1/14

§ 1. POSTANOWIENIA OGÓLNE1. Na podstawie niniejszych ogólnych warunków ubezpieczenia„Business” („OWU”), Polski Związek Motorowy TowarzystwoUbezpieczeń S.A. Vienna Insurance Group zwane dalej PZM TU, za-wiera umowy ubezpieczenia („umowa”) z przedsiębiorcami, którychłączna wartość mienia podlegającego ubezpieczeniu nie przekracza 1mln zł oraz łączna wysokość osiąganych obrotów nie przekracza 2 mln zł.2. Umowa może zostać zawarta na cudzy rachunek.

§ 2. DEFINICJEUżyte w OWU definicje (w porządku alfabetycznym) oznaczają:1) AKTY TERRORU - wszelkie działania z użyciem siły, przemocylub groźby użycia przemocy przez osobę lub grupę osób działającychsamodzielnie lub na rzecz bądź z ramienia jakiejkolwiek organizacjibądź rządu w celach politycznych, ekonomicznych, religijnych, ideolo-gicznych lub podobnych włączając zamiar wywarcia wpływu na rządbądź zastraszenia społeczeństwa;2) BUDOWLE - obiekty budowlane trwale związane z gruntem, niebędące budynkami, takie jak instalacje przemysłowe, wiaty, rurociągi,wieże, kominy, ogrodzenia, parkany lub garaże;3) BUDYNKI - obiekty budowlane jedno lub wielokondygnacyjnetrwale związane z gruntem, wydzielone z przestrzeni za pomocąprzegród budowlanych, posiadające fundamenty i dach, wraz z insta-lacjami i urządzeniami technicznymi;4) DESZCZ NAWALNY - opad deszczu potwierdzony przez Insty-tut Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMiGW), o współczynniku na-tężenia, co najmniej 4 według stosowanej przez IMiGW skali; w przy-padku braku stacji pomiarowej w miejscu szkody, należy braćpod uwagę stan faktyczny i rozmiar szkód w miejscu ich powstania,świadczące wyraźnie o działaniu deszczu nawalnego;5) DOZÓR - ochrona ubezpieczonego obiektu lub pomieszczeniaprzez osobę dorosłą, posiadającą określony zakres obowiązków, obej-mujący zadania dotyczące sposobu zachowania i czynności w przypad-ku próby włamania;6) DYM - produkt niepełnego spalania ciał stałych, cieczy i gazów,który nagle, niezgodnie z przeznaczeniem wydostał się ze znajdują-cych się w miejscu ubezpieczenia urządzeń paleniskowych, elektrycz-nych, grzewczych itp.; definicja obejmuje także szkody spowodowaneprzez dym powstały wskutek działania ognia;7) FALA UDERZENIOWA - fala ciśnieniowa wytworzona przez po-naddźwiękowy huk samolotu;8) FRANSZYZA REDUKCYJNA - ustalona w umowie kwota po-mniejszająca łączne odszkodowanie za jedną i wszystkie szkodyw ubezpieczonym mieniu lub mieniu osób trzecich (w przypadkuszkód z tytułu odpowiedzialności cywilnej) wynikłe z jednego zdarzenia;9) GRAD - opad atmosferyczny składający się z bryłek lodu;10) GRAFFITI - rysunki lub napisy wykonane na przedmiocie ubez-pieczenia;11) HURAGAN - działanie wiatru o prędkości nie mniejszej niż 17,5m/s, potwierdzone przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej(IMiGW); w przypadku braku stacji pomiarowej w miejscu szkody, na-leży brać pod uwagę stan faktyczny i rozmiar szkód w miejscu ich po-wstania, świadczące wyraźnie o działaniu huraganu;12) KRADZIEŻ Z WŁAMANIEM - dokonanie albo usiłowanie zabo-ru mienia z należycie zabezpieczonych pomieszczeń:

a) po uprzednim usunięciu siłą zabezpieczenia lub otworzeniu wejściaprzy użyciu narzędzi, albo podrobionego lub dopasowanego klucza,bądź klucza oryginalnego, w którego posiadanie sprawca wszedłwskutek włamania do innego pomieszczenia lub w wyniku rabunku,b) przez sprawcę, który ukrył się w lokalu przed jego zamknięciem,jeżeli pozostawił ślady mogące służyć jako dowód jego potajemnegoukrycia;13) LAWINA - gwałtowne zsuwanie lub staczanie mas śniegu, lodulub kamieni ze stoków górskich;14) LIMITY ODPOWIEDZIALNOŚCI:a) stanowią górną granicę odpowiedzialności PZM TU oraz ulegajązmniejszeniu o kwoty wypłaconych odszkodowań,b) w ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej wypłata odszkodowaniadotycząca zakresu ubezpieczenia objętego limitem odpowiedzialnościpowoduje redukcję limitu odpowiedzialności oraz sumy gwarancyjnej;wypłata odszkodowania dotycząca zakresu ubezpieczenia objętegosumą gwarancyjną:i) nie powoduje redukcji limitu odpowiedzialności, jeżeli suma gwa-rancyjna pozostała po wypłacie odszkodowania jest wyższa od limituodpowiedzialności,ii) powoduje redukcję limitu odpowiedzialności, jeżeli suma gwaran-cyjna pozostała po wypłacie odszkodowania jest niższa od wysokościlimitu odpowiedzialności; w takim przypadku wysokość limitu odpo-wiedzialności nie może być wyższa od sumy gwarancyjnej;15) MASZYNY, URZĄDZENIA I WYPOSAŻENIE - wszelkiewykorzystywane przez Ubezpieczonego do prowadzonej przez niegodziałalności gospodarczej mienie ruchome, stanowiące środki trwałelub niskocenne składniki majątku, a nie zaliczające się do pozostałychkategorii mienia;16) MIEJSCE UBEZPIECZENIA - określone w umowie miejsceznajdujące się na terenie Rzeczpospolitej Polskiej pod adresem wska-zanym w umowie ubezpieczenia;17) MIENIE OSÓB TRZECICH - mienie znajdujące się w posiadaniuUbezpieczonego, na podstawie tytułu prawnego, w celu przechowania,sprzedaży lub wykonania innej usługi;18) MIENIE PRACOWNICZE - mienie osobistego użytku pracow-ników Ubezpieczonego lub niezbędne do wykonywania czynnościzawodowych, które zwyczajowo lub na żądanie pracodawcy znajdujesię w miejscu pracy, z wyłączeniem wartości pieniężnych i biżuterii;19) MIENIE RUCHOME - wykorzystywane do prowadzonej działal-ności mienie, takie jak maszyny, urządzenia, wyposażenie, środkiobrotowe, mienie osób trzecich;20) NAKŁADY INWESTYCYJNE - wydatki poniesione na remontybieżące, kapitalne i adaptacyjne oraz na wykończenie wnętrz budyn-ków lub pomieszczeń nie stanowiących własności Ubezpieczonego,ale wykorzystywanych przez niego do prowadzenia działalności go-spodarczej;21) OSOBA TRZECIA - osoba nie będąca stroną umowy, która po-niosła szkodę rzeczową lub osobową w związku z prowadzoną przezUbezpieczonego działalnością lub posiadanym przez niego mieniem;22) OSUNIĘCIE SIĘ ZIEMI - nie spowodowane działalnością ludzkąusuwanie się ziemi na stokach;23) POLISA - dokument wystawiony przez PZM TU, który potwierdzazawarcie ubezpieczenia;24) POŻAR - ogień, który powstał bez przeznaczonego do tego celu

OGÓLNE WARUNKI UBEZPIECZENIA BUSINESS

Polski Związek Motorowy Towarzystwo Ubezpieczeń S.A. Vienna Insurance GroupKRS 73432, Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy, XII Wydział Gospodarczy KRS, Al. Jerozolimskie 162A, 02-342 WarszawaNIP 526 24 13 450, Kapitał zakładowy: 96.000.100,00 zł - opłacony w całości Infolinia: 0801 080 600, 022 / 212 20 50

2/14

paleniska lub przedostał się poza palenisko i rozprzestrzenił się owłasnej sile;25) POWÓDŹ - zalanie terenu w wyniku podniesienia się wodyw korytach wód płynących lub stojących wskutek:a) opadów atmosferycznych,b) spływu wód po zboczach,c) topnienia kry lodowej,d) tworzenia się zatorów lodowych,e) piętrzenia się wód spowodowanego oddziaływaniem silnego wiatru;26) PRZEPIĘCIE - indukcja prądu elektrycznego wywołana wyłado-waniem atmosferycznym w sąsiedztwie miejsca ubezpieczenia,potwierdzonym przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej(IMiGW);27) PRZEWRÓCENIE SIĘ DRZEW LUB ZAWALENIE BUDOWLI- utrata, zniszczenie lub uszkodzenie ubezpieczonego mienia wskutekprzewrócenia się drzew lub zawalenia budowli nie będących obiekta-mi tymczasowymi lub przeznaczonymi do rozbiórki, spowodowanegooddziaływaniem na nie zdarzeń objętych ochroną ubezpieczeniowąw ramach ubezpieczenia od ognia i innych zdarzeń losowych;28) RABUNEK - zabór mienia lub przewożonego ładunku w celuprzywłaszczenia, z użyciem przemocy na osobie lub groźby jej natych-miastowego użycia albo doprowadzeniem tej osoby do stanu nieprzy-tomności, bezbronności lub bezsilności;29) SZKODA - strata materialna wynikająca z utraty, uszkodzenia lubzniszczenia ubezpieczonego mienia, która powstała wskutek zdarze-nia („wypadku”) objętego umową ubezpieczenia (szkoda rzeczowa)lub uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia albo śmierć wywołane zdarze-niem objętym umową ubezpieczenia (szkoda osobowa);30) ŚRODKI OBROTOWE - materiały, wytworzone lub przetwo-rzone produkty gotowe lub znajdujące się w toku produkcji, półpro-dukty, towary i materiały nabyte w celu sprzedaży, przyjęte do prze-robu lub obróbki;31) TRZĘSIENIE ZIEMI - wstrząsy skorupy ziemskiej wywołaneprzemieszczeniami mas skalnych w głębi Ziemi, wybuchami wulkanówlub zapadaniem się stropów podziemnych jaskiń krasowych;32) UBEZPIECZAJĄCY - osoba fizyczna, osoba prawna lub jednost-ka organizacyjna nie będąca osobą prawną, prowadząca działalnośćgospodarczą, która zawiera umowę;33) UBEZPIECZENIE NA PIERWSZE RYZYKO - system ubezpie-czenia, w którym suma ubezpieczenia ustalana jest według wysokościprawdopodobnej maksymalnej straty, jaka może powstać wskutekjednego zdarzenia objętego zakresem ubezpieczenia;34) UBEZPIECZENIE NA SUMY STAŁE - system ubezpieczenia,w którym suma ubezpieczenia mienia należącego do Ubezpieczonegopowinna odpowiadać jego całkowitej wartości; jeżeli ubezpieczeniunie podlega całe mienie należące do Ubezpieczonego, Ubezpieczającyzobowiązany jest dołączyć do umowy ubezpieczenia wykaz ubezpie-czonego mienia wraz z określeniem jego wartości pod rygorem zasto-sowania zasady proporcji przy ustalaniu wysokości odszkodowania;35) UBEZPIECZONY - przedsiębiorca, którego interes majątkowyzostał ubezpieczony;36) UDERZENIE PIORUNA - bezpośrednie odprowadzenie ładun-ku elektrycznego z atmosfery do ziemi przez ubezpieczone mienie;37) UDERZENIE POJAZDU - uszkodzenie bądź zniszczenie ubez-pieczonego mienia spowodowane bezpośrednim uderzeniem pojazdumechanicznego nie należącego lub nie eksploatowanego przez Ubez-pieczonego ani osoby, za które ponosi on odpowiedzialność lub z któ-rymi pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym, z wyłącze-

niem szkód w pojazdach, ich ładunku oraz ulicach i drogach;38) UKOŃCZENIE DZIEŁA - prace, roboty lub inne czynności,które zostały zgodnie z umową o ich wykonanie zakończone przezUbezpieczonego oraz odebrane przez zleceniodawcę;39) UPADEK STATKU POWIETRZNEGO - katastrofa bądź przy-musowe lądowanie samolotu silnikowego, bezsilnikowego lub innegoobiektu latającego, a także upadek jego części lub przewożonego ła-dunku, z wyłączeniem zrzutu paliwa;40) URZĄDZENIA SYGNALIZACYJNO - ALARMOWE:a) elektroniczne urządzenia wywołujące alarm lokalny (sygnalizacjaświetlna, dźwiękowa),b) elektroniczne urządzenia wywołujące alarm w jednostce policji,straży pożarnej lub agencji ochrony mienia,c) elektroniczny system antywłamaniowy z podłączeniem do systemudyskretnego ostrzegania oraz z włączeniem do akcji załóg patrolowo- interwencyjnych;41) WANDALIZM - rozmyślne zniszczenie lub uszkodzenie ubezpie-czonego mienia przez osobę trzecią;42) WARTOŚĆ KSIĘGOWA BRUTTO - wartość mienia wynikającaz ewidencji księgowej, która zgodnie z ustawą o rachunkowości odpo-wiada wartości początkowej mienia, z uwzględnieniem przeszacowań;43) WARTOŚCI PIENIĘŻNE - krajowe i zagraniczne znaki pieniężne,czeki, weksle, akcje, obligacje i inne dokumenty zastępujące w obrociegotówkę, nieobrobione złoto, srebro, platyna i pozostałe metale z grupyplatynowców oraz nieoprawione kamienie szlachetne i perły;44) WARTOŚĆ ODTWORZENIOWA (NOWA) - wartość odpo-wiadająca kosztom odtworzenia mienia do stanu nowego, lecz nie-ulepszonego, tj.:a) w przypadku budynków i budowli - wartość odpowiadająca kosz-tom remontu lub odbudowy w tym samym miejscu, z uwzględnieniemdotychczasowych wymiarów, materiałów, technologii, konstrukcjii standardu wykończenia,b) w przypadku maszyn, urządzeń i wyposażenia - wartość odpowia-dająca kosztom naprawy, zakupu lub wytworzenia nowego przedmiotutego samego rodzaju, typu oraz o tych samych bądź zbliżonych para-metrach, z uwzględnieniem kosztów transportu i montażu;45) WARTOŚĆ RZECZYWISTA - wartość odtworzeniowa (nowa)pomniejszona o stopień zużycia technicznego;46) WYBUCH - zespół zjawisk towarzyszących szybkiemu przejściuz jednego stanu równowagi w drugi z jednoczesnym wyzwoleniemznacznej ilości energii; za wybuch uważa się także implozję polegającąna gwałtownym uszkodzeniu zbiornika lub aparatu próżniowegociśnieniem zewnętrznym;47) ZALANIE - szkoda powstała wskutek:a) niezamierzonego i niekontrolowanego wydostania się wody, parywodnej lub płynów z przewodów i urządzeń wodociągowych, kanali-zacyjnych, grzewczych lub technologicznych,b) cofnięcia się wody lub ścieków z sieci wodociągowej lub kanaliza-cyjnej,c) wydostania się wody lub innej substancji z uruchamianej automa-tycznie instalacji gaśniczej, z wyłączeniem przypadków będącychnastępstwem pożaru, prób naprawy, przebudowy, modernizacjiinstalacji lub budynku,d) nieumyślnego pozostawienia otwartych kranów lub innych zawo-rów w urządzeniach sieci określonych w ppkt a;48) ZALEGANIE ŚNIEGU LUB LODU - bezpośrednie działanieciężaru nagromadzonego śniegu lub lodu na elementy konstrukcji da-chów bądź elementy nośne ubezpieczonych budynków lub budowli,

3/14

powodujące uszkodzenie lub zniszczenie ubezpieczonego mienia;49) ZAMEK WIELOZASTAWKOWY - zamek, do którego kluczposiada w łopatce więcej niż cztery żłobienia prostopadłe do trzonu;50) ZAPADANIE SIĘ ZIEMI - obniżenie poziomu terenu z powoduzawalenia się naturalnych, pustych przestrzeni w głębi ziemi,51) ZDARZENIE SZKODOWE - zdarzenie („wypadek”) objętepostanowieniami umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnejpowodujące powstanie szkody osobowej lub rzeczowej, w następ-stwie którego osobie trzeciej przysługuje wobec Ubezpieczonegoroszczenie o naprawienie szkody.

§ 3. ZAKRES UBEZPIECZENIA1. Umowa może obejmować:1) ubezpieczenie mienia od ognia i innych zdarzeń losowych;2) ubezpieczenie mienia od kradzieży z włamaniem i rabunku;3) ubezpieczenie szyb i innych przedmiotów od stłuczenia;4) ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej.2. Warunkiem zawarcia umowy jest ubezpieczenie budynków,budowli, nakładów inwestycyjnych lub mienia ruchomego od ogniai innych zdarzeń losowych.3. Warunkiem zawarcia umowy ubezpieczenia mienia ruchomegood kradzieży z włamaniem i rabunku jest ubezpieczenie tego mieniaod ognia i innych zdarzeń losowych.4. PZM TU zwraca faktycznie poniesione, uzasadnione i udokumento-wane koszty:1) ratowania przedmiotu ubezpieczenia oraz zapobieżenia szkodzielub zmniejszenia jej rozmiarów, jeżeli zastosowane środki były celo-we, chociażby okazały się bezskuteczne - w granicach sumy ubezpie-czenia;2) usunięcia pozostałości po szkodzie - do wysokości 10% ustalonejwysokości odszkodowania, w granicach sumy ubezpieczenia.5. Ubezpieczone mienie objęte jest również ochroną od szkód po-wstałych wskutek akcji ratowniczej lub gaśniczej, wyburzenia lub od-gruzowania prowadzonych w związku z wystąpieniem zdarzeń obję-tych zakresem ubezpieczenia określonym w umowie.

§ 4. WYŁĄCZENIA GENERALNE1. PZM TU wolne jest od odpowiedzialności, jeżeli Ubezpieczający al-bo osoba, z którą Ubezpieczający pozostaje we wspólnym gospodar-stwie domowym, wyrządziła szkodę umyślnie. Jeśli szkoda powstaławskutek rażącego niedbalstwa Ubezpieczającego, PZM TU wolne jestod odpowiedzialności, chyba że zapłata odszkodowania odpowiadaw danych okolicznościach względom słuszności.2. W razie zawarcia umowy na cudzy rachunek zasady określonew ust. 1 stosuje się odpowiednio do Ubezpieczonego.3. Ponadto zakres ochrony ubezpieczeniowej nie obejmuje szkód:1) wyrządzonych wskutek niewykonania dozoru ubezpieczonychprzedmiotów, jeżeli obowiązek dozoru wynikał z przepisów lub jeżelidozór był warunkiem ubezpieczenia;2) powstałych wskutek usiłowania popełnienia lub popełnienia prze-stępstwa lub samobójstwa przez Ubezpieczającego lub Ubezpieczo-nego (w przypadku umowy na cudzy rachunek) bądź osobę, z którąpozostają we wspólnym gospodarstwie domowym;3) powstałych wskutek wszelkich następstw wojny, inwazji, wrogichdziałań obcego państwa, działania o charakterze wojennym (niezależnieod tego, czy wojna została wypowiedziana, czy nie) wojny domowej,rebelii, rewolucji, powstania, rozruchów, strajku, lokautu, aktówsabotażu, zamieszek wewnętrznych, wojskowego lub cywilnego z

amachu stanu, zorganizowanych działań lub działań w złym zamiarzeosób działających w imieniu lub w powiązaniu z organizacjamipolitycznymi, spisku, konfiskaty, rekwizycji, zajęcia, zniszczenia lubuszkodzenia z nakazu organów sprawujących władzę;4) powstałych w związku z aktami terroru;5) powstałych wskutek wszelkich następstw reakcji jądrowej, pro-mieniowania jądrowego lub skażenia promieniotwórczego;6) górniczych, w rozumieniu prawa górniczego oraz powstałychw związku z prowadzonymi robotami ziemnymi;7) w postaci utraconych zysków oraz poniesionych strat wynikają-cych z niemożności zrealizowania wskutek zajścia zdarzenia objętegoubezpieczeniem zobowiązań lub umów;8) powstałych wskutek straty pośredniej jakiegokolwiek rodzajuzwiązanej z jakąkolwiek odpowiedzialnością prawną np. utratą korzyści;9) powstałych w oszkleniu zainstalowanym w pojazdach;10)powstałych w ubezpieczonym mieniu, jeżeli budynki, w którychUbezpieczony prowadzi działalność gospodarczą były wyłączonez eksploatacji przez okres dłuższy niż 30 dni, chyba że fakt ten zostałzgłoszony pisemnie oraz zaakceptowany przez PZM TU;11)powstałych w artykułach przeterminowanych lub wycofanychz obrotu przed powstaniem szkody;12)powstałych w mieniu nielegalnie wprowadzonym na polski obszarcelny;13)powstałych wskutek decyzji właściwych władz, uniemożliwiającejbądź opóźniającej odtworzenie zniszczonego mienia albo dalsze pro-wadzenie działalności gospodarczej przez Ubezpieczonego.

§ 5. ŚRODKI BEZPIECZEŃSTWA1. Ubezpieczone mienie uważa się za należycie zabezpieczone, jeżelispełnione zostały następujące minimalne środki bezpieczeństwa:1) w przypadku ubezpieczenia mienia od ognia i innych zdarzeń loso-wych mienie winno być zabezpieczone zgodnie z przepisami o ochro-nie przeciwpożarowej;2) w przypadku ubezpieczenia mienia od kradzieży z włamaniem i ra-bunku:a) konstrukcja ścian, sufitów, podłóg i dachów pomieszczeń:i) ubezpieczone mienie powinno znajdować się w budynkacho trwałej konstrukcji,ii) ściany, sufity, podłogi i dachy pomieszczeń powinny być wykonanez materiałów odpornych na zniszczenie lub wyważenie za pomocąprostych, ogólnie dostępnych narzędzi,iii) pomieszczenia wykonane w całości lub w części z siatki drucianejlub z innych konstrukcji ażurowych, a także z brezentu i powłokz tworzyw sztucznych (np. budowle pneumatyczne, tunele foliowe,namioty) nie są uważane za pomieszczenia należycie zabezpieczone,iv) jeżeli pomieszczenie, w którym znajduje się ubezpieczone mienie,jest połączone drzwiami, oknem lub innym otworem z pomieszcze-niem nie objętym ochroną ubezpieczeniową przez PZM TU, otworyte powinny być zabezpieczone w sposób opisany w ppkt b i c albo za-murowane co najmniej na grubość jednej cegły;b) zabezpieczenie okien i innych otworów zewnętrznych:i) wszystkie okna i inne zewnętrzne oszklone otwory w pomieszcze-niach powinny być właściwie osadzone i zamknięte, a ich stan tech-niczny musi zapewniać trwałe zamocowanie zamków w taki sposób,aby nie było możliwości ich wypchnięcia bez wyłamania,ii) okna i inne zewnętrzne otwory pomieszczeń znajdujących sięw piwnicach, suterenach i na parterach powinny być na całejpowierzchni zabezpieczone kratami, roletami antywłamaniowymi,

4/14

żaluzjami antywłamaniowymi, szybami o zwiększonej odpornościna przebicie i rozbicie (klasa odporności co najmniej P3 wg klasyfikacjiInstytutu Mechaniki Precyzyjnej) lub okiennicami w sposób uniemożli-wiający dokonanie kradzieży bez włamania,iii) wymogi określone w ppkt ii) mają zastosowanie również w odnie-sieniu do okien i innych zewnętrznych otworów pomieszczeń znajdu-jących się na wyższych kondygnacjach, do których jest dostęp z poło-żonych pod nimi lub obok nich przybudówek, balkonów, tarasów lubdachów,iv) kraty, rolety antywłamaniowe, żaluzje antywłamaniowe oraz oki-ennice powinny być prawidłowo osadzone i zamknięte,v) wymogi określone w ppkt ii) - iv) mogą zostać zniesione w obiek-tach, w których ustanowiono stały dozór oraz w obiektach zaopatrzo-nych w czynne urządzenia sygnalizacyjno–alarmowe lub monitoring;c) konstrukcja i zabezpieczenie drzwi zewnętrznych:i) wszystkie drzwi zewnętrzne w pomieszczeniach, w których znajdu-je się ubezpieczone mienie powinny być w należytym stanie technicz-nym oraz tak skonstruowane, osadzone i zamknięte, aby ich wyłama-nie lub wyważenie nie było możliwe bez użycia siły lub narzędzi,a otwarcie - bez użycia podrobionych lub dopasowanych kluczy,ii) drzwi zewnętrzne powinny być zamknięte na co najmniej dwazamki wielozastawkowe albo dwie kłódki bezkabłąkowe zawieszonena oddzielnych skoblach, albo jeden zamek atestowany,iii) jeżeli drzwi zewnętrzne są wyposażone w jeden zamek wieloza-stawkowy lub jedną kłódkę bezkabłąkową, brak drugiego zamka lubkłódki należy zastąpić przez zainstalowanie urządzeń sygnalizacyj-no–alarmowych lub monitoringu,iv) drzwi oszklone, poza wymogiem zamknięcia na co najmniej dwazamki wielozastawkowe, dwie kłódki bezkabłąkowe albo jeden zamekatestowany, powinny być na powierzchni oszklonej zabezpieczonekratami, roletami antywłamaniowymi, żaluzjami antywłamaniowymi,szybami o zwiększonej odporności na przebicie i rozbicie (klasa od-porności co najmniej P3 wg klasyfikacji Instytutu Mechaniki Precyzyj-nej) lub okiennicami stalowymi w sposób uniemożliwiający dokonaniekradzieży bez włamania,v) drzwi oszklone nie mogą być zaopatrzone w zamki, które możnaotworzyć bez klucza, przez otwór wybity w szybie,vi) przy drzwiach dwuskrzydłowych, jedno skrzydło powinno byćunieruchomione przy pomocy zasuw u góry i u dołu, zamykanychod wewnątrz,vii) wymogi określone w ppkt ii)–v) mogą zostać zniesione w obiek-tach, w których ustanowiono stały dozór oraz w obiektach zaopatrzo-nych w czynne urządzenia sygnalizacyjno–alarmowe lub monitoring;d) konstrukcja zamków, kłódek i uchwytów:i) wymogi właściwego zabezpieczenia drzwi, krat, rolet, żaluzji lubokiennic spełniają w szczególności zamki wielozastawkowe i kłódkibezkabłąkowe; w uzasadnionych przypadkach po dokonaniu ocenyryzyka, PZM TU może zezwolić na zastąpienie zamków wielozastaw-kowych lub kłódek bezkabłąkowych kłódkami kabłąkowymi; kabłąkkłódki powinien być wykonany ze stali hartowanej, a otwór w kabłąkumusi być tak dopasowany do rozmiarów urządzenia zamykającego,aby nie było możliwości wsunięcia narzędzia pomiędzy kabłąk a osłonę,ii) obudowa kłódek zabezpieczających drzwi, kraty, rolety, żaluzjelub okiennice powinna być całkowicie zamknięta,iii) uchwyty do mocowania kłódek powinny być wykonane z płasko-wnika przymocowanego na stałe do drzwi lub krat w sposób uniemoż-liwiający jego oberwanie, ukręcenie lub obcięcie bez zastosowaniaspecjalnych narzędzi w tym celu; grubość płaskownika i otwór do wpro-

wadzenia kabłąka lub bolca powinien odpowiadać parametrom kłódki;w przypadku powstawania na kabłąku wolnego miejsca należy wypełniaćje tulejką dystansową lub specjalną wkładką wypełniającą,iv) zamki szyfrowe - mechaniczne i elektroniczne, nie stanowią podsta-wowego zabezpieczenia drzwi zewnętrznych ubezpieczonego obiektu;e) zabezpieczenie kluczy:i) klucze oryginalne lub zapasowe do pomieszczenia, w którym znaj-duje się ubezpieczone mienie powinny być przechowywane w sposóbchroniący je przed kradzieżą i uniemożliwiający dostęp do nich oso-bom nieuprawnionym,ii) w razie zagubienia albo zaginięcia kluczy (także kluczy zapasowych)Ubezpieczony zobowiązany jest niezwłocznie zmienić zamki na swójkoszt;f) zabezpieczenie pojazdów stanowiących środki obrotowe lub mienieosób trzecich:i) w przypadku ubezpieczenia pojazdów samochodowych i mecha-nicznych stanowiących środki obrotowe Ubezpieczonego lub mienieosób trzecich, za należyte zabezpieczenie uważa się również parkingpod stałym dozorem, ogrodzony parkanem, siatką drucianą lub pło-tem i oświetlony w porze nocnej,ii) wewnątrz pojazdów nie mogą znajdować się kluczyki od stacyjekzapłonowych, a wszystkie drzwi powinny być zamknięte na zamek fa-bryczny; kluczyki powinny być przechowywane w taki sposób, aby do-stęp do nich miały tylko osoby upoważnione,iii) wjazd na parking powinien być zabezpieczony w sposób uniemoż-liwiający wyjazd pojazdem mechanicznym przez osobę nieuprawnioną;g) zabezpieczenie wartości pieniężnych podczas przechowywaniai transportu:i) wartości pieniężne powinny znajdować się w pomieszczeniach za-bezpieczonych w sposób określony w niniejszych ogólnych warunkachubezpieczenia, a ponadto w schowku (schowkach) odpowiadającymwymogom technicznym określonym w rozporządzeniu MinistraSpraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 14 października 1998 ro-ku w sprawie szczegółowych zasad i wymagań, jakim powinna odpo-wiadać ochrona wartości pieniężnych przechowywanych i transporto-wanych przez przedsiębiorców i inne jednostki organizacyjne,ii) wymogi techniczne określone w rozporządzeniu Ministra SprawWewnętrznych i Administracji z dnia 14 października 1998 rokuw sprawie szczegółowych zasad i wymagań, jakim powinna odpowiadaćochrona wartości pieniężnych przechowywanych i transportowanychprzez przedsiębiorców i inne jednostki organizacyjne obowiązują takżew odniesieniu do zabezpieczenia wartości pieniężnych podczas transportu.2. W razie nie dopełnienia przez Ubezpieczającego lub Ubezpieczonego(jeśli wiedział o zawarciu umowy na jego rachunek) któregokolwiekz wymienionych obowiązków, o których mowa w ust. 1, jeżeli miałoto wpływ na powstanie lub rozmiar szkody, PZM TU może odmówićwypłaty odszkodowania w całości lub w części.3. W przypadku zaistnienia uzasadnionych okoliczności uniemożli-wiających zastosowanie obowiązującego minimum zabezpieczeń,PZM TU może na podstawie dokonanej oceny ryzyka ustalić indywi-dualne warunki zabezpieczenia mienia przed kradzieżą z włamaniem.

§ 6. SUMA UBEZPIECZENIA1. Suma ubezpieczenia (suma gwarancyjna) ustalona przez Ubezpie-czającego oraz wskazana w polisie stanowi górną granicę odpowie-dzialności PZM TU.2. Suma ubezpieczenia jest ustalana według wartości ubezpieczonegomienia (nie dotyczy ubezpieczeń zawieranych w systemie na pierwsze

5/14

ryzyko), bez uwzględnienia podlegającego odliczeniu podatku odtowarów i usług (VAT). Pomniejszenia o podatek od towarów i usług(VAT) nie stosuje się, jeżeli Ubezpieczonemu nie przysługuje prawodo obniżenia kwoty należnego podatku o podatek naliczony lub prawodo zwrotu różnicy podatku VAT.3. Postanowienie ust. 2 nie ma zastosowania do ubezpieczenia odpo-wiedzialności cywilnej.4. Sumę ubezpieczenia ustala się według następujących wartości:1) dla maszyn, urządzeń, wyposażenia, budynków i budowli - wedługwartości odtworzeniowej (nowej), księgowej brutto lub wartościrzeczywistej;2) dla środków obrotowych - według najwyższej wartości mieniaprzewidywanej w okresie ubezpieczenia odpowiadającej cenie zakupulub kosztom wytworzenia;3) dla mienia osób trzecich - według wartości rzeczywistej bezuwzględnienia prowizji lub marży;4) dla nakładów inwestycyjnych - według wartości odtworzeniowej(nowej) odpowiadającej wydatkom na remonty kapitalne i adaptacyj-ne oraz na wykończenie wnętrz.5. Jeżeli suma ubezpieczenia (mienia ruchomego, budynków i budowli)określona w umowie ubezpieczenia jest niższa od wartości przedmiotuubezpieczenia w dniu powstania szkody (niedoubezpieczenie),to wysokość odszkodowania ulega zmniejszeniu w takiej proporcji,w jakiej suma ubezpieczenia tego przedmiotu pozostaje do jegowartości w dniu powstania szkody (zasada proporcji).6. Zasady proporcji nie stosuje się, jeżeli wartość ubezpieczonegomienia nie przekracza 120% zadeklarowanej sumy ubezpieczenia.7. Postanowienia ust. 5 i 6 mają zastosowanie wyłącznie w przypadkuubezpieczenia mienia od ognia i innych zdarzeń losowych.8. Jeżeli suma ubezpieczenia mienia ruchomego, budynków i budowlijest wyższa od wartości przedmiotu ubezpieczenia w dniu powstaniaszkody (nadubezpieczenie), PZM TU odpowiada tylko do jego wartościw dniu powstania szkody.9. Suma ubezpieczenia nie ulega zmniejszeniu o kwotę wypłaconegoodszkodowania, gdy wysokość odszkodowania wypłaconego za poje-dynczą szkodę nie przekracza 5% sumy ubezpieczenia dla danegorodzaju mienia.10. Jeżeli kwota wypłaconego odszkodowania przekroczy 5% sumyubezpieczenia dla danego rodzaju mienia, suma ubezpieczenia ulegazmniejszeniu o kwotę wypłaconego odszkodowania.11. Ubezpieczający za zgodą PZM TU oraz po opłaceniu dodatkowejskładki może podwyższyć sumę ubezpieczenia do poprzedniejwysokości.12. Postanowienia ust. 9 i 10 nie mają zastosowania do ubezpieczeniaodpowiedzialności cywilnej.13. Jeżeli ten sam przedmiot ubezpieczenia w tym samym czasie jestubezpieczony od tego samego ryzyka u dwóch lub więcej ubezpieczy-cieli na sumy, które łącznie przewyższają jego wartość ubezpieczenio-wą, Ubezpieczający nie może żądać świadczenia przenoszącegowysokość szkody. Między ubezpieczycielami każdy z nich odpowiadaw takim stosunku, w jakim przyjęta przez niego suma ubezpieczeniapozostaje do łącznych sum wynikających z podwójnego lub wielokrot-nego ubezpieczenia.

§ 7. SYSTEM UBEZPIECZENIA1. Umowa ubezpieczenia mienia od ognia i innych zdarzeń losowychzawierana jest w systemie na sumy stałe z uwzględnieniem limitówodpowiedzialności określonych dla poszczególnych rodzajów ubezpie-

czeń, z zastrzeżeniem ust. 2.2. Umowa ubezpieczenia nakładów inwestycyjnych od ognia i innychzdarzeń losowych zawierana jest w systemie na pierwsze ryzyko.3. Umowa ubezpieczenia mienia od kradzieży z włamaniem i rabunkuoraz ubezpieczenia szyb i innych przedmiotów od stłuczenia zawieranajest w systemie ubezpieczenia na pierwsze ryzyko.

§ 8. SKŁADKA UBEZPIECZENIOWA1. Wysokość składki ustalana jest na podstawie taryfy stawek obowią-zującej w dniu zawarcia umowy lub w szczególnych wypadkachna podstawie indywidualnej oceny ryzyka, z uwzględnieniem przed-miotu ubezpieczenia, sumy ubezpieczenia (sumy gwarancyjnej), zakre-su ubezpieczenia, długości okresu ubezpieczenia, wysokości franszyzy,dotychczasowego przebiegu ubezpieczenia oraz formy płatnościskładki.2. Składka opłacana jest jednorazowo jednocześnie z zawarciem umowy,chyba że w polisie określono inny sposób i termin opłacenia składki.3. Na wniosek Ubezpieczającego płatność składki może zostać rozło-żona na raty. Terminy płatności i wysokość rat określone są w polisie.4. Jeżeli zapłata dokonywana jest w formie przelewu bankowego lubprzekazu pocztowego, składkę uznaje się za zapłaconą z chwilą wpły-wu na rachunek PZM TU.

§ 9 ZAWARCIE UMOWY UBEZPIECZENIA1. Umowę zawiera się na podstawie informacji podanych w polisie i jejzałącznikach.2. PZM TU może zwrócić się do Ubezpieczającego o dodatkoweinformacje, uzależniając zawarcie umowy od ich dostarczenia oraztreści.3. Umowę zawiera się na 365 dni („okres roczny”), o ile strony nieumówiły się inaczej.4. Zawarcie umowy PZM TU potwierdza polisą.

§ 10. POCZĄTEK I KONIEC ODPOWIEDZIALNOŚCI1. Odpowiedzialność PZM TU rozpoczyna się od dnia następującegopo zawarciu umowy, nie wcześniej jednak niż od dnia następnegopo zapłaceniu składki lub jej pierwszej raty, o ile strony nie umówiły sięinaczej.2. W przypadku niedokonania wpłaty składki lub jej pierwszej ratyw oznaczonym terminie, PZM TU może wypowiedzieć umowę zeskutkiem natychmiastowym i żądać zapłaty składki za okres, przezktóry ponosiła odpowiedzialność. W braku wypowiedzenia umowywygasa ona z końcem okresu, za który przypadała nie zapłacona składka.3. Jeżeli Ubezpieczający nie zapłacił w terminie wymagalnej kolejnejraty składki, PZM TU wezwie Ubezpieczającego na piśmie do jejzapłaty, w terminie 7 dni od dnia otrzymania wezwania, pod rygoremustania odpowiedzialności z umowy ubezpieczenia. Jeżeli pomimootrzymanego wezwania do zapłaty wymagalnej raty składki Ubezpie-czający nie dokona jej zapłaty, odpowiedzialność PZM TU ustaje,a umowa ulega rozwiązaniu z końcem okresu, za który przypadałazapłacona rata składki.4. Nowe lokalizacje objęte są automatycznie ochroną ubezpieczeniową,w granicach obowiązujących sum ubezpieczenia, sum gwarancyjnychlub limitów odpowiedzialności, od momentu przejścia ryzykana Ubezpieczonego, jeżeli zakres wykonywanej w nich działalności niewykracza poza opis ryzyka podany w umowie oraz pod warunkiempisemnego powiadomienia PZM TU o tym fakcie wraz z aktualizacjąsum ubezpieczenia lub limitów odpowiedzialności w terminie 7 dni

6/14

od dnia przejęcia posiadania przez Ubezpieczonego. W przypadkubraku powiadomienia PZM TU w powyższym terminie, odpowiedzial-ność PZM TU w stosunku do nowych lokalizacji ustaje z jego upływem.5. Ochrona ubezpieczeniowa w zakresie szkód spowodowanychpowodzią powstaje po upływie 14 dni od dnia zawarcia umowy(karencja). Karencji nie stosuje się w przypadku nieprzerwanejkontynuacji ubezpieczenia.6. Odpowiedzialność PZM TU kończy się z chwilą:1) zakończenia okresu ubezpieczenia;2) końca okresu, za który przypadała zapłacona rata składki, o którymmowa w ust. 3;3) odstąpienia od umowy lub jej rozwiązania;4) wypłaty odszkodowania lub odszkodowań w łącznej wysokościrównej sumie ubezpieczenia (sumie gwarancyjnej).7. W przypadku zbycia przedmiotu ubezpieczenia na inną osobę,prawa z umowy przysługujące zbywcy przedmiotu ubezpieczeniaprzechodzą na nabywcę pod warunkiem, że nabywca uzyska pisemnązgodę PZM TU na przejęcie tych praw. W przypadku wyrażeniazgody PZM TU na przejęcie praw z umowy, na nabywcę przechodzątakże obowiązki z umowy obciążające zbywcę. Nabywca zobowiązanyjest powiadomić PZM TU o nabyciu przedmiotu ubezpieczeniaw terminie 3 dni od daty zdarzenia powodującego zbycie przedmiotuubezpieczenia.8. Jeżeli nabywca nie zawiadomił PZM TU o fakcie nabycia przedmiotuubezpieczenia w terminie określonym w ust. 6, umowę w stosunkudo tego przedmiotu uważa się za wygasłą z chwilą jego przejścia nanabywcę.

§ 11. ODSTĄPIENIE OD UMOWY I ROZWIĄZANIE UMOWY1. Jeżeli umowa ubezpieczenia jest zawarta na okres dłuższy niż 6miesięcy Ubezpieczający ma prawo odstąpienia od umowy, w termi-nie 30 dni, a w przypadku gdy Ubezpieczający jest przedsiębiorcą,w terminie 7 dni, od dnia jej zawarcia.2. Odstąpienie od umowy nie zwalnia Ubezpieczającego z obowiązkuzapłacenia składki za okres, w którym PZM TU ponosiła odpowie-dzialność.3. Umowa może być rozwiązana w drodze pisemnego wypowiedzenia:1) przez każdą ze stron w ciągu miesiąca od daty wypłaty odszkodo-wania lub daty doręczenia Ubezpieczającemu odmowy wypłatyodszkodowania, z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia;2) przez PZM TU ze skutkiem natychmiastowym:a) w razie stwierdzenia rażących zaniedbań w zabezpieczeniuprzedmiotu ubezpieczenia,b) w razie stwierdzenia, że Ubezpieczający lub jego przedstawicielzataił przed PZM TU informacje, o które PZM TU zapytywałprzed zawarciem umowy;c) w razie stwierdzenia, że Ubezpieczony zataił przed PZM TUinformacje, o które PZM TU zapytywał przed zawarciem umowy, chy-ba że Ubezpieczony nie wiedział o zawarciu umowy.4. W przypadku odstąpienia od umowy lub jej rozwiązania przezktórąkolwiek ze stron, składka za niewykorzystany okres ubezpieczeniapodlega zwrotowi.5. Wysokość należnej do zwrotu składki ustala się w kwocie wyliczonejproporcjonalnie do długości niewykorzystanego okresu ubezpieczenia,przy czym każdy rozpoczęty dzień ubezpieczenia traktuje się jako pełny.6. Składka za niewykorzystany okres ubezpieczenia nie podlegazwrotowi, jeżeli:1) PZM TU wypłacił, przed datą rozwiązania umowy, odszkodowanie

lub odszkodowania w wysokości równej sumie ubezpieczenia (sumiegwarancyjnej);2) PZM TU jest zobowiązany do wypłaty, z tytułu wypadku zaszłegoprzed datą rozwiązania umowy, odszkodowania w wysokości równejsumie ubezpieczenia lub wypłata odszkodowania spowoduje wyczer-panie (konsumpcję) sumy ubezpieczenia (sumy gwarancyjnej);3) PZM TU jest zobowiązany do wypłaty, z tytułu wypadku zaszłegoprzed datą rozwiązania umowy, odszkodowania w wysokości odpo-wiadającej pełnej wartości przedmiotu ubezpieczenia.

UBEZPIECZENIE MIENIA OD OGNIA I INNYCH ZDARZEŃLOSOWYCH

§ 12. PRZEDMIOT UBEZPIECZENIA1. Przedmiotem ubezpieczenia mogą być określone w umowie ubez-pieczenia oraz stanowiące własność lub znajdujące się w posiadaniuUbezpieczonego na podstawie odpowiedniego tytułu prawnego:1) budynki, budowle lub nakłady inwestycyjne;2) mienie ruchome;3) wartości pieniężne;4) mienie pracownicze.2. Mienie, o którym mowa w ust. 1, objęte jest ochroną ubezpiecze-niową w miejscu ubezpieczenia, z zastrzeżeniem postanowień § 15.

§ 13. ZAKRES UBEZPIECZENIA1. Zakres ubezpieczenia obejmuje szkody powstałe wskutek:1) deszczu nawalnego;2) dymu;3) fali uderzeniowej;4) gradu;5) huraganu;6) lawiny;7) osunięcia się ziemi;8) powodzi;9) pożaru;10) przepięcia;11) przewrócenia się drzew lub zawalenia budowli;12) trzęsienia ziemi;13) uderzenia pioruna;14) uderzenia pojazdu;15) upadku statku powietrznego;16) wybuchu;17) zalania;18) zalegania śniegu lub lodu;19) zapadania się ziemi.2. Ponadto zakres ochrony ubezpieczeniowej obejmuje szkodypowstałe z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa, o ile nie zostałyone spowodowane przez Ubezpieczającego, Ubezpieczonego(w przypadku umowy na cudzy rachunek) bądź ich reprezentantów,za których uważa się:1) w przypadku przedsiębiorstw państwowych - dyrektora, jegozastępców, zarządcę lub pełnomocników uprawnionych do składaniai przyjmowania oświadczeń woli w imieniu Ubezpieczającego bądźUbezpieczonego;2) w przypadku spółek z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółekakcyjnych - członków zarządu, prokurentów lub pełnomocnikówuprawnionych analogicznie jak w pkt 1;3) w przypadku spółek jawnych, partnerskich, komandytowych lub

7/14

komandytowo-akcyjnych - wspólników, prokurentów lub pełnomoc-ników uprawnionych analogicznie jak w pkt 1;4) w przypadku spółek cywilnych - wspólników oraz umocowaneprzez nich osoby trzecie;5) w przypadku osób fizycznych - pełnomocników.

§ 14. WYŁĄCZENIA ODPOWIEDZIALNOŚCI1. Zakres ochrony ubezpieczeniowej, poza wyłączeniami wymienio-nymi w § 4, nie obejmuje szkód:1) spowodowanych brakiem wymaganej w danych warunkach obsługi,konserwacji lub opieki nad ubezpieczonym mieniem, jeżeli miało towpływ na powstanie lub rozmiar szkody;2) powstałych wskutek powodzi, opadów atmosferycznych lub zalaniaw mieniu (środkach obrotowych, mieniu osób trzecich) składowanymw pomieszczeniach znajdujących się poniżej poziomu gruntu nawysokości mniejszej niż 14 cm od poziomu podłogi;3) w antenach, tablicach informacyjnych lub reklamowych zamonto-wanych na zewnątrz budynków;4) powstałych wskutek przerw lub ograniczeń w dostawie mediówniezbędnych Ubezpieczonemu do działalności;5) powstałych wskutek deszczu nawalnego, gradu lub śniegu, jeżelido powstania szkody przyczynił się zły stan techniczny dachu, rynien,brak zabezpieczeń lub niedostateczne zabezpieczenia (w tymniezamknięcie) otworów okiennych lub drzwiowych oraz innychotworów technicznych w budynku, za których zabezpieczenie,zamknięcie, utrzymanie lub konserwację ponosi odpowiedzialnośćUbezpieczony, a także powstałych wskutek zalania mienia ruchomegoznajdującego się na wolnym powietrzu;6) powstałych wskutek powolnego zawilgocenia pomieszczeńz powodu nieszczelności urządzeń wodno-kanalizacyjnych, instalacjigrzewczych, technologicznych, przenikania wód gruntowych, przema-rzania ścian lub utleniania;7) w ubezpieczonym mieniu, jeżeli zostało ono poddane działaniuognia lub ciepła w celu obróbki;8) spowodowanych wybuchem:a) w silnikach spalinowych, wskutek wybuchów w ich komorach spa-lania, spowodowanych występującym w nich ciśnieniem gazu,b) wywołanym przez Ubezpieczonego w celach produkcyjnych, eks-ploatacyjnych,c) lampy kineskopowej w czasie produkcji lub montażu;9) spowodowanych działaniem sił wewnętrznych, zużyciem, działa-niem insektów, bakterii lub grzyba;10) powstałych wskutek testów stałych urządzeń gaśniczych lub sys-temu wykrywania i sygnalizacji pożaru;11) powstałych wskutek przypalenia, osmolenia lub wypalenia związa-nego z:a) prowadzoną działalnością, np. palarnia kawy, suszarnia,b) paleniem lub suszeniem tytoniu;12) powstałych wskutek przepięcia w odgromnikach, miernikach, licz-nikach, grzejnych urządzeniach elektrycznych, wkładkach topikowych,bezpiecznikach, stycznikach, czujnikach elektrycznych, żarówkach,lampach oraz innych częściach ulegających szybkiemu zużyciu lub pod-legających wielokrotnej, okresowej wymianie w toku normalnegoużytkowania;13) powstałych we wszelkiego rodzaju liniach transmisyjnych lubprzesyłowych, zbiornikach, rurociągach znajdujących się poza miej-scem ubezpieczenia;14) powstałych w gruncie, mostach, tamach, tunelach lub dokach;

15) powstałych wskutek zabrudzenia lub pomalowania (graffiti).2. Ochroną ubezpieczeniową nie są również objęte szkody:1) w budynkach lub budowlach przeznaczonych do rozbiórki orazwzniesionych bez wymaganego prawem zezwolenia lub niespełniającychwymaganych prawem norm technicznych, o ile miało to wpływ napowstanie lub wysokość szkody;2) powstałe w budynkach lub budowlach w związku z budową, mon-tażem, rozbudową lub przebudową, jeżeli zgodnie z obowiązującymprawem wymagane jest zezwolenie na prowadzenie tych robót;3) w organizmach żywych, grzybach hodowlanych, drzewach,krzewach, uprawach na pniu - w tym także w uprawach w szklarniach,namiotach foliowych lub inspektach;4) w pojazdach mechanicznych podlegających obowiązkom związanymz dopuszczeniem do ruchu na drogach publicznych, chyba że stanowiąśrodki obrotowe lub mienie osób trzecich;5) w przedmiotach składowanych niezgodnie z wymogami producen-ta lub dostawcy albo z wymogami określonymi w odpowiednichnormach;6) w przedmiotach znajdujących się w kopalniach głębinowych,odkrywkowych oraz wykorzystywanych na otwartym morzu;7) w maszynach, urządzeniach i wyposażeniu przeznaczonym na złomlub do zniszczenia;8) powstałe w następującym mieniu pracowniczym:a) urządzeniach elektronicznych,b) wartościach pieniężnych,c) wszelkiego rodzaju dokumentach,d) nośnikach danych,e) programach komputerowych,f) taśmach audio–video i płytach kompaktowych.3. Ponadto umową nie są objęte:1) akta, dokumenty, programy komputerowe oraz przenośne nośnikidanych, nie stanowiące środków obrotowych;2) dane na nośnikach wszelkiego rodzaju, prototypy, wzory, szablony,matryce, modele, próbki, materiały reklamowe, eksponaty, antykii dzieła sztuki;3) metale i kamienie szlachetne, półszlachetne, perły oraz wyrobyz tych metali i kamieni oraz pereł;4) papiery wartościowe, weksle, akcje, obligacje i inne dokumenty za-stępujące w obrocie gotówkę;5) karty płatnicze i kredytowe.

§ 15. LIMITY ODPOWIEDZIALNOŚCIGórną granicę odpowiedzialności PZM TU za szkody powstałew poszczególnych składnikach mienia, w granicach sum ubezpieczenia,stanowi kwota:1) dla szkód powstałych wskutek przepięcia - nie więcej niż 50.000 zł,2) dla szkód powstałych w wartościach pieniężnych - nie więcejniż 50.000 zł,3) dla szkód w mieniu pracowniczym - nie więcej niż 1.000 zł napracownika,4) dla szkód powstałych w miejscu prowadzenia prac wynikającychz działalności prowadzonej przez Ubezpieczonego, w narzędziach luburządzeniach niezbędnych do ich prowadzenia poza miejscemubezpieczenia - nie więcej niż 15.000 zł.

§ 16. USTALENIE WYSOKOŚCI ODSZKODOWANIA1. Wysokość odszkodowania określa się według cen z dnia ustaleniaodszkodowania zgodnie z poniższymi zasadami:

8/14

1) dla maszyn, urządzeń i wyposażenia - według ceny zakupu, naprawylub kosztów wytworzenia mienia o tych samych bądź zbliżonych para-metrach technicznych z uwzględnieniem kosztów transportu i montażu:a) w przypadku ubezpieczenia według wartości odtworzeniowej(nowej) - dla przedmiotu ubezpieczenia nie starszego niż 5 lat (liczącod daty produkcji) - bez potrącania stopnia faktycznego zużycia;w przeciwnym wypadku do wartości rzeczywistej,b) w przypadku ubezpieczenia według wartości księgowej brutto- bez potrącenia amortyzacji, przy czym całkowita wartość odszkodo-wania nie może przekroczyć wartości księgowej brutto przedmiotuubezpieczenia na dzień wystąpienia szkody,c) w przypadku ubezpieczenia według wartości rzeczywistej - po po-trąceniu stopnia faktycznego zużycia.2) dla środków obrotowych - według ceny ich zakupu lub kosztówwytworzenia;3) dla mienia osób trzecich:a) w odniesieniu do mienia przyjętego w celu wykonania usługi- według kosztów naprawy uszkodzonego mienia lub wartościokreślonej w dowodzie przyjęcia powiększonej o wartość wykonanejusługi bez uwzględnienia prowizji lub marży, jednak nie więcej niżdo jego wartości rzeczywistej,b) w odniesieniu do mienia przyjętego do sprzedaży komisowej- według wartości podanej w dowodzie przyjęcia, bez uwzględnieniaprowizji komisowej, jednak nie więcej niż do jego wartości rzeczywistej;4) dla wartości pieniężnych - według wartości nominalnej; dla zagra-nicznych znaków pieniężnych jest to równowartość w złotych wedługśredniego kursu NBP z dnia ustalenia odszkodowania;5) dla mienia pracowniczego - według wartości rzeczywistej;6) dla kosztów określonych w §3 ust. 4 i 5 - na podstawie oryginalnychrachunków, dowodów wpłaty lub innych dokumentów potwierdzającychzasadność poniesionych kosztów;7) dla budynków i budowli - według kosztów odbudowy w tymsamym miejscu lub remontu z uwzględnieniem dotychczasowychwymiarów, materiałów, technologii i konstrukcji, z uwzględnieniemzasad określonych w pkt 1, przy czym wartość odtworzeniową stosujesię do obiektów nie starszych niż 10 lat;8) dla nakładów inwestycyjnych - według kosztów naprawyprzy uwzględnieniu dotychczasowych wymiarów, technologii i kon-strukcji, nie więcej niż ich wartość rzeczywista.2. Jeżeli nie zniesiono franszyzy redukcyjnej, PZM TU potrąci z kwotynależnego odszkodowania franszyzę redukcyjną w wysokości 200 zł,z wyjątkiem ubezpieczenia mienia pracowniczego, dla którego potrą-cenie z kwoty należnego odszkodowania wynosi 100 zł.

UBEZPIECZENIE MIENIA OD KRADZIEŻYZ WŁAMANIEM I RABUNKU

§17 PRZEDMIOT UBEZPIECZENIA1. Przedmiotem ubezpieczenia mogą być określone w umowie orazstanowiące własność lub znajdujące się w posiadaniu Ubezpieczonegona podstawie odpowiedniego tytułu prawnego:1) mienie ruchome;2) wartości pieniężne;3) mienie pracownicze.2. Mienie, o którym mowa w ust. 1, objęte jest ochroną ubezpiecze-niową w miejscu ubezpieczenia, z zastrzeżeniem postanowień § 20.

§ 18. ZAKRES UBEZPIECZENIA1. Mienie ruchome oraz mienie pracownicze objęte jest ochronąubezpieczeniową od szkód powstałych wskutek:1) kradzieży z włamaniem;2) rabunku;3) wandalizmu.2. Wartości pieniężne objęte są ochroną ubezpieczeniową od szkódpowstałych wskutek:1) w miejscu ubezpieczenia:a) kradzieży z włamaniem,b) rabunku;2) w czasie transportu wykonywanego przez Ubezpieczonego:a) rabunku,b) zniszczenia lub uszkodzenia środka transportu wskutek pożaru,uderzenia pioruna, wybuchu lub wypadku drogowego, któremu uległśrodek transportu,c) zdarzeń powodujących śmierć, uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowiaosoby sprawującej pieczę nad ubezpieczonym mieniem, uniemożliwia-jących ochronę przewożonych wartości pieniężnych.3. PZM TU pokrywa także poniesione i udokumentowane koszty na-prawy zniszczonych lub uszkodzonych zabezpieczeń lokalu, łączniez kosztami usunięcia uszkodzeń ścian, stropów, dachów, okien lubdrzwi, o ile powstały one w związku z kradzieżą z włamaniem i nieprzekraczają określonego w §20 limitu odpowiedzialności dla ryzykawandalizmu.4. Ochroną ubezpieczeniową do 5% wysokości sumy ubezpieczeniamienia ruchomego objęta jest również kradzież z włamaniem dokona-na bez wejścia sprawcy do lokalu (np. kradzież z wystawy).

§ 19. WYŁĄCZENIA ODPOWIEDZIALNOŚCI1. Zakres ochrony ubezpieczeniowej, poza wyłączeniami wymienio-nymi w § 4, nie obejmuje szkód:1) których przyczyną było przewożenie lub przenoszenie ubezpieczo-nego mienia w miejscu ubezpieczenia;2) powstałych w wyniku kradzieży z włamaniem wartości pieniężnychdokonanej bez wejścia sprawcy do ubezpieczonego lokalu;3) powstałych w wyniku dokonanej lub usiłowanej kradzieży z gablotwystawienniczych (reklamowych) znajdujących się poza miejscemubezpieczenia;4) powstałych we wszelkiego rodzaju liniach transmisyjnych i przesy-łowych, zbiornikach, rurociągach znajdujących się poza miejscemubezpieczenia;5) powstałych w gruncie, mostach, tamach, tunelach, dokach lub uli-cach i innych drogach;6) powstałych wskutek zabrudzenia lub pomalowania (graffiti);7) powstałych w oszkleniu zewnętrznym lub wewnętrznym budynkówlub budowli, szklanych lub kamiennych okładzinach oraz budowlachi elementach wykonanych ze szkła, minerałach, ich imitacji lub tworzy-wach sztucznych, oszkleniu reklamowym, szyldach, gablotach, rur-kach neonowych;8) powstałych wskutek kradzieży z włamaniem dokonanej w sposóbinny niż określony w §2 pkt 12;9) w pojazdach mechanicznych podlegających obowiązkom związa-nym z dopuszczeniem do ruchu na drogach publicznych, chyba że sta-nowią środki obrotowe lub mienie osób trzecich;10) w przedmiotach znajdujących się w kopalniach głębinowych, od-krywkowych oraz wykorzystywanych na otwartym morzu;11) w maszynach, urządzeniach i wyposażeniu przeznaczonym

9/14

na złom lub do zniszczenia;12) powstałych w następującym mieniu pracowniczym:a) urządzeniach elektronicznych,b) wartościach pieniężnych,c) wszelkiego rodzaju dokumentach,d) nośnikach danych,e) programach komputerowych,f) taśmach audio–video i płytach kompaktowych.2. Ponadto umową nie są objęte:1) akta, dokumenty, programy komputerowe oraz przenośne nośnikidanych, nie stanowiące środków obrotowych;2) dane na nośnikach wszelkiego rodzaju, prototypy, wzory, szablony,matryce, modele, próbki, materiały reklamowe, eksponaty, antykii dzieła sztuki;3) metale i kamienie szlachetne, półszlachetne, perły oraz wyrobyz tych metali i kamieni oraz pereł;4) papiery wartościowe, weksle, akcje, obligacje i inne dokumentyzastępujące w obrocie gotówkę;5) karty płatnicze i kredytowe.

§ 20. LIMITY ODPOWIEDZIALNOŚCIGórną granicę odpowiedzialności PZM TU za szkody powstałew poszczególnych składnikach mienia, w granicach sum ubezpieczenia,stanowi kwota:1) dla szkód powstałych w wartościach pieniężnych wskutek kradzieżyz włamaniem lub rabunku w miejscu ubezpieczenia bądź rabunkuw czasie transportu - nie więcej niż 50.000 zł,2) dla szkód w mieniu pracowniczym - nie więcej niż 1.000 zł napracownika,3) dla szkód powstałych w miejscu prowadzenia prac wynikającychz działalności prowadzonej przez Ubezpieczonego, w narzędziach luburządzeniach niezbędnych do ich prowadzenia poza miejscem ubez-pieczenia - nie więcej niż 15.000 zł;4) dla szkód powstałych wskutek wandalizmu - nie więcejniż 20.000 zł.

§ 21. USTALENIE WYSOKOŚCI ODSZKODOWANIA1. Wysokość odszkodowania określa się według cen z dnia ustaleniaodszkodowania zgodnie z poniższymi zasadami:1) dla maszyn, urządzeń i wyposażenia - według ceny zakupu, napra-wy lub kosztów wytworzenia mienia o tych samych bądź zbliżonychparametrach technicznych z uwzględnieniem kosztów transportui montażu:a) w przypadku ubezpieczenia według wartości odtworzeniowej(nowej) - dla przedmiotu ubezpieczenia nie starszego niż 5 lat (liczącod daty produkcji) - bez potrącania stopnia faktycznego zużycia;w przeciwnym wypadku do wartości rzeczywistej,b) w przypadku ubezpieczenia według wartości księgowej brutto- bez potrącenia amortyzacji, przy czym całkowita wartość odszkodo-wania nie może przekroczyć wartości księgowej brutto przedmiotuubezpieczenia na dzień wystąpienia szkody,c) w przypadku ubezpieczenia według wartości rzeczywistej - popotrąceniu stopnia faktycznego zużycia;2) dla środków obrotowych - według ceny ich zakupu lub kosztówwytworzenia;3) dla mienia osób trzecich:a) w odniesieniu do mienia przyjętego w celu wykonania usługi- według kosztów naprawy uszkodzonego mienia lub wartości

określonej w dowodzie przyjęcia, powiększonej o wartość wykonanejusługi, bez uwzględnienia prowizji lub marży, jednak nie więcej niżdo jego wartości rzeczywistej,b) w odniesieniu do mienia przyjętego do sprzedaży komisowej - we-dług wartości podanej w dowodzie przyjęcia, bez uwzględnienia pro-wizji komisowej, jednak nie więcej niż do jego wartości rzeczywistej;4) dla wartości pieniężnych - według wartości nominalnej; dla zagra-nicznych znaków pieniężnych jest to równowartość w złotych wedługśredniego kursu NBP z dnia ustalenia odszkodowania;5) dla mienia pracowniczego - według wartości rzeczywistej;6) dla kosztów określonych w § 3 ust. 4 i 5 - na podstawie oryginal-nych rachunków, dowodów wpłaty, a także innych dokumentów po-twierdzających zasadność poniesionych kosztów.2. Jeżeli nie zniesiono franszyzy redukcyjnej, PZM TU potrąci z kwo-ty należnego odszkodowania franszyzę redukcyjną w wysoko-ści 200 zł, z wyjątkiem ubezpieczenia mienia pracowniczego, dla któ-rego potrącenie z kwoty należnego odszkodowania wynosi 100 zł.

UBEZPIECZENIE SZYB I INNYCH PRZEDMIOTÓWOD STŁUCZENIA

§ 22. PRZEDMIOT UBEZPIECZENIA1. Przedmiotem ubezpieczenia może być nieuszkodzone, zainstalo-wane na stałe oraz zgodnie z przeznaczeniem:1) oszklenie zewnętrzne i wewnętrzne budynków i budowli;2) szklane lub kamienne okładziny oraz budowle i elementy wykonaneze szkła, minerałów, ich imitacji lub tworzyw sztucznych;3) oszklenie reklamowe, szyldy, gabloty;4) rurki neonowe;stanowiące własność Ubezpieczonego lub znajdujące się w jego posia-daniu na podstawie odpowiedniego tytułu prawnego.2. Mienie, o którym mowa w ust. 1, objęte jest ochroną ubezpiecze-niową w miejscu ubezpieczenia.

§ 23. ZAKRES UBEZPIECZENIA1. Przy ubezpieczeniu mienia od ognia i innych zdarzeń losowych,po opłaceniu dodatkowej składki, przedmioty określone w §22 ust. 1,mogą zostać objęte ochroną ubezpieczeniową od szkód powstałychwskutek ich stłuczenia lub pęknięcia.2. PZM TU zwraca również udokumentowane koszty ustawieniarusztowań lub drabin umożliwiające wstawienie szyb w przypadku ichstłuczenia oraz montaż, demontaż lub naprawę uszkodzonych instala-cji świetlnych lub neonowych.

§ 24. WYŁĄCZENIA ODPOWIEDZIALNOŚCIZakres ochrony ubezpieczeniowej, poza wyłączeniami, o których mowaw § 4, nie obejmuje szkód:1) polegających na poplamieniu, zmianie barwy, zadrapaniu, poryso-waniu lub odpryśnięciu kawałków powierzchni ubezpieczonychprzedmiotów;2) powstałych podczas montażu, wymiany lub demontażu ubezpie-czonego przedmiotu;3) zaistniałych podczas transportu, prac konserwacyjnych lub napraw-czych;4) będących następstwem niewłaściwego działania lub wady urządzeńoświetleniowych;5) w szkle stanowiącym osprzęt urządzeń technicznych oraz różnegorodzaju instalacji;

10/14

6) w szybach, przedmiotach szklanych, płytach ceramicznychi kamiennych przed ich ostatecznym zamontowaniem lub zainstalowa-niem w miejscu ubezpieczenia;7) w szklanych i kamiennych wykładzinach podłogowych.

§ 25. SUMA UBEZPIECZENIASuma ubezpieczenia szyb i innych przedmiotów od stłuczenia stanowiwielokrotność 1.000 zł i jednocześnie nie może być niższa niż 1.000 złoraz wyższa niż 12.000 zł.

§ 26. USTALENIE WYSOKOŚCI ODSZKODOWANIA1. Wysokość odszkodowania ustala się na podstawie cen z dnia jegoustalenia przyjmując wartość przedmiotów tego samego rodzaju, ga-tunku, materiału i wymiarów, według cen zakupu lub kosztów napra-wy, z uwzględnieniem postanowień §3 ust. 4 i 5 oraz zakresu rzeczy-wistych uszkodzeń oraz:1) kosztów demontażu i montażu;2) kosztów transportu;3) kosztów wykonania napisów, ozdób i liter według wzorów istnieją-cych w dniu powstania szkody;4) kosztów ustawienia rusztowań lub drabin umożliwiających wsta-wienie szyb, montaż, demontaż bądź naprawę instalacji świetlnych lubneonowych.2. Jeżeli nie zniesiono franszyzy redukcyjnej, PZM TU potrąca z kwotynależnego odszkodowania franszyzę redukcyjną w wysokości 100 zł.

UBEZPIECZENIE ODPOWIEDZIALNOŚCI CYWILNEJ

§ 27. PRZEDMIOT I ZAKRES UBEZPIECZENIA1. Przedmiotem ubezpieczenia jest ustawowa odpowiedzialność cy-wilna Ubezpieczonego z tytułu zdarzeń szkodowych zaistniałychw okresie ubezpieczenia w zakresie związanym z prowadzeniemokreślonej w umowie ubezpieczenia działalności gospodarczej orazw związku z posiadanym mieniem, w następstwie których Ubezpie-czony zobowiązany jest do naprawienia szkody osobowej lub rzeczo-wej wyrządzonej osobie trzeciej.2. Kilka szkód (seria) spowodowanych tym samym zdarzeniem szko-dowym, np. z tytułu błędu konstrukcyjnego, produkcyjnego, instruk-cyjnego lub z tytułu dostawy wyrobów wykazujących braki, niezależ-nie od terminu ich faktycznego wystąpienia, uważa się za jedno zda-rzenie szkodowe.3. PZM TU w ramach ubezpieczenia pokrywa również:1) koszty wynagrodzenia za usługi osób uprawnionych do świadczeniapomocy prawnej;2) koszty uzyskania opinii biegłych lub rzeczoznawców powołanychw uzgodnieniu z PZM TU w celu ustalenia okoliczności i rozmiaruszkody;3) opłaty i wydatki sądowe poniesione w związku z prowadzonympostępowaniem.4. Koszty, o których mowa w ust. 3, pokrywane są w granicach sumygwarancyjnej; w przypadku wyczerpania sumy gwarancyjnej koszty tepokryte zostaną w ramach dodatkowego limitu, nie więcej jednak niżdo wysokości 5% sumy gwarancyjnej.

§ 28. WYŁĄCZENIA ODPOWIEDZIALNOŚCI1. Zakres ochrony ubezpieczeniowej, poza wyłączeniami, o którychmowa w §4, nie obejmuje szkód:1) wyrządzonych poza terytorium Rzeczpospolitej Polskiej;

2) wynikłych z posiadania, uruchamiania lub prowadzenia statkówpowietrznych lub urządzeń pływających;3) wynikających z projektowania, wytwarzania lub dostarczaniastatków wodnych, powietrznych lub ich części;4) wyrządzonych w związku z niedostarczeniem energii lub dostar-czeniem energii o niewłaściwych parametrach;5) w urządzeniach lub instalacjach podziemnych;6) w mieniu należącym do osób zatrudnionych przez Ubezpieczonego,bez względu na podstawę prawną zatrudnienia;7) wynikłych z przeniesienia chorób zakaźnych bądź spowodowanychprzez wirus HIV;8) powstałych wskutek bezpośredniego lub pośredniego oddziaływaniawyrobów tytoniowych;9) powstałych wskutek utraty, zniszczenia lub uszkodzenia jakichkolwiekśrodków płatniczych, biżuterii, papierów wartościowych, wszelkiegorodzaju dokumentów oraz zbiorów kolekcjonerskich;10) wynikłych z nałożenia kar pieniężnych, grzywien sądowych lubadministracyjnych, zadatków, odszkodowań z tytułu odstąpieniaod umowy, podatków, należności publicznoprawnych lub opłat mani-pulacyjnych;11) związanych z naruszeniem praw autorskich, patentów, znakówtowarowych lub nazw fabrycznych, jak również szkód będącychnastępstwem uszkodzenia, usunięcia, zmiany lub utraty oprogramo-wania bądź danych komputerowych;12) objętych systemem obowiązkowych ubezpieczeń odpowiedzialnościcywilnej, w tym związanych z prowadzeniem gospodarstwa rolnego,posiadaniem pojazdów mechanicznych podlegających obowiązkomzwiązanym z dopuszczeniem do ruchu na drogach publicznych orazzwiązanych z prowadzeniem działalności zawodowej, na którą nałożonyjest taki obowiązek;13) które na podstawie umowy lub oddzielnego przyrzeczenia wykracza-ją poza zakres ustawowej odpowiedzialności cywilnej Ubezpieczonego;14) w rzeczach wprowadzonych do obrotu lub dziełach ukończonychprzez osoby objęte ubezpieczeniem, w szczególności objętych gwa-rancją jakości, rękojmią za wady lub odpowiedzialnością za niezgodnośćtowaru z umową na podstawie ustawy z dnia 27 lipca 2002 rokuo szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianiekodeksu cywilnego;15) powstałych wskutek powodzi, osunięcia się ziemi, wstrząsów,wibracji, hałasu lub zalania przez wodę płynącą lub stojącą;16) z tytułu kosztów poniesionych przez Ubezpieczonego lub osobętrzecią w związku z usunięciem produktów wadliwych i ich zastąpie-niem przez produkty wolne od wad;17) poniesionych przez użytkownika maszyn lub urządzeń wyprodu-kowanych, dostarczonych, naprawionych lub konserwowanych przezUbezpieczonego, powstałych wskutek wadliwości rzeczy wytworzo-nych lub poddanych obróbce z użyciem tych maszyn lub urządzeń;18) spowodowanych w produkcie końcowym wskutek zmieszania lubpołączenia wadliwych komponentów lub części składowych, dostar-czonych przez Ubezpieczonego, z innymi produktami;19) spowodowanych w produkcie końcowym wskutek wadliwościdostarczonych przez Ubezpieczonego produktów poddanych dalszejobróbce przez poszkodowanego, bez ich zmieszania lub połączeniaz produktami pochodzącymi od poszkodowanego;20) finansowych, tj. szkód nie będących szkodami rzeczowymi lubosobowymi, ani następstwem tychże szkód (np. utracone korzyści);21) w środowisku, tj. szkód spowodowanych emisją, wyciekiem lubprzeniknięciem do wody, powietrza lub gruntu jakiejkolwiek substancji;

22) wynikających z produkcji, przetwarzania, przechowywania, trans-portu, sprzedaży lub używania azbestu lub produktów zawierającychazbest, materiałów wybuchowych, sztucznych ogni, petard, broni lubamunicji;23) wyrządzonych przez podmioty lub osoby (nie będące pracownikamiUbezpieczonego), którym Ubezpieczony powierzył wykonanie pracy,usługi lub inne czynności;24) wyrządzonych przez Ubezpieczonego innemu Ubezpieczonemuobjętemu tą samą umową ubezpieczenia;25) wyrządzonych przez Ubezpieczonego osobom bliskim;26) wyrządzonych przez Ubezpieczonego w związku z prowadzeniemprzez niego działalności budowlanej lub montażowej, za wyjątkiem pracnie wymagających uzyskania pozwolenia na budowę;27) wyrządzonych w związku z prowadzoną działalnością hotelarską;28) wyrządzonych w związku z prowadzeniem parkingów lub garaży,a także w związku z prowadzoną działalnością polegającą na ochroniemienia lub osób;29) wynikających z posiadania lub używania pojazdów nie podlegającychobowiązkowi rejestracji;30) powstałych w środkach transportu podczas załadunku, wyładunkulub przeładunku;31) wyrządzonych przez dostarczone lub zainstalowane przezUbezpieczonego wadliwe produkty lub ukończone dzieła.2. O ile zakres ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej nie zostałrozszerzony o dodatkowe ryzyka, ochrona ubezpieczeniowa nie obej-muje również:1) szkód polegających na niewykonaniu lub nienależytym wykonaniuzobowiązania (odpowiedzialność cywilna kontraktowa);2) roszczeń z tytułu odpowiedzialności cywilnej Ubezpieczonego jakonajemcy, dzierżawcy lub korzystającego z nieruchomości na podstawieinnej podobnej umowy, za szkody rzeczowe wyrządzone w tej nieru-chomości (odpowiedzialność cywilna najemcy nieruchomości);3) roszczeń pracowników Ubezpieczonego z tytułu szkód będącychnastępstwami wypadków przy pracy oraz wypadków powstałychw drodze do lub z pracy, jak również roszczeń z tytułu chorób zawodo-wych (odpowiedzialność cywilna pracodawcy za wypadki przy pracy);4) szkód, z których wynikają roszczenia kierowane do Ubezpieczone-go w związku z uszkodzeniem, zniszczeniem lub utratą mienia będą-cego bezpośrednim przedmiotem prowadzonej przez Ubezpieczone-go działalności lub przez niego w tej działalności wykorzystywanym,jak również będącego w posiadaniu Ubezpieczonego na podstawieumowy najmu, dzierżawy, leasingu, przechowania lub innej podobnejumowy (odpowiedzialność cywilna za szkody w mieniu powierzo-nym);5) szkód powstałych w wyniku zalania, wylania cieczy z systemówwodnych lub technologicznych, a także wskutek cofnięcia się cieczyw systemach kanalizacyjnych (odpowiedzialność cywilna za szkodyzalaniowe).3. Jeżeli nie zniesiono franszyzy redukcyjnej, PZM TU potrąca z kwotynależnego odszkodowania za szkodę rzeczową franszyzę redukcyjnąw wysokości 200 zł.

§ 29. ODPOWIEDZIALNOŚĆ CYWILNA KONTRAKTOWA1. Jeżeli umówiono się, że zakres ochrony ubezpieczeniowej obejmu-je odpowiedzialność cywilną za szkody, o których mowa w § 28 ust. 2pkt 1, ubezpieczenie obejmuje odpowiedzialność cywilną Ubezpie-czonego za szkody powstałe wskutek niewykonania lub nienależytegowykonania przez Ubezpieczonego zobowiązania wynikającego z pro-

wadzonej przez niego działalności gospodarczej.2. Zakres ochrony ubezpieczeniowej poza wyłączeniami, o którychmowa w § 4 oraz § 28, nie obejmuje:1) szkód powstałych po przekazaniu przedmiotu wykonanej pracy lubusługi w użytkowanie odbiorcy, o ile nie wynikają one z niewykonanialub nienależytego wykonania zobowiązania przez Ubezpieczonego;2) szkód wynikających z nieterminowego wykonania zobowiązania lubzaboru mienia;3) szkód wynikających z naruszenia lub nieprzestrzegania prawa za-granicznego;4) roszczeń dochodzonych przed sądami zagranicznymi;5) szkód wyrządzonych wskutek powierzenia wykonania zobowiązańosobom nieuprawnionym lub nie posiadającym wymaganych prawemkoncesji, licencji bądź specjalizacji zawodowych.3. PZM TU potrąca z kwoty należnego odszkodowania za szkodęrzeczową franszyzę redukcyjną w wysokości 200 zł.

§ 30. ODPOWIEDZIALNOŚĆ CYWILNA NAJEMCYNIERUCHOMOŚCI1. Jeżeli umówiono się, że zakres ochrony ubezpieczeniowej obejmujeodpowiedzialność cywilną za szkody, o których mowa w §28 ust. 2pkt 2, ubezpieczenie obejmuje odpowiedzialność cywilną Ubezpie-czonego jako najemcy, dzierżawcy lub korzystającego z nieruchomo-ści na podstawie innej podobnej umowy za szkody rzeczowe wyrzą-dzone w tej nieruchomości.2. Zakres ochrony ubezpieczeniowej poza wyłączeniami, o którychmowa w §4 oraz §28, nie obejmuje:1) szkód wynikających ze zwykłego używania oraz zużycia rzeczy;2) szkód w instalacjach, urządzeniach, przedmiotach ze szkła, terakotylub tworzyw sztucznych, chyba że stanowią one integralną częśćwynajmowanej nieruchomości;3) szkód powstałych w mieniu ruchomym;4) utraty mienia nie wynikającej z jego uszkodzenia lub zniszczenia;5) szkód w gruntach.3. PZM TU potrąca z kwoty należnego odszkodowania za szkodę rze-czową franszyzę redukcyjną w wysokości 200 zł.

§ 31. ODPOWIEDZIALNOŚĆ CYWILNA PRACODAWCYZA WYPADKI PRZY PRACY1. Jeżeli umówiono się, że zakres ochrony ubezpieczeniowej obejmu-je odpowiedzialność cywilną za szkody, o których mowa w §28 ust. 2pkt 3, ubezpieczenie obejmuje odpowiedzialność cywilną Ubezpie-czonego za szkody będące następstwem wypadków przy pracy lubwypadków powstałych w drodze do lub z pracy, jakim ulegli pracow-nicy Ubezpieczonego.2. Zakres ochrony ubezpieczeniowej poza wyłączeniami, o którychmowa w § 4 oraz § 28, nie obejmuje:1) świadczeń przysługujących pracownikowi na podstawie obowiązu-jących przepisów ustawy z dnia 30 października 2002 roku o ubezpie-czeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodo-wych; odpowiedzialność PZM TU powstaje, jeżeli łączna wartośćszkód w tym samym okresie ubezpieczenia przekroczy kwotę świad-czeń przysługujących pracownikowi na podstawie obowiązującychprzepisów;2) roszczeń z tytułu chorób zawodowych oraz chorób pracowniczych;3) szkód powstałych w mieniu pracowniczym;4) śmierci naturalnej.

11/14

12/14

§ 32. UBEZPIECZENIE ODPOWIEDZIALNOŚCI CYWILNEJZA SZKODY W MIENIU POWIERZONYM1. Jeżeli umówiono się, że zakres ochrony ubezpieczeniowej obejmu-je odpowiedzialność cywilną za szkody, o których mowa w §28 ust. 2pkt 4, ubezpieczenie obejmuje odpowiedzialność cywilną Ubezpie-czonego za szkody powstałe w związku z uszkodzeniem, zniszcze-niem lub utratą mienia będącego bezpośrednim przedmiotem prowa-dzonej przez Ubezpieczonego działalności lub przez niego w tej dzia-łalności wykorzystywanym.2. Zakres ochrony ubezpieczeniowej obejmuje odpowiedzialnośćcywilną Ubezpieczonego za szkody:1) w mieniu osób trzecich, które Ubezpieczony bierze w posiadaniez zamiarem jego używania lub obróbki;2) powstałe w mieniu osób trzecich w wyniku prac przeprowadzonychna nim lub przy jego pomocy przez Ubezpieczonego lub w wynikuzaniechania przeprowadzenia powyższych prac.3. Zakres ochrony ubezpieczeniowej poza wyłączeniami, o którychmowa w § 4 oraz § 28, nie obejmuje:1) szkód w mieniu, które Ubezpieczony bierze w komis lub w posia-danie w celu przechowania, przewozu, jak również które wydzierżawił,wynajął lub posiada na podstawie innej podobnej umowy;2) szkód w pojazdach mechanicznych, statkach powietrznych, statkachwodnych, ich częściach lub wyposażeniu.4. PZM TU potrąca z kwoty należnego odszkodowania za szkodę rze-czową franszyzę redukcyjną w wysokości 200 zł lub inną kwotę okre-śloną w umowie ubezpieczenia.

§ 33. UBEZPIECZENIE ODPOWIEDZIALNOŚCI CYWILNEJZA SZKODY ZALANIOWE1. Jeżeli umówiono się, że zakres ochrony ubezpieczeniowej obejmujeodpowiedzialność cywilną za szkody, o których mowa w § 38 ust. 2pkt 5, ubezpieczenie obejmuje odpowiedzialność cywilną Ubezpie-czonego za szkody powstałe w wyniku zalania, wylania cieczy z syste-mów wodnych lub technologicznych, a także wskutek cofnięcia sięcieczy w systemach kanalizacyjnych.2. Ubezpieczony ma obowiązek utrzymywać systemy wodne, kanali-zacyjne i technologiczne w należytym stanie technicznym, przeprowa-dzać remonty i zabiegi konserwacyjne zgodnie z wymogami obowią-zującego prawa oraz w sytuacji, gdy wymaga tego ich stan techniczny.3. Zakres ochrony ubezpieczeniowej poza wyłączeniami, o którychmowa w § 4 oraz § 28, nie obejmuje:1) uszkodzeń mienia, które nastąpiło na skutek systematycznego wy-dostawania się cieczy z systemów wodnych, kanalizacyjnych lub tech-nologicznych;2) szkód, w przypadku gdy Ubezpieczony nie dochowa obowiązkówwymienionych w ust. 2, a miało to wpływ na powstanie szkody.4. PZM TU potrąca z kwoty należnego odszkodowania za szkodęrzeczową franszyzę redukcyjną w wysokości 200 zł lub inną kwotęokreśloną w umowie ubezpieczenia.

§ 34. SUMA GWARANCYJNASuma gwarancyjna stanowi wielokrotność 100.000 zł i jednocześnienie może być niższa niż 100.000 zł oraz wyższa niż 500.000 złw odniesieniu do jednego i wszystkich zdarzeń szkodowych zaistniałychw okresie ubezpieczenia (ulega redukcji o kwotę wypłaconegoodszkodowania).

§ 35. LIMITY ODPOWIEDZIALNOŚCIGórną granicę odpowiedzialności PZM TU z tytułu odpowiedzialnościcywilnej Ubezpieczonego, w granicach sumy gwarancyjnej, stanowikwota:1) w przypadku odpowiedzialności cywilnej kontraktowej - nie więcejniż 100% sumy gwarancyjnej;2) w przypadku odpowiedzialności cywilnej najemcy nieruchomości -nie więcej niż 100% sumy gwarancyjnej;

3) w przypadku odpowiedzialności cywilnej pracodawcy za wypadkiprzy pracy - nie więcej niż 50% sumy gwarancyjnej;4) w przypadku odpowiedzialności cywilnej za szkody w mieniu po-wierzonym - nie więcej niż 50% sumy gwarancyjnej;5) w przypadku odpowiedzialności cywilnej za szkody zalaniowe - niewięcej niż 50% sumy gwarancyjnej.

POSTANOWIENIA WSPÓLNE

§ 36. OBOWIĄZKI UBEZPIECZAJĄCEGO/ UBEZPIECZONEGO1. Ubezpieczający zobowiązany jest podać do wiadomości PZM TUzgodne z prawdą i jego najlepszą wiedzą wszystkie znane sobieokoliczności dotyczące przedmiotu ubezpieczenia, o które PZM TUzapytywał w formularzu lub innych pismach przed zawarciem umowy.Jeżeli Ubezpieczający zawiera umowę przez przedstawiciela, obowiązekten ciąży również na przedstawicielu i obejmuje ponadto okolicznościjemu znane.2. W czasie trwania umowy Ubezpieczający zobowiązany jest do pi-semnego zawiadamiania PZM TU o wszelkich zmianach okolicznościwymienionych w ust. 1, po otrzymaniu o nich wiadomości.3. PZM TU nie ponosi odpowiedzialności za skutki okoliczności, któ-re z naruszeniem ustępów poprzedzających nie zostały podane do je-go wiadomości. Jeżeli do naruszenia ustępów poprzedzających doszłoz winy umyślnej, w razie wątpliwości przyjmuje się, że wypadek prze-widziany umową i jego następstwa są skutkiem okoliczności, o którychmowa w zdaniu poprzedzającym.4. Jeżeli umowę zawarto na cudzy rachunek obowiązki określonew ust. 1–3 spoczywają także na Ubezpieczonym, chyba że nie wiedziało zawarciu umowy na jego rachunek.5. Ponadto w czasie trwania umowy Ubezpieczający, a także Ubezpie-czony jeśli wiedział, że umowę zawarto na jego rachunek, jest zobo-wiązany do:1) przestrzegania wszelkich przepisów dotyczących przedmiotu ubez-pieczenia, a w szczególności przepisów ochrony przeciwpożarowej,przepisów Państwowej Inspekcji Pracy, przepisów o budowie i eksplo-atacji urządzeń technicznych oraz zaleceń producenta w zakresiemontażu, warunków eksploatacji i sposobu użytkowania maszyni urządzeń objętych umową, jak również wykonywania dozoru tech-nicznego nad ubezpieczonym mieniem;2) przestrzegania uzgodnionych z PZM TU zaleceń dodatkowych orazterminów ich realizacji, które były warunkiem zawarcia lub kontynu-acji umowy - w szczególności usunięcia zagrożeń będących przyczynąpowstałej w okresie wcześniejszym szkody;3) zapewnienia prawidłowego utrzymania, konserwacji i eksploatacjiprzedmiotu ubezpieczenia;4) prowadzenia ewidencji ubezpieczonego mienia zgodnie z obowią-zującymi przepisami w sposób umożliwiający w razie powstania szkodyna odtworzenie wartości mienia; dowody ewidencji dotyczące ubez-pieczonego mienia powinny być zabezpieczone w skuteczny sposób

13/14

przed zniszczeniem, zaginięciem lub kradzieżą;5) umożliwienia dostępu do przedmiotu ubezpieczenia osobieupoważnionej przez PZM TU w celu dokonania oceny ryzyka.6. W przypadku zajścia wypadku objętego umową Ubezpieczający,a także Ubezpieczony jeśli wiedział, że umowę zawarto na jegorachunek, jest zobowiązany do:1) użycia dostępnych mu środków w celu ratowania przedmiotu ubez-pieczenia oraz zapobieżenia szkodzie lub zmniejszenia jej rozmiarów;2) niezwłocznego powiadomienia Policji o wypadku, o ile zaistniałyokoliczności wymagające podjęcia czynności dochodzeniowych;3) niezwłocznego powiadomienia o wypadku PZM TU, nie późniejjednak niż w ciągu 3 dni roboczych od daty wypadku lub uzyskaniao nim informacji;4) niezwłocznego powiadomienia PZM TU, jeżeli poszkodowanyw związku ze zdarzeniem objętym ubezpieczeniem odpowiedzialnościcywilnej dochodzi swoich roszczeń wobec Ubezpieczonego lub jeżeliwobec Ubezpieczonego wszczęte zostało postępowanie przygotowawcze;5) niedokonywania, ani nie dopuszczenia do dokonania żadnych zmianw przedmiocie ubezpieczenia przed przeprowadzeniem oględzinprzez osobę upoważnioną przez PZM TU, chyba że:a) zmiana jest niezbędna w celu zabezpieczenia przedmiotu ubezpie-czenia po szkodzie albo zmniejszenia jej rozmiaru,b) oględziny nie zostały dokonane w czasie 5 dni roboczych od datypowiadomienia o szkodzie;6) umożliwienia dostępu do przedmiotu ubezpieczenia osobie upo-ważnionej przez PZM TU w celu przeprowadzenia likwidacji szkody;7) przedłożenia PZM TU rachunku poniesionych strat oraz umożli-wienia PZM TU dokonania wszelkich ustaleń dotyczących przyczynyi rozmiaru szkody, jak również udostępnienia dokumentacji księgoweji innych dowodów niezbędnych do ustalenia okoliczności powstaniaszkody, zasadności i wysokości roszczenia oraz udzielenia w tym celuwszelkiej pomocy i wyjaśnień.7. PZM TU uprawniony jest do zmniejszenia odpowiednio wysokościodszkodowania, jeżeli Ubezpieczający lub Ubezpieczony (jeśli wiedziało zawarciu umowy na jego rachunek) umyślnie lub wskutek rażącegoniedbalstwa nie zawiadomił PZM TU o zajściu wypadku w terminieokreślonym w ust. 6 pkt 3, o ile naruszenie tego obowiązku przyczyniłosię do zwiększenia szkody lub uniemożliwiło PZM TU ustalenieokoliczności i skutków wypadku.8. PZM TU wolne jest od odpowiedzialności, jeżeli Ubezpieczającylub Ubezpieczony (jeśli wiedział o zawarciu umowy na jego rachunek)umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa, pomimo ciążącego na nimobowiązku nie zastosował środków określonych w ust. 6 pkt 1,a szkoda powstała wskutek niewykonania powyższego obowiązku.

§ 37. USTALENIE WYSOKOŚCI ODSZKODOWANIA1. Wszelkie dokumenty dotyczące zaistniałej szkody przedłożoneprzez Ubezpieczającego lub Ubezpieczonego podlegają weryfikacjiprzez PZM TU.2. Przy ustalaniu wysokości odszkodowania nie uwzględnia się:1) wartości kolekcjonerskiej, naukowej, zabytkowej, pamiątkowej,numizmatycznej oraz osobistych upodobań;2) kosztów wynikających z braku części zamiennych lub innych mate-riałów niezbędnych dla przywrócenia stanu istniejącego przedpowstaniem szkody;3) kosztów poniesionych na odkażenie pozostałości po szkodzie,usunięcia zanieczyszczeń gleby, wody, powietrza lub rekultywacjigruntów;

4) podatku od towarów i usług (VAT) podlegającego odliczeniu zgodniez obowiązującymi przepisami, chyba że umówiono się inaczej;5) kosztów naprawy przewyższających cenę zakupu lub kosztywytworzenia.3. Jeżeli po wypłacie odszkodowania Ubezpieczony odzyskał utraconeprzedmioty, PZM TU może zażądać od Ubezpieczonego zwrotuwypłaconego za te przedmioty odszkodowania albo przeniesieniapraw do tych przedmiotów na PZM TU.4. Wysokość odszkodowania pomniejsza się o procent udzielonejzniżki za zastosowanie dodatkowych zabezpieczeń, jeżeli z powoduniewłaściwej ich eksploatacji nie zadziałały one w momencie zajściazdarzenia, które spowodowało szkodę lub o procent udzielonej zniż-ki za przebieg ubezpieczenia, jeżeli Ubezpieczający lub Ubezpieczonypodał przy zawarciu umowy niezgodne z prawdą dane dotyczącedotychczasowego przebiegu ubezpieczenia.5. PZM TU pomniejsza odszkodowanie o kwotę franszyzy redukcyjnejustalonej dla danego rodzaju ubezpieczenia.6. Franszyza redukcyjna może zostać na wniosek Ubezpieczającegowykupiona z zastosowaniem zwyżki składki. Postanowienie to niedotyczy franszyzy redukcyjnej ustalonej w § 29 ust. 3, § 30 ust. 3, § 32ust. 4 oraz § 33 ust. 4.7. W przypadku ustalenia płatności składki w ratach, PZM TU możepotrącić z wypłacanego odszkodowania kwotę niezapłaconej,wymagalnej raty składki.

§ 38. WYPŁATA ODSZKODOWANIA1. Po otrzymaniu zawiadomienia o zajściu zdarzenia objętego ochro-ną ubezpieczeniową PZM TU wszczyna właściwe postępowanie doty-czące ustalenia stanu faktycznego zdarzenia, zasadności zgłoszonychroszczeń i wysokości odszkodowania (świadczenia) oraz w terminie 7dni od dnia otrzymania tego zawiadomienia, powiadamia Ubezpiecza-jącego i Ubezpieczonego o tym fakcie, jeżeli nie są oni osobami wystę-pującymi z tym zawiadomieniem.2. Ponadto w tym terminie PZM TU pisemnie lub w inny uzgodnionysposób informuje Ubezpieczającego, Ubezpieczonego lub uprawnio-nego z umowy, jakie dokumenty są potrzebne do ustalenia odpowie-dzialności PZM TU lub wysokości odszkodowania (świadczenia), jeże-li jest to niezbędne do dalszego prowadzenia postępowania.3. PZM TU ma obowiązek udostępnić osobom, o których mowaw ust. 2, informacje i dokumenty gromadzone w celu ustalenia odpo-wiedzialności PZM TU lub wysokości odszkodowania (świadczenia).4. Osoby te mogą żądać pisemnego potwierdzenia przez PZM TUudostępnionych informacji, a także sporządzenia na swój koszt ksero-kopii dokumentów i potwierdzenia ich zgodności z oryginałem przezPZM TU.5. PZM TU wypłaca odszkodowanie (świadczenie) na podstawieuznania roszczenia uprawnionego z umowy w wyniku dokonania wła-snych ustaleń, zawartej z nim ugody lub prawomocnego orzeczeniasądu.6. PZM TU obowiązany jest wypłacić odszkodowanie (świadczenie)w terminie 30 dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku.7. Jeżeli wyjaśnienie w powyższym terminie okoliczności koniecznychdo ustalenia odpowiedzialności PZM TU albo wysokości odszkodowania(świadczenia) nie jest możliwe, odszkodowanie (świadczenie) wypła-cane jest w ciągu 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytejstaranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe. Jednakżebezsporna część odszkodowania (świadczenia) zostanie wypłaconaw terminie 30 dni od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku.

14/14

8. W razie braku podstaw do wypłaty odszkodowania (świadczenia)w całości lub w części, PZM TU poinformuje o tym pisemnie Ubezpie-czającego w terminach określonych w ust. 6 bądź 7, podając okolicz-ności faktyczne i podstawę prawną odmowy wypłaty odszkodowania(świadczenia) w całości lub w części oraz pouczenie o możliwości do-chodzenia roszczeń na drodze sądowej.

§ 39. ROSZCZENIA REGRESOWE1. Z dniem zapłaty odszkodowania przez PZM TU roszczenia Ubez-pieczającego przeciwko osobie trzeciej odpowiedzialnej za szkodęprzechodzą z mocy prawa na PZM TU do wysokości wypłaconego od-szkodowania. Jeżeli wypłacone odszkodowanie pokrywa tylko częśćszkody, Ubezpieczającemu przysługuje co do pozostałej części pierw-szeństwo zaspokojenia roszczeń przed PZM TU.2. Nie przechodzą na PZM TU roszczenia Ubezpieczającego przeciw-ko osobom, z którymi pozostaje we wspólnym gospodarstwie domo-wym, chyba że sprawca wyrządził szkodę umyślnie.3. Zasady wynikające z ustępów poprzedzających stosuje się odpo-wiednio w razie zawarcia umowy na cudzy rachunek.4. Jeżeli Ubezpieczający lub Ubezpieczony skutecznie zrzekł się rosz-czenia odszkodowawczego w stosunku do sprawcy szkody w całościlub w części, PZM TU może odmówić wypłaty odszkodowania w ca-łości lub w części. Natomiast, jeżeli fakt ten ujawniony zostanie jużpo wypłaceniu odszkodowania, PZM TU może żądać zwrotu całościlub części odszkodowania.5. Ubezpieczający i Ubezpieczony zobowiązani są do udzielenia PZMTU wszelkich informacji, dostarczenia dokumentów oraz umożliwie-nia prowadzenia czynności niezbędnych do skutecznego dochodzeniaroszczeń regresowych.

§ 40. POSTANOWIENIA KOŃCOWE1. Wszelkie zawiadomienia i oświadczenia składane przez stronyw związku z umową powinny być dokonywane na piśmie za pokwito-waniem przyjęcia lub wysłane listem poleconym. Strony zobowiązują

się informować wzajemnie o zmianie ich siedziby (adresu).2. Jeżeli strona zmieniła siedzibę (adres) i nie powiadomiła o tym dru-giej strony przyjmuje się, że obowiązek zawiadomienia lub oświadcze-nia został wypełniony przez wysłanie pisma pod ostatni znany stronieadres. W takim wypadku strony uznają, że pismo wywiera skutkiprawne po upływie 14 dni od daty jego wysłania, choćby nie dotarłodo adresata.3. Pisemne zawiadomienie o szkodzie Ubezpieczający może złożyćw każdej jednostce terenowej PZM TU.4. W przypadku jakichkolwiek skarg lub zażaleń zgłaszanych przezUbezpieczającego, Ubezpieczonego lub uprawnionego z umowy,można je zgłosić do Rzecznika Ubezpieczonych lub za pośrednictwemwłaściwej jednostki terenowej PZM TU do właściwej jednostkiorganizacyjnej centrali PZM TU, którą wskazuje jednostka terenowa,celem ich rozpatrzenia.5. Właściwa jednostka organizacyjna centrali PZM TU jest zobowiązanaw ciągu 30 dni od chwili otrzymania skargi lub zażalenia zająć stanowiskow niniejszej sprawie.6. Powództwo o roszczenia wynikające z umów ubezpieczenia zawar-tych na podstawie OWU można wytoczyć albo według przepisówo właściwości ogólnej albo przed sąd właściwy dla miejsca zamieszkanialub siedziby Ubezpieczającego, Ubezpieczonego lub uprawnionegoz umowy.7. PZM TU zastrzega sobie prawo do żądania zwrotu faktycznieponiesionych kosztów związanych z dochodzeniem należnościwynikających z umowy.8. W sprawach nie uregulowanych w OWU mają zastosowanieprzepisy kodeksu cywilnego, ustawy o działalności ubezpieczeniowejoraz innych stosownych aktów prawnych.9. OWU zostały zatwierdzone przez Zarząd Polskiego ZwiązkuMotorowego Towarzystwo Ubezpieczeń S.A. Vienna Insurance Groupuchwałą nr 93/2007 z dnia 20 listopada 2007 roku i mają zastosowaniedo umów ubezpieczenia zawieranych od dnia 21 listopada 2007 r.

Artur BorowińskiWiceprezes Zarządu

Klaus EberhartPrezes Zarządu