zoptymalizowane.

rozproszone. Ponieważ niemal całe światło rozproszonenie trafia na elementy odbijające, zapobiega topowstawaniu zjaw, a jednocześnie pozwala osiągnąćwysoki kontrast obrazu.Dzięki znakomitej wydajności super-teleobiektywówIS o dużej aperturze zdjęcia wykonane na stadionach itorach wyścigowych charakteryzują się jakością, jakiejwymagają profesjonalni fotografowie korzystający zcyfrowych lustrzanek SLR.* Jeśli filtr zostanie zamontowany na zwykłych soczewkach, efekty zjawy mogą

pojawić się nad punktem występowania silnego źródła światła wewnątrz ramki.W takim przypadku wystarczy zdjąć filtr.

Super-teleobiektywy z soczewkami wklęsło-wypukłymiV EF 300mm f/2,8L IS USM V EF 500mm f/4L IS USMV EF 400mm f/2,8L IS USM V EF 600mm f/4L IS USMV EF 400mm f/4 DO IS USM

Optymalny kształt i powłoka soczewek wobiektywachNawet jeśli używany obiektyw nie ma wbudowanejsoczewki ochronnej, warunki fotografowania mogąspowodować, że na zdjęciach wykonanych aparatemcyfrowym pojawi się efekty flary i zjawy, nieobecny wprzypadku korzystania z aparatu analogowego. Jeśliwewnątrz kadru jest obecne silne źródło światła, światło

odbite od matrycy może stworzyć złożone wzory odbićw obiektywie, powodując powstawanie efektu flary izjawy. Aby zapobiec temu charakterystycznemu dlafotografii cyfrowej problemowi, zoptymalizowanokształt i powłoki soczewek w obiektywach z serii f/2,8L(np. EF 16-35mm f/2,8L USM) oraz w innych modelach(np. EF 17-40mm f/4L USM).Co ważne, każdy element obiektywu ma innąkonstrukcję, co ma zredukować powielanie refleksówwewnątrz obiektywu. Ponadto powierzchnia soczewek,która w dużym stopniu wpływa na współczynnik odbicia,pokryta została specjalną wielowarstwową powłoką odużej transmitancji. Dzięki temu światło odbite odmatrycy uchodzi z obiektywu w kierunku obiektu, coogranicza powstawanie efektu flary i zjawy. Zachowanoprzy tym legendarny już balans kolorów firmy Canonpoprzez zastosowanie dokładnych proporcji pomiędzywielowarstwowymi i jednowarstwowymi powłokami.



Zdolność zbierająca soczewek, widoczna jedynie w skrajnym powiększeniu




Odbicie od powierzchni soczewki zostało zredukowane dzięki optymalizacji powłoki.

Obiektyw



Zdolność zbierająca soczewek, widoczna jedynie w skrajnym powiększeniu




Odbicie od powierzchni soczewki zostało zredukowane dzięki optymalizacji powłoki.

Obiektyw

134

135

Zdolność zbierająca soczewek, widoczna jedynie w skrajnympowiększeniu

Gdy obiektyw ma niskąrozdzielczość

Nawet po podłączeniu do aparatu cyfrowego obiektyw EF ma bardzo duże możliwości. Na powyższym zdjęciu zatłoczonej przystani wysoka rozdzielczość doskonaleuwidacznia szczegóły konstrukcji poszczególnych łodzi. Fotografowanie szczegółowych obiektów, np. pejzaży, jest możliwe bez konieczności dokonywania wyboru pomiędzyaparatem cyfrowym a analogowym aparatem 35 mm.

Czerpanie przyjemności z powiększeńcyfrowychDzięki ulepszonemu działaniu drukarekatramentowych niektóre modele mogą osiągnąćpoziom jakości wydruku równy efektom uzyskiwanymw przypadku tradycyjnych technik fotograficznych. Cowięcej, niższy koszt druku i możliwość manipulacjiobrazem na komputerze sprawiają, że odwzorowanieobrazu na wydruku jest niemal idealne. Z tych i wieluinnych przyczyn coraz częściej czerpać przyjemność zpowiększania cyfrowych obrazów do rozmiarów A4(ok. 8,5 x 11 cali/210 x 297 mm) i A3(ok. 11 x 14 cali/297 x 420 mm).

Wybór obiektywu o wysokiej rozdzielczościPodobnie jak w przypadku zdjęć analogowychwywoływanych tradycyjną techniką, przywielokrotnym powiększeniu fotografii cyfrowej siłaoddziaływania obrazu zależy głównie od jego ostrości.Wykonywanie zdjęć przy użyciu obiektywów owysokiej rozdzielczości pozwala uzyskiwać bardziejimponujące ujęcia po powiększeniu obrazówcyfrowych do rozmiarów A4 i A3. Seria EF obejmujeszeroką gamę obiektywów wysokiej rozdzielczości, wtym obiektywy typu L, które zapewniają niezwykłąostrość powiększonych obrazów cyfrowych.

Wybór obiektywu z niską aberracjąchromatycznąOsiowa aberracja chromatyczna pojawiająca się częstow teleobiektywach oraz różnica chromatyczna wpowiększeniu występująca często w obiektywachszerokokątnych objawia się na zdjęciach jako kolory,które rozmywają się poza kontury obiektu. Ten rodzajrozmycia jest tym bardziej zauważalny, im większa jestodbitka, powodując obniżenie ogólnej jakości obrazu.Obiektywy EF typu L zawierają soczewki fluorytowe,UD i super UD korygujące wspomniane aberracje wteleobiektywach i obiektywach szerokokątnych.Obiektywy EF 400mm f/4 DO IS USM i EF 70-300mmf/4,5-5,6 DO IS USM zawierają soczewki DO, które sąbardzo skuteczne w redukowaniu dużej aberracjichromatycznej. Efekty działania optyki w połączeniu zsoczewkami DO są najbardziej widoczne, gdyfotografia jest skrajnie powiększona. Mniejszaaberracja chromatyczna to lepsza ogólna ostrośćobrazu; rezultat jest bardzo dobry, nawet przy dużychpowiększeniach.

Obiektywy IS z systemem stabilizacji obrazuKolejnym ważnym czynnikiem w przypadku odbitekdużego formatu jest rozmycie spowodowaneporuszeniem ręki podczas wykonywania zdjęcia. Jest toniewielki czynnik, który może jednak zepsuć udanąfotografię.Efekt poruszenia ręką może być mniej lub bardziejwidoczny, zależnie od rozmiaru obrazu danego aparatucyfrowego. Dla przykładu, ponieważ obraz w modeluEOS 30D jest mniejszy niż w aparacie analogowym35 mm, wykonanie odbitki w tym samym rozmiarzełączy się z koniecznością większego powiększeniaoryginalnego zdjęcia. A ponieważ im większepowiększenie fotografii, tym bardziej widoczne

Gdy obiektyw ma wysokąrozdzielczość

Osiowa aberracja chromatyczna (lub różnica chromatyczna po powiększeniu) powstaje w wyniku różnic długości fal lubczęstotliwości światła odbitego od obiektu. Zjawisko to nie tylko obniża ostrość zdjęcia, ale może także spowodowaćpojawienie się kolorowych ramek na krawędziach obiektu, które nie powinny być obecne na zdjęciu. Obiektywy EFopracowano tak, aby zredukować aberrację chromatyczną, umożliwiając tym samym osiągnięcie jednolitej ostrości ipoprawnego odwzorowania kolorów od środka zdjęcia po jego krawędzie.

Zestawienie obiektywów ISV EF 300mm f/2,8L IS USMV EF 300mm f/4L IS USMV EF 400mm f/2,8L IS USMV EF 400mm f/4 DO IS USMV EF 500mm f/4L IS USMV EF 600mm f/4L IS USMV EF 24-105mm f/4L IS USMV EF 28-135mm f/3,5-5,6 IS USMV EF 28-300mm f/3,5-5,6L IS USMV EF 70-200mm f/2,8L IS USMV EF 70-200mm f/4L IS USMV EF 70-300mm f/4-5,6 IS USMV EF 70-300mm f/4,5-5,6 DO IS USMV EF 100-400mm f/4,5-5,6L IS USMV EF-S 17-55mm f/2,8 IS USMV EF-S 17-85mm f/4-5,6 IS USM

rozmycie, to zbliżony poziom ruchu ręką będziebardziej zauważalny w przypadku aparatu EOS 30D.Obecna seria obiektywów EF składa się z 16 modeliobiektywów IS, obejmujących zakres od fotografiiszerokokątnej po tryb super-teleobiektywu. Użyciewłaściwego obiektywu IS do określonego zadaniapozwoli na osiągnięcie ostrych obrazów z niemalniezauważalnym rozmyciem, nawet w przypadkuodbitek dużego formatu.

Obiektyw koryguje aberrację chromatyczną widoczną napowiększeniu

Obiektyw bez korekcji aberracjichromatycznej na powiększeniu


Funkcja IS (stabilizacjaobrazu) włączona

Funkcja IS (stabilizacjaobrazu) wyłączona

136

Odwzorowanie kolorów w aparatach cyfrowych

Zdjęcie obiektów w oświetleniu fluorescencyjnym, przy użyciu funkcji AWB (automatycznego balansu bieli)

Zdjęcie obiektów w oświetleniu fluorescencyjnym, przy użyciufunkcji balansu bieli (światło słoneczne)

Kolory można prawidłowo odwzorować nawet w warunkach oświetlenia fluorescencyjnego.

Kolorów nie można prawidłowo odwzorować przy użyciu kolorowego filmu dozdjęć w świetle dziennym.

Czynniki wpływające na odwzorowywaniekolorówW przypadku zdjęć wywołanych techniką tradycyjną,uważa się powszechnie, że o dokładnościodwzorowywania kolorów decydują obiektyw i film.Jednak w przypadku aparatów cyfrowych sposóbodwzorowywania kolorów nie zależy wyłącznie odobiektywu, ale także od sposobu, w jaki matrycaprzekształca docierające do niej światło w obraz. Możliwejest także dostosowanie odwzorowania kolorów poprzezzmianę ustawień balansu bieli i wybór wzorca kolorów.

Ustawienia balansu bieliDostępne są dwa ogólne rodzaje filmów kolorowych.Film do fotografii w świetle dziennym pozwala napoprawne odwzorowanie kolorów w świetlesłonecznym; z kolei film do fotografii w świetlewolframowym pozwala odpowiednio odwzorowaćkolory w przypadku zdjęć wykonywanych w otoczeniuoświetlonym żarówkami. Należy dodać, że w przypadkuoświetlenia fluorescencyjnego poprawnych kolorów niemożna uzyskać bez użycia filtra żelatynowego w celupoprawy temperatury kolorów.W przypadku aparatów cyfrowych nie jest jednakkonieczne stosowanie takich metod. Zamiast wybieraćrodzaj filmu dostosowany do źródła światła i stosowaćfiltry w celu ocieplenia kolorów wystarczy ustawićbalans bieli, dopasowując ustawienia do warunkówoświetlenia. Cyfrowa seria EOS oferuje gotowe trybybalansu bieli dopasowane do naturalnego światła,fotografowania w cieniu, przy zachmurzonym niebie,przy oświetleniu żarówkowym, fluorescencyjnym i dofotografii z użyciem lampy błyskowej. Balans bielimożna również ustawić ręcznie lub automatycznie.Efekt przypominający niebieską poświatę widoczny naportretach wykonywanych w cieniu z użyciemkolorowego filmu do fotografii dziennej nie jest jużproblemem, a to dzięki ustawieniom balansu bielioferowanym przez fotografię cyfrową.

137

Wzorzec kolorów 3

Wzorzec kolorów 1


Wykres chromatyczności (xy)

Tę fotografię wykonano przy użyciu wzorca kolorów 3; wysokie ustawienie nasycenia umożliwia odwzorowanieżywych kolorów kwiatów.TS-E 45mm f/2,8·1/1000 sek.·f/2,8

Tę fotografię wykonano przy użyciu wzorca kolorów 1(ustawienie standardowe).

Zakres światła widzialnego

0,00,0 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8

0,1

0,2

0,3

0,4

0,5

0,6

0,7

0,8

0,9

Adobe RGB

sRGB

x

y

Wybór wzorca kolorówNa rynku dostępnych jest wiele różnych rodzajówfilmów kolorowych różnych producentów, które są wstanie wiernie odwzorować kolor skóry lub jasnekolory kwiatów; fotograf może więc dobrać film, mającna uwadze fotografowany obiekt.W ten sam sposób aparaty EOS-1Ds Mark II i EOS-1D Mark II N pozwalają na wybranie wielu różnychwzorców kolorów. Wzorzec kolorów opisują trzy cechy:barwa, nasycenia i jasność. Technologia aparatówcyfrowych obejmuje jeszcze jeden termin: przestrzeńkolorów. Odnosi się on do zakresu światła widzialnego,który może zostać odtworzony na fotografii.Najpopularniejszą przestrzenią kolorów jest przestrzeńsRGB. Dzięki temu, że przestrzeń ta składa się zczterech kolorów, możliwe jest dobranie właściwościodwzorowywania kolorów, podobnie jak ma to miejscew przypadku filmu fotograficznego. Jeśli sytuacja tegowymaga, można również wybrać przestrzeń AdobeRGB, która umożliwia odwzorowanie szerszegozakresu kolorów.

Balans kolorów obiektywuDość powszechne jest przekonanie, że manipulującustawieniami w aparacie cyfrowym, można zmienićustawienia balansu kolorów obiektywu. LustrzankiSLR są jednak tworzone z myślą o możliwościwymiany obiektywu. Niezależnie od tego, czy korzystasię z aparatu cyfrowego, czy analogowego, istotne jestustandaryzowanie odwzorowywania kolorów (balansukolorów) dla wszystkich obiektywów. Tradycyjny,ustandaryzowany balans kolorów, z którego słynąobiektywy firmy Canon, to także kluczowy elementpozwalający na stworzenie wyjątkowo komfortowegośrodowiska fotograficznego — także w przypadkuaparatów cyfrowych.

138

Zalecenia dotyczące korzystania z aparatów cyfrowych Obiektywy EF a fotografiacyfrowa

W przypadku odbitki formatu A3

Jeśli na matrycy zbierze się kurz, zabrudzenia pojawią się na zdjęciu. Będzie to szczególnie widoczne w przypadkuodbitek wielkoformatowych.

Nie należy polegać na komputerowympoprawianiu obrazówObrazy uchwycone aparatem cyfrowym możnapoprawić pod względem ostrości, jasności, kontrastu iinnych czynników, korzystając z komputera. Należyjednak unikać nadmiernego polegania na komputerze wzakresie korekcji błędów występujących na zdjęciach.Powodem tego jest to, że większość procesów, którymjest poddawany obraz, wiąże się ze spadkiem jegojakości. Podstawy dobrego fotografowania są takie samew przypadku aparatów cyfrowych i analogowych. Abywykonać dobre zdjęcie, należy przede wszystkim zadbaćo odpowiednie naświetlenie i ostrość oraz zapobiecdrganiom aparatu. Najlepiej potraktować retuszkomputerowy jako środek ostateczny, dodatkowyelement w procesie fotografowania, i w jak największymstopniu wykorzystać możliwości obiektywu EF.Uzyskanie na komputerze lepszych rezultatów niż te,które oferuje oryginalne zdjęcie, jest często bardzotrudne. Dotyczy to szczególnie obrazów zapisanych zwykorzystaniem kompresji JPEG. Dzieje się tak dlatego,że w momencie wykonania zdjęcia w aparacie jesturuchomiany ustandaryzowany proces „wywoływania” (awłaściwie rodzaj przetwarzania obrazu cyfrowego).Korzystając z formatu RAW, wykonane zdjęcia należyprzetworzyć na komputerze przy użyciu dołączonegooprogramowania (np. Digital Photo Professionals). Procesten pozwala na dowolne manipulowanie obrazem bezspadku jego jakości — nawet pomimo wielokrotnegoprzetwarzania tych samych danych. Z drugiej jednakstrony zdjęcia wykonanego przy niewłaściwym ustawieniuekspozycji, nieostrego lub zrobionego w momencieporuszenia aparatu nie da się później naprawić, bezwzględu na wysiłek włożony w proces retuszowania.

Zapobieganie przedostawaniu się brudu i kurzudo wnętrza aparatu lub na soczewki podczaszmiany obiektywówZmienianie obiektywów w wietrznych miejscach możespowodować, że przez mocowanie obiektywu dośrodka aparatu dostaną się brud i kurz. Jeśli kurzdostanie się na matrycę, na obrazie pojawią się czarneplamki lub rozmycia obrazu. Aby temu zapobiec,zalecamy podjęcie następujących kroków:V Obiektywy należy zmieniać szybko, w miejscach

osłoniętych od wiatruV Na korpus aparatu należy zawsze zakładać zaślepkę,

jeśli nie jest do niego podłączony obiektywV Obiektyw należy zmieniać mocowaniem

skierowanym do dołuV Nie należy ustawiać aparatu obiektywem do góryV Należy uważać, aby kurz nie dostał się na zaślepkę

korpusu lub obiektywu

Matryce światłoczułe są bardzo delikatne. Jeślikiedykolwiek zajdzie potrzeba wyczyszczeniapowierzchni czujnika, należy wykonać tę czynnośćzgodnie z opisem w podręczniku lub oddać aparat doautoryzowanego serwisu firmy Canon.

139

EF LENS WORK III Oczy systemu EOS

wrzesień 2006 r., wydanie ósme

Publikacja i planowanie Canon Inc. Lens Products GroupProdukcja i redakcja Canon Inc. Lens Products GroupDruk Nikko Graphic Arts Co., Ltd.Podziękowania za współpracę dla: Brasserie Le Solférino/Restaurant de la Maison Fouraise, Chatou/

Hippodrome de Marseille Borély/Cyrille Varet Créations, Paris/JeanPavie, artisan luthier, Paris/Participation de la Mairie de Paris/Jean-Michel OTHONIEL, sculpteur

©Canon Inc. 2003

Produkty i dane techniczne mogą ulec zmianie bez uprzedzenia.Zdjęcia zawarte w tej książce są własnością firmy Canon Inc. lub użyto ich za zgodą autorów.

CANON INC. 30-2, Shimomaruko 3-chome, Ohta-ku, Tokyo 146-8501, Japan

Pod stawy dzia³ania obiektywÛw wymiennych - Canon...

Documents

Transcript of Pod stawy dzia³ania obiektywÛw wymiennych - Canon...