rr

oc

,,t,

C.4 HENRYK S I EN KI EWI CZ 30 marca wejdzie do obiegu znaczek z okazji 120 rocznicy

urodzin i 50 rocznicy śmierci Henryka Sienkiewicza

::: • a2

•

= i. 7'..,g, '

-

7; 2': co •,,.

4Z = cl, •, 1 ',7 a

..., 'W 0 O C ,y fzi

-

0 7.. •■■

: ;

•

O r...,

• r

O . 2, af0 ..* ...i p: Gl o P« 0. *y. a, 5 = • 7.: e. .,,, N 0 ■.■ 0 =‚ .Z M

C.1 .. CU

«Z . . M • ■1 = ,. ,..r.= ifflIN Oi • = i: '

Si =

5: ''' M c., ..1 ,..,

= • .7, .2 =.

=

= • ,■1

• = O

0 Z '2:' aj

Z = Z Z Z Ci■

Z , W W

3 C.,

s 5 .-.

Nr 6 (249) ROK XIII

WARSZAWA 15 MARCA 1966

',POLSKA 1000" WYSTAWA FILATELISTYCZNA

Polski Związek Filatelistów organizuje w ramach obchodów Tysiąclecia Państwa Polskiego Wystawę Filatelistyczną „Pol-ska 1000". Wystawa odbędzie się w dniach od 16 do 30 października 1966 r. w salach PKiN w Warszawie.

Na Wystawie eksponowane będą wy-łącznie zbiory znaczków polskich i polo-nica oraz związana z nimi literatura.

Prezydium Zarządu Głównego PZF po-wołało Komitet Organizacyjny Wystawy w składzie:

Antoni Laszkiewicz — przewodniczący, Aleksy Celle — v-przewodniczący, Maria Groer — sekretarz, Stanisław Barszczewski i Józef Kru-

piński — kier. Sekcji Organizacyjnej, Tadeusz Gryżewski — kier. Sekcii Za-

granicznej, Stanisław Żółkiewski — kier. Sekcji

Eksponatów, Witold Rybak — kier. Sekcji Młodzieżo-

wej, Ewaryst Jaskulski — kier. Sekcji Gos-

podarczej. Powołano również biuro Wystawy

w składzie: Aleksy Celle — dyrektor, Maria Groer — sekretarz i Michał Szysz-man — księgowy.

Wszelką korespondencję w sprawach wystawowych należy nadsyłać pod adre-sem Biura Wystawy Filatelistycznej „Pol-ska 1000", Warszawa, PKIN.

Przewidziane są 3 Wielkie Nagrody Ho-norowe za najlepszy zbiór znakóW2RL, za najlepszy zbiór wystawcy zagra~e-go i za najlepszy zbiór wystawcy'krajo-wago.

Jury otrzyma do dyspozycji medale złote,' pozłacane, srebrne, posrebrzane i brązowe oraz żetony (dla wystawców młodzieżowych).

Wszystkie zbiory nie wyróżnione na Wystawie otrzymają zaświadczenia uczest-nictwa.

Termin zgłaszania zbiorów upływa 15 czerwca 1966 r.

Nie bada pobierane żadne opłaty za przydzielane ramy.

Regulamin Wysfawy Filatelistycznej „Polska 1000"

1. Wystawa Filatelistyczna „Polska 1000" od-hedzie się w dniach od 10 do 30 października 1986 r., w salach Palacu Kultury i Nauki w Warszawie.

2. Wystawa organizowana Jest w ramach Obchodów Tysiąclecia Państwa Polskiego.

3. Organizatorem Wystawy jest Polski Zwia-zek Filatelistów.

4. Dla sprawnego przeprowadzenia wystawy powołany został Komitet Organizacyjny.

5. Biuro Komitetu Organizacyjnego Wystawy „Polska 1000" mieści się w Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie. Wszelką korespondencję należy kierować na adres: „Polska 1000" — Pa-law Kultury i Nauki — Warszawa.

6. Do ekspozycji zgłoszone być mogą zbiory filatelistyczne oraz odnośna literatura doty-cząca poczty na ziemiach polskich i znaków emitowanych przez władze polskie a także „polonica" — znaki pocztowe o motywie pol-skim oraz zbiory filumenistyczne nalepek pol-skich.

7. Wystawcami mogą być: a) Zarządy Poczt, Muzeów Pocztowych itp. b) Członkowie PZF. c) Wystawcy zagraniczni.

8. Zgłoszenie eksponatów winno nastąpić do dnia 15 czerwca 1966 r. np adres: „Polska 1000"— Pałac Kultury i Nauki — Warszawa, na specjalnym formularzu.

9. Za zgłoszenie i wystawienie eksponatu nie pobiera się opłat.

10. Do ekspozycji przyjmowane będą jedynie zbiory umieszczone na kartach albumoWych (z wyjątkiem literatury) o wymiarach ogólnie przyjętych.

11. Komitet Organizacyjny Wystawy zastrze-ga sobie prawo przydzielenia powierzchni wy-stawowej poszczególnym wystawcom, albo zre-zygnowania z wystawienia części lub całości zbioru, wstępnie zakwalifikowanego do ekspo-zycji.

12. Eksponaty wystawców krajowych winny być zgłaszane na Wystawę wedle obowiązujące-go regulaminu ogólnego PZF.

13. Eksponaty zgłoszone na Wystawę winny być dostarczone Komitetowi Organizacyjnemu najpóźniej do dnia 5 października 1966 r. na adres: „Polska 1000" — Pałac Kultury i Nau-ki — Warszawa.

14. Koszty przystania zbioru na Wystawę po-nosi wystawca. Zwrot eksponatu nastąpi na koszt Polskiego Związku Filatelistów.

15. Komitet Organizacyjny Wystawy zapew-nia ubezpieczenie od ognia oraz ochronę ekspo-natów, od chwili otrzymania do chwili wysył-ki, natomiast ubezpieczenie zbiorów należy do wystawców.

16. Wycofanie zbioru przez wystawcę może nastąpić wyłącznie po zamknięciu Wystawy.

Podzial eksponatów 17. Eksponaty zgłoszone na Wystawę zostaną

podzielone wg nastepującej klasyfikacji: I. Klasa Oficjalna (Zarządy Poczt

i Muzeów Pocztowych, Organizacje itp.). H. Klasa Honorowa (dla zbiorów,

które na wystawach międzynarodowych pod patronatem FrP uzyskay medal złoty). UL Klasa Pozakonkursowa (dla

członków Sądu Konkursowego). IV. Klasa Konkursowa (dla wszyst-

kich innych wystawców). 1. Wystawcy dorośli. 2. Wystawcy młodzieżowi. a) do lat 14 włącznie, b) od 15 do 18 lat.

Dzia ł y A. Zbiory ogólne znaków polskich

1. Przedfilatelistyka 2. Zbiory ogólne 3. Zbiory specjalizowane 4. Zbiory badawcze 5. Zbiory ostemplowań S. Polskie znaki pocztowe wydane poza

granicami kraju

103

7. Znaki pocztowe używane na ziemiach polskich

8. Zbiory całostek B. Zbiory lotnicze ł. Ogólne 2. Specjalizowane

C. Zbiory tematyczne 1. Zbiory tematyczne 2. Zbiory okolicznościowe i. Zbiory motywowe

D. Zbiory kart analogicznych, pamiątek i znaczków fiskalnych

E. Zbiory młodzieżowe 1. Ogólne 2. Tematyczne

F. Zbiory filumenistyczne 1. Ogólne 2. Tematyczne

G. Literatura 1. Podręczniki, katalogi, prace badawcze

itp. 2. Periodyki S. Inne.

POCZTA w OBOZACH Zamieszczamy fragment pracy Tadeu-

sza Szymańskiego, Kustosza Muzeum w Oświęcimiu. Planujemy ogłoszenie zarów-no dalszych odcinków na temat poczty w innych obozach, jak i uwag oraz uzupel-niań nadsyłanych przez Czytelników. Są-dzimy, że wspólnym wysiłkiem zarejestru-jemy materiał dokutnentacyjny o wartości nie tylko pocztowo-filatelistycznej, ale stanowiący cenny przyczynek do tragicz-nej historii obozów koncentracyjnych.

(Red.)

Wśród zachowanych ogólnych zarządzeń wydanych przez władze SS a dotyczących sprawy kontroli listów więźniarskich w hitlerowskich obozach koncentracyjnych istnieje dokument') poniższej treści:

Osanienburg, dnia 11.X.11.1942. SS. Główny Urząd Gospodarczo-Administra-cyjny

Grupa urzędowa D Obozy Koncentracyjne

D 1/1/Az 19 cl 4/L/04.— Dotyczy: kontrol} więźniów zatrudnionych poza obozem.

Polecony Do Komendantów obozów koncentracyjnych Da., Sah., Su., Mau., Flo., Neu., Au., Gr.-Ro., Natz., Nie., Stu., Ray. und Kriegsgef. Lager Lublin.

Jak na drodze poufnej stwierdziła służba bez-pieczeństwa, ostatnio wielokrotnie udało się więźniom ochronnym, którzy pracują poza obo-zem, wysłać przy pomocy innych osób listy, które nie przeszly przez cenzurę.

Należy zrezygnować z wykrycia pojedyncze-go wypadku, aby nie utrudnić wykrycia źródła informacji (wysyłanych nielegalnie).

Komendanci obozów proszeni są, by osoby cywilne pracujące na zewnętrznych mdejscach pracy, które mają kontakt z więźniami a także sami więźniowie a szczególnie ci, którzy są znani jako fanatyczni komuniści, my działa-cze — poddani byli ścisłemu dozorowi.

.) Archiwum PMO Sammlung v Erlassen Sygn. D.-Ri-9, WVHA t, 8 (226)

10. Oceny eksponatów dokona Sąd Konizurso-wy (Jury), do którego powołani zostaną wy-bitni znawcy

19. Zbiory wyróżnione przez Jury mogą być nagrodzone jednym z następujących medali:

a) zloty b) pozłacany c) srebrny d) posrebrzany e) brązowy I) żeton (młodzież).

20. Za najlepsze eksponaty przewidziane są: 1. Wielka Nagroda Honorowa dla wystawcy

zagranicznego 2. Wielka Nagroda Honorowa dla wystawcy

krajowego 3. Wielka Nagroda Honorowa za zbiór PRL.

Inne nagrody honorowe zostaną podane do wiadomości w miarę ich zgłaszania.

21. Zbiory, które nie zostały wyróżnione na Wystawie, otrzymają zaświadczenie uczest-nictwa.

KONCENTRACYJNYCH Wypadki wykrycia takich przestępców należy

tutaj meldować, aby placówki kontrwywiadu Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy mogły być odpowiednio o tym poinformowane.

Szef Głównego 'Urzędu (podpis nieczytelny)

SS Obersturmbannftthrer

Dokument ten pochodzący z 11.X11.42 zaadresowany jest do komendantów ist-niejących w tym czasie głównych (macie-rzystych) obozów koncentracyjnych, z któ-rych każdy miał kilkanaście a nawet kil-kadziesiąt obozów filialnych (Oświęcim miał ich 39).

Obozy macierzyste — centralne podane są w dokumencie w skrócie: „Da" (Da-chau), „Sah" (Sachsenhausen), „Bu" (Bu-chenwald), ,,Mau" (Mauthausen), „Flo'( (Flossenburg), „Neu" (Neuengamme), „Au" (Auschwitz-Oświęcim), „Gro-Ro" (Grosa Rosen — Rogoźnica), „Natz" (Natzweiler), „Nie" (Niederhagen), „Stu" (Stutthof -Sztutowo), „Rav" (Ravensbriick) „und Kriegsgef. Lager Lublin" (Majdanek-Lub-lin).

Na podobnych dokumentach, lecz po-chodzących z innego okresu czasu są jesz-cze dalsze skróty nazw obozów koncentra-cyjnych jak: „Herz" (Herzogenbusch), „Ri" (Riga), „Berg-Beis" (Bergen-Belsen), a także „War" (Warschau — Warszawa) i „Hinzert" (SS-Sonderlager „Hinzert").

W pismach okólnych i zarządzeniach z 1944 r. dochodzą nowe: „K.L. Kauen", „K.L. Vaivara" oraz K.L. „Plaszów" (Kra-ków — Płaczów).

Na temat tych 'obozów napisano już dość dużo. Niektóre z nich po wojnie przekształcono na muzea. Na terenie Pol-ski są to: Oświęcim (Au ł, Au II), Majda-nek (KL Lublin), Rogoźnica (Gross Basen) i Sztutowo (Stutthof k. Gdańska).

104

les --7-e vd;

Momairafloinlego:

49 44 .44449 0,

• '• • •?'• • .•

We wszystkich tych obozach więźniowie mieli na ogół prawo wysyłania listów i ich otrzymywania.

Może tylko w niektórych z tych obozów nie przebywali więźniowie Polacy.

Można przypuszczać, że znajdują się lu-dzie, którzy poprzez opracowania naukowe upamiętnią nie tylko historię powstania tych obozów, historię cierpienia i walki, ale zwrócą uwagę również na rolę kores-pondencji wysyłanej przez więźniów z obozu i przez nich otrzymywanej.

Oby zdążył ktoś zebrać listy obozowe, oby zdążył za życia b. więźniów tych obo-zów zebrać potrzebne informacje i doku-menty niezbędne do obiektywnego i ścis-łego przedstawienia tego zagadnienia.

Warto by może jeszcze raz zachęcić b. więźniów i ich rodziny, aby zaniechali palenia listów obozowych tylko dlatego, że przypominają przykry okres bezpośred-nich lub pośrednich cierpień.

Dokumenty godne są zachowania i ra-towania. Są to formularze listów obozo-wych, korespondentek, kopert i wszelkich druków dołączanych do listów.

Nawet przy identycznych formularzach listów należy zwrócić uwagę na odciski pieczęci cenzury pocztowej, na stemple pocztowe.

H.L. Da (Daobau) Obóz koncentracyjny Dachau utworzono

około 25 km od Monachium (Miinchen). Już pod koniec marca 1933 izolowano

w nim tzw. „wrogie elementy wobec III Rzeszy". Na obóz koncentracyjny wyko-rzystano zabudowania nieużywanej fabry-ki amunicji leżące koło miasta Dachau.

Był to pierwszy hitlerowski obóz kon-centracyjny III Rzeszy a jego doświad-czenia i praktyki przenosili później wy-chowani w nim SS-mani do innych obo-zów.

Niezależnie od tego, że Dachau uchodzi za centrum szkolenia SS, to w historii obozów koncentracyjnych zapisał się licz-bą ponad 206 000 więźniów, którzy w okre-sie istnienia obozu, tj. od 1933 do 1945 r. zostali tu zarejestrowani. Nie dająca się bliżej określić liczba więźniów przeszła poprzez obóz Dachau, lecz nie była ona ujęta ewidencją.

Niewiele obiektów byłego obozu ocalało do dziś. W budynku gospodarczym b. obo-zu Międzynarodowy Komitet Więźniów obozu Dachau zorganizował muzeum.

Bardzo istotny obiekt w historii obozu tzw. „Jourhaus" jest dotąd zajęty przez jednostki armii amerykańskiej. Podobnie tzw. „Bunker" budynek aresztu obozowe-go (miejsce wykonywania kar chłosty i egzekucji) do dziś służy jako areszt dla żołnierzy amerykańskich i dlatego nie może być udostępniony zwiedzającym do

obejrzenia. A szkoda, bo Dachau jest jedynym na terenie NRF muzeum b. obo-zu koncentracyjnego.

W skromnym zbiorze listów z tego obo-zu stwierdzić można, że w Dachau posłu-giwali się więźniowie co najmniej 2 rodza-jami formularzy listowych.

1) To dwustronny formularz, do wy-słania którego zbędna była koperta, a któ-ry pod ramką przeznaczoną na stempel cenzora miał swój symbol: „1285".

Jedna strona formular a listowego z Dachau; w prawym dolnym rogu reprodukcji, pod ram-ka obcięto przy kliszowaniu mały i mało wi-doczny symbol liczbowy „1283"

2) List bezkopertowy w rodzaju „sekret-nika", którego zewnętrzna strona przez-naczona była na adres jego odbiorcy oraz adres nadawcy (więźnia) i stempel cen-zora, a strona wewnętrzna (poliniowana) przeznaczona była na korespondencję więźnia. U góry tej strony •nadrukowany był wyciąg z regulaminu obozowego. For-mularz ten, na stronie przeznaczonej na adres odbiorcy, ma wydrukowany swój symbol KL./76/4.43 5.000.000. Formularz więc wydano w 1943 r. w nakładzie 5 millionów i służył również więźniom in-nych obozów koncentracyjnych.

Listy wysyłane z obozu macierzystego Dachau miały stempel pocztowy: „Dachau 3" a wysłane z dachau'owskich obozów filialnych mogły mieć szereg innych da-towników jak np. Mnchen— Monachium.

Na listach z różnymi stemplami poczto-

105

wymi odciśnięte bywają jednolite pieczę-cie cenzorów SS o treści: „PostzensUrstelle K.L. Dachau gepriift". Różnią się podpisy cenzorów na odciśniętej obok słowa „ge-prillt" krótkiej linijce. Pieczęć cenzury jest w obramowaniu i wykonana jest z li-ter gotyckich.

Konzentrationslager Dachau wydal też tzw. Pr5mienschein — rodzaj zastępczych pieniędzy. „Banknot" wartości 0.50 marki jest koloru żółtego.

Kto zna inne formularze czy odciski stempli?

Cenzorzy w Dachau używali i.innolitych pie- czątek

K.L. Bu (Wehnar —Buchenwald)

W lipcu 1937 r. o osiem kilometrów od Weimaru powstał na górze Ettersberg hitlerowski obóz koncentracyjny Buchen-wald. A więc obok miasta niemieckich klasyków — Weimaru, przy dębie Goethe-go — wyznaczającego centrum Buchen-waldu, zaczął rosnąć obóz koncentracyj-ny. Tylko w okresie końcowym jego ist-nienia od 1.I. do 1.111.1945 r. zmarło tu 17 570 więźniów.

W kwietniu 1945 r. stan więźniów tego obozu przekraczał liczbę 80 tysięcy osób z czego ponad 47 tysięcy więźniów praco-wało na rzecz przemysłu w licznych obo-zach filialnych jak: Hasag-Betriebe, Jun-kerswerke, Waggonfabrik Dessau, Macha-llt-Halberstadt, Deutsche Ausrtistungs-Werke, Gustloff-Rtistungs-Werke itd.

Napis „Jedem das seine" (każdemu co mu się należy) istnieje do dziś na bramie obozu, jednym z nielicznych zachowanych obiektów.

Na terenie b. obozu wzniesiono zespół pomników, a dzwon Buchenwaldu głosi całej Niemieckiej Republice Demokratycz-nej i innym — cześć oddawaną pomordo-wanym oraz chwałę bojowników obozo-wego Ruchu Oporu, którzy padli w walce.

W obozie Buchenwald działała cenzura poczty więźniarskiej posługując się róż-nymi pieczęciami. Najczęściej spotykana jest jednowierszowa pieczęć w obramowa-niu, wykonana czcionkami gotyckimi — „Postzensurstelle". W obozie tym cenzo-rzy „Postprilfer" mieli swoje pieczątki z numerem (p. fot.). Nadto na listach z Buchenwaldu spotkać można pieczątkę w obramowaniu, wykonaną czcionkami ła-cińskimi „Postzensur Block 39". Pomocni-czo cenzorzy posługiwali się pieczątkami o treści informacyjnej. Z czcionek gumo-wych drukarenki składano treść pieczątki, którą odciskano na listach czy korespon-dentkach. Jedna z nich: „Darf alle 6 Wo-chen einen Brief empfangen und schrei-ben" (Wolno mi co sześć tygodni otrzy-mać i wysłać jeden list). Taką pieczątkę odciskano m.in. w kwietniu 1941 r., a treść jej rozmieszczona była w trzech linijkach.

Do listów wysyłanych przez więźniów do rodzin dołączano m.in. małe karteczki z powielaną treścią wskazówek obowiązu-jących przy wysyłaniu paczek żywnościo-wych w okresie lata.

WE,,,,,,suNent,15;

• -kriiatticarte

.,41bI -igerg

4:

• ,

Karta z obozu Weimar-Buchenwald

W jedenastu linijkach powielonego ma-szynopisma mieściły się zasadnicze wska-zówki. Pierwsza linijka brzmi: „Beachtung bel Paketsendungen"; -treść ta jest pod-kreślona.- Podkreślona jest również treść piątej linijki („Nur gute Verpackung ver-wenden"). Ostatnią linijkę kończy „KL. B." — skrót. nazwy obozu Buchenwald.

Na listach wysyłanych z obozu macie-rzystego Weimar-Buchenwald widnieją pieczęcie urzędu pocztowego tej miejsco-wości. - Listy wysyłane z obozów filialnych ma-jących własne placówki cenzury, mają różne stemple pocztowe. Nie ustalono do-

Stempel poczto- wy z listu wy- stanego Z obozu filialnego w mancnen (Mo-nachium)

106

ŁO.4■Loc

Jedna strona formularza z obozu Gross Rosen

4

1950Nettinitelle

Formularz listu z obozu 1.Neimar-Buchenwald

1 31

1MAn

iu)N

oct

,1 :

‹.7.f Pi>stkarte ftp

eltOtsogen ✓ pfe UeR aar uz-....,c

Karta z obozu Sachsenhausen

tąd ile i jakich datowników pocztowych używano.

W użyciu więźniów Buchenwaldu znaj-dowały się tzw. pieniądze zastępcze — Wertmarken, o różnych wartościach no-minalnych.

Na pieniądzach zastępczych używanych w obozach filialnych był ukośny nadruk „Aussenkommando".

Ogłoszono już, wprawdzie niepełne, ma-teriały dotyczące korespondencji b. obo-zów Dachau, Buchenwald, Gross-Rosen (p. fot.), Sachsenhausen, ale z szeregu in-nych obozów (wymienionych na wstępie) nie publikowano żadnych danych o cha-rakterze pocztowym.

Autor wyraża nadzieję, że Koleżanki i Koledzy dopomogą i apeluje o nadsyła-nie pod jego adresem lub adresem redak-cji swoich uwag i uzupełnień. Prosi o udo-stępnienie do wglądu lub sfotografowania posiadanych listów obozowych, odcisków datowników pocztowych, zastępczych pie-niędzy, wszelkich materiałów mogących się przyczynić do dania pełnego obrazu działalności tzw. obozowej cenzury pocz-towej. Planujemy ogłoszenie podobnie krótkich relacji z innych obozów o ile oczywiście Czytelnicy uznają ich potrzebę i celowość.

„20034" Tadeusz Szymański

107

POMNIK RAWO 30T¥S1ECY NY41214K5W I 3[1■1C0WWOJENNKI4 ZAMORDOVVANYC-14WOBOZIE OSWWCIM -MONOWICE

Vi7 Dnia 30.111.1966 r. z okazji 50 rocznicy śmierci Henryka Sienkiewicza Poczta Polska wyda 1 znaczek pocztowy wartości 60 gr z jego portretem.

Znaczek wykonano techniką stalorytni-czo-rotograwiurową, wg projektu art. grafika Tadeusza Michaluka, w nakładzie ok. 7 mln sztuk w formacie 40,5x 279om, na papierze znaczkowym, w arkuszach po 80 znaczków.

STEMPLE OKOLICZNOSCIOWE

23.1. Upt. Ostrów Wilgi. 1 stosował datownik ,Rocznica Wyzwolenia Ostrowia".

23.r. Upt. Ostrów Wlkp. 1. stosował datownik „I Wystawa Filatelistyczna Południowej Wiel-kopolski — X-lecie Kola PZF".

25.1. Upt. Oleśnioa SI. 1 stosował datownik „20-lecie Dolnośląskiego Ruchu Filatelistyczne-go — Wystawa Filatelistyczna"

27.-29.1. Upt. Oświęcim 1 stosował stempel dod. „Pomnik pamięci 30 tysięcy więźniów 1 jeńców wojennych zamordowanych w obozie Oświęcim-Monowice".

29.-30.L Upt. Jelenia Góra stosował datownik „Mistrzostwa Polski Juniorów w Zapasach -styl klasyczny";

9.-13.11. Upt. Zakopane ł stosował na stoisku poczt, pod Krokwią stempel dod. „Zakopane 1964 X Mistrzostwa Zw. Zaw. — Narciarskie Mistrzostwa CRZZ Zakopane".

10.-12.11. Upt. Katowice 1 stosował datownik „V Kongres Techników Polskich w Katowi-cach".

11.11. Upt, Kraków 9 stosował datownik „400 lat 1366-1968 Kleparza".

18.-19.11. Upt. Wrocław 1 stosował datownik „Wojewódzki Zjazd ZSL".

Uzupełnienia 1965

18.1.-15.3111. Upt. Zielona Góra 1 stosował da-townik „20 lat odbudowy zabytków na Ziemi 1.6.1buskiej".

23.1. Upt. Sieradz 1 stosował datownik „20 rocznica wyzwolenia Sieradza".

POLSKIE To commsmorate the fiftieth anniversa-

ry of Henryk Sienkiewicz's death one stamp of 60 gr face value will be issued on 30 the March 1966 with his portrait.

The stamps will be printed on stamp-paper by steel engraving and rotogravure technique in sheets holding 80 stamps of 40.5 x 27 nim size. The designer, Mr. Ta-deusz Michaluk, is an artist in graphic art. Quantity printed: about 7 milion.

24.1.-1.V. Upt. Bydgoszcz 2 stosował nakładkę na wirnik „XX-lecie PRL * Dni Filmu Polskie-go Bydgoszcz".

25.1. Upt. Trzebnica stosował stempel dod. „Trzebnica 1945-1965" z okazji 20 rocznicy wyz-wolenia miasta.

13.-14.11. Upt. Karpacz-Bierutowice stosował datownik „Karpacz 1965. Bierutowice — start 13.11.1965. X Saneczkowe Mistrzostwa Europy Juniorów".

Upt. Gdańsk 2 stosował nakładkę na wirnik „Wojewódzki Zarząd Kin, Dni Filmu Polskiego".

5.-14.111. Upt. Starogard Gd. stosował da-townik „X:X. lat wyzwolenia Starogardu, TPPR",

20.111. Upt. Sieradz stosował datownik „ZMS Wojewódzki Zlot M-5".

28.111. Upt. Gdynia 1 stosował datownik „XX rocznica wyzwolenia Gdyni".

28.-31.111. Upt. Gdańsk 1 stosował datownik „XX rocznica wyzwolenia Ziemi Gdańskiej 1945. 111.1965".

28.11/.-3.1V. Upt. Gdańsk I stosował datow-nik „I Samodzielny Morski Batalion Zapasowy, XX-lecie objęcia straży nad Baltykiem".

1xv.-31.XII. Upt. Kłodzko 1 stosował datow-nik „X wieków Kłodzka".

3.-5.IV. Upt. Wrocław 2 stosował datownik „VIII Ogólnopolski Konkurs Pisania na Maszy-nie 4.1V.1965 Wrocław".

108

4. i 11.IV. Upt. Wrocław 1 stosował datownik „Ogólnopolski Konkurs Filatelistyczny Mara-ton — 1965 półfinały".

4.-11.1V. Upt. Wrocław 1 stosował datownik „Pokaz znaczka pocztowego w M.D.K.".

16.-17.IV. Upt. Zgorzelec 1 stosował datownik „XX-lecie wyzwolenia Ziemi Zgorzeleckiej".

19.-21.IV. Upt. Wrocław 1 stosował datownik „Ogólnopolski Zlot Krajoznawczy ZNP XX".

21.IV.-31.X1/. Upt. Wrocław 2 stosował na-kładkę na wirnik,1945-1965 70g rocznica po-wrotu Dolnego Śląska do Macierzy".

23.1V. Upt. Wrocław ł stosował datownik (z rysunkiem Iglicy Wrocławskie» „Eliminacje centralne /VI/OlimpladaAviedzy/o/Polsce/i/świe-cle/wspólczesnym/ZMS. ZMW".

24.1V. Upt. Wrocław 1 stosował datownik „VI Olimpiada wiedzy/o Polsce i świecie/wspólczes-nym/Eliminacje centralne/ZMS-ZMW".

27.1V.-4.V. Upt. Gdynia 1 stosował datownik „25 rocznica walk polskich okrętów o Narwik 4.V.1940".

7.-8.V. Upt. Wrocław 1 stosował datownik „Polska Akademia Nauk, IV Sesja Biologii Nowotworów".

8.V. Upt. Wrocław 1 stosował datownik „Ogól-nopolski Zlot Turystów 1945-1965".

8.-9.y. Upt. Wrocław 1 stosował datownik „20 lat Ziem Zachodnich i Północnych".

9.V. Upt. Wrocław 1 stosował datownik „20 lat sportu dolnośląskiego".

9.V. Upt. Wrocław 1 stosował datownik „20 lat Ziem Zachodnich".

9.-16.V. Upt. Wrocław 1 stosował datownik „Wystawa Filatelistyczna. 20 lat Ziem Zachod-nich i Północnych".

10.V. Upt. Wrocław 1 stosował datownik „1945 Zlot ZHP 1965".

17.-30.V. Upt. Bydgoszcz 15 stosował stempel dodatkowy „XX lat K.B.W. 24.V. 1945--1965 Po-morska Jednostka K.B.W."

24.V.Upt. Jelenia Góra 6 stosował datownik „XX lat K.B.W. Dolnośląska Jednostka".

6. i 13.V1. Upt. Gdańsk 1 stosował datownik „I Młodzieżowa Wystawa Filatelistyczna Ziem Północnych."

8.-13.V1. Upt. Gdynia 1 stosował stempel dod. „I 1VIlodzieżowa Wystawa Filatelistyczna Ziem Północnych".

DNI. Upt. Gdańsk I stosował datownik „XX lat rozgłośni w polskim Gdańsku".

13.VI. Upt. Grudziądz ł stosował datownik „Z Okręgowa Wystawa Psów, Rasowych".

20.VI. Upt. Gdynia 1 stosował datownik Regaty o Puchar Dowódcy Marynarki

Wojennej". Upt. Gdynia 1 stosował datownik

„XX lat Polski na morzu". 26.V1. Upt. Gdynia 1 stosował datownik „IV

Pokaz Znaczka Koła PZF Mar. Woj.". 27.VI.-7.VII. Upt. Gdynia 1 stosował datow-

nik „20 lat marynarki wojennej PRL na straży polskiego wybrzeża".

"ZAGRANICZNE AJMAN. 2.1. S znaczków serii

obiegowej (10, 15, 50 np, ł i 3 r) opatrzono nadrukiem z okazji Wystawy Znaczków Poczto-wych w Kairze. Z tej okazji ukazały się również 2 bloki.

ALBANIA. 18.X.1. ukazała się sześcioznaczkowa seria poś-wiecona okrętom. Na znacz-kach 10, 20, 90, 40, 50 c i 11 przedstawione są różne hLsto-ryczne okręty.

ALGIERIA. W grudniu uka-zały się 3 znaczki poświęcone miniaturom Mohameda Rachn. Znaczki 0.30 i 0.00 d przedsta-wiają muzykantów a znaczek

d — księżniczkę algierską. AUSTRIA. 10.I. ukazał się

znaczek 1.50 sz przedstawia-jący mapę Austrii z podziałem na departamenty pocztowe i ich numeracją.

BELGIA. 24.XLI. wszedł do obiegu znaczek Sir poświęco-ny pamięci zmarłej królowej Elżbiety, przedstawiający me-dalion z jej wizerunkiem dłuta Alfreda Courtensa.

BRAZYLIA. 24.X1. ukazał się znaczek wartości 2 era przed-stawiający podobiznę ojca Banto. Znaczek ten (wydany na cele walki z trądem) nie ma mocy opłaty pocztowej. Musiał jednak być naklejany na wszystkie przesyłki poczto-we w obrocie wewnętrznym w okresie od 24.3{1. do 30.X2. 1905 r.

BUŁGARIA. W styczniu wy-dana została sześcioznaczkowa seria „Wiosna 1966". Znaczki 1, 2, 3, 5, 8 i 19 st przedsta-wiają różne motywy ludowe.

SURMA. 24.X. x okazji 100-lecia UIT ukazały się 2 znaczki 20 i 50p przedstawiające emb-lemat UIT.

CSRS. 15.1. ukazał się zna-czek 30 h przedstawiający gmach czechoslowackiej fil-harmonii.

EKWADOR. 20.X1. z okazji 5 Igrzysk Sportowych w ~- aqui]. wydano 12 znaczków. Znaczki dla poczty zwykłej przedstawiają: 40 i 80 c — czu-ty: młotem, dyskiem, oszcze-pem i kulą, Melis— bieg, 60 c i 1.50s — piłkę nożną, dla poczty lotniczej: 2 i 3 s — pływanie, Ćwiczenia na drąż-ku, zapasy i podnoszenie cię-żarów, 2.50 i 9 s — kolarstwo, 330 i 5 s — skok o tyczce, skok w dal, skok wzwyż i bieg przez płotki. Na wszystkich znaczkach umieszczono symbo-liczny płomień i pięć kółek.

FILIPINY. Z okazji przeje-cia władzy przez nowego pre-zydenta Ferdynanda Marcos i wiceprezydenta Fernanda Lopez, 2 znaczki (6 ł 4 c i 30 ł 5 c) wydane w związku ze stu-leciem J. Rizala przedruko-wano 30.X11. nowymi warto-ściami 10 i 30 c oraz napisem „Marcos — Lopeannatigara-tiontDecember 30, 1985".

GABON. 18.X11. z okazji Dnia Znaczka wszedł do obie-gu znaczek 90 fr, na którym przedstawiono roznosiciela poczty, nowoczesny urząd pocztowy i samochód poczto-wy.

GHANA. Znaczki poświęco-ne rozgrywkom o Puchar Af-

rykański w Piłce Nożnej, wy-dane 17./11, z końcem grudnia opatrzono nadrukiem „Black-stars Betain African Cup 21.11.65" w celu upamiętnienia zwycięstwa piłkarzy Ghany w meczu z Tunezję.

GORNA WOLTA. Znaczek wartości 25 fr z podobiznę prezydenta Maurice Yameogo wszedł do obiegu MXII.

RAUT. 19.X1. dla uczczenia 200 rocznicy zbudowania ka-tedry w Port-au-Prince uka-zało się 6 znaczków. Znaczki dla poczty zwyklej przedsta-wiają: 5 c — widok katedry, I0 c — ołtarz, 25 c — Wnie-bowzięcie Matki Boskiej (re-produkcja malowidła z głów-nego ołtarza). Znaczki dla poczty lotniczej 50 c, 1 g i 7.50 g przedstawiają te same rysunki co znaczki dla poczty zwyklej.

HISZPANIA. 29.XII. ukazał się znaczek 1 pt poświęcony zamknięciu XXI Soboru Eku-menicznego. Znaczek przed-stawia kulę ziemską i symbo-liczne rysunki.

INDONEZJA. 20.X11. ukazała się seria z a znaczków z do-płatą (4 ł 3.50 6 ł 4, 10 ł 5, 12 + 5.50, 20 ł 10, 25 ł 10, 40 ł 15 i 50 ł 15 r) przed-stawiających różne kwiaty.

IRAN. 10.XII. z okazji Ty-godnia Książki ukazał się zna-czek 8 r przedstawiający ot-wartą książkę.

JAPONIA. 10.XII. wszedł do obiegu znaczek noworoczny. Na znaczku 10 yen przedsta-

109

wiony jest konik-maskotka ze słomy zwany Shinobigoma.

JEMEN. 10.XL wydano 5 znaczków poświęconych zdo-bywaniu kosmosu. Znaczki przedstawiają: b — lądowa-nie na Księżycu, „4 b — astro-nauci i rakieta na Księżycu, % b — Cap Kennedy i portret prezydenta Kennedy'ego, 4 O-statek kosmiczny, P. Bielajew i A. Leonow, 6 b — statek kosmiczny, E. White i McDi-vit t.

JORDANIA. 24.X. z okazji Roku Międzynarodowej Współ-pracy ukazały się 3 znaczki (5, 10 i 45 I) o jednakowym rysunku przedstawiającym emblemat Roku.

KOLUMBIA. LXI. na M-iecie zaprowadzenia telegrafu w Kolumbii wydano 2 znaczki. Znaczek 60 c przedstawia pom-nik prezydenta (1865) Murillo-Toro: drugi znaczek 60 c -mapę Ameryki Pd. i mapę Kolumbii.

KRL-D. 24,1X. ukazało się 5 znaczków poświęconych sportowi. Znaczki przedstawia-ją: 2 jun — skok o tyczce, 4 jun — rzut oszczepem, 10 jun — rzut dyskiem, 10 jun — pchnięcie kulą i 10 jun -skok wzwyt.

LIBAN. XX rocznica ONZ została uczczona 10.X. 5 znacz-kami dla poczty lotniczej. Znaczki wartości 2.50, 10, 17.50, 30 i 40 p, o jednakowym ry-sunku, przedstawiają budy-nek ONZ w Nowym Jorku, emblemat ONZ i libańską fla-gę.

MALI. 20.XII. ukazał się znaczek dla poczty lotniczej wartości 100 fr, na którym przedstawiono dr A. Schwei-tzera, szpital i pacjenta.

MALTA. Reprodukujemy na planszy jeden ze znaczków opisanych w nr 4/66.

MEKSYK. 23.XI. dla uczcze-nia 700-lecia urodzin Dantego wydano znaczek 2 p przedsta-wiający jego portret.

MONAKO. LII. wszedł do obiegu znaczek wartości 0.30 f poświęcony Światowemu Sto-warzyszeniu Przyjaciół Dziec-ka AMADE (Association Mon-diale des Amis de l'Enfance). Znaczek przedstawia scenę Bo-żego Narodzenia według ry-sunku Claude Durrensa.

Również LII. wydano zna-czek 1 f z okazji XXXV Rajdu do Monte Carlo (trasa rajdu z widokiem Londynu).

MONGOLIA. Z okazji 40-le-cia Organizacji Pionierów wy-dano 5 znaczków (5, 10, 20, 30

50 ni), na których przedsta-wiono sceny z tycia pionierów i emblemat Organizacji.

NIGER. 10.3CLI. z okazji Mię-dzynarodowych Targów w Niamey Wydano znaczek dla poczty lotniczej, na którym przedstawiono flagi państw biorących udział w Targach.

NOWA KALEDONIA. 6.2{11. ukazały się 4 znaczki poświę-cone akwarium w Noumśa.

Znaczki dla poczty zwyklej 10 fr, dla poczty lotniczej 13, 15 i 25 fr przedstawiają okazy fauny akwarium.

NRD. 2.1. z okazji 50-lecia organizacji „Spartacus" wy-dano blok • ząbkowany, na którym przedstawiono 2 znacz-ki. Znaczek 20 Pf przedstawia wycinek z odezwy „Spartami-sa", a znaczek 50 Pt — podo-bizny Karola Liebknechta i Róży Luxemburg.

ONZ. 91.1. ukazały się 2 znaczki (5 i 15 c) poświęcone Światowemu Związkowi Sto-warzyszeń Narodów Zjedno-czonych — WFUNA (World Federation of United Nations Associations). Rysunek znacz-ków przedstawia kulę ziem-ską, flagi 1 emblemat ONZ.

PARAGWAJ. 19.XI., z okazji wizyty papieża Pawła VI w ONZ, ukazała się ośmioznacz-kowa seria. Znaczki przedsta-wiają: dla poczty zwyklej -10 i 50 c — Paweł VI pozdra-wia zebranych, 15 c — Paweł VI w rozmowie z prezydentem Johnsonem, 20 c — satelita przekazujący transmisję tele-wizyjną, 30 c — Paweł VI udzielający błogosławieństwa: rysunki znaczków dla poczty lotniczej przedstawiają: 12,45 g jak 15 c, 18.15 g jak 30 c i 31 g jak 20 c. Znaczki te ukazały się jako ząbkowane i nieząb-kowane. Równocześnie wyda-no 2 bloki, ząbkowany 1 nie-ząbkowany.

PERU. 90.X. z okazji IV Mię-dzynarodowych Targów w Li-mie wydano 3 znaczki 1.50, 2.50 i 3.50 s, o jednakowym rysunku przedstawiającym emblemat Targów.

POLINEZJA. Z okazji 50-le-cia połączenia radiowego po-między Paryżem a Tahiti, wy-dano 29.201. znaczek dla pocz-ty lotniczej wartości 60 fr przedstawiający palmę, maszt radiowy 1 globus.

RUMUNIA. 15.X1. z okazji Dnia Znaczka ukazały się 3 znaczki, z czego jeden z do-płatą (55 ł 45 b, 1 i 1.75 1). Znaczki przedstawiają gołębia jako symbol pokoju, winietka dopłaty — jeźdźca na koniu.

W styczniu ukazala się pię-cioznaczkowa seria kosmiczna. Znaczki przedstawiają: 5 b -Proton I, 10 b — Sonda 3, 15 b — Matnia 1, 3.251 — Ma-riner 4 i 81 — Gambii 5.

RWANDA. 20.X1I. z okazji Bożego Narodzenia ukazało się 8 znaczków (10, 40, 50 c, 4, 6 i 30 fr) o jednakowym ry-

sunku przedstawiającym Mat-kę Boską z Dzieciątkiem.

SALWADOR. 12.X. z okazji 100 rocznicy urodzin dr Manu-ela Enrique Araujo (1865-1913), prezydenta republiki i lekarza chirurga, przedruko-wano znaczek 10 150 c serii „Rok Międzynarodowej Współ-pracy", zielonym i czerwonym napisem „I2 de octubre/Dr Manuel Enrique Araujo/ 1865-1965".

SHARJAH. 15.XII. z okazji Panarabskich Igrzysk w Kai-rze w 1965 r. wydano 5 znacz-ków: 50 np — biegacz, 50 np -skok o tyczce, 50 np — boks, 50 np — skok wzwyt 1 50 np -skok w dal.

SZWAJCARIA. 21.11. wyda-no 3 znaczki propagandowe. Znaczek 10 rp poświęcony ochronie przyrody przedstawia zimorodka, znaczek 20 rp poś-więcony 50-leciu Szwajcar-skich Targów w Bazylei przedstawia symbol Targów (stylizowany kapelusz Merku-rego i gałązkę oliwną) i 50 rp — poświęcony Europejskiej Organizacji Badań Jądrowych (CERN) przedstawia symbo-liczne rysunki i flagi 13-stu państw członków CERN.

TUNEZJA. 24.X. ukazał sic znaczek „Rok Międzynarodo-wej Współpracy" o nominale 40 m.

TURCJA. 6.X11. wydano 3 znaczki urzędowe (1, łO i 50 k), których rysunki przedstawia-ją cyfry w ozdobnym kółku.

ros. „

UMM AL QIWAIN. 15.1. z okazji Wystawy Znaczków Pocztowych w Kairze w 1966 r. ukazała się seria z 10 znaczków (3, 5, 7, 10, 15, 25, 50, 75 np, I i 2 r), na których są repro-dukcje znaczków dziesięciu państw, które pierwsze wyda-ły znaczki. Na wszystkich znaczkach umieszczono także albo reprodukcję pierwszego znaczka egipskiego albo syl-wetkę piramidy. Równocześ-nie wydano blok wartości no-minalnej 5 r.

WATYKAN. 25.XI. ukazała się trzyznaczkowa seria „Boże Narodzenie". Rysunki znacz-ków (20, 40 i 200 1) wyobraża-jące scenę Bożego Narodze-nia wykonała Kazimiera Dąb-rowska.

WENEZUELA. lO.XI. ukaza-ło się 8 znaczków poświęco-nych roszczeniom Wenezueli do terytoriów zachodniej Gu-jany. Znaczki dla poczty zwy-kłej 5, 15 i 90 c oraz dla pocz-ty lotniczej 30, 40 i 75 c przed-stawiają różne mapy.

110

- A

,

444,ZE JA5'., 11,

WĘGRY. Równocześnie z serią znaczków kosmicznych wydanych 31.XII., o której pi-saliśmy w nr 5/66 ukazał się blok wartości nominalnej 10 ft w nakładzie 200 000 sztuk ząb-kowany S 12 000 sztuk nieząb-kowany. Bloki nieząbkowane są numerowane.

WIETNAMSKA REP. DEM. W grudniu ukazała się seria z 6 znaczków (4x 12 xu, 30 i 40 xu) przedstawiających różne okazy orchidei.

22.311. ukazał się znaczek 12 xu poświęcony pamięci Normana Morrisona przedsta wiający jego podobiznę nad tłumem demonstrantów. Nor-man Morrison 2.XI. ub.r. spalił się żywcem pod oknami biura sekretarza obrony MacNama-ry, by w ten sposób zapro-testować przeciwko wojnie prowadzonej w Wietnamie.

WŁOCHY. 5.XII. z okazji Dnia Znaczka ukazał się zna-czek 201, którego rysunek przedstawia, na tle stylizowa-nego Słońca, mapę Włoch z wyrysowaną na niej trasą au-tostrady Slońca wiodącej z Mediolanu do Rzymu.

WYBRZEZE KOSCI SLO-

NIOWEJ. 43111. wszedł do obiegu znaczek dla poczty lot-niczej wartości 100 fr przed- stawiający most z lian w Lieupleu.

WYBRZEZE SOMALI. 10.XII. wydano znaczek 25 + Sir z dopłatą na rzecz walki z gruź-licą.

ZRA. 2.1. w Dniu Poczty wydano 3 znaczki. Znaczek 10 m dla poczty zwykłej przedstawia posłańca na koniu i list na skórze jelenia. 2 znaczki z dopłatą dla poczty lotniczej drukowane na tym

samym arkuszu, przedstawia-ją: 80 ł 40 ni — pocztę z okre-su faraonów, a znaczek 115 ł 55 m — nowoczesną pocztę lot-niczą i rakietową. Równocześ-nie wydano blok wartości 140 ł 60 m przedstawiający pierwsze znaczki egipskie z roku 1866.

ZSRR. 30. XII. weszly do obiegu 3 znaczki (4, 12 i 16 kop), na których przedstawio-no wulkany na Kamczatce.

30.XI. ukazała się seria „M-iecie kolei podziemnej w Związku Radzieckim". Na 4 znaczkach po 6 kop, przedsta-wiono stacje: Plac Paździer-nikowy w Moskwie, Prospekt Lenina w Moskwie, Brama Moskiewska w Leningradzie i stację Zakłady Bolszewik w Kijowie.

Kostnofilatelta, Sensacyjne otwarcie tegorocznego sezonu

badań kosmicznych — miękkie lądowanie ra-dzieckiej Automatycznej Stacji Międzyplane-tarnej „Łuna — 9" na Srebrnym Globie, zna-lazło natychmiastowe odbicie w filatelistyce. W dwa dni po udanym eksperymencie, poczta ZSRR wprowadziła do obiegu nowy znaczek -nadruk tekstu „buna — 9 na Łunie/3.2.1966" w kolorze srebrnym, na znaczku z obrazem ASM „Luna-4" (Zum. 2706). Nowy znaczek kasowany był 5.11. okolicznościowym kasow-nikiem w urzędzie pocztowym Moskwa-Pocz- tamt. Rysunek kasownika przedstawia zloty proporzec z sierpem i młotem, który „Łuna -9" zabrała na Księżyc, zaś tekst „SSSR. Mos-kwa. 5.2.1966 g. Pocztami. Łuna — 9 na Łunie. 3.2.1966 g." ma kształt pięcioboku i przyporni-na plakietką jaką umieściła na Księżycu ASM „Łuna — 2" 13.131.1959 r.

fot. 1

fot. 2

Upt. Mińsk — Pocztami stosował z tej samej okazji kasownik okolicznościowy w dniu 15.111. 68. Rysunek przedstawia ASM „Łuna — 9" lądu-jącą na powierzchni Srebrnego Globu. Tekst głosi: „SSSR Minsk — Pocztaint 15.2.1966. Miagkoje prilunienije Łuna — 9. 3.2.1966". Mi-nisterstwo Łączności Białoruskiej SRR wydało do tego kasownika pamiątkową kopertę z ry-sunkiem kosmonautów na powierzchni Księży-ca i tekstem: „Z Fewrala 1966 goda uspieszno proizwiedlena miagkaja posadka na LUNIT so-wietskoj kosiniczeskoj stancji Luna-9" (fot. 1).

W NRF stosowano ostatnio 2 nowe kasowniki o tematyce kosmicznej. W dniu 4.3111.1965 W Upt. Hanower 1 kasownik z rysunkiem sa-telity telekomunikacyjnego i tekstem: „noc Europ. Raumfahrt — Konferenz" oraz w dniu 511.1966 Upt. Brema 1 używał kasownika z ry-sunkiem rakiety trafiającej we fragment ciała niebieskiego i tekstem: „HOG. Tagung d. Ra-ketentechniker".

Poczta w Centrum Kosmicznym na Przylądku Kennedy'ego w USA stosuje od kilku miesięcy wirnik z tekstem „Kennedy Space Center Fł" i datą oraz w ramce rysunkiem startującej ra-kiety i znakiem NASA — Komisji Aeronautyki i Badania Przestrzeni Kosmicznej (fot. 2).

C.R.

111

PIERWSZY „AEROPLAN" W WARSZAWIE W czasach, kiedy w Europie i. Stanach

Zjednoczonych A. P. odbywała się ol-brzymia batalia o podbój powietrza, nasz kraj znajdował się w niewoli zaborców. Tym niemniej już we wrześniu 1909 r. odbyła się w Warszawie pierwsza próba wzlotu. Warszawa z olbrzymim zacieka-wieniem oglądała skrzydlatą maszynę zwaną wtedy „aeroplanem".

Organizatorem tego pokazu był prywat-ny przedsiębiorca Aleksander Rajchman, dyrektor Filharmonii i redaktor „Echa Muzycznego". Ten wielce przedsiębiorczy człowiek zorientował się, że taki pierwszy pokaz samolotu może być świetnym in-teresem. Lot zorganizowano na Polu Mo-kotowskim, gdzie niegdyś odbywały się wyścigi konne. Główne wejście na try-buny, stojące wzdłuż ul. Polnej — znaj-dowało się naprzeciw Politechniki. W os-tatnich latach pole Mokotowskie zabudo-wano. (Wyścigi przeniesono jeszcze przed II wojną na Służewiec, co pozwoliło na przebicie 'nowej arterii N—S — Aleja Nie-podległości). Byłem świadkiem tego pierw-szego „pokazu lotniczego". Patrzyłem na zieloną perspektywę Mokotowskiego Pola. Gdzieś w oddali, chyba w miejscu gdzie dziś przebiega Aleja Niepodległości, a przylega do niej kolonia fińskich dom-ków, stała latająca maszyna — aeroplan! Mial na niej wystartować lotnik francus-ki Lagagneux. Na widocznym miejscu przed trybunami powiewała biała flaga. Właśnie ten kolor sygnalizował, iż wa-runki atmosferyczne są pomyślne i lot dojdzie do skutku. Gdyby jednak aura po-gorszyła się i powstały trudności z wznie-sieniem się — miano wystawić żoną fla-gę. Czarny kolor miał być ostrzeżeniem dla pilota i zapowiadał odwołanie lotu.

Minęła najmniej godzina, biała flaga po-wiewała... a samolot stał ciągle na ziemi. Wreszcie coś się zakotłowało — aeroplan ruszył. Przejechał bodaj 200-300 metrów po murawie i stanął. Jedni krzyczeli za-chwyceni, że widzieli jak zrobił skok w w powietrze na trzy metry! Inni stanow-czo zaprzeczali i twierdzili, że wystrych-

nięto ich na dudków. W każdym razie po tej próbie wywieszono żółtą flagę, a w jakiś czas później — czarną. Ludzie wściekli zaczęli opuszczać trybuny, nie-którzy dopominali się zwrotu pieniędzy, gdyż bilety wejścia były jak na owe cza-sy bardzo drogie.

Tak niefortunnie zakończył się pierwszy warszawski meeting. Początkowo nie było jeszcze mowy o wydawaniu winietek pa-miątkowych. Gdyby nawet organizatorzy zdecydowali się na ich wydrukowanie, musieliby uzyskać zezwolenie carskiej cenzury.

Po raz drugi próby wzlotów odbyły się w Warszawie w listopadzie 1909 r. Star-tdwał na Polu Mokotowskim baron de Caters. Udało mu się utrzymać w po-wietrzu przez 44 sekundy i osiągnąć 20 m wysokości.

Trzecia impreza lotnicza miała miejsce w Warszawie już w roku 1910. Albert Guyot na monoplanie Bleriot XI leciał przez 3 min. 19 sekund i osiągnął szyb-kość 60 km na godzinę. Czwarty był Grand, startujący z łąk siekierkowskich, a piąty Utoczkin, który leciał przez min. 48 sek.

W 1910 r. zorganizowano Pierwszy War-szawski Tydzień Lotniczy, a w Łodzi wy-stawę lotniczą. Niestety, żadne pamiątki filatelistyczne nie pozostały po tych im-prezach. Pierwszym bardzo znanym u.* Eu-ropie awiatorem polskim był hr. Scipio dal Campo.

A jak przedstawiała się sytuacja w tel epoce rozwoju lotnictwa w innych kra-jach?W 1965 r. miesięcznik „Le Monde des Philatelistes" opublikował kilka artyku-łów napisanych przez badacza poczty lot-niczej Pierre Mullera. Autor zajmuje się historią licznych meetingów lotniczych, które odbywały się we Francji w latach od 1910 aż do wybuchu I wojny świato-wej. W owych czasach zbieracze, i chyba słusznie, poszukiwali przede wszystkim przesyłek doręczonych drogą powietrzną. Niektóre z nich były frankowane dodat-kową winietką za przelot i takie właśnie

Nalepki z meetnigów we Francji w 1910 r. i stempel z imprezy warszawskiej 2 1923 roku .....

LOT NAD WARSZAWĄ urządzony na rzec,

POGOTOWIA RATUNKOWEGO przez redakcja

„Exprasstr I "KURIERA"

14 401.r 1M031. ZA PRZEWÓZ SAMOLOTEM

nAvi4ort 1000 M k.

112

dokumenty oraz znaczki półoficjalne uz-nano za „Klasyki poczty lotniczej". Dziś cieszą się wielkim powodzeniem i uzysku-ją na aukcjach bardzo wysokie ceny.

Lecz w tamtej epoce były też i inne winietki lotnicze przeważnie drukowane przez prywatne firmy. Miały one cha-rakter reklamowy. Naklejano je na listy aby popularyzować lotnictwo i zachęcać ludzi do oglądania meetingów. Takie wi-nietki były wówczas raczej lekceważone przez specjalistów. Uważali oni, że jedy-nie te nalepki, które odbyły podróż po-wietrzną, zdobyły prawo do miejsca w al-bumie.

Jednak z biegiem czasu zaczęto rów-nież interesować się nalepkami reklamo-wymi, wychodząc z założenia, iż są to do-kumenty wchodzące w zakres pamiątek dotyczących historii lotnictwa. Poczta francuska również uważała za pożyteczne reklamowanie meetingów i w niektórych wypadkach nawet przygotowano oficjalne okolicznościowe datowniki.

Największe nasilenie różnego rodzaju imprez lotniczych przypada we Francji na rok 1910. Wymienimy kilkanaście meetin-gów i świąt lotniczych, z okazji których wydano nalepki oraz oficjalne kasowniki okolicznościowe.

A więc: Nicea 15.-25.IV. (może będzie interesujące przypomnieć, iż najdłuższego przelotu dokonał wtedy Effimoff — 4(7 km w czasie 1 godz. 15 min. 38 sek, najwyżej wzniósł się Lathaan, bo na 656 m). Z oka-zji tej imprezy francuska organizacja skautowska wydała aż 14 różnych winie-tek pamiątkowych. Miały one na celu sze-rzenie propagandy wśród skautów i za-chęcanie ich do nauki pilotażu.

A oto dalsze meetingi w 1910 r.: Lyon 7-15 maja, Święto lotnictwa w Albi (ko-niec maja), Reims 21N. oraz 2.V1., Rouen 19.-26.V1, Reims 2.-10.VII. (wtedy już Latham wzniósł się na 1384 m), Caen 25.V11-28.VIII, Nantes 14-21.VIII., Dijon 22.-25.1X., manewry w Pikardii we wrześniu, Chalon-sur-Saon 17.X., Pau -październik i wiele innych.

Ogółem w ciągu roku 1910 we Francji wydrukowano aż 169 winietek lotniczych. Filateliści dopiero po pierwszej wojnie światowej zainteresowali się winietkami lotniczymi, lecz wyłącznie tymi, które słu-żyły do regulowania dodatkowej opłaty

za przelot. Wszystkie inne nalepki o mo-tywach lotniczych traktowano jako za-baweczki i dlatego tak mało się ich prze-chowało do dzisiejszych czasów.

Stemple z meetingów we Francji z 1910 r.

Warunki polityczne przed I wojną świa-tową nie sprzyjały organizowaniu w na-szym kraju meetingów lotniczych. W nie-podległej Polsce trzeba było raczej my-śleć o stworzeniu sieci komunikacyjnej i cały wysiłek poszedł w tym kierunku. Tym niemniej od czasu do czasu odby-wały się loty o charakterze popisów akro-batycznych oraz propagandowych. Były też loty dostępne dla ludzi, którzy chcieli zasmakować podniebnych wrażeń. Tak na przykład redakcje pism „Expressu" i „Kuriera" zorganizowały loty nad War-szawą. Samoloty startowały 29 kwietnia 1923 r. zabierając chętnych na krótką przejażdżkę ponad stolicą. Wpływy z opłat przeznaczono na zakup karetki dla Po-gotowia Ratunkowego.

Te spacerowe samoloty zabierały i oko-licznościowe przesyłki, które też „latały" nad Warszawą. Za taki przelot prócz opła-ty pocztowej należało zapłacić 1000 ma-rek na rzecz Pogotowia. Dodatkowy stem-pelek wykonano w drukarni wspomnia-nych dzienników domowym sposobem na linotypie i odbijano czarnym tuszem. Pie-czątka ta miała charakter prywatny i przy-stawiano ją wyłącznie na pocztówkach przygotowanych przez kilka osób spośród zespołu redakcyjnego (około 250 sztuk). Wszystkie te pocztówki po zakończeniu lotów spacerowych, wieczorem w dniu 29 kwietnia 1923 r. wrzucono do zwykłej skrzynki pocztowej, o ile dobrze pamię-tam na głównej poczcie na placu Napoleo-na. Znaczki skasowano więc stemplem „Warszawa I". Większość tych przesyłek zakupiła firma Theodora Championa w Paryżu. która wtedy bardzo interesowała się tematyką lotniczą.

Kazimierz Gryiewski

PODZIĘKOWANIE

Zarządowi Głównemu Polskiego Związku Filatelistów, Zarządom Oddziałów i Kół PZF oraz wszystkim Kolegom i Przyja-ciołom, którzy nadesłali mi tak miłe gra-

tulacje i życzenia z okazji 70-rocznicy uro-dzin d wieloletniej działalności filateli-stycznej składam moje najserdeczniejsze podziękowania.

Jan Sawczak-KnIldnicki

113

CHILINICY ~4-401 Tatry na znaczkach

Otrzymaliśmy szereg uwag kol. Jerzego Bą-kowskiego z Krakowa, bardzo ważnych dla przygotowujących zbiory na wystawę młodzie-żową w Zakopanem. List kol. Bąkowskiego drukujemy z małymi skrótami.

Red.

W artykule kol. F. Szlązaka (nr 23/65, str. 455) znalazłem szereg błędów i nieś-cisłości. Przede wszystkim znaczki nr: 629-631. Miejscowości: Frydman, Gry-wałd i Niedzica leżą na Orawie, błąd o tyle niezrozumiały, że autor nie włącza do zbioru pobliskiego przełomu Dunajca.

813 - znaczek 40 gr z serii XI Zimowe Akademickie Mistrzostwa Świata - tur-niej hokejowy rozgrywany był w Warsza-wie.

1077 - znaczek 40 gr, z serii I Zimowa Spartakiada Armii Zaprzyjaźnionych -turniej hokejowy rozgrywany był w To-runiu i Bydgoszczy.

Nie mogę w żaden sposób domyślić się co miał na myśli autor pisząc: „1950 prze-druki grosze". Katalog Ruch 1965 nie na-tuje odrębnego stempelka przedrukowego dla Zakopanego*).

Niesłychany zamęt wprowadził autor przy kwalifikowaniu do zbioru znaczków z zakresu fauny i flory§ jak wytłumaczyć brak 1141 Niepylak Apollo, występujący w Polsce jedynie na obszarze Tatr, 1143 -Trzmiel, 1252 = Traszka grzebieniasta, zamieszkująca stawki piętra kosodrzewi-ny. Przy rybach nie wolno chyba pominąć drugiej chluby wód górskich - lipienia nr 910.

Po macoszemu potraktował autor roślin-ność. Przecież obok uznanych nr 878, 1177, 1180 na miano tatrzańskich w pełni za-sługują również: 876, 879, 880, 1179, 1183, 1184, 1185, 1186. W sporcie zabrakło waż-nego znaczka nr 417.

I najtrudniejszy dział: ludzie. Trudno się zdecydować czy wszyscy „Wielcy lu-dzie", którzy byli uprzejmi odwiedzić Za-kopane i Tatry, czy też tylko tacy, którzy swą działalnością zawodową, społeczną, artystyczną bądź taternicką zrobili coś dla tego rejonu. I w tym wypadku autor nie

.) Urząd pocztowy w Zakopanem używał do przedruków trzech połączonych razem pieczą-tek typu krakowskiego (w kolorze zielonym). Nadruki były stawiane pionowo bądź poprzecz-nie i są łatwe do rozpoznania (p. PZP, t. 11, str 436). Red.

obrał żadnej zasady i wyłowił jedynie takie postacie jak: Chałubiński, Kaspro-wicz i Lenin (nr 1162 chyba przez po-myłkę).

W tych szeroko zakreślonych a niewy-pełnionych ramach muszą się znależć po-stacie takie, jak:

556 Stanisław Staszyc - autor dzieła: „O ziemiorództwie Karpatów", taternik, pierwsze wejście na Kołowy Szczyt 5.VI11. 1805, na Łomnicę 21.V111.1805.

423 AB, 432 AB, blok 10 - Helena Modrzejewska, założycielka Państwowej Szkoły Koronkarskiej w Zakopanem w 1887 r. Willa Modrzejewskiej znajduje się na Antałówce, a więc bliżej Tatr niż Harenda Kasprowicza.

420 AB, 429 AB, blok 10 - Jan Matejko, stały bywalec Zakopanego prowadził oży-wioną działalność w środowisku zakopiań-skim, wiele szkiców i obrazów pejzażu górskiego było w swoim czasie wielką propagandą uroków Tatr.

932 - Stanisław Moniuszko: folklor góralski w operze Halka i innych utwo-rach.

897 Tadeusz Strug - wybitny działacz, pisarz i turysta.

Tyle miałbym uwag co do znaczków polskich, znaczków Czechosłowacji nie będę szczegółowo omawiał, gdyż zosta-ły one przez autora potraktowane bardzo pobieżnie i trzeba by pokwięcić wiele miejsca na ich omówienie. Tak więc krót-ko odnotuję - przez pomyłkę umieszczo-no znaczek nr 353, brak zaś wybitnie tatrzańskich znaczków: 227, 228, 912, 954-958, 973, 1029, 1070, 1074, 1005, 1295, 1348-1353, 1362, 1218, 1078, 1079, 1083, 1152, 1153, 1150, 1148, 1151, 1414.

Słowacja: brak 67-72. ZSRR: brak 2545-2546. W dziale „całostki" nie wspomniał

autor, że Czechosłowacja wydała już po-nad 220 całostek o tematyce tatrzańskiej zarówno z krajobrazami, jak i z okazji różnych zawodów sportowych i że prak-tycznie są one nie do zdobycia.

No i wreszczie ostatnia uwaga: zbyt optymistycznie szacuje autor ilość kasow-ników okolicznościowych na 100 sztuk. Mam w swym zbiorze grubo więcej a jeszcze daleki jestem od kompletu. A więc może zaryzykujemy 500.

Przy okazji wypada wspomnieć o spec-jalnych kasownikach używanych przez pośrednictwa pocztowe mieszczące się w schroniskach górskich, wirniku propa-gandowym używanym przez Up. Zakopa-ne 1 oraz ambulansie pocztowym na tra-sie Kraków -Zakopane oraz Warszawa-Zakopane przez Spytkowice.

Jerzy Bąkowski

114

GN

r— «

NIEDOJRZANE NAPISY Uwagi o nadprogramowych „dodatkach" na

znaczkach rytowanych przez C. !Ranię otrzyma-liśmy od kilku czytelników. Dociekliwość fila-telistów jest,już przyslowiowa. Autor artykułu, kol. prof. Laszkiewicz wykonal nawet zdjęcia... pod mikroskopem. Dla rozwiania „romantycz-nych', mitów Redakcja zahtteresowala się naz-wiskami przemyconymi przez rytownika na znaczki i stwierdziliśmy, że należą one do osób z jego najbliższej rodziny: Siania Józefa -matka, Lilka Majewska — siostra, Maria Majewska — córka „Lilki", siostrzenica, Jadwiga Przygodzka — żona, Danuta Draba-rek — koleżanka z Akademii, „Pilch" to praw-dopodobnie nazvelsko jednego z profesorów nauczycieli Slani, ale nie znamy potwierdzenia tej informacji. A więc chyba i koniec „roman-tycznych,' odkryć".

Red.

Na znaczku nr 754 •

Lawinowy bez mak wzrost emisji znaczków pocztowych przyciągnął i za-trudnił szereg artystów plastyków, którzy w drodze studiów i praktyki uzyskali nie-male doświadczenie i realizują całą różno-rodność współczesnej tematyki znaków pocztowych. Już nie w świecie czy w Eu-ropie, lecz w Polsce mamy poważny zespół grafików, których prace w formach nie zawsze miniaturowych cieszą oko filate-listy.

Trudno jest artystów szeregować i oce-niać, którzy są lepsi, a którzy gorsi, na-wet boWiem plebiscyty i głosowania wskażą tych, którzy są najpopularniejsi. Tym niemniej obserwując wchodzące do obiegu znaczki można wymienić artystów, którzy szczególnie wyróżnili się z plejady naszych grafików znaczkowych.

Takim zjawiskiem szczególnym byk twórczość W. Boratyfi.skiego, który zapro-

Na znaczku nr 689

jektował szereg kapitalnych znaczków, jak nr 305-307, 309-320, 327-336. Innym niezwykle uzdolnionym grafikiem małych form, równocześnie projektantem i szty-charzem jest Czesław Słania. Debiutował w 1951 r. i w ciągu 5' lat zaprojektował 30 znaczków, taką samą liczbę • sztychów sporządził, częściowo z własnych projek-tów. Już w swej pracy dyplomowej „Bit-wa pod Grunwaldem" wykazał pełne opa-nowanie małego formatu. Bliżej o tej ' pracy pisze M. Berwich (Filatelista nr 4/ 1957, s. 63).

Cz. Słania miał bardzo „lekką rękę". W sztychu nie tylko rozkładał światłocie-nie oryginału na kreski, lecz sporo treści „ponadplanowo"' potrafił ukryć w rysun-kach znaczków. Stąd „Romantyczne od-krycie" (p. nr 23/1965, s. 456) na znaczku 592. Na tymże znaczku prócz nazwiska „Majewska" jest czytelne imię „Lilka". Nie należy mieszać z „Marią Majewską" wzmiankowaną na znaczku nr 754. W ogó-le przedstawiona na nr 754 biblioteka prócz „Pana Tadeusza" i „Potopu" składa się z książek, których na próżno poszu-kiwałby gorliwy filatelista w bibliografii.

Wspomnieć tu można jeszcze ch.znaczku nr 684; gdzie na krużgankach Wawelu Słania umieścił dyskretnie firmę „Pilch".

Na znaczku nr 592

Te dodatkowe napisy na znaczkach wi-dzimy na załączonych zdjęciach. A może dociekliwi zbieracze odkryją dalsze figle pana Słani, dziś sztycharza i projektanta znaczków Szwecji i innych krajów skan- dynawskich. Antoni, Łaszkiewicz

POLSKI ZNACZEK ~OD 10 NAJPIĘKNIEJSZYCH 1965 ROKU Pismo londyńskie „Philatelic Magazine"

w oparciu o ocenę jednego z najlepszych angielskich znawców grafiki i plastyki ogłosiło niedawno listę 10 najlepszych znaczków wybranych spośród znaczków całego świata wydanych w 1965 roku.

Na trzecim miejscu tej listy znajduje się polski znaczek o nominale 30 gr z serii „Żeglarskie Mistrzostwa świata w klasie FINN". Na znaczku przedstawione są w bardzo żywych barwach 2 jachty typu „Dragon"- podczas rejsu przy zachodzie słońca. Gratulujemy sukcesu Kierow-

115 .

nictwu naszej Poczty a szczególnie pro-jektantowi Jerzemu Jaworskiemu z War-szawy.

Pozostałe wyróżnione znaczki: 1) Malta — znaczek obiegowy za 1 i pół

pensa, 2) Malawi — znaczek za 3 d. przedsta-

wiający nowe monety, 4) Izrael — znaczek za 30 a. ze sceną

stworzenia świata, 5) Szwajcaria — znaczek za 30 c. ze

szczytem Alp „Matterhorn", 6) Belgia — wystawa diamentów, zna-

czek za 2 fr., 7) Holandia — ruch oporu, znaczek za

7 c., 8) USA — znaczek z portretem Lin-

colna, 9) NRF — znaczek „Europa",

10) Malta — znaczek „Boże Narodzenie". Lb.

ZE ŚWIATA „Filatelistyka znajduje się jeszcze

w ofensywie" — tak można by jednym zdaniem streścić światową sytuację w dziedzinie tego najpopularniejszego hobby na początku 1966 roku. Ta „ofen-sywa" zaczęła się kilka lat po wojnie i miała różne stopnie natężenia. Wtedy w czołówce zainteresowań były najczęściej pierwsze prowizoryczne serie powojenne, wydane w ograniczonych nakładach.

Jako przykład niech posłuży następują-cy przypadek z roku 1948. Jeden z berliń-skich filatelistów ogłosił wtedy w „Sarn-mler Express", że ma na zbyciu serię Saary nr 226-38 za 60 Mk. Na swój anons otrzymał w ciągu 2 tygodni 810 zamówień (w tym 53 telegraficznie), co łącznie wy-nosiło 7673 serie. W listach dosłano mu wraz z zamówieniami 8000 Mk. Ponieważ sprzedający miał do odstąpienia tylko 20 serii, musiał ponieść niemałe koszty

związane z załatwieniem kilkuset intere-santów.

Dziś tego rodzaju anonsów spotyka się w fachowej prasie środkowo-europejskiej coraz więcej. Mało! Oferowane są do sprzedaży w całych arkuszach serie o du-żym „ciągu w górę".

Największy popyt mają znaczki państw środkowej Europy. Umiejętnie sterowane przez wielkie firmy filatelistyczne częste podwyżki cen zwiększają gorączkę zain-teresowań, tworząc stale niedobór na ryn- ku danego asortymentu, co znów daje okazję do podwyżki ceny.' I tak w kółko sztucznie podnieca się atmosferę wokół uprzywilejowanych krajów.

Ta siła ekonomiczna maczków będzie jeszcze mocniej żłobiła charakterystykę i znaczenie filatelistyki w następnym dziesięcioleciu.

Bardzo rzeczowo i sugestywnie naświet-la ten problem w ilustrowanym miesięcz- niku włoskim „Francobolli" nr 1/66 p. Aldo Isaia. W artykule pod tytułem „Come sara la filatelia nel 1975" („Jaka będzie filatelistyka w 1975 roku?") autor tak reasumuje swoje wywody na temat przyszłości filatelistyki:

„Z roku na rak zwiększane zarobki, więcej wolnego czasu i korzystne loko- wanie oszczędności w znaczkach, spowo- dują w przyszłości dalszy rozwój filate-listyki, która przejdzie z całą swoją aktu- alną siłą ekonomiczną do schematu kolek-cjonerstwa tradycyjnego i specjalizowa-nego".

Obserwując ruch filatelistyczny w świe-cie łatwo wyciągnąć wniosek, że w kra- jach, w których podwyższa się stopa ży- ciowa, rozwija się najpomyślniej i bez wstrząsów filatelistyka, przynosiąc ko- rzyść tak państwu jak i zbieraczom. Dla- tego też roztropne kierownictwa zarządów pocztowych uważają za swój obowiązek pilnie śledzić kierunki mody filatelistycz- nej. Rezultaty stałej obserwacji pozwalają uniknąć różnych „niewypałów" emisyj- nych, które przykrym balastem obniżają potem poziom okresowych planów emisyj-nych danego kraju. Naprawa potknięć na tak ważnym odcinku propagandowym wy-maga potem dłuższego upływu czasu, co pociąga za sobą niemałe straty o znacze-niu społecznym i ekonomicznym.

Wzrastająca wartość niektórych poszu-kiwanych pozycji filatelistycznych wznie-ca, niestety, także zainteresowanie wśród kręgów „niebieskich ptaków". Coraz czę-ściej spotykamy notatki i komunikaty w prasie o kradzieży cennych unikatów. Oto dwa ostatnie ciekawsze przykłady.

W listopadzie ub. roku prasa kalifor-nijska donosiła, że parni Nelson w Tulare skradziono kosztowności wraz ze znacz-kiem z wyspy Mauritius, stanowiącym

116

wartość 30 000 dolarów. Mąż p. Nelson, zmarły pół roku temu, znalazł ten znaczek w 1940 roku w starej książce kucharskiej i przechowywał go w banku. Po śmierci męża p. Nelson zabrała go na kilka ty-godni z banku w celu pokazania znajo-mym, z czego skorzystali dobrze poinfor-mowani złodzieje. Tylko sprawności po-licji zawdzięcza właścicielka odzyskanie rarytasu już po kilku dniach. Znaleziono go wraz z kosztownościami w ukrytym schowku pod siedzeniem samochodu zło-dziei, którzy wpadli w ręce policji podczas obławy w Los Angeles.

Niedawno dotarła do nas wiadomość z Chicago, że cenne zbiory po zmarłym w ub. roku drze Uznańskim padły łupem zorganizowanej szajki złodziei. Zbiory Obejmowały bardzo wiele atrakcyjnych okazów, jak: komplet znaczków Watykanu w ckworoblokach i na FDC, w tym pro-wizoria w parkach na liście z dedykacją kardynała — gen. dyrektora poczty Wa-tykanu, pełny arkusz Dolfussa i 5 arku-szy jego prób kolorów, komplet Austrii, znaczki Niemiec, Polski, specjalny zbiór poczty łodzi podwodnych (Marynarka USA ubiegała się o pierwszeństwo kupna tego dokumentarnego zbioru), poczty ra-kietowe, komplet znaczków przeciwgruż-

liczych. W zbiorze amerykańskim seria jub. 1893 była w czworoblokach z nu-merami płyt, itd. Wartość zbioru szacowa-na była na 80-100 tysięcy dolarów. Przy-puszcza się, że zbiory zostaną rozdrobnio-ne i wiele okazów wypłynie na między-narodowych aukcjach, o których napisze-my przy najbliższej okazji.

ib.

W miejscowości francuskiej Les Deux Alpes, w departamencie Isere, od dnia 20 grudnia 1985 r. używany jest datownik z pięcioma kółkami, mający na celu re-

SKIou SOLEIL OS6ł "

les 2 @pas

klamowanie zimowych igrzysk o &zmij-skich, które odbędą się w Grenoble w 1988 r. Na stemplu czytamy „Ski au Solei" — „Narciarstwo w słońcu".

44.

196 5 FRE Z

z tycia 9Z ODDZIAŁ KOSZALIN

Bytów. Kolo nr 19 przy ZNP. 12.1. na Zebraniu Sprawoz-dawczo-Wyborczym omówiono dotychczasową działalność Koła, które powstało ł marca 1965 r. Glównyzni założeniami planu na 1966 r. jest pokaz znaczka oraz opieka nad SKF.

W skład nowego zarządu weszli kol. kol. Zb. Kurz -przew., Wł. Michnowicz -sekr. I. Kierbicz — skarbnik.

ODDZIAŁ KRAKOW Andryehów. Koto nr 12. 6.11.

odbyto się Walne Zebranie Sprawozdawczo-Wyborcze. W ostatniej kadencji zorganizo-wano pokaz na najpiękniej-szy zbiór młodzieżowy z na-grodami. Przeprowadzono kil-ka prelekcji na temat zbie-ractwa z równoczesnym poka-zem ciekawszych wydali za pomocą rzutnika, urządzono 1 pokaz znaczka na XX-lecie PRL w 1964 r. Członkowie Kola wystawiali również swoje zbiory na wystawach „Oświę-cim" i „Kielce" w roku 1985. 10-lecie istnienia Kola uczczo-no uroczystym zebraniem.

Zorganizowano SKF przy Szkole podstawowej w Roczy-nach i szkole podstawowej nr 1 w Andrychowie.

W wyniku wyborów powstał nowy Zarząd, z dotychezaso-

wym przewodniczącym J. za-wadą. Zebrania wymienne od-bywają się w pierwsze ponie-działki po ł i 15 każdego mie-siąca w godz. 11-20. W.Z.

Oświęcim. Kolo nr 9 przy DK Zakładów Chemicznych włą-czyło się czynnie do uroczy-stości związanych z XXI rocz-nicą wyzwolenia Oświęcimia i odsłonięciem pomnika na te-renie byłego obozu (Buna — Monowice).

ODDZIAŁ POZNAN Poznań, Koto Miejskie. 6.1.

odbyło się uroczyste nowo-roczne zebranie członków Kota, na którym rozdano upo-minki filatelistyczne. Na tym zebraniu zapoczątkowano no-wą formę działalności w pos-taci blyskawieznych aukcji filatelistycznych z zebranych walorów filatelistycznych, przekazanych nieodpłatnie przez aktywistów związkowych na cele działalności filateli-stycznej wśród młodzieży. Cena wywoławcza eksponatów aukcyjnych rozpoczynała się od 1 zt. Przeprowadzona auk-cja przyniosła ostatecznie na cele działalności wśród otto-dzieży z/. 800.

Na zakończenie zebrania wręczono medale i dyplomy wystawcom zbiorów, którzy otrzymali wyróżnienia na ostatnich wystawach filateli-stycznych. Emka.

Nowy Tomyal. Kolo przy F-ce Narzędzi Chirurgicznych. 21.I. odbyło się Zebranie Spra-

wozdawczo-Wyborcze. W dniu założenia 15.VI.65 r. Koło li-czylo 22 członków, obecnie liczy 40. Koło przystąpiło do Konkursu „Na najlepiej pra-cujące Kolo w Oddziale" ogło-szonego przez Zarząd Oddzia-łu w Poznaniu.

Zarząd Kola ukonstytuował się : przew. — Zb. Nefermann, sekretarz — Br. Jarosz, skarb-nik — Fr. Jendruch.

Zebrania Kola odbywają się w Klubie Fabrycznym w piąt-ki po 15 o godz. 19.

ODDZIAL TARNOW Z okazji XXI rocznicy wyz-

wolenia miasta spod okupacji hitlerowskiej urządzono sta-raniem Komisji Wystaw i Im-prez Filatelistycznych pokaz znaczków PRL oraz ZSRR w Domu Kultury TAMEL w Tar-nowie.

Otwarcia pokazu dokonał w dniu 26.1. Przewodniczący Od-działu PZF w Tarnowie dr J. Piechowicz przy udziale przedstawicieli Komitetu Po-wiatowego PZPR w Tarnowie oraz władz miejskich.

Pokaz trwał do 1.0. Tarnów. Kolo przy Korn.

Pow. MO powstało w styczniu br. 1 Liczy 23 członków. Do Zarządu wybrano: Sr. Palu-szynskiego — przew., E. Teli-szewskiego — sekr., Z. Łabę-dzia — skarbnik.

Wola Rzędzińska. Kolo przy Zakł. Ceramiki Budowlanej założono 14.1. br. W skład Za-rządu Koła weszli: E. Do-

111

Dnia 22 lutego 1966 r. zmarł kol.

STANISŁAW SUWADA długoletni członek PZF.

Cześć Jego Pamięci! Zarząd Oddziału PZF

w Tarnowie

Dnia 25 lutego 1966 r. zmarł nieodżałowanej pamięci

kol. prof. EDWARD CZERWINSKI

członek Komisji Wystaw i Imprez Filatelistycznych i zasłużony działacz PZF.

Cześć Jego Pamięci! Zarząd Główny

Polskiego Związku Filatelistów

Całostka z Oleśnicy

Całostka z uroczystości odsłonięcia pomnika w Oświęcimiu; stosowano stempel dodatkowy (27-29.1) obok zwykłego datownika

niec - przew., Maria Papu-ga - sekr., F. Rubacha -skarbnik.

ODDZIAŁ WARSZAWA Warszawa. Koło nr 2. 71. od-

było się Walne Zebranie Spra-wozdawczo-Wyborcze, na któ-rym wybrano zarząd w skła-dzie kol. kol.: J. Krupiński - przew., Z. Rożnowski - wice-przew., J. Chełmiaki - skarb-nik, T. Wojciechowski - sekr., R. Izydorczyk i W. Maciejew-ski.

W toku dyskusji poruszono sprawy rozdziału arkusików o niskich nakładach, abona-mentu znaczków KOL i ze-brań wymiany znaczków, któ-re odbywają się w piątki (godz. 18-20) w budynku szko-ły przy ul. Sierakowskiego 9.

Koło liczy obecnie 200 człon-ków, a w 1967 r. obchodzić będzie X-lecie swej dzialąj-ności.

ODDZIAL WROCŁAW Oleśnica. Dla uczczenia 21

Rocznicy Wyzwolenia miasta Oleśnicy, XX-lecia Ruchu Fi-latelistycznego na Dolnym Sla-sku oraz X-lecia istnienia Koła Filatelistycznego w Oleśnicy, urządzono I Wystawę Filate-listyczną w sali konferencyj-nej odbudowanego Ratusza w dniach od 25 do 30.1. Uro-czystego otwarcia wystawy dokonał I Sekretarz KP PZPR w Oleśnicy tow. Edward Mis-kiewicz. W tym samym dniu wystawę zwiedzili - Szef Urzędu Rady Ministrów, Ho-norowy Obywatel miasta Oleś-nicy, Minister Janusz Wieczo-rek, Przewodniczący Prezy-dium WRN we Wrocławiu mgr Bronisław Ostabczuk, Przewodniczący Woj. Kom. Frontu Jedności Narodu prof. Dawski, Przewodniczący Pre-zydium PRN w Oleśnicy ob. Marian Matyja i inni.

W czasie trwania wystawy używano okolicznościowych kasowników: .„25 stycznia 1966 r. - XXI RocZnica wyz-wolenia miasta Oleśnicy" i „XX lecie Dolnoślainklego Ruchu Filatelistycznego na Dolnym Sląsku - Oleśnica

Slaska 25.1.1966 r. Wystawa Filatelistyczna".

Sąd Konkursowy w składzie kol. kol.: T. Nowy, M. Kos-

*cielniak, I. Łęgosz, T. Szlach-cianowski i Z. Kalamaga do-konał przeglądu i oceny zbio-rów przyznając 5 dyplomów I stopnia, 4 - II stopnia, 4 -III stopnia i 2 - IV stopnia. W klasie młodzieżowej przyz-nano 3 dyplomy II stopnia i 4 - III stopnia.

WYMIANA 03 z tagranieq (Litery W nawiasach oznacza-ją w jakim języku korespon-dować)

S. Sperskas, Vilnius 9, ul. Donelaite 8-3, ZSRR (r).

Jerzy Drnitrjew, Rowinskaja obl. Rowięnakij rejon, St. Lu-bomirsk, ZSRR (r, p).

Anatolij Dłaczenkó. Poltawa, pocztami skrytka pocztowa 29. ZSRR (p, a, n, f, węgierski, esperanto).

W.L. Zatowskij, Odessa -58, ul. Szewczenko 15/3 m 22, ZSRR (r, p, a, n).

L. Czunichin, Nowosibirsk 10, ul. Dokuczajewa 5, ZSRR (r), tematyczne.

I. Katklins, Riga 1, Lenina 90-82, ZSRR (r, a, n, esper.),

M. Butowski, Lwów 6, ul. Dowbusza 3/7, ZSRR (r).

W. Weselowa, M. Majkop, ul. Kubanskaja 190, ZSRR (r, n, a).

R. Taipova, Ałma-Ata 65,, Kwartał 304, dom 5 m 21, ZSRR (a, n, r).

Garonitas Wołkas, Kaunas 2, uL XVIII kranto 0-1, ZSRR (r, P. n).

Konst. Kołczenko, Dinepro-petrovsk, Pocztami, P.O. Box 41, ZSRR (r).

Sz. N. Szuster, TII, Celino- grad, Drużby 09 m 36, ZSRR

J.M. Lakunisok, m. Szaulisi, uL Vilnius 158 ni 2, ZSRR (r).

Herman Poppels, Riga - Skirotava, Aviacijas 2-6, ZSRR (a, r, n, f).

Jonas Tila, Raseinial, ul. Du- bisos 58, ZSRR (r, n).

Oleg Martyszow, Moskwa K-6, Sadovo-Karetna y/6 in 33 (a, n

' f, r).

R. Liman, Riga 6, ul. Palmu 20 m 22, ZSRR (r), tematyczne.

Arvo Taal, Tallinn - 7, Tks-leri 4-8, Est.. SRR (r).

A. Korpacz, m. Kandałaksza, Murmanskaja obl., Poste nas-tanie, ZSRR (r).

I. P. illiczewaki, Swierdłowsk 54, ul. Doszkalnaja 5-1, ZSRR (r, Ukr.).

W. Czunichin, Nowosibirsk 10, ul. Dokuczajewa 5, ZSRR (n, r).

I. Ozols, Jelgawa, ul. Szczaz-du 1, ZSRR (n, r), etykietki zapałczane.

Werner Gruschwitz, 5801 Ballst9dt, lenia Gotha, NRD

Gerd Buder, 79 Falkenberg, Heinrich Zille Str. NRD- (n).

Ehrhard LeM, 9275 Lichten-stein/Sachsen, Rudolf-Breitsch-eid - Str. 9a, NRD (n). Joachim Seidel, 90 Karl-

Marx-Stadt O 29, Dicltensstr. 18-B, NRD (n).

Michael Wever, 4782 Erwitte, p.reslauerstr. 19, NRF (n).

G(inter Unger, 823 Dippoldis-waide, Heideweg 10, NRD (n).

Dietmar Htihme, 8331 Pretz-schendorf, (ib. Dippoldiswalde, NRD (n), młodzieżowa.

Iiri Marek, Vilova 419, Mocni liretin, okr. Most, CSRS (r, a. n). -

118

M. Cervinka, Cher, Hradiste, Purkynova 355. CSRS (c.).

Mrvik Vmadimir, Kostelec nad/C. lasy, ul. Kutnohorska 254, akr, Kołki, CSRS (c, r, n),

M. Schleif, Vostrovska 49, Praha 6- Dejvice, CSRS, (c, p).

rb-ffirvp-rs 1.klitnium Poszukuję nadruki „grosze"

dyrekcyjne i lokalne niestem-plowane, Warszawa 44, skryt- ka pocztowa 74 (208)

Kupię natychmiast obozy: Woldenberg - blok Matka Boska, Madonna Swarzewo, Murnau - ołtarz kaplicy obo-zowej - czyste, stemplowa-ne - dobrze zaplacę. Warsza-wa 36, skrytka 25 (212)

Nawiąże korespondencję w celu wymiacry z filatelistami

filumenistami w kraju i za granicą (korespondencja w ję-zyku polskim, rosyjskim i nie-mieckim). Sztyber Kazimierz, Swider k. Warszawy, ul. Sput-ników 11 (213)

Poszukuję ostemplowań z te-matu „Wyscig Pokoju". Be-nedykt Tymiński, Nowa Byst-rzyca, pow. Bystrzyca Kłodz-ka (214)

Sprzedam arkusiki: „Szer-mierczy", „Kosmiczny" Inns-bruck, Tokio, FIP. Paweł Za-gala, Tychy, ul. Dębowa 83 17 (215)

W wyniku likwidacji zbioru polskich etykiet zapalczanych, sprzedam lub zamianie na znaczki: prawie kompletny zbiór etykiet eksportowych (od 1945 r. - brak 10 szt. do kompletu), duża ilość duble-tów kompletnych (5 fabryk) i „ZPZ Częstochowa" z okresu 1950-1983 r. Dublety etykiet japońskich, w kompletnych seriach, wymienię na znaczki lub sprzedam. Jan Muszkiet, Gdańsk 8, ul. Siedliska 4129 (216)

Woldenberg - znaczki, ko-respondencja. grafika kupię lub wymienię. R.K. Daszkie-wie., Wesoła k. Warszawy, Starzyńskiego 2 (217)

Znaczki z obozu Woldenberg zbiór wla.sny sprzedam. 'W.a-domość: Flisiuk, Gdańsk-Wrzeszcz, Ul. Brzozowa 3a, tel. 41-25-22 (213)

Jugosławię (Zum. 775), Triest B arkusik lotniczy, esperanto (ostemplowania) FDC 639, 643-4, 647-1, 649-30 kupię. Władysław Szczepański, Gierczyn poczta Rębiszów k. Jeleniej Góry (219)

Sprzedam nowsze znaczki ZSRR, USA, ONZ, Hiszpan.:, Wioch, innych państw. Mie-czysław Janiszewski. zbitsayn, 17 Stycznia 73 (2a0)

Poszukuję do tematyki Ken-nedy: znaczki czyste, FDC, całosłki z okazyjnymi kasow-nikami, karty analogiczne. Danuta Glowacka, Tarnów, ul. Konarskiego 18(8 (221)

Poszukuję całostek i stempli cacol.czność.owych o tematyce „Gniezno" oraz przesyłek pocztowych wysytanych z Gniezna. Antoni Zgórecki, Gniezno, Plac Bohaterów Stalingradu 413 (222)

OZNAŁ ROZRYWEK thitYSLOWYCIS 378. KRzYżOWKA

(ul BAK)

illitilimIIIIII jEw ti

44 " I il?

Nt

*-> ---1' fibis

pa: !zw " •

a. • • Znaczenie wyrazów: Poziomo: 1. rodzaj kadzi

żaglowej, 9. słynny biolog radziecki, 10. pięć centimów francuskich, 11. prezydent Czechosło-wacji 1918-1935, 12. góry między Europą a Azją, 13.' rodzajnik w jęz. francuskim, 14, potwier-dzenie, 15. naczelnik gminy we Francji, 16. sym-bol pierwiastka, 15. palka, 19. hazardowa gra w karty, 21. zaimek, 23. chwilowa zmiana tem-pa w utworze muzycznym, 24. rodzaj artysty.

Pionowo: 1. Przełącznik zmiany kierunku

prądu elektrycznego, 2. przyrząd, 3. nóż ku-chenny. 4. jezioro w Azji, 5. „pokój" u naszych Sąsiadów, 8. pachnąca roślina baldaszkowata, 7. symbol pierwiastka o La. 33, B. wyznacza kolejność, 13. wykonywanie poszczególnych dźwięków w sposób ciągły, 15. jeden z przy-wódców rewolucji francuskie i, 17. bóstwa op.e-kuni:ze ogniska domowego, 18. przyjemność, odpoczynek, 20. szpik kostny wspak, 22. barwi światło żarówek na czerwono.

379. ANAGRAMOWKA (uL K. Sochacki)

Z podanych zespołów liter ułożyć 22 wyrazy, których pierwsze litery dadzą rozwiązanie: arzz - adin - aann - fałsz - bęyz - deek -trasu - fort - kńoo - ekrw - aroz - mryz -fort - adny - ghou - ceik - aosw - anot -nom - aabr aikr - ainr.

* * * Rozwiązania prosimy nadsyłać pod adresem:

Redakcja„Filatelisty" Dział Rozrywek Umy-słowych, Warszawa, ul. Widok 22 - do dnia 7 kwietnia 1968 roku. Za dobre rozwiązania roz-losujemy nagrody autorskie za zamieszczone zadania. Do nadsyłanych zadań do zamieszcze-nia należy dołączyć rysunek ,wykonany czar-nym tuszem na bristolu lub kaice technicznej.

ROZWIĄZANIA I NAGRODY Z NR 2. 379. Rebus: Polska ładne wydaje serie. 371.

Szyfrogram: Brawo, projektanci polskich znaczków pocztowych. W wyniku losowania nagrody otrzymują: J. F‚cek z Gliwic, J. Kul k z Cławy, J. Opara z Katowic, W. Proniewski z Warszawy 25. Z „Klubu 30 gr" otrzymaliśmy nagrody dla kol, kol.: J. Geislerowa z Gdańska i L. Okulus z Ligoty. Nagrody autorskie za za-dania dzisiejsze otrzymują: RAM i K. SochackL Nagrody wyślemy pocztą.

Redaguje kolegium w składzie: Fabian Bura, Tadeusz Grodecki. Kazimierz Gryzewsk, Wiesława Kawecka, Maciej Perzyńsk)

Adres Redakcji: Warszawa, ul. Widok 22, tel. 27-3043

Wydawca: Agencja Wydawnicza ..Ruch"

Artykułów niezamówionych redakcja nie zwraca

Nakład 23 058 ObJetość 1 ark. Format 85. Papier Rostr. v kl. 70 0 i0z las

NIEZBĘDNE DLA KAŻDEGO ZBIERACZA!

l'usł rowany

kałalog

znaczków

Nowa edycja dzieła podstawowego dla każdego filatelisty. Pełny wykaz znaczków, całostek, ko-pert FDC. Interesujące opracowanie polskich poczt miejskich, wojskowych i lotniczych.

Cena Katalogu: broszura - zł «I.-, w oprawie twardej - zł 50.-

polskich

1966

• Katalog zawiera opisy, fotografie i orientacyjną wycenę wszystkich monet obiegowych i pamiąt-kowych wydanych w Polsce w latach 1916 -65. Opisy i wycenę prób, poczt miejskich i monet bi-tych w getcie łódzkim. Cena 15 złotych.

Do nabycia we wszystkich sklepach filatelistycznych „RUCH" (pełny wykaz sklepów patrz „Filatelista" Nr 2 z 1966 roku) lub przez Wysyłkowy Punkt

Sprzedaży „Ruch" (Warszawa, ul. KRN 24)

CENA 2,50 zł Cena w prenumeracie: kwartalnie zt 15.—, peirocznie zt 30.—, rocznie z1 60.—

Zamówienia i wpiaty na prenumeratę w kraju przyjmują wszystkie urzędy pocztowe i listo- nosze w terminie do 10 każdego miesiąca poprzedzającego okres zamawianej prenumeraty. Wpłat na prenumeratę w kraju można też dokonywać na konto PKO 1-6-100020 Centrala Kol-

portażu „Ruch", Warszawa, ul. Wronia 23 Prenumeratę na zagranicę: kwartalnie 21 21.—, patrocznie zł 92.—, rocznie zł 84.—

przyjmuje Biuro Kolportażu Wydawnictw Zagranicznych „Ruch", Warszawa ul. Wronia 23 PKO VII O/M Warszawa nr konta 1-6-100024

Prenumerata roczna za granicą wynosi 4.50 g

Ogłoszenia przyjmuje Agencja Wydawnicza „Ruch•• Warszawa, ul. Srebrna 12

ZG „Ruch" W-wa, zam. 270-86 — M-8