Nowa grypa A(H1N1)v

Alina Pietrzakp.o.kierownik Sekcji Epidemiologii &Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w Mławie ul. Plac 1 Maja 6

Grypa

Grypa sezonowa jest ostra, zakaźną chorobą wirusową, która przenosi się drogą kropelkową lub poprzez bezpośredni kontakt z zakażoną osobą czy ze skażonymi powierzchniami.

Wirusy grypy (również wirus A H1N1) poza organizmem żywym mogą przetrwać jedynie kilka godzin (średnio 2-3 godziny).

Grypa A H1N1

Grypa A H1N1 jest chorobą układu oddechowego, która przenosi się drogą kropelkową jak i poprzez bezpośredni kontakt z zakażoną osobą czy skażonymi powierzchniami.Okres zaraźliwości: 1 dzień przed wystąpieniem objawów do 7 dni po ich wystąpieniu.Okres inkubacji: 7 dni, może być dłuższy.

Nowy wirus grypy A(H1N1)• RNA wirus z rodziny Myxoviridae• Nie ma krzyżowej oporności z sezonowym wirusem

A(H1N1)• Odpornośc populacji USA: Dzieci nie są odporne, osoby 18-

64 odporne w 6-9%, >64 w 33%. Znaczy to że immunologicznie podobne wirusy krążyły w przeszłości.

• Jest rekombinantem 4 wirusów: grypy ludzi, ptaków, świń euroazjatyckich, świń amerykańskich

• Pozostaje wrażliwy na oseltamivir i zanamivir (są pojedyncze przypadki oporności na oseltamivir)

• Wytworzył się prawdopodobnie u świń w Azji, a w Ameryce szerzył się niemal wyłącznie wśród ludzi.

Grypa A H1N1 drogi szerzenia

Szerzenie się nowej grypy, podobnie jak grypy sezonowej, odbywa się przez zakażenia drogą powietrzną i kropelkową. Możliwe jest też przenoszenie się zakażenia przez dotykanie przedmiotów zanieczyszczonych śliną lub wydzieliną dróg oddechowych osoby chorej i następnie dotykanie śluzówki osoby zdrowej.

Grypa A H1N1 drogi szerzenia

Środki masowego transportu, samoloty, pociągi i autobusy, są miejscami gdzie kontakty między pasażerami są bardzo bliskie i gdzie choroby szerzące się drogą powietrzną mogą przenosić się szczególnie łatwo. Zakażeni pasażerowie mogą też stanowić źródło zakażenia dla swych rodzin oraz innych członków społeczeństwa.

Grypa A H1N1 drogi szerzenia

O zagrożeniu szerzeniem się zakażeń w środkach masowego transportu decyduje wysoka zaraźliwość grypy, warunki higieniczne podróży, oraz zagęszczenie pasażerów w zamkniętych pomieszczeniach. Zagrożenie wynikające z podróży wzrasta wraz z okresem jej trwania.

Grypa A H1N1 drogi szerzenia

Istotnym elementem szerzenia się zakażeń jest stosunek odsetka osób zakażonych do odsetka osób podatnych. Dlatego zagrożenia związane z podróżą w dużym stopniu zależą od okresu rozwoju epidemii na danym terenie.

Objawy kliniczne

OBJAWY grypy A H1N1 są podobne jak grypy sezonowej :• gorączka• kaszel • ból gardła• katar z płynną wydzieliną lub zatkanym nosem• bóle mięśniowe i stawowe• ból głowy• dreszczeW około 25-30% przypadków nowej grypy mogą występować wymioty

i biegunka. Podobnie jak w grypie sezonowej część zachorowań przebiega ciężko, a nawet może zakończyć się śmiercią.

Powikłania grypy• Zapalenia płuc bakteryjne (zwykle około 5 dnia

choroby)• Krwotoczne grypowe zapalenie płuc• Drgawki gorączkowe• Encefalopatia, zapalenie mózgu• Miocarditis• Często w przebiegu grypy występuje odwodnienie

Grupy ryzyka

• Kobiety w ciąży• Osoby z chorobami przewlekłymi– Płuc– Serca– Z obniżoną odpornością– Cukrzycą– Chorobami wątroby – Chorobami nerek

• Osoby powyżej 65 r.ż.

Grypa A H1N1

KRYTERIA KLINICZNEKażda osoba, u której wystąpił co najmniej jeden

z trzech poniższych objawów:• gorączka powyżej 38°C i objawy ostrej infekcji

dróg oddechowych,• zapalenie płuc (ciężka choroba układu

oddechowego),• zgon z powodu ostrej choroby układu

oddechowego o nieznanej etiologii.

Grypa A H1N1

KRYTERIA EPIDEMIOLOGICZNECo najmniej jedno z trzech poniższych kryteriów w

okresie 7 dni przed wystąpieniem choroby:• bliski kontakt z osobą chorą - przypadkiem

potwierdzonym choroby wywołanej przez nowy wirus grypy A(H1N1),

• przebywanie na terenach (w krajach), gdzie stwierdzono przenoszenie się nowego wirusa grypy A(H1N1) z człowieka na człowieka

• praca w laboratorium, w którym badane są próbki zawierające nowy wirus grypy A(H1N1).

Etapy nadzoru epidemiologicznego1. Wyszukiwanie przypadków zawleczonych, prewencja

przypadków wtórnych (okres prepandemiczny)2. Tygodniowe raporty o zachorowaniach na grypę i

choroby grypopodobne zgłaszane poza sezonem grypowym

3. System Sentinel o podwyższonej czułości zgłoszeń nastawiony na diagnostykę zakażeń wirusem grypy z uwzględnieniem nowego wirusa A(H1N1).

4. Diagnoza wirusologiczna wszystkich przypadków o ciężkim przebiegu

5. Raportowanie powikłań w przebiegu grypy oraz pogrypowych

6. Konieczne jest monitorowanie lekooporności wirusa grypy w trakcie pandemii

Po co są dane z nadzoru w czasie pandemii ?

• Znajomość dynamiki pandemii pozwala na stosowanie w porę prewencyjnych zarządzeń administracyjnych.

• Rzetelny nadzór pozwala na bieżąco ocenić rozkład ciężkości zachorowań na grypę i dostosować do niego zalecenia terapeutyczne

• Badania wirusologiczne w nadzorze sentinel umożliwiają ocenę krążących typów wirusa oraz wczesne wykrywanie nowych typów, jeśli się takie pojawią. Ważna jest też kontrola lekooporności.

Kiedy mówimy o pandemii ?• Pandemia (gr. pan = 'wszyscy' + gr. demos = 'lud') - epidemia

obejmująca rozległe obszary, np. cały kontynent lub nawet świat; epidemia danej choroby zakaźnej, występująca w tym samym czasie w różnych krajach i na różnych kontynentach.

• Cechy choroby sprzyjające wybuchowi pandemii– niska śmiertelność– wysoka zaraźliwość (Ro>>1)– długi okres zaraźliwości choroby – brak naturalnej odporności populacji (szczep nie występujący od dawna lub

nigdy przedtem)• Wysoka śmiertelność nie wyklucza możliwości pandemii (ospa

prawdziwa, dżuma), ale nie jest czynnikiem sprzyjającym jej powstaniu.

• Choroby o stosunkowo krótkim okresie zaraźliwości, ale o wysokim Ro (odra, grypa) mogą mieć wysoki potencjał pandemiczny

Przesłanki do oceny prawdopodobieństwa rozszerzenia się na Europę pandemii nowej grypy

A(H1N1)

• Grypa jest nowa – większość populacji świata jest podatna na nowy wirus A(H1N1).

• W chwili obecnej zakażenia występują w 180 krajach.• W kilku krajach europejskich stwierdzono zakażenia niepowiązane

epidemiologicznie z zawleczeniem• Największy, względny przyrost nowych zachorowań występuje w

krajach Ameryki Środkowej i Południowej oraz w Azji gdzie obecnie rozpoczyna się sezon grypy.

• Podstawowy wskaźnik zaraźliwości nowej grypy (Ro ≈ 1,4-1,6) był szacowany podobnie jak grypy azjatyckiej w pandemii z 1957 r. Obecnie przyjmuje się zaraźliwość nowej grypy na poziomie grypy sezonowej (R0 ≈1,2).

Przeciętna dzienna zapadalność (na 100 tys. ludności) w okresie od 16 do 31 sierpnia 2009 r. w stosunku do okresu od 1 do 15 sierpnia

2009 r. wg województw

Przeciętna dzienna zapadalność (na 100 tys. ludności) w okresie od 16 do 31 sierpnia 2009 r. oraz w poprzednim okresie sprawozdawczym (od 1 do

15 sierpnia 2009 r. ) wg wieku

0,00

0,10

0,20

0,30

0,40

0,50

0,60

0,70

0,80

0 - 4 5 - 14 15 - 64 65 +Grupa wieku

Zap

adal

ność

Poprzedni okres Aktualny okres

REKOMENDACJE PROFILAKTYCZNE

„Nowa grypa A(H1N1). Propozycja zaleceń dla podróżnych” (04.07.2009)

„Zadania nadzoru epidemiologicznego w okresie pandemii grypy wywołanej nowym wirusem A(H1N1)” (04.07.2009)

„Nowa grypa A(H1N1). Propozycja zaleceń dla osób zamieszkujących wspólnie w jednym mieszkaniu.” (01.07.2009)

„Nowa grypa A(H1N1). Propozycja zaleceń dla szkół” (01.07.2009)

„Nowa grypa A(H1N1). Propozycja zaleceń dla zakładów pracy” (01.07.2009)

Prof. dr hab. Andrzej ZielińskiKrajowy Konsultant ds. Epidemiologii

• DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ