ODWRACALNE PRZYCZYNY ZATRZYMANIA KRĄŻENIA W POSTĘPOWANIU PRZEDSZPITALNYM

4H/4T

Rozważ:

jakie objawy występowały u pacjenta przed wystąpieniem NZK

jeśli to możliwe zbierz WYWIAD od świadków zdarzenia, rodziny poszkodowanego

poszukuj identyfikatorów medycznych, ICE

bierz pod uwagę okoliczności w jakich znaleziono poszkodowanego

Przyczyna Kwestie do rozważenia Interwencje

Odma prężna

czy pacjent doznał urazu w okolicy klatki piersiowej

czy pacjent doznał urazu ciśnieniowego (nurek) lub nurkował przed NZK

czy pacjent ma przewlekłe schorzenia układu oddechowego (np. POCHP, astma)

czy przed zatrzymaniem krążenia występowała duszność, wzmożony wysiłek oddechowy

czy wyczuwalne są opory na worku samorozprężalnym w trakcie wentylacji pacjenta

co słyszysz osłuchując i opukując klatkę piersiową

odbarczenie odmy prężnej (gruby wenflon wprowadź w linii środkowo – obojczykowej w 2 przestrzeni międzyżebrowej nad 3 żebrem) – zabezpiecz opatrunkiem zastawkowym

powiadom o konieczności zaopatrzenia pacjenta przez torakochirurga

Tamponada serca

czy pacjent doznał urazu w okolicy klatki piersiowej

w trakcie RKO – przyczyna trudna do oceny w postępowaniu przedszpitalnym

rozważ wezwanie karetki S (choć realnie w postępowaniu przedszpitalnym nie stosuje się odbarczenia worka osierdziowego)

powiadom o konieczności zaopatrzenia pacjenta przez torakochirurga

Zatrucia

jakie leki przyjmuje pacjent na stałe

czy przy pacjencie znaleziono leki, substancje trujące, substancje psychoaktywne, itp.

czy pacjent ma ślady po wkłuciach

jak wygląda okolica nosa (inhalowanie substancji toksycznych)

rozważ okoliczności wystąpienia NZK (świadkowie zdarzenia i ich stan świadomości), otoczenie (np. obecność trujących gazów, oparów, tlenek węgla)

rozważ swoiste odtrutki (do samodzielnego stosowania przez ratownika medycznego): - tlen => tlenek węgla - nalokson => opioidy i opiaty - flumazenil => benzodiazepiny - glukagon => beta blok ery

w razie konieczności podejmij kontakt z centrum informacji toksykologicznej

zabezpiecz trucizny znalezione na miejscu zdarzenia

zabezpiecz materiał odessany z wymiotów pacjenta

Zaburzenia zatorowo – zakrzepowe

rozważ czynniki ryzyka: przebyte ostatnio duże zabiegi chirurgiczne, późny okres ciąży, cięcie cesarskie, połóg, złamania (gips), żylaki, znaczące zahamowanie aktywności (poruszania się) w ostatnim czasie, przebyte choroby – zawał, zakrzepica, POCHP, otyłość, przyjmowane środki antykoncepcyjne)

wezwij karetkę S w celu podaży leków działających przeciwkrzepliwie (np. Heparyna 5000j)

pamiętaj o wskazaniu do wydłużenia resuscytacji po podaniu leków fibrynolitycznych (60-90 minut)

Przyczyna Kwestie do rozważenia Interwencje

Hipoksja

czy pacjent ma drożne drogi oddechowe: - treść zalegająca w drogach oddechowych - ciała obce w drogach oddechowych - obturacja dróg oddechowych (np. uraz inhalacyjny, anafilaksja, kobieta w ciąży pow. 21 tyg.)

czy pacjent dobrze wentyluje się z użyciem worka samorozprężalnego

jakie dźwięki osłuchowo stwierdzasz u pacjenta

co słyszysz opukując klatkę piersiową poszkodowanego

czy klatka piersiowa unosi się symetrycznie

manualne udrożnienie dróg oddechowych

tlenoterapia 100% tlenem

odessanie treści z jamy ustnej pacjenta

usunięcie ciała obcego z dróg oddechowych

prowadź wentylację z utrzymywaniem drożności dróg oddechowych

intubacja dotchawicza

odessanie treści z drzewa oskrzelowego pacjenta

rozważ alternatywy intubacji w przypadku braku możliwości jej przeprowadzenia

konikopunkcja

zwracaj uwagę na wskazania kapnometru

Hipowolemia

czy widoczne są ślady zewnętrznych krwotoków

czy możliwe są krwawienia wewnętrzne

czy stwierdza się u pacjenta objawy odwodnienia

tamowanie zewnętrznych krwawień

wkłucie iv (2 wkłucia jeśli konieczne intensywne nawadnianie pacjenta)

płynoterapia adekwatna do stwierdzonych przyczyn hipowolemii

poszukiwanie zasinień, wybroczyn

wykluczenie krwawienia do jamy opłucnowej (osłuch, opuk klp)

wykluczenie krwawienia do jamy brzusznej (np. badanie palpacyjne, obwód brzucha)

wykluczenie złamania miednicy, kości udowych (badanie urazowe)

ocena cech odwodnienia (śluzówka jamy ustnej, skóra, biegunki i wymioty w wywiadzie)

rozważ odessanie treści przez zgłębnik dożołądkowy

wykonaj badanie per rectum

Hiperkalcemia i inne zaburzenia elektrolitowo –metaboliczne

w praktyce przedszpitalnej do oceny pozostaje oznaczenie glikemii, oznaczenie pozostałych jonów i zaburzeń gospodarki elektrolitowej możliwe w warunkach SOR

oznaczyć glikemię z krwi włośniczkowej (palec) lub żylnej (krew z wenflonu)

płynoterapia (hiperglikemia)

glukoza 20% (200 mg/ kg m.c. iv) – w przypadku hipoglikemii

Hipotermia

jaka jest temperatura otoczenia pacjenta

czy pacjent został wyciągnięty z wody

jaka jest temperatura ciała pacjenta

zbadaj temperaturę głęboką (jeśli to możliwe; termometr do pomiaru niskich temperatur)

stosuj ogrzewanie bierne i czynne (zdejmij morką odzież, przenieś pacjenta do karetki, ogrzewaj przedział karetki, w przebiegu dużych tętnic przyłóż ciepłe płyny, przetaczaj podgrzewane płyny iv)

rozważ podanie atropiny, gdy podejrzewasz pobudzenie nerwu błędnego jako przyczynę NZK(3 mg)

pamiętaj o protokole defibrylacji i farmakoterapii w zależności od temperatury głębokiej pacjenta (nie podawaj leków, gdy temperatura poniżej 30st, podwajaj odstępy podaży kolejnych dawek leków – gdy temperatura pomiędzy 30-35 st, w normotermii stosuj standardowy protokół farmakoterapii). W defibrylacji stosuj najwyższe możliwe dawki energii, jeśli VF/VT utrzymuje się po trzech wyładowaniach, kolejne próby podejmij po osiągnięciu temperatury głębokiej na poziomie min. 30 st.

Przygotował: Krzysztof Palimonka, Katedra Medycyny Ratunkowej KAiAFM, 2013