Nazwa Wydziału Weterynaria

Nazwa jednostki prowadzącej moduł Jagiellońskie Centrum Językowe CM UJ

Nazwa modułu kształcenia Język łaciński-poziom Vestibulum

Kod modułu

Język kształcenia Polski, łacina

Efekty kształcenia:

Lektorat ma za zadanie przekazać ogólną wiedzę na temat języka łacińskiego na poziomie

V (Vestibulum), zapoznać studentów z prostymi medycznymi tekstami łacińskimi, ze

zjawiskami leksykalno – gramatycznymi. Student umie wykorzystywać poznane

słownictwo medyczno-weterynaryjne oraz podstawowe zasady gramatyczne do

poprawnego formułowania i rozumienia diagnoz medycznych, rodzajów terapii, opinii

lekarskich, recept, opinii sekcyjnych oraz przebiegu historii choroby.

W zakresie wiedzy:

Po ukończeniu lektoratu w wymiarze 60 godzin student /ka zna i potrafi wykorzystać:

podstawową terminologię dotyczącą anatomii i diagnoz medycznych

podstawowe zagadnienia gramatyki łacińskiej (odmiana rzeczowników,

przymiotników, zaimków, liczebników)

typowe wyrażenia, zwroty i sentencje używane w medycynie i innych dziedzinach

wiedzy (np. etyce, filozofii).

najczęściej używane w naukach medycznych, przedrostki i przyrostki greckie w celu

łatwiejszego przyswajania terminologii obcej w językach nowożytnych opartych na

bazie grecko-łacińskiej

Student/ka wykształcił/a pewne umiejętności z zakresu słowotwórstwa.

Zagadnienia tematyczne tematy tekstów (czytanek) tłumaczonych na zajęciach:

a. anatomia

b. histologia

c. fizjologia, patofizjologia (nazwy chorób, diagnozy)

d. patomorfologiczne (np. nazwy guzów i nowotworów)

e. farmacja- nazwy biochemiczne leków, nazwy ziół, postaci leków, zasad pisania recept i

skrótów recepturowych

f. nazwy zabiegów terapeutycznych i chirurgicznych

g. sentencje i przysłowia

Zagadnienia gramatyczne:

wiadomości gramatyczne z zakresu fleksji:

a. rzeczowniki deklinacji I-V

b. przymiotniki I-III i stopniowanie

c. zaimki pytające, osobowe, dzierżawcze, wskazujące i względne

d. przymiotniki zaimkowe

e. participiumpraes. Act

f. przysłówki;

g. czasownikikoniugacji I-IV (indicat. praesentisactivi et passivi; imperat. praes. act. et

pass.; coniunc. praesentisactivi et passive)

konstrukcjesemantycze i syntaktyczne:

a. abl. comparat.

b. genetivuspartitivus

c. abl. absolut.

Komponent specjalistyczny:

Po skończeniu kursu student powinien:

a. ogólnie orientować się w nazewnictwie łacińskim anatomicznym, diagnostycznym,

terapeutycznym,

b. przygotować się do samodzielnego tłumaczenia tekstów łacińskich, rozpoznań i nazw

chorób, opinii lekarskich, opinii sekcyjnych, rodzajów terapii, recept a także zwrotów,

sentencji i cytatów łacińskich

c. znać około 500 słów łacińskich,

znać około 100 sentencji.

W zakresie umiejętności:

Po ukończeniu lektoratu w wymiarze 60 godzin student umie:

czytać łatwe teksty ( czytanki) łacińskie

tłumaczyć proste zdania łacińskie na język polski oraz zdaniapolskie na język łaciński

przy pomocy słownika

tłumaczyć rozpoznania, nazwy metod terapeutycznych, opinie lekarskich, opinie

sekcyjne,sentencje, recepty w języku łacińskim na język polski oraz rozpoznania w

języku polskim na język łaciński przy pomocy słownika

posługiwać się poznanym słownictwem i sentencjami łacińskimi.

Treści modułu kształcenia w podziale na semestry:

Semestr 1

Fonetyka, akcent.

Czasownik i formy koniugacyjne, orzeczenie.

Tempuspraesens.

Deklinacja rzeczowników.

Deklinacja pierwsza, rzeczowniki łacińskie i greckie. Zakończenia przypadków deklinacji

pierwszej.

Deklinacja druga(wyjątki).Zakończenia przypadków deklinacji drugiej.

Przymiotnik deklinacji pierwszej i drugiej.

Odmiana rzeczowników z przymiotnikami.

Odmiana zaimków dzierżawczych.

Strona bierna czasowników(zamiana strony czynnej na bierną).

Deklinacja trzecia (trzy typy deklinacyjne).

Wzory deklinacyjne(I,II,III typ)

Oznaczanie rodzaju rzeczowników deklinacji trzeciej.

Osobliwości w odmianie niektórych rzeczowników, rzeczowniki pochodzenia greckiego.

Przymiotniki deklinacji trzeciej. Wzory deklinacyjne, odmiana przymiotników z rzeczownikami.

Participium praesentisactivi. Odmiana i przykłady w języku medycznym.

Rozpoznania i sentencje z zakresu poznanej gramatyki.

Ćwiczenia gramatyczne z zakresu powyższej gramatyki.

Semestr 2

Deklinacja IV.Wyjatki rodzajowe.

Zakończenia przypadków IV deklinacji.

Rzeczowniki zakończone na –us należące do różnych deklinacji.

Deklinacja V. Wyjątki rodzajowe. Odmiana przez przypadki.

Stopniowanie przymiotników.Odmiana przymiotników w stopniu wyższym i najwyższym.

Porównania,Genetivus partitivus, ablativus comparativus.

Przysłówki, stopniowanie.

Liczebniki(główne, porządkowe do tysiąca,podziałowe,przysłówkowe do dziesięciu

Zaimki(osobowe, zwrotny, wskazujące, względne, pytajne).

Coniunktivus praes.et pass.

Przedrostki greckie w terminologii medycznej.

Receptura,skróty recepturowe.

Rozpoznania i sentencje z zakresu poznanej gramatyki.

Ćwiczenia gramatyczne z zakresu powyższej gramatyki.

Literatura podstawowa:

Podręcznik:

1. J. Landesberg, Język Łaciński dla studentów weterynarii WSR.

Podręczniki dodatkowe:

2. S. Filipczak- Nowicka, Z. Grech-Żmijewska, Lingua Latina at usum

medicinaestudentium.

3. B. Bruska, Latinitasmedicinalis.

4. M. Piekarz, Lingua Latina medicinalis.

Słowniki łacińskie;

5. J. Babecki, S. Bober, Słownik lekarski łacińsko-polski.

6. J.Babecki, B. Dąbrowska, Słownik lekarski polsko- łaciński.

7. L. Winniczuk, Mały słownik polsko-łaciński.

8. K. Kumaniecki, Słownik łacińsko-polski.

Literatura uzupełniająca:

9. Z. Kubiak, Mitologia Greków i Rzymian.

10. K. Kumaniecki, Historia kultury starożytnej Grecji i Rzymu.

11. S. Stabryła, Księga legend rzymskich.