Pediatria w roku 2010Pediatria w roku 2010

Prof.dr hab.n.med. Anna DobrzańskaCzłonek Rady Naukowej przy Ministrze Zdrowia

Konsultant Krajowy w dziedzinie Pediatrii

Warszawa, 27.10.2010r.

Plan prezentacjiPlan prezentacji

Polski model opieki medycznej nad populacjąwieku rozwojowegoZmiany współczynników umieralności niemowląt i dzieci, przyczyny zgonów w tej populacjiProblemy związane z dostępem dzieci do specjalistów pediatrówNajważniejsze kierunki badań naukowych i zmianRealne zagrożenia w pediatrii

Polski model opieki medycznej nad Polski model opieki medycznej nad populacjpopulacjąą wieku rozwojowego (1)wieku rozwojowego (1)

Podstawowa Opieka Zdrowotna (POZ)Zadania:

profilaktyka pierwszorzędowa,profilaktyka drugorzędowa, trzeciorzędowamedycyna naprawcza

Odpowiedzialny: lekarz medycyny rodzinnej

Zbyt mała liczba lekarzy medycyny rodzinnej nie gwarantuje profilaktyki na oczekiwanym poziomie

Polski model opieki medycznej nad Polski model opieki medycznej nad populacjpopulacjąą wieku rozwojowego (2)wieku rozwojowego (2)

Specjalistyka ambulatoryjna:Zadania:

diagnostyka i leczenie specjalistycznespecjalistyczne leczenie poszpitalne

Odpowiedzialny: specjalista, nie zawsze pediatra

Niedostateczne wykorzystanie tej formy opieki medycznej wskutek złego finansowania, zbyt długo okres oczekiwania na

wizytę ( 2-3 mieś), brak poradni specjalisty chorób dzieci

Polski model opieki medycznej nad Polski model opieki medycznej nad populacjpopulacjąą wieku rozwojowego (3)wieku rozwojowego (3)

Lecznictwo zamknięte:Zadania:

profilaktyka drugorzędowa,medycyna naprawcza,programowanie profilaktyki trzeciorzędowej

Odpowiedzialny: pediatra

Dobrze zorganizowana medycyna naprawcza. Na bardzo dobrym, europejskim poziomie zarówno diagnostyka, jak i leczenie.

OgOgóólna liczba dzieci w Polsce lna liczba dzieci w Polsce -- tendencjetendencje

Ludność Polski – 38 136 000Liczba dzieci – 7 349 669Liczba urodzeń – 414 000 (wzrost o 26 000 w 2007), ale o 25% mniej niż w 1990r. i o 40% mniej niż w 1983 r.)Odsetek dzieci urodzonych przed terminem jest wyższy niż w innych krajach Unii Europejskiej:

7,1% - dzieci urodzone przed terminem1,3% - skrajne wcześniactwo

Wniosek:Obniżenie liczby dzieci urodzonych przedwcześnie to szansa na obniżenie współczynnika umieralności niemowląt

UdziaUdziałł dzieci w ogdzieci w ogóólnej liczbie ludnolnej liczbie ludnośści (1)ci (1)

UdziaUdziałł dzieci w ogdzieci w ogóólnej liczbie ludnolnej liczbie ludnośści (2)ci (2)

Dane Eurostat – współczynnik dzietności najniższy w EuropiePolska – współczynnik dzietności 1,27 (1,29 w roku 2009). Zadowalający i oczekiwany: 2,11

Wniosek:Niska dzietność nie zabezpiecza prostej zastępowalności pokoleń.

WspWspóółłczynnik umieralnoczynnik umieralnośści niemowlci niemowląąt (1)t (1)

WspWspóółłczynnik umieralnoczynnik umieralnośści niemowlci niemowląąt (2)t (2)

Angola – 180,21 ‰Afganistan – 153,14 ‰Szwecja – 2,75 ‰Singapur – 2,31 ‰

Wniosek:Jednym z największych osiągnięć pediatrii jest to, że w ciągu 34 lat współczynnik umieralności niemowląt obniżył się 5,5-krotnie. Jest to również wskaźnik ogromnego postępu cywilizacyjnego.

GGłłóówne przyczyny zgonwne przyczyny zgonóów dzieci w dzieci –– lata lata 19991999--2006 2006 –– tendencje tendencje ((Z.KuZ.Kułłagaaga i inni, 2009)i inni, 2009)

Łączna liczba zgonów dzieci – 23 378 (przyczyny chorobowe i przyczyny zewnętrzne)Z przyczyn zewnętrznych (urazy, zatrucia, samobójstwa i zabójstwa) zmarło 12 898 dzieci = 55% ogółu zgonówChłopcy – 74% zmarłych z przyczyn zewnętrznychZmniejszył się współczynnik zgonów z powodu wypadków komunikacyjnych.

Wniosek: 1.Podobnie jak w innych krajach UE, również w Polsce zewnętrzne przyczyny zgonów stanowią ponad połowę wszystkich zgonów dzieci i młodzieży2.Wzrósł współczynnik umieralności chłopców z powodu wypadków i samobójstw3.Wzrosła liczba dzieciobójstw

Liczba pediatrLiczba pediatróów w Polsce w w Polsce –– tendencje tendencje (2008r.)(2008r.)

Liczba pediatrów (ogólnie) – 7353 (dane NIL)Liczba pediatrów wykonujących zawód – 6359w tym specjaliści II stopnia – 3322Liczba pediatrów w trakcie specjalizacji – 1133Liczba pediatrów wykonujących zawód w wieku > 65 roku życia – 1195Liczba pediatrów w lecznictwie zamkniętym –4484W POZ - 1875

Liczba pediatrLiczba pediatróów w Polsce w w Polsce -- tendencjetendencje

Pediatria Pediatria –– specjalizacja priorytetowaspecjalizacja priorytetowa

2009r. – 1133 szkolących sięPediatrzy w wieku 61-65 lat – 1223Pediatrzy w wieku powyżej 65 lat – 1195

Dlatego mimo braku migracji pediatrów do innych krajów

Pediatria jest specjalizacją priorytetowąRozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 21.05.2009r. (Dz.U. Nr 84, poz.709)

Wniosek:Jedyny możliwy sposób zwiększenia liczby chętnych do specjalizowania sięw pediatrii został zastosowany.

RRóóżżnice w dostnice w dostęępie do specjalistypie do specjalistyOdpowiednia liczba w dużych wieloprofilowych szpitalach dużych miastOdpowiednia liczba w jednoprofilowychszpitalach/ instytutach dziecięcych w dużych miastachNiedostateczna liczba pediatrów w miastach wojewódzkich i powiatowych:

niedostateczna liczba pediatrówbrak akredytacji do szkolenia specjalistówbrak motywacji

Wniosek: konieczne aktywizowanie władz samorządowych do odpowiednich działań w celu zabezpieczenia dostępu populacji wieku rozwojowego do lekarza pediatry

Dane dotyczDane dotycząące liczby pediatrce liczby pediatróów w Polsce (1)w w Polsce (1)

Dane dotyczDane dotycząące liczby pediatrce liczby pediatróów w Polsce (2)w w Polsce (2)

Dane dotyczDane dotycząące liczby pediatrce liczby pediatróów w Polsce (3)w w Polsce (3)

Dane dotyczDane dotycząące liczby pediatrce liczby pediatróów w Polsce (4)w w Polsce (4)

Liczba dzieci a liczba pediatrLiczba dzieci a liczba pediatróów w –– sytuacja w poszczegsytuacja w poszczegóólnych lnych wojewwojewóództwach Polskidztwach Polski

Województwo Liczba pediatrów

Liczba specjalizujących się

Niedobór pediatrów

Liczba dzieci w woj.

Liczba dzieci na 1 pediatrę

Wskaźnik liczba pediatrów na 100 tys. dzieci

Lubuskie 63 13 20 198 646 3153 31,7

Opolskie 201 15 60 183 024 910,5 109,8

Łódzkie 850 30 35 454 512 534,7 187,0

Śląskie 826 68 170 819 083 991,6 100,8

Lubelskie 240 38 10 432 386 1801 55,5

Podkarpackie 168 26 20 441 281 2626,6 38,0

Podlaskie 137 23 5 235 100 1716 58,2

Pomorskie 198 15 40 456 963 2307 43,3

Wielkopolskie 221 127 70 690 530 3124 32,0

Zachodniopomorskie 202 54 100 323 549 1601 62,4

Dolnośląskie 260 76 50 511 017 1965 50,87

Kujawsko-Pomorskie 163 98 100 413 722 2538 39,4

Małopolskie 272 107 100 670 440 2464 40,5

Mazowieckie 452 250 250 980 545 2169 46

Warmińsko-Mazurskie 143 18 20 297 321 2080 48,0

Swiętokrzyskie 88 18 40 241 550 2744 36,4

OddziaOddziałły pediatryczne y pediatryczne -- tendencjetendencje

OddziaOddziałły pediatryczne y pediatryczne –– tendencje tendencje 2008 r2008 r

Rocznie hospitalizowanych jest około 0,5 miliona dzieciWykorzystanie łóżek pediatrycznych: 40-90%Maksymalne wykorzystanie łóżka pediatrycznego: 75%Liczba osobodni leczenia- 2 309207Średni pobyt chorego w dniach – 4,9

Wniosek:Z wyjątkiem Warszawy pediatryczna baza łóżkowa jest zadowalająca lub wystarczająca

Kierunki koniecznych zmian w modelu opieki Kierunki koniecznych zmian w modelu opieki medycznej nad populacjmedycznej nad populacjąą wieku rozwojowegowieku rozwojowego

Poprawa działań profilaktycznych: profilaktyka pierwszorzędowa (promocja zdrowia)Zmniejszenie liczby hospitalizacji

lepsze wykorzystanie specjalistyki ambulatoryjnejUwzględnienie specjalistycznej poradni pediatrycznejzmiana finansowania specjalistyki ambulatoryjnej

Zwiększenie liczby hospitalizacji jednodniowych:bazafinansowanie

Wniosek:Konieczna zmiana zasad finansowania świadczeń medycznych dla dzieci.

NajwaNajważżniejsze kierunki badaniejsze kierunki badańńnaukowych w pediatrii (1)naukowych w pediatrii (1)

Ograniczenie chorób dietozależnych –„programowanie żywieniowe”CHOPIN – Childhood Obesity: Early Programming by Infant Nutrition( 2000- 2005)

EARNEST – Early Nutrition Programming – long term follow-up ofEfficacy and Safety Trials and integrated epidemiological, genetic, animal, consumer and economic research ( 2005- 2010 )

NUTRIMENTHE – the effect of diet on the mental performance of children (2010- 2015)

NajwaNajważżniejsze kierunki badaniejsze kierunki badańńnaukowych w pediatrii (2)naukowych w pediatrii (2)

Ograniczenie chorób alergicznych„programowanie żywieniowe”niekorzystny wpływ środowiska zewnętrznego

nikotynizmprzestrzeganie zasad żywienia

Ograniczenie głównych przyczyn zgonówograniczenie zgonów z przyczyn zewnętrznych ograniczenie liczby dzieci urodzonych przed terminem

Konieczne zmiany w procesie Konieczne zmiany w procesie ksztakształłcenia w pediatriicenia w pediatrii

Przyspieszenie procesu kształcenia specjalistów pediatrów

modułowy system kształceniarozszerzenie specjalizacji po module pediatrycznym

pulmonolog dziecięcyalergolog dziecięcyendokrynolog dziecięcynefrolog dziecięcyintensywna terapia dzieci Gastroenterologia dziecięca

Postulat w trakcie realizacji.

Zalecenia w pediatrii dla Zalecenia w pediatrii dla zdrowiazdrowia publicznego publicznego (dokonania)(dokonania)

Zalecenia dotyczące żywienia dzieci zdrowych w pierwszym roku życia -wcześniejsze wprowadzenie glutenu (2006)Zalecenia dotyczące żywienia dzieci zdrowych w wieku 1-3 lata (2007)Zalecenia Zespołu Ekspertów dotyczące profilaktyki krwawienia z niedoboru witaminy K (2007)Zalecenia profilaktycznej podaży witaminy D (2009)Populacyjne zalecenia profilaktyki niedoborów witaminy D (2009)Zalecenia suplementacji DHA w populacji polskiej (2010)Zalecenia w sprawie biegunki poantybiotykowej (2010)Rekomendacje- diagnostyka i leczenie dróg oddechowych (2010)Stanowisko w sprawie alergii pokarmowej ( 2010 )

Wniosek: Istnieje duże zapotrzebowanie na publikowanie opracowanych stanowisk w ważnych dla zdrowia publicznego kwestiach

Polski Kalendarz SzczepiePolski Kalendarz Szczepieńń Ochronnych Ochronnych -- priorytetypriorytety

Wprowadzenie masowych szczepień dla wszystkich dzieci do lat 2 przeciwko inwazyjnej chorobie pneumokokowejWprowadzenie do obowiązkowego Programu Szczepień Ochronnych bezpiecznych i efektywnych szczepionek wysokoskojarzonych

Dokonania:modyfikacja szczepień przeciwko gruźlicyWprowadzenie MMRWprowadzenie dodatkowej DTaPwprowadzenie szczepień przeciwko Haemophilus influenzaeZmiana OPV na IPVszczepienie dzieci w grupach ryzyka (pneumokoki, ospa wietrzna)

Wniosek:Polski Program Szczepień Ochronnych wymaga dalszego rozszerzania i unowocześniania

Program Szczepień Ochronnych-koszt modyfikacji

Wprowadzenie szczepionek z komponentą acelularnąkrztuśca - koszt około 2 mln PLN

Wprowadzenie DTPa-IpV/Hib 3Pa (schemat 3+1) –wzrost budżetu na szczepienia o około 80-96 mln PLN

Wprowadzenie DTPa-HBV-IPV/Hib (schemat 2+1) –wzrost budżetu na szczepienia o około 95 mln PLN

Koszt aktualnego Programu Szczepień Ochronnych to koszt 75-82 mln PLN/rok

ZagroZagrożżenia w pediatriienia w pediatrii

Realne zagrożenie możliwości zatrzymania pracy oddziałów pediatrycznychPoważny kryzys w jednostkach organizacyjnych służby zdrowia świadczących usługi lecznicze dla dzieci (najwyższy poziom referencyjności)

Stan zobowiązań finansowych:IPCZD Warszawa – 145 000 000IMiDz Warszawa – 10 446 386ICZMP Łódź – blok pediatryczny: 179 000 000

Wniosek:Konieczne pilne rozwiązanie umożliwiające wyjście z kryzysu finansowego strategicznych dla pediatrii placówek medycznych

Zagrożenia w Pediatrii-planowane rozwiązania

Powołanie Agencji Taryfikacji-niezależnego organu do wyceny świadczeń medycznych

dokonywanie wyceny świadczeń oceniając jakośćwykonywanych świadczeńuwzględnianie w wycenie zaangażowania sprzętowego, osobowego, poziomu proponowanych usług i realnego zaangażowania leków i środków trwałych

Z przyjemnością przyjmujemy zapowiedź wprowadzenia nowych zasad finansowania

Zagrożenia w Pediatrii-planowane rozwiązania

Zmniejszenie wydatków na lecznictwo zamkniętePrzesunięcie środków finansowych na profilaktykę

Zdrowie Publiczne- strategia zdrowia dla UE Polska Prezydencja w UE szansą dla Zdrowia Publicznego Przesunięcie środka naszej uwagi z nadzoru nad chorobąna profilaktykę

Wniosek:Należy zdiagnozować i zdefiniować przyczynę najpoważniejszych i najczęściej występujących chorób i skutecznie się im przeciwstawić stosując szeroko zakrojoną profilaktykę

DziDzięękujkujęę za uwagza uwagęę