W jaki sposób fizyka

ułatwia życie"Powiedz mi, a zapomnę. Pokaż mi, a zapamiętam. Pozwól mi zrobić, a zrozumiem"

- nowe kompetencje uczniów i nauczycieli w Gminie i Mieście Przasnysz

Projekt edukacyjnyKlasa III Gimnazjum

Szkoła Podstawowa im. maj. Henryka Sucharskiego w Nowej Krępie

Plan prezentacji

Rozszerzalność temperaturowa ciał

Maszyny proste

Ciśnienie

Siła wyporu (Prawo Archimedesa)

Pierwsza zasada dynamiki

Zjawisko odbicia fali elektromagentycznej

Zjawisko załamania światła

Rozszerzalność temperaturowa ciał

Ciała stałe, ciekłe i gazowe pod wpływem temperatury zmieniają swoją

objętość. Rozciągają się latem, a kurczą zimą.

Zastosowanie:

pasteryzacja

przewody elektryczne na słupach

budowa torów kolejowych

likwidacja odkształceń piłeczki ping-pongowej

Doświadczenia:

dylatoskop

pierścień Gravesandego

Konserwowanie żywności - pasteryzacja

Wlewanie gorącego przetworu do słoika -> zawartość słoika rozszerza się -

> gorące powietrze ucieka na zewnątrz -> temperatura zaczyna maleć i

powietrze zaczyna się ochładzać i zmniejszać swoja objętość -> w słoiku

wytwarza się podciśnienie -> ciśnienie atmosferyczne (wyższe niż

podciśnienie w słoiku) dociska nakrętkę -> nakrętka również się kurczy

pod wpływem zimna i dodatkowo utrudnia wymianę tlenu.

Doświadczenie:

butelka z balonikiem

Rozszerzalność temperaturowa ciał

Likwidacja odkształceń piłeczki

ping-pongowej

Włożenie piłeczki do pojemnika z gorącą wodą -> powietrze w piłeczce

zwiększa swoją objętość -> odkształcenie znika.

Doświadczenie:

piłeczka ping-pongowa i

naczynie z gorącą wodą

Rozszerzalność temperaturowa ciał

Budowa torów kolejowych

Zachowanie odpowiednich dylatacji w zależności od rodzaju materiału, z

którego zbudowane są tory:

zbyt małe dylatacje -> wykolejenie pociągu

zbyt duże dylatacje -> stukanie kół o szyny

Rozszerzalność temperaturowa ciał

Tory stacji Ursus Niedźwiadek w Warszawie

Źródło: fot. Lech Marcinczak, tvnwarszawa.pl

Plan prezentacji

Rozszerzalność temperaturowa ciał

Maszyny proste

Ciśnienie

Siła wyporu (Prawo Archimedesa)

Pierwsza zasada dynamiki

Zjawisko odbicia fali elektromagentycznej

Zjawisko załamania światła

Maszyny proste

Urządzenia ułatwiające wykonanie pracy poprzez zmianę wartości lub kierunku działania siły.

Przykłady maszyn prostych:

dźwignia jednostronna i dwustronna

kołowrót

blok nieruchomy i ruchomy

śruba

klin

równia pochyła

przekładnia

„Dajcie mi punkt podparcia, a poruszę Ziemię.” - Archimedes

Dźwignia dwustronna

Prosty pręt podparty w taki sposób, aby miał dwa ramiona.

Zastosowanie:

nożyce do cięcia blachy lub papieru

szczypce

obcęgi

huśtawka

klamerki do bielizny

waga szalkowa

żuraw

szlaban przed torami kolejowymi

Doświadczenie:

pokaz zasady działania modelowej dźwigni dwustronnej (metalowa listwa na statywie z odważnikami)

Maszyny proste

Dźwignia jednostronna

Prosty pręt podparty na jednym końcu - posiada jedno ramię.

Zastosowanie:

taczka ogrodowa

gilotyna do papieru

dziadek do orzechów

kości ludzkiego ciała

żuchwa

Doświadczenia:

cięcie papieru gilotyną

model szkieletu człowieka

Maszyny proste

Kołowrót

Działa na zasadzie dźwigni dwustronnej.

Walec, do którego na jednym z jego końców umocowano korbę. Długość

korby to jedno ramię. Promień walca, na który nawinięta jest lina lub łańcuch, to drugie ramię.

Zastosowanie:

przy studniach

kołowrót ratowniczy

kołowrót wędkarski

Doświadczenie:

pokaz działania kołowrotu wędkarskiego

Maszyny proste

Źródło: www.scholaris.pl

Blok nieruchomy

Krążek obracający się wokół własnej osi z rowkiem i z przerzucona liną. Na

jednej stronie liny mocujemy ciało przeznaczone do podniesienia, a na

drugiej działamy odpowiednią siłą.

Blok nie zmienia wartości siły, a jedynie jej kierunek i zwrot!

Zastosowanie:

w pracach budowlanych przy wciąganiu ciężkich rzeczy na wysokość

w rolnictwie

wciąganie żagli

Doświadczenie:

pokaz zasady działania modelowego bloku nieruchomego (obracający się

krążek przymocowany do statywu i z przerzuconą linką)

Maszyny proste

Równia pochyła

Płaszczyzna nachylona pod pewnym kątem do poziomu.

Wciągając klocek po równi, działamy mniejszą siłą niż podnosząc go pionowo do góry, ale pokonujemy dłuższą drogę!

Zastosowanie:

zamiast chodzić pionowo po drabinie wchodzimy po schodach

przy lawetach samochodowych

podjazd na wózki inwalidzkie

zjeżdżalnia dla dzieci

Doświadczenie:

piłka lekarska na równi pochyłej

Maszyny proste

Przekładnia

Mechanizm, który służy do przekazania ruchu z elementu napędowego

(czynnego) na napędzany (bierny) przy jednoczesnej zmianie prędkości i

siły lub momentu siły.

Zastosowanie:

samochodowa skrzynia biegów

przerzutki w rowerze

motorower

Doświadczenie:

pokaz zasady działania

przerzutek w rowerze

Maszyny proste

Przekładnia – przerzutki w rowerze

Przerzutki usprawniają jazdę rowerem na różnych ukształtowaniach terenu.

Pod górkę:

mała przerzutka z przodu, duża przerzutka z tyłu

większa częstotliwość pedałowania, mniejszy nacisk na pedały

zalety: lekka jazda, małe zużycie siły

wady: wolna jazda

Z górki:

duża przerzutka z przodu, mała przerzutka z tyłu

mniejsza częstotliwość pedałowania, większy nacisk na pedały

zalety: szybka jazda

wady: ciężka jazda, duże zużycie siły

Maszyny proste

Plan prezentacji

Rozszerzalność temperaturowa ciał

Maszyny proste

Ciśnienie

Siła wyporu (Prawo Archimedesa)

Pierwsza zasada dynamiki

Zjawisko odbicia fali elektromagentycznej

Zjawisko załamania światła

Ciśnienie

Siła nacisku na powierzchnię. Im większa jest powierzchnia, tym mniejsze

ciśnienie.

Zastosowanie:

wolimy siedzieć na fotelu niż na krześle

ratowanie tonącego na lodzie

pojazdy gąsienicowe

szerokie górne części szelek plecaków

szerokie główki pinesek

małe główki szpilek

Ciśnienie atmosferyczne

Ciśnienie, jakie wywiera atmosfera na przedmioty znajdujące się na

powierzchni lub na pewnej wysokości nad powierzchnią Ziemi.

Zastosowanie:

picie napojów ze słomki

odkurzacz

pompki do udrażniania zlewów

poidła dla kotów, psów

nabieranie cieczy, leków do strzykawek

Doświadczenia:

pokaz działania ciśnienia na puszkę

wtłaczanie wody do szklanki ze świecą

ciśnienie dociskające kartkę do odwróconej szklanki z wodą

Ciśnienie

Plan prezentacji

Rozszerzalność temperaturowa ciał

Maszyny proste

Ciśnienie

Siła wyporu (Prawo Archimedesa)

Pierwsza zasada dynamiki

Zjawisko odbicia fali elektromagentycznej

Zjawisko załamania światła

Siła wyporu (Prawo Archimedesa)

Na każdy przedmiot zanurzony w cieczy lub gazie działa siła wyporu, zwrócona ku górze. Wartość siły wyporu jest równa wartości ciężaru cieczy (gazu) wypartej przez to ciało i nie zależy ani od kształtu ciała zanurzonego w cieczy (gazie), ani od rodzaju substancji, z której jest ono wykonane.

Zastosowanie:

statki i łodzie podwodne

pęcherzyk pławny u ryb

poruszanie się balonów,

sterowców, samolotów

inna odczuwalność ciężaru

w powietrzu i w cieczy

Doświadczenie:

pokaz warunków pływania ciał w zależności od gęstości cieczy

Plan prezentacji

Rozszerzalność temperaturowa ciał

Maszyny proste

Ciśnienie

Siła wyporu (Prawo Archimedesa)

Pierwsza zasada dynamiki

Zjawisko odbicia fali elektromagentycznej

Zjawisko załamania światła

Pierwsza zasada dynamiki

Jeżeli na ciało nie działa żadna siła lub siły działające się równoważą, to

ciało to pozostaje w spoczynku lub porusza się ruchem jednostajnie

prostoliniowym.

Zastosowanie:

pasy bezpieczeństwa

nabijanie młotka na trzonek

bezwładność ciał

hamujący pojazd powoduje ruch ciała do przodu

ruszający z miejsca ruch ciała do tyłu

trzepanie dywanów

Doświadczenia:

sposób na odróżnienie jaja surowego od ugotowanego

rozkład siły na przykładzie zgniatanego jajka

Plan prezentacji

Rozszerzalność temperaturowa ciał

Maszyny proste

Ciśnienie

Siła wyporu (Prawo Archimedesa)

Pierwsza zasada dynamiki

Zjawisko odbicia fali elektromagentycznej

Zjawisko załamania światła

Zjawisko odbicia fali elektromagentycznej

Fala elektromagnetyczna odbija się od przewodników, a przechodzi przez

izolatory.

Rodzaje i zastosowanie:

promieniowane gamma: niszczenie komórek nowotworowych (bomba

kobaltowa)

promieniowane rentgenowskie: zdjęcia rentgenowskie, tomografy

ultrafiolet: odkażanie sal operacyjnych, lampy UV

światło widzialne: lustro (łazienkowe, samochodowe, dentystyczne, na

skrzyżowaniach itd.)

podczerwień: systemy alarmowe, pilot telewizyjny

mikrofale: telefony komórkowe, radary, GPS

fale radiowe i telewizyjne: radiofonia

Doświadczenie:

telefon komórkowy owinięty w folię aluminiową

Plan prezentacji

Rozszerzalność temperaturowa ciał

Maszyny proste

Ciśnienie

Siła wyporu (Prawo Archimedesa)

Pierwsza zasada dynamiki

Zjawisko odbicia fali elektromagentycznej

Zjawisko załamania światła

Zjawisko załamania światła

Zmiana kierunku rozchodzenia się światła przy przejściu z jednego ośrodka

przezroczystego do drugiego na skutek zmiany prędkości światła.

Zastosowanie:

budowa soczewki (np. w okularach, obiektywach aparatów, lunetach

optycznych, teleskopach, mikroskopach i innych przyrządach)

nieprawidłowa lokalizacja dna jeziora przy patrzeniu na nie z brzegu

„złamanie” łyżeczki od herbaty umieszczonej w szklance

zapalanie ognia olimpijskiego

Doświadczenie:

wyznaczanie ogniska soczewki

przy użyciu promieni laserowych

Dziękujemy za uwagę!