Pasze (non)GMO. Praktyczne aspekty Pulawy_WCKP.pdf · 2018. 3. 1. · GMO, który może być...

Pasze (non)GMO.

Praktyczne aspekty

urzędowej kontroli.

JAKUB DYBA

BIURO PASZ, FARMACJI I UTYLIZACJI

GŁÓWNY INSPEKTORAT WETERYNARII

GMO w paszach

(regulacje prawne, pobieranie prób, interpretacja wyników badania)

Pasze non-GMO

w świetle obowiązujących przepisów

• Co to jest GMO?

• Na czym polega modyfikacja?

• Gdzie znaleźć dopuszczone w UE modyfikacje?

• Pobieranie prób do badań

• Prezentacja wyniku i jego interpretacja

• Etykietowanie pasz GMO

• Co znaczy „non GMO” itp. i zasady etykietowania?

• Pasza „non GMO” a żywność

• Kary IW a IJHARS

Podstawy prawne

ROZPORZĄDZENIE (WE) NR 1829/2003 PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 22 września 2003 r. w sprawie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy

Rozporządzenie (WE) NR 1830/2003 PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 22 września 2003 r. dotyczące możliwości śledzenia i etykietowania organizmów zmodyfikowanych genetycznie oraz możliwości śledzenia żywności i produktów paszowych wyprodukowanych z organizmów zmodyfikowanych genetycznie i zmieniające dyrektywę 2001/18/WE

ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (WE) NR 767/2009 z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie wprowadzania na rynek i stosowania pasz, zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1831/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady i uchylające dyrektywę Rady 79/373/EWG, dyrektywę Komisji 80/511/EWG, dyrektywy Rady 82/471/EWG, 83/228/EWG, 93/74/EWG, 93/113/WE i 96/25/WE oraz decyzję Komisji 2004/217/WE

Definicje

„genetycznie zmodyfikowany organizm” lub „GMO” oznacza genetycznie zmodyfikowany organizm określony w art. 2 ust. 2 dyrektywy 2001/18/WE, z wyłączeniem organizmów uzyskanych za pomocą technik modyfikacji genetycznej wymienionych w załączniku I B do dyrektywy 2001/18/WE (1829/2003)

„genetycznie zmodyfikowany organizm do użytku paszowego” oznacza GMO, który może być użyty, jako pasza lub materiał źródłowy do produkcji paszy (1829/2003)

„genetycznie zmodyfikowana pasza” oznacza paszę zawierającą, składającą się lub wyprodukowaną z GMO (1829/2003)

„wyprodukowane z GMO” oznacza uzyskane w całości lub w części z GMO, ale niezawierające lub nieskładające się z GMO (1829/2003)

„organizm zmodyfikowany genetycznie (GMO)” oznacza organizm z wyjątkiem istoty ludzkiej, w którym materiał genetyczny został zmieniony w sposób,

nie zachodzący w warunkach naturalnych w skutek krzyżowania i/lub naturalnej rekombinacji. Modyfikacja genetyczna w myśl dyrektywy wymaga zastosowania co najmniej następujących technik:

1) techniki rekombinacji kwasów nukleinowych obejmujące tworzenie nowych kombinacji materiału genetycznego przez dodanie cząsteczek kwasu nukleinowego, zsyntetyzowanych w dowolny sposób poza organizmem, do wirusa, plazmidu bakteryjnego lub innego wektora, i włączenie ich do organizmu docelowego, w którym nie występują one w sposób naturalny, ale w którym są zdolne do ciągłego powielania

2) techniki obejmujące bezpośrednie wprowadzenie do organizmu materiału dzidzicznego przygotowanego poza organizmem , takie jak mikroiniekcja, makroiniekcja i mikroenkapsulacja;

3) fuzja komórek (w tym fuzja protoplastów) lub techniki hybrydyzacji, w których żywe komórki z nowymi kombinacjami materiału genetycznego powstają na skutek fuzji dwóch lub więcej komórek dokonanej w sposób, który nie występuje w warunkach naturalnych. (2001/18/WE)

Możliwe do zastosowania w żywieniu zwierząt są tylko i

wyłącznie odmiany GMO objęte zezwoleniem zgodnie z

rozp. 1829/2003.

Komisja ustanawia i prowadzi wspólnotowy rejestr

genetycznie zmodyfikowanej żywności

i paszy. Rejestr udostępnia się publicznie (art. 28 rozp.

1829/2003)

Wspólnotowy rejestr GMO –

http://ec.europa.eu/food/dyna/gm_register/index_en.cfm

http://ec.europa.eu/food/dyna/gm_register/index_en.cfm

Dopuszczone modyfikacje

Gatunek Liczba modyfikacji

Soja 19

Kukurydza 27

Rzepak 9

Bawełna 12

Burak cukrowy 1

Soja – dopuszczone modyfikacjeWłaściciel Zdarzenie Niepowtarzalny

identyfikatorWstawiony gen Działanie

Bayer A2704-12 ACS-GMØØ5-3 - pat tolerancja na glufosynat amonowy

Monsanto MON89788 MON-89788-1 - cp4 epsps tolerancja na glifosat

Monsanto MON40-3-2 MON-Ø4Ø32-6 - cp4 epsps tolerancja na glifosat

Monsanto MON87701 MON-877Ø1-2 - cry1Ac odporność na niektóre Lepidoptera

Pioneer 356043 DP-356Ø43-5 - gat- gm-hra

tolerancja na glifosat i ALS

Bayer A5547-127 ACS-GMØØ6-4 - pat tolerancja na glufosynat amonowy

Monsanto MON87701 x MON89788

MON-877Ø1-2 x MON-89788-1

- cry1Ac- cp4 epsps

odporność na niektóre Lepidopteraodporność na glifosat

Monsanto MON 87705

MON-877Ø5-6 - cp4 esps- FAD2-1A- FATB1-A

tolerancja na glifosat↑ kwas oleinowy↓ kwas linolowy

Monsanto MON 87708

MON-877Ø8-9 - DMO tolerancja na dikamba

Monsanto MON 87769

MON-87769-7 - Pj.D6D- Nc.Fad3

Kwas α-linolowy w α-linolenowyKwas α-linolenowy w stearydynowy (SDA-produkt przejściowy kw. omega-3)

Właściciel Zdarzenie Niepowtarzalny identyfikator

Wstawiony gen Działanie

Pioneer 305423 DP-3Ø5423-1 - fad2-1- Glycine max-hra

↑ kwas oleinowy↓ kwas linolowytolerancja na ALS

BASF BPS-CV127-9 BPS-CV127-9 - AtAHAS tolerancja na herbicydy imidazolinowe

Bayer FG 72 MST-FGØ72-2 - hppdPf336- 2mepsps

tolerancja na glifosattolerancja na izoksaflutol

Monsanto MON 87705 ×MON 89788

MON-877Ø5-6 ×MON-89788-1

- cp4 epsps- FAD2-1A- FATB1-A

tolerancja na glifosat↑ kwas oleinowy↓ kwas linolowy

Monsanto MON 87708 ×MON 89788

MON-877Ø8-9 ×MON-89788-1

- dmo- cp4 epsps

tolerancja na dikambatolerancja na glifosat

Soja – dopuszczone modyfikacje

12Pobieranie próbek do urzędowej

kontroli pasz

Metodologia:

Rozporządzenie Komisji (WE)

nr 152/2009 z dnia 27 stycznia

2009 r. ustanawiające metody

pobierania próbek i

dokonywania analiz do celów

urzędowej kontroli pasz

SPRZĘT :

Sprzęt do pobierania próbek musi być wykonany z materiałów, które nie zanieczyszczą kontrolowanego produktu.

Sprzęt przeznaczony do wielokrotnego użytku musi być łatwy do utrzymania w czystości w celu uniknięcia zanieczyszczenia krzyżowego.

SPRZĘT:

Szufelka o płaskim dnie iprostopadłych ściankachbocznych;

Ostrze probiercze z długąszczeliną lub z przegródkami;

Stosowne urządzeniemechaniczne może być użyte dopobierania próbek paszy w ruchu.„Stosowne” oznacza, że próbkizostają pobrane co najmniej zcałego odcinka przepływu;

Rozdzielacz

Rozporządzenie Nr 152/2009

PERSONEL POBIERAJĄCY PRÓBKI:

próbki pobierane są przez osoby upoważnione do tego celu przez właściwy organ.

DEFINICJE

Partia : określona ilość paszy mająca wspólne cechy, takie jak pochodzenie, odmiana, rodzaj opakowania, pakujący, wysyłający lub etykietowanie, a w przypadku procesu produkcyjnego – jednostka produkcyjna wytworzona w jednym zakładzie z wykorzystaniem jednolitych parametrów produkcyjnych lub pewna ilość takich jednostek, w przypadku gdy są one produkowane w sposób ciągły i przechowywane razem

Próbka pierwotna : ilość pobrana z jednego miejsca kontrolowanej części.

Próbka zbiorcza : sumaryczna ilość pierwotnych próbek pobranych z tej samej kontrolowanej części.

Próbka zredukowana : część próbki zbiorczej otrzymana z niej w procesie reprezentatywnej redukcji.

Próbka końcowa: część zredukowanej próbki lub zhomogenizowanej próbki zbiorczej.

Próbka laboratoryjna: próbka przeznaczona do celów laboratoryjnych (otrzymana przez laboratorium), która może być próbką końcową, zredukowaną lub zbiorczą

Wymogi ilościowe dotyczące próbek pierwotnych w

odniesieniu do kontroli substancji lub produktów

jednolicie rozmieszczonych w paszy

Próbki pierwotne

Pasze stałe luzem:

Rozmiar kontrolowanej części Minimalna liczba próbek pierwotnych:

≤ 2,5 tony 7

> 2,5 tony √ dwudziestokrotność liczby ton

stanowiących wagę kontrolowanej

części, do 40 próbek pierwotnych

Próbki pierwotne

Pasze płynne luzem:

Rozmiar kontrolowanej części Minimalna liczba próbek pierwotnych

≤ 2,5 tony lub ≤ 2 500 litrów 4 (*)

> 2,5 tony lub > 2 500 litrów 7 (*)

* Jeżeli nie jest możliwe uzyskanie homogenicznej cieczy, należy zwiększyć liczbę

próbek pierwotnych.

Próbki pierwotne

Pasze opakowane:

Pasze (stałe i płynne) mogą być pakowane w torby, worki, puszki, beczki itd., określone w tabeli jako

„jednostki”. Duże jednostki (≥ 500 kg lub litrów) muszą być kontrolowane zgodnie z przepisami

dotyczącymi paszy luzem

Rozmiar kontrolowanej części Minimalna liczba jednostek, z których należy

pobrać (co najmniej) jedną próbkę pierwotną

(*)

1–20 jednostek 1 jednostka**

21–150 jednostek 3 jednostki**

151–400 jednostek 5 jednostek**

> 400 jednostek ¼ √ liczby jednostek stanowiących kontrolowaną

część (***), do 40 jednostek

¼ √ liczby jednostek stanowiących kontrolowaną

część (3), do 40 jednostek

¼ √ liczby jednostek stanowiących kontrolowaną

część ***, do 40 jednostek

*W przypadku gdy otwarcie jednostki może wpłynąć na analizę (np. łatwo psujące się mokre pasze), próbką pierwotną jest

nieotwarta jednostka.

**W przypadku jednostek, których zawartość nie przekracza 1 kg lub 1 litra, próbką pierwotną jest zawartość jednej oryginalnej

jednostki.

***Jeżeli uzyskana liczba jest ułamkiem, należy ją zaokrąglić w górę do najbliższej liczby całkowitej.

Próbki pierwotne

Bloki paszy i lizawki mineralne: Kontroli należy poddać co najmniej jeden

blok lub jedną lizawkę na kontrolowaną

część 25 jednostek, maksymalnie do

czterech bloków lub lizawek.

W przypadku bloków lub lizawek

ważących maksymalnie 1 kg próbką

pierwotną jest zawartość jednego bloku

lub jednej lizawki.

Próbki pierwotne

Pasze objętościowe i włókniste:


≤ 5 ton 5

> 5 ton √ pięciokrotność liczby ton stanowiących

wagę kontrolowanej części*, do 40 próbek

pierwotnych

* Jeżeli uzyskana liczba jest ułamkiem, należy ją zaokrąglić w górę do najbliższej liczby

całkowitej.

Wymogi ilościowe dotyczące próbek pierwotnych w odniesieniu do kontroli

składników lub substancji, które mogą nie być jednolicie rozmieszczone w

paszy

— kontrola aflatoksyn, sporyszu żyta, pozostałych mikotoksyn i

szkodliwych zanieczyszczeń botanicznych w materiałach paszowych,

— kontrola zanieczyszczenia krzyżowego przez składnik, w tym materiał

modyfikowany genetycznie, lub substancję, które mogą nie być

jednolicie rozmieszczone w paszy.

Próbki pierwotne


< 80 ton Wymogi ilościowe jak dla substancji

jednolitych *2,5

≥ 80 ton 100

Wymogi ilościowe dotyczące próbek pierwotnych w

przypadku bardzo dużych partii


> 500 ton

Substancje jednolicie rozmieszczone 40 próbek pierwotnych + √ ton

Substancje niejednolicie rozmieszczone 100 próbek pierwotnych + √ ton

Próbki zbiorcze

Wymagana jest jedna próbka zbiorcza na kontrolowaną część.

Pasze luzem 4 kg

Pasze pakowane 4 kg

Pasze płynne lub półpłynne 4 litry

Bloki paszy lub lizawki

mineralne:

o wadze większej niż 1 kg

4 kg

o wadze nie większej niż 1

kg

waga czterech

oryginalnych bloków

lub lizawek

Pasze objętościowe i włókniste 4 kg

26

Próbki zbiorcze (wyjątki)

GMO:

rozporządzenia Komisji (UE) nr 619/2011 (GMO dla którego wygasła autoryzacja lub jest w trakcie oceny):

próbka zbiorcza do kontroliwystępowania materiału genetyczniezmodyfikowanego musi zawierać conajmniej 35 000 nasion/ziaren.

W przypadku kukurydzy wielkość próbki zbiorczej musi wynosić co najmniej 10,5 kg, zaś soi – 7 kg.

W przypadku innych nasion i ziaren, takich jak jęczmień, proso, owies, ryż, żyto, pszenica i rzepak, wielkość próbki zbiorczej wynosząca 4 kg odpowiada ponad 35 000 nasion.

Pasze objętościowe i włókniste o

niskim ciężarze właściwym (np. siano,

słoma):

próbka zbiorcza powinna mieć

wielkość co najmniej 1 kg.

Próbki końcowelaboratorium

3 próbki końcowe podmiot

próbobiorca

Wymagana jest analiza co najmniej jednej próbki końcowej. Ilość próbki

końcowej potrzebnej do analizy jest nie mniejsza niż:

Pasze stałe 500 g

Pasze płynne lub półpłynne 500 ml

28

Próbki końcowe GMO

rozporządzenie Komisji (UE) nr 619/2011:

próbka końcowa do celów kontroli pod kątem występowania materiału genetycznie zmodyfikowanego musi zawierać co najmniej 10 000 nasion/ziaren.

Oznacza to, że w przypadku kukurydzy wielkość próbki końcowej musi wynosić co najmniej 3 000 g, zaś soi – 2 000 g.

W przypadku innych nasion i ziaren, takich jak jęczmień, proso, owies, ryż, żyto, pszenica i rzepak, wielkość próbki końcowej wynosząca 500 g odpowiada ponad 10 000 nasion.

Badania GMO

Wykrycie czy modyfikacje genetyczne są autoryzowane czy też nie

Określenie ilościowe GMO odnosi się do tego składnika paszy a nie

całości

Aby prawidłowo zinterpretować wynik trzeba wiedzieć jaki jest skład

ilościowy poszczególnych składników i ich ew. zanieczyszczenia

Badania laboratoryjne - interpretacja wyników

2-etapowe badania:

Screening

ZHW Gdańsk, ZHW Opole, ZHW Poznań, PIWet Puławy, KLP

Pracownia w Szczecinie

Post-screening

Czy zawsze jest niezbędne lub konieczne?

Przeprowadzenie badania post-screeningowego zależy od:

Badanego materiału

Zakresu metodyki laboratoryjnej

Wyniku badania screeningowego !!!

Decyduje o tym laboratorium wykonujące badania screeningowe

Badania Screeningowe

ZHW Poznań ZHW Opole ZHW Gdańsk PIW-Puławy KLP Szczecin

Soja RR Soja RR Soja RR Soja RR Rzepak

T45RT73Ms8

Rf3Ms8xRf3

Kukurydza

Bt 176

Kukurydza

Mon 8210Mon 863

Bt 176

Kukurydza

Mon 810Bt 176

POST-SCREENING

IZ-PIB KLP w Lublinie, pr. w Szczecinie PIW-PIB Puławy

Soja, kukurydza Rzepak

Pełniejszy obraz mieszanki paszowej po przebadaniu w dwóch laboratoriach ref.?


Badania opierają się na wyszczególnieniu specyficznych

sekwencji genów charakterystycznych dla roślin transgenicznych

albo zdarzeń charakterystycznych dla działań bioinżynieryjnych

(np. pat, bar, nptII, P35S, T-nos) z adnotacją: „DODATNI” lub

„UJEMNY”.

Na podstawie kombinacji konkretnych sekwencji albo

stwierdzeniu promotorów wskazujących na użycie technik

bioinżynieryjnych można wnioskować o obecności w próbce

specyficznych linii GMO

Dopiero na tym etapie zapada decyzja o ewentualnym

przeprowadzeniu badania post-screeningowego.


Przypadek 1:


Przypadek 2:


Przypadek 3:

Obecność GMO na poziomie < 0.9%

Co robić w przypadku gdy wynik badania wskazuje na obecność linii GMO < 0.9% (brak

informacji na etykiecie) ???

Konieczność wdrożenia postępowania wyjaśniającego – misja FVO styczeń 2013:

Inspektorzy FVO wydali następujące rekomendacje odnoszące się do kwestii

przeprowadzania urzędowych kontroli pasz GM oraz surowców GM

przeznaczonych do użytku paszowego:

3.dopilnować, by weryfikowano czy obecność zatwierdzonego materiału

zmodyfikowanego genetycznie poniżej poziomu 0,9 % jest przypadkowa lub

nieunikniona technicznie zgodnie z art. 12 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1829/2003

oraz art. 4 ust. 8 rozporządzenia (WE) nr 1830/2003, jeśli nie stosuje się wymogów

dotyczących etykietowania;

Obecność GMO na poziomie < 0.9%

Pismo GIWpuf-7010-73/2013(1) z sierpnia 2013 r.:

Należy zaznaczyć, że inspektorzy FVO negatywnie ocenili sposób przeprowadzania kontroli urzędowych w odniesieniu do pasz

zawierających materiały zmodyfikowane genetycznie na poziomie niższym niż 0,9%. Zgodnie z art. 24 rozporządzenia (WE) nr 1829/2003

wobec paszy zawierającej, składającej się, lub wyprodukowanej z GMO w części nie większej niż 0,9 % nie stosuje się wymogów

dotyczących etykietowania, z zastrzeżeniem, że występowanie tego GMO jest przypadkowe lub nieuniknione technicznie. W związku

z powyższym w przypadku stwierdzenia, na podstawie badań laboratoryjnych, obecności w paszy organizmów transgenicznych na poziomie

< 0,9 % , należy każdorazowo wdrożyć stosowne postępowanie wyjaśniające obejmujące poniższe aspekty:

• zweryfikowanie procedur wewnętrznych zakładu, w szczególności mogących mieć wpływ na występowanie zanieczyszczeń

krzyżowych na etapie produkcji, transportowania, magazynowania pasz;

• zweryfikowanie procedur kontroli wewnętrznej zakładu w stosunku do kontrahentów dostarczających materiały paszowe

potencjalnie zawierające GMO; należy sprawdzić całość dokumentacji towarzyszącej przedmiotowym przesyłkom, w tym badań

laboratoryjnych;

• zweryfikowanie zakładowego planu badania pasz w kierunku wykrywania i ilościowego oznaczania organizmów genetycznie

zmodyfikowanych;

• określenie przyczyn zanieczyszczenia pasz materiałami GM;

• w oparciu o zebrane ustalenia oraz po dokonaniu szczegółowej analizy ryzyka zobowiązanie podmiotu do zmian procedur

wewnętrznych mających na celu wyeliminowanie lub ograniczenie przypadków obecności autoryzowanych GMO w paszy na

poziomie < 0,9 %;

1829/2003, art. 24 ETYKIETOWANIE

nie ma zastosowania do paszy zawierającej materiał, który zawiera,

składa się lub jest wyprodukowany z GMO w części nie większej niż

0,9 % paszy i każdej paszy, z której się składa z zastrzeżeniem, że jego

występowanie jest przypadkowe lub nieuniknione technicznie

Ustawa o paszach prz. karne


w przypadku GMO do użytku paszowego lub paszy zawierającej lub składającej się z GMO, określenie „genetycznie zmodyfikowany (nazwa organizmu)” umieszcza się w nawiasach tuż obok określonej nazwy paszy - określenie może się pojawić w przypisie do wykazu pasz, czcionką przynajmniej o tej samej wielkości, co wykaz pasz

w przypadku paszy wyprodukowanej z GMO, określenie „wyprodukowany z genetycznie zmodyfikowanego (nazwa organizmu)” powinno się pojawić w nawiasach tuż obok nazwy paszy określenie może się pojawić w przypisie do wykazu pasz, czcionką przynajmniej o tej samej wielkości, co wykaz pasz

NIE WOLNO STOSOWAĆ MNIEJSZEJ CZCIONKI NIŻ WYKAZ PASZ !!!

Skład:

Soja, kukurydza, pszenica (…)Zawiera genetycznie zmodyfikowaną soję


ustalenie, czy występowanie tego materiału jest przypadkowe lub nieuniknione technicznie, podmioty gospodarcze muszą być w stanie przedstawić dowód przekonujący właściwe organy, że podjęto odpowiednie kroki mające na celu zapobieżenie występowaniu takiego materiału !!!

KONIECZNE SPEŁNIENIE ŁĄCZNE 2 WARUNKÓW

Zawartość materiału GMO <0,9%

Obecność przypadkowa lub nieunikniona technicznie

CIĘŻAR DOWODU SPOCZYWA NA PODMIOCIE !!!

(art. 24 ust. 3 rozp. 1829/2003)

Przypadkowe lub nieuniknione technicznie

oddzielenie linii produktowych przestrzennie lub poprzezzastosowanie sekwencji produkcji aby zapobiec mieszaniusurowców GMO i bez GMO

w przypadku stosowania sekwencji czyszczenie urządzeń(dowody poświadczające że środki odpowiednie)

ew. nie stosowanie materiałów GMO

procedury przyjęcia surowca (pobieranie prób do badań)

jeżeli kontrole wykazują obecność GMO poniżej 0,9 % nieupoważnia to producenta paszy do automatycznegostwierdzenia, że zanieczyszczenie przypadkowe inieuniknione technicznie

Import

Transport wewnątrz

UE

Wytwórnia, dystrybucja

Transport do

odbiorcy

Hodowca

dokumentacja zakupu

badania laboratoryjne

następstwa transportowe

czyszczenie

używanie jedynie składników nonGMO

ew. procedury czyszczenia

następstwa produkcyjne

oddzielne linie

dedykowane zbiorniki

badania itp.

następstwa transportowe

czyszczenie

dokumentacja

Używanie jedynie pasz nonGMO

w przypadku utrzymywania

innych gatunków oddzielnie linie

(jeżeli pasze z GMO)

dokumentacja , etykiety itp.

Od każdego podmiotu gospodarczego wymagane jest

dokumentowanie jedynie kroków bezpośrednio

poprzedzających i następujących po jego własnych

działaniach

Działania podejmowane w celu monitorowania GMO powinny

uwzględniać

stosowne kategorie produktów

skład mieszanek paszowych

metody produkcji

Najbardziej praktycznym rozwiązaniem jest prowadzenie kontroli przede

wszystkim u importerów lub producentów pasz jednoskładnikowych

i wytwórców mieszanek paszowych

Sprzedaż detaliczna i transport również powinny podlegać

monitorowaniu, jednak w mniejszym stopniu (np. kontrole w kierunku

ewentualnych przeniesień).

Interpretacja wyników przykłady

Przykład 1:

stwierdzono obecność soi GMO w soi, na poziomie 0,9% ale zakład posiada wdrożone procedury i jest w stanie wykazać, że obecność ta jest przypadkowa lub niemożliwa do uniknięcia technicznie

Nie ma konieczności etykietowania GMO


Przykład 2:

Genetycznie zmodyfikowana soja w kukurydzy występująca jako zanieczyszczenie botaniczne do 5% (zał. I, ust.2 rozp. 767/2009). Nie można deklarować soi jako składnik. Zawartość soi GMO określana w oparciu o całkowitą ilość kukurydzy.

2% soi w kukurydzy

25% soi genetycznie

zmodyfikowanej w całkowitej

ilości soi

= 0,5% GMO w paszy

jednoskładnikowej składającej

się z kukurydzy

5% soi w kukurydzy

25% soi genetycznie

zmodyfikowanej w całkowitej

ilości soi

= 1,25% GMO w paszy

jednoskładnikowej składającej

się z kukurydzy

Nie ma konieczności

etykietowania GMO

Konieczności etykietowania

GMO


Przykład 2:

Genetycznie zmodyfikowana soja w kukurydzy występująca jako zanieczyszczenie botaniczne do 5% (zał. I, ust.2 rozp. 767/2009). Nie można deklarować soi jako składnik. Zawartość soi GMO określana w oparciu o całkowitą ilość kukurydzy.

0,9 % soi w kukurydzy,

obecność przypadkowa i

nieunikniona technicznie

100% soi GMO w całkowitej

ilości soi

=0,9% GMO w paszy

jednoskładnikowe

1 % soi w kukurydzy

100% soi GMO w całkowitej

ilości soi

=1% GMO w paszy

jednoskładnikowe


etykietowania GMO

Konieczność etykietowania

GMO


Przykład 3:

Genetycznie zmodyfikowana soja w kukurydzy na poziomie pow. 5%. Konieczność deklarowania soi jako składnik. Zawartość soi GMO określana w oparciu o całkowitą ilość soi (raporty produkcyjne, etykieta).

0,9 % soi GMO, obecność

przypadkowa i nieunikniona

technicznie

> 0,9 % soi GMO


etykietowania GMO


GMO


Przykład 4:

Soja GMO występuje jako składnik mieszanki paszowej

(np. w dokumentacji zakupu soi umieszczono deklarację,

że zawiera GMO). Konieczność wykazania w składzie

mieszanki. Bez względu na udział w całej paszy

konieczność etykietowania GMO nawet jeżeli <0,9%


Przykład 5:

Soja GMO występuje jako składnik mieszanki paszowej

Zawartość genetycznie

zmodyfikowanej soi w soi

wynosi 0,9%, obecność

przypadkowa lub niemożliwa

do uniknięcia ze względów

technicznych

Zawartość genetycznie

zmodyfikowanej soi w soi >

0,9%


etykietowania GMO


GMO


Przykład 6:

Soja GMO występuje jako składnik mieszanki paszowej ale inny materiał paszowy jest również zanieczyszczony soją GMO.

0,5% * 20 kg (soi) = 0,1 kg GMO

0,8% * 200 kg (kukurydzy) = 1,6 kg

soi GMO

Łącznie: 1,7 kg soi GMO

1,7 kg / 20 kg = 8,5% soi GMO

W wyniku badania ilość 8,5% soi

GMO ale nie ma konieczności

etykietowani bo każdy ze

składników spełnia warunek >0,9

% GMO

Udowodnienie zanieczyszczenia

kukurydzy po stronie podmiotu !!!


Przykład 6:

Soja GMO występuje w mieszance paszowej ale nie jest wymieniona jako składnik (zanieczyszczenie botaniczne)

2% soi (niezadeklarowanej) w

mieszance

25% soi GMO w całkowitej ilości

soi

= 0,5% GMO w mieszance

2% soi (niezadeklarowanej) w

mieszance

80% soi GMO w całkowitej ilości

soi

= 1,6% GMO w mieszance


etykietowania GMO


GMO

Co w sytuacji gdy jest deklaracja GMO a w badaniu nie

stwierdzono jego obecności?

(poziom białka?, sprawdzenie deklaracji podmiotów na wcześniejszym etapie o obecności GMO?)

Soja GMO 20% RR

10% do premiksu

Premiks2% soi RR

1% do MPP

0,02 % soi RR w MPP

Konieczność deklarowania ale w wyniku badania może być brak

obecności !!!

Należy sumować wskazane na wyniku różne linie tej samej rośliny (ale trzeba uważać czy dane linie nie występują jako krzyżówki)

np. 0,8% (SOI A2704-12) + 0,8% (SOI MON89788) = 1,6 % SOI GMO

Jeśli występują w rejestrze jako krzyżówki i stwierdzona na wyniku taka sama ilość linii to duże prawdopodobieństwo, że to „Krzyżówka”

Punktem odniesienia są wskazane na wyniku konkretne linie i ich ew. oznaczona ilość a nie sekwencje DNA

Nie ma konieczności badania ilościowego jeśli w screeningu potwierdzono obecność dozwolonej modyfikacji i jest informacja na etykiecie o „GMO”.

Nawet stwierdzenie modyfikacji „zabronionej” bez określenia jej ilości nie daje podstaw do wszczęcia postępowania bo czułość metody np. 0,06 %

Problem z ilościowym oznaczaniem tzw. krzyżówek GMO np.

Soja (MON 87705 × MON 89788) (aut.)

W sprawozdaniu z badań określone będą procentowe udziały poszczególnych linii a nie krzyżówki jako całości

kukurydza (Bt11 x MIR162 x MIR604 x 1507 x 5307 x GA21) (w Trakcie oceny efsa)

Nowość – pasze „wolne od GMO”

W ostatnich miesiącach nastąpiło ogromne zainteresowanie produkcją pasz (i

nie tylko) „wolnych od GMO”.

Jaka jest definicja paszy „wolnej od GMO” ??

Jakie są wymogi przy jej produkcji ??

Gdzie szukać podstaw prawnych ??

Nowość – pasze „wolne od GMO”

Biorąc pod uwagę przepisy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 i nr 1830/2003 należy uznać, że pasza „wolna od GMO”

oznacza produkt, który nie zawiera, nie składa się lub nie został wyprodukowany z genetycznie zmodyfikowanych organizmów.

Podmioty sektora paszowego chcące zamieszczać na etykietach w/w określenia, powinny powziąć wszelkie niezbędne

środki w celu uniknięcia przypadkowego lub nieuniknionego technicznie występowania GMO w paszy. Podmiot

gospodarczy musi być w stanie przedstawić dowód przekonujący właściwe organy, że podjęto odpowiednie kroki mające na

celu zapobieżenie występowania takiego materiału. Aby zagwarantować, że pasza nie zawiera, nie składa się lub nie została

wyprodukowana z GMO, należy opracować i wdrożyć skuteczne procedury kontroli wewnętrznej, obejmujące m.in. poniższe

aspekty:

• ocena czynników mogących mieć wpływ na występowanie zanieczyszczeń krzyżowych na etapie produkcji, transportowania,

magazynowania pasz;

• weryfikacja (certyfikacja) kontrahentów dostarczających komponenty do produkcji;

• regularna weryfikacja całości dokumentacji towarzyszącej przedmiotowym przesyłkom, w tym także badań laboratoryjnych;

• funkcjonowanie zakładowego planu badania pasz w kierunku wykrywania i ilościowego oznaczania organizmów genetycznie

zmodyfikowanych;

Wdrożone, na podstawie szczegółowej analizy ryzyka, procedury systemu kontroli wewnętrznej powinny zagwarantować

całkowite wyeliminowanie lub ograniczenie do absolutnego minimum przypadków obecności autoryzowanych GMO w paszy na

poziomie < 0,9 %, z zastrzeżeniem, że występowanie to jest przypadkowe lub nieuniknione technicznie.

Brak odrębnych ujednoliconych na poziomie UE zasad etykietowania

produktów jako „wolnych od GMO”, „GMO free” itp.

Różne zasady w poszczególnych krajach UE

Min. Okres żywienia non-GMO

Produkt Punkt odniesienia

Austria Niemcy Francja Szwajcaria, Finlandia, Holandia

Mleko

Przed pozyskaniem

mleka

2 tygodnie 3 miesiące 6 miesięcyOd

urodzenia

DróbPrzed

ubojemOd 3 dni po urodzeniu

10 tyg.Od 3 dni po urodzeniu

Od urodzenia

JajaPrzed

zniesieniem6 tyg. 6 tyg. 6 tyg.

Od urodzenia

ŚwiniePrzed

ubojem

Cały okres

tuczu4 miesiące

Ok. 4,5 mies.

(¾ życia)

Od

urodzenia

Małe przeżuwacze

Przed ubojem

Cały okres tuczu 6 miesięcy -

Od urodzenia

BydłoPrzed

ubojem

12 miesięcy (albo ¾ życia)


12 miesięcyOd

urodzenia

InnePrzed

ubojem

Od urodzenia

(ryby)

Od urodzenia


Od urodzenia

Założenia przepisów krajowych

Zakaz stosowania określenia „bez GMO” na produktach pochodzenia zwierzęcego, bo żadne badanie naukowe nie potwierdzają aby białka GMO z mat. roślinnych, którymi żywiono zwierzęta wbudowywały się w DNA zwierzęce. A więc wszystkie produkty poch. zw. są bez GMO. Dla produktów pochodzenia zwierzęcego określenie wskazujące na żywienie paszami nie zawierającymi GMO.

„bez GMO” dla pr. poch. roślinnego przeznaczonych na pasze dla których, GMO<0,9% a obecność przypadkowa i nieunikniona technicznie. W odniesieniu do materiałów posiadających swe odpowiedniki w rejestrze paszy i żywności GMO

Okres przechowywania dokumentacji w przypadku żywienia zwierząt i produkcji pasz 5 lat

Okres przejściowy na etykietowanie według zapisów ustawy 1 rok

Kary za niewłaściwe etykietowanie pasz – ustawa o paszach (grzywna)Kary za niezgodne z prawem użycie określenia – przepisy o IJHARS (kara pieniężna)

Przepisy projektowanej ustawy a zakaz stosowania pasz GMO z ustawy o paszach

Projekt ustawy o oznakowaniu produktów

wytworzonych bez wykorzystania GMO

Zmiana ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej

Inspekcja wykonuje swoje zadania w szczególności przez sprawowanie nadzoru

nad wytwarzaniem, obrotem i stosowaniem pasz, w tym pasz z oznakowaniem

„wolne od GMO”, dodatków stosowanych w żywieniu zwierząt […].

Artykuły rolno-spożywcze „wolne

od GMO” – stanowisko MRiRW

Oznakowanie żywności poprzez terminy: „żywione paszą wolną od

GMO”

Zagadnienie nie zostało uregulowane w prawie wspólnotowym,

jednak wybrane kraje uregulowały wewnętrznie tę kwestię.

Jednak żaden kraj nie przyjął koncepcji tzw. zera bezwzględnego

Pasza, która zawiera śladową domieszkę GMO, to produkt, który nie

jest traktowany jako GMO (nie wymaga oznakowania jako GMO) i

może być stosowany w produkcji „wolnej od GMO”.

Przez paszę „niezmodyfikowaną genetycznie” należy uznać paszę, w

której obecność GMO, na skutek zanieczyszczenia przypadkowego

lub nieuniknionego technicznie, nie przekracza progu 0,9%.

Każdy podmiot chce mieć na rynku produkt

„wolny od GMO”

Zadania dla PLW

Przykład postępowania IW

Informacja GIJHARS o oznakowaniu produktów spożywczych z

użyciem terminów:

chów bez antybiotyków

pasza bez GMO

Postępowanie dla PLW:

Przetwórca żywności

Lista dostawców, świadectwa zdrowia, informacje dot. łańcucha żywieniowego, instrukcje/specyfikacje/procedury itd.

Hodowcy zwierząt

Dokumentacja lek-wet, dokumentacja zakupu pasz, badania właścicielskie i urzędowe pasz/wody,

Wytwórnie pasz

Procedury/instrukcje gwarantujące brak udziału GMO, badania właścicielskie i urzędowe pasz.

Przykład postępowania IW

Czynności w podmiocie przetwórczym objęły m.in.:

Ustalenie dla partii X miejsce pochodzenia zwierząt

Zabezpieczenie dokumentów:

Instrukcja dopuszczenia zwierząt do programu

Specyfikacja produktu spożywczego

Program odchowu zwierząt bez antybiotyków

Postępowanie w przypadku zastosowania leczenia

Czynności u hodowców objęły m.in.:

Analizę dokumentacji lek-wet

Dokumentacja zakupu/atesty jakościowe producenta pasz

Pobranie próbek pasz na obecność GMO i wody w kierunku substancji

przeciwbakteryjnych

DZIĘKUJĘ ZA

UWAGĘ

Pasze (non)GMO. Praktyczne aspekty Pulawy_WCKP.pdf · 2018. 3. 1. · GMO, który może być...

Documents

Transcript of Pasze (non)GMO. Praktyczne aspekty Pulawy_WCKP.pdf · 2018. 3. 1. · GMO, który może być...