Małgorzata Bogusławska, Agnieszka Wilkaniec

NajlepSZe projeKty oCZeK WodNyCh dO POLSkiCH OgrOdÓW

OgrOdnik doskonały

zakładanie • pielęgnacja przez cały rok • katalog roślin

oCZKo wodne

oczko wodne

MULTICO Oficyna Wydawnicza

Małgorzata BogusławskaAgnieszka Wilkaniec

oczko wodne

Tekst: Małgorzata Bogusławska – OSTO (Ogólnopolskie Stowarzyszenie Twórców Ogrodów), Agnieszka Wilkaniec – Katedra Terenów Zieleni UP w Poznaniuzdjęcia: Tomasz Ciesielski, Leszek Bednorz (s. 95 dolne, 97 górne, 98 górne, 100 górne), Małgorzata Bogusławska (s. 26, 27, 29 dolne, 31 górne, 33 36 górne, 37, 39 środkowe, 41 górne, 61, 66 lewe, 69 górne prawe, 73, 75 górne, 85 górne, 90 górne, 93 dolne, 97 dolne, 98 dolne), Fotolia (s. 42 górne, 76, 77 dolne, 80 dolne, 86 dolne), OASE Polska (s. 19 dolne, 38  dolne, 39 dolne, 40 górne, 42 dolne, 45 dolne, 59), Anna i Paweł Słomczyńscy (s. 40 dolne), Agnieszka Wilkaniec (s. 39 górne, 78 dolne środkowe, dolne prawe, 81 górne, 89 górne, dolne, 91 dolne, 92, 93 górne lewe, górne prawe, 94 górne lewe, górne prawe, 95 górne, 96 dolne, 100 dolne, 102, 103 dolne, 109, 110 dolne lewe, 113 górne lewe, 114 dolne, 115 górne prawe, 117 górne)Rysunki: Małgorzata Bogusławska (s. 48, 49, 50, 51, 53, 55, 57, 60), Monika Tworzydło (s. 24, 48, 49, 50, 51, 53, 55, 57, 59, 60), Agnieszka Wilkaniec (s. 24, 48, 50, 54, 56, 58, 60)zdjęcie na okładce: Tomasz Ciesielski

Dyrektor wydawniczy: Marek ZakrzewskiRedaktor prowadzący: Anetta Radziszewskakorekta: Anna Kozłowska

Projekt graficzny makiety: Monika ŻyłaProjekt okładki: Marta ZiębaSkład i łamanie: Bartłomiej Szaciłłoobróbka kolorystyczna zdjęć: Tomasz CiesielskiProdukcja: Jadwiga Szczęsnowicz

© Copyright by MULTICO Oficyna Wydawnicza sp. z o.o,Wszelkie prawa zastrzeżoneWarszawa 2011Wydanie I

ISBN 978-83-7763-172-0

OD AUTORÓW 7

Zanim Założymy Zbiornik wodny w ogrodZie 8

Dlaczego warto założyć zbiornik wodny w ogrodzie 10Jaki rodzaj zbiornika wodnego wybrać do przydomowego ogrodu 11Wybór miejsca 11Ukształtowanie terenu 12Nasłonecznienie 12Sąsiedztwo roślin 13Poziom wód gruntowych 14

Wielkość i głębokość 14

Woda – środowisko życia roślin 15Cechy roślin wodnych 16Wybór roślin a strefy głębokości zbiornika 17

Forma zbiornika 18Konstrukcja 18Materiały wykończeniowe 20Projekt zbiornika 21Przygotowanie terenu 21Dobór roślin i ryb 21

Zakładamy ocZko wodne 22

Etapy zakładania oczka wodnego 24Wykopy 24

Uszczelnienie oczka 25Zbiornik uszczelniony elastyczną wykładziną 25

Budowa oczka z gotowej formy 27

Budowa zbiornika betonowego 28

Budowa kaskady i strumienia 29

Przygotowanie podłoża dla roślin i ich sadzenie 31

Wypełnianie zbiornika wodą 34

Zarybianie zbiornika wodnego 34

Dobór urządzeń technicznych 35Filtry 35

Oczyszczanie wody 37Pompy 37

Maskowanie podłączeń 38

Dodatkowe wyposażenie oczek 39Lampa UV 39Skimmer 39Pompy napowietrzające 40Grzałki 40Sztuczny przerębel 40

Siatki ochronne 40Pierścienie na karmę dla ryb 41Podłączenia prądu elektrycznego i systemy sterujące 41Urządzenia do odsysania zanieczyszczeń 41

Ozdoby sadzawki ogrodowej 42Fontanna 42Źródła kamienne 44Oświetlenie 45

aranżujemy ocZko wodne 46

Aranżacje oczek wodnych 48Zbiornik z gotowej formy o pojemności 700 l 48

Oczko wodne z plażą 50

„Suche” oczko wodne 54

Staw kąpielowy 56

Geometryczny zbiornik wodny 58

Strumień w niewielkim ogrodzie 60

Pielęgnujemy ocZko wodne 64

Jak dbać o oczko wodne 66Konserwujemy urządzenia techniczne 66Zabezpieczanie urządzeń technicznych przed zimą 66

Konserwujemy obiekty małej architektury 67

Pielęgnujemy zbiornik przez cztery pory roku 68

Co zagraża oczku wodnemu 72Lód na zbiorniku 72Choroby i szkodniki roślin 73Choroby ryb 75Wymiana wody 75

Zasady bezpieczeństwa 76Dzieci 76Instalacja elektryczna 76

Uciążliwe zwierzęta w oczku wodnym 77Ptaki 77Koty polujące na ryby 77Plaga komarów 77Ślimaki 78Ryby uszkadzające rośliny 78

Krok po kroku, czyli najważniejsze prace pielęgnacyjne 79

katalog roślin 82

indeks Polskich i łacińskich naZw roślin 120

SPIS TREśCI

|5|

Od AUTORóW

Zadbane oczko wodne w ogro-dzie znacznie podnosi jego atrakcyjność i  poprawia mi-kroklimat otoczenia. Zanim

jednak je założymy, powinniśmy przemyśleć kilka kwestii, określić jego funkcje, wybrać właściwe miej-sce i urządzenia techniczne, przygo-tować odpowiednie rośliny. Budowa i  utrzymywanie nawet niewielkiego oczka wodnego w atrakcyjnej formie wymaga wiele wysiłku, ale przede wszystkim wiedzy i  doświadczenia. W przygotowaniu oczka pomoże lek-tura naszego poradnika. Porusza on najważniejsze zagadnienia związane z projektowaniem, zakładaniem i pie-

lęgnacją zbiorników wodnych. Zawie-ra też cenne wskazówki i przykłady aranżacji.

Pierwszym zadaniem jest umiejętne zaplanowanie zbiornika i  jego oto-czenia, co oznacza wybór odpowied-niej, dostosowanej do występujących w  ogrodzie warunków konstrukcji, przygotowanie wyposażenia, okreś- lenie obszaru obsadzeń. Na pytanie, jak to zrobić, odpowiadamy w dwóch pierwszych rozdziałach.

Rozdział dotyczący aranżacji oczka wodnego zawiera wizualizacje, które ułatwią wyobrażenie sobie prezento-

wanych rozwiązań. Po nim znajduje się rozdział o  pielęgnacji zbiornika. Omawiamy w  nim najczęściej poja-wiające się w tego rodzaju obiektach problemy i  podpowiadamy, jak je rozwiązać. Najważniejsze zasady pie-lęgnacji zostały uwzględnione w ka-lendarzu prac w oczku wodnym.

Mamy głęboką nadzieję, że informa-cje podane w naszej książce pozwo-lą Czytelnikom cieszyć się pięknym ogrodem wodnym przez długie lata i  uniknąć problemów związanych z  prowadzeniem tej wymagającej formy ogrodu.

|7|

Zanim założymy zbiornik wodny w ogrodzie

Lustro wody odbija promienie słonecz-ne, dzięki czemu przyciąga wzrok i jest wyrazistym elementem kompozycji ogro-dowej. Delikatny szum wody opadającej z kaskad czy tryskającej z fontanny dzia-ła również odprężająco. Ponadto zbiornik wodny poprawia mikroklimat otoczenia, zwiększając wilgotność powietrza, powo-dując jego ujemną jonizację i obniżając temperaturę w czasie upałów. Stanowi również środowisko życia wielu pięknych roślin i interesujących zwierząt (owadów, ryb, płazów i ptaków). Odpowiednio skonstruowany, bezpieczny akwen może stanowić nie lada atrakcję jako miejsce zabaw starszych dzieci.

Dzięki nowym technologiom i coraz lepszym materiałom budowlanym zakła-danie i pielęgnacja zbiorników wodnych nie sprawiają większych trudności. De-cydując się na wprowadzenie wody do ogrodu, powinniśmy jednak mieć świa-domość, że będzie to wymagało dużych nakładów pracy, cierpliwości i nieustan-nego poszerzania wiedzy. Utrzymanie estetycznego ogrodu wodnego, który będzie nam sprawiać radość przez długie lata, wymaga bowiem większego zaan-gażowania sił oraz uwagi, niż utrzymanie innych elementów architektury ogro-dowej. Poza tym prawidłowe założenie i pielęgnacja zbiornika wodnego są za-biegami dość kosztownymi, zatem decy-zja o jego stworzeniu w naszym ogrodzie powinna być dokładnie przemyślana.

dlaczego warto założyć zbiornik wodny w ogrodzieWoda, umiejętnie wkomponowana w przestrzeń ogrodu, dodaje mu uroku i stwarza przyjemny, relaksujący nastrój.

Urozmaicone nasadzenia wokół zbiornika wodnego

zANIM zAŁoŻYMY zBIoRNIk woDNY w ogRoDzIe |10|

Po pierwsze należy się zastanowić, jaką rolę w ogrodzie ma pełnić zbiornik. Czy ma przede wszystkim ozdabiać ogród jako główny element kompozycji ogrodo-wej, czy też służyć jako środowisko życia rozmaitych gatunków i odmian roślin lub ryb, a może jako zbiornik kąpielowy? Powinniśmy również zastanowić się, ile czasu moglibyśmy poświęcić na prace budowlane i pielęgnacyjne. Odpowiedź na powyższe pytania zależy też od wielkości, sposobu zagospodarowania i usytuowania działki, którą dysponu-jemy, a także od naszych możliwości finansowych.

Jaki rodzaj zbiornika wodnego wybrać do przydomowego ogroduZanim podejmiemy decyzję o budowie oczka wodnego w ogrodzie, powinniśmy przemyśleć kilka ważnych kwestii związanych z jego funkcją, wymaganiami pielęgnacyjnymi i parametrami działki, którą dysponujemy.

wybór miejscaLokalizacja oczka wodnego zależy przede wszystkim od parametrów działki, którą dysponujemy. Należy wziąć pod uwagę usytuowanie znajdujących się na działce obiektów: budynków, nasadzeń i ele-mentów małej architektury, takich jak pergole, trejaże, altany czy ławki. Nowy obiekt należy umiejętnie wkomponować w ogrodową scenerię, tak aby uzyskać harmonijne połączenie wszystkich ele-mentów aranżacji. Jeżeli nasze oczko wodne ma stanowić główną ozdobę ogrodu, powinno być dobrze widoczne z każdego miejsca, w którym często przebywamy: okien pokoju dziennego, tarasu, części wypoczynkowej ogrodu. Ponieważ zbiornik wodny poprawia mikroklimat w swoim sąsiedztwie,

Nawet niewielkie oczko wodne może być ozdobą ogrodu

Zbiornik wodny warto usytuować blisko miejsca przeznaczonego do wypoczynku, np. tarasu

zANIM zAŁoŻYMY zBIoRNIk woDNY w ogRoDzIe |11|

Niedostępne w wersji demonstracyjnej.

Zapraszamy do zakupu pełnej wersji książki.