Moja mała ojczyzna

19

Transcript of Moja mała ojczyzna

Zabytki

Położenie geograficzne

Roślinność

Znani mieszkańcy

Zbiorniki wodneGraboszyce

oczami uczniów

Historia

Atrakcje turystyczne

Inwestycje

Wieś Graboszyce położona jest nad rzeką Skawą w województwie małopolskim, powiecie oświęcimskim i gminie Zator. Leży na wysokości ponad 255 m n.p.m. Rozciąga się wzdłuż drogi łączącej Zator z Wadowicami, a także drogi do Przybradza, Frydrychowic i Gierałtowic.

Graboszyce należą do Stowarzyszenia Dolina Karpia. To obszar atrakcyjnych turystycznie i przyrodniczo siedmiu gmin położonych w Małopolsce, pomiędzy Krakowem, Oświęcimiem oraz Wadowicami i Kalwarią Zebrzydowską.

Graboszyce znajdują się w dolinie rzeki Skawy. Na wschodnim skraju wsi w pobliżu koryta Skawy znajdowała się dawno temu żwirownia. Po jej wyeksploatowaniu pozostałe doły wypełniono wodą i w ten sposób powstały stawy, których obszar zajmuje około 40 ha.

Stawy w Graboszycach

Między stawami znajdują się tereny częściowo zrekultywowane, porośnięte są wikliną lub brzozami.

W pobliżu najwyższego wzniesienia Graboszyc, Łysej Góry znajduje się przepiękny, możliwy do oglądania rezerwat przebiśniegów.

Przebiśniegi w rezerwacie na Łysej Górze w Graboszycach

W Graboszycach znajduje się również las łęgowy z pióropusznikiem strusim.

W Graboszycach znajdują się szczególnie cenne drzewa- zabytki przyrody. Są nimi:• Dąb szypułkowy•Graby•Dąb czerwony•Buki•Lipa drobnolistna

Lipa drobnolistna znajduje się przy szkole

Historia tej wsi, liczącej obecnie około 754 mieszkańców, sięga aż XIII wieku.Nazwa wsi pochodzi prawdopodobnie od imienia Grabisz. Pierwszą wzmiankę o wsi pod nazwą „Grabissice” względnie „Gradissice” odnotowano w 1253 roku. Stanowiła wówczas własność klasztoru Bernardynek ze Staniątek koło Krakowa, którą otrzymał klasztor od jego fundatora Klemensa Jaksy herbu Gryf. Pod koniec XIII wieku w nieznanych okolicznościach wieś przestała być własnością klasztoru. W 1388 roku pojawił się pierwszy znany z imienia właściciel Graboszyc, Mikołaj z Garlicy, który sprzedał cześć wsi Jaśkowi z Ujazdu. W 1402 roku w Graboszycach osiadła na stałe jakaś rycerska rodzina. Jej przedstawiciel Świętosław tytułował się bowiem „z Grabischicz”. Około połowy XV wieku powstał pierwszy murowany dwór obronny, być może na resztkach jakiegoś jeszcze wcześniejszego grodu czy grodziska. W 1470 roku wieś należała do sędziego oświęcimskiego Jana Strzesza herbu Jastrzębiec, a później do Jana Rudzkiego herbu Pilawa. Około 1488 roku właścicielem Graboszyc został Klemens Brandys herbu Radwan. W rękach Brandysów wieś pozostawała około 100 lat. Największą rolę w historii wsi odegrał Dziwisz Dionizy Brandys dworzanin królów Zygmunta II Augusta, Henryka Walezego i Stefana Batorego. Na dworze króla Stefana Batorego Dziwisz Dionizy Brandys był honorowym sekretarzem.

To Dziwisz Dionizy Brandys przed rokiem 1584 „wielkim kosztem dwór zmurował”.

Była to właściwie przebudowa od dawna istniejącego zamku obronnego, na duży, piętrowy, murowany dwór obwiedziony fosą napełnioną wodą, ze zwodzonym mostem przez nią przerzuconym, bronionym strzelnicami umieszczonymi na parterze i w obszernych, głębokich piwnicach. Od roku 1616 właścicielem dóbr w Graboszycach został krewny Dziwisza Dionizego Brandysa – Piotr Brandys, pisarz ziemski oświęcimski i zatorski. Z powodu braku troski właścicieli o dwór, nie przeprowadzaniu bieżących napraw dachu, ścian, stolarki, uległ on częściowemu zniszczeniu. W takim stanie dwór nabywają Cichoccy, a po nich właściciele dworu i dóbr w Graboszycach zmieniają się kolejno co kilka lat. Należy tutaj wymienić kolejnych właścicieli: Porębscy, Krasińscy, Rusoccy. Na początku XIX wieku dobra Graboszyc zakupił hrabia Stanisław Sołtyk, który odrestaurował dwór i założył rozległy ogród. Po śmierci hrabiego Sołtyka dwór stał się własnością żony Henryki z Ankwiczów. Kolejnymi właścicielami dworu i dóbr Graboszyc byli: Vinzenz Zwieling, hrabia Emanuel i Karol Bulfeld, baron Biberstein. Później dobra Graboszyc nabyła rodzina Ludwika Chrząszcza, która przez długi okres mieszkała we dworze. Ostatni z rodziny Chrząszczów – Ludwik, stał się właścicielem tychże dóbr wraz z dworem po śmierci swojego ojca w 1935 roku. W 1937 roku grunty dworskie wydzierżawił Jan Broda właściciel dworu w Kosowej koło Brzeźnicy.

Zabytkowy, drewniany kościół pod wezwaniem, św. Andrzeja w Graboszycach znajduje się na Szlaku Architektury Drewnianej województwa małopolskiego.Wybudowany został prawdopodobnie około 1585 roku. W następnym stuleciu dobudowano wieżę, którą następnie podwyższono w XVIII w.

Kościół jest orientowany tj. część prezbiterialna kościoła, mieszcząca ołtarz główny jest zwrócona na wschód w stronę grobu Chrystusa w Jerozolimie, z szerszą nawą i prezbiterium konstrukcji zrębowej i wieżą konstrukcji słupowo-ramowej.

Przylegająca od strony północnej piętrowa zakrystia posiada wspólny dach z prezbiterium, nawa posiada osobny dach z wieżą sygnaturki.

Położona w zachodniej części kościoła wieża ma ściany pochyłe w jej niższej części a wyżej znajdują się kolejno: izbica, węższe pięterko z dzwonami (dobudowane w XVIII wieku), blaszany hełm o kształcie cebulastym zwieńczony krzyżem.

Wnętrze nad prezbiterium i nawą przykrywa płaski strop z pozostałościami po zaskrzynieniach. W barokowym ołtarzu głównym znajdują się dwa obrazy boczne św. Piotra i Andrzeja - tryptyku podarowanego w XVI wieku przez królową Annę Jagiellonkę żonie ówczesnego właściciela Graboszyc, Dziwisza Brandysa. W miejscu niezachowanego obrazu środkowego jest wymalowany na desce obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem, a powyżej obraz św. Andrzeja.

1. ks. Kazimierz Myśliwiec 1952 – 19802. ks. Stanisław Wardyński 1980 – 19853. ks. Józef Góra 1985 – 19904. ks. Marek Laskowski 1991 – 19965. ks. Antoni Pitek 1996 – 20026. ks. Roman Świerkosz 2002 – 20117. ks. Janusz Cebulski 2011 - nadal

Czy nie boisz się jeździć po stromych górach?Na początku owszem-trochę przerażało mnie to, jednak teraz sprawia mi to przyjemność.Jak wyglądały twoje początki z kolarstwem?Początki zawsze są trudne. Nie od razu jest się najlepszym. Dzięki ciężkiej i systematycznej pracy z każdym dniem staję się lepsza.Co skłoniło cię do tego sportu? Nie wiem, co dokładnie skłoniło mnie do kolarstwa. Można uznać, że z ,,nudy” pojechałam na spotkanie z prezesem klubu Goodman Zator i po prostu mi się to spodobało. Kiedy zaczęłam jeździć, kolarstwo stało się czymś, cokocham.Jak wyglądają twoje treningi?Każdy trening jest inny. Każdy uczy czego innego. Najczęściej rozpoczynam go od rozgrzewki, później wykonuję częśćgłówną treningu, a na koniec rozjazd. Każdy trening trwa około 2-3 godzin.Jak się nazywa twój trener?Sebastian Żabiński Od ilu lat trenujesz?Trenuję od zimy 2010/2011 Gdzie odbywały się wyścigi?Było ich bardzo wiele. Odbywają się często i nie jestem teraz w stanie wymienić każdej miejscowości, jednakżenajważniejsze wyścigi odbyły się w: Sieprawiu – ogólnopolska olimpiada młodzieży, Kielcach - mistrzostwa Polski,Wałbrzychu – Puchar Polski.Jakie masz medale lub nagrody?W sumie mam 15 pucharów i 15 medali. Oczywiście mam nadzieję, że moja kolekcja się powiększy. Oprócz tego częstoza wygraną otrzymuję nagrodę pieniężną. Jakie miałaś emocje po wygranej?Największe emocję towarzyszyły mi po wygranej Mistrzostw Polski. Byłam mile zaskoczona, kiedy minęłam metę i niebyło nikogo przede mną. Przez chwilę nie wiedziałam, co się dzieje, ale kiedy już dotarło do mnie, że wygrałam,poczułam się naprawdę szczęśliwa i dumna, że osiągnęłam swój cel.Czy zamierzasz być kolarką w przyszłości?Oczywiście że tak. To jest mój świat, który kocham. Kolarstwo to moja pasja i chcę w tym trwać jak najdłużej oraz nierezygnować mimo wielu trudności.

Wszystkie prace plastyczne wykonała uczennica klasy V Angelika Rybarczyk

Ośrodek rekreacyjno-wypoczynkowy „Karpik” jest miejscem, gdzie można spędzić miło i ciekawie czas, na łonie natury. Są tu liczne atrakcje: korty tenisowe, plac zabaw dla dzieci, dwa stawy z możliwością wędkowania oraz jeszcze wiele innych atrakcji.

Budynek Zespołu Szkół im. M. Konopnickiej w Graboszycach został zmodernizowany w latach 2009-2010.

W grudniu 2009 odbyło się uroczyste otwarcie Domu Ludowego – Remizy Ochotniczej Straży Pożarnej w Graboszycach. Odbywają się tutaj liczne uroczystości gminne. Dzieci mogą brać udział w zajęciach organizowanych przez ROK w Zatorze.Mieści się tutaj również Remiza Ochotniczej Straży Pożarnej.