Transport i dystrybucja paliw gazowych

Przeróbka gazu i użytkowanie

Wydział Energetyki i Paliw

Katedra Technologii Paliw

Oczyszczanie i wzbogacanie gazu ziemnego

PSA –

Pressure

Swing

Adsorption

NGL –

Natural Gas Liquids

Osuszanie gazu

Podział metod:

polegające na chłodzeniu gazu,

metody absorpcyjne,

metody adsorpcyjne,

metody kombinowane.

Obniżenie temperatury punktu rosy

Metoda osuszania:

Chłodzenie:

powietrzem

wodą

czynnikiem chłodzącym

przez rozprężanie

Absorpcja:

w roztworze CaCl2

w roztworach etylenoglikoli

Adsorpcja:

na żelu krzemionkowym

na sitach molekularnych

Temperatura punktu rosy [ºC]

–80 –60 –40 –20 0 +20 +40

Osuszanie gazu na sitach molekularnych

Gaz

paliwowy Produkt

Filtr gazu wylotowego

Gaz

regeneracyjny

Podgrzewacz gazu

regeneracyjny

Chłodnica

gazu

regeneracyjnego

Separator

gazu

regeneracyjny

Skroplona

ciecz

Skroplona

ciecz

Dostarczany gaz wilgotny

Adsorbery

z sitami

molekularnymi

Separator

gazu

wilgotnego Zużyty

gaz

regeneracyjny

Osuszanie gazu metodą stałego adsorbenta

np. chlorek wapnia

CaCl2

1 –

osuszanie,

2 –

regeneracja.

Osuszanie gazu metodą glikolową

Gaz

wilgotny

Gaz suchy

Część

osuszająca

Glikol

ubogi

Część

regeneracyjna

Glikol bogaty

Para

wodna

Gaz

płuczący

Gaz

paliwowy

Uzupełnienie

świeżym glikolem

Osuszanie gazu metodą glikolową

glikol dietylenowy

DEG: CH2

CH2

OH O

CH2

CH2

OH

glikol trietylenowy TEG: CH2

―O―CH2

CH2

OH

CH2

―O―CH2

CH2

OH

Dla 98% DEG (TEG) przy temperaturze zetknięcia z gazem 0ºC możliwe jest osuszenie do temperatury punktu rosy –25ºC, natomiast dla 99,5% glikolu możliwe jest osuszenie do temperatury punktu rosy –40ºC.

DEG zaczyna się rozkładać w temperaturze 164ºC, a TEG jest bardziej odporne (rozkład w temperaturze 207ºC) i możliwa jest ich regeneracja w wyższej temperaturze oraz uzyskanie większego stężenia.

Osuszanie gazu metodą adsorpcyjną

Metoda wymagana, jeżeli osuszany gaz będzie poddawany niskotemperaturowemu rozdzielaniu bądź skraplaniu.

Masa adsorbentu, potrzebna do osuszenia gazu:

Qv

– objętościowe natężenie przepływu gazu przez instalację, m3/s,

W1

–

wilgotność bezwzględna gazu przed osuszeniem, kg/m3,

W2

–

wymagana wilgotność bezwzględna gazu po osuszeniu, kg/m3,

t –

czas, s,

a –

zdolność adsorpcyjna adsorbentu.

( )1 2

24v

a

Q W W tm

a

−=

Osuszanie gazu metodą adsorpcyjną

Stosowane adsorbenty:

-

żel krzemionkowy SiO2

,

-

sita molekularne (zeolity),

-

tlenek glinu (bardzo rzadko).

Właściwości:

- duża pojemność adsorpcyjna (powierzchnia i objętość porów),

- duża selektywność,

- brak działania toksycznego i korozyjnego,

-

wytrzymałość mechaniczna,

-

odporność na działanie wody,

- stałe w czasie właściwości adsorpcyjne.

Żel krzemionkowy

Właściwości:

-

sumaryczna powierzchnia porów –

do 700 m2/g,

-

mikropory

(1-1,5 nm),

-

makropory

(do 5 nm).

- duża hydrofilowość,

-

łatwa regeneracja,

- obniżenie zdolności adsorpcyjnej (regeneracja w temperaturze ponad 200ºC

-

spadek zdolności adsorpcyjnych w przypadku zanieczyszczeń siarkowodorem.

2 2SiO H On⋅

Sita molekularne (zeolity)

Właściwości:

-

sumaryczna powierzchnia porów –

do 1200 m2/g,

- połowę objętości kryształów stanowią „puste” przestrzenie, - różna wielkość okna sieci krystalicznej umożliwiająca selektywne rozdzielanie związków,

2 2 3 2 2Na O Al O 2SiO 4,5H O⋅ ⋅ ⋅

Sieć krystaliczna zeolitu NaA

Sita molekularne (zeolity)

Zeolit typu A Zeolit typu X

Średnica otworu wejściowego [nm]

0,3 0,4 0,5 0,8 0,9

Oznaczenie KA NaA CaA CaX NaX

A –

struktura sodalitu,

X –

struktura fojazytu.

Osuszanie na sitach molekularnych

-

adsorpcja –

12-24h,

-

regeneracja –

4-6h,

- chłodzenie –

1-2h.

Odsiarczanie gazów

Odsiarczanie gazu

Metody mokreMetody suche

absorpcja chemiczna

adsorpcja na uwodor-

nionym

tlenku żelaza

absorpcja fizycznaadsorpcja na węglu aktywowanym

Odsiarczanie gazów –

podstawowe reakcje

Wykorzystanie uwodnionego tlenku żelaza:

Fe2

O3

·H2

O + 3H2

S Fe2S3 + 6H2OFe2S3 2FeS + S

Reakcja ta przebiega prawidłowo w środowisku obojętnym lub zasadowym.Zużytą masę poddaje się regeneracji przez wietrzenie:

FeS + S + 3H2O + 1,5O2 Fe2O3·3H2O + 3S

lub poprzez równoczesną regeneracją przy pochłanianiu siarkowodoru:

2H2S + O2 2H2O + 2S

Proces Clausa

Etap termiczny procesu:

6H2

S + 3O2 4H2S + 2SO2 + 2H2O

Reakcja przebiega w kotle Clausa (2).

Reakcja Clausa (usuwanie siarkowodoru z gazów kwaśnych):

2H2S + SO2 3S + 2H2O

rozpoczyna się w etapie termicznym, ale główny przebieg odbywa się w etapie katalitycznym (w reaktorach Clausa – 5)

Instalacja Clausa

Proces Clausa

Reakcja Clausa

jest odwracalna i z tego powodu nie jest możliwe całkowite przereagowanie H2

S i CO2

. Z tego względu opracowano metody:

Superclaus-99

–

w stadium katalitycznym przebiega głównie nieodwracalna reakcja siarkowodoru do siarki (zamiast reakcji Clausa). Zastosowano katalizator (aktywny tlenek metalu), które minimalizuje powstawanie ditlenku siarki (nowy katalizator umieszczono w reaktorze selektywnego utlenienia 6a).

Superclaus-99,5

–

rozszerzenie o węzeł uwodornienia umieszczony pomiędzy reaktorem Clausa a reaktorem selektywnego utlenienia. Uwodornienie przebiega na katalizatorze kobaltowo-

molibdenowym i powoduje przekształcenie związków siarki w siarkowodór.

Dodatkowe zalety: możliwość rozbudowy zwykłych procesów Clausa, niewielkie objętości ścieków

Usuwanie siarkowodoru (H2

S)

Pompa

kondensatu

Zbiornik

oddzielający

gazu

kwaśnego

Chłodnica gazu kwaśnego Gaz kwaśny

Gaz zanieczyszczony

Gaz

oczyszczony

Płuczka

aminowa

Absorber

aminowy

Pompa

Woda

uzupełniająca

Podgrzewacz

amin

Chłod-

nica

Wymiennik

rozpusz. ubogi/

bogaty

Usuwanie H2

S i CO2

Metody usuwania siarkowodoru oraz ditlenku

węgla:

-

adsorpcyjne (suche) –

stosowane przy niewielkich stężeniach H2

S –

maksymalnie do 12 g/m3, umożliwiają usunięcie tylko siarkowodoru,

-

absorpcyjne (mokre) –

stosowane gdy stężenie jest większe (20-40 g/m3), równoczesne usuwanie H2

S oraz CO2

.

Zwykle instalacja pracuje dwuetapowo:

-

w pierwszym etapie następuje usuwanie związków kwaśnych,

-

w drugim etapie następuje regeneracja adsorbera.

Usuwanie H2

S na węglu aktywnym

Wstępnie dodawany jest tlen (poniżej 0,1%) oraz amoniak (0,1 g/m3) ze względu na działanie katalityczne.

Siarka gromadzi się na powierzchni węgla do momentu, aż będzie stanowiła do 80% masy węgla.

Regeneracja następuje przez przedmuchanie azotem i przemycie gorącą wodą (wymycie węglanu amonu)

2 2 2H S+0,5O H S+S→

( ) ( ) ( )4 42 2NH S+ 1 S NH Snn −

Usuwanie H2

S na tlenku żelaza(III)

Tlenek żelaza(III) zawarty jest na przykład w tak zwanej rudzie darniowej, którą wykorzystuje się jako główny składnik mas pochłaniających.

Metody powyższe są coraz rzadziej stosowane, ze względu na wysokie koszty

2 2 3 2 3 23H S+Fe O Fe S H O→ +

2 3 2 2 32Fe S +3O 2Fe O 6S→ +

Usuwanie H2

S na sitach molekularnych

Do adsorpcji wykorzystuje się najczęściej sita molekularne NaX.

Zdolność pochłaniania:

- przy ciśnieniu 50 mm Hg

wynosi 80mg Hg/1 g sita,

- przy ciśnieniu 5 mm

Hg

wynosi 20mg Hg/1 g sita,

Wykorzystuje się również bardzo dobrą selektywność pochłaniania związków siarki w zależności od zastosowanego sita:

2 2 2 2 2 2R S >R S>RSH>H S>CO >CS >COS

Wykorzystanie amin

monoetanoloamina MEA HOCH2

CH2

NH2

dietanoloamina DEA (HOCH2

CH2 )2

NH

trietanoloamina TEA (HOCH2

CH2 )3

N

Metoda absorpcji w wodnych roztworach alkanoloamin.

Roztwory te umożliwiają równoczesne usunięcie z gazu siarkowodoru oraz ditlenku węgla.

Wybierając absorbent bierze się pod uwagę właściwości:

- zdolność absorpcyjną (decyduje o ilości absorbentu),

-

łatwość rozkładu związków utworzonych z H2

S i CO2

,

- lotność,

- stopień korozyjnego oddziaływania na aparaturę.

Wykorzystanie amin

Monoetanoloamina posiada największą zdolność absorpcyjną, ale wadą jest stosunkowo duża prężność par oraz łatwość wchodzenia w nieodwracalną reakcję z tlenosiarczkiem węgla (COS) z której produktów można odzyskać tylko 4% MEA Reakcje (MEA) absorpcji H2

S i CO2

:

2HO―C2

H4

―NH2

+ H2

S (HO―C2H4―NH3)2S

2HO―C2H4―NH2+ CO2 (HO―C2H4―NH3)2CO3

do 50ºC reakcja przebiega w prawo (tworzenie siarczku i węglanu monoetanoloaminy), w temperaturze około 120ºC następuje desorpcja siarkowodoru i ditlenku węgla. Takiemu przebiegowi reakcji sprzyja również obniżenie ciśnienia.

Proces MEA

Proces MEA

MEA –

niskie koszty absorbentu oraz mała rozpuszczalność węglanów w jego roztworach wodnych.

Wady:

- aktywność w reakcja z organicznymi związkami siarki,

-

łatwe utlenianie się do kwasów (glikolowego, szczawiowego i mrówkowego),

-

tworzenie mydeł w kontakcie z kwasami organicznymi (silne pienienie się),

-

ograniczenie temperatury regeneracji do 125ºC (korozja siarkowodorowa, rozkład MEA, unoszenie MEA),

- duże straty w procesie rzędu nawet kilkuset gramów na 1000 m3

oczyszczanego gazu (większa przy wzroście zawartości RSJ, COS),

- konieczność stosowania rozcieńczonych roztworów.

Proces DEA

Proces DEA

DEA:

– większy stopień oczyszczenia H2

S do 5-7mg/m3

i CO2

poniżej 200mg/m3,

-

łatwiejszy proces regeneracji absorbera,

- mniejsza energochłonność regeneracji,

Wady:

-

mniejsza stabilność termiczna,

- reaktywność z kwaśnymi składnikami gazu,

-

produkty nieodwracalnych reakcji z niektórymi składnikami oczyszczanego gazu mają podobne do DEA temperatury wrzenia co uniemożliwia oczyszczenie roztworu.

Usuwanie CO2

i H2

S z wykorzystaniem amin

gaz surowy

gaz oczyszczony

zanieczyszczenia

Legenda podzespołów

Legenda płynów

1.

Wieża absorbera2.

Kolumna płucząca3.

Chłodnica gazu kwaśnego4.

Zbiornik oddzielający5.

Pompa6.

Wymiennik roz. średni/ubogi7.

Kolumna płucząca8.

Podgrzewacz9.

Pompa rozpusz. ubogiego10

.Chłodnica rozpusz. ubogiego

Gaz procesowyRozpusz. –

ubogiRozpusz. –

średniRozpusz. –

bogatyKondensatWoda chłodzącaPara nasyconaGaz kwaśny

Usuwanie ditlenku

węgla (CO2

)Oczyszczony gaz

Gaz kwaśnyAbsorber

Kolumna

płucząca

Skraplacz

Gaz zanieczyszczony Pompa

kondensatu

Zbiornik kondensatu

Rozpuszczalnik bogaty

Chłodnica rozpusz.

ubogiego

Wymiennik

rozpuszczalnik ubogi/bogaty

Zbiornik

płuczący

Usuwanie gazów kwaśnych –

Proces Benfielda

Pompa

kondensatu

Regenerator

Benfielda

Skraplacz gazu kwaśnego

Gaz kwaśny

Gaz zanieczyszczony

Gaz

oczyszczony

Zbiornik oddzielający

gazu

kwaśnego

Podgrzewacz

kondensatu

Absorber

Benfielda

Turbina

hydraul.

(opcja)

Pompa

Pompa

Filtr

Podgrzewacz

węglanu

Zbiornik

Usuwanie gazów kwaśnych –

Proces Benfielda

Absorpcja H2

S i CO2

na roztworach soli metali alkalicznych. Proces Bensona-Fielda

–

absorpcja na 25-35% wodnych roztworach węglanu potasu:

szybkość uwodnienia dwutlenku węgla jest większa w wyższej temperaturze i dlatego stosuje się gorący (125ºC) roztwór węglanu potasu.

Dodatkowo umożliwia usunięcie COS i CS (hydroliza do CO2

i H2

S), proces nieskuteczny przy usuwaniu merkaptanów.

- +2 2 3CO +H O HCO +H

- +3 3 3KCO +HCO +H 2KHCO

3 2 3KCO +H S KHS+KHCO

Usuwanie rtęci na sitach molekularnych

Gaz zanieczyszczony

Usuwanie

gazów

kwaśnych

Osuszanie

LNG –

Skroplony

gaz ziemny

Węglowodory

ciężkie

Schładzanie

skraplanie

Absorber –

węgiel aktywny HGR

Zawartość rtęci w gazach kierowanych do:

-

przeróbki kriogenicznej –

0,001 mgHg/m3,

-

odbiorców komunalnych –

0,04

mgHg/m3.

Odazotowanie gazu ziemnego

Instalacja niskotemperaturowa do wydzielania czystego helu

Gaz ziemny jako paliwo

Zalety:

-

nie wymaga magazynowania u użytkownika,

-

praktycznie niezmienna jakość i równomierna temperatura spalania,

-

spalanie bez dymu, sadzy i popiołu,

-

łatwość dostosowania wielkości płomienia do rozmiarów komory spalania,

-

dostosowywanie temperatury płomienia do wymagań technologicznych,

-

łatwa obsługa palenisk,

-

prosty sposób zastosowania automatyzacji.

Gaz ziemny jako paliwo

Udział gazu ziemnego w produkcji energii elektrycznej

Gaz ziemny jako paliwo

Udział nośników energii w produkcji energii elektrycznej w Polsce

Gaz ziemny jako paliwo

Sprzedaż gazu ziemnego do sektora energetyki w Polsce

Gaz ziemny jako paliwo

Lokalizacja elektrowni gazowych w Polsce:

1. Siedlce (TG),

2. Lublin-Wrotków

(BGP),

3. Tarnobrzeg (BGP),

4. Nowa Sarzyna

(BGP),

5. Rzeszów (BGP),

6. Zawidawie (BGP),

7. Zielona Góra (BGP),

8. Kostrzyń (BGP),

9. Gorzów (BGP),

10. Władysławowo (TG).

Porównanie emisji dla różnych paliw

Pojazdy CNG na świecie

Kraj Udział [%]

Pakistan 21,85

Iran 15,87

Argentyna 14,57

Brazylia 12,62

Indie 8,43

Włochy 5,59

Udział całkowitej liczby pojazdów NGV na świecie

Stacja CNG

Stacja CNG

Stacja CNG

Stacje CNG w Polsce

Samochody CNG osobowe

Parametr CNG benzyna

pojemność [cm3] 1368

moc [KM] 69 77

moment obr. [Nm] 115 104

prędkość [km/h] 157 163

przyśpieszenie [s] 14,9 12,8

zużycie paliwa

[/100 km]

miasto 7,6 m3 7,7 l

poza 5,0 m3 5,0 l

mieszany 6,0 m3 6,0 l

poj. zbiornika 17,9 m3 30 l

zasięg teoret. [km] 358 600Fiat Panda NaturalPower

2009 r.

Samochody CNG osobowe

Parametr CNG benzyna

pojemność [cm3] 1999

moc [KM] 126 145

moment obr. [Nm]

prędkość [km/h] 196 206

przyśpieszenie [s] 12,4

zużycie paliwa

[/100 km]

miasto

poza

mieszany 7,6 m3 7,1 l

poj. zbiornika 23,1 m3 55 l

zasięg teoret. [km] 300 770Ford Focus CNG

2008 r.

Samochody CNG osobowe

Parametr CNG benzyna

pojemność [cm3] 1390

moc [KM] 150 150

moment obr. [Nm] 220 220

prędkość [km/h] 214 214

przyśpieszenie [s] 9,8

zużycie paliwa

[/100 km]

miasto 7,8 m3 9,0 l

poza 4,8 m3 5,4 l

mieszany 5,8 m3 6,8 l

poj. zbiornika 28,5 m3 31 l

zasięg teoret. [km] 590 570Volkswagen Passat EcoFuel 1.4 TSI CNG

2010 r.

Samochody CNG osobowe

Parametr CNG benzyna

pojemność [cm3] 1796

moc [KM] 163 163

moment obr. [Nm] 240 240

prędkość [km/h] 224 227

przyśpieszenie [s] 10,8 10,4

zużycie paliwa

[/100 km]

miasto 10,7 m3 11,7 l

poza 6,0 m3 6,3 l

mieszany 7,6 m3 8,3 l

poj. zbiornika 26,5 m3 59 l

zasięg teoret. [km] 440 930Mercedes klasy E 200 NGT

2010 r.

Samochody CNG dostawcze

Samochody CNG ciężarowe

Samochody CNG autobusy

Gaz ziemny w przemyśle chemicznych

Z węglowodorów wydzielonych z gazu ziemnego można wytworzyć:

- bezpośrednio końcowe produkty –

np. chlorometany, dwusiarczek węgla, cyjanowodór, kwas octowy itp.,

-

podstawowe półprodukty –

acetylen, olefiny C2

-C4

oraz gaz syntezowy CO+H2

(głównie do produkcji amoniaku, metanolu i wodoru).

Gaz syntezowy

Gaz syntezowy

Proces prowadzi się przepuszczając mieszaninę par lekkiego surowca węglowodorowego i pary wodnej nad katalizatorem niklowym:

jest to reakcja silnie endotermiczna i przy wzroście temperatury

jej równowaga przesuwa się w prawo. Ponieważ przebiega ze wzrostem objętości, wzrost ciśnienia niekorzystnie wpływa na położenie stanu równowagi.

Ze wzrostem temperatury rośnie stopień konwersji metanu, co powoduje zmiany równowagowe składu gazu. Wzrasta zawartość wodoru i ditlenku węgla.

4 2 2CH +H O CO+3H

Gaz syntezowy

Gaz syntezowy

Oprócz konwersji metanu przebiega również reakcja konwersji

Jest to reakcja ezgotermiczna i z podwyższeniem temperatury jej równowaga przesuwa się w lewą stronę, przy czym nadmiar pary wodnej wzmaga tworzenie się ditlenku węgla.

W procesie konwersji metanu z parą wodną uzyskujemy uzyskujemy gaz syntezowy o dużej wartości stosunku objętościowego H2

:CO (3:1). Jest ogromną zaletą, jeżeli wykorzystamy go do produkcji wodoru lub amoniaku.

W przypadku procesów syntezy organicznej potrzebujemy gaz o mniejszej zawartości wodoru (1:1 do 2:1). Możemy to uzyskać przez dodanie do pary wodnej ditlenku węgla.

2 2 2CO+H O CO +H

4 2 2CH +CO 2CO+H

GTL –

Gas

To Liquids

Proces rafineryjny umożliwiający konwersję gazu ziemnego lub innych węglowodorów gazowych do węglowodorów o długim łańcuchu takich jak benzyna czy olej napędowy.

Gazy bogate w metan przetwarzane są na płynne paliwa syntetyczne w konwersji bezpośredniej lub z wykorzystaniem półproduktu (gazu syntezowego) w procesie Fischera-Tropscha.

Ogólny zapis reakcji tworzenia się węglowodorów

lub dwie główne reakcje tworzenia węglowodorów:

2 2CO+ H C H + H O2 n m

mn n n

⎛ ⎞⋅ + → ⋅⎜ ⎟

⎝ ⎠

( ) 2 2 2 2CO+ 2 1 H C H + H On nn n n+⋅ ⋅ + → ⋅

2 2 2CO+2 H C H + H On nn n n⋅ ⋅ ⋅ → ⋅

Proces Fischera-Tropscha

Gaz ziemny dla odbiorców komunalnych

Grupy taryfowe sprzedaży gazu ziemnego w dystrybucyjnej sieci gazowej o ciśnieniu do 0,5 MPa:

Grupa taryfowa Moc umowna

[m3/h]

Roczna ilość pobranego gazu

[m3]

W-1 ≤ 10 ≤ 300

W-2 ≤ 10 300-1200

W-3 ≤ 10 1200-8000

W-4 ≤ 10 > 8000

Gaz ziemny dla odbiorców komunalnych

Opłata za dostawę gazu do odbiorców komunalnych w ramach umowy kompleksowej w taryfach W-1 do W-4:

Ok

– opłata za dostawę gazu, zł,

C –

cena gazu, zł,

Q –

objętość gazu dostarczona w okresie rozliczeniowym, m3,

Szs

–

stawka sieciowa opłaty zmiennej, zł/m3,

Sss

–

stawka sieciowa opłaty stałej, zł/miesiąc,

Sa

– stawka opłaty abonamentowej, zł/miesiąc,

k –

ilość miesięcy w okresie rozliczeniowym.

k zs ss aO =C Q+S Q+S k+S k⋅ ⋅ ⋅ ⋅

Gaz ziemny dla odbiorców komunalnych

Ceny gazu w taryfie W-2 dla KSG w roku 2009.

Gaz ziemny dla odbiorców komunalnych

Ceny gazu w taryfie W-2 dla różnych spółek gazownictwa w roku 2009.

USUWANIE KONDENSATUORAZ WODY

Otwórwiertniczy

Gaz surowyUSUWANIE ZWIĄZKÓWSIARKI:Proces Claussa

OCZYSZCZANIE GAZÓWKOŃCOWYCHProces Scota,Proces Claussa,Inne procesy

Siarka elementarna

Gaz do spalania

Gazkońcowy

Gazkwaśny

USUWANIE GAZÓW KWAŚNYCHWykorzystanie amin,Proces Ben�elda,Instalacja PSA,Proces Sul�nol,Inne

OSUSZANIEInstalacja PSA,Instalacja glikolowa

USUWANIE RTĘCISita molekularne,Węgiel aktywny

ODZYSKIWANIE NGLTurboekspander i demetanizer,Absorpcja (w starszych instalacjach)

Procesy kriogeniczne,Procesy absorpcyjne,Procesy adsorbcyjne

ODZYSKIWANIE AZOTU

Kondensat do ra�nerii

Gazociąg gazusurowego

Zanieczyszczonawoda

INSTALACJA USZLACHETNIANIAProces MeroxProces SulferoxSita molekularne

EtanPropanButanPentany cięższe

Do gazociągów Gaz bogaty w azot

FRAKCJONOWANIEOdzyskiwanie etanu,Odzyskiwanie propanu,Odzyskiwanie butanu

1 2

Gaz bogatyw siarkowodór(>60%)

r1

W

P

2

1

Powietrze

3

W

P

S

4

5a

3

W

P

S

4

5a

3

W

P

S

4

6a

r2

3

W

P

S

4

6a

H2

8

H O2

r2

6b

3

W

P

S

9

Proces Clausa - stopień usunięcia siarki do 98%

Superclaus - stopień usunięcia siarki 99%

Superclauss - stopień usunięcia siarki 99,5%

7

Para wodna

Gaz dooczyszczania

Gaz oczyszczony

A

B

1

2

34

4

5

Woda

Woda

A - zregenerowany roztwór MEA do absorberaB - przepracowany roztwór MEA do desorbera

Gaz kwaśny

6

7

Para wodna

Gaz dooczyszczania

Gaz oczyszczony

A

B

1

2b

3

4

8

5

Woda

Woda

A - zregenerowany roztwór MEA do absorberaB - przepracowany roztwór MEA do desorberaC - strumień odgazowanych węglowodorów zawierających gazy kwaśne

Gaz kwaśny

C

2a

5

6

9

Gaz zaazotowany (14%)

Metanzawartość azotudo 2,5%

Gaz resztkowybogaty w azot

2,5MPa (72%)

0,1MPa (28%)

4,2MPa

4MPa-98ºC

1a

Z1

3

1b

2,6MPa-100ºC

-153ºC

-158ºC

-188ºC

0,16MPa

Gaz o zawartości85% helu i15% azotu

Z2

1c

4 4

Ciekłyazot(-196ºC)

94% Azot, 6% Hel(-200ºC)

3b3a

Hel

1

Mieszanina 85% helu i 15% azotu(-185ºC; 2,6MPa)z separatora instalacji odazotowania

Ciekłyazot(-196ºC)

30ºC; 20MPa

98,5% helu i 1,5% azotu(-195ºC; 2MPa)

Czysty hel(3,5MPa)