A dokd trafioby to nie ochrzczone dziecko?", pyta zawzicie jeden z mych kolegw, Do pieka czy do czyca?". (W porzdnych katolickich domach dziewiciolatek mia ju wyrobione pojcie o piekle".) Nie trafioby ani do pieka, ani do czyca", odpowiadaa siostra, lecz do limbusa". Limbusa? Limbus" to takie miejsce, wyjaniaa siostra, dokd Bg wysya dzieci oraz inne osoby, ktre nie z wasnej winy, umary nie ochrzczone w Jedynej Prawowitej Wierze. Kara to nie bya, ale nie dane im byo nigdy oglda Boga. Z takim wanie Bogiem wzrastaem. Mylisz moe, e zmylam? Nie. Boja Boga jest dzieem religii, jest nawet mile przez nie widziana. Do trwogi przed Bogiem nikt nie musia mnie szczeglnie namawia, mog ci zapewni. Jeli mylisz, e ten limbus napdzi mi stracha, poczekaj, a opowiem ci histori z Kocem wiata. Neale Donald Walsch

Sze lat temu Neale Donald Walsch rozpocz dialog kadc podwaliny pod swj szczeglny zwizek z Bogiem, Bogiem, ktry jest wszdzie i z kadym, ktry przemawia do nas nieustannie, we wszystkim, co robimy. Trzeba tylko, abymy si zatrzymali i wsuchali dowiedzia si w tym dialogu trzeba, abymy odpowiedzieli... i nawizali wasn rozmow. W miar jak suchamy i odpowiadamy, prosimy i otrzymujemy, nasze wizi z Bogiem cementuj si. Rozmowa z czasem przeradza si w przyja, blisz, bogatsz i peniejsz wi. Posuchaj... a Bg przyjdzie do ciebie i bdzie kroczy u twego boku jako twj druh. Neale Donald Walsch mieszka ze swoja ona Nancy na poudniu stanu Oregon. Wsplnie zaoyli ReCreation", fundacje non-profit na rzecz rozwoju osobowego i duchowego zrozumienia, ktrej celem jest zwrcenie ludzi im samym. Walsch wygasza odczyty i prowadzi warsztaty w kraju i za granica pod hasem prawd zawartych w Rozmowach z Bogiem".

tytu oryginau Friendship with God Copyright 1999 by Neale Donald Walsch Ali rights reserved Copyright 2000 for the Polish edition by Dom Wydawniczy LIMBUS Monta elektroniczny Krzysztof Wirszytlo ISBN 83-7191-084-3 Dom Wydawniczy LIMBUS 85-959 Bydgoszcz 2, skr. poczt. 21 tel./fax (0-52)328-79-74 Dla DR ELISABETH KUBLER-ROSS ktra obalia powszechne pojmowanie ycia i mierci, oraz pierwsza odwaya si. mwi o Bogu, bezwarunkowej mioci, z ktrym mona si zaprzyjani. oraz dla LYMANA W. (BILLA") GRISWOLDA mego przyjaciela od trzydziestu lat, ktry nauczy mnie akceptacji i cierpliwoci, wielkodusznoci oraz wielu innych rzeczy, ktrych nie mona odda sowami, lecz ktrych dusza nigdy nie zapomni.

fodzie.kpwa.nia Kolejny raz pragn podzikowa przede wszystkim mojemu najlepszemu przyjacielowi, Bogu. Przepenia mnie gboka wdziczno za myl o tym, e odnalazem Boga, mao tego, znalazem w nim przyjaciela. Wdziczny jestem te za wszystko, co od niego otrzymaem i dziki Niemu mogem ofiarowa innym. Na nieco innej paszczynie, cho rwnie niebiaskiej, mieci si moja przyja z moj on, Nancy, ktra jest ucielenieniem sowa bogosawiestwo". Od chwili kiedy j poznaem, nie przestaj doznawa bogosawiestwa. To zadziwiajca osoba. Z gbi swej istoty emanuje cich mdroci, niewyczerpan cierpliwoci, szczerym miosierdziem i najczystsz mioci, jakiej kiedykolwiek dane mi byo zazna. wiat, ktry raz po raz pogra si w mroku, Nancy rozjania sw wiatoci. Obcowa z ni znaczy dla mnie na nowo odkry wszystkie moje wyobraenia na temat tego, co dobre, serdeczne i pikne; wszystkie moje nadzieje, jakie wizaem z czu i wspierajc towarzyszk ycia; z wszystkimi fantazjami, w jakich przedstawiaem sobie prawdziwie miujcych si kochankw. Jestem dunikiem tylu wspaniaych ludzi, ktrzy odcisnli na moim yciu niezatarty lad, uosabiajc przymioty i sposoby bycia, z ktrych czerpaem natchnienie i nauk. To bezcenny dar mie takich przewodnikw! Spord nich szczeglnie wdziczny jestem...

Kirsten Bakke, za wzr absolutnej niezawodnoci oraz za udowodnienie mi, e miae i przebojowe przywdztwo mona pogodzi ze wspczuciem, wraliwoci i trosk. Ricie Curtis, za dobitny przykad na to, e sia charakteru wcale nie ujmuje kobiecoci, lecz jej przydaje. Ellen DeGeneres, za wiadectwa odwagi, jak wielu uznaje za niemoliw, dziki czemu staje si ona moliwa dla kadego z nas. Bobowi Friedmanowi, za pokazanie mi, e wewntrzna uczciwo to nie fikcja. Billowi Griswoldowi i Danowi Higgsowi, za unaocznienie mi, co znaczy przyja na cae ycie. Jeffowi Goldenowi, za udowodnienie mi, e byskotliwo, arliwe przekonanie i agodna perswazja wcale si nawzajem nie wykluczaj. Patty Hammett, za pokazanie, na czym polega mio, lojalno i niezomne oddanie. Ann Heche, za danie wiadectwa absolutnej autentycznoci; i temu, jak j zachowa na przekr wszystkiemu. Jerry'emu Jampolsky'emu i Dian Cirincione, za pokazanie mi, e kiedy ludzie dojrzeli do mioci, nie ma granic dla tego, co mona we wzajemnej askawoci stworzy lub yczliwie przeoczy. Elisabeth Kiibler-Ross, za udowodnienie, e mona wnie oszaamiajcy wkad w dobro caej planety i samemu nie da si temu oszoomi. ' Kaeli Marshall, za nieustann gotowo do wybaczania w obliczu tego, co niewybaczalne, dziki czemu potrafiem uwierzy w Bo obietnic odkupienia dla nas wszystkich. Scottowi McGuire, za dobitny przykad na to, e wraliwo nie ujmuje mskoci, lecz jej przydaje. Willowi Richardsonowi, za wiadectwo na to, e nie trzeba urodzi si z tej samej matki, aby by komu bratem. Bryanowi L. Walschowi, za niezomno i podkrelanie znaczenia rodziny. Dennisowi Weaverowi, za uosobienie mskiego wdziku i pokazanie, jak spoytkowa swe zalety i sw popularno dla podniesienia jakoci ycia innych. Mariann Wiliamson, za udowodnienie, e przywdztwo duchowe i doczesne mog i w parze. Oprah Winfrey> za wzr niecodziennej determinacji i mstwa, i gotowo postawienia na szal wszystkiego w imi swych przekona. Gary'emu Zukavowi, za przykad cichej mdroci i pokazanie, jak dotrze do rodka, i tego, jak wane jest w Nim pozostanie. Tych nauczycieli, i wielu innych, spotkaem na swej drodze. Dlatego wiem, e cokolwiek dobrego wychodzi ode mnie, po czci pochodzi od nich, oni bowiem mnie tego nauczyli, a ja tylko przekazuj dalej. Oczywicie, to nasze zadanie tutaj. Jestemy sobie nawzajem nauczycielami. Czy to nie jest prawdziwe bogosawiestwo?

'Wprowadzenie. Sprbuj oznajmi komu, e wanie rozmawiae z Bogiem i zobacz, co si stanie. Zreszt niewane. Sam powiem ci, co si stanie. Zmieni si cae twoje ycie. Po pierwsze, dlatego, e rozmawiae z Bogiem, po drugie, dlatego, e komu o tym opowiedziae. Prawd mwic, nie tyle rozmawiaem z Bogiem, co prowadziem z Nim dialog przez sze lat. Ponadto, nie tyle opowiedziaem" o tym komu, co robiem skrupulatne zapiski z rozmw i wysaem je do wydawcy. Z t chwil sprawy wziy nader ciekawy i nieco zaskakujcy obrt. Dziwne byo to, e wydawca przeczyta ten materia i wyda go w postaci ksiki. Jeszcze dziwniejsze byo to, e ludzie kupowali t ksik, a nawet polecali j znajomym. Kolejnym zaskoczeniem byo to, e ci znajomi polecili j swoim znajomym, dziki czemu staa si bestsellerem. Nie mnej zaskakujce jest to, e obecnie ksika sprzedawana jest w dwudziestu siedmiu pastwach. Lecz najdziwniejsze jest to, e jej tre budzi zdziwienie, zwaywszy na to, kto jest wspautorem. Gdy Bg owiadcza, e zamierza co zrobi, moesz na to liczy. Bg zawsze dopnie swego. W poowie tego, jak sdziem, prywatnego dialogu, Bg oznajmi mi, e kiedy bdzie z tego ksika". Nie wierzyem Mu. Ma si rozumie, nawet w poowie nie dawaem wiary temu, co Bg m-

wi mi od chwili mych narodzin. Ten problem dotyczy nie tylko mnie, ale i caej ludzkiej rasy. Gdybymy tylko zechcieli posucha... Opublikowana ksika nosia niezbyt wyszukany tytu Rozmowy z Bogiem. Moesz nie wierzy, e istotnie odbyem tak rozmow, lecz twoja wiara nie jest mi potrzebna. Nie zmienia bowiem faktu, e rozmawiaem z Bogiem. Uatwia jedynie odrzucenie z gry tego, co w niej si mieci, jeli taki jest twj wybr. Z drugiej jednak strony wielu ludzi nie tylko dopuszcza, e co takiego jest moliwe, ale nawet sami uczynili z rozmowy z Bogiem stay element swego ycia. Nie chodzi tu o jednostronny przekaz lecz o wymian myli i zda. Ludzie ci jednak, nauczeni dowiadczeniem, nie rozgaszaj tego. Okazuje si bowiem, e jeli kto mwi, e codziennie modli si do Boga, uchodzi za pobonego, lecz jeli powie, e Bg przemawia do niego codziennie, uznany zostaje za pomyleca. Wcale mi to nie przeszkadza, jeli o mnie chodzi. Jak wspomniaem, nie jest mi potrzebna niczyja wiara. Wol nawet, aby ludzie wsuchali si w gos wasnego serca, odnaleli wasne prawdy, szukali wasnej rady, wykorzystali wasn mdro i jeli pragn, sami rozmawiali z Bogiem. Jeli moje sowa przywiod ich do tego sprawi, e zastanowi si nad swym dotychczasowym yciem i treci swojej wiary, skoni do zgbienia swego wasnego dowiadczenia i opowiedzenia si za wasn prawd wwczas pomys podzielenia si z nimi moim dowiadczeniem uznam za trafiony. Myl, e o to chodzio przez cay czas. Waciwie jestem nawet pewny. To spowodowao, e Rozmowy z Bogiem stay si bestsellerem, podobnie jak dwie nastpne Ksigi. I ksika, ktr czytasz obecnie, trafia w twoje rce nieprzypadkowo ma za zadanie po raz kolejny rozbudzi w tobie ch i ciekawo poznania prawdy tym razem nawet w jeszcze szerszym wymiarze: Czy moliwe jest co wicej ni rozmawianie z Bogiem? Czy z Bogiem mona si naprawd zaprzyjani? Ksika ta mwi, e tak, i pokazuje, jak to osign. Sowami samego Boga. Nasz dialog bowiem trwa nadal, prowadzc nas ku nowym obszarom oraz dobitnie przywouje to, co powiedziane zostao ju wczeniej. Dowiaduj si, e tak wanie przebiega mj dialog z Bogiem krc i nawiedzajc znajome tereny, by nagle, niczym po spirali, wznie si na nowy poziom. Takie posuwanie si dwa kroki do przodu, jeden w ty, pozwala mi zachowa w polu widzenia wczeniej przekazan mdro, utwierdza j w mojej wiadomoci, co daje solidn podstaw do dalszych odkry. Tak wyglda ten proces. Kryje si za tym gboki zamys. Cho z pocztku jest to nieco uciliwe, z czasem jednak doceniem zalety tej metody. Albowiem utwierdzajc Bo mdro w swojej wiadomoci, wpywamy na ni. Rozbudzamy j. Wznosimy j na wyszy poziom. Jednoczenie coraz wicej pojmujemy, pzypominamy sobie wyraniej, Kim W Istocie Jestemy, i zaczynamy to objawia. Na tych stronicach wyjawi troch szczegw z mojej przeszoci, przedstawi te zmiany, jakie zaszy w moim yciu, odkd ukazay si drukiem Rozmowy z Bogiem. Pytao mnie o to wiele osb, ich

ciekawo jest zrozumiaa. Chc si dowiedzie czego o facecie, ktry twierdzi, e ucina sobie pogawdki z Tym Na Samej Grze. Ale nie tylko z tego powodu zamieszczam tu te anegdoty. Wyimki z mej przeszoci nie maj zaspokaja ludzkiej ciekawoci chodzi przede wszystkim o to, aby pokaza, w jaki sposb moje ycie demonstruje, co to znaczy przyjani si z Bogiem i w jaki sposb demonstruje to ycie kadego z nas. Takie jest przesanie tej ksiki. Wszyscy mamy w Bogu przyjaciela niewane, czy wiemy o tym czy nie. Ja naleaem do tych drugich. Nie wiedziaem te, dokd ta przyja moe mnie zaprowadzi. I w tym cay urok, na tym polega wspaniaa niespodzianka. To, e moemy zaprzyjani si z Bogiem to nie wszystko, rzecz w tym, co moe nam ta przyja przynie. Bg zaprasza nas, abymy zostali Jego przyjacimi, nie bez powodu. Ta przyja ma swj cel. Jeszcze niedawno by mi on nieznany. Nie pamitaem. Teraz kiedy wiem, nie boj si Boga, a to odmienio moje ycie. Wci zadaj sobie wiele pyta. Ale teraz udzielam te odpowiedzi. Na tym polega rnica. Na tym polega zmiana. Rozmawiam z Bogiem, a nie tylko przemawiam do Niego. Jestem dla Boga partnerem, a nie po prostu Jego im/znawca. Jest moim szczerym pragnieniem, aby twoje ycie odmienio si w taki sam sposb; aby ty rwnie z pomoc tej ksiki znalaz w Bogu przyjaciela i aby w wyniku tego twoje sowa i czyny nabray nowej wymowy. Mam nadziej, e przestaniesz by poszukiwaczem wiatoci, lecz staniesz si jej ywym wiadectwem. Albowiem to, co przynosisz, to te znajdujesz. Bogu, jak si zdaje, nie zaley tak bardzo na wyznawcach, co na przewodnikach. Moemy wyznawa Boga, ale moemy te prowadzi innych do Boga. Ta pierwsza droga odmieni nas samych, ta druga odmieni wiat. Neale Donald Walsch Ashland, Oregon lipiec 1999

Dokadnie pamitam, kiedy uznaem, e Boga naley si ba. Byo to wtedy, kiedy powiedzia, e moja matka pjdzie do pieka. No dobrze, On tego nie powiedzia, ale zrobi to kto inny w Jego imieniu. Liczyem sobie wwczas sze lat. Moja matka, ktra uwaaa si troch za domorosego jasnowidza, wrya przyjacice z kart przy kuchennym stole. Ludzie nachodzili j przez cay czas, aby zobaczy, co uda jej si przepowiedzie na podstawie zwykej talii kart. Bya w tym dobra, mwiono, i wie o jej umiejtnociach r ozchodzia si po cichu. Kiedy mama odczytywaa karty tego wanie dnia, z niezapowiedzian wizyt przysza do nas jej siostra. Pamitam, e ciotka nie bya zachwycona scen, ktr ujrzaa, kiedy raz tylko zapukawszy, wparowaa przez kuchenne drzwi. Mama zachowaa si tak, jakby przyapano j na gorcym uczynku. Speszona, przedstawia siostrze swoj przyjacik i szybko zebraa karty, wtykajc je do kieszeni fartucha. Nie pado wwczas w zwizku z tym ani jedno sowo, ale pniej ciotka przysza do mnie na podwrko, eby si poegna. Wiesz", powiedziaa, kiedy odprowadzaem j do samochodu, twoja matka nie powinna wry ludziom z kart. Bg j za to ukarze". Dlaczego?", spytaem. Bo wdaje si w konszachty z diabem" to grone okrelenie utkwio mi w umyle ze wzgldu na

swe szczeglne brzmienie i Bg pole j prosto do pieka". Wypowiedziaa to tak beztroskim gosem, jakby chodzio o jutrzejsz pogod. Do dzi pamitam, jak trzsem si ze strachu, gdy patrzyem, jak wycofuje samochd z podjazdu. Byem przeraony tym, e moja mama tak strasznie rozgniewaa Boga. Wtedy to wanie i w ten sposb zaszczepiono mi boja Bo. Jake bowiem Bg, ktry podobno by askawym stwrc wszechwiata, mg pragn wiecznej zguby mojej matki, ktra bya uosobieniem askawoci w moim yciu? Mj umys szeciolatka za wszelk cen chcia pozna odpowied. I tak oto doszedem do wniosku godnego szeciolatka: jeli Bg by na tyle okrutny, aby zgotowa taki los mojej matce, ktra w otoczeniu uchodzia niemal za wit, w takim razie atwo byo wywoa Jego gniew jeszcze atwiej ni mojego ojca wobec czego powinnimy wszyscy mie si na bacznoci. Przez wiele lat baem si Boga, poniewa mj strach zawsze na nowo w taki czy inny sposb podsycano. Pamitam, jak w drugiej klasie na lekcji katechizmu powiedziano nam, e jeli dziecko nie zostanie ochrzczone, to nie pjdzie do nieba. To byo niepojte nawet dla drugoklasistw, dlatego przypieralimy siostr zakonn do muru pytaniami w rodzaju: Siostro, siostro, a jeli rodzice wioz dziecko do chrztu i caa rodzina zginie w strasznym wypadku samochodowym? Czy to dziecko nie poszoby razem z rodzicami do nieba?". Nasza siostra musiaa wywodzi si ze starej szkoy". Nie", odpowiadaa wzdychajc ciko, niestety nie". Doktryna bya dla niej doktryn, nie dopuszczaa wyjtkw. A dokd trafioby to dziecko?", pyta zawzicie jeden z mych kolegw, Do pieka czy do czyca?". (W porzdnych katolickich domach dziewiciolatek mia ju wyrobione pojcie o piekle".) Nie trafioby ani do pieka, ani do czyca", odpowiadaa siostra, lecz do limbusa". Limbusa? Limbus" to takie miejsce, wyjaniaa siostra, dokd Bg wysya dzieci oraz inne osoby, ktre nie z wasnej winy, umary nie ochrzczone w Jedynej Prawowitej Wierze. Kara to nie bya, ale nie dane im byo nigdy oglda Boga. Z takim wanie Bogiem wzrastaem. Mylisz moe, e zmylam? Nie. Boja Boga jest dzieem religii, jest nawet mile przez nie widziana. Do trwogi przed Bogiem nikt nie musia mnie szczeglnie namawia, mog ci zapewni. Jeli mylisz, e ten limbus napdzi mi stracha, poczekaj, a opowiem ci histori z Kocem wiata. Na pocztku lat pidziesitych po raz pierwszy usyszaem o synnym nawiedzeniu w Fatimie. Fa-tima to wioska w rodkowej Portugalii, na pnoc od Lizbony, gdzie jak mwiono, Bogosawiona Dziewica ukazaa si kilkakrotnie dziewczynce i dwojgu jej kuzynom. Wie gosia, e Bogosawiona Dziewica wrczya dzieciom List do wiata, ktry miano przekaza papieowi. Papie z kolei mia otworzy go i przeczyta, a potem z powrotem zapiecztowa, wyjawiajc jego tre dopiero po latach, jeli zajdzie konieczno.

Podobno papie paka przez trzy dni po przeczytaniu tego listu, w ktrym bya jakoby mowa o tym, i Bg srodze si na nas zawid i zamierza nas ukara w szczeglny, opisany tam z detalami sposb, jeli nie posuchamy tej ostatniej przestrogi i si nie poprawimy. Nastanie koniec wiata i bdzie pacz, zgrzytanie zbw i niewysowione cierpienie. Bg, uczono nas na lekcjach religii, by ju dostatecznie rozgniewany, aby ukara nas tu i teraz, ale zlitowa si nad nami i da nam jeszcze jedn szans dziki wstawiennictwu Matki Boskiej. Opowie o Matce Boskiej Fatimskiej przerazia mnie. Pobiegem do domu, aby spyta matk, czy to wszystko prawda. Mama odpara, e skoro tak mwi ksia i zakonnice, to tak musi by istotnie. Przejte i wystraszone, dzieciaki z mojej klasy pytay siostr, jak moemy si przed tym uchroni. Co dzie idcie na msz", radzia. Odmawiajcie raniec co noc i czsto odmawiajcie Drog Krzyow. Raz w tygodniu chodcie do spowiedzi. Odprawcie pokut i zaniecie swe cierpienie Bogu na znak, e wyrzeklicie si grzechu. Przyjmujcie Komuni wit. I zmawiajcie Akt Skruchy Doskonaej co noc przed zaniciem, abycie byli godni doczy do witych w niebie kiedy Pan wemie was do siebie we nie". W gruncie rzeczy, nigdy nie przyszo mi do gowy, e mog nie doy rana, dopki nie nauczono mnie dziecicej modlitwy... Teraz ju kad si spa, Panie, racz o ma dusze dba. A jeli umr, nim dzie nastanie, Do nieba mnie wzi racz, Panie. Po kilku tygodniach takich modlitw baem si w ogle pooy spa. Pakaem po nocach, nikt si nie domyla, jaki by powd. Do dzi mam obsesj na punkcie nagej mierci. Czsto kiedy wychodz z domu, eby zrobi zakupy w pobliskim sklepie lub przed podr mwi do Nancy, Jeli nie wrc, pamitaj, e moje ostatnie sowa do ciebie brzmiay: 'Kocham ci'". Z czasem przerodzio si to w stay dowcip, ale jaka czstka mnie podchodzi do tego miertelnie powanie. Ponownie dowiadczyem bojani Boej, kiedy miaem trzynacie lat. Mj opiekun z dziecistwa, Fran-kie Schultz, chopak z ssiedztwa, bra lub. I zaprosi mnie mnie na wesele; miaem w jego imieniu przywita i rozsadzi goci! Rozpieraa mnie duma. Do chwili kiedy powiadomiem o tym nasz siostr. - A gdzie odbdzie si ten lub? spytaa podejrzliwie. - U witego Piotra wyjaniem niewinnie. - U witego Piotra? powtrzya lodowatym tonem. To przecie luteraski koci, prawda? - Nie wiem. Nie pytaem. Chyba... - To luteraski koci i nie pjdziesz tam. - Jak to? spytaem. - To zabronione owiadczya gosem, ktry dawa do zrozumienia, e sprawa jest przesdzona. - Ale dlaczego? upieraem si mimo wszystko. Siostra spojrzaa na mnie tak, jakby nie miecio si jej w gowie, e miem j dalej indagowa. Potem, najwyraniej czerpic z gboko ukrytego rda nieskoczonej cierpliwoci, zamrugaa dwa razy i umiechna si.

- Bg nie chce ci oglda w pogaskim kociele tumaczya ich wiara rni si od naszej. Oni nie gosz prawdy. Chodzenie do innego kocioa to grzech. Przykro mi, e twj przyjaciel postanowi tam wzi lub. Bg nie uwici ich zwizku. - Siostro naciskaem, posuwajc si daleko, daleko poza granice tolerancji a jeli bd pomaga Frankiemu na przyjciu weselnym? - No, c westchna, szczerze zatroskana. -Wtedy biada ci chopcze. Mocne sowa. Z Boga by prawdziwy twardziel. Nie dopuszcza adnych odstpstw od wyznaczonych regu. Ja jednak odstpiem. auj, e nie mog przytoczy powodu bardziej wzniosego, ale prawda wyglda tak, e nie mogem pogodzi si z tym, e nie zao swojej biaej sportowej marynarki (z rowym godzikiem w klapie dokadnie tak, jak piewa Pat Boone!). Postanowiem nikomu nie mwi o sowach zakonnicy i poszedem na lub. Ale miaem pietra! Moe wam si wydawa, e przesadzam, ale przez cay dzie czekaem, a powali mnie Bg. W trakcie uroczystoci bacznie nasuchiwaem luteraskich kamstw, ale pastor mwi tylko serdeczne i cudowne rzeczy, od ktrych wszystkim obecnym w kociele zakrciy si zy w oczach. Mimo to pod koniec mszy byem zlany potem. Tej nocy bagaem Boga na klczkach, aby wybaczy mi moje przewinienie. Zmwiem Akt Skruchy Doskonaej tak, jak nigdy jeszcze zapewne nie syszelicie. Leaem w ku bojc si zasn i powtarzaem w kko A jeli umr, nim dzie nastanie, do nieba mnie wzi racz, Panie... Przytoczyem te anegdoty z dziecistwa a znalazoby si duo wicej nie bez powodu. Chc da wam wyobraenie o tym, jak prawdziwy by mj strach przed Bogiem. Poniewa mj przypadek nie naley do odosobnionych. I jak ju mwiem, nie tylko katolicy korz si z lku przed Bogiem. Bynajmniej. Poowa ludzi na wiecie wierzy, e Bg ich dopadnie", jeli nie bd posuszni. Fundamentalici rnych religii siej strach w sercach wyznawcw. Tego nie wolno. Nie rb tamtego. Przesta, bo Bg ci ukarze. I nie chodzi tu o waniejsze zakazy w rodzaju Nie Zabijaj". Mowa tu o rozgniewaniu Boga spoyciem misa w pitek (w tej sprawie zmieni jednak zdanie) czy zjedzeniu wieprzowiny w dowolnym dniu tygodnia albo wziciu rozwodu. Bg bdzie si zoci, jeli nie okryjesz swej kobiecej twarzy kwefem, jeli cho raz w yciu nie odbdziesz pielgrzymki do Mekki albo jeli nie rzucisz wszystkiego, nie rozwiniesz dywaniku i nie uderzysz czoem o ziemi pi razy dziennie, nie wemiesz lubu w wityni, nie pjdziesz do spowiedzi czy na msz kadej niedzieli. Z Bogiem trzeba uwaa. Sk w tym, e trudno spamita wszystkie reguy, tyle ich jest. A ju rzecz nie do obejcia jest to, e suszne s zasady podawane przez kadego. Lub przynajmniej kady twierdzi, e s. Ale wszyscy nie mog mie racji. Jak wybra, skd wiedzie? To drczce pytanie i wcale niebahe, zwaywszy na tak wski margines bdu, jaki dopuszcza Bg.

I oto pojawia si ksika pod tytuem Przyja z Bogiem. Co to moe oznacza? Jak to moliwe? Czyby Bg nie by jednak witym Desperado? A nie ochrzczone dzieci trafiaj do nieba? I noszenie kwefu, skadanie pokonw, zachowywanie celibatu, niespoywanie wieprzowiny nie ma nic do rzeczy? Allach darzy nas mioci bezwarunkow? Za Jehowa zabierze wszystkich nas do siebie, kiedy nastan dni chway? I kwestia o daleko idcych nastpstwach czy to moliwe, e w ogle nie powinno si mwi o Bogu On"? Czy Bg moe by kobiety? Czy te, o zgrozo, bezpciowy? Dla kogo, kto odebra takie wychowanie jak ja, nawet pomylenie czego takiego mogo by uznane za grzech. Ale musimy to rozwaa. Podawa w wtpliwo. lepa wiara zawioda nas w lepy zauek. Ludzko niewiele posuna si naprzd w swym duchowym rozwoju w cigu ostatnich dwch tysicy lat. Tyle nam mwiono, tyle nas uczono, a my wci objawiamy te same zachowania, ktre od niepamitnych czasw sprowadzaj na nasz ras nieszczcia. Zabijamy swych braci, pozwalamy, by wiatem rzdziy chciwo i sia, krpujemy swoj seksualno, le traktujemy i le ksztacimy swoje dzieci, przymykamy oczy na cierpienie i w gruncie rzeczy, przyczyniamy si do niego. Od narodzin Chrystusa miny dwa tysice lat, od czasw Buddy dwa i p, a jeszcze wicej, odkd po raz pierwszy usyszelimy sowa Konfucjusza, mdro Tao, a wci nie rozstrzygnlimy zasadniczych kwestii. Czy znajdzie si kiedy sposb na to, aby zrobi uytek z tego, co ju wiemy, przenie to do codziennego ycia? Sdz, e tak. I mam co do tego pewno, poniewa wiele o tym rozmawiaem z Bogiem.

2 -^4^-* Najczciej zadawano mi pytanie: Skd wiesz, e naprawd rozmawiasz z Bogiem? Skd wiesz, e to nie dzieo twojej wyobrani? Czy, co gorsza, diabelska sztuczka?". Drugim pod wzgldem czstoci byo: Dlaczego akurat ty? Dlaczego Bg wybra ciebie?". I wreszcie trzecie z powtarzajcych si pyta: Jak wyglda twoje ycie, odkd to si wydarzyo? Jak si zmienio?". Mona by sdzi, e najczciej stawiane mi pytania dotyczyy Sw Boga, zapierajcych dech w piersiach objawie; nadzwyczajnych wgldw i obrazo-burczych koncepcji a tych nie brakowao w naszym dialogu ale zadawane mi pytania gwnie odnosiy si do ludzkiej strony tego przedsiwzicia. W kocu, nade wszystko pragniemy pozna prawd o sobie nawzajem. Trawi nas nienasycona ciekawo naszych blinich, bardziej przemona ni ciekawo czegokolwiek innego w wiecie. Tak jakbymy zdawali sobie spraw, e jeli dowiemy si wicej o innych, poznamy lepiej sami siebie. A pragnienie lepszego poznania siebie swej Prawdziwej Istoty to najgbsze ze wszystkich pragnie. Dlatego wicej zadajemy jeden drugiemu pyta o swoje dowiadczenia anieli o swoje pojmowanie. Jak to wtedy byo? Skd wiesz, e to prawda? O czym teraz rozmylasz? Dlaczego tak postpujesz? Skd u ciebie to poczucie? Prbujemy wczu si w pooenie drugiego. Mamy wewntrz system naprowadzajcy, ktry kieruje

nas intuicyjnie i nieodparcie ku sobie nawzajem. Wierz, e na poziomie genetycznym wystpuje naturalny mechanizm, ktry zawiera uniwersaln inteligencj. Ta uniwersalna inteligencja ksztatuje nasze podstawowe reakcje jako istot rozumnych. Wprowadza odwieczn mdro do naszych komrek, dajc pocztek temu, co niektrzy nazywaj Prawem Przycigania. Pcha nas ku sobie nawzajem sia pynca z ukrytego przekonania, e w drugim odnajdziemy samych siebie. Moemy nie by tego wiadomi, moemy tego nie artykuowa wprost, ale pojmujemy to na poziomie komrkowym. I wierz te, e to rozumienie w skali mikro pochodzi od rozumienia w skali makro. Wierz, e zdajemy sobie z tego spraw, e w najwyszym wymiarze Wszyscy Stanowimy Jedno. Ta nadrzdna wiadomo nakazuje nam lgn do drugiego, a jej ignorowanie jest przyczyn najdotkliwszej samotnoci serca, najdotkliwszej ndzy ludzkiej kondycji. To unaoczniy mi rozmowy z Bogiem: kady smutek, kade pogwacenie godnoci, kad tragedi mona przypisa jednej jedynej ludzkiej decyzji decyzji odsunicia si od siebie nawzajem. Decyzji pomijania nadrzdnej wiadomoci, obwoania naturalnego pocigu, jaki czujemy do drugiego zym", a Jednoci fikcj. W ten sposb zadajemy kam swej prawdziwej Jani. A z tego samozaparcia bierze si cae nasze zo. Caa zo, cae rozczarowanie, caa gorycz maj swj pocztek w obumarciu naszej najwikszej radoci. Radoci bycia Jednym. Konflikt w relacjach midzyludzkich wynika std, /e cho na poziomie komrkowym dymy do tego, aby dowiadczy naszej Jednoci, nasz umys uparcie temu zaprzecza. W ten sposb nasze mylenie o yciu, o tym, jakie jest, kci si z tym, co wiemy w gbi swojej istoty. W rzeczy samej, co dzie dziaamy na przekr naszym instynktom. Doprowadzio to do obecnego obdu, w ramach ktrego obstajemy przy odgrywaniu niedorzecznej idei podziau, jednoczenie tsknic za doznaniem ponownie radoci bycia Jednym. Czy ten konflikt da si rozwiza? Tak. Wyganie on z chwil, kiedy pojednamy si z Bogiem. Temu wanie ma suy ta ksika. Nie miaem pojcia, e ona powstanie. Podobnie jak Rozmowy z Bogiem bya mi dana, aby mogli z niej skorzysta inni. Sdziem, e z chwil ukoczenia trylogii RzB moja kariera pisarza z przypadku" rwnie dobiega koca. Wtedy przy pisaniu Podzikowa" do Przewodnika do Rozmw z Bogiem, ksigi pierwszej, dowiadczyem czego, co miao wszelkie cechy przeycia mistycznego. Opowiadam to po to, aby zrozumia, dlaczego ta ksika zostaa napisana. Na wie, e j pisz, ludzie czasami odpowiadali: Przecie miaa by tylko trylogia?". Tak jakby przedstawienie nowego materiau w jaki sposb podwaao wiarygodno oryginau. Dlatego chc, abycie znali okolicznoci powstania tej ksiki; jak stao si dla mnie jasne, e musz j napisa chocia jeszcze nie mam pojcia, co si w niej znajdzie ani dokd mnie doprowadzi. Bya wiosna 1997 roku i skoczyem wanie pisa Przewodnik. W napiciu czekaem na odzew ze

strony wydawnictwa Hampton Roads. W kocu do mnie zadzwonili. - Cze, Neale, wspaniaa ksika! odezwa si Bob Friedman. - Powanie? Nie artujesz? Co we mnie nie pozwala mi wierzy w najlepsze wieci i kae spodziewa si najgorszego. Dlatego przygotowany byem na co w rodzaju: Przykro mi. Nie moemy tego przyj. Musisz to przerobi". - Oczywicie, e nie zamia si Bob. Dlaczego miabym ci okamywa w takiej sprawie? Mylisz, e chciabym wyda kiepsk ksik? - Mylaem, e moe prbujesz podnie mnie na duchu. - Wierz mi, Neale. Nie poprawiabym ci samopoczucia mwic, e napisae wietn ksik, gdyby to by gniot. - W porzdku odparem ostronie. Bob znw zachichota. Wy autorzy zupenie w siebie nie wierzycie. Jestecie podejrzliwi nawet wobec kogo, kto musi mwi wam prawd, jeli ma zarobi na ycie. Mwi ci, to wspaniaa ksika. Na pewno pomoe wielu ludziom. Wypuciem z ulg powietrze. Dobra, wierz ci. - Jest tylko jedna rzecz. - Wiedziaem. Wiedziaem. Co jest nie tak? - Nic. Po prostu nie przysae podzikowa. Chcemy si tylko upewni, czy chcesz zamieci podzikowania, ale zapomniae wysa, czy obdzie si bez. To wszystko. - To wszystko? - To wszystko. - Dziki Bogu. _ To maj by twoje podzikowania? rozemia si Bob. - Czemu nie? Powiedziaem Bobowi, e przel mu co zaraz poczt elektroniczn. Kiedy odoyem suchawk, wydaem okrzyk. - Co znowu? zawoaa Nancy z ssiedniego pokoju. Stanem przed ni z triumfujc min. - Bob mwi, e ksika jest wietna. - To dobrze rozpromienia si. - Mylisz, e naprawd tak uwaa? Nancy wywrcia oczami i umiechna si. Bob z pewnoci nie wprowadzaby ci w bd w tej sprawie. - Dokadnie tak powiedzia. Ale jest jedna rzecz. - Co takiego? - Musz napisa podzikowania. - To nic trudnego. Machniesz co w p godziny. Moja ona powinna bya zosta wydawc. Siadem wic pewnego niedzielnego poranka i zabraem si do pracy. Najpierw zadaem sobie pytanie: Komu pragn zoy podzikowania na pocztku tej ksiki?". Rzecz jasna, Bogu", natychmiast podpowiedzia mi umys. Owszem, spieraem si sam ze sob, ale przecie dzikuj Bogu za wszystko, nie tylko za t ksik. Wic*napz'sz to", obstawa umys. Podniosem dugopis i napisaem: Za cae swe ycie i za to wszystko, co mogem w nim uczyni dobrego, prawego, twrczego, wspaniaego, dzikuje memu najdroszemu przyjacielowi i najbliszemu kompanowi, Bogu. Pamitam, e zdziwio mnie to sformuowanie. Nigdy przedtem nie odnosiem si tak do Boga, lecz nagle uwiadomiem sobie jasno, e tak wanie

to czuj. Czasami tylko podczas pisania poznaj dokadnie swoje uczucia. Czy dowiadczylicie kiedy czego podobnego? Pisaem te sowa i nagle zdaem sobie spraw... wiecie, ja naprawd mam w Bogu przyjaciela. Tak to odbieram. I wtedy wtrci si umys: To te zapisz. Dalej, przelej to na papier". I zaczem drugi akapit podzikowa: Nie znaem wczeniej tak cudownej przyjani wydaje mi si, e tak wanie naley nazwa czca nas wie i przy kadej okazji staram si wyraa za ni swa wdziczno. Potem za napisaem co sam nie wiedzc dlaczego. Mam nadzieje, e uda mi si wyjani w najdrobniejszych szczegach wszystkim zainteresowanym, w jaki sposb mona taka przyja zawrze i jak ja wykorzysta. Poniewa Bg chce by przede wszystkim wykorzystywany. A i my pragniemy tego samego. Pragniemy przyjani z Bogiem. Przyjani, ktra okazaaby si czynna i uyteczna. Gdy napisaem te ostatnie sowa, rka mi zastyga. Przeszed mnie dreszcz. Co przetoczyo si przeze mnie. Siedziaem w milczeniu, oszoomiony nag i pen wiadomoci czego, o czym jeszcze przed chwil wcale nie mylaem, a teraz wydawao si takie oczywiste. Nie byo to cakiem nowe doznanie. Czsto przytrafiao mi si przy pisaniu Rozmw z Bogiem. Kilka sw, zda wyrywao si z mego umysu, a gdy widziaem je przed sob na papierze, nagle miaem pewno, e tak jest, nawet jeli kilka minut wczeniej nie miaem o tym" pojcia. Towarzyszyo temu zwykle doznanie fizyczne nage mrowienie czy' co, co nazywam dreniem ze szczcia, albo zy radoci. I niekiedy wszystkie trzy naraz. Tym razem wystpiy naraz. Wiedziaem wic, e to, co zapisaem, to absolutna prawda. I wwczas spado na mnie wane osobiste objawienie. To te zdarzao mi si wczeniej. To uczucie natychmiastowego uwiadomienia sobie czego w caej jego rozcigoci. Wiesz wszystko od razu.". Olnio mnie (inaczej tego nie mog wyrazi), e nie poprzestan na napisaniu tryl ogii Rozmw z Bogiem. Nabraem nagej jasnoci co do tego, e za moj spraw powstan jeszcze co najmniej dwie ksiki. Wiedza o nich i o tym, jakie maj speni zadanie, ogarna mnie caego. I usyszaem gos Boga, szepczcy: Neale, to, co nas czy, nie rni si niczym od twoich zwizkw z ludmi. Zawsze zaczynacie od rozmowy. Jeli wypadnie dobrze, zawizuje si przyja. A jeli przyja bdzie udana, dowiadczacie poczucia Jednoci wsplnoty z druga osoba. Ze Mn jest dokadnie tak samo. Najpierw ze sob rozmawiamy. Kady z was na swj sposb dowiadcza rozmowy z Bogiem. Obie strony bior w niej udzia, podobnie jak w rozmowie, ktra prowadzimy w tej chwili. Moe ona toczy si w gowie" czy na papierze; Moje odpowiedzi mog te dociera do ciebie z pewnym opnieniem, pod postaci nastpnej piosenki, jakiej suchasz, filmu, jaki ogldasz, wykadu, na ktry si wybrae, artykuu w czasopimie, jaki czytasz czy przypadkowej wypowiedzi przyjaciela, ktry akurat" przechodzi twoj drog.

Kiedy ju stanie si dla ciebie oczywiste, e nieustannie prowadzimy ze sob rozmow, moemy przystpi do budowania przyjani. Na koniec za dowiadczymy cakowitej wsplnoty. Tote masz jeszcze do napisania dwie ksiki: Przyja z Bogiem i Jedno z Bogiem. Pierwsza dotyczy bdzie wykorzystania mdroci Rozmw z Bogiem do stworzenia czynnej przyjani z Bogiem. Druga pokae, jak wynie te przyja do poziomu cakowitej wsplnoty z Bogiem i jakie to niesie ze sob nastpstwa. Dostarczy wskazwek kademu poszukiwaczowi prawdy i przekae zapierajce dech w piersiach przesanie dla caej ludzkoci. Ty i Ja stanowimy Jedno. Tylko po prostu o tym nie wiesz. Nie decydujesz si tego dowiadczy tak samo jak nie znasz czy nie wybierasz dowiadczenia i swojej Jednoci z innymi. Twoje ksiki, Neale, poo kres podziaowi, zbu-^ rza iluzje odrbnoci w tych, ktrzy je czytaj. Takie jest twoje zadanie. Takie masz dzieo do wykonania rozwia zudzenie podziau. Nigdy o nic innego nie chodzio. Twoje Rozmowy z Bogiem to zaledwie pocztek. Byem oszoomiony. Ponownie przeszy mnie ciarki. Czuem, jak wzbiera we mnie drenie, takie nie do wykrycia dla zewntrznego obserwatora, lecz mimo to przenikajce kad komrk ciaa. I tak wanie jest kada komrka zaczyna szybciej drga. Wibrowa z wysz czstotliwoci. Plsa z energi Boga. adnie powiedziane. To cudowna metafora. Zaraz, chwileczk. Nie wiedziaem, e tak szybko si odezwiesz. Relacjonowaem tylko, co zdarzyo si w 1997 roku. Wiem, ale nie mogem si powstrzyma. Miaem zamiar odczeka mniej wicej do poowy tej ksiki, ale uderzye w taki poetycki ton, e nie mogem sta z boku. To mio, naprawd. To niemal odruch. Ilekro piszecie lirycznie, przemawiacie poetycko, umiechacie si mionie, piewacie czy taczycie, musze si pokaza. Musisz? Wyra to inaczej. Zawsze jestem z wami, przez cae ycie. Ale gdy si umiechacie, kochacie, piewacie, taczycie czy piszecie od serca, o wiele wyraniej uwiadamiacie sobie Moja obecno. To Ja w najwyszym wydaniu, a kiedy wyraacie te jakoci, wyraacie Mnie dosownie, wypychacie Mnie na zewntrz. Zabieracie Mnie ze swego wntrza, gdzie przebywam zawsze i pokazujecie Mnie na zewntrz. I dlatego wydaje si, e Ja si wam pokazuje". Lecz tak naprawd, jestem z wami cay czas, a w takich chwilach po prostu zdajecie sobie spraw z Mojej obecnoci. No, c, miaem jeszcze sporo do powiedzenia przed przystpieniem do kolejnej rozmowy z Tob.

Wiec mw, miao. Za pozwoleniem, trudno tak ignorowa Twoj obecno. Jak mam udawa, e Ciebie tu nie ma? Teraz kiedy nawizae ze mn dialog, komu by si chciao sucha mnie? Wielu ludziom. Zapewne kademu. Chc usysze, jak to z tob byo. Chc si dowiedzie, co z tego wyniose. Nie wycofuj si tylko dlatego, e Ja si pojawiem. Tyle osb ma ten sam problem. Pokazuje si Bg i uwaaj, e teraz musza si uniy, upokorzy. To nie trzeba si korzy przed obliczem Boga? Nie przyszedem ciebie poniy, lecz wywyszy. Wywyszy? Kiedy ty jeste wyniesiony, to Ja rwnie. Kiedy ty jeste upokorzony, to Ja te. Jest tylko Jeden z Nas. Ty i Ja to Jedno. C, do tego wanie zmierzaem. No to dalej. Niech Moja obecno ci nie wstrzymuje. Opowiedz ludziom czytajcym te sowa o swoim dowiadczeniu. Chc si dowiedzie. Nie mylie si co do tego. Dowiadujc si o innych, poznaj sami siebie. Dojrz w tobie samych siebie, a gdy zobaczy w tobie Mnie, wwczas dostrzega Mnie rwnie w sobie. A to wielki dar. Wiec cignij dalej swa opowie. Jak mwiem, kada komrka ciaa jakby dygotaa, wibrowaa. Draem cay z radosnego podniecenia. za skapna mi po policzku i gdy zlizaem j z brody, poczuem jej sl. Znw mnie to nachodzio. Miaem wraenie, e zaraz rozpyn si... z mioci. Nie mogem dalej pisa podzikowa. Musiaem zrobi co z tym, co mn tak owadno. Chciaem natychmiast przystpi do pisania Przyjani z Bogiem. Hej, przecie nie moesz", upomnia mnie mj umys. Jeszcze nawet nie napisae ksigi trzeciej" (mowa o trzeciej czci trylogii Rozmw z Bogiem). Wiedziaem, e najpierw musz skoczy trylogi, zanim wezm si za co innego. Jednak energia, ktra krya mi w yach, szukaa ujcia. Postanowiem zadzwoni do mojej redaktorki u drugiego wydawcy, Putnam Publishing Group w Nowym Jorku. Pewnie nie uwierzysz", wyrzuciem z siebie, kiedy podniosa suchawk, ale wanie otrzymaem temat nastpnych dwch ksiek i nakaz ich napisania". Ja nigdy niczego nie nakazuje. 0 No, c, uyem chyba sowa nakaz" w rozmowie z moj redaktork. Powinienem raczej powiedzie natchnienie". Tak byoby lepiej, bliej prawdy. Byem tak przejty, e nie zwaaem na sowa, nie zastanawiaem si nad ich dokadnoci.

Rozumiem, ale z takich wanie drobiazgw przez wieki zrodzio si faszywe o Mnie wyobraenie. Mam zamiar teraz to skorygowa. Przyszedem powiedzie wam, jak to jest pozostawa w prawdziwej przyjani z Bogiem oraz jak ja nawiza. Nie mog si doczeka! Zaczynaj, zaczynaj! Skocz swoja opowie. Kogo to interesuje? Ja chc posucha tego. Skocz swoje opowie. To istotne. I doprowadzi nas do dzisiejszego dnia. Przekazaem redaktorce to, czego dowiedziaem si od Ciebie o nastpnych dwch ksikach i od razu si do tego zapalia. Zapytaem, czy jej zdaniem Put-nam bdzie chcia je opublikowa. artujesz sobie? Oczywicie, e je wydamy", odpara, proszc o nadesanie na pimie streszczenia tego, co jej oznajmiem. Nastpnego dnia wysaem faks i firma zaproponowaa mi umow na dwie ksiki. Dlaczego po prostu nie rozpowszechnie tych ksiek przez Internet? Sucham? Dlaczego nie udostpnie ich za darmo? Do czego zmierzasz? Ludzie chc wiedzie. Czy wydawcy zaoferowali ci wysokie honorarium? Owszem. Dlaczego zgodzie si je przyj? Gdyby by prawdziwym Boym posacem, nie braby pienidzy za podzielenie si ta wiedza ze wiatem. Nie podpisywaby umw na ksiki". Czy nie sycha takich gosw? Masz racj. Tak wanie mwi. Twierdz, e robi to dla pienidzy. No i? Nie robi tego dla pienidzy, ale to nie znaczy, eby odmawia ich przyjcia. Suga Boy by tak nie uczyni. Czyby? Ksia nie otrzymuj wynagrodzenia? Rabini nie jedz? Owszem, ale skromnie. Nauczyciele sowa Boego yj w biedzie, rtie daj fortuny za przekazanie prostej prawdy. Nie daem fortuny. Niczego nie daem. Zaproponowano mi. Powiniene ofert odrzuci.

Dlaczego? Kto mwi, e pienidze s zem? Skoro nadarza mi si okazja zarobienia duej sumy przez podzielenie si odwieczn prawd, w imi czego powinienem si tego wyrzec? A gdybym marzy o uczynieniu niesamowitych rzeczy z pomoc czci tych pienidzy? A gdybym marzy o zaoeniu i wspieraniu fundacji szerzcej Twoje posanie na caym wiecie? A gdybym marzy o poprawieniu doli innych ludzi? To nieco zmienioby posta rzeczy. Umierzyoby nieco Mj gniew. A gdybym po prostu wikszo z tych pienidzy rozda? Pomg potrzebujcym? To rwnie wpynoby na obraz caej sprawy. Moglibymy wtedy zrozumie. Z czasem mogliby-my si z tym pogodzi. Ale ty sam powiniene y skromnie. Nie powiniene wydawa tego na siebie. Nie powinienem? Wic nie wolno mi uczci tego, kim jestem? Mieszka w przepychu? Mie piknego domu? Nowego samochodu? Nie. Ani nie wolno ci ubiera si elegancko, je w drogich restauracjach i kupowa przedmiotw zbytku. Powiniene przekaza wszystko na biednych, y tak, jakby to nie miao znaczenia. Ale przecie tak wanie yj! Jakby pienidze nie miay znaczenia. Wydaj je lekk rk, oddaj bez oporw, dziel si szczodrze i postpuj dokadnie tak jakby one nie miay znaczenia. Kiedy mam ochot na co kosztownego, rzecz czy zajcie, zachowuj si tak, jakby pienidze nie gray roli. A gdy moje serce kae mi wspomc drugiego albo uczyni co wspaniaego dla wiata, postpuj tak, jakby pienidze nie gray roli. Rb tak dalej, a stracisz wszystkie swoje pienidze. Chcesz powiedzie spoytkujesz! Nie mona pienidzy straci. Mona tylko zrobi z nich uytek. Pienidze spoytkowane nie s stracone. Trafiy do kogo! Nie znikny. Pytanie tylko do kogo? Jeli trafiy do kogo, kto co mi sprzeda albo zrobi dla mnie, to co straciem"? A jeli pjd na zbone cele czy na zaspokajanie potrzeb innych, to gdzie tu strata? Jeli nie bdziesz si ich trzyma, nic ci nie zostanie. Nie trzymam si" niczego, co posiadam! Nauczyem si, e wanie kiedy trzymam si czego kurczowo, trac to. Jeli trzymam si" mioci, mog jej nie zazna. Jeli trzymam si pienidzy, staj si bezwartociowe. Dowiadczy posiadania" czegokolwiek mona tylko przez rozdanie tego. Tylko wtedy mona poczu, e to si ma. Pomine gbszy sens Mojej wypowiedzi. Wykrcie si z pomoce sownej onglerki. Ale nie dam ci si tak wymiga. Przypr ci do muru.

Chodzi o to, e ludzie, ktrzy gosz prawdziwe Sowo Boe, nie powinni robi tego dla pienidzy. Kto to powiedzia? Ty sam. Ja? Tak, ty. Cae ycie Mi to mwie. Do czasu kiedy napisae te ksiki i zgarne kup forsy. Skd ta zmiana? Ty to sprawie. Ja? Owszem. Powiedziae mi, e pienidze nie s przyczyn wszelkiego za, niemniej sam mog zadecydowa, e niewaciwy z nich uytek tak. Powiedziae mi, e ycie stworzone jest po to, aby czerpa z niego rado i rzecz suszn jest radowanie si nim. Nawet wicej ni suszn. Powiedziae mi, e pienidze nie rni si niczym od reszty -e wszystko stanowi przejaw Boej energii. Powiedziae mi, e Ty jeste wszdzie i wyraasz siebie we wszystkim i przez wszystko e w gruncie rzeczy jeste wszystkim, sum caoci z pienidzmi wcznie. Powiedziae mi, e moje pogldy na pienidze byy bdne. Przypisywaem im negatywne cechy -uwaaem, e s splamione, niegodne, pode. Jednoczenie tym samym obciaem Boga, albowiem pienidze rwnie skadaj si na to, Kim Jeste. Powiedziae mi, e wyznawaem ciekaw filozofi yciow, w myl ktrej pienidze byy ze", za mio dobra". A zatem im wicej mioci czy oglnego dobra co wnosio, tym mniej pienidzy powinno si na tym zarobi. Jak mi owiadczye, poowa wiata pojmuje to na opak. Pacimy striptizerkom czy czoowym bejsbolistom bajoskie sumy za to, co robi, podczas gdy naukowcy pracujcy nad lekiem na AIDS, nauczyciele w szkoach, rabini, pastorowie czy ksia troszczcy si o nasze dusze yj o chlebie i wodzie. Powiedziae mi, e w rezultacie yjemy w wywrconym do gry nogami wiecie, gdzie za rzeczy, ktre cenimy najwyej, otrzymuje si najnisze wynagrodzenie. Co wicej, taki ukad nie tylko si nie sprawdza (biorc pod uwag to, co chcemy osign), ale nie jest nawet konieczny, poniewa wcale nie oddaje Twojej woli. Owiadczye mi, e jest Twoj wol, aby kada ludzka istota ya w przepychu, ale mimo tysicy lat naszej historii jeszcze nie zdoalimy nauczy si dzieli z innymi w tym tkwi nasz problem tu na Ziemi. Dae te jasno do zrozumienia, e nie mog nauczy wiata niczego o prawdziwej istocie pienidzy odegnujc si od nich. Przyczyni si jedynie do Pogbienia panujcego na tle pienidzy zaburzenia. Oznajmie mi, e o wiele skuteczniejsza nauka pynaby z przyjcia pienidzy z radoci tak jak Wszelkich dobrych rzeczy w yciu i z dzielenia si nimi rwnie.

Tego wszystkiego dowiedziae si ode Mnie? Tak. Bez dwch zda. I dae temu wiar? Jak najbardziej. W istocie te nowe pogldy zupenie odmieniy moje ycie. To dobrze. Znakomicie. Nauka nie posza w las,\ mj synu. Nie przesyszae si. Wiedziaem! Sprawdzae mnie tylko. Byem pewny, e chcesz po prostu si przekona, jak odpowiem na te pytania. Zgadza si. Ale to nie koniec pyta. Jestem gotw. Dlaczego ludzie maja paci za to przesanie? Mniejsza o to, co sadzisz o przyjmowaniu za to pienidzy. Dlaczego ludzie powinni dawa za to pienidze? Czy Sowo Boe nie powinno by dostpne dla kadego za darmo? Dlaczego nie zamiecie tego w Inter- , necie? Poniewa Internet ju pka w szwach od tysicy wypowiedzi ludzi na temat swojej wiary, namawiajcych innych do jej przyjcia. Szperae ostatnio w Sieci? Ona nie ma koca. To prawdziwa puszka Pandory. Gdybym przez Internet ogosi, e rozmawiam / Bogiem, kiedy to wszystko si zaczo, mylisz, e ktokolwiek zwrciby na to uwag? Sdzisz, e byaby to jaka nowo w Internecie? Wybacz. W porzdku. Ale teraz twoje ksiki s rozchwytywane. Kady o nich sysza. Dlaczego teraz nie rozpowszechnisz ich przez Internet? Ludzie doceniaj warto Rozmw z Bogiem dlatego, e inni dali w zamian za nie co dla nich wartociowego. Nadawana im warto pochodzi z tego, co cennego ludzie za nie oddali. Przez cae ycie robimy dla innych dobre rzeczy. Oferujemy wiatu swoje dobra". Kiedy wiat uzna, za nasza oferta jest wartociowa czy bdzie to naprawa kanalizacji, wypiek chleba, uzdrawianie czy goszenie prawdy staje si tym samym droga, zyskuje swoj cen. A jeli my nadajemy czemu warto, ofiarujc w zamian co cennego, co stanowi nasz wasno, nie tylko otrzymujemy warto, ktr nadajemy ale sprawiamy, e ta rzecz staje si zarazem cenniejsza dla tego, kto j nabywa. W ten sposb lgn ku temu inni, poniewa ludzie zawsze bd dyli do wzbogacenia swego ycia cenne rzeczy. Obecne reguy handlu pozwalaj nam okreli, co- stanowi warto, a co nie. Nie s one doskonae, podobnie jak nasze decyzje 0 tym, co ceni. Ale w takich ramach musimy dziaa. Jak staram si zmieni ten system od wewntrz. A co z ubogimi, ktrych nie sta na twoje ksiki?

Ksiki znale mona niemal w kadym domu w tym kraju. Tak wic, problem nie kryje si w tymj czy s w domu ksiki, tylko jakie to ksiki. Poza tym, Rozmowy z Bogiem dostpne s praktycz-1 nie w kadej bibliotece. Istnieje nawet program Bookd for Friends, ktry zaopatruje wypoyczalnie wizienne. Dostarcza ich rwnie wszystkim potrzebujcym. Trudno wic mwi, e materia ten jest niedostpny. Zosta przeoony na dwadziecia dwa j zyki i dociera do ludzi na caym wiecie. Od Hongkongu po Tel Awiw, od Polski po Japoni, 'od Ber^j lina po Boston ludzie czytaj go, studiuj w zespo ach i przekazuj dalej. Niemniej przyznaj, e by to dla mnie cikij orzech do zgryzienia. Kwestia pienidzy, oraz tegoj co naley posiada i robi, nkaa mnie przez wiele lat. Jak sam mwie, nie rni si pod tym wzgl* dem od innych. Nawet dzi odzywa si we mnie gos, ktry pod" powiada mi, abym wyrzek si sawy i wszelkich ko-( rzyci, nie tylko finansowych, jakie przyniosy mi Rozmowy z Bogiem. Nakazuje przywdzia wosienni-c, zamieszka na odludziu i nie przyjmowa adnych wieckich dbr w zamian za to dobro, jakie przyniosem wiatu. Wydaje mi si wwczas, e caa rzecz staaby si przez to godniejsza. , Widzisz, jak podstpne jest takie rozumowanie? W ramach, jakie tu ustanowiem, prosz ludzi, aby cenili co, za co ja nie przyjbym nic wartociowego. Lecz jak mog oczekiwa, aby inni cenili co, czego sam nie ceni? Sam nie zadaj sobie tego pytania, poniewa ociera si o samo sedno. A jak warto nadaj sobie samemu, jeli uwaam, e musz si najpierw nacierpie, aby inni docenili moj warto? Kolejne kluczowe zagadnienie, do pominicia. Skoro jednak sam to poruszye, pytam: Czy Matk Teres naley ceni wyej ni Teda Turnera? Czy George Soros jest w czym gorszy od Cne Rivery? C/y opywajcy we wszelkie dobra Jesse Jackson jako polityk ustpuje w czym Vaclavowi Havlowi, ktry tyle nie ma? Czy naley obwoa papiea, ktrego szata starczyaby na wyywienie biednego dziecka przez rok, blunierc za to, e yje niczym krl, jako gowa Kocioa, ktrego majtek idzie w miliardy dolarw? Ted Turner i George Soros przekazali na rne cele miliony dolarw. Umocnili marzenia ludzkoci dziki owocom wasnych marze, urzeczywistnionych. Wesprze marzenia ludzkoci dziki urzeczywistnieniu wasnych. Jaka to szczytna idea! Jesse Jackson wla nadziej w serca milionw za spraw nadziei, jaka jego samego przywioda do wielce wpywowej pozycji. Papie inspiruje ludzi na caym wiecie i nie zyskaby siy oddziaywania (a wrcz sporo by jej straci), gdyby wystpowa w achmanach. Dlatego pogodziem si z tym, e dowiadczenie Rozmw z Bogiem przynioso mi wiele dobrego i dao zarazem wiele do podziau z innymi. Chciabym tu podkreli, e opublikowanie tych ksiek nie byo przyczyn zaistnienia caego tego dowiadczenia. Ty sam wprawie to w ruch, jeszcze zanim ukazay si w druku te ksiki. To wanie z te-

go ; i

powodu

zostay

wydane

drukiem

i

odniosy

taki

sukces.

Tak, teraz to widz. i

]

Moesz by tego pewny. Twoje ycie, twoje na-\ stawienie do pienidzy i wszelkich dobrych rzeczy odmieniy si, kiedy w tobie samym dokonaa si przemiana. Ulegy \ No, c, wydawao mi si, e Ty to sprawie. Powtarzam ludziom, e te ksiki ciesz si powodzeniem, poniewa Ty tego chciae. W istocie, pociga mnie myl, e to wszystko byo wol Boga. Nic dziwnego. To zdejmuje z ciebie ciar odpowiedzialnoci, co wicej, przydaje caej sprawie wiarygodnoci. Z przykroci, ale musze ci rozczarowa to nie by Mj pomys. Nie by? To by twj pomys. No, wietnie. Wic teraz nawet nie mog powiedzie, e natchn mnie Bg. A jeli chodzi o obecn ksik? Przecie to Ty mi to podsune! W porzdku, to chyba stosowna okazja do rozpoczcia naszych rozwaa o tym, jak nawiza przyja z Bogiem. 3 O ile ma nas, ciebie i Mnie, czy prawdziwa przyja w praktyce, nie tylko w teorii... To istotne. Zatrzymajmy si nad tym rozrnieniem, bo to bardzo wane. Wiele osb uwaa Boga za swego przyjaciela, ale nie potrafi tej przyjani wykorzysta. W ich odczuciu jest to zwizek raczej luny, a nie bliski. Wielu w ogle nie upatruje we Mnie przyjaciela. To smutne. Mysi o Mnie jak o rodzicu, nie druhu i to srogim, okrutnym, wymagajcym i gniewnym rodzicu. Jestem dla nich niczym Ojciec, ktry nie dopuszcza absolutnie adnych potkni w pewnych dziedzinach na przykad, w sposobie oddawania Mi czci. W opinii tych ludzi nie tylko dam od Was czci, ale czci na okrelon modle. Nie wystarczy, e do Mnie przychodzicie. Musicie i dokadnie wytyczon ciek. Jeli zdarzy si wam pj inn jakkolwiek inn drog, Ja odrzuc wasz mio, bd guchy na wasze bagania, a nawet wtrc was do pieka. Nawet jeli dyem do Ciebie ze szczerym sercem, czystymi pobudkami i najlepszym rozumieniem, na jakie mogem si zdoby? Nawet wtedy. Tak, nawet wtedy. Zdaniem tych ludzi jestem surowym rodzicem, ktry nie zadowoli dla ciebie zmianie, kiedy ty zmienie swo-\ je zdanie o nich.

si niczym innym, ni tylko cakowite poprawnoci w waszym pojmowaniu Mojej istoty. Jeli rozumienie, jakie osignlicie, nie jest prawidowe, spotka was z Mojej strony kara. Choby mia jak najczystsze pobudki, choby rozpieraa ci mio do Mnie i tak zele na ciebie mki piekielne, bdziesz cierpia w nieskoczono, jeli zwrcisz si do Mnie z niewaciwym imieniem na ustach, z bdnymi pogldami w gowie. To godne ubolewania, e ludzie tak Ciebie postrzegaj. Przyjaciel nigdy by tak nie postpi. Nie, nie postpiby. Dlatego te przyja z Bogiem, na podobiestwo zwizku czcego ci z twym najlepszym przyjacielem, ktry przyjmie wszystko ofiarowane mu z mioci, przebaczy wszystko uczynione w bdzie tego rodzaju przyja jest dla nich niepojta. Nawet wrd tych, ktrzy widz we mnie swego druha, masz racje, wikszo przyjani si ze Mn na odlego. Nie czy ich ze Mn czynny zwizek. Jest to raczej dalekie powinowactwo, ktre maja nadzieje, przyda im si w razie potrzeby. Nie przyja dzie w dzie, godzina w godzin, minuta w minut, jaka mogaby si sta. Wyjaniae mi, czego potrzeba do tego rodzaju przyjani z Tob. Przemiany w myleniu i przemiany w sercu. Tego potrzeba. Przemiany w myleniu i przemiany w sercu. I odwagi. Odwagi? Owszem. Odwagi, aby odrzuci kada idee, kade pojecie, kada nauk o Bogu, ktry odtrciby ciebie. Wymaga to ogromnej miaoci, albowiem wiat nabi ci gow wanie takimi pojciami, wyobraeniami i naukami. Musisz na to wszystko spojrze inaczej, wbrew temu, co ci o Mnie mwiono. To trudne. Dla niektrych niezwykle trudne. Ale to konieczne, poniewa nie moesz przyjani si tak naprawd, blisko, czynnie z kim, kogo si boisz. Zatem budowanie przyjani z Bogiem w duej mierze oznacza zapomnienie bojani Boej. Zgrabnie powiedziane, podoba Mi si. To wanie czyo nas przez wszystkie te lata -boja Boa. Wiem. Wspomniaem o tym na pocztku. Od maego wpajano mi strach przed Bogiem. No i baem si. Nawet kiedy udawao mi si z tego wydoby, wtrcano mnie z powrotem w boja. Wreszcie, ju jako dziewitnastolatek, odrzuciem gniewnego Boga moich wczesnych lat. Lecz nie dokonaem tego przez zastpienie go Bogiem mioci, Jcz przez cakowite wykluczenie Boga z mego ycia. Bya to kracowa odwrotno tego, co dziao si w moim yciu pi lat wczeniej. W wieku czternastu lat bez przerwy rozmylaem o Bogu. Uznaem, e najlepszym sposobem na uniknicie Jego gniewu

byo sprawienie, aby mnie pokocha. Marzy mi si stan duchowny. Kady widzia we mnie przyszego ksidza. Siostry w szkole byy pewne, e nim zostan. Ma powoanie", mawiay. Mama te bya tego pewna. Przygldaa si moim zabawom w otarz i odprawianie mszy w kuchni w zaimprowizowanej komy. Inne dzieciaki zakaday rczniki jako peleryny Supermana i skakay z krzese. Ja wyobraaem sobie, e rcznik to mj strj do mszy. I wtedy, kiedy byem w ostatniej klasie mojej parafialnej szkoy podstawowej, ojciec za jednym zamachem ukrci sprawie eb. Rozmawialimy o tym w kuchni z mam, kiedy nagle do rodka wparowa tata. Nie idziesz do adnego seminarium", wtrci, eby sobie nie myla". Nie id?", wyrzuciem z siebie. Byem zdumiony. Uwaaem to za przesdzone. Nie", odpar tata bez emocji. Dlaczego?". Mama siedziaa w milczeniu. Bo jeszcze nie dorose do tej decyzji", owiadczy ojciec. Nie masz pojcia, na co si decydujesz". Wanie, ksidzem". e mam! Postanowiem zosta ksidzem", krzyknem. Chc. by

Sam nie wiesz, czego chcesz", warkn tata. Jeste jeszcze za mody, eby wiedzie". Och, Alex, pozwl chopcu speni swoje marzenia", odezwaa si w kocu mama. Tata by nieugity. A ty go nie zachcaj", rozkaza i posa mi spojrzenie, ktre mwio, e nie ma ju o czym dyskutowa. Nie idziesz do seminarium. Wybij to sobie z gowy". Wybiegem z kuchni do ogrodu. Schroniem si pod moim ukochanym krzakiem bzu, ktry rs w naroniku i ktry jak dla mnie, nie kwit dostatecznie czsto, dostatecznie dugo. Ale tym razem akurat by obsypany kwiatami. Pamitam do dzi ten niesamowity sodki zapach fioletowych kwiatw. Zanurzyem w nich nos niczym byczek Ferdynand. I rozpakaem si. Nie po raz pierwszy ojciec bezceremonialnie stam-si wiato radoci w moim yciu. Kiedy marzya mi si kariera pianisty. Chciaem zosta zawodowym pianist, jak Liberace, boyszcze mych chopicych lat. Co tydzie ogldaem jego wystpy w telewizji. Pochodzi z Milwaukee i cae miasto nie mogo si nadziwi, e miejscowemu chopakowi tak si powiodo. Wtedy jeszcze nie w kadym domu by telewizor przynajmniej w South Side, robotniczej dzielnicy Milwaukee ale ojciec wytrzasn skd 12calowy odbiornik marki Emerson z czarno-biaym kineskopem, ktry przypomina par nawiasw. Wpatrywaem si w ekran, urzeczony umiechem Liberace^, ozdobnymi wiecznikami i upiercienionymi palcami przelatujcymi po klawiaturze. Miaem znakomity such, kto kiedy powiedzia. Nie wiem, czy to prawda, ale wiem, e mogem zasi przy pianinie i zagra prost melodi ze suchu rwnie atwo, jak j zapiewa. Ilekro mama braa mnie ze sob do domu babci, rwaem si do pianina stojcego w salonie i zaczynaem brzdka znane melodyjki. Nie wicej ni dwie minuty zabierao mi od-

nalezienie waciwych nut do kadej nowej piosenki, potem odgrywaem j raz za razem, poruszony do gbi muzyk, jaka powstawaa za dotkniciem moich palcw. W tym czasie (i przez wiele nastpnych lat) darzyem nabon czci mego najstarszego brata Way-ne'a, ktry rwnie potrafi gra na pianinie bez nut Syn mamy z poprzedniego zwizku, Wayne, nie nalea do ulubiecw mego taty, mwic ogldnie Cokolwiek podobao si Wayne'owi, tego ojciec nie znosi, cokolwiek Wayne osign, to ojciec pomniejsza. Granie na pianinie byo wic dla wakoni" Nie mogem zrozumie, dlaczego to powtarza. Ja uwielbiaem te rzadkie chwile w domu babci, kiedy mogem oddawa si graniu i wszyscy widzieli, e mam niewtpliwy talent. Wtedy pewnego dnia mama daa dowd niesychanej odwagi. Posza gdzie, czy zadzwonia z ogoszenia i kupia stare pianino. Pamitam, e wydaa na nie dwadziecia pi dolarw (byo to sporo pienidzy na pocztku lat pidziesitych), poniewa ojciec wyrzuca to mamie, a ona bronia si, e nie ma prawa, bo zaoszczdzia t sum na codziennych sprawunkach i budet domowy wcale na tym nie ucierpia. Pewnie dostarczy je sprzedajcy, gdy kiedy pewnego popoudnia wrciem ze szkoy do domu, ju stao. Byem wniebowzity i od razu siadem, eby na nim pogra. Niebawem pianino to stao si moim najbliszym druhem. Byem pewnie jedynym dziesiciolatkiem w caej dzielnicy, ktrego nie trzeba byo probami i grobami zapdza do wiczenia na pianinie. Mnie nie mona byo od niego oderwa Mje tylko podapywaem melodie na lewo i na pra-WO/ lecz sam je wymylaem! Odnajdywanie piosenek w gbi duszy i wydobywanie ich z klawiatury przyprawiao mnie o dreszcz podniecenia. Nieporwnanych wrae dostarczay mi chwile, kiedy wracaem ze szkoy lub z placu zabaw i siadaem przed pianinem. Ojciec nie podziela mojego entuzjazmu. Przesta wali w te cholerne klawisze", tak chyba to ujmowa. Ale ja rozkochaem si w muzyce i swej umiejtnoci tworzenia jej. Na caego roiem sobie, e zostan wielkim pianist. Lecz pewnego letniego ranka wyrwa mnie ze snu okropny haas. Szybko si ubraem i zbiegem na d, eby zobaczy, co do jasnej Anielki si dzieje. Tata rozbiera pianino na czci. Waciwie rozdziera je, dosownie. Wali od rodka motem kowalskim, potem rozrywa omem, a drewno wygio si i pko ze straszliwym trzaskiem. Zamurowao mnie, byem zdruzgotany. zy spyway mi po policzkach. Niemy szloch, jaki wstrzsa moim ciaem, nie uszed uwagi mego brata. Nie mg przepuci takiej okazji. Neale to beksa". Ojciec oderwa si na chwil od pracy. Nie bd mazgajem", powiedzia. Ten klamot zabiera za duo miejsca. Trzeba byo to std usun". Okrciem si na picie, pognaem do swego poko-*ju, trzasnem drzwiami (w moim domu nie puszczano tego pazem) i rzuciem si na ko. Pamitam, jak kaem dosownie, kaem Nie, nieeee...", jak gdyby te aosne zawodzenia mogy ocali mego najlepszego przyjaciela. Ale odgosy walenia i rozrywa-

ni nie ustaway. W zapiekym rozgoryczeniu nakryem gow poduszk. Ten bl towarzyszy mi po dzi dzie. Do tej chwili. Kiedy przez reszt dnia nie wychylaem nosa z mojego pokoju, ojciec udawa, e tego nie zauwaa. Ale kiedy nie ruszyem si z ka przez kolejne trzy dni, coraz bardziej si jey. Syszaem, jak sprzecza si z mam, ktra nosia mi do pokoju jedzenie. Jeli chciaem je, mogem zej na d do stou, tak jak wszyscy. A jeli zejd, to adnych dsw. W tym domu nie dopuszczano grobowych min, a przynajmniej z powodu decyzji podjtych przez ojca. Obnoszenie si ze swym niezadowoleniem tata bra za oznak otwartego buntu, a on tego nie tolerowa. W naszym domu nie tylko zgadzano si na dominacj ojca, zgadzano si na ni z umiechem na twarzy. Jak nie przestaniesz paka, to pjd na gr i dam ci prawdziwy powd do paczu", rycza z dou, i nie byy to czcze pogrki. Lecz kiedy nawet wstrzymanie posikw nie poskutkowao, musia zda sobie spraw, e przekroczy granic, ktrej nawet on nie powinien przekroczy. Tata nie by, powinienem to zaznaczy, czowiekiem bez serca, po prostu przywyk stawia na swoim. Przyzwyczai si do tego, ze nikt mu si nie sprzeciwia i nie bawi si w ceregiele, kiedy ogasza i wprowadza w czyn swe postanowienia. W tych czasach ojciec rodziny by w domu szefem", a mj tata nie lubi przejaww niesubordynacji. Nie byo mu wic atwo przyj do mnie w kocu i zapuka do drzwi, co oznaczao prob w wpuszczenie do rodka. Mogem si tylko domyla, e nuitka jako go urobia. Tu tata", oznajmi, jakbym nie wiedzia i jakby on nie wiedzia, e ja wiem. Chciabym z tob porozmawia". Nigdy wicej nie zdoby si wobec junie na tak zbliony do przeprosin gest. Dobrze", zgodziem si i wszed do rodka. Rozmawialimy dugo, on przysiad na skraju ka, a ja oparem si o szczyt. Rzadko zdarzay nam si tak udane rozmowy jak ta. Wyzna mi, e cho wiedzia, jak przyjemno sprawia mi granie na pianinie, nie zdawa sobie sprawy, jak wielkie ma to dla mnie znaczenie. Powiedzia, e chodzio mu tylko o zrobienie miejsca w salonie, aby postawi przy cianie kanap, poniewa kupowalimy nowe meble. Potem owiadczy co, czego nigdy nie zapomn. Sprawimy ci nowe pianino, szpinet, ktry zmieci si w twojej sypialni". Z przejcia a mnie zatkao. Powiedzia, e zacznie odkada pienidze i e ani si obejrz, jak dostan nowe pianino. Uciskaem go mocno. Rozumia mnie. Wszystko znw bdzie dobrze. Zszedem na d na obiad. Mijay tygodnie i nic. Pewnie czeka na moje urodziny", pomylaem sobie. Przyszed dzie moich urodzin, dziesity wrzenia, a pianina jak nie byo, tak nie byo. To nic", pocieszaem si. Dostan je na gwiazdk". Kiedy zblia si grudzie, zaczem wstrzymywa oddech. Wyczekiwanie byo prawie ponad moje siy.

Tak jak niesamowity zawd, kiedy obiecany szpinet nie pojawi si. Upyny kolejce tygodnie, miesice. Nie pamitam, kiedy dokadnie uzmysowiem sobie, e ojciec wcale nie dotrzyma danego mi sowa. Wiem za to, e dopiero kiedy stukna mi trzydziestka, pojem, e pewnie nigdy nie zamierza. Obiecaem mojej najstarszej crce co, co jak wiedziaem, pozostanie jedynie pust obietnic. Miao sprawi, eby przestaa paka. Miao wydoby j z przygnbienia spowodowanego nie pamitam ju czym. Nie mog sobie nawet przypomnie, czego dotyczya ta obietnica. Pamitam tylko, e powiedziaem co, eby j uspokoi. Zadziaao. Obja mnie swymi ramionkami i zawoaa: Jeste najlepszym tatusiem pod socem!". I tak grzechy ojca przeszy na syna... Dugo trwaa ta opowie... Przepraszam. Ja tylko... Ale nie, Ja nie narzekam, dziele si spostrzeeniem. Chciaem po prostu podkreli, e to zdarzenie najwyraniej stao si dla ciebie bardzo wane. Jest nadal. / jaka nauk z niego wycigne? Nigdy nie skada obietnic, ktrych nie zamierzam dotrzyma, zwaszcza swoim dzieciom. To wszystko? hjiedy nie wykorzystywa swojej wiedzy o tym, czego pragnie druga strona, jako narzdzia manipulacji/ w celu uzyskania czego, czego pragn ja. Ale ludzie bez przerwy prowadza handel wymienny". Stanowi on podstaw waszej gospodarki i wikszoci stosunkw spoecznych. Ovvszem. Ale istnieje co takiego jako handel uczciwy" i jest te manipulacja. Na czym polega rnica? Uczciwy handel to prosta i jasna transakcja. Tym masz co, co ja chc, ja mam co, co ty chcesz, zgadzamy si, e warto tych rzeczy jest mniej wicej rwna, wic si wymieniamy. Sprawa jest czysta. Lecz mamy te wyzysk. Wystpuje wtedy, gdy ja mam co, czego ty pragniesz, ty masz co, czego pragn ja, ale warto tych rzeczy nie jest jednakowa. Ale i tak handlujemy ze sob, bo jedna ze stron ma n na gardle i za wszelk cen musi zdoby to, co drugi ma do zaoferowania. Tak postpuj midzynarodowe korporacje, kiedy proponuj stawk siedemdziesit cztery centy za godzin pracy w Malezji, Indonezji czy na Tajwanie. One nazywaj to stwarzaniem miejsc pracy, ale to czysty i jawny wy-?ysk. Wreszcie dochodzimy do manipulacji. Wystpuje Wtedy, gdy ja nie mam nawet zamiaru dawa tobie, co oferuj. Na og robi si to bezwiednie. Nie jest

to chwalebne. Ale najgorsze przypadki to takie, kiedy mamy pen wiadomo tego, e skadamy puste obietnice. To gra na zwok, zabieg obliczony na uciszenie drugiej strony, udobruchanie jej tu i teraz. To kamstwo, i to najpodlejszego rodzaju, poniewa umierza ran, ktra po czasie pknie na nowo, i to mocniej. Znakomicie. Coraz lepiej rozumiesz, co to znaczy zachowa wewntrzn uczciwo. Bez niej upadnie kady twr. Choby by jak najbardziej wyszukany, ustrj nie utrzyma si, jeli zawiedzie jego wewntrzna uczciwo. Zwaywszy na to, dokd jak powiadasz, pragniesz zaj w swoim yciu, tak trzyma]1 Ale czego jeszcze si nauczye? No, nie wiem. Czy masz co konkretnego na myli? Liczyem na to, e wspomnisz co o cierpietnictwie przypomnisz prawd o tym, e nie ma ofiar i o-prawcw. Ach, to o to chodzio. Wanie o to. Moe przekaesz teraz i tutaj wszystko, co wiesz na ten temat? Jeste przecie nauczycielem, posacem. Nie ma podziau na drczonych i drczycieli. Nie istniej dobre charaktery" i czarne charaktery". Bg stworzy sam doskonao. Kada dusza jest idealna, pikna i czysta. Niemniej w stanie amnezji, w jakiej przebywaj tu na Ziemi, doskonae twory Boga mog czyni rzeczy dalekie do doskonaoci rzeczy, ktre w naszej ocenie s dalekie od doskonaoci lecz cokolwiek dzieje si w yciu, ma swj idealny powd. W Boym wiecie nie ma miejsca na pomyk i na przypadek. Kady, kto do Ciebie przybywa, niesie dla Ciebie jaki dar. Wspaniale. Tak jest w rzeczy samej. Mimo to, dla wielu trudne do przeknicia. Wiem, e wyoye to jasno w Rozmowach z Bogiem, ale niektrym nadal ciko si z tym pogodzi. Z czasem wszystko si rozjani. Kto prawdziwie dy do zrozumienia tej prawdy, pojmie ja. Zapoznanie si z Przypowieci o duszyczce i socu" z pewnoci w tym pomoe, podobnie jak ponowne przeczytanie trylogii Rozmw z Bogiem. Tak, a sadza po tym, jakie otrzymujesz listy, przydaoby si to wielu ludziom. Chwileczk! Przegldae moj poczt? Prosz, Neale. Tak? Jak mylisz, czy s jakie sprawy w twoim yciu, o ktrych nic Mi nie wiadomo? Chyba nie. Ale nie lubi o tym myle.

Dlaczego? Poniewa s rzeczy, ktrymi raczej nie mog si pochwali. Wiec? Wic na myl, e Ty o wszystkim wiesz, robi mi si troch nieswojo. Pom Mi to zrozumie. Zwierzae si z nich swoim najlepszym przyjacioom. Do pna w nocy prowadzie rozmowy z kochankami, w ktrych wyjawiae niektre sprawy. To co innego. Dlaczego? Kochanka czy przyjaciel to nie to co Bg. Inaczej kiedy wie o tym kochanka czy przyjaciel, inaczej kiedy wie o tym Bg. Na czym polega rnica? Kochanka czy przyjaciel ciebie nie osdzi, nie ukarze. Powiem ci co, czego nie bdzie ci mio sysze Twoje kochanki, twoi przyjaciele przez wszystkie te lata byli tobie surowszym sdzi, ni Ja. W gruncie rzeczy Ja nigdy nie osadzam. ^jo, teraz jeszcze nie. Ale w Dzie Sdu... J znw ta sama piewka. W porzdku, w porzdku, ale chc to jeszcze raz usysze. Nie ma czego takiego jak Sad Ostateczny. Ani adnego potpienia i kary. adnego, z wyjtkiem tego, jakie sam sobie zgotujesz. Mimo to, myl, e jest Ci znane kade sowo, kady czyn... ...zapominasz o myli... Zgoda... kada myl, sowo, czyn... nie jest mi w smak. Wolabym, eby byo inaczej. Wiem. Temu ma suy ta ksika pokaza, jak zaprzyjani si z Bogiem. Wiem. I uwaam, e teraz panuje midzy nami przyja. Czuj to od duszego czasu. Tylko e... Co? Tylko e co?

Raz po raz popadam w stare nawyki i czasami trudno mi tak sobie Ciebie przedstawi. Nadal myl o Tobie jak o Bogu. To dobrze, bo ]a jestem Bogiem. Tak. I w tym sk. Czasami nie potrafi jednoczenie myle o Tobie jak o Bogu" i Przyjacielu". Nie potrafi wymwi tych sw jednym tchem. To smutne, bo te stwa id w parze. Wiem, wiem. Wci mi to powtarzasz. Czego potrzeba, aby miedzy nami zawizaa si prawdziwa przyja, nie udawana? Nie jestem pewny. Tyle to wiem. Ale gdyby sadzi, e jeste pewny, jak brzmiaaby twoja odpowied? Chyba musiabym mie do Ciebie zaufanie. Dobry pocztek. I jeszcze chyba musiabym Ciebie kocha. Znakomicie. Id dalej. Dalej? Zgadza si |\fie wiem, co jeszcze mam powiedzie. Co jeszcze czy ci z przyjacimi, poza zaufaniem i mioci. Myl, e starabym si czsto przebywa w ich towarzystwie. Dobrze. Dalej. Sdz, e starabym si suy im pomoc. Aby zdoby ich przyja? Nie, dlatego, ze jestem ich przyjacielem. Wybornie. Co jeszcze? No... nie mam pojcia. Oczekujesz pomocy od nich? Staram si ogranicza swoje wymagania wobec itich. Dlaczego? Poniewa nie chc ich utraci. *v Uwaasz, e przyjaci mona zatrzyma nie pro-^ szac ich o nich? & *> Tak mi si wydaje. Przynajmniej tak mnie uczono, przyjaci najszybciej si traci przez narzucanie si im

Nie, w ten sposb najszybciej si przekonasz, kto JEST twoim przyjacielem. By moe. adne by moe. Na pewno. Przyjacielem jest ten, kto nigdy niczego nie odbierze jako narzucanie si z twojej strony. Caa reszta to tylko znajomi Niech mnie, ustalasz surowe reguy. To nie Moje reguy. Sami je wymylilicie. Po prostu o nich zapomnielicie. Dlatego macie mylne wyobraenie o przyjani. Z prawdziwej przyjani naley robi uytek. To nie to, co droga porcelana, ktrej nigdy si nie uywa, bo si potucze. Prawdziwa przyja przypomina Arcoroc. Nie pknie, choby nie wiem ile razy z niej korzysta. Do tego trzeba dojrze. To prawda i w tym cay problem. Dlatego przyja miedzy nami nie dziaaa jak naley. Jak to przezwyciy? Musisz dostrzec prawd o wszelkich stosunkach wzajemnych. Musisz zrozumie zasady, w oparciu o ktre wszystko dziaa, i powody, dla ktrych ludzie postpuj tak, a nie inaczej. Musisz nabra jasnoci co do pewnych podstawowych prawide ycia. Takie zadanie ma do spenienia ta ksika. Ja ciw

tym pomog.

Ale cakowicie odbieglimy od tematu. Mwie o ty* 11' e nie ma podziau na ofiary i oprawcw. Nie odbieglimy. To naley do przedmiotu naszych rozwaa. Nie chwytam tego. Cierpliwoci, zaraz zrozumiesz. Zgoda. Zatem jak mam zbudowa prawdziw przyja z Bogiem? Postpuj dokadnie tak samo jak w ramach przyjani z drugim czowiekiem. Mam Tobie ufa. Ufaj Mi. Mam Ciebie kocha. Kochaj Mnie. Mam czsto z Tob przebywa. Zgadza si. Zapraszaj Mnie do siebie, nawet na dugo. Mam wywiadcza Ci przysugi... chocia nie mam SSelonego pojcia, co takiego ja mgbym zrobi dla Ciebie.

Mnstwo. Wierz Mi, cae mnstwo. W porzdku. I ostatnia rzecz... pozwala Tobie wywiadcza mi przysugi. Nie tylko pozwala". Prosi. Wymaga. Nakazywa. Nakazywa Tobie? Nakazywa Mi. Ciko mi bdzie. Nawet nie mog sobie tego wyobrazi. I na tym polega cay problem, Mj przyjacielu. I na tym polega cay problem. 4 ^ona by przypuszcza, e do tego, aby zacz od Boga da rnych rzeczy, trzeba tupetu. Nazwabym to raczej odwaga". Tak. Jak ju wczeniej ci mwiem, do ustanowienia prawdziwej i sprawnie dziaajcej przyjani z Bogiem potrzebna jest przemiana serca i odwaga. Jak mog przemodelowa moj koncepcj waciwego odnoszenia si do Boga do tego stopnia, e uznam dania wobec Boga za co susznego? Nie tylko susznego, ale najskuteczniejszego, jeli chodzi o uzyskiwanie wynikw. W porzdku, ale jak mam do tego dotrze? Jak osign takie rozumienie? Przede wszystkim, musisz poj, jak si tocz sprawy. Czyli, jak przebiega ycie. Ale tym zajmiemy si za chwile. Najpierw wytyczmy Siedem Stopni do Boga. Jestem gotowy. Jeden: Znaj Boga. Dwa: Ufaj Bogu. Trzy: Kochaj Boga. Cztery: Przygarnij Boga. Pi: Korzystaj z Boga.

Sze: Pomaga] Bogu. Siedem: Dzikuj Bogu. Tych siedmiu stopni mona uy w stosunku do kadego, z kim postanawiasz zawrze przyja. Mona, prawda? Tak. W gruncie rzeczy, pewnie si nimi posugujesz, tyle e bezwiednie. Gdyby wiadomie je stosowa, zaprzyjaniby si z kadym, kogo spotykasz Szkoda, e nie znaem tych siedmiu stopni w modoci. Byem wtedy do nieudolny pod wzgldem towarzyskim. Mj brat atwo zawiera przyjanie, ja przeciwnie. Prbowaem wic zaprzyjani si z jego przyjacimi. Musiao mu to ciy, bo chodziem za nim wszdzie krok w krok. W liceum miaem ju mocno rozwinite wasne zainteresowania. Nadal uwielbiaem muzyk, zapisaem si wic do chru i orkiestry dtej. Naleaem do kka fotograficznego i zespou redakcyjnego rocznika szkolnego. Byem reporterem gazetki uczniowskiej, udzielaem si w kku dramatycznym, szachowym, a przede wszystkim w klubie dyskusyjnym. Wtedy te zacza si moja przygoda z radiem Jedna z miejscowych rozgoni wpada na pomys, aby co wieczr przekazywa relacje ze szkolnych wydarze sportowych z uczniami w roli sprawozdawcw. Zapowiadaem ju mecze futbolu i koszykwki w szkole, wic naturaln kolej rzeczy wybr pad na mnie jako przedstawiciela mego liceum- Od tego rozpocza si moja radiowa kariera, Jctra trwaa trzydzieci pi lat. jylimo to (a moe przez to) nie zyskiwaem wielu przyjaci- Na pewno miao to zwizek z tym, e wyksztaciem w sobie potne ego. Czciowo, aby odbi sobie modsze lata, kiedy ojciec wci kad mi do gowy, e dzieci i ryby nie maj gosu", a czciowo dlatego, e w pewnym sensie lubiem sj popisywa. Obawiam si, e byem wprost nieznony, niewielu kolegw mogo ze mn wytrzyma. ' Teraz wiem, skd si to wzio. Szukaem w ten Sposb u innych aprobaty, ktrej ojciec raczej mi skpi. Ojciec nie szafowa pochwaami. Pamitam, jak kiedy wygraem debat konkursow i wrciem do domu z nagrod. Ojciec skwitowa to: Niczego innego si nie spodziewaem". Trudno mie o sobie dobre mniemanie, kiedy nawet tytu mistrzowski nie wystarczy, aby pady ze strony ojca wyrazy uznania. (Najsmutniejsze w tym komentarzu jest to, e dla niego by on rwnoznaczny z pochwa.) Opowiadaem ojcu o wszystkim, co robiem, i o Wszystkich swoich dokonaniach, liczc, e usysz kiedy z jego ust: To niesamowite, synu. Moje gratulacje. Jestem z ciebie dumny". Nie doczekaem si tego wic zaczem domaga si tego od innych. ^ Do dzi nie wykorzeniem tego nawyku. Stara-j|sm si go stumi, ale nie zerwaem z nim. Co farsze, moje dzieci zapewne powiedz, e z rwn IfOwcigliwoci przyjmuj wieci o ich osigni-Pach. I tak grzechy ojca przeszy na syna...

Drczy ci. kompleks ojca", co? Naprawd? Nigdy tak o tym nie mylaem. Mc dziwnego, e trudno ci byo pogodzi si z tym, e jestem kim, kto wszystko o tobie wie. Nic dziwnego, e ciya ci sama koncepcja Boga. Kto mwi, e ciya mi koncepcja Boga? Daj spokj, nie wykrcaj si. Polowa ludzi na wiecie ma ten sam problem, i na ogl przyczyna jest taka sama: upatruj w Bogu kogo w rodzaju rodzica". Wyobraaj sobie, e jestem jak ich matka czy ojciec. Przecie nosisz miano Bg Ojciec". Owszem, ale ten, kto to wymyli, powinien si wstydzi. To chyba Jezus. Nie. Jezus posuy si tylko jeykiem swej epoki tak jak ty tutaj. To nie on dal pocztek idei Boga jako ojca. Nie on? Patriarchat, wraz ze swymi patriarchalnymi religiami, panowa ju dugo przed nadejciem Jezusa Zatem nie jeste Ojcem naszym, ktry jest w niebie"? Nie, nie jestem. Nie bardziej ni wasza Matka w niebie. Wiec kime jeste? Od tysicy lat usiujemy to rozgry. Dlaczego nie zlitujesz si i nie powiesz nam! Szkopu tkwi w tym, e uparcie dopatrujecie si we Mnie osoby, a Ja nie jestem osob. Wiem. I chyba wikszo ludzi te jest tego wiadoma. Ale czasem pomocne jest postrzeganie Ciebie jako osoby. W ten sposb moemy lepiej si z Tob porozumie. Czyby? Oto pytanie. Czy naprawd moecie? Nie jestem tego taki pewny. Jedno wam powiem: mylcie o Mnie jak o rodzicu, a diabli was wezm. To zapewne tylko przenonia. Oczywicie. Zatem, jeli nie mamy dopatrywa si w Tobie rodzica, to jak mamy o Tobie myle? Jak o przyjacielu. Przyjacielu nasz, ktry jest w niebie?". W rzeczy samej. To dopiero by si ludzie obruszyli na niedzielnej ftiszy.

Owszem, a moe jeszcze poruszyoby im si w gowie. Gdybymy tak mogli dojrze w Tobie przyjaciela zamiast rodzica, to wreszcie staoby si moliwe nawizanie z Tob prawdziwego kontaktu. Chcesz powiedzie, e nie straszna byaby wam myl, e wiem o was tyle co wasi przyjaciele i ukochani? Trafiony. No i co ty na to pragniesz przyjani z Bogiem7 Sdziem, e ju czy nas przyja. Sadzie. I sdzisz. Ale nie postpujesz tak, jakby to bya prawda. Zachowujesz si tak, jakbym by dla ciebie rodzicem. Zgoda. Chc si od tego uwolni. Dojrzaem do tego, aby ustanowi przyja z Bogiem w penym tego sowa znaczeniu. wietnie. Oto co naley uczyni. Oto jak caa ludzko moe znale w Bogu przyjaciela... 5 Po pierwsze, musisz Mnie pozna. Wydawao mi si, e Ciebie poznaem. Powierzchownie tylko. Jeszcze nie znamy si do blisko. Pogadalimy sobie od serca, ale to jeszcze za mato. W porzdku. Wic jak mog pozna Ci lepiej? Z ochota. Z ochot? Musisz mie szczera ch. Ch widzenia Mnie tam, gdzie Mnie znajdujesz, nie tylko tam, gdzie spodziewasz si Mnie znale. Musisz widzie Mnie tam, gdzie Mnie znajdujesz i odnajdywa Mnie tam, gdzie Mnie widzisz. Nie wiem, co masz na myli. Ludzie przewanie widz Mnie, ale nie znajduj Mnie. To taka gra jak Gdzie jest Wally?", rozpisana na cay wszechwiat. Patrz wprost na Mnie, ale nie odnajduj Mnie. ' 'Skd mamy by pewni, e Ciebie rozpoznajemy? Uye trafnego okrelenia. Rozpozna" znaczy pozna ponownie". Musicie znw Mnie pozna.

Jak to zrobi? Przede wszystkim, musicie wierzy w Moje istnienie. Wiara poprzedza ch jako narzdzie poznania Boga. Musicie wierzy, e jest Bg, ktrego mona pozna. Wikszo ludzi wierzy w Boga. Sondae pokazuj, e w ostatnich latach wiara w Boga nasilia si na tej planecie. Tak. Bardzo Mnie to cieszy, e zdecydowana wikszo z was wierzy we Mnie. Zatem rdem problemw nie jest wasza wiara we Mnie, lecz to, w co wierzycie, jeli chodzi o Mnie. Wierzycie na przykad, e Ja nie ycz sobie, abycie Mnie poznali. Niektrzy posuwaj si tak daleko, e nie mia nawet wypowiedzie na gos Mojego imienia. S tacy, co uwaaj, e nie powinno si pisa sowa Bg", ale z szacunku dla Mnie tylko B-G". Inni jeszcze powiadaj, e wolno wypowiada Moje imi, ale pod warunkiem, e jest to Moje poprawne imi, i jeli uyjecie niewaciwego imienia, dopucicie si blunierstwa. Lecz czy nazwiecie Mnie Jehowa, Jahwe, Bg, Allach czy Chanie, Ja wci Jestem, Kim Jestem i Jaki Jestem, i dobre nieba, nie przestan was kocha dlatego, e pomylilicie imiona. Wiec moecie przesta si spiera o to, jak Mnie nazywa. To godne politowania, prawda? To twoje okrelenie, wyraajce osad. Ja tylko zauwaam, jak jest. Nawet te religie, ktre nie kc si o Moje imi, ucz, e nadmierne denie do wiedzy o Bogu nie jest roztropne, za goszenie, e Bg z Tob rozmawia, to czystej wody herezja. Tak wiec cho konieczna jest wiara W Boga, istotne jest te, w co si wierzy NA TEMAT Boga. I tu wkracza do akcji ochota. Musisz nie tylko wierzy w Boga, aby Mnie pozna, musisz rwnie chcie naprawd Mnie zna nie zadowala si tym, co w twoim mniemaniu wiesz o Mnie. Jeli tre twojej wiary uniemoliwia ci poznanie Mnie naprawd, wwczas adna wiara wiata nic tu nie zdziaa. Bdziesz dalej wiedzia to, co ci si wydaje, e wiesz. Musisz zatem by gotowy zawiesi wszelkie swoje pogldy o Bogu, aby pozna Boga, jakiego nigdy sobie nie wyobraae. To klucz do caej sprawy, poniewa twoje dotychczasowe liczne wyobraenia o Bogu nijak si maja do Rzeczywistoci. Jak wyksztaci w sobie t gotowo? Ju ja w sobie masz, bo inaczej nie powicaby swojego czasu tej ksice. Teraz pora poszerzy to < dowiadczenie. Otwrz si na nowe koncepcje, nowe %t moliwoci zwizane ze Mn. Gdybym by twoim '.' najlepszym przyjacielem, a nie twoim ojcem", zasta"*" nw si, co by Mi powiedzia, o co by si do Mnie ; zwrci!

Aby pozna Boga, trzeba by gotowym, chtnym i zdolnym". Wiara w Boga stanowi pocztek. Jeli wierzysz iv jaka wysza moc, Bstwo, oznacza, e jeste gotowy". Dalej, twoja otwarto na nowe idee o Bogu -idee, jakie wczeniej nie przychodziy ci do gowy, idee, ktre nawet mog tob troch wstrzsn, w rodzaju Przyjacielu nasz, ktry jest w niebie" -zwiastuj ch". Wreszcie, musisz by zdolny". Niemono dostrzeenia Boga na ktrykolwiek z tych nowych sposobw, na ktre si otworzye, wyczy bowiem mechanizm, dziki ktremu poznaby Boga naprawd. Musisz by zdolny do przygarnicia Boga, ktry kocha i przygarnia ciebie, bez adnych warunkw, zdolny do zaproszenia do swego ycia Boga, ktry zaprasza ciebie do krlestwa, o nic nie pytajc; zdolny do przerwania udrki, jaka zadajesz sam sobie za uznanie Boga, ktry nie uznaje kary; zdolny do rozmawiania z Bogiem, ktry nigdy nie przesta mwi do ciebie. To wszystko s nader radykalne pogldy. Kocioy potpiaj je jako heretyckie. Zatem, o ironio nad ironiami, moe bdziesz musia porzuci koci po to, aby pozna Boga. Niewtpliwie za bdziesz musia odrzuci niektre nauki kocioa. Kocioy bowiem gosz Boga, ktrego nie sposb pozna, ktrego nie wybraby sobie na przyjaciela. Albowiem jaki to przyjaciel, ktry karaby ciebie za kade wykroczenie? I taki przyjaciel widziaby co zego w tym, e uye w stosunku do niego nie tego imienia, co trzeba? \V moich Rozmowach z Bogiem dowiedziaem si wielu rzeczy, ktre przeczyy wszystkiemu, co jak mi si zdawao, wiedziaem o Tobie. Wiem, e wierzysz w Boga, w przeciwnym razie nie prowadziby rozmw z Bogiem. Zatem bye gotowy" do przyjani ze Mn, ale czy bye chtny"? Widz, e tak poniewa ch wymaga wielkiej odwagi, a ty dowiode swej odwagi, zapuszczajc si na nowe, niezbadane obszary myli, i do tego publicznie. W ten sposb twoje rozmowy nie tylko umoliwiy podjecie tych wypraw tobie, ale i milionom ludzi wraz z tob. Uczynili to za porednictwem twoich trzech opublikowanych ksiek, ktre spotkay si z tak gorcym przyjciem na caym wiecie co wiadczy o tym, e og ludzi rwnie jest gotowy. Czy jeste ju zdolny" do tego, aby Mnie pozna i nawiza nie tylko rozmwi; ale i przyja z Bogiem? Tak, poniewa bez trudu rozstaem si ze swymi dawnymi pogldami na Twj temat i przyjem nowe koncepcje, jakie przekazae mi w Rozmowach. Tak naprawd, wiele z nich nie byo dla mnie nowoci. W tym sensie, trylogia Rozmw z Bogiem stanowia nie tyle objawienie, co potwierdzenie. Listy, jakie otrzymaem przez ostatnie pi lat, wiadcz, e podobnie byo z tysicami innych ludzi. W tym miejscu nie od rzeczy bdzie wspom-^e o okolicznociach powstania tej ksiki. Pocztkowo wcale nie mylaem o Rozmowach z Bo-PWI/ jako o ksice. W przeciwiestwie do mego obec-

nego przedsiwzicia. Kiedy zacz si ten dialog/ nie miaem pojcia, ze dojdzie do jego publikacji Byo to dla mnie osobiste dowiadczenie, w ktre nikogo nie miaem wtajemnicza. Rozpoczo si ono w pewn lutow noc 1992 roku, kiedy niewiele mnie dzielio od popadnicia \v chroniczn depresj. Nic w yciu mi si nie udawao. Zwizek z blisk osob leg w gruzach, kariera stana w martwym punkcie, nawet zdrowie przestao mi dopisywa. Zazwyczaj spotykay mnie pojedyncze nieszczcia, ale tym razem spado na mnie wszystko naraz Walia si caa konstrukcja, a ja nie mogem nic na to poradzi. Nie po raz pierwszy przygldaem si bezsilnie, jak na moich oczach rozpada si zwizek, ktry mia by tym trwaym. Ani drugi, trzeci czy czwarty. Byem strasznie rozgoryczony swoim brakiem umiejtnoci przestawania z kim na duej, cakowit niewiedz co do tego, czego potrzeba do stworzenia stada, oraz porakami, jakimi koczyo si wszystko, za co si braem. Dochodziem do wniosku, e nie zostaem odpowiednio wyposaony do gry zwanej yciem i ogarniaa mnie wcieko. W pracy te nie wiodo mi si lepiej. Trzydzieci lat tuaczki po wiecie radia i prasy przynioso mi aonie nisk zapat. Miaem czterdzieci dziewi lat i niczym tak naprawd nie mogem si poszczyci. Nie dziwota, e zdrowie te zaczo mi szwankowa. Kilka lat wczeniej zamaem sobie kark w wynadku samochodowym i nie wyleczyem go do ko--T Miaem te na swym koncie chore puco, artre-*yzrn i dokuczliwe alergie. Czuem si tak, jakby moje ciao miao zaraz si rozsypa. I tak oto w lutym 1992 roku przebudziem si w rodku nocy z sercem przepenionym zoci. Wierciem si i przewracaem z boku na bok, istny gejzer ci. W kocu zsunem kodr i wymaszero-waem z sypialni. Skierowaem si tam, gdzie zawsze yr rodku nocy szukam natchnienia ale lodwka twa pusta, wic wyldowaem na kanapie. Tam siedziaem, duszc si we wasnym sosie. W blasku ksiyca sczcym si przez okno ujrzaem na awie ty notatnik. Podniosem go, wzi-Jem do rki dugopis, wczyem lamp i zaczem pisa gniewny list do Boga. Czego potrzeba, aby wie UDANE ycie??? Czym zaduyem sobie na ycie bdce pasmem nieustannych zmaga? Jakie reguy rzdz tym wiatem? Chce pozna te REGUY!!! Bd gra, ale niech kto nauczy mnie tegut tej gry. A kiedy ju je poznam, nie zmieniajcie tch!!! Pisaem dalej w tym tonie, stawiajc due litery, jak zawsze, kiedy jestem wcieky i przyciskajc dugopis tak mocno, e to, co pisaem, przebijao pewnie przez pi nastpnych kartek. Wreszcie wyrzuciem z siebie wszystko. Gniew, gtaycz i swoista histeria ustpiy. Pamitam, jak pomylaem sobie, e musz opowiedzie o tym przy-Jlcioom. Kto wie, czy ty notatnik w rodku no-^ nie stanowi najskuteczniejszej terapii? SfChciaem odoy dugopis, ale rka odmwia "# posuszestwa. To zdumiewajce, pomylaem.

Po kilku minutach intensywnej pisaniny czowieka chwyta taki skurcz, e nie moe wypuci z rki dugopisu. Czekaem, a minie mi si rozluni i przeszo mi przez myl, e powinienem co jeszcze napisa Przystawiem dugopis do kartki, przygldajc si temu, co robi, z fascynacj, bowiem nie miaem nic do dodania. Ledwo kocwka dugopisu signa papieru, w mej gowie pojawia si myl. Myl t wypowiedzia do mnie gos. Nie syszaem dotd rwnie agodnego, czuego, serdecznego gosu. Tylko e to nie by gos. To by... nie mog inaczej tego okreli jak bezgony gos... albo moe bardziej... uczucie z wypisanymi na sobie sowami. Oto, co w ten sposb usyszaem": Neale, czy naprawd chcesz wiedzie czy tylko dajesz upust emocjom? Pamitam, jak przeszo mi przez myl, To jasne, e daje upust emocjom, lecz jeli na te pytania s jakie odpowiedzi, to piekielnie mi spieszno je usysze. W odpowiedzi dotaro do mnie: Piekielnie ci spieszno"... do wielu niebiaskiego spokoju"? rzeczy. Czy nie przydaaby ci si odrobina

Co to do diaba znaczy?, te sowa stanowiy moja pierwsz reakcj. Zanim si spostrzegem, spyway na mnie najbai-dziej niezwyke idee, pogldy i przekazy, nie majce sobie rwnych w caym mym dotychczasowym do-s\viadczeniu. Byy one tak poraajce, ze bezwiednie zaczem przelewa je na papier i odpowiada na nie. Podsuwane mi (przeze mnie?) myli stanowiy odpowied na moje pytania, lecz rwnoczenie prowadziy do nowych pyta. I tak wywiza si dialog" za porednictwem pira i papieru. Toczy si on przez trzy godziny. Nagle okazao si, e jest ranek, wp do smej, i dom budzi si do ycia, wic odoyem dugopis i notatnik. Byo to interesujce dowiadczenie, ale nie przywia/ywa-em do niego wikszej wagi a nastpnej nocy zostaem wyrwany ze smacznego snu o 4 20 nad ranem, tak gwatownie, jak gdyby kto wszed do pokoju i zapali wiato. Podniosem si do pozycji siedzcej, zastanawiajc si, co jest grane i poczuem przemon ch wyjcia z ka i signicia po ty notatnik. Nie rozumiejc wci, co si dzieje ani dlaczego, po omacku dotarem do notatnika i zajem swoje ulubione miejsce na sofie w salonie. Zaczem pisa dalej, zadajc pytania i otrzymujc odpowiedzi. Nie potrafi powiedzie, co skonio mnie, aby to wszystko skrztnie notowa i zachowa. Sdziem zapewne, e wyjdzie z tego co w rodzaju specjalnego pamitnika. Nie miaem pojcia, e bdzie on wydany drukiem, a tym bardziej czytany od Tokio po Toronto, od San Francisco po Sao Paulo. To prawda, e w pewnym momencie glos owiadczy Kiedy powstanie z tego ksika". Ale ja mylaem sobie w duchu O tak, ty i jeszcze setka innych ludzi wylecie swoje nocne wypomy do wydawcy, a on powie, Jasne! Ale oczywicie, ju to wydajemy". Pierw-

sza faza dialogu przebiegaa tak okoo roku co najmniej trzy razy na tydzie byem budzony w rodku nocy. Jedno z najczciej stawianych mi pyta brzmi Kiedy uznaem, kiedy ju wiedziaem, e prowadz rozmow z Bogiem? Przez pierwsze tygodnie nie miaem wyrobionego zdania na temat tego, co si ze mn dzieje. Pocztkowo skonny byem przyj, e rozmawiam sam ze sob. Potem przyszo mi do gowy, e to moe moja wysza ja" dostarcza mi odpowiedzi na te pytania. Ale w kocu musiaem przeama samoocen i lk przed miesznoci, i nazwa rzecz po imieniu: rozmawiam z Bogiem. Nastpio to tej nocy, kiedy usyszaem: Nie ma czego takiego jak Dziesi Przykaza". To doniose stwierdzenie pado mniej wicej w poowie przyszej ksiki. Rozwaaem kwesti drg wiodcych do Boga i ktra z nich jest waciwa" Czy wykupujemy sobie bilet do nieba dobrym sprawowaniem", czy te mamy swobod postpowania, jak chcemy, bez obawy przed kar ze strony Boga7 Jak to jest?", zapytaem. Surowe normy moralne czy wolna amerykanka? Tradycyjne wartoci czy ustalanie wasnych na bieco? Dziesi Przykaza czy Siedem Stopni do Owiecenia?". Kiedy dowiedziaem si, e Dziesi Przykaza nie istnieje, osupiaem. Jeszcze bardziej oszaamiajce byo jednak uzasadnienie takiego stanu rzeczy Owszem, byo dziesi owiadcze, przekazanych Mojeszowi. Lecz nie byy to przykazania", usyszaem, tylko przyrzeczenia", ze strony Boga dla ludzkoci, znaki, po ktrych moemy pozna, ze obralimy drog z powrotem do Boga. Bya to rzecz bez precedensu w naszym dotychczasowym dialogu. Prawdziwy punkt zwrotny. Treci ktre wystpoway wczeniej, znaem z rnych rde. Ale takiej zdumiewajcej wypowiedzi na temat Dziesiciu Przykaza na pewno nigdy dotd nie syszaem. Co wicej, pogldy te podwaay wszystko, czego mnie uczono lub co sam wymyliem w tej kwestii. Po latach napisa do mnie profesor teologii z uznanej uczelni na Wschodnim Wybrzeu, oznajmiajc, e byo to najbardziej nowatorskie spojrzenie na Dzie&ir Przykaza, opublikowane w cigu ostatnich trzystu lat. Mia wtpliwoci, czy sam podziela stanowisko wyraone w Rozmowach z Bogiem, niemniej stanowi ono inspirujcy przyczynek do dyskusji na jego zajciach z teologii, jakie bd si toczy przez wiele nadchodzcych semestrw. Ja jednak nie potrzebowaem ju wtedy listw od profesorw teologii, aby wiedzie, e to, co usyszaem, miao szczeglne znaczenie i pochodzio ze szczeglnego rda. Dowiadczaem tego rda jako Boga i nic od tamtej pory nie jest w stanie zmieni mojego zdania na ten temat. Dalszy cig tego dialogu, ktry liczy sobie w sumie osiemset stron a zwaszcza niesamowite szczegy dotyczce ycia Wysoko Rozwinitych Istot we wszechwiecie w ksidze trzeciej czy koncepcja zbudowania nowego spoeczestwa na Ziemi w ksidze drugie] tylko ugruntowa moje przekonanie. Milo Mi to sysze. To ciekawe, e nawizae do tego etapu w naszym dialogu, poniewa tam te po raz ostatni wypowiadaem si o poznaniu Boga.

Wyraziem si. wtedy tak: Aby naprawd pozna Boga, musisz wykroczy poza rozum". Przychodcie do Mnie, powiedziaem, droga serca, nie ciekami umysu. Prno szukacie Mnie rozumem. Innymi sowy, nie moesz Mnie naprawd zna, jeli zbytnio o Mnie rozmylasz. To dlatego, e twoje myli nie zawieraj mc innego ni twe uprzednie wyobraenia o Bogu. Lecz Moja rzeczywisto kryje si nie w twoich uprzednich wyobraeniach, lecz w dowiadczeniu chwili obecnej. Przedstaw to sobie tak: twj umys mieci w sobie przeszo, twoje ciao teraniejszo, dusza za przyszo. Jeszcze inaczej: umys analizuje i pamita, ciao dowiadcza i czuje, dusza obserwuje i wie. Jeli pragniesz dowiedzie si, co pamitasz o Bogu, zwr si do umysu. Jeli pragniesz sprawdzi swoje uczucia wzgldem Boga, zwr si do ciaa Jeli pragniesz rozezna si, co wiesz o Bogu, zwr si do duszy. Pogubiem si w tym wszystkim. Sdziem, ze uczucia s mow duszy. Bo s. Ale to dusza przemawia przez ciao, dziki czemu dowiadczasz na gorco" swojej prawdy, tu i teraz. Jeli zaley ci na poznaniu, jak naprawd zapatrujesz si na cokolwiek, sprawd swoje uczucia Najszybszym na to sposobem jest odwoanie si do ciaa. Rozumiem. Ja nazywam to prb odka". Podobno odek mwi prawd. Istotnie. odek spenia rol czuego barometru. Wipc jeli chcesz uzyska dostp do tego, co twoja dusza wie na temat przyszoci wcznie z moliwociami twego przyszego dowiadczenia Boga -wsuchaj si w gos swego ciaa, wsuchaj si w to, co mwi ci w tej chwili twoje ciao. Twoja dusza zna przeszo, teraniejszo oraz przyszo. Wie, Kim Jeste i Kim Postanawiasz By. Zna rwnie Mnie, blisko, poniewa dusza to ta czstka Mnie, ktra jest tu przy tobie. To mi si podoba: Dusza to ta czstka Boga, ktra jest tu przy tobie". Znakomicie wyraone. Tak jest w istocie. Wiec aby Mnie pozna, wystarczy, e naprawd poznasz swoja dusze. Do przyjani z Bogiem potrzeba tylko w gruncie rzeczy przyjani z wasn Jani. Dokadnie. To wydaje si takie proste. Niemal zbyt pikne, aby byo prawdziwe. Jest prawdziwe. Zaufaj Mi. Ale nie jest proste. Gdyby poznanie swojej Jani, a tym bardziej zaprzyjanienie si z Ni, byo proste, zrobiby to ju dawno temu. Moesz mi w tym pomc? To wanie staramy si tu osign. Przyprowadz ci z powrotem do wasne] Jani... a tym samym

do Mnie A kiedy ty wywiadczysz te sam przysug innym. Zwrcisz ludziom ich samych a ti/m samym zwrcisz ich Mnie. Albowiem kiedy odnajdziesz swoj Ja, odnajdziesz Mnie. Tam jest Moje miejsce, i bdzie. Jak mog zaprzyjani si z wasn Jani? Poznajc swoj prawdziw istot? I nabierajc jasnoci co do tego, kim nie jeste Mylaem, e ju udao mi si wypracowa t przyja. Bardzo siebie lubi1 Moe nawet za bardzo. Jak mwiem, moje ego przysparzao mi kopotw w przeszoci. Silne ego nie oznacza, e kto siebie lubi, wriz odwrotnie. Jeli kto si przechwala" czy popisuje", powstaje pytanie, czego tak w sobie nie akceptuje, e m