Nowe trendy w odurzaniu się młodzieŜy

Kamil Klebański UM WZDźwirzyno 11-12 grudnia 2014 r.

Narkotyki towarzyszyły ludziom od zawsze - jako częśćśrodków leczniczych, oraz "warsztatu pracy" róŜnych czarowników, szamanów i kapłanów (wszyscy oni spełniali często równieŜ rolę lekarzy) oraz znachorów.

Trudno równieŜ określić, gdzie leŜała niegdyś granica podczas przygotowywania posiłków - pomiędzy przyprawami, afrodyzjakami, kulinarnymi metodami leczniczymi i właśnie jednoczesnym stosowaniem substancji o wyraźniejszym doraźnym wpływie na psychikę i moŜliwości sprawności człowieka (np. stosowano specjalne posiłki przed bitwą).

Istnieje wiele substancji, a nawet rodzajów poŜywienia, które stosowane w nadmiarze mają działanie narkotyczne. Praktycznie kaŜda z dzisiaj znanych substancji uŜywanych jako narkotyki została odkryta niezaleŜnie od siebie w wielu kulturach świata, jedynym zaś kryterium podziału jest fakt występowania na danym terenie surowca. To raczej dziś moŜna powiedzieć, Ŝe wiedza o wielu rodzajach narkotyków zginęła w mrokach czasu.

Natomiast udowodnienie, jakie substancje niegdyś były tak wykorzystane, jest jeszcze trudniejsze, poniewaŜzazwyczaj wiedza o narkotykach była wiedzą tajemną.

Z punktu widzenia dzisiejszej historii, w przypadku większości narkotyków nie moŜna jednoznacznie dowieść, od kiedy je znano, czy teŜ kiedy je wynaleziono.

• Europa –alkohol• Ameryka południowa – liście coca• Ameryka północna – halucynogeny

zawarte w niektórych odmianach kaktusów• Azja – opium i haszysz

Narkotyki - podział

ze wzgl ędu na rodzaj działania:• POBUDZAJĄCE• ZWALNIAJĄCE (DEPRESANTY)• HALUCYNOGENNE• ENTAKTOGENY

ze wzgl ędu na pochodzenie:• NATURALNE• PÓŁSYNTETYCZNE• SYNTETYCZNE

Narkotyki – droga przyjmowania

•• droga pokarmowadroga pokarmowa

•• palenie palenie

•• poprzez poprzez śśluzluzóówki wki

•• iniekcjeiniekcje

NARKOMANIA

Polityka wobec narkomanii

Polityka wobec narkomanii to zespółśrodków, których stosowania ma na celu ograniczenie problemów związanych z konsumpcją poprzez zmniejszenie popytu, podaŜy oraz bezpośrednio poprzez redukcję szkód.

Polityka wobec narkomanii

W drugiej połowie XX wieku w polityce wobec narkotyków dominowało na świecie ograniczanie poda Ŝy zwane takŜe walkąz narkomanią czy teŜ wojną przeciwko narkotykom (war on drugs).

Polityka wobec narkomanii

Przyjęto model prohibicyjny, którego implementacja jest kosztowna, skuteczność –niewielka, a efekty uboczne przerastajączęsto szkody wynikające z właściwości farmakologicznych substancjipsychoaktywnych.

Polityka wobec narkomanii

Niepowodzenia kolejnych wojen z narkotykami, na które mogły sobie pozwolićtylko najbogatsze państwa świata spowodowały wzrost zainteresowania strategi ą ograniczania popytu na narkotyki.

Polityka wobec narkomanii

Wyrazem tej zmiany akcentów jest Deklaracja w sprawie Ograniczania Popytu na Narkotykiprzyjęta w 1998 roku przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych.Deklaracja podkreśla komplementarny charakter i równorzędną wagę strategii ograniczania podaŜy i popytu i wzywa do zwiększenia nakładów na edukację, alternatywy wobec narkotyków, leczenie, rehabilitację.

Polityka wobec narkomanii

Strategia redukcji szkód zakłada, Ŝe pełna abstynencja od narkotyków nie jest moŜliwa do natychmiastowego osiągnięcia przez wielu ich uŜytkowników. Dlatego teŜ zmierza bezpośrednio do ograniczenia problemów wśród narkomanów nie stawiając warunku przerwania ich konsumpcji.

Źródło: Zachodniopomorski Oddział Towarzystwa Rodzin i Przyjaciół Dzieci UzaleŜnionych “Powrót z U” w Szczecinie 2007-2008.

Ceny narkotyków na nielegalnym rynku:• kokaina – 1 gram od 200 do 300 zł, • amfetamina – 1 gram – 20 do 40 zł,• marihuana – 1 gram – 20 do 30 zł,• tabletki ekstazy - 1 sztuka 6 do 15 zł.

Marihuana i Haszysz

• Występuje w postaci suszu z liści i kwiatostanów konopi indyjskiej oraz w postaci stałych lub ciekłych preparatów z tej rośliny

• Sposoby zaŜywania: głównie palenie, takŜe jedzenie, picie

• Substancja psychoaktywna: THC tetrahydrokanabinol

• Działanie halucynogenne: około 3 godziny

• UzaleŜnia psychicznie

Marihuana i Haszysz

Objawy po za Ŝyciu:• gadatliwość i wesołkowatość• zaburzenia orientacji przestrzennej• ogólne podniecenie i nadczynność psychoruchowa• wypowiedzi oderwane czasem od kontekstu

(częste dygresje)• zaczerwienienie białek oczu• niezborność ruchowa (np. potykanie się)

Objawy u Ŝywania:• zmniejszona energia, zmniejszona dąŜność do

osiągnięć, apatia, skrócony czas skupienia uwagi• osłabienie pamięci• niepokój, zwiększone napięcie• urojenia, lęki• nieracjonalne myśli

Trudno przedawkowa ć

Amfetamina i Metamfetamina

• Występują w postaci bezwonnego proszku o gorzkim smaku w kolorze od białego do ceglastego, w postaci kryształków oraz białych tabletek zabarwianych na róŜowo lub czerwono

• Stymulanty• Sposoby zaŜywania: donosowo,

doŜylnie, droga pokarmowa, palenie• Długość działania: około 2- 3 godziny, • Metamfetamina- działa silniej na OUN,

jest bardziej toksyczna od amfetaminy• Silnie i szybko uzaleŜniają psychicznie

Amfetamina i Metamfetamina

Objawy po za Ŝyciu:• Silne pobudzenie psychomotoryczne • Nadmierna pewność siebie• Gadatliwość• Rozszerzone źrenice w nikłym stopniu reagujące na światło• Przyspieszona akcja serca i szybki oddech• PodwyŜszone ciśnienie krwi• Brak łaknienia• Suchość w ustach• BezsennośćPrzedawkowanie:• przyśpieszona akcja serca, bóle w klatce piersiowej, obrzęk płuc, drgawki, udar mózgu, zawał sercaObjawy u Ŝywania :• Wahania nastroju od euforii do depresji, stany silnego pobudzenia i ospałości, mogą przeplatać się dając

róŜnorodny obraz zachowań• Nerwowość, draŜliwość, podejrzliwość• Ubytki wagi ciała, zmiany na skórze, wyczerpanie, „cieknący” nos• gwałtowne, niespodziewane zachowania, często agresywne, spowodowane brakiem samokontroli• Kłopoty ze snem• Ostre depresje prowadzące często do myśli i prób samobójczych• Psychozy amfetaminowe (urojenia prześladowcze, omamy słuchowe, lęki)• Anhedonia

LSD

• Najpopularniejszy halucynogen• Występuje w postaci kolorowych, papierowych

znaczków z róŜnymi symbolami graficznymi, nasączonych roztworem LSD

• Sposób zaŜywania: doustnie oraz poprzez śluzówki (oko, język, dziąsła)

• Działa przez kilka do kilkunastu godzin• Mały potencjał uzaleŜniający

Po zaŜyciu :• rozszerzone źrenice i słaba ich reakcja na światło• dziwne, nieracjonalne wypowiedzi• wesołkowatość i bełkotliwa mowa• brak koordynacji ruchowej i widoczne zaburzenie • orientacji przestrzennej, czasowej• moŜe wystąpić „zła podróŜ” czyli nieprzyjemne

halucynacje prowadzące do niepokoju, ataków paniki

Przedawkowanie : małe prawdopodobieństwo:• (urojenia prześladowcze, omamy słuchowe, lęki)• Ahedonia

Grzyby halucynogenne

Łysiczka lancetowata (inaczej grzyby halucynogenne,"grzybkihalucynki" lub "magiczne grzybki") – grzyby, które po spoŜyciu wywołują u człowieka halucynacje. Określenie psylocybinowe pochodzi od związku chemicznego – psylocybiny, który występuje w tych grzybach i odpowiada za efekt halucynogenny.

Grupa grzybów nie będąca taksonem. Zawierająpsychodeliczne substancje psychoaktywne, które wpływająna świadomość, mogą wywoływać halucynacje i prowadzićdo przeŜycia tzw. doświadczenia psychodelicznego tz. trip.

Nie powodują wystąpienia uzaleŜnienia fizycznego ani psychicznego. Mogą jednak prowadzić do wywołania napadów paniki lub lęku, które sporadycznie mogą byćfatalne w skutkach. Efekty toksyczne długoterminowe obejmują moŜliwość pojawienia się tzw. flashbacków.

Ecstasy, MDMA

• Zaliczana do amfetamin halucynogennych (entaktogeny)

• Występuje w postaci tabletek z wytłoczonym logo• Tabletki zawierające 1 lub więcej pochodnych

β-fenetyloaminy(amfetamina, MDMA, MDA, PMA) • W skład tabletki ecstasy mogą wchodzić róŜne

pochodne amfetaminy , pochodne benzodiazepiny, ketamina, strychnina, kofeina, kokaina, LSD, efedryna, prokainamid, paracetamol.

Sposób zaŜywania: najczęściej droga pokarmowa

Działa po 20 minutach od połknięcia, następnie po około 5-20 minutach wzrost działania, działa 4-6 godzin od momentu zaŜycia.UzaleŜnia psychicznie

Objawy po za Ŝyciu:• Rozszerzone źrenice• Wzrost temperatury ciała• Pobudzenie, euforia• Okazywanie nadmiernej sympatii wobec innych• Brak koordynacji ruchowej• Pobudzenie seksualne, odrzucenie wszelkich zahamowań w tej sferzeObjawy u Ŝywania:• Depresja, stany lękowe, utrata pamięci, utrata zdolności do uczenia sięPrzedawkowanie:• Przyśpieszona akcja serca, wysokie ciśnienie krwi, skurcz mięśni, ataki paniki, utrata świadomości, hypertermia

Ecstasy, MDMA

Kokaina

• Stymulant• Występuje w postaci białego proszku, „crack” –przypomina płatki mydlane lub brązowe kamyki, kuleczki• Sposób zaŜywania: śluzówki nosa, dziąsła, pod język, doustnie, doŜylnie, palenie• Działa do 30 minut • UzaleŜnia psychicznie

Objawy za Ŝycia:• Rozszerzenie źrenic, euforia, pobudzenie, przyspieszony oddech, gadatliwość

Objawy za Ŝywania:• Wyniszczenie organizmu, psychozy

Przedawkowanie – silny lęk połączony z urojeniami i zaburzeniami świadomości, nasilonym pobudzeniem ruchowym (od miotania się do konwulsji), wysokie ciśnienie krwi i płytki przyspieszony oddech.

Heroina

• Narkotyk z grupy opiatów, • Działanie zwalniające• Występuje w postaci proszku od białego do brązowego; ”brown sugar”- proszek lub granulki Ŝółte, brązowe; „polska heroina” w postaci płynu o zabarwieniu brązowym

Sposoby za Ŝywania:• doŜylnie, domięśniowo, • podskórnie, palenie, doustnie, donosowo,• wdychanie oparów

Działa około 6-12 godzin• Silnie i szybko uzaleŜnia psychicznie i fizycznie• Łatwo przedawkować

•Przedawkowanie – depresja układu oddechowego, sinica, wiotczenie mięśni, zwolniona akcja serca, silna senność,

Heroina

Objawy za Ŝycia:• wyraźne zwęŜenie źrenic (szpileczkowate źrenice)i osłabienie ich reakcji na światło, szkliste oczy

• obniŜa się ciśnienie krwi, jak równieŜ w nieznacznym stopniu temperatura ciała • spokój, spowolnienie i przysypianie (opadające powieki, przerwane wypowiedzi)

Objawy za Ŝywania:Przeplatanie się stanów ospałości, uspokojenia, senności ze stanami charakterystycznymi dla zespołu abstynencyjnego czyli draŜliwością, podenerwowaniem, ogólnie złym fizycznym samopoczuciem ( katar, łzawienie, bóle nóg, wymioty, biegunki)

Leki uspokajające i nasenne

Legalnie dostępne środki nasenne • (barbiturany , np. luminal) i uspokajające• (benzodiazepiny , np.relanium) w postaci tabletekBarbiturany: działanie depresyjne, tłumienie aktywności centralnego układu nerwowego.Benzodiazepiny: przeciwlękowo, uspokajająco podobnie jak opiaty.Małe dawki: stan relaksacji, „senne marzenia”, uspokojenie, znieczulenie.DuŜe dawki: silna senność, zlewanie się mowy, przyćmienie świadomości, brak koordynacji ruchów, czasem krótkotrwałe pobudzenie na początku.Często uŜywane bywają w połączeniu z alkoholem (większe ryzyko przedawkowania)• UzaleŜniają silnie psychicznie i fizycznie• Barbiturany łatwiej przedawkować• Przedawkowanie: depresja układu oddechowego, zatrzymanie akcji serca

Domowa apteczka

Dopalacze

Dopalacze – stosowana w Polsce, potoczna nazwa róŜnego rodzaju produktów zawierających substancje psychoaktywne, które nie znajdują się na liście środków kontrolowanych przez ustawę o przeciwdziałaniu narkomanii. SpoŜycie ich ma na celu wywołanie w organizmie jak najwierniejszego efektu narkotycznego substancji zdelegalizowanych.

Dopalacze

Środki tego rodzaju są produkowane głównie po to, aby ominąć obowiązujące zakazy antynarkotykowe, stąd ich skład chemiczny ulega ciągłej ewolucji.

Dopalacze

W Polsce dopalaczami są nazywane produkty zawierające związki stanowiące pochodne zakazanych substancji psychoaktywnych (np. amfetaminy) lub preparaty ziołowe zawierające związki halucynogenne. Stopień ich szkodliwości na zdrowie i potencjałuzaleŜniający jest przedmiotem badań i analiz, które jednak ze względu na liczbę znanych i ciągle wynajdowanych substancji psychoaktywnych, nie nadąŜają za zmianami ich składu przez producentów.

Dopalacze

• 8 listopada 2010 r. Prezydent Bronisław Komorowski podpisałnowelizację zakazującą wytwarzania i wprowadzania do obrotu na terenie Polski jakichkolwiek substancji (niezaleŜnie od ich stanu fizycznego i źródła pochodzenia, w tym roślin, grzybów oraz ich części) lub produktów, które mogą być uŜywane jako środki odurzające lub substancje psychotropowe, określanych jako dopalacze. Nie wolno teŜ nimi handlować.

• Za złamanie zakazu będzie grozi kara od 20 tys. zł do miliona zł.

• W przypadku podejrzenia, Ŝe produkt stwarza zagroŜenie Ŝycia lub zdrowia ludzi, inspektor sanitarny będzie mógł wstrzymać jego wytwarzanie lub sprzedaŜ albo nakazać wycofanie z handlu na okres do 18 miesięcy. W tym czasie mają być prowadzone badania dotyczące wpływu podejrzanej substancji na zdrowie. Inspektor dodatkowo będzie mógł zamknąć sklep lub hurtownię na okres do trzech miesięcy.

Dopalacze

Dopalacze

Dopalacze

Dopalacze

MPDV

• Stymulant• Efekty działania : pobudzenie, podwyŜszenie

koncentracji, zwiększona czujność, bezsenność, podniecenie seksualne, niepokój, nerwowość, przyspieszone rytm serca, skoki ciśnienia tętniczego, intensywne pocenie się,brak łaknienia, nudności.

• Skutki niepo Ŝądane i zagro Ŝenia : w czasie "zjazdu": przekrwienie oczu, bardzo szybkie bicie serca, silne bóle głowy, osłabienie mięśni, szczękościsk, ból nerek, duŜy niepokój, apatia, bezsenność z jednoczesnym pobudzeniem, lęki, w skrajnych przypadkach lub przy zaŜywaniu duŜych dawek przez długi czas: napady paniki, przewlekłe stany psychotyczne

Szczególnie duŜe ryzyko zdrowotne niesie ze sobąłączenie MDPV z alkoholem lub innymi dopalaczami.

Mefedron

• Stymulant i empatogen.• Dostępny w postaci kryształków, proszku, tabletek lub

kapsułek.• Objawy po zaŜyciu: pobudzenie, euforia, podniecenie,

rozszerzenie źrenic, podwyŜszenie ciśnienia tętniczego, szczękościsk, drŜenie rak, silne pragnienie przyjęcia kolejnej dawki, zaburzenia pamięci krótkoterminowej.

• Zanotowane przypadki zgonu po zaŜyciu mefedronu były spowodowane zbyt wysokim ciśnieniem krwi skutkującym wylewem. Po większych dawkach występują negatywne odczucia spowodowane zmęczeniem. Jest to substancja stosunkowo nowa i skutki jej zaŜywania nie są do końca znane. Wiadomo jednak, Ŝe bardzo silnie uzaleŜnia psychicznie. Po zaŜyciu nawet stosunkowo niewielkich dawek dosyć często zdarza się przejściowa utrata pamięci krótkotrwałej. Niektórymi ze skutków ubocznych mogą być: krwawienie z nosa, pieczenie nosa (przy aplikacji donosowej), halucynacje, nudności, wymioty, kłopoty z krąŜeniem krwi, wysypki, uczucie niepokoju, paranoja, nadpobudliwość i urojenia.

Mefedron

25 sierpnia 2010 mefedron został zaklasyfikowany jako substancja psychotropowa grupy I-P i jest nielegalny.

Bufedron - organiczny związek chemiczny, pochodna fenyloetyloaminy, amfetaminy oraz katynonu. Po raz pierwszy został zsyntezowany w 1928 roku. Jest stymulantem, w działaniu najbardziej podobnym do metkatynonu, lecz jest od niego silniejszy względem dawki i niemal pozbawiony efektu euforii. Przeciętna dawka podawana donosowowynosi 40mg, działanie przy takim podaniu trwa do 6 godzin. W Polsce legalny.

Reserch chemicals

Designer Drugs, Research Chemicals - te profesjonalnie i tajemniczo brzmiące nazwy określają substancje, które dopiero co wyszły spod ręki chemików. Jednak tych „chemików”spokojnie moŜna nazwać producentami narkotyków, poniewaŜ DD i RC to tzw. dopalacze, które działaniem imitują „tradycyjne”narkotyki, a ich zaŜywanie powoduje niebezpieczne dla zdrowia skutki. Liczba zatrućrośnie, handel w sieci kwitnie, a organy bezpieczeństwa są bezsilne.

Reserch chemicals

Powrót dopalaczy na rynek narkotykowy potwierdzają statystyki. Jak podaje gazeta.pl w 2012 r. odnotowano 279 zatru ć dopalaczami. W 2013 było ich juŜ ponad 500. W ci ągu ośmiu miesi ęcy 2013 r. państwa członkowskie Unii Europejskiej zgłosiły za pośrednictwem systemu wczesnego ostrzegania aŜ 73 nowe substancje psychoaktywne. Średnio co tydzień rynek narkotykowy „wzbogaca się” o jedną now ą substancj ę. Problem z delegalizacją dopalaczy polega na tym, Ŝe ich skład chemiczny jest zupełnie nowy i nieprzebadany , w związku z czym nie znajduj ą się one na liście substancji zakazanych. Zatem karanie producentów i dilerów dopalaczy na mocy ustawy antynarkotykowej jest prawie niemoŜliwe, poniewaŜ zanim nowa substancja zostanie uznana za nielegalną minie wystarczająco duŜo czasu, by chemicy stworzyli kolejną nową substancję o bardzo podobnym wzorze chemicznym i składzie.

Dopalacze

Dopalacze

Dziękuję za uwagę.

Urząd MarszałkowskiWojewództwa Zachodniopomorskiego Wydział Współpracy SpołecznejUl. Korsarzy 3470-540 Szczecin

Dyrektor: Krzysztof Fali ńskitel. 91 44 16 222Fax. 91 91 44 16 231e-mail: kfalinski@wzp.pl