ORGANA GENITALIA FEMININA
description
Transcript of ORGANA GENITALIA FEMININA
ORGANA GENITALIA ORGANA GENITALIA FEMININAFEMININA
ORGANA GENITALIA ORGANA GENITALIA FEMININAFEMININA
ORGANA GENITALIA FEMININAORGANA GENITALIA FEMININA
EXTERNAEXTERNA INTERNAINTERNAMons pubisMons pubisClitorisClitoris OvariumOvariumLabia majoraLabia majora Tuba Tuba
uterinauterinaLabia minoraLabia minora UterusUterusVestibulum vaginaeVestibulum vaginae VaginaVaginaBulbus vestibuliBulbus vestibuli
SISTEM REPRODUKSI SISTEM REPRODUKSI PEREMPUANPEREMPUAN
Anatomi & fisiologi sist. reprod. Anatomi & fisiologi sist. reprod. perempuan lebih kompleksperempuan lebih kompleks
Siklus menstruasiSiklus menstruasiMenghasilkan ovaMenghasilkan ovaSetelah fertilisasi: memberi makan, Setelah fertilisasi: memberi makan, mengandung dan melindungi embryo mengandung dan melindungi embryo yang sedang berkembangyang sedang berkembangSetelah partus: glandula mammae Setelah partus: glandula mammae
sekresi sekresi ASI (laktasi)ASI (laktasi)
ANATOMI & FISIOLOGI SIST. ANATOMI & FISIOLOGI SIST. REPROD. PEREMPUANREPROD. PEREMPUAN
• OVARIUMOVARIUM: menghasilkan ova dan hormon estrogen : menghasilkan ova dan hormon estrogen dan progesterondan progesteron
• TUBA UTERINATUBA UTERINA (tuba Fallopii/oviductus): (tuba Fallopii/oviductus): mengangkut ova, tempat fertilisasimengangkut ova, tempat fertilisasi
• UTERUSUTERUS:tempat pemberian makan dan :tempat pemberian makan dan perkembangan embryoperkembangan embryo
• VAGINAVAGINA: menerima semen (dari penis pada waktu : menerima semen (dari penis pada waktu copulatio), tempat keluar menstrum, jalan lahir copulatio), tempat keluar menstrum, jalan lahir bayi (waktu partus)bayi (waktu partus)
• ORGANA GENITALIA EXTERNAORGANA GENITALIA EXTERNA (DISEBUT JUGA (DISEBUT JUGA VULVA): fungsi protektif, berperan dalam VULVA): fungsi protektif, berperan dalam sexual sexual arousalarousal
• GLAND. MAMMAEGLAND. MAMMAE: sekresi ASI: sekresi ASI
OVARIUMOVARIUM
Sepasang, oval, pipihSepasang, oval, pipih Lokasi:fossa ovaricaLokasi:fossa ovarica 2 polus: superior dan inferior2 polus: superior dan inferior 2 facies: lateral dan medial2 facies: lateral dan medial Dibungkus peritoneum visceraleDibungkus peritoneum viscerale Duplikatura (penggantung): Duplikatura (penggantung):
mesovariummesovarium Penggantung: Penggantung: - Lig. Suspensorium - Lig. Suspensorium
ovarii ovarii - Lig. ovarii - Lig. ovarii
OVARIUM: OVARIUM: INERVASI & VASKULARISASIINERVASI & VASKULARISASI
VASKULARISASIVASKULARISASI1.1. A. OVARICAA. OVARICA AORTA ABDOMINALIS AORTA ABDOMINALIS
(lig. latum)(lig. latum) Tuba Tuba uterinauterina
(lig. susp. ovarii/(lig. susp. ovarii/ OVARIUMOVARIUM mesovariun)mesovariun) (lig. ovarii)(lig. ovarii)
2. A. UTERINA2. A. UTERINA UterusUterusA. ILIACA INTERNAA. ILIACA INTERNA
(Anastomosis a. ovarica – a. uterina: di (Anastomosis a. ovarica – a. uterina: di
mesovarium)mesovarium)
TUBA UTERINATUBA UTERINA(TUBA FALLOPII/ SALPINX)(TUBA FALLOPII/ SALPINX)
Menerima oosit II dari ovarium dan mengangkutnya ke Menerima oosit II dari ovarium dan mengangkutnya ke dalam uterusdalam uterus
Pipa muskuler (stratum circulare, stratum Pipa muskuler (stratum circulare, stratum longitudinale): tidak menghubungkan langsung longitudinale): tidak menghubungkan langsung ovarium dengan uterus (ujung inferior bermuara ke ovarium dengan uterus (ujung inferior bermuara ke dalam cavitas abdominis melalui ostium abdominale dalam cavitas abdominis melalui ostium abdominale tubae/ostium tubae uterinae)tubae/ostium tubae uterinae)
Terletak di dalam duplikatura peritoneum Terletak di dalam duplikatura peritoneum (penggantung: mesosalpinx), sebagian lig. latum (penggantung: mesosalpinx), sebagian lig. latum (lebar)(lebar)
Terdiri atas: 1. Infundibulum (corong, dekat ovarium, Terdiri atas: 1. Infundibulum (corong, dekat ovarium, mempunyai rumbai2: fimbriae, mengandung ciliae);mempunyai rumbai2: fimbriae, mengandung ciliae); 2. Ampulla (bag. Tengah, melebar, dinding tipis);2. Ampulla (bag. Tengah, melebar, dinding tipis); 3. Isthmus (penyempitan, bermuara ke dalam uterus)3. Isthmus (penyempitan, bermuara ke dalam uterus)
TRANSPORTASI OVUMTRANSPORTASI OVUM
OVULASIOVULASI: terlepasnya ovum (oosit II) dari : terlepasnya ovum (oosit II) dari folikel de Graaf (masak) folikel de Graaf (masak)
FimbriaFimbria Tuba uterina Tuba uterina (kontraksi ritmik ke arah uterus:-aksi cilia(kontraksi ritmik ke arah uterus:-aksi cilia- sekresi & absorpsi cairan) Ampulla- sekresi & absorpsi cairan) Ampulla
Cavitas uteriCavitas uteri (fertilisasi)(fertilisasi)VaginaVagina conceptusconceptusKeluar Keluar Cavitas uteri Cavitas uteri
(menstrum:(menstrum: Endometrium Endometrium waktu menstruasi)waktu menstruasi) (di fundus uteri: (di fundus uteri:
nidasi)nidasi)
FERTILISASIFERTILISASI(CONCEPTIO/PEMBUAHAN)(CONCEPTIO/PEMBUAHAN)
SPERMATOZOON + OVUMSPERMATOZOON + OVUM(di(di ampulla ampulla 1. Mucosa: 1. Mucosa:
convolutedconvoluted(sekelompok cilia (sekelompok cilia mengalirkan ke arah mengalirkan ke arah
berlawanan berlawanan (turbulen)(turbulen)2. Mucosa:2. Mucosa:
sangat vaskulersangat vaskuler sekresi/absorpsi dengansekresi/absorpsi dengankecepatan berbeda (di bag.kecepatan berbeda (di bag.
ProgesteronProgesteron berbeda): aliran dari berbeda): aliran dari ujung ujung tuba ke ampulla tuba ke ampulla
SekresiSekresi
INERVASIINERVASI VASKULARISASIVASKULARISASI
TUBA UTERINATUBA UTERINA
VASAVASA DINDING (OTOT POLOS)DINDING (OTOT POLOS)
SIMP.SIMP. PARASIMP. PARASIMP. ARCUSARCUS(dalam lig. (dalam lig.
latum)latum)
T12-L2T12-L2 N X N X (anastomosis) (anastomosis)
PLEX. HYPO-PLEX. HYPO- N. SPLANCH- N. SPLANCH-
GASTRICUSGASTRICUS NICUS NICUS A. OVARICA A. A. OVARICA A. UTERINA UTERINA
VASKULARISASI & INERVASIVASKULARISASI & INERVASITUBA UTERINATUBA UTERINA
UTERUSUTERUS Organ muskuler berongga, di anterior Organ muskuler berongga, di anterior
rectum di posterior vesica urinariarectum di posterior vesica urinaria Sebesar buah peer, bentuk: buah peer Sebesar buah peer, bentuk: buah peer
terbalikterbalik Waktu hamil (9 bulan): membesar 3-6 xWaktu hamil (9 bulan): membesar 3-6 x POSISI: - Anteversi* (sudut cervix-corpus: ke POSISI: - Anteversi* (sudut cervix-corpus: ke
anterior)anterior) - antefleksi (sudut cervix-vagina: - antefleksi (sudut cervix-vagina:
ke anterior) ke anterior)*Dorsoversi (sudut cervix-corpus: ke dorsal*Dorsoversi (sudut cervix-corpus: ke dorsal (biasa dijumpai pada lansia) (biasa dijumpai pada lansia)
LAPISAN UTERUSLAPISAN UTERUS
LAPISAN UTERUSLAPISAN UTERUS
ENDOMETRIUM MYOMETRIUMENDOMETRIUM MYOMETRIUM PERIMETRIUMPERIMETRIUM
(mucosa)(mucosa) (lamina musc.: (lamina musc.: (peritoneum(peritoneum
otot polos: bentukotot polos: bentuk viscerale) viscerale)
spiral)spiral)
PARAMETRIUMPARAMETRIUM: jaringan ikat di kanan/kiri (lateral): jaringan ikat di kanan/kiri (lateral)
uterus, di dalam lig. Latumuterus, di dalam lig. Latum
PERITONEUM PARIETALEPERITONEUM PARIETALE
Excavatio uterovesicalisExcavatio uterovesicalis
Excavatio rectouterina (cavum Excavatio rectouterina (cavum Douglasi)Douglasi)
UTERUSUTERUS
FUNDUSFUNDUS CORPUS CORPUS ISTHMUS ISTHMUSCERVIXCERVIX
UTERIUTERI UTERI UTERI UTERIUTERI (+ cavitas uteri)(+ cavitas uteri)
p. supravaginalisp. supravaginalis
p. (intra) p. (intra) vaginalisvaginalisostium uteri int.ostium uteri int. ostium uteri ext.ostium uteri ext.
(canalis cervicis)(canalis cervicis)
UTERUSUTERUS
PENGGANTUNG UTERUSPENGGANTUNG UTERUS Lig. cervicale (sisi lat. cervix p. supravaginalisLig. cervicale (sisi lat. cervix p. supravaginalis
dinding lat. pelvis)dinding lat. pelvis) Lig. uterosacrale (tunggal: permukaan post. cervix Lig. uterosacrale (tunggal: permukaan post. cervix
p. supravaginalisp. supravaginalis sacrum) sacrum) Lig. pubocervicale (bag. ant. cervix os pubis)Lig. pubocervicale (bag. ant. cervix os pubis)Lig. latumLig. latum hanya sedikit menunjanghanya sedikit menunjangLig. ovariiLig. ovarii uterusuterusLig. rotundumLig. rotundum
Lig. cardinale: - pemadatan fascia di sekitar a. uterinaLig. cardinale: - pemadatan fascia di sekitar a. uterina - di dasar lig. latum- di dasar lig. latum - cervix- cervix dinding ant. lat. diaphragma dinding ant. lat. diaphragma pelvis pelvis
PERKEMBANGAN UTERUSPERKEMBANGAN UTERUS
TIDAK HAMILTIDAK HAMILNeonatalNeonatal: - relatif kecil (terhadap tubuh): - relatif kecil (terhadap tubuh)
- cervix> corpus- cervix> corpus
- lokasi: di cavitas abdominis- lokasi: di cavitas abdominis
Anak mudaAnak muda: - relatif kecil: - relatif kecil
- lokasi: di pelvis- lokasi: di pelvis
PubertasPubertas: - tumbuh pesat: - tumbuh pesat maksimummaksimum
hormon ovariumhormon ovarium
PostmenopausePostmenopause: - regresi, can. cervicis: tidak : - regresi, can. cervicis: tidak patenpaten
PERKEMBANGAN UTERUSPERKEMBANGAN UTERUS
HAMILHAMIL– 12 minggu: fundus teraba di atas 12 minggu: fundus teraba di atas
symphisis pubissymphisis pubis– 20 minggu: fundus teraba di umbilicus20 minggu: fundus teraba di umbilicus– A term (hamil tua): fundus teraba di arcusA term (hamil tua): fundus teraba di arcus
costarumcostarum
MENSTRUASIMENSTRUASI Jika tidak terjadi fertilisasiJika tidak terjadi fertilisasi
(setelah ovulasi)/nidasi(setelah ovulasi)/nidasi
Mucosa (endometrium): - stratum fungsionale Mucosa (endometrium): - stratum fungsionale terlepas dari stratum basaleterlepas dari stratum basale perdarahan: perdarahan: menstrummenstrum
PARTUSPARTUS (KELAHIRAN BAYI)(KELAHIRAN BAYI) KONTRAKSIKONTRAKSI
TAHAP/KALA ITAHAP/KALA I FUNDUS & FUNDUS & CORPUSCORPUS
(- lama(- lama (otot2 spiral)(otot2 spiral) - dilatasi cervix- dilatasi cervix (segmen bawah uterus: (segmen bawah uterus:
tidak tidak banyakmemberibanyakmemberi
kontraksi uterus kontraksi uterus kekuatan dorong kekuatan dorong kepala bayi turunkepala bayi turun can. cervicis tertarikcan. cervicis tertarik (bahkan distended) (bahkan distended)
TAHAP/KALA IITAHAP/KALA II(bayi didorong melalui ca. cervicis)(bayi didorong melalui ca. cervicis)TAHAP IIITAHAP III uterus kontraksi lagiuterus kontraksi lagi(pengeluaran placenta)(pengeluaran placenta)
PARTUSPARTUS
PARTUS
VAGINAVAGINA VAGINA (VAGINA (sheathsheath/sarung/bungkus)/sarung/bungkus) Pipa muskuler, 8-10 cmPipa muskuler, 8-10 cm Saluran pengeluaran menstrum, tempat deposisi semen, saluran Saluran pengeluaran menstrum, tempat deposisi semen, saluran
lahirlahir Di posterior vesica urinaria, anterior rectum & anus, sudut Di posterior vesica urinaria, anterior rectum & anus, sudut
superior-posteriorsuperior-posterior Dinding: otot polos + jar. fibroelastik + membr. mucosa (dengan Dinding: otot polos + jar. fibroelastik + membr. mucosa (dengan
rugae) dilapisi epit. Squamosa kompleks + nonkeratinisasi, rugae) dilapisi epit. Squamosa kompleks + nonkeratinisasi, bersifat elastis (lam. musc.: sirkuler & longitudinal)bersifat elastis (lam. musc.: sirkuler & longitudinal)
Tidak memp. gland. mucosa (lubrikasi mukus berasal dari Tidak memp. gland. mucosa (lubrikasi mukus berasal dari kelenjar cervix)kelenjar cervix)
Lingkungan: asamLingkungan: asam Membantu mencegah infeksi Membantu mencegah infeksi Aksi fermentasi bakteri di epitel vaginaAksi fermentasi bakteri di epitel vagina
Lingk. asam: - merusak spermatozoa (tetapi spermatozoa Lingk. asam: - merusak spermatozoa (tetapi spermatozoa dilindungidilindungioleh cairan alkalis sekret kelenjar aksesoris lelaki: netralisasi)oleh cairan alkalis sekret kelenjar aksesoris lelaki: netralisasi)(Masa subur, sekitar ovulasi: uterus sekresi mukus alkalis)(Masa subur, sekitar ovulasi: uterus sekresi mukus alkalis)
HYMENHYMEN
HYMENHYMEN: selaput/plica mucosa vagina: selaput/plica mucosa vagina(memblok sebagian introitus vaginae)(memblok sebagian introitus vaginae)
((hymenhymen: membran): membran)• Bentuk2 hymenBentuk2 hymen: :
- sabit (fimbriata)- sabit (fimbriata)- sirkuler- sirkuler- imperforata (tidak berlubang)- imperforata (tidak berlubang)- perforata (berlubang-lubang)- perforata (berlubang-lubang)
PENUNJANG/FIKSASIPENUNJANG/FIKSASIVAGINAVAGINA
- Lateral cervix: jar. ikat padat - Lateral cervix: jar. ikat padat (effective ligament)(effective ligament)- Fornix vaginae: - Fornix vaginae: cervix utericervix uterifornix vaginae (bagian vagina yang mengelilingi fornix vaginae (bagian vagina yang mengelilingi cervix p. intravaginalis): anterior, posterior, lateraliscervix p. intravaginalis): anterior, posterior, lateralis- Inferior:m. - Inferior:m. levator ani + membr.perinealislevator ani + membr.perinealis
(membr. perinealis(membr. perinealis m. transv. perineim. transv. perinei(superficialis , profundus)(superficialis , profundus)
melekat pada melekat pada corpus perinealecorpus perineale (tendo centrale (tendo centrale perinei): massa jar. fibrosa di linea medianaperinei): massa jar. fibrosa di linea mediana(antara vestibulum vaginae – anus)(antara vestibulum vaginae – anus)
OTOTOTOT Plex. hypogastricusPlex. hypogastricusVV (Simp.: L1-2)(Simp.: L1-2)AA VASAVASA Parasimp. (S2-4)Parasimp. (S2-4)G G (vasodilatasi) (vasodilatasi)II 1/3 BAG. INF.1/3 BAG. INF.NN VESTIBULUMVESTIBULUM N. pudendus N. pudendus AA GENITAL EXT.GENITAL EXT. InternusInternus
Simp.Simp.((2/3 bag. sup.2/3 bag. sup.
Sensoris)Sensoris)
INERVASI VAGINAINERVASI VAGINA
VAGINA
VASKULARISASI VAGINAVASKULARISASI VAGINA
VV A. vaginalisA. vaginalis
AA (anastomosis)(anastomosis) A. A. iliaca int.iliaca int.
GG A. uterinaA. uterina
II A. linea medianaA. linea mediana
NN A. pudenda int.A. pudenda int.
AA A. rectalis mediaA. rectalis media
Organa Genitalia Feminina Organa Genitalia Feminina ExternaExterna
Mons pubis – pubesMons pubis – pubes Labium majusLabium majus
– Rima pudendiRima pudendi– Commisura labiorum ant & Commisura labiorum ant &
postpost Labium minus:Labium minus:
– Frenulum labiorum minorumFrenulum labiorum minorum– Preputium clitoridis & frenulum Preputium clitoridis & frenulum
clitoridisclitoridis
Organa Genitalia Feminina Organa Genitalia Feminina ExternaExterna
Vestibulum vaginae:Vestibulum vaginae:– Ostium urethrae externumOstium urethrae externum– Ostium vaginaeOstium vaginae– Muara gld. Vestibularis major & minorMuara gld. Vestibularis major & minor– Muara gld. ParaurethralisMuara gld. Paraurethralis
Clitoris Clitoris homolog penis homolog penis
Organa Genitalia Feminina Organa Genitalia Feminina ExternaExterna
Bulbus vestibuli – m. bulbospongiosus Bulbus vestibuli – m. bulbospongiosus Gld. Vestibularis major (gld. Bartholini)Gld. Vestibularis major (gld. Bartholini) Vascularisasi:Vascularisasi:
– A. pudenda ext & intA. pudenda ext & int– A. profunda clitoridis, a. dorsalis clitoridis A. profunda clitoridis, a. dorsalis clitoridis – a. vaginalis anta. vaginalis ant
Inervasi: n. ilioinguinalis, n. pudendus, n. dorsalis Inervasi: n. ilioinguinalis, n. pudendus, n. dorsalis clitoridis, plexus uterovaginalis vclitoridis, plexus uterovaginalis v