ODKRYJ JAK TO BLISKO - pieknywschod.pl · Lubelskiej Muzeum Aptekarstwa Cefarm w Lublinie ......

ODKRYJJAK TO BLISKO

e-przewodnik

lubelskie

w w w.piek ny wschod.pl

lubelskie

Lublin

Biała Podlaska

Chełm

Kazimierz Dolny

Majdanek

Janów Lubelski

Włodawa

Sobibór

Radzyń Podlaski

Kraśnik

Puławy

Zamość

LubartówKozłówka

Rozotoczański Park Narodowy

Poleski Park Narodowy

Spis treści

str. 1str. 26

str. 44str. 59str. 61

Przyroda

AktywnieZdrowie i urodaRozrywka

Zabytki,muzea

Kraina, która łączy tradycje kulturowe Wschodu i Zachodu. Dlatego można ją nazwać krainą łagodności i harmonii. Tu, pośród nieskażonej natury, można odpoczywać z rodziną i cieszyć duszę przepięknymi krajobrazami.

Warto zacząć od najdalej na wschód wysuniętego punktu Polski w pięknym zakolu Bugu. Dalej pozosta-je już tylko zanurzyć się w wyjątkowo malowniczych rezerwa tach i parkach narodowych Roztocza i Polesia.

Oczywiście, należy odwiedzić Zamość, zwany Padwą Północy – idealne miasto renesansu, Lublin z unika-to wym Starym Miastem i dziesiątki małych miaste-czek z przepięknymi magnackimi rezydencjami sprzed kilku set lat. Każda zapiera dech i przypomina o czasach świetności wielkich polskich rodów. Polecamy Nałęczów – perłę uzdrowiskową i pobliski, malowniczy Kazimierz Dolny nad Wisłą. Dla spragnionych sportowych emocji w krainie łagodności jest kilka wyciągów narciarskich i prawie wszystkie oświetlane.

Ci, co wolą biegać na nartach, mogą sprawdzić swo-je siły w corocznym otwartym Biegu Hetmańskim i na wielu kilometrach tras rekreacyjnych. Na tych, którzy wybierają ruch świe że go powietrza bez wysiłku, zawsze czekają zaprzęgi konne gotowe do przepysz nych kuligów i zabawa w off road. I na koniec, rewelacja światowa regionu: odkryj UFO w Emilcinie!

Zapraszamy.

lubelskie

Dostępność: całoroczny

Dostępność: całoroczny, Wtorek: 09.00-18.00Środa: 09.00-18.00, Czwartek: 09.00-18.00

Piątek: 09.00-19.00, Sobota: 09.00-14.00

Nad Rynkiem dominuje ratusz , wzniesiony przez Moranda w północnej pierzei, gruntownie przebudowany w latach 1639-1651 przez Jana Jaroszewicza i Jana Wolffa, wyróżniający się wyniosłą bryłą, wysoką wieżą, attyką i zewnętrznymi wachlarzowymi schodami dodanymi w XVIII w.Rynek otaczają kamienice podcieniowe (jest to jedyny w Polsce w całości zachowany zespół podcieni). Rytm ich arkad nadaje zabudowie regularność, podczas gdy dekoracja fasad (niektóre są zwieńczone zrekonstruowanymi attykami) – różnorodność. Ustalony przez Moranda schemat elewacji zamojskiej kamienicy był tylko ramowy, toteż aż do końca XVIII w. dawał się wypełniać formami właściwymi dla zmieniających się stylów architektonicznych. W pierzei południowej wznoszą się dwie kamienice wzorcowe z końca XVI w., które narzuciły domom Rynku typ obowiązujący przez cały XVII w. W pierzei północnej, w linii ratusza, stoją bardziej dekoracyjne kamienice Ormian , powstałe w 2. i 3. ćwierci XVII w. (m.in. Wilczkowska i Pod Aniołem ). Rangę zabytkowego zespołu urbanistycznego Zamościa doceniło UNESCO , które w 1992 r. dokonało wpisu zamojskiego Starego Miasta na Listę Światowego Dziedzictwa Kultury.

Sklep z tradycyjnymi polskimi potrawami, w formie atrakcyjnej galerii. Miody pitne, przet-wory, tradycyjne pieczywo, zioła, słodycze.

Rynek Wielki w Zamościu

Staropolska Galeria Smaku

Zabytki, muzea

1

Ranczo jest atrakcją zarówno dla dzieci, młodzieży i jak ich opiekunów. Na terenie rancza gospodarze posiadają, mniej lub bardziej egzotyczne, zwierzęta: konie, oślica, różne kozy, owce, króliki, świnki wietnamskie, dziki, strusie, perliczki, indyki, łabędziogęsi, kaczki i najdzi-waczniejsze kury.Osoby odwiedzające miejscowość Serniki mogą zapoznać się z różnymi zwierzętami, skorzystać z przejażdżki na koniach i osiołku, karuzeli, zjeżdżalni krzesełkowej, rejsu małym statkiem po rzece Wieprz, minigolfa, strzelania z wiatrówki do tarczy, przejażdżki bryczką a zimą - z kuligu.

Ranczo „Arka” w Sernikach

Kolonia

Zabytki, muzea

Środa: 09.00-16.00, Czwartek: 09.00-16.00Piątek: 09.00-16.00, Sobota: 09.00-16.00,

Niedziela: 09.00-17.00

Sklep z tradycyjnymi polskimi potrawami, w formie atrakcyjnej galerii. Miody pitne, przet-wory, tradycyjne pieczywo, zioła, słodycze.

Muzeum Dworek Wincentego Pola

w Lublinie

2

Muzeum Lubelskie

Muzeum Martyrologi

“Pod zegarem” w Lublinie

Muzeum mieści się od roku 1957 w założeniu dawnego Zamku Lubelskiego.Obejrzeć tu można wiele stałych ekspozycji m.in z dziedziny archeologi, rzemiosła artystycznego,malarstwa, broni, etnografi..Organizowane są tu również ambitne wystawy cza-sowe z rozległych zakresów sztuki.Wybitnym, bezcennym a zarazem największym zabytkiem muzealnym jest Kaplica św. Trójcy z unikalnymi malowidłami bizantyńsko-ruskimi z 1418 roku.

Muzeum mieści się w bliskim sąsiedztwie Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w budynku będącym jednocześnie siedzibą Dowódctwa III Pułku Piechoty Zmechanizowanej. Ta charakterystyczna kamienica z umieszczonym w jej najwyższym miejscu zegarem była w czasie II wojny światowej miejscem przesłuchań i egzekucji gestapo. Tę niechlubną funkcję budynek utrzymał również po wyzwoleniu gdy przejęło go wojsko polskie oraz NKWD tworząc tu areszt dla żołnierzy AK i WiN.





Zabytki, muzeaZabytki, muzeaZabytki, muzea

3

Muzeum Południowego

Podlasia w Białej

Muzeum im. Józefa Ignacego

Kraszewskiego w Romanowie

Dwór w Romanowie – to miejsce lat dziecinnych i późniejszych powrotów Józefa Ignacego Kraszewskiego - najpopularniejszego polskiego pisarza historycznego XIX stulecia. Dwór, odbudowany po zniszczeniach wojennych, pełni od 1962 roku rolę Muzeum Józefa Ignacego Kraszewskiego. Możemy oglądać tu zbiór rękopisów oraz publikacji książkowych “ojca polskiej powieści”. Kraszewski wydał w sumie 586 dzieł w 600 tomach, romanowskie muzeum posiada blisko 400 tomów. Ciekawostką jest kolekcja ok. 150 rysunków, grafik i obrazów wykonanych przez wielkiego pisarza, a także liczne pamiątki związane z jego rodziną i latami dzieciństwa.

Wtorek: 10.00-16.00, Środa: 10.00-16.00, Czwartek: 10.00-16.00

Piątek: 10.00-16.00, Sobota: 10.00-16.00, Niedziela: 10.00-17.00

Przyroda

Muzeum Południowego Podlasia w Białej Podlaskiej zajmuje część obiektów w XVIII-wiecz-nym Zespole Pałacowym Radziwiłłów. Muzeum posiada największą w Polsce, liczącą około 1400 obiektów kolekcję ikon oraz bogate zbiory materialnej Kultury Ludowej Południowego Podlasia.Jest organizatorem Ogólnopolskiego Pleneru Malarskiego w Janowie Podlaskim - posiada interesującą kolekcję malarstwa związaną z końmi czystej krwi arabskiej.Organizuje wystawy z zakresu: sztuki dawnej i współczesnej, etnografii, historii, medalierstwa, numizmatyki, archeologii, militariów, fotografii. Zbiory muzealne prezentowane są na wysta-wach stałych, czasowych oraz udostępniane innym placówkom muzealnym w Polsce.


Zabytki, muzea

4

Hrubieszów - Muzeum

im. ks. St. Staszica

Muzeum Regionalne w Kraśniku

Dwór w Romanowie – to miejsce lat dziecinnych i późniejszych powrotów Józefa Ignacego Kraszewskiego - najpopularniejszego polskiego pisarza historycznego XIX stulecia. Dwór, odbudowany po zniszczeniach wojennych, pełni od 1962 roku rolę Muzeum Józefa Ignacego Kraszewskiego. Możemy oglądać tu zbiór rękopisów oraz publikacji książkowych “ojca polskiej powieści”. Kraszewski wydał w sumie 586 dzieł w 600 tomach, romanowskie muzeum posiada blisko 400 tomów. Ciekawostką jest kolekcja ok. 150 rysunków, grafik i obrazów wykonanych przez wielkiego pisarza, a także liczne pamiątki związane z jego rodziną i latami dzieciństwa.



Przyroda

Muzeum gromadzi zabytki z zakresu historii, numizmatyki, militariów, sztuki, etnografii i archeologii. W zbiorach historycznych zgromadzono bogaty zespół archiwaliów, począwszy od XVIII w. po czasy współczesne, dokumentujące wydarzenia i życie codzienne mieszkańców miasta i regionu. W zbiorach artystycznych dominuje malarstwo i grafika powstałe w czasach powojennych. Dział archeologii gromadzi zabytki od schyłkowego paleolitu po średniowiecze.Placówka w ramach działalności oświatowej organizuje odczyty, prelekcje, lekcje muzealne, spotkania i konkursy popularyzujące ludzi i tradycje regionu.


Zabytki, muzea

5

Ośrodek Praktyk Teatralnych

w Gardzienicach

Chata Swojskie Jadło

w Lublinie

To połączenie czterech izb wystrojem nawiązujących do wysposażenia chaty z pol. XIX wieku- drewniane stoły i ławy, wiklinowe wyplatanki, archaiczne sprzęty gospodarskie, przetwory i nalewki wg. tradycji staropolskiej, kominek. Latem powierzchnia chaty powiększa się o wewnetrzny podwórzec, gdzie można usiąść “pod gruszą” w wiejskim ogrodzie. Kuchnia z Chaty to przekrój smaków i zapachów najsmaczniejszych regionalnych dań i potraw, czyli “swojsko, chłopsko, smacznie” wedle przepisów kuchni polskiej rodem spod strzechy. Warto też wiedzieć że Chata organizuje zabawy tematyczne typu:”Świńsko Biesiada”, “Wieczór PRL-u”, przpomina też ginące obrzedy i zwyczaje: “Swaty”, Kiszenie kapusty”.



Przyroda

Dorobek Gardzienic wywarł wielki wpływ na wielu praktyków teatru na całym świecie i był szeroko opisywany w wielu publikacjach. Zespół stał się dobrze rozpoznawalny dzięki swym rygorystycznym badaniom w zakresie rdzennych i antycznych tradycji muzycznych, swym potężnym cielesnym i głosowym technikom w pracy aktorskiej, swemu zaangażowaniu w tworzenie teatru w naturalnym środowisku i naciskowi kładzionemu na zasady wzajemności i muzyczności.W ostatnich latach teatr skupia uwagę na Starożytnej Grecji jako źródle europejskiej kultury. Eksploruje się tu zapomniane techniki aktorskie teatru antycznej Grecji odnosząc się do istniejących ikonograficznych i literackich źródeł, jak też do zabytków muzyki antycznej Grecji oraz do technik cielesnych. Wiedzie to w swym założeniu do wskrzeszenia tragedii z ducha muzyki.


Zabytki, muzea

6

Gospoda Sielsko Anielsko

w Lublinie

Cały tydzień: 12.00-22.00

Przyroda

Wnętrze gospody nawiązuje do wystroju chłopskiej chaty z Lubelszczyzny przełomu XIX/XX wieku. Wyposażona w oryginalne gliniane naczynia, drewniane niecki, solidne kufle serwuje staropolskie, rdzenne potrawy przygotowane i podane z ludową fantazją: soczyste pierogi, karczycho z rusztu, golonke po zbujecku...i oczywiście wyborne trunki w szerokim wyborze. W weekendowe wieczory czas spędzany w gospodzie uprzyjemnia ludowa kapela “Drewutnia”. To miejsce, które zaspokoi największy apetyt nie tylko cielesny.

Zabytki, muzea

Kraśnik - Muzeum

Pożarnictwa

Muzeum istnieje od 1978 roku. Początkowo funkcjonowało w pomieszczeniach OSP w Kazimierzu Dolnym , a w 1992 roku zbiory przeniesiono do Kraśnika, do nowych obiektów komendy Rejonowej PSP. Obecnie Lubelska Izba Tradycji Pożarniczych posiada ponad 720 eksponatów , m.in: wozy konne wyposażone w sprzęt gaśniczy i pomocniczy (sprzed I wojny światowej), sikawki ręczne, hełmy, odznaki, odznaczenia, mundury i pasy strażackie, sprzęt alarmowy, a także sztandary jednostek straży pożarnych (najstarszy z nich pochodzi z 1904 roku, z OSP Puławy).

7

Muzeum Wsi Lubelskiej

Muzeum Aptekarstwa

Cefarm w Lublinie

We wnętrzu dawnej apteki odtworzono XIX wieczny wystrój z meblami, szafami pełnymi starych naczyń i wag aptekarskich o różnym przeznaczeniu, a także puszek, flasz, konwi...W muzeum można też zajrzeć do dawnego aptecznego laboratorium z bogatą kolekcją moździerzy, sit, destylatorów,pras aptekarskich oraz ogromną ilością druków,na których apteka opierała swoją działalność na przestrzeni wieków. Warto też wiedzieć, że w czerwcu muzeum organizuje doroczną wystawę roślin trujących.

Wtorek - Piątek: 10.00-16.00

dostępność: sezonowo

Przyroda

Muzeum położone jest na terenie o powierzchni 25 hektarów. Na niezwykle malowniczym obszarze skomponowano prezentację kilku krain geograficznych o ogromnym bogactwie kulturowym: Wyżyny Lubelskiej, Roztocza, Polesia, Mazowsza, Kotliny Sandomierskiej. Perełką jest cerkiew greckokatolicka z Tarnoszyna. Cyklicznie odbywają się barwne imprezy typu: kiszenie kapusty, wykopki, noc świętojańska i inne.

Zabytki, muzea

8

Muzeum Histori Miasta Lublina

Muzeumim. J.Czechowicza

w Lublinie

Muzeum powstało w roku 1968.Udało się w nim zgromadzić większość rozproszonej spuścizny Czechowicza, w tym m.in wiersze, prozę, szkice literackie oraz zbiór korespond-encji poety.Muzeum posiada również wiele dokumentów dotyczacych biografi poety, m.in fragmenty jego dziennika, czy materiały dotyczące działalności Lubelskiego Związku Literatów.

Środa - Sobota: 09.00-16.00Niedziela: 09.00-17.00

dostępność: całorocznyŚroda - Sobota: 09.00 -16.00


Przyroda

Muzeum mieści się w dawnej obronnej miejskiej bramie Krakowskiej z XIV wieku. O najstarszej histori miasta mówią licznie prezentowane zabytki archeologiczne. W zbiorach oglądać można także bardzo wymownie oddające charakter epoki zbiory czasopism, plakatów i ulotek oraz zbiory ikonograficzne a wśród nich widokówki przedstawiające dawny Lublin i wrchiwalne fotografie. Oprócz ekspozycji stałych muzeum przygotowuje również wystawy czasowe poświęcone m.in.: twórcom związanym z miastem, postaciom historycznym i naukowcom. Muzeum prowadzi także bardzo cenną działalność edukacyjną skierowaną do dzieci.

Zabytki, muzeaZabytki, muzea

9

Państwowe Muzeum

na Majdanku

Muzeum Chełmskie

Dzieje chełmskiego muzealnictwa sięgają roku 1882, kiedy to zaborca rosyjski powołał do życia Cerkiewno - Archeologiczne Muzeum. Podstawę zbiorów Muzeum stanowiły obrazy, rzeźby, księgi i sprzęt liturgiczny, usunięte przez Rosjan z dawnych cerkwi greckokatolickich w czasie likwidacji Unii w 1875 roku. I wojna światowa położyła kres działalności Muzeum. Bogate zbiory uległy zniszczeniu i rozgrabieniu. Nieliczne ocalałe z pożogi wojennej zabytki trafiły w 1919 roku do Gimnazjum im. S. Czarnieckiego, gdzie ówczesny dyrektor szkoły Wik-tor Ambroziewicz zaczął od nowa tworzyć pierwsze w niepodległej Polsce Muzeum Ziemi Chełmskiej. II wojna światowa spowodowała olbrzymie straty zbiorów. Po jej zakończeniu organizowaniem muzeum zajął się Kazimierz Janczykowski, regionalista chełmski. Od roku 1953 zbiory archeologiczne, a od roku 1969 pozostałe zbiory muzeum, przeniesione zostały z liceum im. S. Czarnieckiego do onowionego budynku Kolegium Pijarów przy ulicy Lubelsk-iej 55. Mieściły się tam działy: archeologiczny, historyczny, sztuki, etnograficzny, przyrodniczy i tzw. Uniwersytet Kultury. W roku 2005 dokonano zmian organizacyjnych zmniejszając ilość działów z 7 do 3.

dostępność: całoroczny

dostępność: całorocznyWtorek - Niedziela: 08.00 -16.00

Przyroda

Muzeum mieści się w dawnej obronnej miejskiej bramie Krakowskiej z XIV wieku. O najstarszej histori miasta mówią licznie prezentowane zabytki archeologiczne. W zbiorach oglądać można także bardzo wymownie oddające charakter epoki zbiory czasopism, plakatów i ulotek oraz zbiory ikonograficzne a wśród nich widokówki przedstawiające dawny Lublin i wrchiwalne fotografie. Oprócz ekspozycji stałych muzeum przygotowuje również wystawy czasowe poświęcone m.in.: twórcom związanym z miastem, postaciom historycznym i naukowcom. Muzeum prowadzi także bardzo cenną działalność edukacyjną skierowaną do dzieci.

Zabytki, muzea

10

Muzeum Barwy i Oręża „Arsenał”

w Zamościu

Muzeum Ziemi Biłgorajskiej w Biłgoraju

Muzeum w Biłgoraju pomimo nienajlepszych warunków lokalowych jest miejscem godnym uwagi każdego turysty. Warto je odwiedzić, aby poznać podstawowe informacje Parku Kra-jobrazowym Puszczy Solskiej, na terenie którego leży Biłgoraj, a także by bliżej się zapoznać z historią leśnej kolejki wąskotorowej uruchomionej na terenie puszczy solskiej w czasie II wojny światowej.

dostępność: całorocznyWtorek - Niedziela: 09.00-16.00

dostępność: całorocznyWtorek - Sobota: 09.00 -16.00

Przyroda

Miasto otaczał nowoczesny system fortyfikacji z bastionami i trzema bramami: Lubelską, Szczebrzeską i Lwowską (w XIX w. dobudowano czwartą, tzw. Nową Bramę Lubelską). Twierdza zamojska nie została zdobyta ani przez wojska kozacko-tatarskie w czasie powstania Chmielnickiego, ani przez Szwedów podczas potopu. Znaczną część murów obronnych zburzono dopiero w II poł. XIX w.Dzieje twierdzy ilustruje wystawa w Muzeum barwy i Oręża w Arsenale. Kanclerska zbrojow-nia, zbudowana obok pałacu w latach 1582-84, była miejscem gromadzenia oręża zdobytego przez Jana Zamoyskiego w licznych wojnach.

Zabytki, muzea

11

Skansen “Zagroda

sitarska” w Biłgoraju

Muzeum 24 Pułku Ułanów

w Kraśniku

Muzeum 24 Pułku Ułanów im. Hetmana Wielkiego Koronnego Stanisława Żółkiewskiego w Kraśniku - jest filią Muzeum Regionalnego. Pułk stacjonował w Kraśniku w okresie międzywojennym. Oddział otwarto w 1995 r., w 75 rocznicę utworzenia pułku. Muzeum pułkowe ma ponad 2 tys. eksponatów (mundury, broń, odznaki, fotografie i inne).

dostępność: całorocznyWtorek - Piątek: 08.00-16.00,

Sobota - Niedziela: 10.00-14.00,

dostępność: całorocznyWtorek: 10.00 -15.00, Środa: 10.00-16.00,

Czwartek: 10.00-15.00, Piątek: 10.00-15.00, Piątek: 10.00-15.00, Sobota: 10.00-15.00,

Niedziela:: 10.00-15.00

Przyroda

W skład zagrody sitarskiej wchodzą:-dom mieszkalny o konstrukcji węgłowej pokryty dachem gontowym czterospadowym z gankiem od frontu; dom pochodzi z 1810 roku.-budynki gospodarcze stojące w podwórzu (drewutnia, spichlerz dwukomorowy, wozownia-wiata).-budynek inwentarski z pomieszczeniami dla cieląt, koni krów i trzody; są tam prezentowane tradycyjne rzemiosła mieszkańców Biłgoraja (sitarstwo, bednarstwo, kołodziejstwo, wyrów gontów, olejarstwo i garncarstwo).

Zabytki, muzea

12

Muzeum Regionalne w Janowie Lubelskim

W muzeum można oglądać stałą ekspozycję prezentującą włókiennictwo i tkactwo na terenie Ziemi Janowskiej. W galerii fotografii znajduje się stała wystawa: “Historia Janowa Lubelskiego w fotografii”.

dostępność: całorocznyPoniedziałek - Piątek: 09.00-14.00,

PrzyrodaZabytki, muzea

Muzeum Przyrodnicze w Kazimierzu

Dolnym

Jeśli chcesz zobaczyć wnętrze XVI-wiecznego spichlerza, a w nim unikalną więźbę dachową; poznać osobliwości ożywionej i nieożywionej przyrody okolic Kazimierza Dolnego; obejrzeć panoramę małopolskiego przełomu Wisły i dioramę lessowego wąwozu; przenieść się w odległą przeszłość i wziąć do ręki skamieniałość liczącą 65 mln lat; a także znaleźć odpowiedź na wiele istotnych pytań dotyczących Ciebie i otaczającego Cię świata. Koniecznie odwiedź to miejsce!


W okresie od 1 maja do 30 września w godz. od 10.00 do 17.00 \ w okresie od 1 października do 30 kwietnia w godz. od.

10.00 do 15.00.

13

Muzeum Parafialne przy

Sanktuarium św. Anny

w Lubartowie

Muzeum regionalne

w Lubartowie

Terenem działania jest powiat lubartowski. Muzeum posiada ponad 2500 eksponatów takich dziedzin jak: etnografia, historia, numizmatyka i archeologia. Wśród nich pocz-esne miejsce zajmują eksponaty z kultury ludowej powiatu lubartowskiego z przewagą zbiorów sztuki ludowej jak: wyroby garncarskie, plecionkarskie, tkaniny, rzeźba, wycinanki, lubartowskie stroje ludowe z przełomu XIX i XX wieku. W posiadaniu muzeum znajdują się również wyroby lubartowskiej fajansarni /1840-1850/, zbiór żelazek, sztandary harcerskie i szkolne.

dostępność: całorocznyPoniedziałek - Piątek: 08.00-15.00

Sobota - Niedziela: 10.00-14.00

Przyroda

W 2000 roku, przy Sanktuarium św. Anny w Lubartowie powstało muzeum parafialne, zlokalizowane w pomieszczeniach nad zakrystią. Najbardziej okazały zabytek stanowi ornat ofiarowany kościołowi przez księcia Sanguszkę w dniu konsekracji świątyni. Przetykany złotą nitką, ozdobiony niezwykle misternym ha ftem, z przedstawieniem tajemnic różańca świętego i narzędzi Męki Pańskiej, wyróżnia się na tle czterech pozostałych ornatów, zestawionych np. z tkanin tureckich, pasów słuckich.Kolekcja muzealna obejmuje również paramenty liturgiczne: monstrancje z początku XVIII w. (dar księcia Sanguszki), kielichy i krzyże z różnych okresów, relikwiarz Drzewa Krzyża Świętego.

dostępność: całorocznyPoniedziałek - Niedziela: 09.00-16.00,

Zabytki, muzea

14

Izba Tradycji Kolejowej P.K.P

Stacja Lubartów

Galeria Socrealizmu w Kozłówce

Ta niezwykła wystawa ma charakter polityczno-dydaktyczno-artystyczny, gdyż przez umiejętnie dobrane eksponaty ostrzega przed wszelkimi przejawami sztuki sterowanej przez rządy totalitarne.Galeria prezentuje najciekawsze prace ze znajdujących się w Muzeum wielkich zbiorów sztuki 1. poł. lat 50., które liczą ponad 1600 rzeźb, obrazów, rysunków, grafik i plakatów. Są wśród ich dzieła czołowych polskich artystów. Swoistym dopełnieniem galerii są stojące na zewnątrz zdemontowane pomniki: Bolesława Bieruta (z Lublina), autorstwa Bronisława Kubicy, Włodzimierza Lenina (z Poronina) - Dymitra Szwarca oraz Juliana Marchlewskiego (z Włocławka) - Stanisława Horno-Popławskiego.W Galerii Socrealizmu obejrzeć można Polskie Kroniki Filmowe z lat 50. XX w. Odtwarzane są tu również fragmenty filmu “Ballada o prawdziwym kłamstwie” w reżyserii Andrzeja Trzosa Rastawieckiego.


Przyroda

Izba realizując najważniejsze cele stworzyła i utrzymuje jedyną w województwie ekspozycję pamiątek poświęconych normalnotorowej kolei, urządza też wyjazdowe wystawy. Kolejnym poważniejszym zadaniem jest organizowanie co roku Pociągu Promocyjno-Turystyc-znego ITK, cieszącego się coraz większym powodzeniem. Inne specjalności to historia i współczesność munduru polskiego kolejarza, a także dzieje linii Łuków-Lublin Płn.

dostępność: całorocznyW ITK nie ma stałych godzin otwarcia, wizyta

jest możliwa tylko po wcześniejszym uzgodnieniu terminu.

Zabytki, muzea

15

Muzeum Kowalstwa

w Wojciechowie

Zespół pałacowo - Parkowy

Kleniewskich w Kluczkowicach

Pałac wzniesiono i rozbudowano w XIX wieku. Wnętrze pałacu zamieniono na muzeum malarstwa polskiego. Bibliotekę pałacową urządzono w stylu zakopiańskim. Zaprojektował ją sam twórca tego stylu Stanisław Witkiewicz. Z obiektów gospodarczych zachowała się rządcówka, stajnie i spichlerz z XIX wieku. Pałac otacza przepiękny, znakomicie zachowany park krajobrazowy z pomnikowym drzewostanem.


Przyroda

W Muzeum Kowalstwa gromadzone są prace kowalskie ukazują zmienność i zróżnicowanie form regionalnych w naszym kraju. Ilustrują wysiłek twórczy konkretnych kowali, noszą im właściwe cechy warsztatowe, zdobnicze.Muzeum składa się z trzech części: Pierwsza to wystrój starej kuźni, z miechem kowalskim, paleniskiem, kowadłem i wieloma narzędziami wykorzystywanymi w zmaganiach z twardym i niewdzięcznym żelazem. W drugiej części zebrane są przedmioty, które kowal niegdyś wykonywał na potrzeby rolnictwa: motyki, topory, stary wóz, drewniane brony itp. Trzecia zęść to wystawa współczesnych wyrobów artystycznych wykonywanych tradycyjnymi technikami


Zabytki, muzea

16

Muzeum Sztuki Złotniczej

w Kazimierzu Dolnym

Przyroda

Muzeum Sztuki Złotniczej jest jedyną placówka tego typu w Polsce. Gromadzi wyroby dawnego i współczesnego złotnictwa, ze szczególnym uwzględnieniem złotników polskich i w Polsce działających. Popiera też współczesną twórczość złotniczą, organizując wystawy czasowe prezentujące wyroby środowisk twórczych i artystów indywidualnych.Eksponaty znajdujące się w Muzeum to srebra polskie prezentujące złotnictwo różnych ośrodków od gotyku po współczesność, a także zespół sreber reprezentujących ważniejsze ośrodki europejskie.Wystawy prezentowane są w blokach tematycznych:-kultowe srebra chrześcijańskie i judaistyczne XV-XX w.-srebra stołowe mistrzów rosyjskich i zachodnioeuropejskich XVIII i XIX w.-srebra stołowe polskich ośrodków złotniczych XVIII i XIX w.-warszawskie srebra od schyłku XVIII do końca XIX w.-polskie złotnictwo współczesne.

Cała kolekcja licząca ok. 1500 eksponatów pochodzi w znacznej części z daru Jędrzeja Jawor-skiego (kolekcjonera i inicjatora powstania tego Muzeum). Uzupełniona została zakupami własnymi, depozytami innych muzeów oraz darami i depozytami współczesnych artystów-złotników.

dostępność: całorocznyPoniedziałek - Niedziela: 10.00-16.00,

Zabytki, muzea

Zespół pałacowo - Parkowy

Kleniewskich w Kluczkowicach

Wystawa historyczna tzw. Dom Północny: swego rodzaju pałac, dobudowany w 1 poł. XVI wieku do wcześniej istniejącego muru obronnego. Jego autorstwo przypisuje się architektowi Santi Gucci Fiorentino. W trzech salach na parterze zgromadzono eksponaty poświęcone przeszłości zamku, kolejnym właścicielom, historii obiektu oraz dziejom jego konserwacji.Wystawa fotograficzna “Portret zamku “. Budynek Bramny: mieści się w Skrzydle Wschodnim zamku i spełniał niegdyś, poza funkcją bramy, także rolę mieszkalną. Po obu stronach przejazdu znajdują się kazamaty. Wystawa zorganizowana została w kazamatach po prawej (północnej) stronie przejazdu. W dwóch kazamatach umieszczono zestawy 2-zdjęciowe. Zdjęcia górne, czarno-białe, pokazują stan poszczególnych fragmentów zamku w ostatnich latach sprawowania opieki przez ostatniego prywatnego właściciela ruin zamku, Leona Kozłowskiego (lata 70. XX w.). Zdjęcia dolne, kolorowe (autorstwa fotografika Wojciecha Santarka), pokazują ten sam fragment zamku według stanu na dzień dzisiejszy. Celem tak skonstruowanej wystawy jest udzielenie odpowiedzi na pytanie: co zrobiono przez ponad ćwierć wieku, kiedy właścicielem jest Muzeum Nadwiślańskie.


17

Przyroda

Muzeum w Kamienicy Celejowskiej

w Kazimierzu Dolnym

W Kamienicy Celejowskiej mieszczą się zbiory liczące ponad 5000 eksponatów z dziedziny archeologii, historii, sztuk pięknych, a w szczególności malarstwa z lat 1918 - 1939 powstałego w kręgu artystycznym prof. Tadeusza Pruszkowskiego.Prezentowane są dwie wystawy stałe: 1. Kazimierz Dolny - czas miniony ilustrującą trzy etapy dziejów miasta:· Od osady do miasta VIII-XV w.,· Na wiślanym szlaku XVI-XVIII w.,· Miasto malarzy. Lata 20- i 30- XX w.2. Kazimierz Dolny kolonią artystyczną - miejscem, źródłem sztuki. W Kazimierzu malowano już od końca XVIII wieku, maluje się do dziś. Jedyne miejsce w Europie, wciąż żywe i rozwijające się. Jak wyglądały dzieje miasteczka pokazuje ekspozycja malarstwa, grafiki i rysunku.


W okresie od 1 maja do 30 września w godz. : wtorek, środa, czwartek, niedziela

od 10.00 do 17.00,\ piątki i soboty od 10.00 do 19.00\

- w okresie od 1 października do 30 kwietnia w godz. :\ wtorek, środa, czwartek i niedziela

od 10.00 do 15.00,\ piątki

Zabytki, muzea

Galeria “Po schodach”

w Lublinie

Galeria mieści się w Młodzieżowym Domu Kultury, dawnym klasztorze sióstr Bernardynek. Jej działalność ma charakter niekomercyjny, ale przede wszystkim edukacyjny, promo-cyjny i wystawienniczy. Wystawy są najczęściej efektem konkursów, a także prac artystów zamiejscowych.

dostępność: całorocznyPoniedziałek - Piątek: 10.00 - 15.00

18

Muzeum Stefana Żeromskiego

w Nałęczowie

Muzeum im.Janusza Petera

w Tomaszowie Lubelskim

Muzeum Regionalne w Tomaszowie Lub. założone zostało przez znanego regionalistę dr Janusza Petera b. dyrektora szpitala powiatowego. Otwarcie nowo powstałej placówki muz-ealnej nastąpiło 7 października 1962 r. Muzeum gromadzi zbiory historyczne, etnograficzne i archeologiczne. W Muzeum można zobaczyć wystawy: Wystawy stałe: “Kultura materialna i duchowa wsi tomaszowskiej”, “Pradzieje Ziemi Tomaszowskiej”, “Dzieje Tomaszowa od założenia do 1939 roku” oraz wystawa archeologiczna: “W neolitycznej wiosce”. Pierwszym kustoszem Muzeum był dr Janusz Peter, lekarz, społecznik, artysta (1891-1963). Wśród licznych zajęć i zainteresowań dr Peter znajdował czas, aby malować. Wielkoformatowe pejzaże, dziś nieco już spłowiałe nadal urzekają swoim pięknem. Obok obrazów ilustrujących piękno ziemi tomaszowskiej, jej mieszkańców, są obrazki dydaktyczne - rośliny chronione, zioła lecznicze, grzyby jadalne i trujące.

dostępność: całorocznyWtorek - Piątek: 09.00-15.30

Przyroda

Muzeum Stefana Żeromskiego w Nałęczowie - muzeum biograficzno-literackie. Otwarte 17 czerwca 1928 r. w dawnej pracowni pisarza projektu Jana Koszczyca-Witkiewicza z 1905 r. Jest to jednoizbowa budowla z gankiem wspartym na filarach i dachem krytym gontem. Zbudowana z bali kładzionych “na zrąb”, na wysokiej kamiennej podmurówce, ma cechy stylu zakopiańskiego. Chata została wybudowana za honorarium otrzymane za Popioły i była letnim domem Stefana Żeromskiego. Pisarz kończył w niej powieść Dzieje grzechu, napisał Dumę o hetmanie, Słowo o bandosie, Różę. Za chatą w dolnej części ogrodu znajduje się Mauzoleum Adama Żeromskiego, syna Oktawii i Stefana, zmarłego na gruźlicę 30 lipca 1918


Zabytki, muzea

19

Muzeum - Miejce Pamięci

w Bełżcu

Przyroda

Na terenie byłego obozu zagłady znajduje się obecnie muzeum oraz Miejsce Pamięci w postaci pomnika. Pomnik poświecony jest ofiarom obozu śmierci który znajdował sie na tym terenie w latach 1941-1942r. Odkryto tu fundamenty budynków obozowych oraz 33 masowe groby ludnosci żydowskiej. W 2004 roku odbyło sie uroczyste odsłoniecie pomnika z udziałem najwyższych władz RP. Wejscie na teren pomnika otwiera symboliczna rampa na której znaduje sie stos szyn i żużlu, obok umieszczono w betonowej ścianie fragment wiersza poety izraelskiego Dana Pagisa. Rampa przechodzi w budynek muzeum przypominający pociąg. Wewnatrz znajduje się sala ekspozycji, audytorium, biuro i zaciemnione pomieszczenie - sala kontemplacji. Granicę terenu cmentarzyska i wejście zarazem stanowi odlana w żeliwie gwiazda Dawida. Teren pomnika to szczelina wyznaczona w miejscu gdzie nie było masowych grobów. Na jej końcu znajduje się Nisza na ścianach której umieszczono tablice z wyrytymi imionami ofiar. Na powierzchni pomnika znajduje się obejscie z nazwami miejscowości z których przywozono transporty ludności. Teren wewnatrz obejścia przykryty jest żużlem - ciemniejszym w miejscach gdzie znajdowano masowe groby. Na powierzchni - niegdyś pokrytej lasem pozostały tylko stare dęby rosnace już jeszcze w czasie II wojny światowej.

dostępność: całorocznyOD 01.04 do 31.10 czynne od 8 -17, od 02.10

do 31.03 czynne od 8-16

Zabytki, muzea

20

Muzeum Byłego Hitlerowskiego Obozu Zagłady

w Sobiborze

Muzeum Pojezierza Łęczyńsko

-Włodawskiego

Zespół synagogalny we Włodawie jest jednym z nielicznych takich obiektów zachowanych do dnia dzisiejszego w Polsce. Dominującą budowlą jest przepiękna barokowa synagoga ufundowana w 1764 r. przez Czartoryskich. Do dwukondygnacyjnego korpusu przylegają alkerze z podcieniami. Po bokach budynku zbudowano parterowe babińce. Całość budowli przykryto łamanym polskim dachem. We wnętrzu budynku bogaty w symbolikę wystrój, którego głównym akcentem jest neobarokowy aron-ha-kodesz (wnęka we wschodniej ścianie budynku służąca do przechowywania zwojów Tory) bardzo bogato zdobiony. Zbudowany jest z trzech części, zdobiony polichromia o żywych barwach.W muzeum można zapoznać się z niedostępnym już dla nas światem małych żydowsich miasteczek (sztetli) dzięki wystawom dotyczącym mieszkającej kiedyś we Włodawie wspólnoty żydowskiej. Można poznać kulturę materialną mieszkańców Polesia, oglądając wystawę etnograficzną.t


Sobota - Niedziela: 10.00-14.00

Przyroda

Na terenie Muzeum Byłego Hitlerowskiego Obozu Zagłady w Sobiborze znajdują się:kopiec z prochami pomordowanychpomnik więźniarki z dzieckiemobelisk symbolizujący komory gazowemur z tablicami upamiętniającymi ofiary w językach polskim, holenderskim, angielskim, jidisz i hebrajskimsiedziba Muzeum (ekspozycja stała dotycząca obozu)

dostępność: sezonowoCały tydzień: 09.00-14.00

Zabytki, muzea

21

Skansen Kultury

Materialnej Chełmszczyzny

i Podlasia w Holi

Krasnobrodzkie Muzeum

Parafialne

Muzeum zlokalizowane jest w budynku w podwórzu przyklasztornym. Na uwagę zasługują stojące przed wejściem pszczele ule żłobione w potężnych pniach jodły. Muzeum posiada cztery ekspozycje.1. Etnografia - gromadzi nieużyteczny już dziś sprzęt gospodarczy i domowy oraz narzędzia pracy wiejskich rzemieślników. Są tu: drewniane pługi i brony, sprzęt tkacki, malowane domowe skrzynie i kufry tzw. krasnobrodzkie, do przechowywania odzieży i inne ciekawe przedmioty.2. Paleontologia - prezentuje skamieniałości roślin i zwierząt. Zgromadzono tu ponad sto okazów skał wapiennych z odciskami zwierząt i roślin żyjących miliony lat temu. Eksponaty te pochodzą głównie z krasnobrodzkich kamieniołomów.3. Garncarstwo - wśród eksponatów są tzw. siwaki, ozdobne dzbanuszki i dwójniaki, zwierzęta i ptaszki, tzw. „zezule”. Eksponaty pochodzą z pamiątek rodzinnych po nieżyjących już garncarzach.4. Flora i fauna Roztocza - ekspozycja ta obejmuje ponad 250 gatunków roślin i wiele gatunków zwierząt występujących na terenie Roztocza.


Przyroda

Skansen w Holi powstał w 1985 roku i od tego czasu są w nim gromadzone i zabezpieczane przed zniszczeniem budynki i przedmioty użytkowe. W skansenie zgromadzono dotychczas:-wiatrak “koźlak” z początku XX w. z Wołoskowoli-chałupa z końca XIX w. z Wyryk, stodoła z XIX w. z Okczyna, kapliczka przydrożna z XIX w. z Wyryk, krzyż z XIX w. z Holi, piec garncarski, ule “kłody” z XIX w., żuraw

dostępność: sezonowoWtorek - Niedziela: 10.00-18.00

Zabytki, muzea

22

Muzeum Historyczne Inspektoratu Zamojskiego Światowego

Związku Żołnierzy AK w

Bondyrzu

Przyroda

Muzeum Historyczne Inspektoratu Zamojskiego Światowego Związku Żołnierzy AK mieści się w budynkach Fabryki Mebli w Bondyrzu. Kustosz muzeum przez 50 lat gromadził eksponaty dotyczące II wojny światowej. Niektóre są unikatowe. Również imponujące są ekspozycje archeologiczne. Są to Prywatne zbiory skamieniałości i minerałów pana Jana Sitka - ponad 12 tysięcy eksponatów!Olbrzymia kolekcja, z której pokazywana jest tylko część (ze względu na brak odpowied-niego pomieszczenia), okazy drzew bardzo piękne i reprezentatywne. Jest też żuchwa młodocianego mamuta. W zasadzie wszystkie skamieniałe drzewa z Roztocza reprezentują wyłącznie rodzaj Taxodioxylon ( T. taxodii Gothan, 1906), związany prawdopodobnie z mokradłami gorącej i wilgotnej strefy klimatycznej, podobnie jak pokrewne mu współczesne cypryśniki. Większość drewna jest redeponowana, jednak nieliczne pierwotne nagromadzenia pokazują, że są to okazy badeńskie (miocen).


Zabytki, muzea

Jeszcze 10 lat temu istniała tu jedna z najliczniejszych w naszym kraju kolonia susła perełkowanego. Kolonia najprawdopodobniej wyginęła, uważa się jednak, że obszar ten jest wciąż odpowiedni dla tych zwierząt. W najbliższych latach planowana jest nawet restytucja populacji, warto więc zagladać w te okolice i sprawdzić na własne oczy czy susły już powróciły do Glinisk?

Rezerwat przyrody Gliniska


23

Dawny Pałac Parysów

w Lublinie

Dworek Grafa w Lublinie

Położony na terenie dzielnicy Tatary w pobliżu szlaku rowerowego wiodącego nad Zalew Zembożyck. Dworek wzniesiony został w XIX wieku dla Emanuela Grafa. Obecnie jest jed-nym z najpopularniejszych dworków w mieście. Przyciąga współcześnie uwagę niezwykle proporcjonalną, stylową architekturą neoklasycystyczną oraz nową funkcją restauracyjną z

dostępność: całorocznyPoniedziałek - Piątek: 10.00 - 15.00

Przyroda

Pałac Parysów wybudowany w I połowie XVII wieku jako jednokondygnacyjny z dziedzińcem wewnętrznym i dwoma narożnymi basztami w XIX wieku został gruntownie przebudowany uzyskując formę kamienicy mieszkalnej, co ostatecznie pozbawiło go cech barokowych. Obecnie mieści się tu m.in. pasaż handlowy.


Sobota: 10.00-15.00

Zabytki, muzea

24

Dwór Gorajskich w Lublinie

Pałac Czartoryskich

Pałac wzniesiony dla Czartoryskich na przełomie XVII i XVIII wieku przez Tylmana z Gameren; wielokrotnie przebudowywany i adaptowany znacznie ograniczył swoją pierwotną skalę i utracił cechy stylowe. W latach siedemdziesiątych XX wieku pałac rewaloryzowano z utrzy-maniem cech barokowych; w wyniku tych prac przeprowadzono również stylową aranżację


Przyroda

Wzniesiony w I poł. XVII wieku, wielokondygnacyjny, kryty wysokim mansardowym dachem wg tradycji należał do możnego rodu Gorajskich; wg. innych źrdódeł miał w tym miejscu istnieć dwór i kaplica ariańska należące do Rafała Leszczyńskiego. Niewątpliwie obecny dwór położony jest na starszych zrębach o czym świadczą znajdowane u podóża skarpy zabytki archeologiczne.


Zabytki, muzea

25

Jest to zbiornik zaporowy powstały na rzece Bystrzycy. Ma powierzchnię 278 ha i średnią głębokość 2,3 metra, jest typowo miejską wodą, położony w południowych granicach Lublina. Brzeg w części wschodniej jest zalesiony, urozmaicony wieloma zatoczkami. W części zachod-niej brzeg jest odsłonięty.

Zalew Zemborzycki

Przyroda

Ogród położony jest w dolinie rzeki Czechówki. Założony w 1956 roku, zajmuje powierzchnię 25 ha. W jego skład wchodzą m.in. arboretum, alpinarium, rośliny Azji. Dodatkową atrakcją jest kawiarenka “ U Baby Jagi” . Nazamówienie organizowane są imprezy przy ognisku.

Ogród Botaniczny


26

Na zakolu Tanwi w miejscowości Rebizanty na odcinku 400 m znajduje się 24 progi zwane „szumami”. Charakteryzują się regularnym położeniem, przeważnie wzdłuż prostych linii. Rezerwat położony jest na wysokości ok. 235 m, a najwyższe wzniesienie - Kościółek (zwane też Zamczyskiem) osiąga 246m n.p.m.W rezerwacie rośnie niezwykle ciekawa szata roślinna. Stwierdzono istnienie ok. 40 zespołów roślinnych. Z rzadkich i chronionych roślin występuje tu: widłak jałowcowaty, bez koralowy i porzeczka alpejska. Żyją tu również rzadkie ptaki: bocian czarny, pliszka górska i zimorodek.Przez rezerwat przeprowadzono ścieżkę przyrodniczo-dydaktyczną „Nad Tanwią”. Do rezer-watu można dojechać żółtymi oznaczeniami Szlaku Południowego lub niebieskimi Szlaku Szumów.

Rezerwat Nad Tanwią

Przyroda

Dyplom dla Stowarzyszenia za projekt: „Utworzenie strzeżonego miejsca do sportu i rekreacji nad zalewem w Horodyszczu” w konkursie „Środowisko naturalne naszą szansą - 2007” zorganizowanym przez: Fundację Wspomagania Wsi oraz Bank Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych.Projekt ma na celu wykorzystanie istniejącego zalewu w Horodyszczu i rzeki Zielawy do utworzenia bezpiecznego miejsca do sportu i rekreacji dla mieszkańców wsi a zarazem utworzenia miejsca pracy. Przewiduje się utworzenie plaży wraz z konieczną infrastrukturą i zakup kajaków, które pozwolą na organizowanie spływów kajakowych po zalewie i rzece Zielawie.

Zalew w Horodyszczu



27

Izba leśna we Floriance to dawna leśniczówka ordynacji zamoyskiej zbudowana w 1830 r. W Izbie możemy poznac gospodarkę leśną i rolną prowadzoną na tych terenach. W budynku leśniczówki jest też ekspozycja etnograficzna ukazującą życie rodziny leśniczego w latach 30 XX w:

-kancelaria leśniczego

-kuchnia

-sypialnia.

W budynku, gdzie obecnie jest Izba Leśna urodziła się w 1932 r. malarka Alicja Wachniewska, która wiele krajobrazów Roztocza utrwaliła na swych płótnach i rysunkach. Swą działalnością przyczyniła się do ochrony przyrody Roztocza, a tym samym do utworzenia Roztoczańskiego Parku Narodowego.

Izba Leśna we Floriance

Przyroda

Szum jest rezerwatem chroniącym dolinę potoku Szum wraz z charakterystycznymi drobnymi progami skalnymi. Rzeka tworzy je żłobiąc swą dolinę w marglach wapiennych. Progi te dawniej nazywano praczkami, ponieważ służyły do prania bielizny. Na dnie doliny obserwujemy ols i łęg olsowy, natomiast brzegi-bór jodłowy oraz charakterystyczne gatunki górskie w runie leśnym.Takie progi skalne są ewenementem na skalę Polski gdyż spotykane są prawie wyłącznie w rzekach Roztocza.

Rezerwat “Szum”



28

Rezerwat został utworzony w 1997r. Położony jest w leśnictwie Salomin (pomiędzy miejscowościami Salomin i Szczecin ). Powierzchnia rezerwatu - 204 ha. Jest rezerwatem leśno - krajobrazowym, częściowym. Głównym celem ochrony jest zachowanie gromadnego stanowiska buka na północno - wschodniej granicy naturalnego zasięgu oraz nieprzeciętnie malowniczo pociętego terenu w formie jarów, wąwozów i tzw. suchych dolin. Suche doliny z głębokimi wąwozami dochodzą do 1,5km długości i do 30m głębokości o nachyleniu zboczy do 30 – 350. Główne ciągi wąwozów rozgałęziają się na liczne, boczne krótkie odcinki. Wiele gatunków roślin jest objętych ochroną.

Rezerwat przyrody

Szczeckie Doły

Przyroda

W leśnej osadzie, kilka kilometrów od Janowa Lubelskiego znajduje się ostoja konia biłgorajskiego.Przez cały rok stado, liczące około dwudziestu koni, przebywa na wolnym powietrzu. W lecie można je oglądać na dużym, kilkudziesięciohektarowym wybiegu, przylegającym do zabudowań wioski. Zimą konie przebywają w sąsiedztwie stajni na mniejszym wybiegu. Są dokarmiane wyłącznie w okresie zimy. Ingerencja człowieka w życie koni w Ostoi ogranicza się do minimum. Klacze źrebią się w warunkach naturalnych. Mimo, że są dzikimi końmi przy spotkaniu z człowiekiem nie okazują objawów strachu, są z reguły przyjaźnie nastawione.Rezerwatowa ostoja koni biłgorajskich w Szklarni jest jedynym ośrodkiem w Polsce, który prowadzi nadzór nad tym typem konia.Opiekę nad ostoją sprawuje Park Krajobrazowy Lasy Janowskie.

Ostoja koni biłgorajskich



29

Park położony jest w zachodniej części Pojezierza Łęczyńsko - Włodawskiego a także obejmuje część Równiny Parczewskiej. W rzeźbie obszaru dominują formy płaskie, urozmaicone niewiel-kimi wzniesieniami kredowymi i lejami krasowymi, nielicznymi pozostałościami po morenach czołowych (np. w rejonie jezior Miejskie i Kleszczów) oraz nielicznymi wydmami. Jeziora, torfowiska i stawy są najbardziej charakterystycznym rysem krajobrazu.

Park Krajobrazowy

“Pojezierze Łęczyńskie”

Przyroda


Zakole Bugu w poblizu wsi Zosin jest najdalej na wschód wysunętym puntem Polski. W Zosinie znajduje sie most drogowy i polsko-ukraińskie przejście graniczne. Do przejścia mozna dojechac polska droga krajową nr 74. Uwaga przejście przeznaczone jest tylko dla obywateli Polski i Ukrainy.

Zosin - najbardziej

na wschód wysunięty punkt

Polski

30

Przyroda

Dołhobyczowski Obszar Chronionego Krajobrazu obejmuje ekosystemy leśne (las świeży i wilgotny, mieszany, oles jesionowy) wodne i szuwarowe oraz pól uprawnych. Obszar charak-teryzuje się dużym bogactwem gatunkowym flory i fauny (29 gniazd bociana białego). Zyją tu również: bocian czarny, wrzełek włochaty, pustułka. Z roślin chronionych: lilia złotogłów, grążel żółty, kalina koralowa, kopytnik pospolity, wawrzynek wilczełyko i inne.

Dołhobyczowski Obszar

Chronionego Krajobrazu

Zajmuje on powierzchnie 186 ha. Jest to rezerwat krajobrazowo leśny. Znajdują się tam rozcięcia erozyjne pokryte lasami z występującymi tam rzadkimi i chronionymi roślinami. Dość gęsto rozmieszczone wąwozyosiągają tutaj do kilkuset metrów długości i do 30 metrów głębokości.

Wodny Dół

Jest to rezerwat leśny o powierzchni 285,15 ha. Znajduja się tu liczne rozcięcia erozyjne oraz drzewa pomnikowe i chronione gatunki roślin zielonych i krzewów.Głęboka Dolina



To najmniejszy powierzchniowo rezerwat leśny położony na płaskowyżu Wzniesień Urzędowskich. Utworzony: 1976 roku.Utworzony dla ochrony - najdalej na północ wysuniętego na Wyżynie Lubelskiej - stanow-iska jodły pospolitej

Rezerwat przyrody Natalin

31

Jest rezerwatem częściowym, a przedmiotem ochrony są zbiorowiska kserotermiczne z rzad-kimi i chronionymi gatunkami oraz fragment grądu i dąbrowy świetlistej porastającej erozyjne zbocze. Występuje tu wiele rzadkich i chronionych gatunków roślin tj: m.in.: miłek wiosenny, zawilec wielkokwiatowy, wiśnia karłowata, zaraza, pajęcznica gałęzista, aster gawędka.

Broczówka

Przyroda


Proponowana ścieżka liczy ok. 11 km i podzielona została na 8 przystanków. Pierwszy z nich usytuowany jest na placu szkolnym. Natomiast następne przebiegają przez tereny rolnicze, miejscowy cmentarz, dolinę i łąki nad Bystrzycą, oczyszczalnię ścieków i “Las Fabryczny”. Os-tatni przystanek kończy się na stadionie sportowym LKS “STOK”. Trasę ścieżki można przebyć rowerem lub pieszo. Oprócz opisu trasy i charakterystyki kolejnych obiektów do każdego przystanku są zaplanowane dla ucznia: pytania, polecenia, sposoby wykonania prostych po-miarów. Zajęcia na ścieżce aktywizują ucznia, wyrabiają emocjonalny stosunek do własnego regionu, pomagają rozwijać zamiłowania przyrodnicze i krajoznawcze.

Ścieżka dydaktyczna “Osobliwości przyrodnicze

Zakrzówka”

Utworzony został w 1958 roku w celu ochrony stanowisk dębu bezszypułkowego poza granicami jego zasięgu. Jego powierzchnia wynosi 41,04 ha. Celem jego ochrony jest zachowanie ze względów przyrodniczych i naukowych fragmentu lasu dębowego o charakterze naturalnym z dębem bezszypułkowym – typowym dla siedliska piaszczystego na Wysoczyźnie Lubartowskiej.

Rezerwat przyrody

„ Kozie Góry”dostępność: całoroczny

32

“Baobab” ulokowany jest w centralnej części Placu Litewskiego. W rzeczywistości jest to ponad stuletnia lipa, jednakże kształtem przypomina rozłożysty baobab. Obiekt na stałe wrósł w pejzaż miasta i świadomość jego mieszkańców.

Baobab

Przyroda

Park urządzono w okresie przebudowy pałacu w stylu wczesnego parku angielskiego. Au-torem zagospodarowania terenów zieleni wokół pałacu był również Szymon Bogumił Zug. W romantycznej scenerii parku nie mogło zabraknąć modnych elementów nawiązujących do starożytności: przypadkowych ruin świątyń z resztkami kolumnad, okrągłej wieżyczki z napisem „Apollo Bóg Nauk, Bóg światła dary krajowi swojemu rozdaje”. Poza galerią zachodnią Zug umieścił klatkę na ptaki. W parku – ogrodzie kockim rosło 590 gatunków krzewów i drzew, w tym rośliny północnoamerykańskie z Florydy, Karoliny i Kanady. W ogrodzie istniała też pomarańczarnia i szklarnie z kwiatami.

Ogrody Pałacowe w Kocku



Ogród do dziś zachował swój pierwotny układ. Na dziedziniec rezydencji, od zachodu, prowadzi neobarokowa brama, wykonana w pocz. XX w. Od strony wschodniej rozpościera się ogród nawiązujący jeszcze w swych podziałach do renesansowego układu kwaterowego, którego głównym elementem jest salon z symetrycznie ukształtowanymi parterami, obw-iedzionymi opaskami z bukszpanów i róż. W głębi salon ten staje się nieco węższy, z półkoliście zakończonym parterem. W bezpośrednim sąsiedztwie pałacu znajduje się fontanna z figurkami puttów, odlanymi w paryskiej firmie Le Val d’Osne. W miejscu przewężenia salonów od strony wschodniej wzniesiono pomnik z kamienia polnego, na którym zamontowano brązową płytę odlaną w firmie Braci Łopieńskich w Warszawie, upamiętniającą miejsce spoc-zynku prochów żołnierzy napoleońskich uczestniczących w kampanii 1812 roku.

Park przypałacowy

w Kozłówce

dostępność: sezonowy

Utworzony został 12.07.1974 r. Jest to rezerwat stepowy z licznymi stepowymi gatunkami roślin: oman wąskolistny (Izula ensifolia) i szorstki (I. hirta), ostrożeń panoński (Cirsium pannonicum), wiśnia karłowata (Cerasus fruticosa), turzyca niska (Carem humilis) i Michale (Carem michelli), kostrzewa walezyjska (Festuca valesiaca). Rezerwat leży w miejscowości Bychawa.

Rezerwat Podzamcze


33

Rezerwat “Skarpa Dobrska” utworzony został w 1991 roku na powierzchni 39,7 ha. Obejmuje on zachodnią krawędź Równiny Bełżyckiej. Położony jest na gruntach wsi Podgórz i Dobre w granicach Kazmierskiego Parku Krajobrazowego. Przedmiotem ochrony są naturalne odsłonięcia skał czwartorzędowych oraz muraw kserotermicznych z rzadkimi gatunkami roślin. Rezerwat słynie z wąwozów, które są jednymi z najgłębszych tego typu form w Polsce. Ich głębokość dochodzi do 40 m. Spośród roślin na szczególną uwagę zasługuje tu miłek wiosenny, oman wąskolistny, wężymord stepowy, ostnica włosowata, turzyca delikatna, wisienka karłowata.

Rezerwat “Skarpa Dobrska”

Przyroda

Rezerwat przyrody “Nad Tanwią” został utworzony w 1958 roku w celu ochrony i zachowania w stanie naturalnym krajobrazu rzek Tanwi i Jelenia. Największą osobliwością rezerwatu jest seria 24 progów wodnych wysokości około 1 metra na 200-metrowym odcinku Tanwi - zwanych potocznie szumami. Szumy zostały utworzone najprawdopodobniej jeszcze w trzeciorzędzie. Rezerwat “Nad Tanwią” jest również ostoją wielu rzadkich okazów flory i fauny.

Szlak szumów rezerwat

“Nad Tanwią”


dostępność: sezonowy

34

Przyroda

Zalew jest jedną z atrakcji rejonu Suśca. Ma powierzchnię 16ha i otoczony jest lasem sosnowym. Przy zachodnim brzegu wydzielone jest kąpielisko, na którym można zażywać kąpieli zarówno słonecznych jak i wodnych.

Zalew w Majdanie

Sopockim


Białą Góra jest wzniesieniem o charakterze ostańcowym o wyskokości 349m n.p.m. Na jego stoku znajduje się wyciag narciarski, a ze szczytu mozna podziwiać Roztocze Środkowe. Na północnym stoku znajdują sie ślady grodziska z IX-XI w. Białą Góra jest wzniesieniem o char-akterze ostańcowym o wyskokości 349m n.p.m. Na jego stoku znajduje się wyciag narciarski, a ze szczytu mozna podziwiać Roztocze Środkowe. Na północnym stoku znajdują sie ślady grodziska z IX-XI w.

Biała Góra


35

Poleski Park Narodowy oferuje odwiedzającym to piękne miejsce, turystom wiele różnorodnych atrakcji, które umożliwiają poznanie przyrody Parku na wiele sposobów:

-ścieżki przyrodnicze

-szlaki turystyczne

-szlaki rowerowe

-poleski szlak konny

-wieże widokowe

Poza tym w parku jest możliwość zapoznania się z działalnością ochronną prowadzoną przez Park. Jest to możliwe dzięki wystawom, które można podziwiać w budynkach Parku:

-ogród dydaktyczny

-Ośrodek Dydaktyczno-Administracyjny

-Ośrodek Dydaktyczno-Muzealny

Ponadto Park oferuje udział w corocznych cyklicznych imprezach organizowanych przez pracowników Parku:

-Rocznicowy Rajd Pieszy “Szlakami żółwia”

-Jesienny Rajd Rowerowy “Nałęcz”

-Ogólnopolski Konkurs o Poleskim Parku Narodowym

-Międzynarodowe Biegi Ekologiczne

-Bieg Parkowca i Leśnika

Poleski Park Narodowy

Przyroda


36

W Parku najważniejszą rolę odgrywa przyroda. Tereny te, chociaż zamieszkane przez człowieka od dawna, po II wojnie światowej zostały w znacznej mierze wyludnione (ludność ukraińska, która zamieszkiwała te tereny została wysiedlona do ZSRR) i dawne ziemie uprawiane przez człowieka zarosły lasem. Świadectwa współistnienia na tym terenie wielu narodów w większości zostały zniszczone w czasie wojny lub bezpośrednio po niej. Jednakże w wielu wsiach zachowały się pojedyncze chałupy budowane jeszcze przed wojną z charakterystycznymi rzeźbionymi nad - i podokiennikami, jakich nie spotyka się w domach budowanych przez ludność polską. Czasy II wojny światowej boleśnie dotknęły tę płaską, lesistą, nostalgiczną krainę. To na terenie Sobiborskiego Parku Krajobrazowego hitlerowcy założyli jeden z obozów zagłady dla ludności żydowskiej w Sobiborze.

Sobiborski Park

Krajobrazowy

Przyroda

Rezerwat “Żółwiowe błota” obejmuje bardzo rzadkie na skalę europejską podwójne jezioro Spólne-Kosaniec i Pereszpę. Są to jeziora torfowe, zarastające. W rezerwacie znajduje się jedyne w Polsce stanowisko lęgowe żółwia błotnego, są również kolonie bobrów, tworzących żeremia. Na brzegu jeziora Spólne-Kosaniec znajduje się wieża widokowa ułatwiająca obserwację przyrody.

Rezerwat “Żółwiowe Błota”



37

Rezerwat “Jezioro Orchowe” jest rezerwatem torfowiskowym chroniącym roślinność naczyniową (wierzba lapońska, trzy rodzaje rosiczek, wierzba borówkolistna). Zbiornik wodny jest jeziorem dystroficznym, czyli jeziorem będącym w ostatnim stadium starzenia się. Proces ten zachodzi w wyniku szybkiego zarastania. Woda w jeziorze jest brunatna, bardzo silnie zakwaszona, o minimalnej ilości tlenu. W jeziorze niewielka ilość tlenu nie może spowodować rozkładu dużej ilości szczątków roślinnych, stąd zarastanie zbiornika. Szczątki roślinne dają początek torfowiskom wysokim i przejściowym.

Rezerwat “Jezioro

Orchowe”

Przyroda

Roztoczański Park Narodowy zlokalizowany na Roztoczu Środkowym, objął swymi granicami jedne z najcenniejszych wartości przyrodniczych tego regionu. Swoją unikalność Roztocze, a tym samym i Park, zawdzięcza licznym procesom jakie zachodziły tutaj na przestrzeni dziejów. To właśnie one wycisnęły swoje piętno na organizmach zasiedlających ten teren. Specyficzny klimat Roztocza, przeplatanie się ciepłych i zimnych mas powietrza, zadecydowały o charakterze wykształconej tu szaty roślinnej. Ona z kolei stworzyła odpow-iednie siedlisko dające ogromne możliwości rozwojowe dla różnych grup systematycznych zwierząt.

Roztoczański Park Narodowy



38

Ścieżka rozpoczyna się przed Ośrodkiem Edukacyjno - Muzealnym RPN, przy budynku Dyrekcji RPN w zabytkowej części Zwierzyńca. Prowadzi na południe ukazując Pomnik Pamięci Poległych Leśników oraz obszar ochrony ścisłej Bukowa Góra z pięknym borem jodłowym i buczyną karpacką. Na ścieżce znajduje się punkt widokowy z panoramą na strefę krawędziową Roztocza Środkowego. Ścieżka kończy się w Sochach przy cmentarzu upamiętniającym pacyfikację wsi 1 czerwca 1943r.

Ścieżka na Bukową Górę

Przyroda

Szczebrzeszyński Park Krajobrazowy prawie w całości położony jest we wschodniej części Roztocza Zachodniego i obejmuje dolinę rzeki Gorajec oraz fragmenty dolin Wieprza i Poru. Park został utworzony w 1991 r. na obszarze 20 209 ha.

Obszar ten charakteryzują liczne wąwozy lessowe urozmaicające krajobraz pól i terenów leśnych. Średnie zagęszczenie wąwozów na obszarze parku wynosi 3 km/km 2 a maksy-malnie 9 km/km 2 . Zbocza wąwozów dochodzą do kilku metrów wysokości, natomiast szerokość ich dna wynosi od kilkudziesięciu centymetrów do 20m.

Szata roślina Parku jest zróżnicowana. Najbardziej wartościowe pod względem przyrod-niczym są silnie rozczłonkowane zbiorowiska leśne, z dużym udziałem buczyny karpackiej porastającej zbocza wzniesień i jarów. W Parku występuje wiele gatunków roślin będących pod ochroną: pełnika europejskiego, storczyka szerokolistnego i samiczego, obuwika pos-politego, podkolana białego, zawilca wielkokwiatowego, rosiczkę okrogłolistną i pośrednią, orlika pospolitego, miłka wiosennego i inne.

Szczebrzeszyński Park

Krajobrazowy



39

Krasnobrodzki Park Krajobrazowy zajmuje powierzchnię 9390 ha, obejmując pasmo zalesionych wzgórz wapiennych, wśród których znajduje się najwyższe wzniesienie Roztocza Środkowego – Wapielnia. Z nich wypływają Szum, Sopot i Potok Łosiniecki. Zbocza i dna dolin pokrywają piaski tworzące wysokie wydmy. Wiele tu lasów, w tym przepiękne drzewostany jodłowe i bukowe, które zobaczyć można m.in. w rezerwacie „Św. Rocha” (202,60 ha). Przez park przebiegają trzy szlaki turystyczne: zielony „im. W. Podobińskiej” (dawny „rezerwatów”), czerwony „partyzancki” i czarny „łącznikowy” (Nowiny - Krasnobród). Dodatkowo w okolicy Krasnobrodu wyznakowano ścieżkę dydaktyczną (do Hutek) i dwie ścieżki spacerowe (do wsi Szur i do kapliczki w rezerwacie „Św. Rocha”).

Krasnobrodzki Park

Krajobrazowy

Przyroda

Rezerwat leśno – stepowy „Łabunie” o powierzchni 108,54 ha, utworzony 5.IX.1959 r. położony jest na terenie wsi Dąbrowa gmina Łabunie. Rezerwat ten jest jednym z największych w Polsce obiektów przeznaczonych do ochrony roślinności stepowej, przy czym cechą charakterystyczną jest tutaj występowanie muraw kserotermicznych ( roślinność sucho i ciepłolubnych) na względnie płaskim terenie w mozaice pomiędzy zbiorowiskami leśnymi. Wśród roślin dominują : miłek wiosenny, oman wąskolistny, len złocisty, ciemiężyca czarna oraz storczyk kukawka, obuwik pospolity, pierwiosnka lekarska, zawilec wielkokwiatowy.

Rezerwat leśno – stepowy



Doskonałym miejscem do wypoczynku, rekreacji i uprawiania sportów wodnych jest zbiornik wodny Nielisz, którego lustro wody zajmuje obszar 950 ha, co klasyfikuje go na 1 miejscu po wschodniej stronie kraju i 11 miejscu w Polsce pod względem wielkości. Stare dorzecze rzek Por i Wieprz, na którym powstał zalew obfituje wieloma gatunkami ryb, stwarzając dla wędkarzy swoisty raj. Otoczony iglastymi lasami tworzy niepowtarzalny krajobraz oraz doskonałe warunki wypoczynku.

Zalew “Nielisz”

Rezerwat torfowiskowy “Wieprzec” znajduje się na gruntach wsi Wieprzec – Wychody. Rezerwat utworzono w 1986 r. w celu ochrony roślinności torfowiskowej doliny górnego biegu rzek Topornicy i Wieprzca. Ma blisko 32 ha powierzchni. W rezerwacie są bardzo zróżnicowane gleby, m.in. torfowe, bielicowe, brunatne i bagienne. Tuż za południową granicą rezerwatu występują nawet niewielkie (do 1,5 m wysokości) wydmy piaszczyste. Dzięki temu zróżnicowaniu gleb rosną tam zarówno rośliny torfowiskowe, łąkowe, jak i murawy. Spośród roślin chronionych warto wymienić wierzbę lapońską, goździka pysznego, pełnika europejskiego, gnidosza królewskiego, goryczkę bagienną oraz dwie odmiany storczyka - szerokolistnego i plamistego. W rezerwacie można zobaczyć: konwalię majową, lilię złotogłów i sasankę otwartą.

Rezerwat torfowiskowy

“Wieprzec”



40

Rezerwat stepowy o pow. 108,54 ha, utworzony w 1959 roku - chroni siedlisko rzadkich roślin stepowych i jest jednym z największych rezerwatów tego typu w Polsce. Teren porasta rzadki las sosnowy z silnie odrastającymi: dereniem świdnią i tarniną. W runie występuje sporo roślin stepowych, takich jak: miłek wiosenny, len złocisty, oman wąskolistny, gółka długoostrogowa, ciemiężyca czarna.

Rezerwat stepowy

Przyroda

Atrakcją geologiczną Krasnobrodu jest stanowisko dokumentacyjne „Kamieniołom” utwor-zone na nieczynnym wyrobisku. Odsłonięta ściana ma ok. 30m wysokości i 165m długości. Można tu znaleźć odciski flory i fauny sprzed wielu milionów lat. Miejsce to pełni funkcję dydaktyczno-naukową. Na szczycie kamieniołomu w 2002 roku wzniesiono budowlę w kształcie wieży (baszty), która pełni funkcję punktu widokowego. Z wieży można podziwiać panoramę Krasnobrodu.

Kamieniołom



Bialskopodlaski Obszar Chronionego Krajobrazu zajmuje obszar w trójkącie: Biała Podlaska - Międzyrzec Podlaski - Komarówka Podlaska.

Największym walorem tego obszaru są bogate w runo lasy o charakterze naturalnym. Spotkać tu można takie gatunki roślin chronionych jak storczyki czy lilię złotogłów. Południową część tego obszaru przecina kanał Wieprz - Krzna i znajduje się tu zbiornik retencyjny w Żeliznej (335 ha lustra wody).

Bialskopodlaski Obszar

Chronionego Krajobrazu

Przedmiotem ochrony jest zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych łęgu dębowego nadrzecznego lasu liściastego występującego w strefie podmokłej, z licznymi drzewami pomnikowymi i rzadkimi roślinami runa. Las łęgowy zajmuje prawie 73% powi-erzchni drzewostanu. Na terenie rezerwatu stwierdzono występowanie jelenia szlachet-nego, sarny, dzika, lisa oraz łosia. Występują tu również gatunki rzadkich ptaków: bociana czarnego, orlika krzykliwego, puszczyka oraz zimorodka.

Rezerwat “Łęg Dębowy”



41

Rezerwat przyrody znajdujący się na terenie gminy Terespol w województwie lubelskim. Przedmiotem ochrony (wg aktu powołującego) jest zachowanie miejsc lęgowych czapli siwej oraz ostoi wielu ptaków śpiewających. Ogólną liczebność czapli siwej ocenia się na 8-10 tys. par.

Rezerwat “Czapli Stóg”

Przyroda

Przedmiotem ochrony są drzewostany położone na skarpie rzeki Bug z licznymi drzewami pomnikowymi. Jest to miejsce wyjątkowo bogate w formy przyrodnicze, które znajdują się na niewielkim obszarze, dlatego uważa się, że nie powinna go ominąć żadna osoba chcąca poznać uroki Podlasia i obszarów nadbużańskich. Drzewostan rezerwatu tworzą dęby szypułkowe w wieku 100-140 lat, lipa drobnolistna, osika i klon zwyczajny.

Rezerwat “Szwajcaria

Podlaska”dostępność: całoroczny


Chełmski Park Krajobrazowy zajmuje pow. 14.000 ha. Celem utworzenia parku była ochrona cennych ekosystemów leśnych i torfowych obfitujących w rzadkie i chronione gatunki roślin i zwierząt. Specyficzne cechy szaty roślinnej uwarunkowane są obfitością węglanu wapnia w podłożu. W zasięgu parku znajdują się cenne, nieznacznie przekształcone kompleksy leśne (siedliska borowe, grądowe i łęgowe ze znaczną liczbą roślin rzadkich).

Okolice Chełma są miejscem występowania unikalnych w skali kraju torfowisk węglanowych. Szczególne zróżnicowanie siedliskowe warunkuje niezwykłe bogactwo faunistyczne parku. Stwierdzono tutaj gniazdowanie 152 gatunków ptaków m.in.: czarnych bocianów, żurawi, orlików krzykliwych, wodniczki (jeden z najbardziej zagrożonych wyginięciem ptaków europejskich), sowy błotnej, dubelta, kulika wielkiego i innych gatunków. W okolicach Stanisławowa, na torfowiskach i w obszarach Leśnictwa Sawin występuje żółw błotny. Na terenie parku utworzono trzy rezerwaty przyrody: leśny - “Bachus” (rok powstania 1958) i torfowiskowe - “Brzeźno” (1973r.) i “Bagno Serebryskie” (1991r.) o łącznej pow. 625 ha. W rezerwatach “Bagno Serebryskie” i “Brzeźno” ustawiono dwie wieże obserwacyjne. W Brzeźnie powstał też ośrodek dydaktyczno-muzealny.

Chełmski Park Krajobrazowy


42

Czartowe pole jest rezerwatem krajobrazowo-leśnym. Obejmuje przełom rzeki Sopot przez krawędź Roztocza. W poprzek koryta rzeki występują progi skalne z piaskowca trzeciorzędowego. Od parkingu przy rezerwacie prowadzi ścieżka spacerowa o długości ok.4 km,oznakowana kolorem niebieskim. Podczas spaceru napotkamy ruiny dawnej hamerni (dawnej kuźni) ordynacji zamojskiej, a także groby partyzantów.

Rezerwat “Czartowe pole”

Przyroda


Strzelecki Park Krajobrazowy charakteryzuje się ubogą rzeźbą terenu. Dominują tutaj obszary płaskie, z rzadka urozmaicone pagórami o niewielkiej wysokości względnej. Najbardziej czytelną formą rzeźby jest rozległa dolina Bugu, osiągająca największą szerokość w północnej części parku. Rzeka ma charakter naturalny, tworzy liczne zakola. Pozostałością wielu dawnych odciętych przez rzekę zakoli są starorzecza, tzw. “bużyska”, ulegające szybkiemu zarastaniu. Jest to typowy park leśny z dominacją gatunkową sosny. W parku występuje wiele rzadkich gatunków roślin, 35 znajduje się pod ścisłą ochroną m.in..: obuwik pospolity, storczyk kukawka i goździk pyszny.

Lasy Strzeleckiego PK zostały wpisane na listę ostoi ptaków o znaczeniu krajowym, natomiast dolina Bugu jako ostoja o znaczeniu europejskim. Niektóre z gatunków ptaków, jak np. orlik krzykliwy znalazły tu optymalne warunki do rozrodu. Liczne są również inne gatunki drapieżnych ptaków leśnych: myszołowy, jastrzębie, trzmielojady. Z innych kręgowców należy wymienić ginącego w Polsce żółwia błotnego oraz bobra i wydrę. Na terenie parku utworzono dwa rezerwaty przyrody: ,,Siedliszcze” i ,,Liski”, o łącznej pow. 106 ha. Za pomniki przyrody (w parku i jego najbliższym sąsiedztwie) uznano 11 obiektów.

Strzelecki Park

Krajobrazowy


Rezerwat stepowy o pow. 108,54 ha, utworzony w 1959 roku - chroni siedlisko rzadkich roślin stepowych i jest jednym z największych rezerwatów tego typu w Polsce. Teren porasta rzadki las sosnowy z silnie odrastającymi: dereniem świdnią i tarniną. W runie występuje sporo roślin stepowych, takich jak: miłek wiosenny, len złocisty, oman wąskolistny, gółka długoostrogowa, ciemiężyca czarna.

Rezerwat stepowydostępność: całoroczny

43

Szlak wyznaczony w celu upamiętniania jednego z największych dokonań Jagiellonów, jakim było zawarcie w 1569 r. Unii Polsko-Litewskiej w Lublinie.Szlak rozpoczyna się od Kaplicy Trójcy Świętej na Zamku Lubelskim. Kaplica jest unikatowym przykładem połączenia sztku i Bizacjum ze Sztuką łacińskiej Europy. Następny przystanek to Plac po Farze, z malowniczym widokiem na Kalinę. Stąd już blisko do klasztoru Ojców Dominikanów. Fasada kościoła w stylu renesansu lubelskiego zaprasza do bogatych wnętrz. Warto przystanąć przy renesansowej Kamienicy Lubomelskich w Rynku pod nr. 8. Pozostają jeszcze dwa kompleksy klasztorne Pobernardyński kościół pw. Nawrócenia św. Pawła i pobry-gidkowski kościół pw. Wniebowzięcia NMP Zwycięskiej.Szlak kończy się pod Pomnikiem Unii Lubelskiej na Placu Litewskim

Jagielloński Szlak Unii Lubelskiej

Aktywnie

Położenie Lublina - na pograniczu kulturowym wschodniego i zachodniego chrześcijaństwa, a także na ważnych szlakach handlowych, które istniały tu już we wczesnym średniowieczu, sprawiło, że przez wieki miasto odznaczało się wielokulturowością. Jego mieszkańcy wyznawali różne religie, a znaczna ich część posługiwała się odmiennymi językami. W Lublinie znajdziemy cerkwie obrządku wschodniego, kościół protestancki, zabytki kultury żydowskiej. Z łatwością wczujemy się w klimat wieloetniczności.Oznaczenie: zielone, czas przejścia: 3-4 godziny.

Szlak Wielokulturowy

44

Aktywnie

Lublin należy do tych miast Polski, w których przez stulecia mogła rozwijać się swobod-nie kultura hebrajska. Bujny rozkwit nauk judaistycznych spowodował, że nasze miasto określano mianem Jerozolimy Królestwa Polskiego a nawet żydowskim Oxfordem.Wędrówkę rozpoczynamy przy kamiennym obelisku na Placu Zamkowym chwilę zadumy przeżywamy w miejscu dawnego kompleksu synagogalnego. Nastepnie udajemy się na Stary Kirkut, przy ul. Kalinowszczyzna. Jest to miejsce dawnego grodziska. Niedaleko stąd do Nowego Kirkutu, przy ul. Walecznych. Kolejny przystanek to chluba Lublina z lat 30 XX wieku, dawna Uczelnia Mędrców-Jesziwa. Obok dawny Szpital Żydowski, oraz dawny Dom Ludowy im. Icchaka Lejby Pereca z 1936 r. Nastepnym obiektem jest jedyna zachowana sprzed wojny lubelska bożnica przy ul. Lubartowskiej. Zostaje jeszcze pomnik Ofiar Getta, budynek dawnej siedziby Centralnego Komitetu Żydów w Polsce oraz Wojewódzkiego Komitetu Żydów w Lublinie, dawny Żydowski Dom. Szlak kończy się w Bramie Grodzka, która dzieliła dawny Lublin polski od żydowskiego. Dziś mieści się tu Teatr NN, badający historię żydowskiego Lublina..

Szlak Pamięci Żydów

Lubelskich

45

Aktywnie

Trasa spływu wiedzie rzeką Bystrzycą wzdłuż ścieżki rowerowej przez centrum miasta. Kajakrze po kolei mijają na swoim szlaku Os. Nałkowskich, Most Kolejowy, Lubelski Klub Jeździecki, gdzie można przystanąć, wysiąść z kajaka i w malowniczym miejscu odpocząć czy nawet zrobić grilla, Cukrownię Lublin, Politechnikę Lubelską, Park Ludowy kończąc przy Dworku Grafa.Płynąc Bystrzycą nie odczuwa się, że jest to sam środek miasta, bujna roślinność porastająca zbocza rzeki sprawia, że przez te dwie czy trzy godziny można odpocząć i zregenerować siły. Na trasie całego spływu nieodłącznymi towarzyszkami podróży są kaczki, można natknąć się również na perkoza, bobra i wydrę. Odkrywanie Lublina z perspektywy rzeki to świetny pomysł na letnie i pogodne weekendy.Cena spływu w kajaku 1-os. 25 zł.Cena spływu w kajaku 2-os. 35zł.

Spływ Bystrzycą

W założeniu szlak ten miał umożliwić poznanie walorów przyrodniczych i miejsc walk partyzanckich II wojny światowej.

Szlak czerwony („partyzancki”)

46

Aktywnie

Roztocze jest krainą położoną pomiędzy Wyżyną Lubelską a Kotliną Sandomierską. Ciągnie się dość wąskim pasem wzniesień o zmiennej szerokości od 12 do 35 km i długości 185 km od Kraśnika do Lwowa z czego w granicach Polski znajduje się ok. 110 km. Budowa geologiczna i różnorodność krajobrazu stały się podstawą podziału Roztocza na Zachodnie, Środkowe i Wschodnie.Centralny Szlak Rowerowy Roztocza I etap Kraśnik - Zwierzyniec prowadzi przez teren Roz-tocza Zachodniego ciągnącego się od Kraśnika po Szczebrzeszyn i Zwierzyniec. Obszar ten pokrywa gruba warstwa lessu zalegająca na kredowych skałach wapiennych. Występują tu liczne, długie i głębokie na 20 metrów wąwozy, których zbocza porośnięte są grądami. Na-jbardziej efektowne i malownicze sieci wąwozów występują między Batorzem i Turobinem oraz w tzw. Piekiełku pomiędzy Szczebrzeszynem a Kawęczynkiem. Najwyższe wzniesienie Roztocza Zachodniego wynosi 343 m n. p. m (Dąbrowa). Dla Roztocza Zachodniego charak-terystyczne są również faliste krajobrazy pól uprawnych, tworzące tzw. “szachownice pól” z wyraźnymi progami miedz, zapobiegających erozji. Różnorodność i bogactwo przyrodnicze tych ziem spowodowały utworzenie Szczebrzeszyńskiego Parku Krajobrazowego.

Centralny Szlak Rowerowy

Roztocza. Etap I. Kraśnik

- Zwierzyniec

47

Aktywnie

Początek szlaku zaczyna się w Janowie Lubelskim - mieście, założonym w 1640 r. przez rodzinę Zamoyskich. Obiekty, które warto zwiedzić, to: barokowy kościół , carskie więzienie , Muzeum Regionalne , zabytkowy browar , wystawa przyrodnicza wraz z ekspozycją kolejki leśnej. Dużą atrakcją turystyczną Janowa Lubelskiego jest - położony na skraju Lasów Janowskich, 40 - hektarowy urokliwy zalew wraz z rozbudowaną infrastrukturą turystyczną. W przeszłości tereny wokół Janowa Lubelskiego były widownią licznych walk partyzanckich z niemieckim okupantem (pomnik i cmentarz wojenny na Porytowym Wzgórzu).W Lasach Janowskich mamy możliwość podziwiania nieskalanej przyrody, urokliwych zakątków ( uroczysko „Kruczek” ) oraz dość licznych rezerwatów przyrody. Warto również zobaczyć przykłady architektury drewnianej : sakralnej (kościół w Momotach Górnych), mieszkalnej (chałupy w Szklarni i w Łążku Ordynackim) i budowle rzemieślnicze (zagroda garncarska, pracownia garncarska i pracownia kaflarska w Łążku Garncarskim).Lasach Janowskich są wytyczone szlaki dydaktyczne , które mają przybliżyć turyście gospodarkę leśną, florę i faunę tych okolic.

Szlak pn. „Wyprawa do Leśnego Skarbca”

48

Aktywnie

Trasa rozpoczyna się w Janowie Lubelskim przy placu targowym nad rzeką Białą. Prowadzi przez Rudę – wieś, powstałą w XVII wieku (nazwa Ruda pochodzi od wydobywanej tam rudy żelaza). Niegdyś istniała tam Cegielnia Ordynacka, z której pochodził bednarz Wojciech, któremu objawiła się Matka Boska. Obecnie Ruda znajduje się w granicach administra-cyjnych Janowa Lubelskiego. Trasa przebiega przez niezamieszkałe tereny leśne, przecinając wiele ciekawych miejsc, m. in.: bagno “Wielki Ług” , rzekę Borownica , torowisko kolejki leśnej . W odległości około kilometra od Rudy umiejscowiony jest rezerwat “Imielty Ług” - jeden z najpiękniejszych rezerwatów przyrody o charakterze bagienno-torfowiskowym.Szlak prowadzi do Łążku Garncarskiego – ośrodka rzemiosła ludowego, gdzie wytwarzane są wyroby ceramiczne, wyróżniające się bogatą skalą barw i interesującą ornamentyką. Charakterystyczną cechą tej ceramiki jest motyw kogucika, kielichowata forma doniczki oraz polewanie naczyń pobiałką.Obecnie działają trzy pracownie garncarskie, wytwarzające ceramikę, opartą na dawnych wzorach. Pracownie przyjmują turystów i organizują pokazy; można tu również nabyć wyroby garncarskie i skosztować tradycyjnych dań regionalnych.

Szlak Glinianych Garnków

Sztandarowymi zabytami Lublina są kaplica Św. Trójcy na zamku. O wnętrzu bizantyjskim a z zewnątrz o kubaturze zachodniego gotyku. Drugą flagową atrakcja są kościoły w stylu renesansu lubelskiego. To styl przejściowy między gotykiem a renesansem.Na tym jedna nie koniec. Arcyciekawa jest lubelska starówka, z zachowanym średniowiecznym układem urbanistycznym.Wizytówką miasta jest średniowieczna Brama Krakowska nakrytej barokowym hełmem. Niedaleko satąd do strzelistej Wierzy Trynitarskiej, skąd rozciąga się przepiękny widok na starówkę. Perłą jest klasztor dominikański z 750 letnią historią. Wrażenie robi XIX wieczny teatr Osterwy.Oznaczenie: żółte, długość: 3km, czas przejścia: 2,5-3 godziny

Szlak Zabytków Architektury

49

Aktywnie

Trasa rozpoczyna się przed siedzibą Ośrodka Edukacji Ekologicznej Nadleśnictwa Janów Lubelski. Na początkowym etapie trasy mijamy: ekspozycję taboru kolejki wąskotorowej, prywatny ośrodek jazdy konnej „Karino”, tereny rekreacyjne, położone wokół zalewu i docieramy do uroczyska Kruczek. Kruczek, położony nad rzeką Trzebensz - z drewnianym pomnikiem, będącym jednocześnie kapliczką (poświęconą św. Antoniemu i rzeźbioną w drewnie drogą krzyżową), upamiętnia partyzanckie oddziały z czasów II wojny światowej. Na szlaku rozmieszczono tablice informacyjne, omawiające niektóre zagadnienia, związane z gospodarką leśną oraz tabliczki, wskazujące kierunek jazdy. Przez ostępy leśne docieramy do wsi Szklarnia, która jest ostoją konika biłgorajskiego. Znajdujemy tam stajnie i wybiegi dla koni, zadaszenie turystyczne i niewielkie pole biwakowe. Na trasie znajdują się pomnikowe dęby, lipy i wiązy. Następnie trasa prowadzi z powrotem do Ośrodka Edukacji Ekologicznej.

Trasa szlaku przebiega przez najpiękniejsze miejsca Powiatu Janowskiego. Rozpoczyna się w Janowie Lubelskim, prowadzi przez Kotlinę Sandomierską, fragment Roztocza Zachod-niego i Wyżyny Lubelskiej. Łączy miejsca związane z wydarzeniami historycznymi z okresu Powstania Styczniowego (miejsce walki powstańców i grób płk M. Borelowskiego Lelewela i II wojny światowej (miejsce największej na Ziemiach Polskich bitwy partyzanckiej - Porytowe Wzgórze, uroczysko „Kruczek” - miejsce spotkań partyzanckich, pacyfikowane wsie).

„Edukacyjna trasa rowerowa

Ośrodka Edukacji Ekologicznej”

„Okrężny Szlak Rowerowy

Dookoła Powiatu Janowskiego”

50

Aktywnie

Lublin jest miastem, w którym urodziły się, mieszkały, tworzyły lub realizowały swoje misje zawodowe i społeczne - znane osoby, nie tylko polskiej narodowości. Nie zawsze były one związane z Lublinem przez całe życie. Tworząc ten szlak turystyczny, przypominamy najsławniejsze i najbardziej znane postaci historyczne, których życie i działalność można utożsamiać z naszym miastem. Są wśród nich zarówno polscy królowie, znani poeci i pisarze, muzycy, uczeni, a także wielcy ludzie Kościoła - wśród nich Prymas Tysiąclecia ks. Kardynał Stefan Wyszyñski i papież Jan Paweł II.Oznakowanie: czarne, przystanków 16, czas przejścia 2,5-3,5 godziny.

Przebieg: Urszulin PKS (Dyrekcja PPN) - Zabrodzie - Bieleckie - Borysik - Świerszczów - rez. “J. Świerszczów” Kopina - Wólka Cycowska - Cyców - Kol. Kulik - Buza - Olchowiec - Pniówno - Krobonosz - rezerwat florystyczny “Stawska Góra”- Parypse- Horodyszcze- Kol. Horodyszcze - Wzgórze Widokowe “Dziewicza Góra” - Chełm ( ulice Budowlana, Szpitalna, Lubelska PKP Chełm Miasto, Podziemia Kredowe, Lwowska) - Pokrówka - zbiornik retencyjny na rzece Uherce - Weremowice - Kolonia Uher - Zagroda - Kolonia Depułtycze - Kasiłan - Sielec - Kumów Plebański - Kolonia Leszczany - Alojzów -cmentarz wojskowy 1 918 roku Wojsławice PKS.

Szlak Znanych Lublinian

Szlak Rezerwatów

Przyrody - zielony

Przebieg: Chełm Podziemia Kredowe - ulica Lubelska, Szpitalna - Stańków - Srebrzyszcze - rez. torfowiskowy “Bagno Serebryskie - Brzeźno Ośrodek Dydaktyczno - Muzealny Zarządu Chełmskich Parków Krajobrazowych - rezerwat torfowiskowy “Brzeźno” w Chełmskim Parku Krajobrazowym - rezerwat torfowiskowy “Roskosz”- Ostrów - Turka - Dorohusk PKP.

Szlak biegnie z Pagórów Chełmskich następnie Obniżenie Dorohuczy ( Pawłowski Obszar Chronionego Krajobrazu ) w kierunku Wyniosłości Giełczewskiej.

Przebieg: Chełm PKP ( Al. J. Piłsudskiego, ulice: I Pułku Szwoleżerów, Młodowskiej, Szkolna, Lubelska - Chełmskie Podziemia Kredowe, Lubelska PKP Chełm Miasto, Trubakowska, Ma-jdan ) - Kolonia Marysin - szosa 83 - Klementynów - Aleksandria Krzywowolska - Krętowiny - Pawłów - Krasne - Józefin - Zalesie Kańskie - Staw Starszy Pan- między Stawami Kańskimi a Stawem Zgnilec Kanie - Wólka Kańska - Ewopole - grodzisko Horodysko - Kanał Wieprz - Krzna i rzeka Wieprz - Trawniki PKP.

Szlak Chełmskich Torfowisk

Węglanowych - niebieski

Szlak I Korpusu Pancernego

- czerwony

51

Aktywnie

Powiat Hrubieszowski: Hrubieszów - Moroczyn (ruiny zespołu dworskiego z XIX w., park podworski ze stawem, starym cmentarzem prawosławnym i mogiłą podchorążego Stanisława Bąka z 1939 r.) - Husynne (szlak bocianich gniazd, cmentarz wojenny) - Strzyżów (późnobarokowy pałac z XVIII wieku, drewniana cerkiew z XIX wieku)- Rogalin - Łuszków - Wieniawka - Horodło - Bereżnica - Matcze.

Przebiega południowym skrajem kompleksu “Bagno Bubnów” PPN, przecina krawędź Pagórów Chełmskich, obejmując północną część Chełmskiego Parku Krajobrazowego i opada ku dolinie Bugu w północnym rejonie Obniżenia Dubienki.

Szlak “Nadbużański”

- czerwony

Szlak “Pojezierny Południowy”

-żółty

Szlak rozpoczyna się z Obniżenia Dubienki biegnie przez krawędź Grzędy Horodelskiej wzdłuż Działów Grabowiekich na Wyniosłość Giełczewską, umożliwiając penetrację krajoznawczą całej północnej części Grabowiecko - Strzeleckiego Obszaru Chronionego Kra-jobrazu i Skierbieszowskiego Parku Krajobrazowego oraz poznanie związków T. Kościuszki, jako bohatera wojny obronnej 1792 roku z ziemią chełmską.

Szlak przecina południkowo Pagóry Chełmskie i Działy Grabowieckie, przybliżając tradycje innowiercze dawnej szlachty ziemi chełmskiej.

Szlak “Tadeusza Kościuszki” - niebieski

Szlak “Ariański”-żółty

52

Aktywnie

Licząca ponad 30 km ścieżka rozpoczyna się na południowych obrzeżach Chełma, w okolicy Lasu Borek. Następnie wiedzie przez miejscowości Strupin Duży, Kol. Krzywice, Depułtycze Królewskie, Depułtycze Nowe, Zagrodę, Uher, Weremowice i Zawadówkę. Zakończenie szlaku znajduje się przy drodze Chełm - Krasnystaw. Ścieżka prowadzi przez malownicze tereny Pagórów Chełmskich i umożliwia podziwianie panoramy Chełma, ze wzniesień leżących na południe od miasta.

Trasa liczy 19 km i umożliwia poznanie walorów Lasów Czułczyckich. Ścieżka rozpoczyna się na północnych obrzeżach Chełma i biegnie w okolicy zalewu “Stańków”, miejscowości Stańków oraz przez tereny leśne w pobliżu wsi Czułczyce i Sajczyce. Na trasie znajduje się ostoja ptactwa i tereny planowanego rezerwatu leśno-torfowiskowego “Cichy Kąt”. Ścieżka kończy się w miejscowości Ruda - Wieś.

Trasa rowerowa “Południowe

panoramy Chełma”

Trasa rowerowa “Leśne ostępy Chełmskiego

Parku Krajobra-zowego”

Trasa umożliwia poznanie nadbużańskiej przyrody i krajobrazu. Bug jest nieuregulowaną i jedną z nielicznych dużych rzek w Europie, która zachowała naturalny charakter. Na tym terenie znajdują się również cenne obiekty dziedzictwa kulturowego m.in. cerkwie i i forty twierdzy brzeskiej. Sanktuaria w Jabłecznej, Pratulinie, Kostomłotach i Kodniu ściągają tłumy wiernych, a słynna stadnina koni czystej krwi arabskiej w Janowie Podlaskim – miłośników koni. Obszar ten charakteryzuje się dobrze zachowaną drewnianą zabudową wsi. Trasę poprowadzono drogami o nawierzchniach zarówno utwardzonych, jak i gruntowych.

Szlak znakowany kolorem czerwonym, przebiega przez wschodnią część województwa lubelskiego, w sąsiedztwie rzeki Bug, wyznaczającej granicę Polski z Białorusią. Są to tereny Niziny Podlaskiej, Polesia Zachodniego Lubelskiego i Polesia Wołyńskiego.Trasa umożliwia poznanie nadbużańskiej przyrody i krajobrazu. Bug jest nieuregulowaną i jedną z nielicznych dużych rzek w Europie, która zachowała naturalny charakter. Czyste powietrze, uroczy krajobraz oraz bogactwo flory i fauny stwarzają doskonałe warunki do wypoczynku na łonie natury, z dala od zgiełku miast. Region może się również poszczycić cennymi obiektami dziedzictwa kulturowego. Uwagę zwraca wielokulturowość i wieloreligijność nadbużańskich obszarów. To miejsce styku kultury wschodu i zachodu. Świadectwem wzajemnego przenikania się kultur są zachowane świątynie i cmentarze.

Nadbużański Szlak Rowerowy

Janów Podlaski – Włodawa

Nadbużański Szlak Rowerowy

53

Aktywnie

Szlak zaczyna swój bieg w Kryłowie, nastepnie prowadzi nas do kapliczki Św. Mikołaja. W dalszej drodze mijam kolonie czapli siwej w tzw Czaplińcu i docieramy do Kosmowa. Z Kos-mowa przez Cichoborz dotrzemy do miejsca wykopalisk archoelogicznych i Chaty Gotów.Szlak znakowany kolorem niebieskim (system PTTK: poziome paski biały-niebieski-biały).

Ścieżka historyczno-przyrodnicza „Królewski Kąt” prowadząca z Gródka do Czumowa przez wodne, szuwarowe i nieleśne ekosystemy, objęte ochroną w ramach Nadbużańskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Na zboczach doliny Bugu znajdują się stanowiska cennej roślinności kserotermicznej. Występuje tu suseł perełkowany i liczne gatunki ptactwa wod-nego. Na trasie ścieżki znajduje się grodzisko w Gródku i XIX-wieczny pałac w Czumowie. Trasa liczy 7 km długości i zlokalizowano na niej 7 przystanków z tablicami informacyjnymi.

Szlak Gocki

Ścieżka historyczno

-przyrodnicza

Szlak wiedzie przez zachodnią część Wyżyny Lubelskiej. Bierze on początek w Kazimierzu Dolnym – miasteczku malowniczo położonym w przełomowej dolinie Wisły, z wspaniałą renesansową zabudową. Następnie przebiega przez Płaskowyż Nałęczowski, objęty na tym obszarze ochroną w ramach Kazimierskiego Parku Krajobrazowego. Dalej przez wioskę Męćmierz z ciekawą, drewnianą zabudową przecina Równinę Bełżycką, mijając z zachodniej strony Małopolski Przełom Wisły. W miejscowości Dobre, przy Skarpie Dobrskiej, będącej efektownym akcentem Równiny Bełżyckiej, szlak wkracza na monotonny obszar Kotliny Chodelskiej. Zachodnia część tej krainy, przez którą przebiega trasa, charakteryzuje się znacznym udziałem sadów i chmielników w jej ogólnej powierzchni. Szlak wiedzie tu na dość długim odcinku wzdłuż wału przeciwpowodziwego Wisły. Dalej wkracza na teren Wzniesień Urzędowskich. Przecina Wrzelowiecki Park Krajobrazowy, prowadząc m. in. koło zalewu rekreacyjnego w Kluczkowicach. Następnie ponownie zbliża się do doliny Wisły w miejscowości Józefów, co jest doskonale widoczne z punktu widokowego koło Nietrzeby. Dalszy odcinek prowadzi doliną Wyżnicy, a następnie Urzędówki, gdzie znajdują się warte uwagi miejscowości o tradycjach garncarskich – Bęczyn i Urzędów. Następnie szlak powraca do doliny Wyżnicy i dochodzi do Kraśnika.

Szlak Kazimierz Dolny - Kraśnik

54

Aktywnie

Jest to trasa łatwa poprowadzona przeważnie drogami o nawierzchni asfaltowej. Liczne zjazdy i podjazdy oraz punkty widokowe czynią ją bardzo atrakcyjna krajobrazowo. Na trasie Nałęczów – lubelskie uzdrowisko, Wąwolnica – słynna z kultu Matki Bożej Kębelskiej, Kazimierz Dolny – nadwiślańska perła renesansu. Szczególnie interesujące krajobrazowo są ostatnie 20 km trasy poprowadzone przez Kazimierski Park Krajobrazowy oraz fragmenty trasy przecinające dolinę rzeki: Czechówka, Bystra.

Szlak umożliwia poznanie malowniczych terenów położonych na zachód, północ i płn.- wsch. od Lublina. Duża część trasy wiedzie przez Obszar Chronionego Krajobrazu “Dolina Ciemięgi”. Po drodze można zwiedzić m.in.: XVI-wieczny, odrestaurowany dwór obronny w Jakubowicach Konińskich, późnorenesansowy kościół parafialny z II poł. XVII w. w Dysie, dwór z XIX w. w Pliszczynie, ruiny pałacu z XVI/XVII w. i park krajobrazowy w Jakubowicach Murowanych.

Szlak row-erowy Lublin –

Nałęczów – Kazimierz

Dolny

Szlak Doliny Ciemięgi

Ciekawy szlak spacerowy o dużych walorach rekreacyjno - przyrodniczych umożliwiający poznanie zachodniego brzegu Zalewu Zemborzyckiego, doliny Bystrzycy, obszarów leśnych na Płaskowyżu Świdnickim, oraz kilku miejscowości.Na 23 km trasy znajduje się REZERWAT LEŚNY WIERZCHOWISKA o pow. 24,5 ha, chroniący żyzny, stary las grądowy z dębami szypułkowymi, lipą drobnolistną, brzozą brodawkowatą i modrzewiem oraz cennym runem jak: parzydło leśne, lilia złotogłów, wawrzynek wilczełyko. W Wierzchowiskach znajduje się dobrze utrzymany zespół dworsko-parkowy, w Mełgwi z poł. XIX w., a w Mełgwi Podzamczu - zespół pałacowo-parkowy z ok. 1730 r.

Szlak prowadzi południową częścią Gminy. Tworzy pętlę o długości ok. 25 km. Szlak oznakowany został kolorem żółtym. W miejscowości Stawka odchodzi od niego ok. 2- kilometrowy szlak łącznikowy (kolor czarny) do miejscowości Dąbrowica. Przez Dąbrowicę prowadzi szlak rowerowy koloru czerwonego, którym można dojechać do Lublina (Muzeum Wsi Lubelskiej) lub w przeciwnym kierunku do Nałączowa i Kazimierza Dolnego.

Szlak Lasów Podlubelskich

SZLAK ROWEROWY

-Jastków

55

Aktywnie

Szlak oznaczony kolorem niebieskim przebiega na całej długości wzdłuż rzeki Chodelki. Po-prowadzony jest w większości drogami gruntowymi przez rozległe łąki i lasy Chodelskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Szlak odwiedza wiele wiosek bogatych w ciekawe i cenne obiekty architektury. Licznie występują tu drewniane młyny, które będzie można spotkać między innymi w kolonii Borów, Pomorzu, Kosiorowie. Na szczególną uwagę zasługuje wieś Emilcin z pomnikiem UFO. Słynie ona ze zjawisk nadprzyrodzonych oraz lądowania w 1978 r. niezidentyfikowanego obiektu latającego. Końcowy odcinek szlaku przechodzi obok grodz-isk słowiańskich z VIII-X wieku. Szlak łączy się lub krzyżuje z innymi szlakami rowerowymi dając możliwość tworzenia pętelek.

Szlak oznakowany kolorem żółtym jest jednym z trzech szlaków rozpoczynających swój bieg w Kazimierzu Dolnym, znanym z ruin zamku, zabytkowego rynku i „kazimierskich kogutów”. Podąża zgodnie z posiadaną nazwą do Opola Lubelskiego – miasta słynącego z jednej z pierwszych w Europie szkół rzemieślniczych prowadzonych przez Pijarów. Następnie w Dąbrowie Godowskiej mijamy gospodarstwo agroturystyczne z fermą strusi. Szlak kończy swój bieg w Bęczynie znanym z autentycznej pracowni garncarstwa rodu Gajewskich wraz z piecem liczącym ponad 200 lat.

Dolina Chodelki

Kazimierz Dolny - Opole Lubelskie

- Bęczyn

Szlak oznaczony kolorem czarnym w przeważającej części poprowadzony jest drogami asfaltowymi. Jest to piękna widokowo trasa prowadząca przez Wzniesienia Urzędowskie. Rozpoczyna swój bieg wraz ze szlakiem „Dolina Chodelki” w miejscowości Kolonia Borów i podąża w kierunku Wrzelowieckiego Parku Krajobrazowego. W samym sercu Wrzelowieck-iego P. K. za pośrednictwem niebieskiego szlaku odwiedza pałac Kleniewskich otoczony parkiem z pomnikowym drzewostanem. Szlak kończy swój bieg w miejscowości Piotrawin obok gotyckiego kościoła. Z miejscem tym związana jest legenda o wskrzeszeniu rycerza Piotra Strzemieńczyka. We wnętrzu kościoła można zobaczyć obraz przedstawiający to wydarzenie.

Szlak oznakowany kolorem czarnym bierze początek przy stacyjce kolejki wąskotorowej w Opolu Lubelskim, przy ul. Kolejowej. Poprowadzony jest drogami asfaltowymi i polnymi biegnącymi pomiędzy lasami i łąkami. Przebiega obok stacji w Poniatowej, Rozalinie i Karczmiskach. W tych ostatnich warto skosztować lokalnej potrawy- pierogów z bobu. Szlak kończy swój bieg w miejscowości Kębło obok Kapliczki Matki Bożej Kębelskiej. Sąsiedztwo szlaku rowerowego z trasą kolejki wąskotorowej daje możliwość połączenia wycieczki rowerowej z przejażdżką pociągiem.

Gościniec Piotrawiński

Nitką kolejki wąskotorowej

56

Aktywnie

Szlak oznakowany kolorem czarnym prowadzi z Opola Lubelskiego do Solca nad Wisłą. Rozpoczyna się obok parku miejskiego i przebiega przez kompleksy leśne gdzie można się spodziewać piasku pod kołami. Następnie podąża przez tereny sadownicze przepięknie wyglądające wiosną w porze kwitnienia. Niewątpliwą atrakcją na szlaku jest przeprawa pro-mowa na rzece Wiśle. Widok malowniczych łach wiślanych zachwyci każdego turystę. Szlak kończy swój bieg w centrum miejscowości Solec nad Wisłą. Z wysokiej skarpy wiślanej na której znajduje się kościół parafialny, można podziwiać dolinę Wisły i ujście rzeki Krępianki.

Szlak oznakowany kolorem zielonym rozpoczyna się w miejscowości Józefów nad Wisłą. Przebiega na całej długości wzdłuż Wisły, która na tym odcinku zachowała charakter rzeki dzikiej. Jadąc drogami asfaltowymi wzdłuż skarpy wiślanej można podziwiać łachy i wyspy wiślane. Następnie szlak biegnie przez kamieniołom, wzdłuż wałów wiślanych, a potem wije się przez sady. Trasa kończy się w miejscowości Kłudzie tuż za przeprawą promową, gdzie można dalej kontynuować wyprawę Szlakiem Żółwia i Dinozaura.

Opole Lubelskie-Solec nad Wisłą

Małopolski Przełom Wisły

Szlak oznakowany kolorem czerwonym jest jednym z trzech szlaków rozpoczynających swój bieg w Kazimierzu Dolnym, który często stanowi główny cel wycieczek krajoznawczych. Początkowo szlak przebiega w pobliżu Wisły zapewniając przepiękny widok na ruiny zamku w Janowcu. Następnie podąża płaską doliną rzeki Chodelki szczególnie urokliwą w porze kwitnienia drzew owocowych, by potem wspiąć się na Wzniesienia Urzędowskie. W tej części krajobraz będzie stanowić mozaika lasów, pól i sadów. Na całej długości szlak odw-iedza małe miejscowości z ciekawymi zabytkami takimi jak kościółki parafialne z przełomu XVII i XIX wieku i liczne kapliczki przydrożne. Na szczególną uwagę zasługuje kamienna ława z Chrystusem, która znajduje się obok pałacu w parku w Józefowie. Szlak kończy swój bieg

Szlak oznakowany kolorem zielonym jest jednym z krótszych szlaków rowerowych. Rozpoc-zyna się w Opolu Lubelskim, a kończy w miejscowości Majdany, gdzie łączy się ze szlakiem czerwonym „Kazimierz Dolny-Kraśnik”. Malowniczy krajobraz na trasie szlaku przyciągnie uwagę każdego turysty: kwieciste łąki, wierzby nad rzeką Janówką, lasy pełne grzybów, sady pięknie kwitnące wiosną i z rumianymi jabłkami jesienią.

Kazimierz Dolny-Kraśnik

Powiśle

57

Aktywnie

Wycieczka zachodnią częścią “Szlaku Szumów” prowadzi leśnym traktem wzdłuż rzek Jeleń i Tanew. Wyruszamy spod dworca PKP w kierunku na zachód. Za szkołą skręcamy w lewo w las, aż do Rzeki Jeleń. Idąc z biegiem rzeki dochodzimy do Wodospadu na Jeleniu o wysokości 1,5m (0,5 godz.). Trzymając się niebieskich oznaczeń poruszamy się cienistym szlakiem wzdłuż biegu rzeki. Po 45min. skręcamy w prawo schodząc stromym zboczem do wąwozu pełnego powalonych drzew i paproci. Dalej odchodzimy od rzeki i napotykamy czarny szlak, który razem z niebieskim prowadzą nas do naturalnie ufortyfikowanego wzgórza zwanego Kościółkiem lub Zamczyskiem Gołdapa 246m n.p.m. (opowiada o nim legenda o nadobnej Tanewie i rycerzu Gołdapie) (1,5 godz.). Przechodzimy po kładkach nad rozlewiskiem utworzonym przez bobry, wychodzimy na łąkę, dalej przez mostek na Rzece Tanew. Szlak prowadzi pod górę po piaszczystej drodze obok pięknego zbocza ścisłego rezerwatu. Po wyjściu na górę skręcamy w lewo na wschód szukając oznaczeń szlaku niebieskiego (nie idziemy już szlakiem czarnym, który odchodzi na zachód). Po około 2 godz. od wyjścia z Suśca usłyszymy z daleka szum wody i docieramy nareszcie do rezerwatu „Nad Tanwią”.

Szlak Szumów

Dostępność: całorocznycały tydzień: 08.00-22.00

Ośrodek oferuje:-zabiegi odtruwające: detox w kapsule SPA, hydrokolonoterapia (oczyszczanie jelita grubego) i idąca w ślad za tym niskokaloryczna, lecz wytworna dieta pozwolą Ci się poczuć lekko i zdrowo-codzienne ćwiczenia na mięśnie i stawy-zabiegi na twarz: Restylan, Botulinę, Beautytek, kawitacja, luksusowe zabiegi kosmetyczne sprawią, że twoja twarz będzie podciągnięta, wypoczęta i radosna-spalanie fałd tłuszczu na brzuchu, modelowanie tali, endermologia, alice, body Beaty.

Ośrodek odnowy biologicznej

Feniks

58

Zdrowie i uroda

Dwieście km od Warszawy i sześć km od Białegostoku, na skraju Parku Krajobrazowego Puszczy Knyszyńskiej znajduje się pensjonat „Sosenka”, który zaprasza na zabiegi relaksa-cyjne, antystresowe, odchudzające (diety owocowo- warzywne), rewitalizujące, zdrowotne, kuracje ziołowe.

Osoby lubiące bardziej aktywny odpoczynek zapraszamy na jazdę konną, Nordic Walking, jogging, PILATES, wycieczki po borach Puszczy Knyszyńskiej, na narty biegowe, spotkania z naturą i kulturą regionu. Dobre miejsce na pracę twórczą, integrację grup, szkoleń firmowych wymagających koncentracji.Pensjonat jest jednym z najlepszych ośrodków leczniczych na Podlasiu. Posiada nowoczesny sprzęt rehabilitacyjny i wykwalifikowaną kadrę. Na miejscu uzyskać można konsultację: lekarzy specjalistów rehabilitacji medycznej, farmaceutyczną, dietetyczną.Oferta wypoczynkowo - lecznicza pensjonatu „Sosenka” została nagrodzona przez Marszałka Województwa Podlaskiego - Pensjonat otrzymał tytuł Podlaska Marka Roku 2005.Pakiety lecznicze

Pensjonat „Sosenka”

w Sochoniach


Centrum Rehabilitacyjne mieści się w miejscowości Łykoszyn, Gminie Telatyn w powiecie Tomaszowskim jest ono nowo powstałym ośrodkiem rehabilitacyjno - turystycznym

Centrum Reha-bilitacyjno

- Turystyczne & SPA

w ŁykoszynieDostępność: całoroczny

59


Aktualnie Dwór Nałęczowski proponuje Państwu 15 komfortowo wyposażonych pokoi 1- i 2-osobowych. Wszystkie pokoje posiadają:-łazienki z natryskiem i szklaną kabinę-duże okna-szafy wnękowe-wygodne łóżka-komplety wypoczynkowe-TV, radio, stale łącze internetowe.Pokoje są przestronne, przytulne, jasne i widne. Zostały pomalowane w różnych pastelowych tonacjach kolorystycznych.

Dwór Nałęczowski Vitaligs SPA

Zdrowie i uroda

Historycznie Nałęczów to jedna z najbardziej znanych miejscowości uzdrowiskowych.O jej popularności zdecydowały dogodne warunki klimatyczne oraz odkryte, pod koniec XVIII wieku, na terenie nałęczowskiego parku, źródła wód mineralnych, których walory lecznicze szybko zostały potwierdzone badaniami.

Uzdrowisko Nałęczów jest przygotowane na przyjęcie 720 kuracjuszy i zapewnienie im pełnej i kompleksowej opieki medycznej. Oprócz budynków sanatoryjnych na terenie Uzdrowiska znajduje się nowoczesny, w pełni wyposażony szpital kardiologiczny z oddziałem intensywnej opieki kardiologicznej (OIOK).

Zarówno w przeszłości jak i dziś Nałęczów to wyjątkowe miejsce leczenia dolegliwości układu krążenia. Dlatego właśnie, działalność Uzdrowiska skupia się na rehabilitacji kardiologicznej i diagnostyce. Oprócz swojej tradycyjnej działalności medycznej związanej z profilaktyką kardiologiczną Uzdrowisko Nałęczów prowadzi m.in.: hydroterapię, terapię ruchową, leczenie nadwagi, psychoterapię, fizjoterapię, elektroterapię, przyrodolecznictwo

Uzdrowisko Nałęczów

i Termy Pałacowe Nałęczowianka


60

Kino o różnorodnym repertuarze. Czynne przez cały tydzień. W środku bufet.Kino Wyzwolenie

Rozrywka

Znajduje się w obrębie miasteczka akademickiego. Odbywają się tu również całonocne seanse, oraz pokazy tematyczne i festiwalowe.Bajka

Kino serwujące repertuar dla wybrednych kinomanów. Głośne, ambitne filmy przyciagajach chętnych także z poza akademickiego środowiska. Odbywa sie tu międzynarodowy festiwal filmu dokumentalnego” Roszstaje Europy”, oraz “ Studenckie konfrontacje filmowe”. Cyklicznie odbywają się również pokazy tematyczne np: kino bułgarskie.

Kino studyjne “Chatka Żaka”

Kino działające przy domu kultury, na jednej z większych dzielnic Lublina- Czechowie. Na repertuar składają się głównie ambitne filmy, oraz cykle pofestiwalowe odbywające się pod szyldem Dyskusyjnego Klubu Filmowego.

Kino ABC

Kino działajace tylko w wekendy. Prezentuje aktualny reperuar filmów popularnych. Oferuje najnowsze i najciekawsze filmy.Kino “Grażyna”

Cinema city posiada w repertuarze najnowsze produkcje filmowe. Prowadząc kina wielos-alowe Spółka może zapewnić pokaz różnego rodzaju filmów i jednocześnie. W ramach działalności kinowej, poza sprzedażą biletów, Cinema City prowadzi sprzedaż m.in. napojów i przekąsek w barach kinowych.

Cinema City

61

W kinie istnieje możliwość zorganizowania zamkniętych pokazów filmowych zarówno filmów z bieżącego repertuaru, jak i ze zbiorów dystrybutorów.Kino proponuje wynajem:- sali kinowej oraz holu na organizację np. występów estradowych, szkoleń, spotkań, prezen-tacji.- powierzchni reklamowej na zewnątrz budynku i w holu kina.

Kino Merkury

Rozrywka

Kino wyposażono w dwa projektory typu AP-621 na lampy ksenonowe, ekran PCV perforowany o wymiarach 9,62 x 4,26 m, oraz nagłośnienie, scenę drewnianą o powierzchni 131 metrów kw. na której odbywają się koncerty i występy. Widownia ma powierzchnię 301 metrów kw. i może pomieścić 350 widzów. Obecnie kierownikiem Kina jest Krzysztof Pusz-karski, a projekcje odbywają się od czwartku do niedzieli w godzinach popołudniowych. Oprócz seansów wieczornych dla widzów indywidualnych kino organizuje również seanse zbiorowe dla firm i instytucji oraz poranki filmowe dla przedszkoli i szkół.

Kino Sława

Kino “Opolanka” usytuowane jest w centrum miasta, w zabytkowym spichlerzu z XVIII wieku. Posiada obszerną salę kinową dla 192 osób. W kinie istnieje możliwość zorganizowania zamkniętych pokazów filmowych, zarówno filmów z bieżącego repertuaru, jak i ze zbiorów dystrybutorów. Można również wynająć salę kinową oraz hol na organizację występów estra-dowych, szkoleń, spotkań, czy prezentacji. Hol może służyć do organizowania poczęstunku.

Kino “Opolanka”

Posiada obszerną salę kinową dla 221 osób. W kinie istnieje możliwość zorganizowania zamkniętych pokazów filmowych, zarówno filmów z bieżącego repertuaru, jak i ze zbiorów dystrybutorów. Można również wynająć salę kinową oraz hol na organizację występów estradowych, szkoleń, spotkań lub prezentacji.

Kino-Teatr “CZYN”

Galeria Olimp zajmuje powierzchnię 20.000 m 2 to nowoczesny kompleks handlowo - usługowy, w którym ma swoją siedzibę 140 firm. W ciągu miesiąca centrum jest odwiedzane przez około 180.000 Klientów.Klimatyzowane korytarze oraz miła atmosfera powodują, że robienie zakupów w Galerii Olimp to sposób na mile spędzanie wolnego czasu. Centrum mieści także dwa supermarkety: AGD-RTV sieci EFEKT oraz supermarket spożywczy ALDIK.

Olimp

Na trzech kondygnacjach o powierzchni łącznej wynoszącej 68 000 m 2 znajduje się ok. 150 sklepów, restauracji i kawiarni oraz punktów rozrywkowych i usługowych.Znajdziemy tutaj takie marki jak m.in.: Empik, Orsay, Rossmann, Reserved, H&M, Smyk, Mon-nari, Sephora, Mango, Carry, Bata, Nine West, Wrangler, Fantasy Park, Camaieu, Prima Moda, Vip Collection, Caterina Collection, Esprit, Boss, W. Kruk, Deni Cler, Solar, Simple i wiele innych znanych marek.Centrum posiada dwukondygnacyjny parking, który pomieści 700 samochodów.

Plaza

62

Rozrywka

Kino “Opolanka” usytuowane jest w centrum miasta, w zabytkowym spichlerzu z XVIII wieku. Posiada obszerną salę kinową dla 192 osób. W kinie istnieje możliwość zorganizowania zamkniętych pokazów filmowych, zarówno filmów z bieżącego repertuaru, jak i ze zbiorów dystrybutorów. Można również wynająć salę kinową oraz hol na organizację występów estra-dowych, szkoleń, spotkań, czy prezentacji. Hol może służyć do organizowania poczęstunku.

Kino “Opolanka”

Posiada obszerną salę kinową dla 221 osób. W kinie istnieje możliwość zorganizowania zamkniętych pokazów filmowych, zarówno filmów z bieżącego repertuaru, jak i ze zbiorów dystrybutorów. Można również wynająć salę kinową oraz hol na organizację występów estradowych, szkoleń, spotkań lub prezentacji.

Kino-Teatr “CZYN”

Galeria Olimp zajmuje powierzchnię 20.000 m 2 to nowoczesny kompleks handlowo - usługowy, w którym ma swoją siedzibę 140 firm. W ciągu miesiąca centrum jest odwiedzane przez około 180.000 Klientów.Klimatyzowane korytarze oraz miła atmosfera powodują, że robienie zakupów w Galerii Olimp to sposób na mile spędzanie wolnego czasu. Centrum mieści także dwa supermarkety: AGD-RTV sieci EFEKT oraz supermarket spożywczy ALDIK.

Olimp

Na trzech kondygnacjach o powierzchni łącznej wynoszącej 68 000 m 2 znajduje się ok. 150 sklepów, restauracji i kawiarni oraz punktów rozrywkowych i usługowych.Znajdziemy tutaj takie marki jak m.in.: Empik, Orsay, Rossmann, Reserved, H&M, Smyk, Mon-nari, Sephora, Mango, Carry, Bata, Nine West, Wrangler, Fantasy Park, Camaieu, Prima Moda, Vip Collection, Caterina Collection, Esprit, Boss, W. Kruk, Deni Cler, Solar, Simple i wiele innych znanych marek.Centrum posiada dwukondygnacyjny parking, który pomieści 700 samochodów.

Plaza

dostępność: całorocznycały tydzień: 09.00 - 21.00

63

Projekt współfinansowany z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej na lata 2007 – 2013

Beneficjentem projektu jest Polska Organizacja Turystyczna, a wykonawcą konsorcjum firm PanMedia Western Sp. z o.o. i Bimers Sp. z o.o.

ODKRYJ JAK TO BLISKO - pieknywschod.pl · Lubelskiej Muzeum Aptekarstwa Cefarm w Lublinie ......

Documents

Transcript of ODKRYJ JAK TO BLISKO - pieknywschod.pl · Lubelskiej Muzeum Aptekarstwa Cefarm w Lublinie ......