Murray Rothbard - Bajka dla Naszych Czasów

8/9/2019 Murray Rothbard - Bajka dla Naszych Czasw

1/9

Bajka dla Naszych CzaswAutor: Murray Rothbard

T umaczenie: Tomasz Poborca

Ten nieopublikowany artyku zosta napisany przez Murraya Rothbarda w maju

1961 roku. Specjalne podzi kowania za udost pnienie go dla Joseph a

Stromberga, archiwisty Rothbarda z Mises Institute.

I.

D awno, dawno temu istnia a spokojna dolina. Ludzie j zamieszkuj cy yliszcz liwie, pracowali, handlowali, u miechali si do siebie nawzajem. Nikt niewywiera nacisku na swojego s siada, a wszyscy yli zgodnie i wietnie im sipowodzi o.


2/9

Pewnego dnia do doliny przyby a w druj ca banda rabusiw, kierowanaprzez lidera grupy, ktrego b dziemy nazywa Hektor. Ka dy z nich byuzbrojony i jak to mieli w zwyczaju, zacz li gwa ci oraz pl drowa do woliw rd mieszka cw doliny. Kiedy przygotowywali si by, jak zwykle, podpali

okolice po udanych owach, jeden z nich, b yskotliwy m odzieniec, ktregob dziemy nazywa Iago, zatrzyma ich. Popatrz szefie , powiedzia Iago,

Czemu by nie zmieni naszegomodus operandi ? Mam powoli dosy tegoci g ego w czenia si , szukaj c ci gle nast pnej osady, nast pnych ofiar, ci glew biegu. To jest odosobnione, pi kne miejsce. Osiedlmy si tutaj i prowad my

ycie tych ludzi. Wtedy mogliby my doi ich ca y czas zamiast zabijania iruszania dalej. Hektor by sprytnym cz owiekiem i zauwa y sensowno tegopomys u. Gang osiad na sta e.

I tak rabunki z gwa townych napadw przeobrazi y si w przewlekagresj . Na mieszka cw na o ono coroczny haracz, a Gang, sprawuj cyw adz , panoszy si w mundurach i wydawa rozkazy. Z pocz tku by o wieleoburzenia w rd mieszka cw doliny, wi c zacz to formowa Ludowy RuchOporu.

Iago, g wny teoretyk Gangu Hektora, wyja ni szefowi, e potrzebne skolejne zmiany w ich metodach dzia ania, by dopasowa si do tej sytuacji.

Tych ludzi jest wi cej od nas szefie. Ostatecznie, mimo e nie maj broni,mog nas pokona i wykurzy z doliny, a my stracimy najlepszy interes, jakikiedykolwiek mieli my. Je li chcemy temu zapobiec musimy sprawi , bytutejsza ludno nas polubi a. Ta sztuczka by a wielkim zadaniem Iago, aHektor z reszt bandziorw mg tylko podziwia wspania e wyniki. Teoretykwmawia ludziom, e To nie jest haracz, to jest ochrona. Musimy Was chronidla Waszego dobra. W innym wypadku zacz liby cie zabija si i grabinawzajem.

To prawda, on ma racje , ludzie szeptali mi dzy sob . Hektor i jegokoledzy mo e i s band awanturnikw, ale przynajmniej chroni nas przednami samymi. Pami ludzi bywa krtka

Wszystko wietnie szefie, ale potrzebujemy wi cej rodkw i teorii doutrzymania tych frajerw w zadowoleniu , powiedzia Iago . I Hector z Iagozacz li promowa ide , e wszystkie dzieci musz by wykszta cone w szko ach,


3/9

b d cych w asno ci Gangu i kierowanych przez jego cz onkw. Nazywali teszko y Szko amiD oliny , ludowymi szko ami . Ka dy, kto nie wychowujeswojego dziecka w SzkoleD oliny jest niedemokratycznym wrogiemspo ecze stwa i nienawidzi ludzi, a w rzeczywisto ci nie jest prawdziwym

patriot i mieszka cem D oliny. Poplecznicy Iago, nazywaj cy siebieekonomistami ( To s owo ma niez y, grecki wyd wi k, szefie ) g osili, e ka dynaprawd korzysta z bycia zmuszanym do p acenia i ucz szczania do szkHektora, poniewa je li A jest edukowany, wtedy B yje si lepiej, a zatem B temusi zosta zmuszony do nauki, a A tak e A ludzie s uchali i kiwali g owamia wkrtce ci bardziej atwowierni sami stawali si cz onkami sekcjinauczycielskiej Gangu.

Jakich cudw mo na by o dokona dzi ki nak onieniu mieszka cw do

polubienia swojej sytuacji! Hektor ze starsz cz ci Gangu zwo ali wszystkichswoich bliskich na setki mil wok , a oni przybyli i do czyli do nich, yj c zbogactwa tutejszego ludu. Wielko haraczu ci gle r os a, a liczba cz onkwGangu razem z nim. W czasie post powania tego procesu ludzie znw zacz lisi powoli burzy i narzeka . Iago i jego ludzie nawo ywali i pouczalimalkontentw: Jeste cie wszyscy samolubni, poniewa nie chcecie pomagaswoim braciom . ( Bra mi byli oczywi cie g wnie cz onkowie Gangu.) I ludzie,zw aszcza morali ci, znw zacz li kiwa g owami, godz c si z Iago. Zgodzili si ,

e ka dy, kto sprzeciwia si Hektorowi i jego ludziom jest samolubnymwrogiem spo ecze stwa i skupionym na swoich zachciankach egoist .

Nast pnym krokiem Hektora by o powo anie sporej liczby mieszka cwdo pracy, jako ogromna si a robocza przy budowie pa acu dla Gangu napobliskim wzgrzu. Wszyscy zachwalali i podziwiali efekt robt i tylko jednostkinarzeka y na ten pod y przymus i wyrzucanie pieni dzy w b oto. Iago i jegoludzie zagrzmieli: Wy n dzne stwory! Oto wielki pomnik, pomnik, ktrysymbolizuje chwa , przeznaczenie i wielko naszej doliny. Wy, pr niacy i

dusigrosze chcecie pozbawi Nasz D olin tego pi knego symbolu. On maracj , mwili ludzie, gapi c si z o liwie na wrogw. Ta dolina ma najwi kszypa ac w rd wszelkich dolin tej ziemi.

Czasami, Hektor i jego banda wybierali si w podr , by walczy z lud mipo drugiej stronie gry, w celu rozszerzenia terytorium i powi kszenia upu. Wtych czasach potrzebowali wi cej ludzi do bitew, wi c znw zacz to


4/9

przyjmowa ludzi z doliny do Gangu. Poborowi i reszta ludno ci zostalinauczeni, e jakikolwiek opr w stosunku do tej akcji nie tylko spot ka si zezdecydowanymi konsekwencjami, ale zostanie rwnie uznane ze akt zdradywobec D oliny i jej prawowitego rz du, czyli Gangu Hektora. Stary sztandar

bitewny, ktry Hektor i jego ludzie mieli w zwyczaju wznosi przed podr doinnego miasta zosta zmieniony na wi ty SztandarD oliny . Ka dy, kto niechyli si przed nim, lub nie piewa starej pie ni, wykonywanej przez Gangprzed walk , zostawa rwnie oskar ony o zdrad i odpowiednio ukarany.

Rzeczywi cie wspania e by y niektre teorie, ktre Iago i jego ludziewymy lali w s u bie Hektora i jego bandy. Na przyk ad, gdy pojedynczyopozycjonista zwrci uwag na proces kradzie y, ktry zosta terazzorganizowany i kontynuowany, ludzie Iago mwili: Wiesz, mo e mia by racj

w poprzedniej erze. D zisiaj, czasy si zmieni y I nasz schemat my lenia musi sidostosowa do nowoczesnej ery. Przed nadej ciem Hektora, ten proces wrzeczy samej by kradzie . Teraz jest to kooperacja dla wsplnego dobra ibogactwa ludzi z D oliny. Jeden z bardziej b yskotliwych ekonomistwpowiedzia : Wy, ludzie, nie zdajecie sobie sprawy, e pieni dze zabrane wamprzez Hektora przynosz Wam ogromn korzy . Gang wydaje te pieni dze czy nie? w Waszych sklepach.D zi ki temu, daj Wam zatrudnienie ,wprowadzaj do obiegu poda pieni dza, podtrzymuj masow si nabywcz ,

ktra daje energi Ekonomii D oliny oraz zapewniaj wbudowan stabilno dlasystemu gospodarczego D oliny. Lud s ucha i by pe en podziwu dla ichm dro ci. Ludzie Iago przekszta cili teori w kompleks matematycznych symbolii ludzie byli jeszcze bardziej zachwyceni, Hektor by wniebowzi ty, a bardziejuczeni spo rd ludu zas uchani w ich s owach wkrtce sami do czyli doOddzia u Naukowcw Iago.

Mogliby my i dalej i naszkicowa pe ny schemat fascynuj cej strukturyspo ecznej tej niezwyk ej i zapewne unikalnej doliny. Jednak istotn rzecz ,

ktr trzeba odnotowa to fakt, i dzi ki wspania ej propagandzie Iago, statusHektora i jego Gangu kompletnie zmieni si od cza su starych I niemal ezapomnianych dni. Kiedy czaj cy si za rogiem jak kryminali ci, b d cy ci glew biegu, byli pogardzani i znienawidzeni przez ka dego mieszka ca doliny.Teraz mia a miejsce faktyczna rewolucja. Hektor, Iago i reszta nie byli terazzbrodniarzami, ale najbardziej szanowanymi lud mi w okolicy. Nie tylko byli


5/9

bogaci dzi ki corocznemu haraczowi, ale byli tak e wychw alani i kochani przezwszystkich, a przy tym budzili w ich oczach strach i respekt. Wszyscy zostaliwyr nieni, a wszystko dzi ki temu, e ich kradzie zosta a uregulowana,otwarcie og oszona i s odko obroniona. Rozpar szy si na swych dywanach,

Hektor zadowolony rzek do Iago: Ch opcze, nigdy nie mieli my tak dobrze .Poklepuj c herszta po plecach, ten odpowiedzia : Ka dej minuty rodzi si jakifrajer . W mi dzyczasie, ludzie g wnego propagandysty przemawiali do ludu:

Nasze czasy wzywaj do wielkich po wi ce , by spe ni nasze dobre ch ci . Aludzie s uchali i kiwali g owami.

II.

Generalnie, ludzie pogodzili si z rz dami Hektora. Tymi kilkomaosobami, tu i tam, ktre nie uleg y propagandzie Iago, Gang rwnie si zaj .Gdy stawali si bardziej oporni, grzecznie si ich usuwa o i rozstrzeliwano , jako zdrajcwD oliny. Szkoda , mwili ludzie, my la em, e znam Jima.Oczywi cie, kto mg wiedzie , e by zdrajc ? . Ka dy si zgadza , e ci kieczasy wymaga y zdecydowanych krokw.

Tymczasem, co si sta o z resztkami Ludowego Oporu? Nie mieli broni,walczyli jedynie w wiecie idei. D uch i idea wolno ci musz zosta utrzymaneprzy yciu , mwili. I tak rozpowszechniali mi dzy sob mi o do wolno ci iprawd na temat dzia alno ci Hektora, Iago i reszty bandytw. Rzecz , ktradawa a im najwi cej otuchy by o ich wsplne credo: Nigdy nie zapomnij.Hektor to z odziej. Hektor to morderca. Hektor i jego gang to oszu ci, tyrani ipewnego dnia musz zosta wykopani zD oliny. Hektor to morderca. A kim jestIago? Iago budzi w opozycjonistach jeszcze wi ksze przera enie ni Hektor.Zwrcili uwag , e jest on cz owiekiem intelektu, jednak e jest przy tymwrakiem moralnym. To Iago podtrzymuje ten re im poprzez oddanie swojegorozumu w r ce Hektora i omamienie spo ecze stwa.

Nigdy nie zapomnij o Hektorze i Iago , powtarzali mi dzy sob . Nigdynie zapomnij.

Pewnego dnia w rd nich wyrs przywdca. By m ody, silny i bardzointeligentny - cz owiek naprawd cnt heroicznych. Nazywali go czule Liderem.


6/9

Lider gardzi Rad Starszych w rd opozycjonistw, gdy ta doradza a im, bypisa i przemawia przeciwko tyranii jedynie w przeno ni i nigdy nie stawa sikonkretnym , nigdy nie wspomina o Hektorze, Iago ora z ich wyst pkach.

Chrzani to , zagrzmia Lider przed zgromadzeniem. Nic dziwnego, e Rada

zmierza do nik d. Musimy pisa na cianach: Hektor to z odziej. Hektor tomorderca. Iago to kurwa i ona z odziei i mordercw. Musimy ich wykopa !Opozycjoni ci nagrodzili przemwienie ogromnymi owacjami. Ich sercawype ni y si rado ci , gdy odnale li swego bohatera.

Powiedzia em wcze niej, e Hektor i Iago dokonal i rewolucji wD olinie.Wcze niej byli kryminalistami, a teraz s najbardziej szanowanymi iuhonorowanymi cz onkami spo ecze stwa. Teraz, przeciwnie, to cz onkowieruchu oporu byli wyrzutkami, ktrzy zostali nazwani zbrodniarzami i zdrajcami ,

ktrych nie darzono jakimkolwiek szacunkiem. Teraz to oni musieli y w ci g ejtajemnicy.

III.

Pewnego dnia Lider dozna objawienia i przyszed mu do g owy nowypomys . By nadal m ody, ale poczu si teraz doros y. Zebra opozycjonistwrazem, by wyja ni : Chc , by cie wiedzieli , og osi , e nigdy nie opuszczruchu oporu. Nasz ostateczny cel pe na wolno musi pozostaniezmieniony. [Brawa.] Jednak yjemy w nowych czasach i potrzebujemynowych koncepcji oraz nowych metod w jego osi gni ciu. [Zmieszane szmery.]Ci gle powtarzali my stare slogany: Hektor to z odziej, Hektor to tyran, i tak

dalej. Te has a sta y si utarte i przestarza e, ka dy je ju zna. [Szmery: Ka dy?Kto oprcz nas, opozycjonistw ich s ucha ?] Id c dalej, nie jeste my w stanieprzekona nikogo, zostaj c negatywnie nastawionym i zawsze opieraj c sizmianom. Hektor i Iago mieli w pewnym sensie racj , oskar aj c nas o byciezgorzknia ymi i pesymistycznymi. Od dzi musimy by nastawieni pozytywnie!Co musimy zrobi , to pokaza im: pokaza Hektorowi, Iago i reszcie, e naszadroga jest lepsza od ich. Pokaza , e mo emy osi gn wi ksze dobro bardziej


7/9

efektywnie poprzez dobrowolne metody ni oni dzi ki przemocy. Porzu my ja owe i negatywne slogany i zaprezentujmy im, e dobrowolna droga jestlepsz drog .

Lider by , jak zwykle, elokwentny i atwo by o mu wp yn na wi kszozebranych. Przynajmniej sprbujmy , rzek a cz z tych g odnych,zm czonych ludzi. I tak Lider chodzi w gr i w d doliny, g osz c nowpozytywn ewangeli .

Wkrtce odkry , e tam, gdzie kiedy by traktowany, jako wyrzutek przeznajlepszych ludzi, teraz znajdywa otwarte szeroko drzwi. Masz racj ,powtarza o coraz wi cej mieszka cw. W dawnych czasach, gdy Ty i Tobiepodobni tylko biegali cie, pot piaj c Hektora i Iago, byli cie tylko bandradykalnych g upcw. Nareszcie, dzi ki Bogu, robicie co konstruktywnego i niedenerwujecie ludzi przez atakowanie person i instytucji, ktre ciesz si du ymszacunkiem.

Fundusze i wsparcie przekszta ci y si w Nowy Ruch Oporu podprzewodnictwem Lidera. Nowy Opr k ad nacisk na pozytywn i dobrowolndrog . Hektor i Iago twierdz , e ich droga jest najlepsza do osi gni ciaspo ecznego bogactwa , Lider zagrzmia podczas swej mowy. Twierdz , eprzymus jest potrzebny, na przyk ad na godny cel zapewnienia po ywienia i

mieszkania krewnym Hektora. My wiemy, e woluntarn ymi metodami, dzi kich ci prywatnych ludzi potrafimy wykona t prac lepiej i wydajniej. Poka myim! T um wiwatowa i wkrtce pieni dze wp ywa y na takie projekty jakdobrowolna opieka i karmienie krewnych Hektora. Nigdy nie atakujciewysokich stp haraczu , Lider ostrzeg ludzi Nowego Oporu. Je li poka emy, epotrafimy tego dokona dzi ki dobrowolnie zebranym rodkom, mo e wtedyHektor je obni y. Powsta my i zacznijmy dzia a !

Poza tym , Lider znw ostrzega , je li zaanga ujemy si w negatywne

my lenie, je li zaatakujemy Hektora stracimy zwolnienie z haraczu, ktrym takuprzejmie nas obdarowano. B d my zawsze praktyczni! Tak, b d my zawszepraktyczni , ludzie si zgodzili.

I tak kolejne pieni dze by y zbierane od opozycjonistw i resztymieszka cw, dobrowolnie nape niaj c skarbonki Hektora i jego Gangu. Starsiopozycjoni ci opu cili ich stare negatywne metody i zabrali si do ci kiej,


8/9

praktycznej pracy zbierania datkw dla projektw Hektora, by pokaza mu orazca ejD olinie wielko dobrowolnej drogi. I jaka by a ich reakcja? Siedzieli sobiena swoich okresowych zebraniach Gangu, przegl daj c nowe stanowisko Lideraruchu oporu i jedyne, co zrobili to miali si , i si miali, i si miali. W ko cu

Iago troch si otrz sn i przemwi : A wi c owce same dostarczaj namswoje judaszowe kozy1 ! , i znw wszyscy wybuchli miechem.

Nie trwa o d ugo nim Lider zosta ugoszczony przez Hektora, Iago wraz zreszt gangu, kiedy to zosta poproszony o prac w komitecie doradczym izademonstrowanie jeszcze bardziej, jak dobrowolna droga mo e wzbogacikieszenie Gangu. Na wielkim corocznym zje dzie Gangu, wraz z wielomacz onkami Nowego Oporu zaproszonymi tym razem, Iago w swojej mowiezwraca si do Lidera, teraz siedz cego rwnie na podium, i rzek : Nigdy nie

zapomnijmy, mj drogi przyjacielu, e nasze cele pozostaj zawsze takie same.Jedynie nasze rodki si r ni . U yjmy obu, Waszych i naszych rodkw, awtedy osi gniemy nasz wsplny cel w najlepszy mo liwy sposb. [S yszalnebrawa od wszystkich zebranych.]

I tak, czego nawet Iago z jego wszystkimi podst pami nie mg osi gn ,zosta o osi gni te, a pokj i harmonia zosta y w pe ni przywrcone dolinie .Opozycjoni ci stali si teraz lojalni, pozytywni, hojni, a ich dotychczasowazawzi to i nienawi zosta y zast pione przez przyjacielskie nastawienie iskoro do kooperacji z Gangiem.

Oczywi cie, zawsze znajdzie si kilka malkontentw w spo ecze stwie,kilka zgni ych jab ek w ka dej beczce. Grupka opozycjonistw zacz a narzeka :

Lider powiedzia , e haracz si zmniejszy, je li dobrowolnie spe nimyzachcianki Gangu, ale zamiast tego, haracz si zwi kszy . ( Pojawi y si nowepotrzeby w tych k opotliwych czasach , powiedzia jeden z ludzi Iago. Musimyby cierpliwi , powiedzia cz owiek Lidera.) Jeden niezadowolony opozycjonistapowiedzia do drugiego: Za czasw Rady Starszych mogli my przynajmniejatakowa kradzie i tyrani przy pomocy abstrakcji. Teraz nie mo emy nawet

1 Judaszowa koza wykorzystywana w rze ni i przy pasaniu zwierz t. Ma na celu wsp pracowa z owcami ibyd em, by prowadzi ich do okre lonego miejsca.

Wyra enie jest u ywane tak e do okre lenia kozy, ktra szuka dzikich kz, by skierowa je do zabicia.Judaszowa koza jest wyposa ona w nadajnik, malowana na czerwono i wypuszczana. Koza odszukuje stada,pozwalaj c namierzy je my liwym w celu eksterminacji.


9/9

tego. I sekretnie, skrycie, pod os on nocy, ma e grupki opieraj ce sire imowi spotyka y si , powtarzaj c: Hektor to z odziej. Hektor to morderca

Pewnego dnia sta a si cudowna rzecz. Kiedy Lider kroczy dumnie naspotkanie z Hektorem i reszt w pi knym pa acu, mia okazj spojrze w jedno zeleganckich luster w sali. Naprawd , cud si sta , gdy Lider spogl da w nie, atwarz, ktr ujrza by a twarz Hektora.

Murray N. Rothbard (1926 1995), za o yciel nowoczesnego libertarianizmu I

dziekan Austriackiej Szko y Ekonomii, by autorem The Ethic of Liberty , For a

New Liberty i wielu innych ksi ek i artyku w. By rwnie akademickim wice

prezydentem Ludwig von Mises Institute i Center for Libertarian Studies, a tak e

redaktorem wraz z Lew Rockwellem The Rothbard-Rockwell Report.

Murray Rothbard - Bajka dla Naszych Czasów

Documents

Transcript of Murray Rothbard - Bajka dla Naszych Czasów