Obudźmy nadziejęJacek Wciórka

Instytut Psychiatrii i Neurologii, I Klinika Psychiatryczna

I Forum Psychiatrii Środowiskowej, Wrocław, 17 października 2011

Choroba psychiczna:Choroba psychiczna:wiele perspektywwiele perspektyw

perspektywa: osobowa, rodzinna, społeczna, publiczna, profesjonalna

zadanie: cierpienie, brzemię, stereotyp, koszt/obciążenie, konstrukt/choroba

rozwiązanie: od skały tarpejskiej do leczenia środowiskowego

Choroba psychiczna:Choroba psychiczna:perspektywa publicznaperspektywa publiczna

„Nie ma zdrowia bez zdrowia psychicznego” WHO

brak adekwatnych regulacji prawnych, programów ochrony zdrowia psychicznego i polityki społecznej

niedoinwestowanie wielka skala niezaspokojonych potrzeb niewłaściwa dystrybucja skąpych środków jednostronność terapii rozziew obciążenia i nakładów

„milczący skandal” (Thornicroft i Tansella)

Choroba psychicznaChoroba psychicznaperspektywa osobowaperspektywa osobowa

doświadczenie: cierpienie

wydarzenie: epizod, proces czy kryzys?

…jest cierpieniem

zagrożenie

Jest cierpieniemJest cierpieniem

zniewolenie

Jest cierpieniemJest cierpieniem

zwątpienie

Jest cierpieniemJest cierpieniem

ogołocenie

Jest cierpieniemJest cierpieniem

NadziejaNadzieja

zakorzeniona w trudzie/cierpieniu/chorobie cnota: obok wiary i miłości

fenomen: sól życia, wiele znaczeń, wiele kontekstów - wartości, wybór, czas, przestrzeń, wola, droga

pojęcie: cel, wola, działanie

doświadczenie: zatracanie (Hiob) - przesycenie (Narcyz), rezygnacja (Edyp) - trwanie (Syzyf), dojrzewanie/spełnienie (Odyseusz, Mojżesz, św. brat Albert)

perspektywa: osobowa, rodzinna, społeczna, publiczna, profesjonalna

Nadzieja Nadzieja i cierpienie psychicznei cierpienie psychiczne

zdrowienie i zdrowie: budzenie, przekazywanie, ożywianie wybór szukanie dróg i drogowskazów szczepienie, owocowanie

CHOROWANIEchoroba

zdrowieZDROWIENIE

chorowanie i choroba: zatracanie, odbieranie, zabijanie

Źródła nadzieiŹródła nadziei

odzyskiwanie praw i podmiotowości: mniej ograniczeń, więcej szacunku?

ograniczanie stereotypów i piętna: mniej ignorancji, lekceważenia, nierówności?

docenienie kapitału społecznego: więcej wsparcia, pomocy, uczestnictwa?

wzrost pozycji publicznej: mądrzejsza polityka społeczna, więcej inwestycji, lepsze finansowanie?

postęp w lecznictwie: indywidualizacja, wielostronność oferty?

lepszy system opieki psychiatrycznej: większa dostępność, dostosowanie do potrzeb, godziwość?

Nadzieja (dla) pacjentaNadzieja (dla) pacjenta

perspektywa zdrowienia: zmierzch mitu nieuleczalności

umacnianie: współudział, współodpowiedzialność, wpływ

mądrzejszy bliźni: mniej odrzucenia, więcej zrozumienia i pomocy

rozumna pomoc profesjonalna: leczenie, oparcie, uczestnictwo

przyjazny system opieki środowiskowej

Nadzieja (dla) rodzinNadzieja (dla) rodzin

odsunięcie oskarżeń: idea przymierza (trójprzymierza)

dostępność wsparcia i pomocy ograniczenia barier: prawnych, ekonomicznych, zdrowotnych

umacnianie: samoorganizacja, wpływ, sojusze

Nadzieja (dla) społeczeństwaNadzieja (dla) społeczeństwa

promocja zdrowia psychicznego: mniej bezradności

edukacja społeczna: mniej piętnowania, nierówności, wykluczenia:

wczesna interwencja i poradnictwo kryzysowe: szansa zapobiegania

dostępność adekwatnego leczenia: przezwyciężanie kryzysów zdrowotnych

Nadzieja (dla) zdrowia Nadzieja (dla) zdrowia publicznegopublicznego

reforma systemu opieki zdrowotnej: dostępność, efektywność, godziwość

racjonalizacja finansów: kosztów, obciążeń, zysków

dobre prawo: ład i poszanowanie wolności

dobra praktyka: równa i sprawiedliwa dystrybucji zasobów

trafna i rzetelna wiedza: badania i system informatyczne

Nadzieja (dla) profesjiNadzieja (dla) profesji

współdziałanie kompetencja, wrażliwość, odpowiedzialność

Elementarz nadzieiElementarz nadziei wybierz nadzieję, a jeśli tymczasem nie możesz lub nie potrafisz –

znajdź kogoś, kto ci pomoże przenieść ją w lepszy czas (jestem wart nadziei),

nie rezygnuj z innych ludzi (nie jestem sam, ktoś we mnie wierzy, mogę na kogoś liczyć),

próbuj choćby małych kroków (jednak coś mogę) i samodzielności (coś zależy ode mnie),

zapewnij sobie właściwe leczenie (pomoc jest możliwa) nie rezygnuj z pomocnej wiedzy (warto wiedzieć) pamiętaj, że są osoby, które pomyślnie zdrowieją lub wyzdrowiały

(teraz ja!) szukaj własnych celów i wartości, sensu życia (mam po co żyć,

jestem sobą – nie chorobą),

Elementarz nadzieiElementarz nadziei

jestem wart nadziei nie jestem sam, ktoś we mnie wierzy, mogę na

kogoś liczyć jednak coś mogę, coś zależy ode mnie, pomoc jest możliwa warto wiedzieć teraz ja! mam po co żyć, jestem sobą – nie chorobą

promocja zdrowia psychicznego i zapobieganie zaburzeniom psychicznym;

zapewnienie osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej i powszechnie dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych form opieki i pomocy niezbędnych do życia w środowisku rodzinnym i społecznym;

rozwój badań naukowych i systemu informacji z zakresu zdrowia psychicznego.