ONZ wobec zmian klimatu UN and Climate Change

Dzia∏alnoÊç przedstawicielstw ONZ w PolsceActivities of UN representations in Poland

"Ocieplenie klimatu jest faktem - a my jego g∏ównymi sprawcami. (...) Dobrà wiadomoÊcià, którazagubi∏a si´ gdzieÊ w tej debacie jest to, ˝e mo˝emy temu przeciwdzia∏aç - i to w du˝o prostszysposób i mniejszym nak∏adem finansowym ni˝ wi´kszoÊç z nas myÊli. (...) JeÊli nie zaczniemy dzia∏açju˝ teraz, poniesiemy surowe konsekwencje. Lodowce polarne stopniejà. Podniesie si´ poziomwód. Jedna trzecia gatunków roÊlin i zwierzàt mo˝e zniknàç z powierzchni Ziemi. Na Êwiecie zapanuje g∏ód, zw∏aszcza w Afryce i Azji Ârodkowej."

“Global warming is real, and we are a prime cause. (…) Largely lost in the debate is the goodnews. We can do something about this — more easily, and at far less cost, than most of us imagine.(…) Unless we act, now, we face serious consequences. Polar ice may melt. Sea levels will rise. A third of our plant and animal species could vanish. There will be famine around the world, particularly in Africa and Central Asia.”

Fragment artyku∏u Sekretarza Generalnego ONZ "Bali i przysz∏oÊç: nowa 'zielona' ekonomia"

(10 grudnia 2007 r.)

UN Secretary GeneralFragment of the article:

‘Bali and Beyond: A New Green Economics’(10 December 2007)

Organizacja Narodów Zjednoczonych jest mocno zaanga˝owana w kwestie zmian klimatu. W 1994 r. powo∏ano United Nations Frame-work Convention on Climate Change, która zach´ca kraje uprzemys∏owione do stabilizacji emisji gazów cieplarnianych. W grudniu1997 r. przyj´to Protokó∏ z Kioto, w którym ustalono cele dla 37 najbardziej uprzemys∏owionych paƒstw i Wspólnoty Europejskiej,prowadzàce do redukcji emisji gazów cieplarnianych. Do dnia dzisiejszego protokó∏ ratyfikowa∏o 182 paƒstw-stron Konwencji.

Âwiat uzna∏, ˝e to w∏aÊnie kraje rozwini´te sà przede wszystkim odpowiedzialne za wysoki poziom emisji gazów cieplarnianych do atmosfery ziemskiej, bowiem to one przyczyni∏y si´ do ich powstania w wyniku swojej 150 letniej dzia∏alnoÊci przemys∏owej. Dlategote˝ majà one wi´cej do zrobienia, zgodnie z zasadà „wspólnej lecz ró˝nej odpowiedzialnoÊci”.

W grudniu 2007 r. na Bali w Indonezji odby∏a si´ Konferencja Narodów Zjednoczonych w Sprawie Zmian Klimatu, w której uczestniczy∏oponad 10 tysi´cy przedstawicieli reprezentujàcych 187 paƒstw. W trakcie Konferencji negocjowano wa˝ne kwestie wp∏ywajàce na zmianyklimatyczne, do których nale˝à emisja gazów cieplarnianych i wylesianie. Rozmowy dotyczy∏y tak˝e wsparcia finansowego dla krajówrozwijajàcych si´, transferu technologii i spraw zwiàzanych z mi´dzynarodowym handlem emisjami dwutlenku w´gla.

Nast´pna konferencja w sprawie zmian klimatu odb´dzie si´ w grudniu 2008 r. w Poznaniu w Polsce. Weêmie w niej udzia∏ oko∏o 8 tysi´cy uczestników, którzy majà przygotowaç plan dzia∏aƒ dotyczàcy dalszej wspó∏pracy mi´dzynarodowej i okreÊliç zobowiàzaniapaƒstw w kwestii zmian klimatu. Omówià tak˝e sprawyzwiàzane z przyspieszeniem prac nad realizacjàwczeÊniejszych ustaleƒ. Kolejna konferencja na tematzmian klimatu odb´dzie si´ w grudniu 2009 r. w Kopen-hadze w Danii. Tam przedstawiciele paƒstw zakoƒczà ne-gocjacje i podejmà zobowiàzania w kwestii zmian klimatu.

The United Nations Organization is very much involved inthe climate change issue. The adapted in 1994 United Nations Framework Convention on Climate Change encourages industrialized countries to stabilize the emissions of greenhouse gases. In December 1997 theKyoto Protocol set binding targets for 37 industrializedcountries and the European community for reducing greenhouse gas emissions. 182 Parties of the Conventionhave ratified the Protocol to date.

Recognizing that developed countries are principally responsible for the current high levels of GHG emissions inthe atmosphere as a result of more than 150 years of industrial activity, the Protocol places a heavier burden ondeveloped nations under the principle of “common but differentiated responsibilities”.

The United Nations Climate Change Conference was held in Bali in December 2007. Over 10,000 representatives from 187 counties tookpart in it. Important issues concerning climate change were negotiated, such as greenhouse gas emissions and deforestation. Participants also discussed financial support for the developing countries, technology transfer and matters connected to the internationalcarbon dioxide emissions’ trading.

The next climate change conference will be held in December 2008 in Poznan, Poland. About 8 thousand participants will take part inpreparing the plan of action concerning further international cooperation and will determine commitments on climate change. Theywill also debate on accelerating actions aimed at fulfilling previous agreements. The consecutive conference on climate change will beheld in December 2009 in Copenhagen, Denmark. Representatives will then end negotiations and undertake commitments concerningclimate change.

Bank Âwiatowy jest istotnym êród∏em finansowania i pomocy technicznej dla krajów rozwijajàcych si´ z ca∏ego Êwiata. Nie jestbankiem w potocznym rozumieniu tego s∏owa. Na Bank Âwiatowy sk∏adajà si´ dwie, oddzielne instytucje, zajmujàce si´ rozwojem,których w∏aÊcicielem jest 185 krajów cz∏onkowskich – Mi´dzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju (IBRD) i Mi´dzynarodowe Stowarzyszenie Rozwoju (IDA).

Grupa Banku Âwiatowego pomaga krajom biedniejszym uzyskaç dodatkowe finansowanie i dost´p do odpowiednich technologii, abypomoc im uporaç si´ ze zmianami klimatycznymi, jednoczeÊnie utrzymujàc wzrost gospodarczy oraz umo˝liwiajàc ograniczanie ubóstwai osiàgni´cie Milenijnych Celów Rozwoju.

Od czasu ponownego wejÊcia Polski do Banku Âwiatowego w roku 1986, Bank wspiera∏ dzia∏ania na rzecz transformacji gospodarczejró˝nych rzàdów poprzez dialog w zakresie polityki rozwoju, pomoc technicznà zwiàzanà z przygotowaniem projektów, budowaniezdolnoÊci instytucjonalnej i wzmacnianie instytucji, a tak˝e finansowanie, które wynios∏o oko∏o 6,3 mld dolarów dla 43 projektów.

Bank Âwiatowy zamierza w pe∏ni wspieraç wysi∏ki Polski w ramach programu zmian klimatycznych, ÊciÊle wspó∏pracujàc z MinisterstwemÂrodowiska oraz narodowym Funduszem Ochrony Ârodowiska. Wsparcie Banku dla Polski odzwierciedlone jest w takich projektachjak: Projekt Oszcz´dnoÊci Energii, Ogrzewanie Geotermalne Podhala, a tak˝e w projektach, które b´dà wspó∏finansowane z Prototypowego Funduszu W´glowego. Bank b´dzie tak˝e pomaga∏ Polsce w przygotowaniu jednego z seminariów w ramach KonferencjiKlimatycznej COP 14, która odb´dzie si´ w Poznaniu w grudniu 2008 r.

The World Bank is a vital source of financial and technical assistance to developing countries around the world. It is not a bank inthe common sense. It is made up of two unique development institutions owned by 185 member countries - International Bank for Reconstruction and Development (IBRD) and the International Development Association (IDA).

The World Bank Group is working to help poor countries access additional concessional funding and suitable technologies to enablethem to cope with climate change and still achieve economic growth, poverty reduction, and the MDGs.

Since Poland rejoined the World Bank in 1986, the Bank has supported the economic transformation efforts of successive governmentsthrough policy dialogue, technical assistance related to project preparation, capacity building and institutional strengthening, and financing that totaled over $ 6.3 billion for 43 projects.

The World Bank is fully committed to assist Poland in its Climate Change agenda working closely with the Ministry of Environment andthe National Environment Protection Fund. Its present support to Poland in the area of climate change is reflected in the EnergyEfficiency Project, Podhale Geothermal Heating Project and in other projects that will be co-financed from the Carbon Prototype Fund.Also the Bank will be assisting Poland in preparation of one of side events during the Climate Change Conference COP 14 in Poznaƒin December 2008.

www.worldbank.org.pl

Photo: © World Bank

Program Narodów Zjednoczonych ds. Ârodowiska (United Nations Environment Programme – UNEP) dzia∏a na rzecz Êrodowiskaw wymiarze globalnym i regionalnym. Realizuje swà misj´ pod has∏em Ârodowisko dla Rozwoju opartà na przes∏aniu, ˝e harmonijnyrozwój ludzkoÊci jest niemo˝liwy bez dba∏oÊci o odpowiedni stan Êrodowiska naturalnego i zrównowa˝one gospodarowanie zasobamiZiemi. Zadaniem UNEP jest wspieranie Êwiatowego partnerstwa organizacji mi´dzynarodowych i pozarzàdowych, rzàdów, biznesu,mediów oraz spo∏eczeƒstw w trosce o Êrodowisko naturalne. UNEP publikuje raporty o stanie Êrodowiska (regionalne, globalne, tem-atyczne), prowadzi dzia∏alnoÊç informacyjnà i edukacyjnà, patronuje mi´dzynarodowym konwencjom Êrodowiskowym, promuje i uczest-niczy we wdra˝aniu Ramowej Konwencji NZ w sprawie Zmian Klimatu.

Centrum Informacji o Ârodowisku UNEP/GRID-Warszawa powsta∏o w 1991 roku jako oÊrodek globalnej sieci Âwiatowej Bazy Danycho Zasobach Ziemi (Global Resource Information Database – GRID) stworzonej przez UNEP. Jego podstawowym zadaniem jest pozyski-wanie, przetwarzanie i udost´pnianie informacji o Êrodowisku. We wspó∏pracy z mi´dzynarodowymi i krajowymi partnerami (instytucjamirzàdowymi, organizacjami pozarzàdowymi, naukowcami, szko∏ami, parkami narodowymi, samorzàdami, itp.) realizuje przedsi´wzi´ciazwiàzane z gromadzeniem i analizà danych o Êrodowisku, opracowywaniem raportów o stanie Êrodowiska i baz danych przestrzennych,analizami przestrzennymi GIS (Systemy Informacji Geograficznej), kartografià tematycznà oraz edukacjà ekologicznà z zastosowaniemnowoczesnych technologii informacyjnych (nawigacja satelitarna GPS, multimedia, interaktywne portale, itp.). Centrum jest polskimkoordynatorem mi´dzynarodowego programu edukacyjno-badawczego GLOBE (Poznawanie i obserwacje Êrodowiska na rzecz Ziemi- Global Learning and Observations to Benefit the Environment – www.gridw.pl/globe), w którym uczniowie prowadzà m.in. obserwacjei pomiary wybranych parametrów klimatu. Wyniki wprowadzane sà do g∏ównej bazy danych w USA, b´dàcym istotnym zasobem in-formacji o Êrodowisku Ziemi. Istotà innego projektu, zatytu∏owanego „Nawigacja w plecaku” sà zaj´cia terenowe, w czasie którychnauczyciele i uczniowie dokonujà obserwacji (przyroda, infrastruktura turystyczna i jej udost´pnianie dla osób niepe∏nosprawnych,obiekty historyczno-kulturowe) i okreÊlajà ich lokalizacje przy pomocy odbiorników GPS. Wyniki wprowadzane sà nast´pnie do inter-aktywnego portalu. Projekt ma dwie edycje: Kampinoski Park Narodowy (www.gridw.pl/wkpn) oraz „zielone zakàtki” Warszawy(www.gridw.pl/nawiwawa).

www.gridw.pl

United Nations Environment Programme (UNEP) addresses environmental issues at the global and regional level. Its mission isto provide leadership and encourage partnerships in caring for the environment, coordinate the global environmental policy, bringemerging issues to the attention of governments and the international community for action. UNEP publishes strategic environmentalassessments (global, regional, thematic), conducts extensive educational and information activities, hosts secretariats of internationalenvironmental conventions, actively promotes and participates in implementation of the UN Framework Convention on Climate Change.

Environmental Information Centre UNEP/GRID-Warsaw, established in September 1991 as part of the UNEP’s global GRID (Global Resource Information Database) network, is a specialized agency in charge of collecting, processing and disseminating environmental information. Projects and activities, carried out in collaboration with international and national partners such as governmental institutions, NGOs, scientists, schools, national parks, etc. include environmental data processing, environmental mapping, database development, geographic information system (GIS) analyses, web-based applications, and environmental education using informationand communication technologies such as multimedia tools, satellite navigation (GPS), interactive web portals, etc.

UNEP/GRID-Warsaw is the Polish coordinator of the international research-and-education GLOBE Program (Global Learning and Observations to Benefit the Environment – www.gridw.pl/globe) that involves climate-related field observations conducted by participating students and teachers. The data, uploaded to the Program’s main database in the USA, is as a valuable resource on theglobal environment. Another project (in fact, a series of projects) entitled “Navigation in the backpack” invites school students and teachers to conduct field observations and record their geographic location using GPS receivers. Later, the results are uploaded onto a portal. So far, two editions have taken place and two portals created – one devoted to the Kampinoski National Park (see http://www.gridw.pl/wkpn) and the other one to selected natural and historic “gems” of Warsaw (http://www.gridw.pl/nawiwawa).

www.gridw.pl

Mandat Programu Narodów Zjednoczonych ds. Osiedli Ludzkich, ONZ-HABITAT (UN-HABITAT), obejmuje kwestie promocjispo∏ecznie i Êrodowiskowo zrównowa˝onych miast oraz oÊrodków miejskich, a tak˝e zapewnienia schronienia dla wszystkich potrze-bujàcych. W strukturze ONZ-HABITAT istniejà komórki zajmujàce si´ kwestiami Êrodowiska w oÊrodkach miejskich. Jednà z nich jestWydzia∏ ds. Planowania Ârodowiskowego w Miastach (Urban Environmental Planning Branch). ONZ-HABITAT stworzy∏ globalnà sieçpartnerów nazwanà Siecià Zrównowa˝onego Rozwoju Urbanistycznego (Sustainable Urban Development Network (SUD-Net), dzi´kiktórej promowane sà innowacyjne podejÊcia do problematyki zrównowa˝onego rozwoju miast. Jednà z domen SUD-Net sà dzia∏aniaw ramach inicjatywy Miasta i Zmiany Klimatyczne (Cities and Climate Change). Inicjatywa ta ma na celu pomoc miastom szczególniepodatnym na negatywne konsekwencje zmian klimatycznych poprzez m.in. wdra˝anie odpowiednich rozwiàzaƒ z dziedziny planowaniana poziomie krajowym i lokalnym. Istnieje potrzeba stworzenia wspó∏pracy partnerskiej mi´dzy miastami w krajach rozwijajàcych si´i rozwini´tych, po to, by rzàdy lokalne mia∏y mo˝liwoÊç wymiany doÊwiadczeƒ zwiàzanych z ograniczaniem efektów zmian klimatycznych.Jest to niezwykle istotne zadanie w dobie post´pujàcej i nieodwracalnej urbanizacji.

10 paêdziernika 2008 r. Warszawskie Biuro ONZ-HABITAT wraz ze Stowarzyszeniem Architektów Polskich (SARP) zorganizowa∏o konferencj´ pt. "Ârodowiskowo zrównowa˝ony rozwój miast. Urbanizacja a zmiany klimatyczne", b´dàcà najwa˝niejszym wydarzeniempolskich obchodów Âwiatowego Dnia Habitatu 2008. Konferencja stanowi jedno z przedsi´wzi´ç organizowanych w ramach "Partnerstwadla Klimatu", platformy wspó∏pracy Ministerstwa Ârodowiska z instytucjami i podmiotami zainteresowanymi edukacjà w zakresie zapobiegania zmianom klimatu.

Na has∏o tegorocznych obchodów dnia ONZ wybra∏a „Harmonijny rozwój miast” celem zwrócenia uwagi na problemy zwiàzane z post´pujàcà urbanizacjà, wp∏ywem tego zjawiska na Êrodowisko, powi´kszajàcymi si´ slumsami oraz zjawiskiem „urbanizacji biedy”(zwi´kszajàcej si´ liczbie ubogich emigrujàcych do miast). Jako, ˝e szczególnà rol´ w osiàganiu zrównowa˝onego i harmonijnegorozwoju miast przypisaç nale˝y aspektom Êrodowiskowym, Warszawskie Biuro ONZ-HABITAT zdecydowa∏o, aby w trakcie przygotowaƒpolskich obchodów Dnia skoncentrowaç si´ na zwiàzkach pomi´dzy miastami a Êrodowiskiem.

Imprezà towarzyszàcà konferencji by∏a wystawa zdj´ç ze zbiorów ONZ-HABITAT pokazujàcych zwiàzki mi´dzy miastami, a zmianamiklimatycznymi. W ramach obchodów Dnia, Biuro zorganizowa∏o, wraz z Wydzia∏em OÊwiaty i Wychowania Dzielnicy Warszawa ÂródmieÊcie, konkurs dla uczniów szkó∏ podstawowych na rysunek dotyczàcy przyrody Warszawy, w którym udzia∏ wzi´∏o ponad 400 uczniów.

www.unhabitat.org.pl

The mandate of United Nations Human Settlements Programme (UN-HABITAT) includes promotion of socially and environ-mentally sustainable towns and cities with the goal of providing adequate shelter for all. Within the structure of UN-HABITAT, thereare various units dealing with environmental issues. One of them is Urban Environmental Planning Branch. UN-HABITAT has also established a global Sustainable Urban Development Network (SUD-Net), an innovative network of global partners, which focuses onpromoting interdisciplinary approaches to sustainable urban development. Within the SUD-Net, UN-HABITAT framed its work on Citiesand Climate Change initiative. This initiative aims at advising and supporting cities and towns prone to the different impacts of climatechange by offering innovative approaches and solutions for national and local development planning. City-to-city partnerships betweencities in developed and developing countries need to be established so that local governments can work together globally to reduce climatechanges. This will become even more significant as the world becomes more and more urban.

On 10 October 2008, United Nations Humans Settlements Warsaw Office with the Association of the Polish Architects, SARP, organiseda conference „Environmentally Harmonious Cities. Coping with urbanisation and climate change”, the most important event during 2008World Habitat Day in Poland. The event has been registered in "Partnership for Climate", a platform of cooperation of the PolishMinistry of the Environment with institutions and entities interested in education in the field of climate change prevention.

The United Nations chose the theme for 2008 – Harmonious Cities – to raise awareness about the problems of rapid urbanisation, itsimpact on the environment, the growth of slums and the urbanisation of poverty. As environmental aspects have a special role to playin a process of achieving sustainable and harmonious development of world’s cities, UN-HABITAT Warsaw Office decided to focus onlinkages between climate and cities while preparing Polish celebrations of the Day.

As a side event, an exhibition of selected photos presenting linkages between cities and climate change was shown to the public. Withinthe framework of the Day, the Office joined the Education Department of Warsaw ÂródmieÊcie District Hall to organise a drawing competition for more than 400 primary school pupils on nature in the city.

www.unhabitat.org.pl

Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (United Nations Development Programme - UNDP) tworzy w ramach OrganizacjiNarodów Zjednoczonych globalnà sieç wspierajàcà wysi∏ki ludzi na rzecz zaspokojenia potrzeb rozwojowych oraz zbudowania lepszegoÊwiata. Dzia∏a w 166 krajach, wspó∏pracujàc z rzàdami, organizacjami spo∏ecznymi, sektorem prywatnym, oraz pomagajàc im znaleêçw∏asne rozwiàzania globalnych i krajowych problemów rozwojowych. UNDP uczestniczy tak˝e aktywnie w inicjatywach ONZ na rzeczklimatu. KoniecznoÊç podj´cia zdecydowanych dzia∏aƒ zosta∏a przedstawiona w raporcie UNDP o rozwoju spo∏ecznym 2007/2008.Obecnie podejmowane dzia∏ania w zakresie ochrony klimatu majà wp∏yw na rozwój spo∏eczny du˝ej cz´Êci populacji globu. Pora˝kaspo∏ecznoÊci mi´dzynarodowej w tym zakresie ska˝e 40 proc. najbiedniejszych mieszkaƒców Êwiata – ok. 2,6 miliarda ludzi – na ograniczenie mo˝liwoÊci ich rozwoju.

Wraz z Bankiem Âwiatowym i Programem Narodów Zjednoczonych do Spraw Ârodowiska (UNEP) UNDP zarzàdza funduszami klimaty-cznymi, m.in. ONZ-towskim Funduszem na rzecz Globalnego Ârodowiska (GEF). Program Ma∏ych Dotacji GEF w Polsce w okresie 1994-2008 dofinansowa∏ 373 projekty dla organizacji pozarzàdowych na ∏àcznà kwot´ 5,6 miliona USD (na przeciwdzia∏anie zmianomklimatu i ochron´ bioró˝norodnoÊci). Szczególnie ciekawym przyk∏adem wi´kszego projektu GEF w zakresie ochrony klimatu jestprojekt rowerowy w Gdaƒsku (www.rowery.gdansk.pl), dzi´ki któremu wybudowano w tym mieÊcie 30 km nowych tras rowerowych i zaadaptowano 70 km dróg do ruchu rowerowego.

W ramach inicjatywy edukacyjnej “Partnerstwo dla Klimatu” podj´tej przez Ministerstwo Ârodowiska przed ONZ-towskim szczytem klimatycznym w Poznaniu w grudniu 2008 r., UNDP dzia∏a na rzecz zwi´kszenia ÊwiadomoÊci i zrozumienia w polskim spo∏eczeƒstwiekwestii zmian klimatycznych. Wspiera merytorycznie dziennikarzy w przygotowaniu cyklów artyku∏ów, reporta˝y, wywiadów i dyskusji.

www.undp.org.pl

United Nations Development Programme (UNDP)UNDP is the UN's global development network, an organization advocating for change and connecting countries to knowledge, experience and resources to help people build a better life. UNDP is on the ground in 166 countries, working with them on their ownsolutions to global and national development challenges. As they develop local capacity, they draw on the people of UNDP and our widerange of partners. UNDP is also a major player in the UN’s effort to combat climate change, the defining human development issue ofour generation. The importance of acting decisively now is highlighted in the UNDP Human Development Report for 2007/2008. Theway the world deals with climate change today will have a direct bearing on the human development prospects of a large section ofhumanity. Failure will consign the poorest 40 percent of the world’s population – some 2.6 billion people – to a future of diminishedopportunity.

Together with the World Bank and UNEP, UNDP also manages funds for climate protection projects through the Global EnvironmentFacility and other programmes. The “GEF Small Grants Programme” (SGP) operated in Poland in the period 1994–2008 and hasbeen directed to NGOs. During the 13 years the GEF/SGP has financed 373 projects for the total amount of 5.6 million USD (in climateand biodiversity fields). One of the very successful examples of a GEF-funded larger project in the area of climate protection is “TheGdaƒsk Cycling Infrastructure” (www.rowery.gdansk.pl), thanks to whichthe city has gained 30 km of new biking routes and 70 km of roadsadapted to cycling traffic.

Within the “Partnership for Climate” educational initiative of the Ministry of Environment before the UN climate summit in Poznaƒ inDecember 2008, UNDP in Poland seeks to increase public awarenessand understanding of climate challenges. UNDP supports journalistssubstantially in preparing articles, reportages, interviews and organizing discussions.

www.undp.org.pl

Fundusz Narodów Zjednoczonych na Rzecz Dzieci - UNICEF dzia∏a w 190 krajach, od ponad 60 lat niosàc pomoc najbardziejpotrzebujàcym dzieciom. UNICEF jest w ca∏oÊci finansowany z dobrowolnych sk∏adek darczyƒców. Ponad 90% Êrodków jest przekazy-wanych bezpoÊrednio na programy pomocy dzieciom w krajach rozwijajàcych si´. UNICEF w Polsce reprezentowany jest przez PolskiKomitet Narodowy UNICEF. Dzia∏alnoÊç UNICEF koncentruje si´ na takich zagadnieniach jak ochrona praw dziecka, edukacja i zdrowiedzieci. Podejmuje równie˝ kwestie wp∏ywu zmian klimatycznych na dzieci.

Podnoszenie si´ poziomu mórz, topniejàce góry lodowe, gwa∏towne za∏amania pogody…. susze i powodzie. Skutki zmian klimatycznychzagra˝ajà cz∏owiekowi, jego zdrowiu i ˝yciu, dost´powi do wody, po˝ywienia i ziemi. W najgorszej sytuacji znajduje si´ najbiedniejszacz´Êç mieszkaƒców Ziemi, a szczególnie dzieci.

Jest coraz wi´cej dowodów na to, ̋ e zmiany klimatu prowadzà do rozprzestrzeniania si´ chorób. Wed∏ug Âwiatowej Organizacji Zdrowia,w 2000 r. zmiany klimatyczne przyczyni∏y si´ do ponad 2% Êwiatowych przypadków biegunki i 6% przypadków malarii. Wi´kszoÊç zachorowaƒ dotkn´∏a dzieci w krajach rozwijajàcych si´.

Globalne ocieplenie zwi´ksza odsetek ludnoÊci cierpiàcej g∏ód, wià˝e si´ z niedoborem wody i podtapianiem wybrze˝y. Deficyt deszczupowoduje, ̋ e zwierz´ta hodowlane padajà z pragnienia, a uprawy wysychajà, nara˝ajàc dzieci na skrajne niedo˝ywienie i odwodnienie,cz´sto Êmiertelne w skutkach. Brakuje te˝ wody do celów gospodarczych, zw∏aszcza do zachowania odpowiedniego poziomu higieny.

Dzisiaj ju˝ wiemy, ˝e zmiany klimatyczne najbardziej odczuwalne sà w krajach rozwijajàcych si´, po∏o˝onych w cieplejszych rejonachglobu i bazujàcych na rolnictwie. Zmiany wysokoÊci opadów atmosferycznych wp∏ywajà na dost´p ludnoÊci do wody pitnej. Coraz cz´Êciejwyst´pujàce za∏amania pogody, takie jak huragany i powodzie, dodatkowo obcià˝ajà populacje najbiedniejszych regionów.

Prognozowany wzrost Êredniej temperatury Ziemi o 5°C–6°C w ciàgu nast´pnego stulecia przyniesie, jak szacujà eksperci, rocznyspadek dochodu krajowego brutto o 5%. W niektórych rejonach Êwiata spadek ten mo˝e wynieÊç nawet jednà piàtà PKB.

Ogólnie rzecz ujmujàc, najbardziej podatne na negatywne skutki zmian klimatu sà kraje rozwijajàce si´, które zale˝ne sà od rolnictwai ju˝ teraz cierpià z powodu niedostatecznie rozwini´tego sytemu opieki medycznej i innych us∏ug publicznych.

Podobnie jak w przypadku innych globalnych zjawisk,skutki rosnàcego kryzysu wywo∏anego zmianami klimatu b´dà nawarstwiaç si´ przez wiele lat. Suszapowoduje g∏ód, a g∏odna rodzina nie poÊle swoichdzieci do szko∏y i nie b´dzie jej staç na w∏aÊciwà opiek´medycznà. G∏ód zmusza rodziny do opuszczeniadomów, szukania schronienia i po˝ywienia pozarodzinnà okolicà. RoÊnie zagro˝enia przemocà,dotykajàcà zw∏aszcza najm∏odszych.

Zmiany klimatyczne to ju˝ nie tylko zmianyÊrodowiska w którym ˝yjemy, ale problem spo∏eczny,który w prostej linii wp∏ywa na zrównowa˝ony rozwój,bezpieczeƒstwo energetyczne, zdrowie i dobrostandzieci.

www.unicef.pl

Photo: © UNICEF

United Nations Children’s Fund - UNICEF works in over 190 countries and territories, helping children in need for more than 60years. UNICEF is funded entirely by the voluntary contributions. Over 90 per cent of UNICEF income is spent directly on its programmesin developing countries. In Poland UNICEF is represented by Polish National Committee. UNICEF’s activities focus on such areas aschild protection, education and health. It is also engaged in the issue of climate change and children.

Rising sea levels and melting ice caps … severe weather events … drought and flooding. With its dramatic and harmful effects onthe environment, climate change threatens the basic elements of life for people throughout the world, harming health and the envi-ronment and limiting access to water, food and land. The poorest population of the earth, particularly children, suffer the most

Evidence is growing that climate change is contributing to the burden of disease. According to the World Health Organization, in 2000,climate change was estimated to be responsible for approximately 2.4 per cent of worldwide diarrhoea and 6 per cent of malaria,diseases that disproportionately affect young children in developing countries.

As the world warms, people could suffer hunger, water shortages and coastal flooding. As rains fail, crops will wither and livestock willdie, exposing children to starvation, dehydration and diminishing water supplies for drinking and hygiene.

Today’s evidence suggests that developing countries – which are mostly located in warmer regions and whose major source of incomeis agriculture – will be worst hit by climate change. Change in precipitation patterns is likely to affect the quality and quantity of watersupplies. Weather-related physical hazards such as hurricanes and flooding are likely to intensify, affecting especially the poorest regions.

Without action today, the costs and risks of a 5°C–6°C warming – which is a real possibility for the next century – will be equivalentto losing at least 5 per cent of global GDP each year. In some parts of the world the damage could rise to 20 per cent of GDP.

In general, developing countries – in particular the poorest – depend heavily on agriculture, the most climate-sensitive of all economicsectors, and suffer from inadequate health care and low-quality public services.

As with any complex global phenomenon, the effects of this mounting crisis are far-reaching and interconnected. The droughts createaching hunger and hungry family may not be able to send their children to school or afford health care. Hunger may drive familiesout of their homes, creating an environment that fosters crime.

Climate change has evolved from an ‘environmental’issue into one that requires collective expertise in sustainable development, energy security, and thehealth and well-being of children.

www.unicef.pl

Photo: © UNICEF

Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw OÊwiaty, Nauki i Kultury (United Nations Educational, Scientific and CulturalOrganization - UNESCO) silnie zaanga˝owana jest w upowszechnianie wiedzy na temat zmian klimatycznych i kszta∏towanie ÊwiadomoÊcipublicznej w tej dziedzinie. Edukacja na temat zmian klimatycznych wp∏ywa na nasz sposób myÊlenia, na nasz system wartoÊci orazpodejmowane decyzje w kontekÊcie zrównowa˝onego rozwoju. UNESCO planuje opracowanie pilota˝owych materia∏ów edukacyjnychna temat zmian klimatycznych dla szkó∏ wszystkich szczebli. Szczególnà troskà otacza miejsca Âwiatowego Dziedzictwa, z których wielejest bezpoÊrednio zagro˝onych skutkami zmian klimatycznych. W 2007 roku grupa ekspertów UNESCO opracowa∏a dokument na tematmonitorowania i ochrony tych miejsc w zwiàzku z zagro˝eniami klimatycznymi. UNESCO pe∏ni wiodàcà rol´ w Dekadzie Edukacji natemat Zrównowa˝onego Rozwoju, w programie Agendy 21 oraz w dzia∏aniach zwiàzanych z Konwencjà o Ró˝norodnoÊci Biologicznej.Wszystkie one majà bezpoÊrednie odniesienie do zmian klimatycznych.

Doskona∏ym przyk∏adem dzia∏aƒ UNESCO podj´tych wraz ze spo∏ecznoÊcià lokalnà jest ratowanie Timbuktu (Mali), które by∏o w XV i XVI wieku jednym z najwa˝niejszych oÊrodków intelektualnych i duchowych w Afryce. Trzy wspania∏e meczety: Djingareyber, Sankoréand Sidi Yahia wpisane zosta∏y w 1988 r. na List´ Âwiatowego Dziedzictwa UNESCO. Dzisiaj miejsce to zagro˝one jest wskutek suszy i procesów pustynnienia spowodowanych zmianami klimatu i dzia∏alnoÊcià cz∏owieka. W 1990 roku Timbuktu wpisane zosta∏o na List´Dziedzictwa Zagro˝onego. Stopniowe podnoszenie si´ Êredniej temperatury w tym rejonie i spodziewane dalsze obni˝ania si´ liczbyopadów wzbudza uzasadnione obawy zniszczenia Timbuktu przez piaski pustyni. W 2005 roku podj´to prób´ ratowania tegowyjàtkowego miejsca. Przy aktywnym udziale ekspertów UNESCO opracowano specjalny program, obejmujàcy odbudow´ meczetów i domów, zniszczonych lub uszkodzonych w wyniku zmian klimatycznych, usuni´cie nagromadzonego piasku z sàsiedztwa zabytkowychbudowli, odtworzenie strefy ochronnej wokó∏ ca∏ego obiektu. Dzia∏ania te by∏y mo˝liwe dzi´ki zaanga˝owaniu spo∏eczeƒstwa i instytucjikrajowych. Niezwykle istotny by∏ udzia∏ miejscowych rzemieÊlników, stosujàcych tradycyjne techniki i metody pracy. W efekcie wspólnegowysi∏ku Komitet Âwiatowego Dziedzictwa zdecydowa∏ o usuni´ciu Timbuktu z Listy Dziedzictwa Zagro˝onego.

Polski Komitet ds. UNESCO nie jest biurem ani oddzia∏em UNESCOw Polsce, lecz organem doradczym Rady Ministrów. Popularyzujeidee i programy UNESCO w Polsce. Jest cz∏onkiem Polskiej GrupyRoboczej ds. Dekady Edukacji na temat Zrównowa˝onego Rozwoju, która organizuje w listopadzie 2008 konferencj´ „Na pó∏metku Dekady – ustawianie drogowskazów”. W paêdzierniku 2008 w Katowicach odby∏a si´ mi´dzynarodowakonferencja „Silesian Coalmine Region: Yesterday, Today and theGlobal Climate Change”, poÊwi´cona wp∏ywom zmian klimaty-cznych na region Górnego Âlàska. Spotkanie zorganizowano w ramach programu Morza Ba∏tyckiego, rozwijanego przez polskàsieç Szkó∏ Stowarzyszonych UNESCO, której prace koordynuje Polski Komitet ds. UNESCO.

www.unesco.pl

UNESCO is strongly involved in education on the climate change and in building public awareness in this field. Educating about climatechange influences our way of thinking, the values we hold and the decisions we make in the context of sustainable development.UNESCO is planning to develop and pilot teaching materials on climate change for all education levels. A special attention is paid tothe World Heritage sites, especially those threatened by the climate change effects. In 2007 a special policy document was elaborated by a group of UNESCO experts defining the ways of monitoring and protecting the sites against the climate hazard. UNESCOplays an important and coordinating role in the Decade of Education for Sustainable Development, Agenda 21 and the Convention onBiological Diversity, all of which are directly relevant to climate change.

A good example of UNESCO’s activity is Timbuktu (Mali), the intellectual and spiritual centre in Africa in the fifteenth and sixteenthcenturies. The three great mosques of Djingareyber, Sankoré and Sidi were inscribed in 1988 on the World Heritage List. Today, thisWorld Heritage site is seriously threatened by desertification resulting from climatic change and human activities. In 1990 the threatof sand encroachment led to the inscription of Timbuktu on the List of World Heritage in Danger. The temperature in that area is increasing steadily and it is expected that in future the average rainfall will decrease enhancing thus the sandblown damage in Timbuktu.In 2005 a special programme was set up to safeguard the site. Several actions were undertaken to protect the City of Timbuktu, includingthe restoration of the mosques and damaged houses; the removal of the sand in the vicinity of the mosques and the creation of bufferzones to protect the site. All these activities were carried out together with the civil society and local institutions. An important factorwas the involvement of local craftsmen who used traditional tools and methods of work to save the cultural heritage. As a result theWorld Heritage Committee decided to withdraw Timbuktu from the List of World Heritage in Danger.

The Polish National Commission for UNESCO is an advisory body to the Council of Ministers and does not hold the status of a UNESCOcountry office in Poland. Its task is to popularize the UNESCO’s idea and programmes in Poland. It is a member of the Polish WorkingGroup for the Decade of the Education for Sustainable Development that willorganize in November 2008 a conference “Halfway through the Decade: signposting”. An international conference „Silesian Coalmine Region: Yesterday,Today and the Global Climate Change” took place in October 2008 in Katowice.The meeting was organized within the framework of the Baltic Sea Project –one of the programmes developed by the Polish network of the UNESCO Associated Schools Project which is coordinated by the Polish National Commission for UNESCO.

www.unesco.pl

Âwiatowa Organizacja Zdrowia (World Health Organization - WHO) zosta∏a powo∏ana do ˝ycia 7 kwietnia 1948 roku. G∏ównymcelem WHO jest osiàgni´cie przez wszystkich ludzi mo˝liwie najwy˝szego poziomu ˝ycia. Ten cel jest realizowany przede wszystkimpoprzez koordynacj´ wspó∏pracy pomi´dzy paƒstwami, przygotowywanie strategii polityk zdrowotnych, standardów oraz transfer tech-nologii i wymian´ informacji w zakresie ochrony zdrowia.

Biura krajowe pe∏nià kluczowà rol´ w merytorycznej wspó∏pracy Organizacji z resortami zdrowia. Rola biur krajowych polega naumo˝liwianiu WHO wspierania poszczególnych krajów w realizacji ich celów w zakresie zdrowia publicznego, jak równie˝ reagowaniuna nap∏ywajàce z kraju wnioski o pomoc w zakresie tworzenia zasad polityki trwa∏ego rozwoju systemu ochrony zdrowia. WHO prowadzitak˝e wspó∏prac´ w obszarach dotyczàcych zdrowia publicznego na skal´ globalnà i regionalnà oraz zapewnienia koordynacji zasobówzwiàzanych z ochronà zdrowia publicznego i dost´pnoÊci tych zasobów w sytuacjach kryzysowych.

Dzia∏ania Europejskiego Biura Âwiatowej Organizacji Zdrowia sà zbudowane na wieloletnim doÊwiadczeniu we wspieraniu krajowychsystemów zdrowotnych w ochronie zdrowia przed wp∏ywem zmian klimatycznych. W szczególnoÊci obejmujà one wsparcie w zapobieganiuupa∏om i powodziom, oraz programy do walki z chorobami zakaênymi, poprawiajàce jakoÊç wody oraz us∏ug sanitarnych i reakcji nakl´ski ˝ywio∏owe, jak równie˝ informujàce spo∏eczeƒstwo jak uniknàç ryzyka. Organizacja koordynuje tak˝e przeglàd dowodównaukowych w zwiàzkach pomi´dzy klimatem a zdrowiem.

Dzia∏ania Biura WHO w Europie sà oparte na wzmacnianiu systemów ochrony zdrowia poprzez pomoc w zmaganiu si´ z powodziamii falami upa∏ów, a tak˝e programy zwalczajàce choroby zakaêne, poprawiajàce jakoÊç wody, bezpieczeƒstwo ̋ ywnoÊci. WHO koordynujei monitoruje doniesienia i badania nad wp∏ywem zmiany klimatu na zdrowie. Biuro WHO w Polsce informuje spo∏eczeƒstwo na tematczynników ryzyka zwiàzanych ze zmianami klimatycznymi, takimi jak upa∏y. Biuro rozpowszechnia ulotki i materia∏y informacyjneoraz przygotowywane raporty.

www.who.un.org.pl

World Health Organization was established on 7 April 1948. It is responsible for providing leadership on global health issues, shapingthe health research agenda, setting norms and standards, articulating evidence-based policy options, providing technical support to countries and monitoring and assessing health trends.

The country offices are key to WHO technical cooperation with health ministries. The role of a country office is to enable WHO to supportcountries in reaching their national health goals, as well as to respond to requests from the country to support policy-making on sustainable health development, taking a holistic health system approach. WHO offices also make sure that public health measures arecoordinated and in place at times of crisis to contribute to global and regional public health action.

Activities of the WHO European Office build on decadal experience of strengthening countries’ health systems to protect health fromclimate change. In particular they include support on heat and flood prevention and programmes to combat infectious disease, improvewater and sanitation services and respond to natural disasters, as well as information to the public on how to avoid risks. The Organization also co-ordinates review of the scientific evidence on the links between climate and health.

WHO Office in Europe provides support and first aid with dealing with floods and heat waves, conducts programmes fighting communicable diseases, improving water quality and food safety. We provide monitoring and coordination of information and researchresults regarding climate change influence on health and deliver those information to the population. WHO Country Office in Polandinforms about environmental risk factors influencing health such as heat waves. The Office also provides leaflets, information materialand prepares reports.

www.who.un.org.pl

OÊrodek Informacji ONZ w Warszawie(UNIC/Warsaw) jest cz´Êcià Departamentu Informacji Publicznej,który podlega Sekretarzowi Generalnego ONZ. Wchodzi w sk∏adsieci, jakà tworzà Centra Informacji ONZ w 60 krajach. UNIC/Warsaw dzia∏a w Polsce od 1995 r.

OÊrodek Informacji ONZ w Warszawie stanowi element ∏àczàcyOrganizacj´ Narodów Zjednoczonych ze spo∏eczeƒstwem polskim.Zapewnia sta∏y dost´p do bie˝àcych materia∏ów informacyjnychna temat celów i dzia∏alnoÊci ONZ. OÊrodek promujenajwa˝niejsze dzia∏ania ONZ, równie˝ te dotyczàce zmian kli-matu. Ma stron´ internetowà w j´zyku polskimwww.unic.un.org.pl .

UNIC/Warsaw jest partnerem akcji Ministerstwa Ârodowiska„Partnerstwo dla klimatu”, podj´tej w ramach przygotowaƒ dojednego z najwa˝niejszych globalnych wydarzeƒ tego roku - Konferencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu,która odb´dzie si´ w grud-niu 2008 r. w Poznaniu.

W ramach „Partnerstwa dlaklimatu” UNIC/Warsaw zor-ganizowa∏ w paêdzierniku2008 r., we wspó∏pracy z przedstawicielstwami ONZw Polsce i pubem LOLEK,Dzieƒ ONZ poÊwi´cony zmi-anom klimatu – imprez´otwartà dla wszystkichch´tnych.

The United Nations Information Centre in Warsaw is partof the Department of Public Information (DPI) that comes underthe UN Secretary General. It is an element of a chain of UN Information Centres in 60 countries. UNIC/Warsaw began functioning in Poland in 1995.

The United Nations Information Centre in Warsaw serves as alink between the United Nations Organisation and the Polishcommunity. UNIC/Warsaw ensures constant access to current information about the goals and the work of the UN. It promotesthe most important United Nations’ activities, including those referring to climate change. It has its own home page in Polishlanguage www.unic.un.org.pl.

UNIC/Warsaw is a partner of the Ministry of Environment initia-tive “Partnership for Climate” undertaken to promote one of thelargest global events in this year – UN Climate Change Conference. The meeting will take place in December 2008 in

Poznaƒ.

Within the “Partnership for Climate”, UNIC/Warsaw in cooperation with the UN representatives in Poland andpub LOLEK, organized in October 2008 UN Day devotedto climate change – an eventopen to the public.

www.unic.un.org.pl

OÊrodek InformacjiONZ w Warszawie