_ _-. >_SK»Ol^>

NV)I".DPflO^- 26:8.

Sive_>ACERVO S&LOMONIS,SufFragante Anspl. Facult. kliilos.

_^cad. Aboenf.Sub r^HBIOIO

VIRI Adm. /.^ /H c-^LF_?^/l/5/_l

Dn.M GABRIELJUSLENII,

Log.& l>let2ph.?rokell.orcl.Pro Honorihus Phtlofbpbitis

difputabitJOHANNES FORTEUN. 1. 1?.

Aul. Corc in TykbZDie 16. Decemb. Anni 1711.

ioco Kolizczve: (olitis.

Excudir, AND;Vldrckman/Un.Typ.

Asgwalborne MmGrefwmnan

■lhedwigELEONORAMten6olk^

Boren Grcfwinna/ Erij<JF>mitma/ Fru til Qatfmlap / Ttu-

sterby/Horsby/Tytoo &c,Nlln Wdigste Frn/

ocb Garnil.s«t GrefwinnansGrefi. Anhorlge

Ocl.Hsgfsrnahme Lijfz-Arfwingar/

Detta tittfltt Academitft Arbetet til Al°drawdrbsammaste Tacksamheh bcty»gelse Undcrdau-sdmiukcl. dedicerar

SBSSftrMra olyckz Pusterj|w Haret sfta fe,'es opp/*®@®r Och alt wollnar t war kropp/Nl.r och Gudh emot o§ rustar/

At war oroltgitr/Hwart ert Hierta wittnc bar.

Men at Gudz Soltf mast anfachtasThet pa Himmelsst c.lnnc siachtas^

Stora Hclgon flora Plagor/Hoos hwarannan altid sta /HUf halst wcrlden tyda ma.

Pa en Hiob Gud lz'chra wagar/Hn dcsi lMe Wanner troo/EU'denMrast' tHansboo.

Ia mehr an Htob an sielf fsrmoda/Gud haus aflhct taar til goda.

Then

Then siw H<^ndcr dfwcn twdttarI cfFylfctghctcns Kaar/Och litt pp tll HEtrcn haar.

Skull' etj ©ufc hans Hierta Utta/Under alt der bittragwahl/Som han csster matt och tahl

Sielf instnncker blott af Nat>c:Ach l hwad ftod' osi ta til mdc?

Menfom eij olotfan waxerUp af Hkrcn: eij af lordWcdcrmoda warder spord;

Sa ha wli warlitotgangs luxorEtj af siumpwijs i.fwcntyr.Gnd ar thcn font alt bcslyr;

jDchratt ta han diupt fsrncdrar/Og mcd hogsta trosi behedrar.

Hwad olyckor Sw GrefwinnanHdndt/ hwad wedcrwl.rdighet/Egit Hierta n^rmcst weet/

Och hoos Hmimfen ar i nnnne/Mcd hwad!.eligt TalamodAlt ar vthstadt; snart til blod. *'* Htbr,ii:4. HEr«

HSrren H^rren i!c then samma/Som sitt lof i stlkr berammar.

Altsa Han l langden mfweAlttd Ul sin dyra"3^ad/Pmnig wl.xt och nytt fsrrab.Fru Grefwlnnans dagar fcltsweIwdlsignelseochFrljd/Eij ondt Henne komme wtd.

Ia DessbsgeLlfz-ArfwingarSkyddes under HlLrrans wlngar!

Johan kortelin,Hcff>Prcd. midTytts.

INl) E u M>

8. E G E M,ET

P A -l R I A MMagna* Fidei Vili,

Reverendissime in CHRISTO Paterac Domine,

Dn. JOHANNESGEZELI,

DOCTOR. EPISCOPE.r^o.ll^_>.ck^^_.KM.

Confummatiflime, Eminentiifime,lVlaLniKcentiMme,

l^Tcen2s lVlZ^ne.

AD lirnina Tu^, RevereNdissimeEpiscopE,tantum non audax cora-pareo , oblaturus tenellum maci-

lenti ingenii mci fcetum, ni l^uemmedium proterre diffuadetpudor , ledanimar mt TuA, MagnifigentissimeDoMiNE, Pieras Affabilitasqve, imo di-fticat rneamibigratitudo,ingrati animimaculam czuZiitercunqve vitandam efle.l>!aM cUM Eminentissime Prjesul,Tuam in me gratiam, tacita veneratio»ne recogito, vt lpes meas K foviftiprimum & impeditas erexitti benignis-Nme , lubmille faferi co^or, quod p«KDEUM O.M. Tibi. Eminentissime Do.Mine, me totum debeo, meamqve ior-tunam omnem. Ante pedes ergoTuos,Reverendiffime Episcope, has pa^e!»las una mecum, humilime devolvo,lperans lore vt benigno vulcu nos alpi-cias, licet verear, m quizquam munusvilius TiEi obrulerit unquam. Cetera,OptO, Tll , REVERENDISSIME PR/TESUL ,cum Faroilia N0_.11.1551MA, in Dominobene valere! vigere!

REVEI.ENDIS3IMH Tll._E EmhsJenti^_^«^i/i«l«f 6/.e^

J. F.

m (') M°

i.

t^V^^Ox H^rranthica ney.)g^WS^ l< n el folun m 8. Cod.ce4^»^^/2moccurrir,neqve ulhbi prse-"^^XW^l-i^reaaur apud Targurm-"<lfl^_^&:'ftas Zul Taimudtftas ufi-taia tN. Hinc rtiam adeo di.crepantesde ea enat«e funt feruentias & expoNno.sies, vt vix cernere poffir quis, cm ea-rum fuffragari tandem debeat. Expo-nunt enim quidam de Mercurii <,ce^t»o,alii de balifla_ plunmi de/^»<^, non-nul!» demqve de purpura.

M.Vulgar* V. Auflor acervum ne-

fcio cujus Mercurii adfiruere conatur,Zlludens, opinior , cum I-li^ron^mo, adacervos lapidum, quos (3enti!es olimMercurio , in trivlis haud prnculab ejus ftaruis accumu!abant« Ve».

A rum

o;c 2 )(oRum ha. c mira eft metamro phof.s, &nil nili allufio ranm nominis, übi H/en«--rim ab Hebr. obvocum nonpla-t.e diffimilem fonum deducitur. Erro»,-.e quidem. cura porius , obferVantoC!clffis.i, a "CD ve«e//^/ derivari debeat zmercatornm enirr DEus erar Mercuri»n^» Dtinde iacile non credlderm , Sa-lornonis pii adhuc remporehunc Mer»corii colendi modum,n gente IlraelificainnofuiiTe , ur Saiomo llluc allufmt inhac fentenria.ranquam ad rem omnibusIl«elitis nouffimam.

iii.Et faciamus ifa elle, hanc fuper-

ftitionem )sm ten,pore Salomonis nonignoram iuille in populo Dci, numta-men h. 1. sIOH-Q tale quid mdigitet,merito dubiramus, cum ne litera qui-demaut apex etiam «^xtetfive in Script.tive alibi de tali quodam Deo, qui velipfe, vel cujus colendl falcem ratio hoctitulo infignitur; quin potius fcnen-dum, Idoia Dt.osqve Afiar» comrrU"

0!'

cX ) )(0niter venire nomine Baal. Ur enim25i.z apud Graecos, & a^ua Lannos ju-pirer, ira inOnenre bs>3 erar pra.cipu»um & commune Deor!.«n nomen, un-de cognominanaSi, cum cerns epllhe>tis ; quam rem tgregie rradunt Cun«rad.Dlerer Anciq.B/bl.adi R^g.lB vt <_«

Seld. de Dns B^'rls Sy^r 2. cap. 1. Et ner-vofa funr , qua. fcnbit Stator iniernos veritatis & Pieratis , Reverendif.Epifcop. Ab. Dn. D. loh, Gtzelhus, in illuftn A decumano OpereB bl.scujus pars fub prelofudar, & a ii-terans, ur DEO benedicenr«. in lucernprodear, anxie expefiarur ) ad )ud 2:11.Biaiim. H, ordet beml.rcker Herrar.Och blefwo aUchanda Afgudar sa kal<lade. c. 8:55. 2. Chrsn! 28:' i- Hn. Ar taUlade fin Asgudßeel/ T" Herre/ ochnaqre tit athssillnad Veel Peor/ 4. V.Mos.2s:? Beelzebub/ i.nonf s.etc.Sl vero nD^D aliquld de cnlru Idolola-trico Orienr. fuifler, credibile non eft,tor lcriprores, qui de Chald. Bel , dePhoenicum /Ki/, de Diiz etiam ob-

A 2 fcu-

o's 4 )(oscuri^ wu.tZ & vana narrant, nunc so»lum filenfio involvifTe unqvam, gui ra°men inttrr c<-teros Dl?oz meriro norissz-mus fuifler , cujus rot acervi ad publi»cas vias üb.qve l ur ajunr ) obvii erant«Lx diftis liquet,quomodo Vu!^. Inter-prez fuum cum acervo Mercuniim ex.liac voce nu!!a prorfus rarione effor-mare polerir. IV.

K.cAi'\"iTi quidem allufionis, quid«qve in Vii^. .'l<^''dtt<. »?.«^c«?.. d^nol^t,erudlcc el.lli.erll Scldenus de Diis Syris,a facro nirnirurn ritu id tuifle & ab O-rit.'nl2>: cz_'.li.!. f^ni inquif. ../. tt<l/ prifioss^«.j«. /.«^.., /.l'e/6_>.^tt«. <««. l>/ ».^i«^.H"le.t,fettia_ua,;aviis pubhcti O co». j!>..« <»<< itine-)°<« monfiranda c«.»?5/?^l, qu<t transeunttstitatores crtbro /<«/).<_!_<»» /^Ki. i» Mtrcurii _?««

noretn angebant. I^lt.rcurlus 3lum i. c,i^?f, prTler cerera munia, qc N ipfi aPoens zffingifoleot, eti2M viarum krX»fes erat , & «,^.A. dl<suB, quem maxi»me fuperum fore irarum , ii quiz er»ranri ' i?m comirer non monftraveric ,camt 'N_eocrilUs. veinde neo later me,

quid

o)( 5 )(oquid teftibus Gejero & seldenociterio-res Rabbtni, Nathan, Eiias, Majmoni-deSjtradan'- de^/e^o/l>,quem,ut ex Jar-chihabet Büxtorf. Lrxic.Ta.mud. mis«fione lapidum colebant» Hsc licet itarecitentur ab bodiernis, cun&a tarnentanti non iunf. mmc quicquam move»anr ; »u» c». >» /.^tt/e <3i//eve^l'e^>» ( verbaMtTiocbii mea tacio ) antiqvos Judnosbunt wa^ek» .^<ib«?/^, /e/. /.<?/««. InterpreternLatinum 5?.e«/e<« ,retenttorum rittt(S co«/_^e/^.«e, qu<£ ««^^e^ faatbat, ex-prtmert voitnffe

V.Saccedit Vulgaro tota nubes lnter-

pretum , qui leclui R. Bizlomo!.ttM &d!b3!d-kum cum A« iS-h^fio-.^m, NOl^,_3per fimdam aur baUflam vertunr. bo»rum numero funr Kimchi, Lyra, Caje-t2nus, ?.-gl.inus , Belga. aliiqve piurl-mi, qui fmguli in lrntrnrzN iuse proba»nonem allegant ve! fubiram lapidis extunda elifionem , ve!, cum Ambrofio,periculum , quod lubeunc funditores

tun-

o)( 6 )(ofundam rotando. Quam quiderrv m»pore mgssnorum Virorum f.nrentiamadeo non improbo , vt adfert. renon du«hitern , haud raro fieri, ur homo ma-liriole ineptus & mfipiens bonore fibidato indiZnlftime abutatur, unde ipfellbi dedecus habet, inde aliis quoqvedamoum quandoqve acccdlt; quo equi^d*. m fenfu explicarioni allara. luarn ve»rratem non d* neAaverir quisqna. Ve»rum turn non liceat unice & firnplici-tcr ad id, quod ulu evenire pottft, al»wdere, dubiurn enirn eft,nurn taleqtudproverb. hoc inferaf. Idcirco poriuseft, vt excuflo quid vox , quarn I^ltbr.veritas haber,inreceffu gerar, inde pro-prtifltma Salornonis rnens futiflirne tii-ciatur. Id quod in caula eft, curhacvice ( falva tarnen cujusvis auiloritate)non e!i^.?furbHC fenrentiaiquippe in quavox n*^3DD turn induu fignificaturn,qul ex genuino primitivi fui va-lcire vix lequnur. Deinde erjarade pericuio , quod tarnen fuppo.nuttf lili) plane nihil extat . nee un-

<zV2W

o)( 7 )(oqua fortaflis tale quidSaiomominmen'tem venerat, quin pouus hoc adagioincligirare voluit non periculum . Ledindecent,am rei, feil: vt bovi non con-veniunt cluellae, fic necinfipientl

VI.Quidam accipiunt ND^D juxtaac

li eflet IDI^V purpura : in quem fenfumcitari (olent R. AbenEfra , aliiqve pau»ci.teresc vrufius; quoetiam, notanteRauppio in h, I, refpexifle videtur R.Levi d,cens : «i eftligatio tapidis Viluinrtpretiofa, /?e/,<.«o^ in flolido. quXtamen ex»plicatio vt acuta videatur,commodu-qve admittar fenlu, ideo non acceprarimeretur, quia prseter quod conje&uraeft,& meraallufio.textum facrumviolenter immutat. klures expiicatio-nes lubensomitto-

VII.Recifis ifaqve iis , uZe minus con-

grda videntur, remanet convenienfis-iimum vocis Valorem ex fuo pnmitivoellciendum efte, id quod in fanta fen-tentiZrutn varietate tutiffimum eft. Non

au-

8Zutem dub'tat quisquarn, qnm sgd'L llttH2^, quod ( omifla fignifi.afi..neChaida.is Arab»busq, ufitar^^propru^-Me drnol2t tdpidaVtl, iaptdtbtu obruit, _?$.«e/.H?. « lapidum multitudtne 05/e^//. Sie lii«pidibus obrui foiebant (i) _f^e/»o>-o/7pu°blico fupplicio mul<ftandi* luit enimHebra. Is lapidatto ur.uwex q>,,fuor mor°lis generibus , Rgbb ip^ft , quo emedio tollebantur, /»le/?«o/?/. , acce-dt.nslcil. ad matrem, parris uxorem fi nve,pue!lamdt.lponfara,malcu!Q,iumenrum./3/^//>^e/««/,/l/s/<./<»//'<«, fihusi««<i»-^e^«/, &c. Cont. Levit: 20° 1.27. 24:14:16. 2;. Num. ls?6 l)eutr:ii.'2i.J0f.7^25. (2) Homines «o/l, quales e-rant Jofua & Cbaleb, dumitionem ad-verfus Canana. Os fuaderent, quos totacongregatio cogitabat IHD.^, Num.14: io. item Adoram Roboami Legatnsl.Reg. 12: ig. & Zacharias, dequo %. Par.24' 21. (;) Ex pecuiiari vKi mandaro(Deur. 21:29.) /?^«^«/<«i/, eo ipfo dieZnte occideitfeiD iokn. deraiffi, inqve

lov§-

o)( 9 )(c>foveam pro^e^i lapidibusobtegeban.ui*.Conf. Jof. 7: u1r.8.2). & 1027. his nonimmerito adjeceris funeftura Abfolo-mis exemplum,2.Reg. 18: .4») Efiam a-nimantia ob tefionem homini illatamex lege lapidari debebant, uc de bovecornupeta Exod. 21. videre eft; imo exEdajoth. cap. 6. rekert Büxtorf. Lexic.Talmud. quoqve gallum gallinaceum ,quod occidiflet puerum aliquando fu-ifle lapidatum. Ex hac ipfa .induclionelocorum primit. tZDJ". Pater, fimpli»ciflime aptiflimeq;per derivat.r—]D^Dintelligi talern lapidum acervum, qui(uperftes ell ex tali facinoroforumfupplicio, funeftusque merifo haberur»c deteftabilis ; quod apte fatis ad ger«manicam equidera lingvara utumqueLutherus reddit Nabenstern, quo no-mine locus fuppliciorum publicus mdi»gitatur; quam iententia perbelle retinetLuc. Ofiander in h. l. qui see?v««. lapi-dum de loco exponif, übi quis paulo an-te tuer»t lapidatus am extrerao luppli»cio adfeftus. » VIII.

o). lo )soVIII.

Praeter iftiusmodi funeftos lapidumacervo., mos erar liraelitis eriam alioslliis ex caiifis excitare, ve! m nego°m' gravioribus peragendis, vt jacob& Laban i&uri inter fe fcedus, conge-ftis !i.p.(.ilbus acervum exftruunf, qvemi',!e orpote HebrZeus idiotismo fuo ip ?Ji.c, acertmm /e^?/». o»//, hie a.*Aramaeusz>^.s..'.,l^ l^eadem fignificarionenun-cupat. Ve! ut eflenr m monimentumrei allCQjus nnemorandje ; fic Jofua,du popuius jordanern ficco pede trans-illler, jufluDLI acervum duodecim !a--pidum erigicurat, qui extarer in me»moriZm llnraculofi jper jordanemrrans-irus. jof. 4. Bepu!cra itera morruorumabqua lanidum ftrue fi^nar!.' Hebrasisnon fuerar plane inloiens, id quod bi»ftoria fepulturse Rachelis Gen: 37. ad-ftruere videtur.

IX.Non poflum non huc adponere ,

quid Eruditiff. Kirkmnntu de Funerib?Rom.

o)( II )(5Rom. p. 68*. ex Strabone aliisqve referi.'de f<ipe!iendi riru apud Trog!odyras,qui driunclo^ luo3 non rerrs conw»i - ,

fscl lapidum cumulo obruere io^b.-n..;quamoppido ndiculam Cclnluerudirverrtfignare de^ingit Fbotius in Bibiiorh _.-ca

pag.7^B- ex !ib. 5. Agatarchidis blftor.c.30. cujus verba a UoA.fl. AridiSflt.trc.larine reddit<. h.cc funr : Trogledyt.<z e^>

e^/lie/^/^?c»/ii^c _^//«. : /.l^«es> ex /'^//«^eon/e^/^ cot/a mortuorum cruribm atligant,?t.«e coA aut /«». aticiti impofilos «?<?_.«<.-

riitt lapidtbus 05/°.«/«»/, non <«i^«e/^//b/<.ca>3e/e>'//«, e/a»ee deforma ejtu «.'/^/ ampiws p?-

deatur. t,'<«/'/'e<ec/e/'/_/sea/'»_<.» c//>/>«m/?^.».^/spertubatione omnino />./<«/-e/ «_i//ee^/. HiiNCutiqveritum, prVfertim quod in terra aJuda?is non adeo longinqua obtinuit, et-jam Salomoni notum fuifTe nemo nega-verit : num tarnen ille in hoc adagioilluc intenderit oculos, aliis judlcan-dum relinquo; hoc tantum dixero, Sa-lomonern refpexiffe ad confuetudinemfiliorum Ifrae!, qui übi fupplicia dede»rat facinorofus , aut faltern übi fuuefte

pe-

perlerat quis, ibi lapidibus congeftis in-gentem ftruebant cumulum, forte quivel aliis in terrorern, vel m rei funeftgemonimentum extaret. El verofimileeft, priores iftos cumulos plerumqvefecundum vias frequenres JuiiTe pofiros,ur prsetereunces quicuncj; a fiaguiis de-terrerentur, adeo vt & inde haud obfcu-re liceat concludere, Salomonem h. I»dum abfurdam honoris locationem o-ftendit, ad illos ipfos acervos potiffi-mum allridere, tanquam gui Zc. in o-mnium erant oculis & infuper derefta-biies habebanrur. Quodfi omnino haecexpofitio de lunefta iapidum ftrue, utnimis ftriita, omnibus non fatisfece-rit, addo, monentibus Gejero & Polo,ctiam congeriem vulgarium lapidum ,inter quos gemma temere abje&a in-digne jacet. X.

A^llegorica hac fimilitudine ?3Margemah indigitat Salomon honoreindignum, innuirq; non quemvishumiliJoco natum hoc adagio ab honoris be-neficio arceri ; fape enim ex e^ tir ma-

L««j

c,.< i; )(oGnus ex/>e c/?. nee femper juventus ve-tar,honore pofleornari; nam c«« O^v^o/^ic/. de vocatione, profpiciet quoque deneee^«_« //«»«. Sed is heic indigita-tur, in quem jure quadrat nomen I?D2,quam guide vocem ab I?y_n diftingue-re aliaborat I^lercerus, quafi quoU iflxproprie «ole/ /?o//c/«». , /'« a«o /^si/e»/<.« c/?t^^l^Nprivativa 6. c. qui caretfapitn>»/'_«, wc c/«/ /?«Ho </»/».«». <ia!/?eF/i, e//5 a-//o^u/» faifas opiniones (3 fludia ei contra»ria non fecletur _ <?^ee^?.e l» L«a aliqutdfu-se^e/? fpei. H&c v. />^o/»^. E /s/ ftuUtis, /» quofluttitia e^? l-^^^V poffefftva, i.c, quifal-/°/ opinionibu* /»ii«//«e/?,O'/?«HH /_,/>/e«i/Hcontraria /e<3/»/«^. t)ilod tarnen difcri-men nihi.i eft & gratis fabricatum;narn de equidem nullum eft dubi-um , nee ipfe diffitetur Mercerus, quinplane fic fe habeat, quomodo ftultumdefcribit, citanre <3eHero, Coccejus adJob, 101. 77. Evil c/? homo /cv« gut finecon-Mo agit, ?.«// (5 /^c./, nuilarnqVe /<sZ/ ratio»ttem habet , «//7 quia ita venit in ». e»/e»..Hinc etiam vel in lolis Proverbiis a t.xx

varie

o)( 14 )(ov^rie & emphatice reddirur per k*fstf%«p^<_)l<» aVc*iT<&_ «_NHN??:.S &c. &aLexi-cograhis confertur cum >**i g. qui re-merarius fit , mulra pro lubiru in-cipiens , ur hac rarione non tarn rü-dem aut ignoranrem folum denorer,quam fimul audacem, lnalitiollm-qve& (ciolum. Huic l^luficelu ex sflercfpondet bt>D, ac !«ne a.quipollenseft, ideoqve b^ du» vo.^B in fimib ftul-titia fignificanda pron^s- L. indiffe-renter in fcripr. ns.'"rp'.l..ur; niun vtb^lN Prov, 27:23» nofiil hominem incor.rigjbilem, iraviciftim /"D2 Prov, 17:10.fignificat eum, qrli nc cenrum quid.mpiagis corrjgibilis eft. Omitto piuraexempli. , quorum fatis haberi pofler,quae cum al!atoaperteevincunt,utrum-que & b^N & /''DD ejusdtm ordinisftuitum fignificare.

XI.Hifcehaud parum hieisadferet fy-

nonymiim ".^2, quod hominem bardumvel brut&m denotat, fiolide belluinis ad-fe&ibus indulgemem . qui a cuns

Quo

o.t 15 )(oQuo 49;«. conjungirur, parom au.certe nihil differt. Cuiabfimiiisnon eft

, bomo e«/ ratio 65 ««e»/ g. ro»c/H/ «t

fittlte & i//^tte>- <«FHi , quomodo v, g.Oeut.,;2: 6» pnpuws Ilrael ingratus &impius vocatur /22, iic Amuon ince»ftuulus , quibus merito adjungetur viri!!e Belial iplo A nomine & omineNabal.

xii.Fieri etiam affolet , vt quivis fim<

plex communiter ftu!rus vqciretur.quomodo a. ld jure fiat difpiciemus.ipla nominatio vocis tuader, mirius dete fentiendum efle, quippe qua? indigi-tat nol» matftio/e cum rarione inltiniente,

cu^us fimpliciratS alii ve! nafutioresve! veriutiores fivetechnisfuisfiveblan-menris faci!edecipiunt. Talis Hebraeisd.cirur 17.2. in cu^us vocis redditione di-difcrepaoc intrrpretes. defcendif a ,17.3!(.undegrsec.zrW^-», «"»■»»'« & finn:pcttfl )quod, notante Forftero , ufurparur , de/e/-».««e vtmft» A" elegante & adblandunte,

que

o)( 16 )(oQuo quis 66. aliquem fubito pellicitur , ac inVo/««/H^e». fett <»»/>«/ /e«ie»//'6». pertrabitur.Sie jud: 1 4. ufurpatur de puella Bim-fonem compofitis verbis expugnante.Eftque verbum jtttVei» cam in bonarnquam in malam partern. Inde eft no-men TB ftmphx, qui fecundum Geje-rum c/? homo fatuus de ei.//« rettavc ?e/

comparatione parumfoticitus, /e<ll pr-efentibusfolummodo, qu-t jamfub »»^»«/«»i, /»/<»»i«/. In Bibl. Lutheri lere femper ver*titur Alber-, appofite quidem. haec. n.germanica vox, dicente Gejero, co.dem modo ac Hebr. ''nd &in bonarn& malam partern accipitur, pro/!«./>//.citate, videl. innocenti, quae infantumeft, & fatua zcftupida, qualis eft in im»peritis incuriofisque, & obefas narisadultis, qui omni verbo credunt, Frov:«4: 15. qui imprudenterin mala immi-ncnria irruunt, c. 22: 3. 27: 17. ade-oq; ftultis annumeranturacderiforibus,c. 1: 22. conf. 1 Cor. 14:30. ()t!an-doque autern Notar & pie saniteque lim»Dlices, quas fimpliciias ChriftiZna eft

&

o)( 17 )(o& pia: Deoqve apprime grata %'. Par.50: 17. quam in nobis omnino requiricSa!vator,Matt:iB. atq;tum /?»,/./ex duplhifeu verfuto opponitur , ideraqve eft acHeb: HHD, GrXC. «^3?,««l^e<A., & lat./i«ce/'«i , qui ex bono (fmato quafi confufits««.« c/?, »«»<«/. »c/?e/'// in ore , <»//«// incor-de, non aliquldfacit corde tsco^//e, quse de-lcriptio b^pocrifec.s eft apud li.auppi-um in Lexicad v. ftmplex.

XIII.Quemadmodum in humanis is ha-

betür pro ftolido , qui tarn ratione quaoratione reile uli nequit, qui ea capicquN fenlui guftus, tadus olfaftusqvegrata lunt vel ingrata , non v. qva. Intel»leKum informanc aut erudiunc : ita vi'ciffim in facris is appellatur ftultus,quiterreftria quidem capit, animam v.curare prorfus negligit, «c proinde nilaliud eft quam «<*/?« , NuchllH/ u"krov.- 1: 22, aptiflime reddunt Lxx &Lutherus. Hinc eft, vt flultm & ftultitianon raro pro ipfa ponantur impietate ,Vibi quis in moralibus A fpiritualibus

C seqve

<-)( n )(o«qve inepte fe gerit ac atuus per natu*ram, quando nim. falutaria turpirer ne-gligens, abfurdifiima quasqve flagiriapro lubitu committit. ita Pf.i^n. ftu!»tus appellatur,qui in cordeabfurdilftmenegat DEum. Ita Virgines tatua? vo-cantur, qua. demediis falutisfibi nonprofpiciunt in tempore. Imo inceftus,ftuprum, furtum aliaqve id genus flagi-ciaftultititi nomine paflirn in fcripr. in-figniuntur. Ideoad Pl: 5. obfervat Bafi-liijl, o».»e^«e<li«». perftultittavt*

XIV.Ad qujEftionem : Car /'«/^//' /'»/t^/'/>e.

voce»/»^ ftulti , c«». tarnen alicubi dicanlurfapientiorcs /«e« ? Relpondetbreviter& nervoieSchnepfius:ad?l.io7. Etfitnultiingeniofifunt , afiuti i<z«/e» funt fine /»^e/^/e,<ze protnde ftulti ; /?«/i««i c»/« c/? omne quod«ei^e»-//// Deumfufcipitur. Atqui quid mi»rum? filios mundi appellari ftultos,cum& iple Princeps hujus mundi eodemveniac nomine , qui camen inveteratuseft impoftor , fpirifusqve cetera verfu-tiflimus,usqve eo vt obverfutiam pCe/a-

Ti»

0)( 19 )(G'hXfirnt dicatur. Ille n. fentiente Ge^'e.ro adProv.9. vocatur «l»//'e^F«M/<l/^., O°tnutier fataitatis', mulier dicirur habicorefpeitu ad blanditias plusquam mulie-bres meretriciasqve ejus artes, czVas inleducendis hominibus nimis (doior!)feliciter exercet: in quibus , uc vt fapi-ens fibi videarur, infigniterramen turnfeiplum decepit iaran, turn faruos quoq;reddit eos quos iilaqueavit.

XV.Ex ha&enus di&is iiquet, /?«//««/ &

flultitiam duplicicer confiderari, vel n.opponitur fapientias & prudentias, velpietati etiam. Igitur Salomon monftra-turus perlonarn honore indignam, in-telligit & rüdem ac idiotarn, & impri*mis flagitiofum , vitiisque deditum.Hinc autumaverim ego, abfurditatem2 Salomone oftenfam cunc belle vitari,li in deferendis honoribus una fpeciesftultitiae ita animadvertitur, ucnonne-Uligamr altera. Deinde aBO opus eft,h>anam fibi commiflam vt quisque fi-

C 2 dcli

20dcli cura ornet, miflis vitiis, prlefertimfuperbia, crapula, fpurcitie,sraAt._r^a>'-(AOTvrrij &c, ha.c n. viri honorem nimi»um quantum deturpant-

XVI.Honorem cum lapide pretiofo com»

p.rat Rexlapicns, qua de re pauca ad-cl.'ndZ erunr ve! ideo, quod in enodan-da pbrafi p*i T& haud exiguus fir dif-f__nfus, hoc de iigamine iapidis preciofi,illo de particula lapidis vilis, aliis alitercam explicantibus. Probabiliffimavide-rur fontenfia eorum, qui tapidis /»/-e//s/5

M«»c»l heic vertunt. Sie n. inde fen-fus emergec commodus; nee etiam in-folens eft, pNnon raro fignificare H,4fifyXA* lapidem five lapidem preuofum. Ex-od. z i: 5.39: ,o. uti fimili rationegr2?c. Asj, genere puta femimno, degemrnis, atqueetiam de aliis, ulpore deunione, magnc.l'. lapide iydio le.i in»dice ufurpatur. Uc Z.zd^us in Comm.L. G. p. 201. o^lsrv^.s. Prcecipue vox*$% muitum torfic interpreu-S; abi n.c-

am

0)( 21 )(0am habent pro infinitivo in ligandi l!»gnificatione,alii pro nominefignifican-re ligamen, /<«/^/'e«/«»., aliis fcrupum, fi-veexiguam lapidis particulam fignifi-cat. Qua. tarnen cunda nihil parientdifficultatis, fi cum Gejero &Poloproaftione habeaur I."K, quod fignificat«-«.^e quid alteri, ve/z» loeum certum colli-gtndo, l>e/ in <z^H««i cogendo , ve/ co///^</»</<.;atque fie h. I. coagmentatio innuiturfeuin unum locum collocatio, five illa fiatviolenta proje&ione , five lenta depofi-tione, five modo quopiam alio. Lft &nomen ejusdem forma? , totidem literisiisdemque pundis, led denotans /see«./««/ aut /^>/s/c«/««. colligatum, Prov, 7.10qualis erat fafcicuius colligata. pecunia.in faccis fratrum jofephi, eftt zusaM-men gebundenesgeld PZstlein. Gen: 42.ita de facculo perforato, Hagg. i: 6.ufurparur. Hinc Ludov. de Dieu, neenon Schindl.in lexic. anfam nadietiamh. I. Nominaliter exponunt defcrupofive lcrupulo, (force refpexeruntad Amos 9.) qucm t3M5n lcrupulum,

ur

6)( 22 )(outpoterationibus non adeo firmis £lipa«turn, tacili negotio dimovet Ge^er. inh. 1. cujus ha. c funt verba: Sed num <eieo profundum quid hac ratione proberb./,oc /«/e^/, ve/ num <,<ies apta c». e/H<«/ com-paratio, judicent alii.

XVII.Exiftimathvem intenfita intelligitBalomoj

id quod & ReverendifT. Praeful nofterin Opere Bibl. innuir, dum exprimit"fjtyti Embeten. ldem inferr empba-lis vocis 1.22, quae aliquando quidefflpro *»//« ponitur fubn.ifiaque illa reve-rencia, quam nos l)eo debemus , conf.Jof: 7. 19. Job: 9. 24.Pf. 50: 15. h. a. }.1.22 compleclitur quaslibet prasroga'tivas externas, zuxta quas aliquis pra:ceteris eroinet. sie honoratur Magi*firatus ob officii dignitatem;fic quicun-que etiam alius, dum ad fplendida mu-nia evehitur. H«c n. lputa honoriH*ca munia,dona, publics? laudes tkc)familiariter apud Clafficosaufiores permetonymiam hanorum nomine veniunt.

hinc

o)( 27 )(ohinc locutiones: adfcendere s/i honores,perfungi honoribus ,- honores t/ece^e^e alicttf.conf. d.um:22>i7. Efth: 6:3* l Sam:10. ult. hoc fenfu Ho»o?, fi in impium& improbum incidat, male locatur:

x I Ix.Genuinum a. honoris fubje&um eft

japiens, non cvi fapientia folum mecha-nica data eft , qualis tribuitur Bezale-eli, Exod:2B, nee qui unice hasret inpolitica illa ac profana (apienfia ; hx n.fapientias (pecies adeo non fufficiunt, mvere fapiens tendere debeat potiflimumad facram illam & divinam fapientiam,cujus initium ett timor Domini, & li«nis, in quo terminatur, erit gloria &honor, imo omne bonumj nam & dex-tra & finiftra feftatoribus fuis prcemiaporrigit fapientia hNC. Hanc qui fe&a-tur, nonpoteftnon gloria tandem &

honore coronari. Ooce nos Oeusfapientiam tuam, quoacterna glo-

ria apud te ruamur, Amen!