Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz...

69
Muzea w Polsce raport (aktualizacja 30.06.2016) materiał opracowany przez Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów

Transcript of Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz...

Page 1: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Muzea w Polsce – raport(aktualizacja 30.06.2016)

materiał opracowany przez Narodowy Instytut

Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów

Page 2: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Wprowadzenie

Prezentacja ma charakter przeglądowy oraz diagnostyczny, jest próbą wskazania nakluczowe wyzwania, stojące przed polskimi muzeami, dla rozwiązania których badaniastatystyczne są punktem wyjścia.

Odwołuje się do wcześniejszych opracowań, tych zwłaszcza, przygotowanych wśrodowisku muzealnym:

Dorota Folga-Januszewska, Muzea w Polsce 1989–2008, „Muzealnictwo”, 2009, nr50 (z okazji Kongresu Kultury Polskiej w 2009),

Edukacja muzealna w Polsce. Sytuacja, kontekst, pespektywy rozwoju. Raport ostanie edukacji muzealnej w Polsce, pod red. Marcina Szeląga, Warszawa 2012.

Przy opracowywaniu wykorzystane zostały dane:

Głównego Urzędu Statystycznego,

The European Group on Museum Statistics (EGMUS),

b. Działu Muzealnictwa Narodowego Instytutu Dziedzictwa,

Wydziału ds. Muzeów Departamentu Dziedzictwa Kulturowego MKiDN,

uzyskane dzięki projektowi „Statystyka Muzeów”, realizowanemu przez muzea iInstytut Muzealnictwa.

Page 3: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Prezentacja jest również przyczynkiem do dyskusji nadposzukiwaniem sensu w sprawozdawczych tabelach, dodalszych prac nad usprawnieniem systemu badaństatystycznych polskiego sektora muzealnego.

Prezentacja została podzielona na bloki problemowe:każdy z nich, wykorzystując dane za lata 2008–14,odnosi się do pytań o aktywności muzeów, wyodrębnionew Ustawie o muzeach; w każdym „bloku” znajduje sięrównież zestawienie najważniejszych wyzwań, takżezgłaszanych przez same muzea w trakcie prac naddokumentem Instytutu Muzealnictwa Strategia RozwojuMuzealnictwa oraz projektem „Statystyka Muzeów”.

Page 4: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Muzea i organizatorzyliczba muzeów

743

774782

777

768

822

844

680

700

720

740

760

780

800

820

840

860

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

źródło: GUS (Raporty: Kultura)

Page 5: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Muzea i organizatorzymuzea państwowe

80

54

6158

6562

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

2008 2010 2011 2012 2013 2014

źródło: GUS (Raporty: Kultura)

Page 6: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Muzea i organizatorzymuzea samorządowe

487519

547 558 558576 581

0

100

200

300

400

500

600

700

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

źródło: GUS (Raporty: Kultura)

Page 7: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Muzea i organizatorzymuzea osób fizycznych

22

1817

35

40

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

2010 2011 2012 2013 2014

źródło: GUS (Raporty: Kultura)

Page 8: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Muzea i organizatorzymuzea organizacji pozarządowych

34

38

46

40

46

6365

0

10

20

30

40

50

60

70

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

źródło: GUS (Raporty: Kultura)

Page 9: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Muzea i organizatorzymuzea kościelne

34

29

27

2223 23 23

0

5

10

15

20

25

30

35

40

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

źródło: GUS (Raporty: Kultura)

Page 10: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Muzea i organizatorzyIle jest w Polsce muzeów?

Polski Komitet Narodowy ICOM: 1050 (z oddziałami) (2013)

Główny Urząd Statystyczny: 844 (z oddziałami) (2014)

Statystyka Muzeów (NIMOZ): 767 (bez oddziałów) (2015)

Muzea o statucie lub regulaminie uzgodnionym z MKiDN 652 (wszystkie dane: 2016)

państwowe 22 (18 MKiDN)

współprowadzone przez MKiDN 17

samorządowe 315

prowadzone przez osoby fizyczne 170

prowadzone przez osoby prawne 118

Prowadzone przez kościoły 10

Państwowy Rejestr Muzeów prowadzony przez MKiDN 123 (2015)

Instytucje powstałe w wyniku połączenia z udziałem muzeum 3 (2013)

Page 11: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Muzea i organizatorzyLiczba muzeów na 100 tys. mieszkańców

2014:

Polska – 2,22

Chorwacja – 6,6

Finlandia – 6

Łotwa – 7,30

Litwa – 3,50

Portugalia – 3,80

Hiszpania – 3,20

Szwajcaria – 14

źródło: EGMUS

2013:

Czechy – 4,60

Estonia – 19,42

Węgry – 0,08

Włochy – 0,76

Norwegia – 2,50

Holandia – 4,80

Page 12: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Muzea i organizatorzykluczowe problemy

relacje z organizatorem: zakres autonomii dyrektora, presjaorganizatora na zwiększanie frekwencji a wykonywanie innychzadań statutowych,

autonomia muzeów a realizacja polityki państwa: zdefiniowanienadzoru Ministra KiDN nad muzeami (Ustawa o muzeach, art. 8),

konsekwencje reformy samorządowej, kryteria przyporządkowaniamuzeów j.s.t. (2014: 82,3% muzeów należało do sektorapublicznego, z czego organizatorem 83,6% były j.s.t.),

łączenie muzeów z innymi instytucjami kultury,

status muzeów rejestrowanych – wpisanych do PRM,

status muzeów prywatnych,

status muzeów martyrologicznych.

Page 13: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Ludzieetaty (stan na 31 grudnia)

13791

14025

14102

14307

14625

13200

13400

13600

13800

14000

14200

14400

14600

14800

2010 2011 2012 2013 2014

źródło: GUS (dane operacyjne – nie przeznaczone do publikacji)

Page 14: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Ludzieadministracja rządowa – etaty

(stan na 31 grudnia)

3298

36353664

3721

3836

3000

3100

3200

3300

3400

3500

3600

3700

3800

3900

4000

2010 2011 2012 2013 2014

źródło: GUS (dane operacyjne – nie przeznaczone do publikacji)

Page 15: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Ludziesamorządy – etaty (stan na 31 grudnia)

9229

9450

9873

10004

10286

8600

8800

9000

9200

9400

9600

9800

10000

10200

10400

2010 2011 2012 2013 2014

źródło: GUS (dane operacyjne – nie przeznaczone do publikacji)

Page 16: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Ludzieorganizacje społeczne – etaty

(stan na 31 grudnia)

189

168179

186

207

0

50

100

150

200

250

2010 2011 2012 2013 2014

źródło: GUS (dane operacyjne – nie przeznaczone do publikacji)

Page 17: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Ludziekościoły i związki wyznaniowe – etaty

(stan na 31 grudnia)

113

76

101

83 81

0

20

40

60

80

100

120

2010 2011 2012 2013 2014

źródło: GUS (dane operacyjne – nie przeznaczone do publikacji)

Page 18: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Ludziepracownicy merytoryczni – etaty

(stan na 31 grudnia)

5579

5681

5784

5990

6099

5200

5300

5400

5500

5600

5700

5800

5900

6000

6100

6200

2010 2011 2012 2013 2014

źródło: GUS (dane operacyjne – nie przeznaczone do publikacji)

Page 19: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Ludzieumowy zlecenia/o dzieło

6760

7589

9080

10060

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

2011 2012 2013 2014

źródło: GUS (dane operacyjne – nie przeznaczone do publikacji)

Page 20: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Ludzieumowy zlec./o dzieło – merytoryczni

4635

4775

5155

4300

4400

4500

4600

4700

4800

4900

5000

5100

5200

2011 2012 2013

źródło: GUS (dane operacyjne – nie przeznaczone do publikacji)

Page 21: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Ludziewolontariusze

1337 1310

1102

2371

1775

0

500

1000

1500

2000

2500

2010 2011 2012 2013 2014

źródło: GUS (dane operacyjne – nie przeznaczone do publikacji)

Page 22: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Ludziewolontariusze – merytoryczni

785

613

1009

0

200

400

600

800

1000

1200

2011 2012 2013

źródło: GUS (dane operacyjne – nie przeznaczone do publikacji)

Page 23: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Ludziekluczowe problemy

limity funduszu osobowego i bezosobowego w muzeach

państwowych, ograniczone wydatki osobowe oraz środki na

zatrudnianie kadry w pozostałych muzeach,

„luka” pokoleniowa związana z osiąganiem wieku

emerytalnego przez znaczną liczbę pracowników,

zbyt mała liczba bezpłatnych szkoleń.

Page 24: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Zbiorymuzealia – jednostki inwentarzowe (mln.)

1313,6

14,1

15,115,7

16,2 16,5

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

2007 2009 2010 2011 2012 2013 2014

źródło: GUS (Raporty: Kultura)

Page 25: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Zbiorymuzealia – księgi depozytowe

413532 405100

510000

436125

0

100000

200000

300000

400000

500000

600000

2011 2012 2013 2014

źródło: GUS (Raporty: Kultura)

Page 26: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Zbiorypozyskane muzealia (jedn. inwentarzowe):

1. Dary osób prywatnych i instytucji

114700

82800

123442

0

20000

40000

60000

80000

100000

120000

140000

2012 2013 2014

źródło: GUS (Raporty: Kultura)

Page 27: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Zbiorypozyskane muzealia (jedn. inwentarzowe):

2. Badania naukowe

113800

32900

22458

0

20000

40000

60000

80000

100000

120000

2012 2013 2014

źródło: GUS (Raporty: Kultura)

Page 28: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Zbiorypozyskane muzealia (jedn. inwentarzowe):

3. Zakupy

51900

65500

42908

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

2012 2013 2014

źródło: GUS (Raporty: Kultura)

Page 29: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Zbiorymuzealia pozyskane z programu MKiDN

„Kolekcje muzealne”

2384

3140

9111

1411

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

9000

10000

2012 2013 2014 2015

źródło: Program Ministra KiDN Kolekcje muzealne (raporty z realizacji projektów)

Page 30: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Zbiorykluczowe problemy

zaległości w ewidencjonowaniu,

konieczność nowelizacji przepisów, określających zasady

ewidencjonowania zbiorów w muzeach.

Page 31: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Ekspozycja i mobilność zbiorówwystawy stałe

1823 18161738

2000

2230

0

500

1000

1500

2000

2500

2010 2011 2012 2013 2014

źródło: GUS (Raporty: Kultura)

Page 32: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Ekspozycja i mobilność zbiorówwystawy czasowe

4271

4747 47504790

4870

50004935

3800

4000

4200

4400

4600

4800

5000

5200

2007 2009 2010 2011 2012 2013 2014

źródło: GUS (Raporty: Kultura)

Page 33: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Ekspozycja i mobilność zbiorówwystawy z zagranicy

182

174

197

171

189

169

155

160

165

170

175

180

185

190

195

200

2009 2010 2011 2012 2013 2014

źródło: GUS (Raporty: Kultura)

Page 34: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Ekspozycja i mobilność zbiorówwystawy zagranicą

150

144

168

140

156

167

125

130

135

140

145

150

155

160

165

170

175

2009 2010 2011 2012 2013 2014

źródło: GUS (Raporty: Kultura)

Page 35: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Ekspozycja i mobilność zbiorówliczba pozwoleń wydanych dla muzeów na

wywóz zabytków

59 60

48

17

0

10

20

30

40

50

60

70

80

2009 2010 2012 2013

źródło: NIMOZ

Page 36: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Ekspozycja i mobilność zbiorówliczba pozwoleń wydanych dla muzeów na stały

wywóz zabytków za granicę

2014:

• 1 pozwolenie obejmujące kolekcję 239 zabytków

2015:

• 2 pozwolenia obejmujące 2 zabytki

źródło: NIMOZ

Page 37: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Ekspozycja i mobilność zbiorówkluczowe problemy

stosowanie w polskim systemie prawnym„immunitetu muzealnego”, zabezpieczającegoprzed konfiskatą eksponaty wypożyczane doPolski,

obniżenie minimalnej wartości eksponatów,wymaganej w wypadku stosowania poręczeńrządowych, których w latach 2001–2014udzielono 12.

Page 38: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Edukacjalekcje muzealne

68000

6300060300 61700

66900

73059

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

80000

2007 2010 2011 2012 2013 2014

źródło: GUS (Raporty: Kultura)

Page 39: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Edukacjarodzaje zajęć (odsetek muzeów, w których dany typ aktywności występuje)

oprowadzanie grup 96%

oprowadzanie osób indywidualnych 68%

osoby niepełnosprawne 64,9%

seniorzy 46,8%

rodziny 50,4%

grupy zagrożone wykluczeniem 26,1%

mniejszości narodowe 5%

program warsztatów 57%

program dla nauczycieli 29%

e-learning 1,5%

Page 40: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

EdukacjaMożliwość zwiedzania wystaw przez obcokrajowców

(odsetek muzeów, które zdecydowały się wziąć udział w projekcie i w

których dany stan rzeczy jest identyfikowany)

2014

Zwiedzanie w co najmniej jednym języku obcym:

- wystawy stałe – 58%

- wystawy czasowe – 25%

źródło: projekt Statystyka muzeów

Page 41: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Edukacjaosoby niepełnosprawne (odsetek muzeów wraz z oddziałami, w których dany stan

rzeczy jest identyfikowany)

2012

wejście dla osób poruszających się na wózkach 47,9%

udogodnienia wewnątrz budynku 35,4%

eksponaty przystosowane do zwiedzania 11,1%

2013

wejście zaadapt. do potrzeb osób niepełnospr. 51,7%

udogodnienia wewnątrz budynku 37,5%

eksponaty przystosowane do zwiedzania 14,5%

Page 42: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Edukacjaosoby niepełnosprawne (odsetek muzeów wraz z oddziałami, które zdecydowały się

wziąć udział w projekcie i w których dany stan rzeczy jest identyfikowany)

2014

Dostosowanie wystaw do potrzeb osób niepełnosprawnych:

- wystaw stałych - 72% (dane dla 112 muzeów),

- wystaw stałych - 65% (dane dla 104 muzeów).

Dostosowanie budynku do potrzeb osób niepełnosprawnych - 50% (dane dla185 instytucji), z czego:

- wejście do wnętrza budynku (rampy, windy zewnętrzne) – 45%

- winda(y) wewnątrz budynku, rampy – 39%

- przystosowanie sal ekspozycyjnych – 40%

- przystosowane toalety – 52%

- innego typu udogodnienia – 9%

W załączeniu raport uzupełniający z danymi pozyskanymi w ramachprojektu Statystyka muzeów za rok 2014 (załącznik nr 1).

źródło: projekt Statystyka muzeów

Page 43: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Edukacjakluczowe problemy

dostosowanie działalności edukacyjnej do tzw.podstawy programowej (33% muzeówzainteresowanych tego rodzaju dostosowaniem),

promocja: 15% muzeów przeznacza środki napromowanie edukacji,

infrastruktura: 140 muzeów (270 sporadycznie) możerealizować zajęcia na salach wystawowych, 112posiada pracownie warsztatów plastycznych, 79pomieszczenia, w których można zjeść tzw. suchyprowiant, 34 – pracownie komputerowe,

osoby niepełnoprawne: 68,4% muzeów dostępnych/częściowo dostępnych.

Page 44: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Działalność naukowa

programy badawcze

2012

683, z czego 483 programy wewnętrzne

2013

551, z czego 445 programy wewnętrzne

zewnętrzne: ze środków europejskich, granty Narodowego

Centrum Badań i Rozwoju, dotacje celowe organizatora,

programy Ministra KiDN

2014

525, z czego 363 programy wewnętrzne

źródło: GUS (Raporty: Kultura)

Page 45: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Działalność naukowa(odsetek muzeów wraz z oddziałami, które zdecydowały się wziąć udział w

projekcie i w których dany stan rzeczy jest identyfikowany)

201456% instytucji organizowało wydarzenia o charakterze naukowym (dane dla 117 instytucji), łącznie podano 343 wydarzenia, z czego- konferencji – 97, - sesji – 23, - seminariów – 31, - sympozjów – 16, - odczytów – 47, - prelekcji – 131 (jedno wydarzenie mogło zostać zaklasyfikowane w więcej niż jednej kategorii).

Zasięg wydarzenia (dane dla 333 wydarzeń): - krajowy – 35%- europejski – 5%- międzynarodowy – 10%- regionalny – 50%

W załączeniu raport uzupełniający z danymi pozyskanymi w ramach projektu Statystyka muzeów za rok 2014 (załącznik nr 2).

źródło: projekt Statystyka muzeów

Page 46: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Wydawnictwa

2007

5300 tytułów, nakład 6 mln egz.

2013

7600 tytułów, nakład 6,5 mln egz.

2014

8664 tytułów, nakład 6,5 mln egz.

źródło: GUS (Raporty: Kultura)

Page 47: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Wydawnictwa(odsetek muzeów wraz z oddziałami, które zdecydowały się wziąć udział w

projekcie i w których dany stan rzeczy jest identyfikowany)

2014

Rodzaj publikacji (dane dla 98 instytucji, które odpowiedziały „tak” na pytanie o publikacje wydane w roku sprawozdawczym):

katalogi zbiorów – 4% (spośród 271 publikacji); katalogi wystaw – 21% (spośród 271 publikacji);

publikacje w językach obcych – 33% (spośród 263 publikacji);

wydawnictwa przystosowane do potrzeb osób niewidomych lub niedowidzących – 3% (spośród 251 publikacji);

wydawnictwa na prawach wolnej licencji – 12% (spośród 245 publikacji).

W załączeniu raport uzupełniający z danymi pozyskanymi w ramach projektu Statystyka muzeów za rok 2014 (załącznik nr 3).

źródło: projekt Statystyka muzeów

Page 48: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Promocjastrony internetowe

2008

70% muzeów

2013

88% muzeów

sklep/punkt sprzedaży: 69% muzeów

serwisy społecznościowe 68% muzeów

aplikacje na telefony, tablety, smartfony 14% jw.

pełne dostosowanie www do potrzebniepełnosprawnych 15%

Page 49: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Promocja(odsetek muzeów wraz z oddziałami, które zdecydowały się wziąć udział w

projekcie i w których dany stan rzeczy jest identyfikowany)

2014

- strona internetowa: 93%

- sklepik z pamiątkami/wydawnictwami: 87%

- obecność w serwisach społecznościowych: 83%

- muzea oferujące aplikacje na telefony i tablety: 12%

- strona www dostosowana do potrzeb niewidomych iniedowidzących: 13%

- strona www dostosowana do potrzeb osób niesłyszących:10%

W załączeniu raport uzupełniający z danymi pozyskanymi wramach projektu Statystyka muzeów za rok 2014 (załącznik nr 4).

źródło: projekt Statystyka muzeów

Page 50: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Promocjaprojekty zgłaszane do konkursu Sybilla

90

181

198

247

230

264

0

50

100

150

200

250

300

2000 2011 2012 2013 2014 2015

źródło: NIMOZ

Page 51: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Ochrona zbiorówKategorie dokumentów i systemów zabezpieczeń

2013

plan ochrony 71%

instrukcja o zasadach zabezp. pomieszczeń 69%

plan ewakuacji zbiorów na wypadek zagrożenia75%

instrukcja bezpieczeństwa pożarowego 85%

system sygnalizacji włamania i napadu 82%

system telewizji dozorowej 60%

system sygnalizacji pożarowej 79%

źródło: NIMOZ oraz projekt Statystyka muzeów

Page 52: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Ochrona zbiorówKategorie dokumentów i systemów zabezpieczeń

(odsetek muzeów wraz z oddziałami, które zdecydowały się wziąć udział w projekcie i

w których dany stan rzeczy jest identyfikowany)

2014

aktualny plan ochrony – 66%

instrukcja o zasadach zabezp. pomieszczeń muzeum – 67 %

aktualny plan ewakuacji zbiorów na wypadek powstania zagrożenia/instrukcja przygotowania zbiorów do ewakuacji – 69%

aktualna instrukcja bezpieczeństwa pożarowego – 86%

system sygnalizacji włamania i napadu – 70%

system telewizji dozorowej – 57%

system sygnalizacji pożarowej – 77%

W załączeniu raport uzupełniający z danymi pozyskanymi w ramach projektu Statystyka muzeów za rok 2014 (załącznik nr 5).

źródło: projekt Statystyka muzeów

Page 53: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Ochrona zbiorówpożary

(kategoria: muzea, skanseny, wystawy, galerie)

910

6

15

12

14

29

0

5

10

15

20

25

30

35

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

źródło: KG PSP

Page 54: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Ochrona zbiorówkradzieże

(kategoria muzeum/galeria)

16

13

14

8 8

9

12

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

źródło: KG Policji

Page 55: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Ochrona zbiorówkluczowe problemy

rozszerzenie istniejącego obecnie finansowego

systemu wsparcia inwestycji w zakresie

bezpieczeństwa, np. w formie programu

Ministra KiDN,

ochrona muzeów wielkoobszarowych.

Page 56: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Digitalizacjarekordy z dokumentacją wizualną

281469

837268

0

100000

200000

300000

400000

500000

600000

700000

800000

900000

2008 2012

źródło: NIMOZ

Page 57: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Digitalizacja

2012

muzealia wpisane do elektronicznych baz danych

liczba obiektów w ewidencji 3.172.663

liczba rekordów 1.942.545

liczba rekordów z dokumentacją wizualną 837.268

liczba rekordów planowanych do wprowadzenia 867.507

udostępnianie dokumentacji zbiorów w Internecie

liczba rekordów 235.301

liczba rekordów z dokumentacją wizualną 145.541

źródło: NIMOZ

Page 58: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Digitalizacja

2014

-muzealia zdigitalizowane – 2 834 401;

-muzea prowadzące elektroniczną

inwentaryzację zbiorów – 275, w tym:

• sektor publiczny: 240 (z czego jednostek

samorządowych: 194);

• sektor prywatny: 35.źródło: GUS (dane operacyjne – nie przeznaczone do publikacji)

W załączeniu raport uzupełniający z danymi pozyskanymi w ramach

projektu Statystyka muzeów za rok 2014 (załącznik nr 6).

Page 59: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Digitalizacjakluczowe problemy

stan zaawansowania: 74% muzeów posiada

inwentarze elektroniczne, 12% udostępnia

część zbiorów on-line, 10% nie posiada

dokumentacji cyfrowej,

implementacja Dyrektywy re-use,

finansowanie digitalizacji po wygaśnięciu

Wieloletniego Programu Rządowego Kultura+.

Page 60: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Pieniądzedotacja podmiotowa wg ustawy budżetowej dla

muzeów prowadzonych i współprowadzonych przez

MKiDN

(dane w mln zł)

195

275260

273

0

50

100

150

200

250

300

2008 2012 2014 2015

źródło: MKiDN

Page 61: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Pieniądzedotacja podmiotowa (wykonanie) dla samorządowych

instytucji kultury

(dane w mln zł)

534540 544

585

619

460

480

500

520

540

560

580

600

620

640

2011 2012 2013 2014 2015

źródło: Ministerstwo Finansów (sprawozdania budżetowe jednostek samorządu

terytorialnego: rozdział 92118, paragraf 248)

Page 62: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Pieniądze

środki europejskie (2004 – 14)

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 79/w tym 12muzeów

Konserwacja i rewitalizacja dziedzictwa kulturowego MF EOG iNMF, odpowiednio: 21/10

Promowanie różnorodności kulturowej i artystycznej MF EOG iNMF, odpowiednio 61/7

Ochrona europejskiego dziedzictwa kulturowego MF EOG i NMF,odpowiednio 34/10

*

WPR Kultura+ udział muzeów w corocznej dotacji* 15-20%

Programy Ministra KiDN udział muzeów w corocznej dotacji ok.10%

Page 63: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Pieniądze

problemy kluczowe nieadekwatność dotacji wobec potrzeb instytucji (w

zakresie: modernizacji infrastruktury, konserwacjinieruchomości zabytkowych i muzealiów, uzupełnianiazbiorów) – w muzeach MKiDN dotacja organizatorawynosi 71% budżetu (dochody własne 24%), wmuzeach samorządowych 81,4% (dochody własne14,68%),

brak „algorytmu” umożliwiającego określaniewłaściwego poziomu dotacji,

ograniczona aktywność instytucji z powodu ograniczeńfinansowych, ale także z powodu prac inwestycyjnych,

brak wydzielonych budżetów oddziałów muzealnych.

Page 64: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Budynkiinwestycje

wybudowano lub zaadaptowano na cele muzealne do 2008 (m.in.)

Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha w Krakowie

Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej

Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu

Muzeum Powstania Warszawskiego

Muzeum Sztuki w Łodzi

Muzeum Okręgowego w Bydgoszczy

otwarto 21 oddziałów, 65 muzeów przeszło remonty siedzib głównych lub oddziałów

otwarto lub przeprowadzono gruntowne remonty po 2008

Muzeum Historii Żydów Polskich

Muzeum Fryderyka Chopina

Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Krakowie

Muzeum Historyczne Miasta Krakowa (Podziemia Rynku)

Muzeum Narodowe w Krakowie (Sukiennice)

Muzeum Lotnictwa w Krakowie

Muzeum Warszawskiej Pragi (październik 2014)

Muzeum Śląskie w Katowicach (czerwiec 2015)

Page 65: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Budynkikluczowe problemy

inwestycje planowane lub w trakcie realizacji: Muzeum Historii Polski, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie, Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku, Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku,

koordynacja sektorowa polityki inwestycyjnej (nowe inwestycje a modernizacja istniejących muzeów),

ograniczona powierzchnia (brak magazynów, pracowni konserwatorskich, edukacyjnych, digitalizacyjnych, powierzchni ekspozycyjnych, infrastruktury turystycznej),

status nieruchomości/muzealiów w muzeach skansenowskich,

nieuregulowane kwestie własnościowe nieruchomości (także muzealiów).

Page 66: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Frekwencja(w tys.)

20700 2065522200

2490026700

2904330609

0

5000

10000

15000

20000

25000

30000

35000

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

Zwiedzanie nieodpłatne: 2013: 13,4 mln2014: 13,7 mln

źródło: GUS (Raporty: Kultura)

Page 67: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Frekwencja„top ten” 2013

1. Muzeum Króla Jana III w Wilanowie 2 888 252

2. Muzeum Łazienki Królewskie 2 100 000

3. Zamek Królewski na Wawelu 1 339 386

4. Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce 1 133 994

5. Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau 1 430 000

6. Muzeum Historyczne Miasta Krakowa 942 413

7. Zamek Królewski w Warszawie 549 221

8. Muzeum Powstania Warszawskiego 469 328

9. Muzeum Zamkowe w Malborku 418 305

10. Muzeum Zamek w Łańcucie 319 172

źródło: GUS

Page 68: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Frekwencja„top ten” 2014

1. Muzeum Pałac w Wilanowie w Warszawie 2 698 768

2. Muzeum Łazienki Królewskie 2 100 000a

3. Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu

1 534 000a

4. Zamek Królewski na Wawelub 1 341 342

5. Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce 1 178 601

6. Zamek Królewski w Warszawie 594 649

7. Muzeum Powstania Warszawskiego 500 160

8. Muzeum Zamkowe w Malborkub 462 351

9. Muzeum Wojska Polskiego w Warszawieb 372 898

10. Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie 348 140a Dane częściowo szacunkowe. b Bez oddziałów.

źródło: GUS

Page 69: Muzea w Polsce raport - | Narodowe Centrum Kultury · Prezentacja ma charakter przeglądowyoraz diagnostyczny, jest próbąwskazania na kluczowe wyzwania, stojąceprzed polskimi muzeami,

Wnioski

Zaprezentowany materiał może być punktem

wyjścia ewentualnych zmian organizacyjnych i

legislacyjnych w polskim sektorze muzealnym.