Model analityczny do badania stanu szkolnictwa zawodowego ...efs.lubuskie.pl/system/obj/4503_RAPORT...

1

RAPORT KOŃCOWY

z badania ewaluacyjnego

Diagnoza stanu i perspektyw rozwoju szkolnictwa zawodowego w województwie lubuskim

Zamawiający:

Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego

ul. Podgórna 7, 65-057 Zielona Góra

Wykonawca:

Fundacja Obserwatorium Społeczne INTER ALIA

ul. Piotrusia Pana 8, 65-012 Zielona Góra

Zielona Góra, kwiecień 2015

Badanie ewaluacyjne współfinansowane ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego oraz środków budżetu

Województwa Lubuskiego w ramach Pomocy Technicznej Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki na lata 2007-2013

2



3

Spis treści Spis rysunków .................................................................................................................................................... 5

Spis tabel ............................................................................................................................................................ 6

Spis wykresów .................................................................................................................................................... 6

Wykaz szkół i placówek kształcenia zawodowego w województwie lubuskim ................................................. 8

Streszczenie ..................................................................................................................................................... 10

Abstract ............................................................................................................................................................ 15

1. Wprowadzenie ........................................................................................................................................ 20

2. Opis zastosowanej metodologii oraz źródła informacji wykorzystywane w badaniu ................................. 21

2.1. Cele diagnozy ........................................................................................................................... 21

2.1.1. Główne problemy (pytania) badawcze ..................................................................................... 22

2.2. Metodologia badań ................................................................................................................... 22

2.3. Metody i techniki badawcze ...................................................................................................... 27

2.4. Próba badawcza i procedura realizacji badania ........................................................................... 28

2.5. Metodologiczne zasady przekształcania danych .......................................................................... 28

3. Opis wyników badania, ich analiza i interpretacja ....................................................................................... 29

3.1. Demografia .............................................................................................................................. 29

3.1.1. Demografia powiatów – stan obecny i uwidocznione procesy.................................................... 31

3.1.2. Prognozy demograficzne do 2035 roku .................................................................................... 36

Podsumowanie ............................................................................................................................... 40

3.2. Rynek pracy .............................................................................................................................. 40

Podsumowanie ............................................................................................................................... 48

3.3. Szkolnictwo zawodowe – informacje ogólne ............................................................................... 51

3.3.1. Charakterystyka szkół ............................................................................................................. 51

3.3.2. Kształcenie w zawodach ......................................................................................................... 52

Podsumowanie ............................................................................................................................... 59

3.4. Uczniowie ................................................................................................................................ 60

Podsumowanie ............................................................................................................................... 66

3.5. Zasoby kadrowe ....................................................................................................................... 66

3.6. Baza dydaktyczna ..................................................................................................................... 73

Podsumowanie ............................................................................................................................... 80

3.7. Jakość kształcenia ..................................................................................................................... 80

3.7.1. Zdawalność egzaminów zawodowych ...................................................................................... 81

3.7.2. Egzaminy maturalne ............................................................................................................... 85



4

3.7.3. Dodatkowe zajęcia, dodatkowe uprawnienia ............................................................................ 89

3.7.4. Ewaluacja ............................................................................................................................... 89

3.8. Ocena bazy socjalnej szkół i placówek kształcenia zawodowego .................................................... 90

Podsumowanie ................................................................................................................................ 93

3.9. Ocena systemu zarządzania placówką ......................................................................................... 93

3.9.1. Czynniki decydujące o ofercie kształcenia ................................................................................. 94

3. 9.2. Zmiany w ofercie kształcenia i plany w tym zakresie ................................................................. 94

3.9.3. Projektowanie oferty kształcenia na podstawie analizy sytuacji na lokalnym rynku pracy ............. 95

3.9.4. Realizacja projektów finansowanych zewnętrznie ..................................................................... 97

3.9.5 Monitorowanie losów absolwentów ....................................................................................... 100

3.9.6. Promocja szkoły .................................................................................................................... 102

3.9.7. Doradztwo zawodowe .......................................................................................................... 103

3.9.8. Strategie zarządzania – ocena sumaryczna .............................................................................. 104

Podsumowanie .............................................................................................................................. 107

3.10. Ocena współpracy z otoczeniem biznesowym .......................................................................... 108

3.10.1. Współpraca z pracodawcami i ich oczekiwania ...................................................................... 109

3.10.2. Zajęcia praktyczne .............................................................................................................. 111

3.10.3. Praktyki zawodowe ............................................................................................................. 112

3.10.4. Współpraca między szkołami ............................................................................................... 117

3.10.5. Współpraca z placówkami doskonalenia zawodowego ........................................................... 117

3. 10.6. Współpraca z otoczeniem zewnętrznym – ocena sumaryczna ................................................ 118

Podsumowanie .............................................................................................................................. 120

4. Mapy Specjalistycznych Centrów Kształcenia Zawodowego ........................................................... 121

Podsumowanie .............................................................................................................................. 130

5. Wnioski i rekomendacje ............................................................................................................................ 131

Załącznik nr 1. Wykaz techników i szkół zawodowych w województwie lubuskim. ...................................... 140

Załącznik nr 2: Ankieta dla szkół .................................................................................................................... 144

Załącznik nr 3: Dyspozycje do wywiadu ......................................................................................................... 172

Załącznik nr 4. Wyniki egzaminów maturalnych z przedmiotów ................................................................... 184

Załącznik nr 5. Wykaz zajęć pozwalających uczniom zdobyć dodatkowe uprawnienia ................................ 188

Załącznik nr 6. Wykaz zmian w ofercie kształcenia szkół zawodowych w perspektywie 2012-2014 ............ 191

Załącznik nr 7. Zawody, w jakich planuje się uruchomić kształcenie ............................................................ 194

Załącznik nr 8. Portrety szkół zawodowych w województwie lubuskim ....................................................... 196

Załącznik nr 9. Wyniki ewaluacji zewnętrznej ............................................................................................... 256



5

Załącznik nr 10. Pracownie, w których występują braki wyposażenia dostosowanego do wymagań

podstawy programowej ................................................................................................................................. 260

Załącznik nr 11. Poziom wyposażenia pracowni w szkołach .......................................................................... 271

Załącznik nr 12. Charakterystyka kształcenia w poszczególnych zawodach w województwie lubuskim ...... 274

Załącznik nr 13. Liczba i charakter zakupów związanych z doposażeniem bazy dydaktycznej w ciągu

ostatnich trzech lat ........................................................................................................................................ 284

Spis rysunków Rysunek 1. Zawody nadwyżkowe i deficytowe w odniesieniu do kierunków kształcenia w szkołach

(subregion gorzowski). ............................................................................................................................. 49

Rysunek 2. Zawody nadwyżkowe i deficytowe w odniesieniu do kierunków kształcenia w szkołach

(subregion zielonogórski). ........................................................................................................................ 50

Rysunek 3. Oferta edukacyjna zawodów w województwie lubuskim ..................................................... 54

Rysunek 4. Mapa ilustrująca miarę potencjału uczniowskiego ............................................................... 65

Rysunek 5. Mapa ilustrująca wskaźnik potencjału kadrowego ................................................................ 72

Rysunek 6. Poziom zdawalności egzaminów kwalifikacyjnych w poszczególnych powiatach na

podstawie danych z lat 2013-2014 .......................................................................................................... 84

Rysunek 7. Mapa zdawalności egzaminów maturalnych ......................................................................... 88

Rysunek 8. Mapa ilustrująca miarę potencjału bazy socjalnej ................................................................. 92

Rysunek 9. Mapa ilustrująca sumaryczną ocenę zarządzania szkołą ..................................................... 106

Rysunek 10. Mapa współpracy szkół z otoczeniem biznesowym. ......................................................... 119

Rysunek 11. Mapa Specjalistycznych Centrów Kształcenia Zawodowego w obszarze administracyjno-

usługowym ............................................................................................................................................. 124

Rysunek 12. Mapa Specjalistycznych Centrów Kształcenia Zawodowego w obszarze budowlanym .... 125

Rysunek 13. Mapa Specjalistycznych Centrów Kształcenia Zawodowego w obszarze elektryczno-

elektronicznym. ..................................................................................................................................... 126

Rysunek 14. Mapa Specjalistycznych Centrów Kształcenia Zawodowego w obszarze mechanicznym i

górniczo-hutniczym. ............................................................................................................................... 127

Rysunek 15. Mapa Specjalistycznych Centrów Kształcenia Zawodowego w obszarze rolniczo-leśnym z

ochroną środowiska. .............................................................................................................................. 128

Rysunek 16. Mapa Specjalistycznych Centrów Kształcenia Zawodowego w obszarze turystyczno-

gastronomicznym................................................................................................................................... 129



6

Spis tabel

Tabela 1. Wykaz szkół i placówek kształcenia zawodowego ..................................................................... 8

Tabela 2. Obszary analiz, zmienne i wskaźniki ......................................................................................... 23

Tabela 3. Stosunek wielkości populacji powiatów w województwie lubuskim w latach 2004 i 2013 .... 31

Tabela 4. Stosunek wielkości populacji edukacyjnej grupy wiekowej 15 – 19 lat w powiatach

województwa lubuskiego w latach 2004 i 2013 ...................................................................................... 32

Tabela 5. Stosunek liczby uczniów zasadniczych szkół zawodowych w powiatach województwa

lubuskiego w latach 2009 i 2013 ............................................................................................................. 34

Tabela 6. Współczynnik obciążenia demograficznego w powiatach województwa lubuskiego (ludność

w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku przedprodukcyjnym w latach 2004 i 2013 (%)). ........ 35

Tabela 7. Przyrost naturalny w powiatach województwa lubuskiego w latach 2004 i 2013. .................. 36

Tabela 8. Struktura podmiotów gospodarczych pod względem przynależności do sekcji PKD 2007 ...... 43

Tabela 9. Stopa bezrobocia (w %) według powiatów – stan na koniec sierpnia danego roku ................ 44

Tabela 10. Odsetek absolwentów w ogóle bezrobotnych w powiatach województwa lubuskiego (%) . 46

Tabela 11. Udział zawodów deficytowych, zrównoważonych i nadwyżkowych w latach 2005 - 2014 w

powiatach województwa lubuskiego (%). ............................................................................................... 47

Tabela 12. Wielokrotność występowania zawodów z danego obszaru w ofercie edukacyjnej szkół

województwa lubuskiego ........................................................................................................................ 56

Tabela 13. Wyposażenie pracowni niezbędne do realizacji zajęć związanych z kwalifikacjami. ............. 74

Tabela 14. Pracownie posiadające wyposażenie przystosowane do egzaminowania potwierdzającego

kwalifikacje w danym zawodzie. ............................................................................................................. 75

Tabela 15. Potrzeby szkół w zakresie liczby pracowni specjalistycznych ................................................ 77

Tabela 16. Liczba pracowni wskazywanych jako niezbędne do utworzenia w podziale na obszary ....... 79

Tabela 17. Charakterystyka wskaźników dot. zdawalności egzaminów zawodowych „nowej podstawy

programowej” .......................................................................................................................................... 82

Tabela 18. Zdawalność egzaminów według „starej podstawy programowej” ........................................ 82

Tabela 19. Poziom zdawalności egzaminu zawodowego ........................................................................ 83

Spis wykresów

Wykres 1. Obszary, z których rekrutują się uczniowie szkół zawodowych. ............................................. 30

Wykres 2. Liczba uczniów techników i zasadniczych szkół zawodowych w województwie lubuskim w

wyróżnionych latach szkolnych ............................................................................................................... 33

Wykres 3. Prognoza liczby mieszkańców województwa lubuskiego do roku 2050. ................................ 37

Wykres 4. Prognoza dla edukacyjnej grupy wiekowej (16 – 18 lat) do 2050 roku w województwie

lubuskim. ................................................................................................................................................. 38

Wykres 5. Prognoza dla edukacyjnej grupy wiekowej (13 – 15 lat) do 2050 roku w województwie

lubuskim. ................................................................................................................................................. 38

Wykres 6. Prognoza dla edukacyjnej grupy wiekowej (16 – 18 lat) do 2035 roku w powiatach

województwa lubuskiego ........................................................................................................................ 39

Wykres 7. Procentowy udział podmiotów gospodarczych w poszczególnych powiatach województwa

lubuskiego (%). ........................................................................................................................................ 42

Wykres 8. Bezrobotni do 25 roku życia w powiatach województwa lubuskiego (czerwiec 2014). ......... 45

Wykres 9. Liczba słuchaczy kwalifikacyjnych kursów zawodowych w latach 2012-2014 ........................ 52

Wykres 10. Liczba zawodów nauczanych w poszczególnych obszarach kształcenia. .............................. 57



7

Wykres 11. Liczba kwalifikacji w poszczególnych obszarach kształcenia w województwie lubuskim ..... 58

Wykres 12. Liczba placówek z określoną liczebnością uczniów (dane w %). ........................................... 62

Wykres 13. Liczba szkół zatrudniających określoną liczbę nauczycieli zawodu ....................................... 68

Wykres 14. Liczba uprawnień egzaminacyjnych w szkołach (dane w %). ............................................... 69

Wykres 15. Częstotliwość korzystania z różnych form dokształcania przez nauczycieli (w latach 2012-

2014) (dane w %). .................................................................................................................................... 69

Wykres 16. Liczba szkół dokonujących zakupów związanych z poprawą jakości bazy dydaktycznej w

latach 2012-2014 ..................................................................................................................................... 76

Wykres 17. Forma realizowanej ewaluacji (%) ........................................................................................ 90

Wykres 18. Baza socjalna szkół (%) .......................................................................................................... 91

Wykres 19. Czynniki decydujące o ofercie kształcenia (%)* .................................................................... 94

Wykres 20. Formy diagnozy sytuacji na lokalnym rynku pracy (%) *....................................................... 95

Wykres 21. Deklaracje uwzględniania w projektowaniu oferty kształcenia opinii podmiotów

zewnętrznych (%) ..................................................................................................................................... 96

Wykres 22. Deklaracje uwzględnienia przy projektowaniu oferty kształcenia opinii Rady Rynku Pracy

(%) ............................................................................................................................................................ 96

Wykres 23. Ocena dostosowania programu kształcenia do lokalnego rynku pracy (%) .......................... 97

Wykres 24. Udział szkoły w realizacji projektów finansowanych zewnętrznie od roku szkolnego

2011/2012 (%) ......................................................................................................................................... 98

Wykres 25. Liczba projektów realizowanych przez lubuskie szkoły zawodowe (%) ................................ 98

Wykres 26. Realizacja projektów międzynarodowych (%) ...................................................................... 99

Wykres 27. Liczba szkół realizujących projekty w ramach POKL.............................................................. 99

Wykres 28. Monitoring losów absolwentów (%) ................................................................................... 101

Wykres 29. Sposoby uzyskiwania informacji od absolwentów (%)........................................................ 101

Wykres 30. Narzędzia promocyjne stosowane przez lubuskie szkoły zawodowe (%)* ......................... 102

Wykres 31. Doradztwo zawodowe w szkole (%) .................................................................................... 103

Wykres 32. Osoby realizujące doradztwo zawodowe w szkołach (%) ................................................... 104

Wykres 33. Funkcjonowanie Szkolnych Ośrodków Kariery w szkołach (%) ........................................... 104

Wykres 34. Sposób organizowania zajęć praktycznych dla uczniów (%) ............................................... 112

Wykres 35. Odsetek uczniów techników kierowanych na praktyki do firm (%) .................................... 113

Wykres 36. Sposób ustalania miejsca odbywania praktyk przez uczniów (%) ....................................... 114

Wykres 37. Liczba podmiotów, z którymi szkoły mają podpisane umowy gwarantujące odbywanie

praktyk (%) ............................................................................................................................................. 115

Wykres 38. Czy istnieją w szkołach takie zawody, których realizacja wynika ze współpracy z

podmiotami gospodarczymi (%) ............................................................................................................ 116

Wykres 39. Organizowanie przez szkoły staży dla uczniów (%) ............................................................ 117



8

Wykaz szkół i placówek kształcenia zawodowego w województwie

lubuskim Tabela 1. Wykaz szkół i placówek kształcenia zawodowego

Numer szkoły

Zespół szkół/szkoła

1 Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Kamieniu Małym

2 Zespół Szkół im. Marii Skłodowskiej-Curie w Kostrzynie nad Odrą

3 Zespół Szkół im. Mikołaja Kopernika w Witnicy

4 Zespół Szkół Budowlanych im. Mikołaja Kopernika w Gorzowie Wielkopolskim

5 Zespół Szkół Ekonomicznych im. Stefana Starzyńskiego w Gorzowie Wielkopolskim

6 Zespół Szkół Elektrycznych w Gorzowie Wielkopolskim

7 Zespół Szkół Gastronomicznych im. Febronii Gajewskiej-Karamać w Gorzowie Wielkopolskim

8 Zespół Szkół Mechanicznych w Gorzowie Wielkopolskim

9 Zespół Szkół nr 12 im. Jana III Sobieskiego w Gorzowie Wielkopolskim

10 Zespół Szkół Odzieżowych im. Krzysztofa Kieślowskiego w Gorzowie Wielkopolskim

11 Zespół Szkół Ogrodniczych w Gorzowie Wielkopolskim

12 Zespół Szkół Technicznych i Ogólnokształcących w Gorzowie Wielkopolskim

13 Centrum Kształcenia Zawodowego w Gorzowie Wielkopolskim

14 Zespół Szkół Licealnych i Technicznych im. Stanisława Staszica w Gubinie

15 Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Gubinie

16 Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Wł. Broniewskiego w Krośnie Odrzańskim

17 Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego im. Zesłańców Sybiru w Bobowicku

18 Zespół Szkół Budowlanych w Międzyrzeczu

19 Zespół Szkół Ekonomicznych im. St. Staszica w Międzyrzeczu

20 Zespół Szkół Technicznych im. Stanisława Lema w Skwierzynie

21 Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Trzcielu

22 Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 5 im. Leszka Kołakowskiego w Kożuchowie

23 Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego "Elektryk" w Nowej Soli

24 Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 4 im. Jana Pawła II w Nowej Soli

25 Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2 im. Marii Dąbrowskiej w Nowej Soli

26 Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 3 im. Stanisława Staszica w Nowej Soli

27 Zespół Szkół nr 1 w Nowym Miasteczku

28 Zespół Placówek Oświatowych w Siedlisku

29 Zespół Szkół Ekonomicznych w Ośnie Lubuskim

30 Zespół Szkół Ekonomiczno – Rolniczych w Słubicach

31 Zespół Szkół Technicznych im. inż. Tadeusza Tańskiego w Słubicach

32 Technikum Leśne im. prof. Jana Miklaszewskiego w Starościnie



9

33 Zespół Szkół w Dobiegniewie

34 Zespól Szkół Ponadgimnazjalnych w Drezdenku

35 Zespół Szkół Centrum Kształcenia Ustawicznego w Strzelcach Krajeńskich

36 Zespół Szkół Licealnych i Zawodowych im. Unii Europejskiej w Sulęcinie

37 Zespół Szkół Leśnych w Rogozińcu

38 Powiatowy Zespół Szkół Technicznych i Zawodowych w Świebodzinie

39 Zespół Szkół Technicznych im. Jana Pawła II w Zbąszynku

40 Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Dezyderego Chłapowskiego w Sławie

41 I Zespół Szkół im. Stanisława Staszica we Wschowie

42 Centrum Kształcenia Ustawicznego i Praktycznego we Wschowie

43 Zespół Szkół Budowlanych im. Tadeusza Kościuszki w Zielonej Górze

44 Zespół Szkół Ekonomicznych w Zielonej Górze

45 Zespół Szkół Elektronicznych i Samochodowych im. Marii Skłodowskiej – Curie w Zielonej Górze

46 Zespół Szkół i Placówek Kształcenia Zawodowego w Zielonej Górze

47 Zespół Szkół Technicznych im. Mikołaja Kopernika w Zielonej Górze

48 Zespół Szkół Zawodowych PBO sp. z o.o. w Zielonej Górze

49 Centrum Kształcenia Ustawicznego I Praktycznego w Zielonej Górze

50 Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. gen. Władysława Sikorskiego w Sulechowie

51 Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego im. Komisji Edukacji Narodowej w Henrykowie

52 Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Iłowie

53 Zespół Szkół Zawodowych im. Stanisława Staszica w Szprotawie

54 Zespół Szkół Technicznych i Licealnych w Żaganiu

55 Zespół Szkół Tekstylno – Handlowych w Żaganiu

56 Zespół Szkół Ogólnokształcących i Ekonomicznych w Lubsku

57 Zespół Szkół Technicznych im. Władysława Reymonta w Lubsku

58 Zespół Szkół Zawodowych im. Prof. Gerharda Domagka w Lubsku

59 Zespół Szkół Budowlanych w Żarach

60 Zespół Szkół Ekonomicznych w Żarach

61 Zespół Szkół Ogólnokształcących i Technicznych w Żarach

62 Zespół Szkół Samochodowych im. Komisji Edukacji Narodowej w Żarach



10

Streszczenie

Niniejszy raport zawiera wyniki badania „Diagnoza stanu i perspektyw rozwoju szkolnictwa

zawodowego w województwie lubuskim”, zrealizowanego przez Fundację Obserwatorium

Społeczne „Inter Alia” na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubuskiego na

przełomie 2014 i 2015 roku. Badanie składało się z trzech etapów: Etap I: opracowanie koncepcji

zapotrzebowania informacyjnego wraz z zestawem narzędzi pomiarowych służących analizie

stanu kształcenia zawodowego w województwie lubuskim (wstępna diagnoza szkolnictwa

zawodowego w regionie, przygotowanie narzędzi oraz metodologii realizacji badania, pilotaż

narzędzi badawczych); Etap II: przeprowadzenie badań terenowych uwzględniających

wykorzystanie wypracowanych w etapie i narzędzi (na zlecenie Konwentu Starostów

Województwa Lubuskiego); Etap III: opracowanie raportu końcowego z badania, zawierającego

wnioski, rekomendacje oraz mapę jednostek mogących spełniać rolę centrów kształcenia

zawodowego w województwie lubuskim (na podstawie danych uzyskanych

w wyniku realizacji etapu II).

Cele badania

Głównym celem badania było dokonanie pogłębionej analizy dotyczącej obecnego stanu oraz

możliwości rozwoju lubuskiego szkolnictwa zawodowego. Wielowymiarowa agregacja danych

umożliwiła dokonanie kompleksowej oceny szkolnictwa zawodowego (identyfikacja typów szkół

i nauczanych zawodów; charakterystyka uczniów i kadry nauczycielskiej; określenie zakresu

współpracy z otoczeniem zewnętrznym; charakterystyka bazy techno dydaktycznej i socjalnej;

ocena elementów zarządzania szkołą i planów rozwojowych; ocena dopasowania szkolnictwa

zawodowego do potrzeb rynku pracy). Podsumowaniem analiz są nakreślone Mapy

Specjalistycznych Centrów Kształcenia Zawodowego w województwie lubuskim. Mapy mogą

służyć podmiotom odpowiedzialnym za wdrażanie zmian w systemie szkolnictwa do wyłonienia

jednostek organizacyjnych mogących spełniać rolę Centrów Kształcenia Zawodowego w regionie.

Metodologia badania

Badaniem zostały objęte wszystkie szkoły zawodowe w województwie lubuskim – 62 szkoły lub

zespoły szkół publicznych kształcących młodzież. Podstawą analiz były wyniki badania

zrealizowanego za pomocą różnych metod i technik badawczych. Głównym źródłem informacji

były ankiety dla szkół, zrealizowane w formie elektronicznej. Informacje zdobyte tą drogą zostały

uzupełnione przez opinie dyrektorów szkół uzyskane w trakcie wywiadów IDI. Równolegle do

badań reaktywnych gromadzone zostały informacje pochodzące z innych źródeł zastanych (analiza

desk research).

Wyniki badania

Demografia

Szkoły zawodowe w województwie lubuskim mają przede wszystkim zasięg lokalny, co przekłada

się na to, że kluczowe znaczenie dla szacowania potencjału demograficznego w perspektywie

kilkunastu czy nawet kilkudziesięciu lat będą miały analizy demograficzne na poziomie powiatów.



11

Powiaty są zróżnicowane ze względu na potencjał ludnościowy, dlatego też w przyszłości ten

czynnik powinien być brany pod uwagę w planach rozwoju szkolnictwa zawodowego.

Ze względu na wielkość populacji w kategorii wiekowej 16 – 19 lat można wyróżnić trzy typy

powiatów:

(a) o największym potencjale edukacyjnym (Gorzów Wielkopolski, powiat żarski, zielonogórski,

Zielona Góra, powiat nowosolski), (b) średnim potencjale edukacyjnym (powiat żagański,

gorzowski, świebodziński, krośnieński, międzyrzecki), (c) małym potencjale edukacyjnym (powiat

strzelecko – drezdenecki, słubicki, wschowski, sulęciński).

Prognozy demograficzne dotyczące wielkości populacji uczniów szkół ponadgimnazjalnych

w województwie lubuskim informują1, że do roku 2020 w większości powiatów można się

spodziewać trendu spadkowego. Po roku 2020 rozpocznie się krótkotrwały okres wzrostu

liczebności populacji (krótkotrwały wyż demograficzny), aby w 2025 roku wrócić do trendu

spadkowego, który utrzyma się przez kolejne 10 lat.

Można przypuszczać, że w dłuższej perspektywie instytucje oświaty będą się borykały

z problemem malejącej liczby kandydatów. Im mniejsza liczba uczniów, tym większa konkurencja

pomiędzy placówkami edukacyjnymi, a w konsekwencji konieczność ograniczania działalności

niektórych z nich.

Niekorzystne zjawiska demograficzne (szczególnie starzenie się populacji) mogą mieć pośrednio

wpływ na szkolnictwo zawodowe. Rosnący odsetek ludzi starszych wymusi tworzenie instytucji

i firm, które będą dedykowały swoje usługi i towary tej kategorii wiekowej. Otwiera to nowe

możliwości kształcenia w zawodach, które niebawem mogą się stać deficytowe na rynku pracy.

Rynek pracy

Struktura podmiotów gospodarczych w województwie lubuskim nie jest zróżnicowana na

poziomie powiatów w sposób umożliwiający określenie specjalizacji gospodarczej powiatów.

Dokumenty strategiczne województwa lubuskiego identyfikują jednak ważne dla rozwoju

gospodarczego regionu obszary. Są to: ochrona środowiska i zasobów przyrodniczych, kooperacja

transgraniczna, produkty regionalne, sektory związane z przemysłem drzewno-meblarskim,

papierniczym i spożywczym oraz coraz bardziej aktywne branże, takie jak: motoryzacyjna,

chemiczna i produkcji tworzyw sztucznych, materiałów budowlanych – w tym ceramicznych,

a także elektroniczna, tekstylna i wydawnicza czy metalowa.

W 2014 roku poziom bezrobocia w skali województwa wynosił 12,6%2. Odsetek osób

pozostających bez pracy jest zróżnicowany w powiatach - najniższy jego poziom zanotowano

w stolicach województwa, najwyższy w powiecie strzelecko-drezdeneckim. W okresie ostatniego

roku stopa bezrobocia wykazuje tendencję spadkową.

W ostatnich latach maleje odsetek absolwentów w ogólnej strukturze bezrobotnych.

Analiza struktury zawodów w województwie lubuskim pozwala mówić o strukturalnym

niedopasowaniu w tym zakresie (przewaga zawodów nadwyżkowych nad deficytowymi).

1 Źródło: GUS, Bank Danych Lokalnych

2 tamże



12

W większości placówek szkolnictwa zawodowego uczniowie kształcą się w zawodach uznawanych

przez urzędy pracy za nadwyżkowe.

Powoli rośnie udział zawodów deficytowych na rynku pracy, co stwarza szanse na dostosowanie

i optymalizację oferty kształcenia.

Charakterystyka szkół zawodowych w województwie lubuskim

Większość szkół kształcących zawodowo w województwie lubuskim to technika (57 tego typu

podmiotów i 46 zasadniczych szkół zawodowych).

Najszersza oferta edukacyjna w zakresie szkolnictwa zawodowego dostępna jest w Gorzowie

Wielkopolskim, Zielonej Górze i powiecie nowosolskim.

Oferta edukacyjna szkół zawodowych w województwie lubuskim obejmuje najczęściej zawody

z obszaru administracyjno-usługowego (A), a jednocześnie nie prowadzi się kształcenia w obszarze

medyczno- społecznym oraz obszarze artystycznym.

W ofercie edukacyjnej występują częste przypadki multiplikowania tych samych obszarów

i kierunków na tym samym obszarze funkcjonalnym (w powiatach).

Uczniowie

Pod względem liczby uczniów większość placówek szkolenia zawodowego to placówki o średniej

wielkości, w których kształci się od 200 do 500 uczniów.

Ze względu na strukturę pochodzenia uczniów można mówić o tym, że zdecydowana większość

placówek to szkoły o zasięgu lokalnym, kształcące od 90 do 100% uczniów z terenu powiatu,

w którym znajduje się szkoła lub placówka.

Analizując procesy rekrutacyjne można mówić o tym, że w wielu szkołach w ostatnich trzech

latach występowały niedobory kandydatów na niektóre kierunki kształcenia. Równocześnie

niewiele jest szkół, gdzie liczba kandydatów na oferowane kierunki przekracza liczbę

oferowanych miejsc.

Kadra nauczycielska

Pod względem potencjału kadrowego (liczba egzaminatorów, liczba uprawnień egzaminacyjnych)

najlepiej ocenić można największe miasta regionu. Jest to jednak proces naturalny, który będzie

postępował, a jego zmiana możliwa jest w sytuacji powstania centrów szkolenia zawodowego

poza największymi miastami w regionie.

Jako niewystarczający można ocenić poziom uczestnictwa nauczycieli zawodu w działaniach

doszkalających. Tylko ok 25% nauczycieli zawodu odbyło w ostatnich trzech latach praktyki

w zakładach pracy, a poniżej 10% staże w zakładach pracy.

Baza dydaktyczna

Infrastruktura niezbędna do realizacji procesu dydaktycznego w szkołach jest zróżnicowana – nie

we wszystkich przypadkach zachodzi konieczność posiadania zaplecza do odbywania praktycznej

nauki zawodu.



13

W świetle uzyskanych deklaracji jedynie cztery szkoły posiadają dobrze wyposażoną bazę techno-

dydaktyczną.

Ocena bazy dydaktycznej szkół pozwala mówić o tym, że szkoły znajdują się w sytuacji braków

sprzętowych lub jakość wyposażenia nie jest odpowiednia (zwykle są to przestarzałe sprzęty

i rozwiązania). Braki w bazie dydaktycznej sięgają 159 pracowni specjalistycznych. Średnio szkoły

zgłaszają potrzebę uzupełnienia swojej bazy o 2-3 pracownie.

Baza socjalna

Infrastruktura socjalna w lubuskich szkołach zawodowych nie jest dobrze rozwinięta –

ograniczona jest dostępność miejsc noclegowych i zaplecza gastronomicznego.

Jeśli szkoły dysponują bazą, to zwykle ma ona raczej kompleksowy charakter (łączy zaplecze

noclegowe z gastronomicznym oraz innymi udogodnieniami).

Na podstawie dokonanych analiz można sformułować wniosek, że szkoły muszą ze sobą

współpracować w zakresie wykorzystania własnego zaplecza noclegowego i gastronomicznego

w sytuacji, kiedy chcą spełnić oczekiwania swoich uczniów oraz poprawić atrakcyjność szkoły czy

placówki.

Ocena zarządzania szkołą

Ogólnie rzecz biorąc można mówić o tym, że w województwie lubuskim szkoły zawodowe są

zarządzane w różnorodny sposób.

Chociaż większość dyrektorów deklaruje diagnozowanie sytuacji na lokalnym rynku pracy, jednak

w praktyce diagnoza ta ogranicza się do lektury raportów opracowanych przez urzędy pracy.

Aktywne działania w tym zakresie (dokonywanie własnych ocen i poszukiwanie informacji) jest

sporadyczne.

Dyrektorzy dobrze oceniają poziom dopasowania swojej oferty kształcenia do zapotrzebowania

lokalnego rynku pracy. O ograniczeniach w tym zakresie ich zdaniem decydują głównie konkretne,

zbyt specjalistyczne oczekiwania pracodawców, którzy nie znają rozporządzeń i dotyczących

procesu dydaktycznego. Innym czynnikiem są braki lub jakość wyposażenia szkoły.

Działaniem na rzecz zwiększenia atrakcyjności oferty kształcenia i możliwości poszerzania

kompetencji i umiejętności przez uczniów i nauczycieli w większości szkoły jest realizacja

projektów finansowanych zewnętrznie. Zwykle szkoły realizują po kilka projektów. Korzyści

płynące z tego typu rozwiązań dostarczają szkołom możliwości doposażenia bazy dydaktycznej

oraz wymiany doświadczeń, także w perspektywie międzynarodowej.

Szkoły prowadzą monitoring losów absolwentów wykorzystując w tym celu różnorodne kanały

informacji – często nieformalne. Monitoring losów absolwentów nie ma jednak charakteru

zestandaryzowanego i jego wyniki mogą być traktowane jedynie sygnalnie.

Doradztwo zawodowe jest realizowane w przeważającej liczbie szkół. Przyjmuje ono zwykle formę

zorganizowanych działań z zatrudnionym doradcą, chociaż zdarzają się sytuacje, że obowiązki

doradcy przejmują inni pracownicy szkoły, po ukończeniu odpowiednich kursów czy studiów

podyplomowych. Brakuje systemowego rozwiązania wewnątrzszkolnego systemu doradztwa

i szkoły stosują jedynie rozwiązania doraźne.



14

Szkoły zawodowe w województwie lubuskim wykorzystują w celach promocyjnych mnogość

dostępnych rozwiązań, chociaż najczęściej decydują się na bezpośredni kontakt z gimnazjalistami

i ich rodzicami.

Współpraca z otoczeniem zewnętrznym

Współpraca z otoczeniem zewnętrznym szkół (firmami i instytucjami) w dużym stopniu ogranicza

się do realizacji praktycznej nauki zawodu (zajęć praktycznych i praktyk zawodowych).

Sporadycznie podejmowane są inne działania np. dopasowywanie kształcenia zawodowego do

potrzeb pracodawców, organizowanie klas patronackich, organizowanie staży dla uczniów.

Kontakty z pracodawcami mają także postać wycieczek dydaktycznych do zakładów pracy, wizyt

studyjnych, zapraszania przedsiębiorców na zajęcia szkolne, które realizowane są w ramach

pojedynczych lekcji lub różnego rodzaju imprez tematycznych np. „Tygodnia przedsiębiorczości”

czy „Dni otwartych szkoły”.

Wśród szkół, które częściej niż inne podejmują działania zmierzające do współpracy z otoczeniem

biznesowym wskazać można: Zespół Szkół Gastronomicznych w Gorzowie Wielkopolskim, Zespół

Szkół Budowlanych w Gorzowie Wielkopolskim, Zespół Szkół Mechanicznych w Gorzowie

Wielkopolskim, Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego „Elektryk” w Nowej Soli, Zespół

Szkół Elektronicznych i Samochodowych w Zielonej Górze i Zespół Szkół Samochodowych

w Żarach. Wspólną cechą wszystkich wymienionych szkół jest to, że prowadzą edukację

zawodową w najsilniej rozwiniętych gospodarczo miastach województwa lubuskiego.

Nawiązywanie współpracy i trwałych relacji z otoczeniem biznesowym nie jest możliwe bez

wsparcia organów prowadzących, nowoczesnych rozwiązań prawnych i instytucjonalnych czy

zmiany mentalności osób zarządzających szkołami i pracodawców.

Szansą dla szkół, szczególnie tych, które usytuowane są w powiatach przygranicznych jest

rozwijanie współpracy z pracodawcami niemieckimi. Nawiązanie stałej współpracy i praktyczne

kształcenie uczniów za granicą zwiększyłoby atrakcyjność tych szkół.

Mimo, że poszukiwaniem miejsc do odbycia praktyk zawodowych najczęściej zajmują się szkoły, to

udział samych uczniów i ich rodziców jest znaczny. Poszukiwanie i ustalanie miejsc praktyk przez

szkoły daje większe możliwości ich kontroli i budowanie ściślejszych relacji z pracodawcami, które

mogą owocować współdziałaniem na innych płaszczyznach.

Instytucje doskonalenia zawodowego nauczycieli w województwie lubuskim, stanowią dobrze

zorganizowany element systemu edukacyjnego. Świadczy o tym powszechność korzystania

z oferowanego wsparcia merytorycznego przez szkoły, jak i różnorodność proponowanych form

edukacyjnych.

Mapy Specjalistycznych Centrów Kształcenia Zawodowego w województwie lubuskim

Stworzony na podstawie analiz Kompleksowy Indeks Potencjału Szkoły wyznaczony dla obszaru

kształcenia pozwala określić, które ze szkół i placówek kształcenia zawodowego w województwie

lubuskim posiadają możliwości optymalnego rozwoju kształcenia i egzaminowania w danym

obszarze.

Dane pochodzące z tej części opracowania mogą być wykorzystywane przy planowaniu wsparcia

Centrów Kształcenia Zawodowego w regionie. Skojarzenie stopnia potencjału szkoły z danymi



15

demograficznymi i dotyczącymi rynku pracy pozwoli na optymalizacje planów rozwojowych

i unikanie błędów inwestycyjnych z pożytkiem dla rozwoju szkolnictwa zawodowego

w województwie lubuskim. W tym wypadku ważnym argumentem przy podejmowaniu decyzji

o lokalizacji takich placówek powinno być uwzględnianie współpracy między szkołami, aby w jak

najbardziej racjonalny sposób wykorzystać dostępny potencjał szkół.

Abstract

This report contains the results of a study entitled: "Diagnosis of the condition and prospects of

the development of vocational education in Lubuskie", implemented by Fundacja Obserwatorium

Społeczne "Inter Alia", on request of the Marshall’s Office of Lubuskie Voivodship. at the turn of

the 2014 and 2015. The study consisted of three stages. Stage I: the concept of information

requirements and a set of measurement tools for analyzing the status of vocational education in

Lubuskie (initial diagnosis of vocational education in the region, preparing tools and the

methodology of the study, a pilot research tools); Stage II: field studies based on methodological

tools accepted in stage I (this stage was conducted on request of Konwent Starostów

Województwa Lubuskiego); Stage III: the final report of the study, including the conclusions,

recommendations and mapa of subjects which can act as a vocational training centers in Lubuskie

(based on data obtained as a result of Stage II).

Objectives of the study

The main objective of the study was to analyze the current state and the possibilities of

development of vocational education in Lubuskie voievodship. Multidimensional data aggregation

enabled a comprehensive assessment of vocational education (the identification of the types of

schools and taught competitions; the characteristics of students and teachers, the cooperation

with the local environment, the characteristics of techno – and social base, the evaluation of the

school management and development plans; evaluation of the match of vocational education to

the needs of the local labor market). The summary of the analysis are Maps of Specialized

Vocational Education in Lubuskie. Maps can be used for the implementation of changes in the

education system to the emergence of organizational units which can act as a Vocational Training

Centers in the region.

Research Methodology

The research covered all vocational schools in Lubuskie - 62 public schools of youth education.

The basis for the analysis were the results of a research carried out with various methods and

techniques. The main source of information was the questionnaire for schools, in electronic form.

Information gained in this way have been supplemented by the opinions of headmasters obtained

during IDI interviews. Parallel to the reactive study, information has been collected from other

sources (analysis of desk research).



16

The results of the study

Demography

Vocational schools in Lubuskie are primarily local, which translates into the fact that demographic

analysis at the level of districts will be crucial for estimating demographic potential in the long-

term perspective.

Districts are varied due to the potential population, and therefore in the future, this factor should

be taken into account in the development plans of vocational education.

Due to the size of the population (in the age-group 16 - 19 years) Lubuskie region can be divided

into three types of districts: (a) with the greatest potential educational (Gorzow Wielkopolski,

district żarski, Zielona Góra, district zielonogórski, district nowosolski), (b) the average educational

potential (district żagański , gorzowski, świebodziński, krosnienski, międzyrzecki), (c) low

educational potential (district strzelecko - drezdenecki, słubicki, wschowski, sulęciński).

Demographic projections of the size of the population of secondary school students in Lubuskie

indicate3 that by 2020 the majority of districts can expect the downtrend. After the 2020 short

period of population growth (short-baby boom) starts, in 2025 the demographic situation will

return to the downward trend that will continue for the next 10 years.

It can be assumed that in the long-term perspective educational institutions will be faced with the

problem of decreasing of the number of candidates. The smaller number of students, the greater

the competition between education and, consequently, the greater need to restrict the activities

of some of them.

Negative demographic phenomena (especially the aging of the population) may have indirect

impact on vocational education. The growing proportion of older people will force schools to

dedicate their educational offer to provide services and goods to that age category.

The labor market

The business structure in Lubuskie is not varied at district level, so it is hard to point out

economical specialization of those districts;

There are important economical areas indentified in strategic documents: protecting the

environment and natural resources, cross-border cooperation, regional products, industry-related

sectors of wood and furniture, paper and food, and more and more active industries, such as

automotive, chemical and plastics manufacturing, building materials - including ceramics, as well

as electronic, textile and publishing, link, or metal.

By 2014, the unemployment rate in Lubuskie region was 12.6%4. The unemployment rate differs -

its lowest level is recorded in the capitals of the region, the highest in the district strzelecko-

drezdenecki. In the last year the unemployment rate tends to decline.

In recent years we can note the regular decrease of the percentage of graduates in the overall

structure of the unemployed.

3 Based on data of Central Statistical Office of Poland

4 ibidem



17

Analysis of the structure of competition in Lubuskie allowed to talk about the structural mismatch

in this regard (surplus professions advantage over scarce professions).

In the majority of vocational education institutions students are trained in competitions

recognized by the labor offices as the surplus professions.

There is slow increase of the share of deficit professions in the labor market, which creates

an opportunity to adjust and optimize the educational offer to it.

Characteristics of vocational schools in Lubuskie

Most schools in Lubuskie are techniques (57 of such and 46 basic vocational schools).

The largest range of education in the field of vocational education is available in Gorzow

Wielkopolski, Zielona Góra and district nowosolski.

The educational offer of vocational schools in Lubuskie covers the most common occupations in

the area of administrative and service, and at the same time is not carried out in the area of

medical education and artistic area.

Significantly the educational offer in Lubuskie multiply the same areas and directions in the same

functional areas (districts).

Students

In terms of the number of students, most vocational schools are a medium-sized facility where

are taught from 200 to 500 students.

Due to the structure of the origin of the students one can talk the vast majority of institutions are

schools with a range of local educators from 90 to 100% of the students from the school district.

There are few schools, where the number of candidates exceeds the number of available lines

of prepared places.

Teaching staff

Human potential (number of examiners, the number of examination allowances) dominates in

largest cities in the region. This is a natural process that could change when vocational training

centers locate outside major cities in the region.

There is an insufficient level of participation in the activities of vocational teachers retraining.

Only about 25% of vocational teachers was held in the last three years of work placements and

internships below 10% in the workplace.

Techno-base

Infrastructure necessary for the implementation of the educational process in schools is diversed -

not it is unecessary to have facilities to hold apprenticeship in all schools.

There are only four schools which declare having well-equipped techno-base.

Quality of hardware equipment in vocational schools is not suitable (usually outdated equipment

and solutions). Deficiencies in the techno-base refer to 159 teaching specialist workshops. On

average, schools report the need to supplement their base of 2-3 laboratories.



18

Social Infrastructure

Social infrastructure in Lubuskie vocational schools is not well developed - limited availability

of accommodation and catering facilities.

If schools had a base, it usually would have a complex nature (combined with catering and

accommodation facilities).

On the basis of the analyzes can be concluded that schools need to work together in the use of

their own accommodation and catering facilities when they want to meet the expectations of

their students and to improve the attractiveness of the school in recruitment.

Evaluation of school management

Lubuskie vocational schools are managed in different ways.

Although the majority of headmasters declares to use diagnosis of the situation on the local labor

market, in practice the diagnosis is limited to reading reports prepared by labor offices. Active

strategies in this field (to make their own assessments and searching for information) is

incidental.

Schools positively evaluate the level of matching its educational offer to the needs of the local

labor market. The limitations in this aspect refer to the specific, too specialized needs of

employers who are not familiar with the regulations governing the teaching process. Another

factor is the low quality level of school facilities.

To increase the attractiveness of vocational education and opportunities to broaden

competencies and skills by students and teachers most schools participate in externally funded

projects. As the benefit from thisproject schools can improve their technical infrastructure and

the exchange of experience, also in an international perspective.

Schools carry out the monitoring of graduates using the various channels of information - often

informal. Monitoring information acquired of graduates is not standardized, and the results can

only be considered as signals.

Career counseling is implemented in the vast majority of schools. It takes usually a form of

organized activities with the employment counselor, although there are situations that of

overtaking the duties of advisors by other school staff. It shows a lack of systemic solutions in

schools.

Vocational schools in Lubuskie use for promotional purposes multitude of solutions available, but

typically opting for direct contact with secondary school students and their parents.

Cooperation with the local environment

Cooperation with the outside of schools (companies and institutions) largely confined to the

implementation of the apprenticeship. Occasionally, other measures are taken, eg. matching

vocational training to the needs of employers, organizing patronage classes, organizing

internships for students.

Contacts with employers also have a form of educational trips to workplaces, study visits, inviting

entrepreneurs in school activities, which are implemented within a single lesson or a variety of

events such themes - "Entrepreneurship Week" and "Open School Days".



19

Schools which cooperate with business more often are: Culinary School in Gorzow Wielkopolski,

Team Building Schools in Gorzow Wielkopolski, Mechanical School in Gorzow Wielkopolski, Centre

for Vocational and Continuing Education "Electrician” in Nowa Sol, School of Electronic and

Automotive in Zielona Gora and Automotive Schools in Zary. A common feature of all of these

schools is that they run vocational education in the most economically developed towns in the

region of Lubuskie.

Networking and lasting relationships with the business environment is not possible without the

support of modern legal and institutional solutions that change the mentality of schools managers

and employers.

An opportunity for schools, especially those which are located in the border districts is to develop

cooperation with German employers. Establishing permanent cooperation and practical training

of students abroad increase the attractiveness of these schools.

Although the search for places to serve apprenticeships frequently deal with school, the share of

the students themselves and their parents is significant. Exploration and practice of setting the

school gives more control and build closer relationships with employers that may bear interaction

on other levels.

Teacher training institutions in Lubuskie, are well organized part of the educational system.

Evidenced by the prevalence of the use of professional support offered by schools and the

diversity of the proposed educational forms.

Maps of Specialized Vocational Training Centres in Lubuskie

Created on the basis of School Potential Index (KIPS) comprehensive analysis in comparison with

the area of education allows governments to specify which of the schools and vocational training

centers in Lubuskie have resources for optimal development of training and testing students in

this region.

Data from this part of the study can be used to support the establishment of Vocational Training

Centres in the region. The combination of the level of school potential with demographic data and

labor market data allows to optimized development plans. The decision-making process should

involve co-operation between schools, as the most rational factor of using the available potential

of schools.



20

1. Wprowadzenie

W ostatnich latach system szkolnictwa zawodowego stracił znaczenie i prestiż. Dynamiczne

przemiany edukacyjne, jakie dokonały i dokonują się w Polsce w okresie ostatnich dwóch dekad

dodatkowo pozwalają mówić o tym, że obszar szkolnictwa zawodowego cechuje brak

elastyczności i zbyt słabe powiązanie kierunków i form kształcenia z potrzebami rynku pracy.

Mamy tu do czynienia z sytuacją, kiedy to pracodawcy często narzekają na trudności ze

znalezieniem fachowców o odpowiednich kompetencjach zawodowych, a z drugiej strony młodzi

ludzie legitymujący się określonym wykształceniem są zatrudniani na stanowiskach, na których nie

mogą w pełni wykorzystać zdobytej podczas edukacji wiedzy i umiejętności. Szkolnictwo

zawodowe jest tym elementem systemu edukacji, który z wielu powodów w ostatnich latach

został najbardziej zaniedbany. Zmiany w edukacji koncentrowały się przede wszystkim na

kształceniu ogólnym. W rezultacie zmian sytuacji społeczno-gospodarczej, związanej z nasileniem

się procesów migracyjnych i wessaniem przez zachodnie rynki pracowników wykwalifikowanych,

w ostatnich latach zwiększyło się zapotrzebowanie na absolwentów kończących naukę w wielu

zawodach robotniczych.

Zmiana statusu szkolnictwa zawodowego, jak i związana z tym poprawa jakości kształcenia w tym

obszarze oraz działania na rzecz podniesienia atrakcyjności oferty edukacyjnej stały się istotnym

zadaniem w perspektywie całego kraju, a także regionów, co jest podkreślane w wielu

dokumentach strategicznych. Stąd też podejmowanych jest szereg działań w obszarze kształcenia

zawodowego o charakterze rewitalizacyjnym.

Kluczowym momentem zmian w szkolnictwie zawodowym jest reforma, która weszła w życie

1 września 2012 roku. Reforma ta wprowadziła szereg istotnych zmian, które mają zwiększyć

efektywność i skuteczność kształcenia zawodowego, poprawić jego jakość oraz lepiej

zharmonizować kształcenie zawodowe z rynkiem pracy. Wśród wielu zmian, jakie wygenerowały

zapisy ustawy warto wymienić aktualizację istniejącej klasyfikacji zawodów i dopasowanie jej do

Europejskich Ram Kwalifikacji, podział zawodów na kwalifikacje potwierdzane w procesie

kształcenia, możliwość uznawania kompetencji, modernizację podstawy programowej oraz

położenie nacisku na współpracę placówek oświatowych z pracodawcami i instytucjami rynku

pracy.

Dynamiczna sytuacja szkolnictwa zawodowego generuje potrzebę dokonania wielowymiarowej

diagnozy jego stanu, w celu określenia potencjału szkół zawodowych. Taką rolę pełni niniejsze

opracowanie.

Inicjatywa realizacji przedmiotowego badania powstała podczas Konwentu Starostów

Województwa Lubuskiego. Wynikała ona również z potrzeby utworzenia nowych, bądź

doposażenia istniejących Centrów Kształcenia Zawodowego w regionie, tak, by ich działalność

odpowiadała zapotrzebowaniu lokalnego rynku pracy, a także dawała możliwość pełnienia przez

nie funkcji ośrodków egzaminowania zawodowego. Realizacja badania rozpoczęła się

w listopadzie 2014r., a zakończyła w kwietniu 2015r. i obejmowała trzy etapy:

Etap I: opracowanie koncepcji zapotrzebowania informacyjnego wraz z zestawem

narzędzi pomiarowych służących analizie stanu kształcenia zawodowego w województwie



21

lubuskim (wstępna diagnoza szkolnictwa zawodowego w regionie, przygotowanie

narzędzi oraz metodologii realizacji badania, pilotaż narzędzi badawczych);

Etap II: przeprowadzenie badań terenowych;

Etap III: opracowanie raportu końcowego z badania, zawierającego wnioski,

rekomendacje oraz mapę jednostek mogących spełniać rolę centrów kształcenia

zawodowego w województwie lubuskim (na podstawie danych powstałych w wyniku

realizacji etapu II).

Etap II badania został zlecony i sfinansowany ze środków pochodzących z budżetów starostw

powiatowych. Procedura gromadzenia danych zakładała zebranie informacji ze szkół za pomocą

rozbudowanego narzędzia (ankiety). Informacje uzyskane w ankietach zostały uzupełnione

opiniami uzyskanymi od dyrektorów szkół w trakcie wywiadów pogłębionych. Tłem i narzędziem

weryfikacji niektórych informacji były dane zastane.

Realizacja przedmiotowego badania stanowi źródło informacji dotyczącej obecnej sytuacji

szkolnictwa zawodowego w województwie lubuskim oraz możliwości jego rozwoju w kontekście

perspektywy finansowej na lata 2014-2020.

Niniejszy raport składa się z trzech głównych części. W pierwszej opisane zostały podstawowe

założenia metodologiczne realizowanych badań, w drugiej znalazły się wyniki badania w podziale

na obszary tematyczne wynikające z przyjętego schematu metodologicznego. Trzecia część to

wnioski z badania oraz wykaz rekomendacji, których wdrożenie wpisuje się w założenia

Regionalnego Programu Operacyjnego – Lubuskie 2020. Raport uzupełniają załączniki zawierające

wzory narzędzi badawczych oraz wykaz informacji ważnych dla uzyskania pełniejszego obrazu

sytuacji szkolnictwa zawodowego w województwie lubuskim.

2. Opis zastosowanej metodologii oraz źródła informacji

wykorzystywane

w badaniu

2.1. Cele diagnozy

Głównym celem badania było dokonanie pogłębionej analizy dotyczącej obecnego stanu oraz

możliwości rozwoju lubuskiego szkolnictwa zawodowego. Wielowymiarowa agregacja danych

umożliwiła dokonanie kompleksowej oceny szkolnictwa zawodowego, ze szczególnym

uwzględnieniem obszarów wymagających wprowadzenia zmian.

Cele szczegółowe sformułowane w badaniu to:

identyfikacja typów szkół zawodowych dla młodzieży i osób dorosłych oraz określenie

potencjału kierunków kształcenia w poszczególnych zawodach (obszarach/specjalizacjach) na

terenie województwa lubuskiego;

określenie potencjału edukacyjnego placówek kształcenia zawodowego pod względem liczby

uczniów, kadry, egzaminatorów, a także wyposażenia specjalistycznego;

określenie zakresu i rodzaju współpracy szkół zawodowych z pracodawcami z terenu

województwa lubuskiego;



22

charakterystyka zaplecza edukacyjnego placówek kształcenia zawodowego w województwie

lubuskim (zakwaterowanie, zaplecze gastronomiczne, itd.);

wskazanie potrzeb i planów rozwojowych szkół z uwzględnieniem ich specyfiki;

określenie stopnia dopasowania oferty kształcenia zawodowego do potrzeb lokalnego rynku

pracy.

Diagnoza stanowi jednocześnie podstawę do nakreślenia map Specjalistycznych Centrów

Kształcenia Zawodowego w województwie lubuskim. Mapy mogą służyć podmiotom

odpowiedzialnym za wdrażanie zmian w systemie szkolnictwa do wyłonienia jednostek

organizacyjnych mogących spełniać rolę Centrów Kształcenia Zawodowego.

2.1.1. Główne problemy (pytania) badawcze

Realizacja przyjętych celów została poprzedzona sformułowaniem głównych problemów (pytań)

badawczych korespondujących z nimi. Odpowiedzi na poniżej wskazane pytania stanowią

podstawę nakreślenia diagnozy sytuacji szkolnictwa zawodowego w województwie lubuskim:

Jaki jest potencjał kształcenia zawodowego w województwie lubuskim? (liczba szkół, wykaz

zawodów i kwalifikacji jakie można uzyskać kształcąc się na tym terenie)

Jaka jest struktura kadry dydaktycznej szkół? Czy posiadana kadra pozwala w pełni realizować

proces kształcenia zawodowego? Jaki jest potencjał egzaminatorów w danej placówce? (liczba

egzaminatorów, posiadane przez nich uprawnienia)

Jak można zdefiniować jakość kształcenia szkół zawodowych w województwie lubuskim?

Jak można scharakteryzować strukturę uczniów pod względem kilku kluczowych cech, jak typ

kształcenia, miejsce zamieszkania?

Jak można scharakteryzować współpracę szkół zawodowych z partnerami zewnętrznymi? Jaki

udział w procesie kształcenia zawodowego ma otoczenie biznesowe oraz instytucjonalne?

Jak można scharakteryzować strukturę zaplecza noclegowego i gastronomicznego placówek

oświatowych?

Jakie są preferowane kierunki rozwoju placówek oraz oczekiwania szkół pod względem

modernizacji wyposażenia oraz wprowadzenia zmian w ofercie edukacyjnej?

Jakie są strategie zarządzania placówką kształcenia zawodowego? Jakie czynniki decydują

o uruchamianiu nowych kierunków? Czy prowadzone są analizy sytuacji na lokalnym rynku

pracy i monitorowane losy absolwentów?

Jak można scharakteryzować sytuację na lokalnym (regionalnym) rynku pracy w kontekście

dostosowania oferty kształcenia zawodowego do potrzeb pracodawców? Jak można

przedstawić strukturę zawodów (zawody nadwyżkowe/ zawody deficytowe)?

Jaka jest struktura demograficzna młodzieży ponadgimnazjalnej i jakie są prognozy

demograficzne w tym zakresie?

2.2. Metodologia badań

Stworzenie diagnozy bazuje na wskazaniu obszarów związanych z funkcjonowaniem szkolnictwa

zawodowego w województwie lubuskim. Obszary te odzwierciedlają główne cele wskazane

w opracowaniu. Każdy z obszarów składa się z kilku wyróżnionych kategorii zmiennych. Aby móc



23

opisać wartości poszczególnych zmiennych i na tej podstawie dokonać późniejszych analiz

wyróżniono baterię wskaźników w postaci odpowiedzi na szczegółowe pytania. Informacje dla

każdego obszaru zostały uzyskane za pomocą wielu metod, technik i narzędzi badawczych.

W przypadku każdego z obszarów zostały wskazane odpowiednie narzędzia badawcze.

Szczegółową charakterystykę zaproponowanego zestawu zmiennych i wskaźników przedstawiono

w tabeli.

Tabela 2. Obszary analiz, zmienne i wskaźniki Obszar Kategorie Wskaźniki Technika

badania

Informacje ogólne Typ placówki

Zawody, w jakich szkoła kształci

Obszary kształcenia

Kwalifikacje zawodowe

Jaki szkoła oferuje typ kształcenia?

(poziom: ZSZ, Technikum, Kursy

kwalifikacyjne)

Ankieta dla

szkół, Analiza

desk research

W jakich zawodach szkoła oferuje

kształcenie?

Ankieta dla

szkół, Analiza

desk research

Jakie kwalifikacje zawodowe

uzyskuje się w szkole?

Ankieta dla

szkół, Analiza

desk research

W jakich obszarach szkoła kształci?

Ankieta dla

szkół, Analiza

desk research

Czy szkoła stosuje przedmiotowy

czy modułowy system kształcenia?

Ankieta dla

szkół, Analiza

desk research

Jakość kształcenia Zdawalność egzaminów zawodowych

Ewaluacja procesu kształcenia

Oferta dodatkowych zajęć zawodowych przez uczniów

Zdawalność egzaminów maturalnych na poziomie technikum

Jaka jest dynamika zdawalności

egzaminów zawodowych w

perspektywie 2013-14 (perspektywa

ogólna)?

Analiza desk

research

Czy prowadzone są badania

ewaluacyjne dotyczące jakości

kształcenia w placówce?

Wywiady IDI

Czy są oferowane dodatkowe

zajęcia, pozwalające zdobywać

umiejętności praktyczne w szkole?

Ankieta dla

szkół, wywiady

IDI

Jak można scharakteryzować

zdawalność egzaminów

maturalnych (ogółem i z

uwzględnieniem podziału

przedmiotów na: j. polski, j. obce

oraz matematykę)?

Analiza desk

research



24

Kadra Liczba uprawnień zawodowych

Liczba nauczycieli uprawnionych do egzaminowania

Zakres uprawnień egzaminatorów

Jaka jest struktura nauczycieli

zawodu w szkole?

Ankieta dla

szkół, analiza

desk research

Jaka jest liczba nauczycieli zawodu? Ankieta dla

szkół, analiza

desk research

Jaka jest liczba egzaminatorów? Ankieta dla

szkół, analiza

desk research

Czy można wskazać braki kadrowe

w szkole? Jakie?

Wywiady IDI

W jaki sposób rekrutuje się

nauczycieli zawodu?

Wywiady IDI

Jaka jest liczba uprawnień

zawodowych poszczególnych

nauczycieli?

Ankieta dla

szkół

Czy zatrudniona kadra zapewnia

kształcenie na wszystkich

kierunkach?

Wywiady IDI

Uczniowie Rekrutacja

Liczba uczniów w poszczególnych rocznikach

Jaka jest dynamika przyjęć na

poszczególne kierunki kształcenia

(zawody) w latach 2012-14?

Ankieta dla

szkół, analiza

desk research

Jaka jest struktura uczniów ze

względu na miejsce zamieszkania?

Ankieta dla

szkół, analiza

desk research

Baza dydaktyczna Wyposażenie sal do nauki

Wyposażenie sal egzaminacyjnych

Ocena bazy dydaktycznej szkoły

Czy baza dydaktyczna

szkoły/placówki jest zgodna z

warunkami realizacji kształcenia w

zawodzie określonymi

w podstawie programowej

kształcenia w zawodach?

Ankieta dla

szkół, Analiza

desk research

Jak wiele sal egzaminacyjnych

posiada szkoła? Jeśli nie posiada to

gdzie odbywają się egzaminy?

Ankieta dla

szkół

Jak oceniana jest baza dydaktyczna

szkoły?

Wywiady IDI

Współpraca

z partnerami

i otoczeniem

zewnętrznym

Kształcenie praktyczne

Liczba podpisanych umów z przedsiębiorcami

Współpraca z placówkami doskonalenia nauczycieli

Czy i w jakim zakresie szkoła

współpracuje z innymi szkołami?

Ankieta dla

szkół, Wywiady

IDI Czy i w jakim zakresie szkoła

współpracuje z przedsiębiorcami?

Czy planowane są jakieś działania w

tym aspekcie?

Ankieta dla

szkół, Wywiady

IDI



25

Charakter współpracy z podmiotami partnerskimi

W jakich miejscach uczniowie

odbywają praktyczną naukę

zawodu? Jaka jest liczba takich

miejsc? Jaki charakter ma

praktyczna nauka zawodu?

Ankieta dla

szkół, Wywiady

IDI

Czy szkoła współpracuje z placówką

doskonalenia nauczycieli?

Wywiady IDI

Czy przedsiębiorcy biorą udział

w przygotowaniu oferty

kształcenia?

Ankieta dla

szkół, Wywiady

IDI

Czy pracodawcy uczestniczą

w procesie dydaktycznym (uczą

zawodu)?

Ankieta dla

szkół, Wywiady

IDI

Zarządzanie

placówką

Czynniki decydujące o oferowanych kierunkach kształcenia

Uwzględnianie w procesie przygotowania oferty dydaktycznej sytuacji na lokalnym rynku pracy

Plany dotyczące uruchamiania kierunków w przyszłości

Monitoring sytuacji absolwentów

Promocja szkoły

Doradztwo zawodowe

Co decyduje o kształcie oferty

kierunków nauczania (oraz

oferowanych zawodów)?

Wywiady IDI

Czy szkoła diagnozuje sytuację na

lokalnym rynku pracy?

Wywiady IDI

Jak często modyfikuje się ofertę

kształcenia?

Wywiady IDI

Czy uwzględnia się opinie

podmiotów zewnętrznych

(np. powiatowej rady rynku pracy)?

Wywiady IDI

Czy konsultuje się ofertę kształcenia

na poziomie ponadszkolnym?

(powiat, województwo)

Wywiady IDI

Jakie kierunki (zawody) oferowano

w przeszłości? Dlaczego

zrezygnowano

z kształcenia na kierunkach już

zamkniętych?

Wywiady IDI

Czy w szkole prowadzone są

badania losów absolwentów? W jaki

sposób?

Ankieta dla

szkół, wywiady

IDI

Czy w szkole zatrudniony jest

doradca zawodowy lub jego zadania

powierzane są wychowawcy,

nauczycielowi, innemu specjaliście?

Wywiady IDI

Czy w szkole funkcjonuje

wewnątrzszkolny system doradztwa

zawodowego?

Wywiady IDI

W jaki sposób szkoła promuje swoją

ofertę kształcenia?

Wywiady IDI



26

Czy szkoła uczestniczy w realizacji

projektów dofinansowywanych

zewnętrznie od 2012 roku? W jakich

projektach? Czy szkoła realizuje

projekty sama czy w partnerstwie?

Ankieta dla

szkół, wywiady

IDI

Zaplecze socjalne Zaplecze gastronomiczne

Zaplecze noclegowe

Czy szkoła dysponuje zapleczem

gastronomicznym? Jaka jest liczba

placówek gastronomicznych, takich

jak szkolne bary i stołówki?

Ankieta dla

szkół, analiza

desk research

Czy i jaką liczbą placówek

noclegowych lub mogących

kwaterować uczniów (internaty,

bursy) dysponuje szkoła?

Ankieta dla

szkół, analiza

desk research

Jak szkoła radzi sobie w sytuacji

braku zaplecza noclegowego

i gastronomicznego?

Wywiady IDI

Demografia Potencjał ludnościowy

w kategorii wiekowej

młodzieży

ponadgimnazjalnej

Prognozy demograficzne

Jak można scharakteryzować

potencjał demograficzny młodzieży

gimnazjalnej

i ponadgimnazjalnej w powiecie?

Analiza desk

research

Jakie są prognozy demograficzne do

2035 roku dla tej kategorii

wiekowej?

Analiza desk

research

Rynek pracy Poziom bezrobocia i jego dynamika

Zawody nadwyżkowe i deficytowe

Otoczenie biznesu

Jak można scharakteryzować liczbę

i strukturę przedsiębiorstw

w powiecie?

Analiza desk

research

Jakie jest zapotrzebowanie na

pracowników w określonych

zawodach na lokalnym rynku pracy?

Jakie zawody można określić jako

deficytowe

i nadwyżkowe na podstawie analizy

ofert pracy?

Analiza desk

research

Jaki jest poziom bezrobocia

w powiecie? Jak można określić jego

dynamikę?

Analiza desk

research

Posługiwanie się taką strukturą informacyjną umożliwiło agregację danych na poziomie

jednostkowym (kwalifikacje, zawody, obszary, szkoły kształcące zawodowo), poziomie

powiatowym, a w konsekwencji na poziomie wojewódzkim (w zależności od potrzeb

analitycznych).

Gromadzenie danych empirycznych trwało od 17 grudnia 2014 roku do 31 stycznia 2015 roku.

Okres prowadzenia badania przypadł więc na czas wolny od zajęć szkolnych oraz czas egzaminów

kwalifikacyjnych. Dane uzyskane w badaniu mają charakter pierwotny. Zostały uzyskane na

podstawie zabezpieczonego narzędzia elektronicznego (ankiety dla szkół). Traktuje się je jako

wiarygodne i na ich podstawie dokonana została większość analiz.



27

2.3. Metody i techniki badawcze

Dane na potrzeby modelu analitycznego zostały pozyskane przy pomocy triangulacji

następujących metod i technik badawczych:

A. badanie desk research;

B. badanie ankietowe przeprowadzone we wszystkich szkołach zawodowych;

C. wywiady z dyrektorami szkół zawodowych.

Badanie desk research Analiza źródeł wtórnych (ang. desk research) to metoda służąca zebraniu i analizie danych

dotyczących wybranego problemu bez konieczności podejmowania pracy „w terenie”. Badanie

opiera się na analizie materiałów zastanych, ogólnodostępnych, pochodzących z takich źródeł, jak

publikacje książkowe, artykuły w prasie i czasopismach tematycznych czy też strony internetowe.

Pomocne są też dane udostępniane na specjalną prośbę przez rozmaite instytucje, takie jak

starostwa państwowe, uczelnie, firmy badawcze i organizacje branżowe. Wszystkie materiały

przed włączeniem do badań zostają poddane sprawdzeniu pod kątem ich rzetelności,

wiarygodności i aktualności. Wyniki uzyskane w trakcie analizy desk research posłużyły do

realizacji dalszych etapów badania.

Baza danych wtórnych została przygotowana na podstawie:

obowiązujących w analizowanym okresie przepisów prawnych, ze szczególnym

uwzględnieniem ustawy o systemie oświaty;

źródeł publikowanych, tj. raportów i sprawozdań z badań, publikacji GUS, roczników

statystycznych, raportów Eurydice, publikacji książkowych oraz artykułów w czasopismach;

baz danych, tj. Banku Danych Lokalnych GUS oraz Systemu Informacji Oświatowe SIO;

publikacji internetowych na stronach: Ministerstwa Edukacji Narodowej (MEN), Ministerstwa

Pracy i Polityki Społecznej (MPiPS), Centralnej Komisji Egzaminacyjnej (CKE), okręgowych

komisji egzaminacyjnych, Ośrodka Rozwoju Edukacji (ORE), Internetstats, wojewódzkich

urzędów pracy, Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubuskiego (wyniki badań

ewaluacyjnych przeprowadzonych na zlecenie Departamentu Europejskiego Funduszu

Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013).

A. Badanie ankietowe

Ankieta to technika używana w naukach społecznych, posługująca się narzędziem zwanym

kwestionariuszem. Jest specyficzną, pisemną formą wywiadu, należącą do badań

skategoryzowanych, które są ściśle określone przez zespół reguł i zasad właściwych dla

określonego badania. Badanie ankietowe w ramach projektu zostało wykonane za pomocą

kwestionariusza rozesłanego elektronicznie do wszystkich szkół zawodowych w województwie

lubuskim. Osobą odpowiedzialną za wypełnienie ankiety był dyrektor szkoły, bądź inna, wskazana

przez niego osoba.

B. Wywiady IDI

Jest to jakościowa metoda zbierania informacji. Wywiad może mieć różny charakter, a jego celem

jest uzyskanie bardziej pogłębionych informacji na interesujący badacza temat. W prowadzonym



28

badaniu wywiady IDI zostały zrealizowane w formie elektronicznej. W tym przypadku ważne było

poznanie opinii, oczekiwań i planów dyrektorów szkół zawodowych na temat rozwoju danej

placówki. Tego typu badanie – realizowane z wykorzystaniem listy dyspozycji, ale z naciskiem na

swobodę wypowiedzi pozwoliło na pogłębienie analiz dotyczących szkół, uzyskanych w trakcie

badania ankietowego.

2.4. Próba badawcza i procedura realizacji badania

Próba do badania miała charakter wyczerpujący. Ze względu na charakter dokonywanej diagnozy

w badaniu wzięli udział przedstawiciele wszystkich szkół i placówek zawodowych w województwie

lubuskim – w sumie 62 podmioty (wykaz szkół znajduje się w tabeli 1).

Realizacja przedmiotowego zamówienia składała się z trzech etapów. Etap I polegał na stworzeniu

koncepcji modelu analitycznego diagnozy szkolnictwa zawodowego w województwie lubuskim,

zawierającego zestaw podstawowych pytań badawczych oraz propozycję wykorzystania

określonych narzędzi badawczych. Koncepcja ta została stworzona w postaci raportu

metodologicznego. Zapisy zawarte w tym dokumencie stanowiły podstawę realizacji II etapu

badania (zleconego i sfinansowanego przez Konwent Starostów Województwa Lubuskiego). Etap

ten w całości związany był z gromadzeniem wielowymiarowych danych i stworzeniem na tej

podstawie baz danych. Realizację fazy terenowej poprzedziły listy zapowiednie wysyłane do

wszystkich szkół i placówek kształcenia zawodowego przez przedstawicieli Konwentu Starostów.

Następnie do szkół zostały wysłane zaproszenia do udziału w badaniu z informacją o jego randze

i celu. Na postawie dostępnej bazy teleadresowej wysłano elektroniczne narzędzia do dyrektorów

szkół wraz z kompletem narzędzi (token do logowania, instrukcja). W sytuacji braku reakcji ze

strony szkoły (wynikającej bądź z problemów technicznych, bądź motywacyjnych) kontaktowano

się z dyrektorami szkół z bezpośrednią prośbą o wzięcie udziału w badaniu. W procesie

motywowania dyrektorów do przystąpienia do projektu nieocenioną rolę odegrali przedstawiciele

Konwentu Starostów. W trakcie oczekiwania na całościowy materiał ze szkół, dokonywano

kwerendy budując zestawienie najważniejszych danych o charakterze zastanym. W wyniku tych

działań stworzone zostały trzy bazy danych – baza danych z ankiet, baza informacji z wywiadów

oraz bazy danych desk research zawierające informacje kategoryzowane w analizowanych

obszarach. Bazy danych zostały wykorzystane do stworzenia niniejszego raportu końcowego (etap

III) i stworzenia map Specjalistycznych Centrów Kształcenia Zawodowego w województwie

lubuskim.

2.5. Metodologiczne zasady przekształcania danych

Podstawowym problemem w ocenie wskazanych wymiarów pracy szkoły wydaje się być

subiektywizm. Proces poszukiwania miar służących do wartościowania jakości pracy szkoły łączy

się ściśle z metodologią badań i dążeniem do jak największej obiektywizacji ich wyników. Dlatego

zapewnienie metodologicznej poprawności pomiaru wymagało przyjęcia kilku założeń zgodnych

z „zasadą transformacji danych”:

wprowadzono do baz danych wartości zmiennych wyrażone liczbowo;



29

z wartości tych wyliczano miary statystyczne (np. średnią, medianę itd.) oraz służyły one do

konstruowania szczegółowych i ogólnych indeksów opisujących badane zmienne w niektórych

obszarach badawczych;

w innych obszarach badawczych grupowanie wartości zmiennych miało charakter

kategorialny lub porządkowy dlatego użyto tu indeksów porządkowych;

indeksy wyliczane dla obszarów, gdzie dane występowały w formie liczbowej zamieniono na

indeksy porządkowe w celu zachowania zgodności z indeksami obszarów, gdzie występowały

dane kategorialne i porządkowe;

indeks opisujący globalną ocenę danej placówki kształcenia zawodowego (podsumowujący)

sporządzono jako indeks porządkowy.

3. Opis wyników badania, ich analiza i interpretacja

3.1. Demografia

Obserwowane i przewidywane zmiany ludnościowe mają i nadal będą miały wpływ na wiele

aspektów życia mieszkańców województwa lubuskiego. Procesy demograficzne w największym

stopniu wpływają na rynek pracy, system opieki zdrowotnej, system oświatowy i system

emerytalno-rentowy. W tym kontekście najważniejszymi informacjami dla systemu edukacyjnego

jest wielkość populacji, edukacyjnych grup wiekowych, ich dynamika i przewidywany stan

w perspektywie kilku czy kilkudziesięciu lat (prognozy demograficzne). Organy prowadzące szkół

i władze oświatowe, muszą włączyć analizy demograficzne w system zarządzania placówkami do

budowania lepszych strategii funkcjonowania oświaty na poziomie zawodowym. Wiedza

dostarczana przez demografów w dłuższej perspektywie pozwala lepiej planować funkcjonowanie

szkół, z drugiej strony w pewnym zakresie informuje o możliwościach otwierania nowych

kierunków.

Analiza desk research wykazała, że najczęściej dokumenty strategiczne powiatów (strategie)

w częściach poświęconych oświacie w sposób bardzo ogólny odnoszą się do prognoz

demograficznych. W jednej z wyżej wymienionych strategii można przeczytać, że prognoza

demograficzna wskazuje na postępujący proces starzenia się społeczeństwa, który powinien

znaleźć odzwierciedlenie w kreowaniu polityki edukacyjnej oraz społecznej. Brak jest jednak

w strategiach konkretnych szacunków potencjału uczniowskiego w perspektywie najbliższej

dekady czy dalszej, co z kolei utrudnia tworzenie planów oświatowych ściśle powiązanych

z przyszłą sytuacją demograficzną.

Zaprezentowane niżej analizy odnoszą się do wszystkich niezbędnych wskaźników

demograficznych, które pozwolą na charakterystykę stanu populacji uczniów szkół

ponadgimnazjalnych w województwie lubuskim, a także we wszystkich powiatach.

Prowadzone analizy uwidaczniają, że uczniowie szkół zawodowych rekrutują się przede wszystkim

z obszarów najbliżej położonych względem badanych placówek oświatowych. Niemal w każdym

przypadku „promień oddziaływania szkoły” jest podobny i najczęściej sięga około 20 kilometrów.

Można mówić o lokalnym charakterze zdecydowanej większości szkół. Wyjątek stanowi Zespół

Szkół Leśnych w Rogozińcu, w którym tylko 18% uczniów pochodzi z terenu powiatu

świebodzińskiego, na którym znajduje się szkoła, 32% z powiatów sąsiadujących, a z innych



30

terenów 50% uczniów. Zespół Szkół Leśnych jest szkołą specyficzną ze względu na specjalność

w jakiej kształci5. Warto jeszcze zwrócić uwagę na dwa miasta na prawach powiatu: Gorzów

Wielkopolski i Zieloną Górę. Ze względu na wielkość tych miast i wszechstronne funkcje jakie

pełnią, stanowią naturalne centra edukacyjne województwa lubuskiego. Usytuowane w obu

miastach szkoły zawodowe, przyciągają relatywnie najwięcej uczniów z sąsiadujących powiatów

i dalszych obszarów. Z nieco innych względów na tle pozostałych wyróżnia się także powiat

wschowski. Najwięcej, bo 29%, uczniów chodzących do szkół zawodowych w tym powiecie,

rekrutuje się z powiatów innego województwa. Ta specyfika jest konsekwencją usytuowania

geograficznego powiatu, graniczącego z Wielkopolską i Dolnym Śląskiem. Stąd wyznaczając

poziom odniesienia ustalono, że analizy populacji powiatów i województwa będą najbardziej

adekwatne, ponieważ młodzież uczęszczająca do szkół, rekrutuje się z tych terenów.

Źródłem informacji wykorzystanych w tej części opracowania są dane Głównego Urzędu

Statystycznego, uzupełnione przez informacje pochodzące z ankiet dla szkół (etap II badania).

Wykres 1. Obszary, z których rekrutują się uczniowie szkół zawodowych.

Źródło: Opracowanie własne

5 W Polsce jest 11 szkół leśnych, z których dwie znajdują się na terenie województwa lubuskiego (Rogoziniec,

Starościn)

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

żarski

żagański

zielonogórski

Zielona Góra

wschowski

świebodziński

sulęciński

strzelecko-drezdenecki

słubicki

nowosolski

międzyrzecki

krośnieński

Gorzów Wielkopolski

gorzowski

95

88

98

66

65

58

87

94

91

95

90

92

56

77

4

7

2

24

6

25

10

0

7

4

7

8

28

12

1

5

0

10

29

17

3

6

2

1

3

0

16

11

z terenu powiatu w którym zanajduje się szkoła

z terenu ościennych lubuskich powiatów

z pozostałych obszarów



31

3.1.1. Demografia powiatów – stan obecny i uwidocznione procesy

Województwo lubuskie pod względem ludnościowym jest jednym z najmniejszych w Polsce,

zamieszkiwane jest przez nieco ponad milion mieszkańców (1 mln 21 tys. 470 osób)6. W ostatniej

dekadzie wielkość populacji utrzymywała się na zbliżonym poziomie (między rokiem 2004 a 2013

zwiększyła się tylko o 12 tys. 302 osoby)7. Powiaty w województwie lubuskim są dość mocno

zróżnicowane ze względu na potencjał ludnościowy. Największe w roku 20138 były miasta na

prawach powiatu Gorzów Wielkopolski i Zielona Góra, następnie powiat żarski, zielonogórski,

nowosolski i żagański. Analizując dynamikę ludnościową w powiatach w ciągu ostatnich dziewięciu

lat, tak jak w przypadku całego województwa można mówić o dużej stabilności wielkości

populacji. Pod względem dynamiki przyrostu populacji, wyróżniają się powiaty gorzowski (wzrost

o 8,8%) i zielonogórski (wzrost o 6,7%). Głównym czynnikiem powiększania liczebności tych

populacji były migracje z Gorzowa Wielkopolskiego i Zielonej Góry do najbliżej położonych

miejscowości podmiejskich. Zestawienie potencjału ludnościowego i badanych szkół, daje

możliwość określenia liczby mieszkańców przypadających na jedną placówkę szkolnictwa

zawodowego. Wskaźnik jest także dość mocno zróżnicowany.

Tabela 3. Stosunek wielkości populacji powiatów w województwie lubuskim w latach 2004 i 2013

Powiaty 2004 2013

Stosunek

2013/2004

Liczba

zespołów

szkół

Liczba

mieszkańców

na 1 szkołę

zawodową

m. Gorzów Wielkopolski 125578 124344 99,0 10 12434,4

m. Zielona Góra 118516 118405 99,9 7 16915,0

żarski 99093 99088 99,9 7 14155,4

zielonogórski 88935 94919 106,7 1 94919,0

nowosolski 86793 87727 101,0 7 12532,4

żagański 82615 81803 99,0 5 16360,6

gorzowski 64673 70376 108,8 3 23458,6

międzyrzecki 58335 58697 100,6 5 11739,4

krośnieński 56813 56627 99,6 3 18875,6

świebodziński 56213 56546 100,5 3 18848,6

strzelecko-drezdenecki 50356 50418 100,1 3 16806,0

słubicki 46919 47318 100,8 4 11829,5

wschowski 38939 39434 101,2 3 13144,6

sulęciński 35390 35768 101,0 1 35768,0

woj. lubuskie 1009168 1021470 101,2 62 16475,3

Źródło: GUS (stat.gov.pl), Bank Danych Lokalnych, Portret terytorium

6 Źródło: Główny Urząd Statystyczny, Bank Danych Lokalnych (bdl.stat.gov.pl)

7 tamże

8 tamże



32

W analizach dotyczących szkół zawodowych, skoncentrowano się na edukacyjnych grupach

wiekowych. Poniżej przedstawiono analizę trendu zmian w edukacyjnej grupie wiekowej (15 - 19

lat) w latach od 2004 do 2013.

Najbardziej liczne ze względu na wyróżnioną kategorię wiekową są ponownie miasta Gorzów

Wielkopolski i Zielona Góra, które łącznie z powiatami gorzowskim i zielonogórskim dysponują

największym potencjałem9. Łączenie tych obszarów jest o tyle uzasadnione, że dyrektorzy szkół

znajdujących się na terenie dwóch największych lubuskich miast deklarowali, że ich uczniowie

rekrutują się często z obszarów sąsiednich powiatów. Następnie lokuje się powiat żarski,

nowosolski i żagański. Najmniejszymi są wschowski i sulęciński. Potencjał ten przekłada się na

liczbę szkół zawodowych.

W ostatnim dziesięcioleciu zmiany w liczbie potencjalnych uczniów w szkołach

ponadgimnazjalnych (15 – 19 lat), w tym zawodowych były wyraźne i charakteryzowały się dużym

uszczupleniem tej populacji. W analizowanym czasie ubyło średnio około 30% uczniów10. Na taki

stan rzeczy składa się kilka przyczyn: tak zwane falowanie demograficzne – wyże i niże,

ograniczenie przyrostu naturalnego (rodzi się mniej dzieci) i migracje, które w skali województwa

w kategorii wiekowej 15 – 39 lat charakteryzują się największymi wartościami ujemnymi.

Tabela 4. Stosunek wielkości populacji edukacyjnej grupy wiekowej 15 – 19 lat w powiatach województwa

lubuskiego w latach 2004 i 2013

Powiaty ranga 2004 ranga 2013 Stosunek

2013/2004

gorzowski 7 5430 7 4326 79,6

Gorzów Wielkopolski 1 9586 1 5828 60,7

krośnieński 10 4667 9 3352 71,8

międzyrzecki 8 5124 10 3165 61,7

nowosolski 5 6891 5 5122 74,3

słubicki 12 4213 12 2866 68,0

strzelecko-drezdenecki 11 4318 11 2914 67,4

sulęciński 14 2883 14 2055 71,2

świebodziński 9 4940 8 3361 68,0

wschowski 13 3473 13 2433 70,0

Zielona Góra 2 8530 4 5580 65,4

zielonogórski 4 7609 3 5744 75,4

żagański 6 6863 6 4653 67,7

żarski 3 8145 2 5791 71,0

Źródło danych: GUS (stat.gov.pl), Bank Danych Lokalnych, Portret terytorium

9 Źródło: Główny Urząd Statystyczny, Bank Danych Lokalnych (bdl.stat.gov.pl)

10 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS Bank Danych Lokalnych (bdl.stat.gov.pl)



33

Powyższe dane odnosiły się ogólnie do kategorii wiekowej w powiatach, bez wskazywania typu

szkoły, do której uczęszczają uczniowie. Założono, że przez analizowane lata proporcjonalnie

ubywało uczniów we wszystkich typach szkół, przy czym szkoły zawodowe (szczególnie zasadnicze

szkoły zawodowe) w największym stopniu odczuwały skutki zmniejszania się populacji 15 – 19

latków. Jest to konsekwencją rosnących aspiracji edukacyjnych młodzieży, która coraz częściej

chce osiągać wykształcenie na poziomie średnim lub wyższym. Powodem takiego stanu rzeczy,

mogła być także migracja do techników uczniów, którzy w wyniku zmian w prawie oświatowym

nie mogli podjąć nauki w liceach profilowanych.

Poniżej przedstawiono dane dotyczące uczniów zasadniczych szkół zawodowych i techników

w województwie lubuskim. Trend spadkowy jest wyraźny w przypadku techników i zasadniczych

szkół zawodowych, populacja uczniów w tych szkołach od roku 2009/2010 regularnie się

zmniejszała. Taka sytuacja szczególnie dotyka zasadnicze szkoły zawodowe, tutaj w analizowanych

latach ubyło 21,6% uczniów, podczas gdy w technikach 11,4%.

Wykres 2. Liczba uczniów techników i zasadniczych szkół zawodowych w województwie lubuskim w wyróżnionych latach szkolnych

Źródło: GUS, Oświata i wychowanie w roku szkolnym 2009/2010, 2010/2011, 2011/2012, 2012/2013,

2013/2014.

Ponieważ problem w największym stopniu dotyka zasadniczych szkół zawodowych,

przeanalizowano

te zmiany w każdym powiecie województwa lubuskiego. Powiaty różnią się wyraźnie od siebie

natężeniem zmniejszania się liczebności uczniów, najmniejszy odsetek odnotowano w powiecie

gorzowskim (0,4%) w Zielonej Górze (11,6%), powiecie wschowskim (12,9%) i żagańskim (13,8%).

Największe problemy z odpływem uczniów z zasadniczych szkół zawodowych w badanym okresie

odnotowano w powiecie słubickim (42,2%), sulęcińskim (37,4%), krośnieńskim (36,7%) i żarskim

(33,5%).

23198 22977 22240 20987

19872

6677 6316 6009 5641 5235

16521 16661 16231 15346 14637

0

5000

10000

15000

20000

25000

lata 2009/2010

lata 2010/2011

lata 2011/2012

lata 2012/2013

lata 2013/2014

Ogółem

ZSZ

Technika



34

Tabela 5. Stosunek liczby uczniów zasadniczych szkół zawodowych w powiatach województwa lubuskiego w

latach 2009 i 2013

Powiaty 2009 2013 Stosunek 2013/2009

gorzowski 236 235 99,6

Gorzów Wielkopolski 1064 836 78,6

krośnieński 422 267 63,3

międzyrzecki 364 310 85,2

nowosolski 582 439 75,4

słubicki 211 122 57,8

strzelecko-drezdenecki 453 380 83,9

sulęciński 238 149 62,6

świebodziński 476 398 83,6

wschowski 333 290 87,1

Zielona Góra 808 714 88,4

zielonogórski 343 240 69,9

żagański 470 405 86,2

żarski 677 450 66,5

woj. lubuskie 6677 5235 78,4


Przeprowadzone analizy upoważniają do sformułowania tezy, że zasadnicze szkoły zawodowe

w największym stopniu odczuwają i będą odczuwały w przyszłości konsekwencje procesów

demograficznych i wzrostu aspiracji edukacyjnych. Kolejnym powodem obserwowanej „ucieczki”

młodzieży od szkół zawodowych jest stworzony w ostatniej dekadzie negatywny ich wizerunek.

Aby przeciwdziałać tej tendencji, oprócz zmian zmierzających w kierunku uatrakcyjnienia

szkolnictwa zawodowego, konieczne są działania promocyjne, budujące pozytywny wizerunek

tego segmentu kształcenia. Kampania „Rok szkoły zawodowców”, która została zainicjowana przez

Ministerstwo Edukacji Narodowej powinna mieć także swój wymiar lokalny na poziomie

województwa i powiatów.

Wyraźne zmniejszanie się jednych segmentów wiekowych (ludzie młodzi) w strukturze

demograficznej, przy stałej wartości populacji ogólnej, musi powodować relatywne zwiększanie

się starszych kategorii wiekowych. Informują nas o tym wskaźniki obciążenia demograficznego,

które można uznać za miarę starzenia się populacji11. Poniżej przedstawiono jeden ze wskaźników

obrazujących relacje ludności w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku przedprodukcyjnym

w poszczególnych powiatach.

11

Marek Okólski, Agnieszka Fihel, Demografia, współczesne zjawiska i teorie, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2012.



35

Trend starzenia się populacji jest bardzo wyraźny, od 2004 roku wskaźniki obciążenia

demograficznego znacznie wzrosły, średnio w województwie o 31,2%12. Proces starzenia się

populacji przebiega bardzo podobnie we wszystkich powiatach. Takie zmiany i przewidywane ich

natężenie w przyszłości, mogą mieć pośrednio wpływ na szkolnictwo zawodowe. Rosnąca

populacja ludzi starszych, wymusi tworzenie instytucji i firm, które będą dedykowały swoje usługi

i towary tej kategorii wiekowej. Otwiera to nowe możliwości kształcenia w zawodach, które

niebawem mogą się stać deficytowe na rynku pracy.

Tabela 6. Współczynnik obciążenia demograficznego w powiatach województwa lubuskiego (ludność w wieku

poprodukcyjnym na 100 osób w wieku przedprodukcyjnym w latach 2004 i 2013 (%)).

Powiaty 2004 2013 Różnica 2004 – 2013

gorzowski 51,3 71,8 20,5

Gorzów Wielkopolski 72,6 112,5 39,9

krośnieński 56,4 89,7 33,3

międzyrzecki 59,9 93,8 33,9

nowosolski 63,4 94,7 31,3

słubicki 53,9 77,3 23,4

strzelecko-drezdenecki 59,2 87,2 28,0

sulęciński 59,1 83,0 23,9

świebodziński 58,5 87,7 29,2

wschowski 50,8 79,6 28,8

Zielona Góra 86,5 123,6 37,1

zielonogórski 51,1 79,3 27,8

żagański 64,2 96,2 32,0

żarski 60,8 91,6 30,8

woj. lubuskie 62,1 93,3 31,2


Tabela poniżej ilustruje zmiany przyrostu pomiędzy rokiem 2004 a 2013. Zmiany w obrębie

badanych lat nie miały charakteru jednokierunkowo–liniowego, zdarzały się lata, kiedy przyrost

naturalny był większy. Tendencja jest wyraźna, populacja w powiatach będzie się zmniejszała i to

kosztem najmłodszych jej segmentów.

12

Źródło: Główny Urząd Statystyczny, Bank Danych Lokalnych (bdl.stat.gov.pl)



36

Tabela 7. Przyrost naturalny w powiatach województwa lubuskiego w latach 2004 i 2013.

Powiaty 2004 2013

gorzowski 2,8 1,8

Gorzów Wielkopolski 1,0 -0,6

krośnieński 0,6 -1,4

międzyrzecki 0 -0,4

nowosolski 1,0 -1,1

słubicki 2,0 -0,6

strzelecko-drezdenecki 2,3 0,0

sulęciński 0,1 1,0

świebodziński -0,5 0,7

wschowski 4,1 1,0

Zielona Góra 1,0 0,4

zielonogórski 1,3 0,5

żagański -0,6 -2,9

żarski -0,2 -1,1

woj. lubuskie 0,9 -0,3


3.1.2. Prognozy demograficzne do 2035 roku

Prognozy, które zostaną przedstawione w niniejszym opracowaniu sięgają najczęściej do 2035

roku i dotyczyć będą przede wszystkim edukacyjnych grup wiekowych. Na początek jednak kilka

informacji natury bardziej ogólnej. W szacunkach demografów populacja województwa

lubuskiego będzie coraz mniejsza. Do roku 2035 zmniejszy się o 61 tysięcy osób, aby do roku 2050

zmniejszyć się o kolejne 80 tysięcy. Spadek wielkości populacji będzie zróżnicowany w kategoriach

wiekowych, co z kolei doprowadzi do większej dekompozycji obecnych relacji osób młodych,

w średnim wieku i starszych. Proporcje tych pierwszych i ostatnich (jak już wykazano w analizie)

będą nadal się zmieniały, w populacji będzie coraz więcej osób starszych, a coraz mniej

młodszych.



37

Wykres 3. Prognoza liczby mieszkańców województwa lubuskiego do roku 2050.

Źródło: GUS, stat.gov.pl

Prognoza edukacyjnych grup wiekowych uwzględnia także zmienną płeć, która w kontekście

szkolnictwa zawodowego, wydaje się być istotną ze względu na utrzymujący się dość wyraźny

podział niektórych zawodów na typowo męskie lub żeńskie. Kobiety miewają także wyższe

aspiracje edukacyjne i częściej wybierając szkołę ponadgimnazjalną decydują się na licea

ogólnokształcące. Aby uwidocznić określony trend, wzięto pod uwagę wszystkie jednostki w danej

kategorii wiekowej.

Główne pytanie ukierunkowujące analizy dotyczyło tego, jak będzie się zmieniała liczebność

potencjalnych uczniów szkół zawodowych. Trudno w tym momencie uchwycić inne czynniki,

np. poziom popularności szkolnictwa zawodowego czy zmieniające się aspiracje edukacyjne

młodzieży.

W ciągu najbliższych 5 lat można się spodziewać zmniejszania się populacji potencjalnych uczniów

szkół zawodowych, innymi słowy zachowany zostanie trend, który obserwujemy od 2004 roku.

Kolejne lata 2020 – 2025, to wzrost potencjału młodzieży w wieku uczniów szkół

ponadgimnazjalnych. Do szkół w tym czasie zacznie napływać więcej uczniów, aby osiągnąć

poziom z roku 2013, który był rokiem bazowym do obliczania trendu. Jeśli chodzi o płeć, to

różnice między mężczyznami a kobietami są niewielkie, w edukacyjnych grupach wiekowych

zawsze jest nieco więcej mężczyzn niż kobiet, ta prawidłowość jest obserwowana od lat.

800 850 900 950 1000 1050

rok 2015

rok 2020

rok 2025

rok 2030

rok 2035

rok 2040

rok 2045

rok 2050

1 019,0

1 009,8

997,0

979,7

957,9

932,7

905,8

878,6



38

Wykres 4. Prognoza dla edukacyjnej grupy wiekowej (16 – 18 lat) do 2050 roku w województwie lubuskim.

Rokiem bazowym do obliczania potencjału ludnościowego był rok 2013.


Bardzo podobny przebieg jeśli chodzi o główny trend będą miały zmiany wielkości populacji

w młodszej edukacyjnej grupie wiekowej - 13-15 lat. Różnica polega na tym, że do 2020 roku

populacja w porównaniu z rokiem 2013 będzie rosła, następnie rozpocznie się wieloletni spadek

jej liczebności. Prognozy informują, że do 2050 roku ubędzie około 25% populacji w stosunku do

roku 2013.

Wykres 5. Prognoza dla edukacyjnej grupy wiekowej (13 – 15 lat) do 2050 roku w województwie lubuskim.

Rokiem bazowym do obliczania potencjału ludnościowego był rok 2013.


50

60

70

80

90

100

110

2015 2020 2025 2030 2035 2040 2045 2050

ogółem

kobiety

mężczyźni

Liniowy (ogółem)

60

70

80

90

100

110

120

2015 2020 2025 2030 2035 2040 2045 2050

ogółem kobiety mężczyźni Liniowy (ogółem)



39

Kolejna część analiz prognostycznych dotyczy powiatów, gdyż już wcześniej wskazywano na dość

duże zróżnicowanie potencjałów ludnościowych poszczególnych jednostek terytorialnych

województwa lubuskiego. Biorąc pod uwagę analizowaną edukacyjną grupę wiekową (16-19 lat),

powiaty województwa lubuskiego można podzielić na dwie kategorie. Pierwsza z nich, do której

wchodzi 7 powiatów (Zielona Góra, Gorzów Wielkopolski, żarski, zielonogórski, nowosolski,

żagański, gorzowski), charakteryzuje się większym potencjałem młodzieży, druga znacznie

mniejszym (powiaty międzyrzecki, krośnieński, świebodziński, strzelecko – drezdenecki, słubicki,

wschowski, sulęciński). Procesy demograficzne dotyczące wielkości wyróżnionej populacji

młodzieży, przebiegają podobnie w każdym z powiatów. Do roku 2020 można spodziewać się

regularnego spadku wielkości populacji. Następne pięć lat, to wzrost związany z wyżem

demograficznym. W wielu przypadkach w szczytowym okresie wzrostu w roku 2025, populacja

będzie większa niż w roku 2015. Następne lata, to regularny spadek wielkości populacji, który

prognozowany jest do przyjętego jako graniczny w analizach 2035 roku.

Wykres 6. Prognoza dla edukacyjnej grupy wiekowej (16 – 18 lat) do 2035 roku w powiatach województwa lubuskiego

(podano wartości w liczbach bezwzględnych).


0

500

1 000

1 500

2 000

2 500

3 000

3 500

4 000

4 500

2015 2016 2017 2018 2019 2020 2025 2030 2035


Zielona Góra

żarski

zielonogórski

nowosolski

żagański

gorzowski

międzyrzecki

krośnieński



40

Podsumowanie

Badane szkoły zawodowe mają przede wszystkim zasięg lokalny dlatego dokonane analizy

demograficzne na poziomie powiatów będą miały kluczowe znaczenie dla szacowania

potencjału demograficznego w perspektywie kilkunastu czy nawet kilkudziesięciu lat.

Powiaty są zróżnicowane ze względu na potencjał ludnościowy, dlatego też w przyszłości ten

czynnik powinien być brany pod uwagę w planach rozwoju szkolnictwa zawodowego.

Ze względu na wielkość populacji w kategorii wiekowej 16 – 19 lat można wyróżnić trzy typy

powiatów: - o największym potencjale edukacyjnym (Gorzów Wielkopolski, powiat żarski,

zielonogórski, Zielona Góra, powiat nowosolski), - średnim potencjale edukacyjnym (powiat

żagański, gorzowski, świebodziński, krośnieński, międzyrzecki),- małym potencjale

edukacyjnym (powiat strzelecko – drezdenecki, słubicki, wschowski, sulęciński).

Bez względu na wielkość powiatu zasadnicze trendy demograficzne są bardzo podobne,

procesy ludnościowe przebiegają w nich niemal identycznie. Charakteryzują się starzeniem się

populacji – zmniejsza się udział najmłodszych grup wiekowych, zwiększa się udział

najstarszych grup wiekowych.

Prognozy demograficzne dotyczące wielkości populacji uczniów szkół ponadgimnazjalnych

w województwie lubuskim informują, że do roku 2020 w większości powiatów można się

spodziewać trendu spadkowego. Po roku 2020 rozpocznie się krótkotrwały okres wzrostu

liczebności populacji (krótkotrwały wyż demograficzny), aby w 2025 roku wrócić do trendu

spadkowego, który utrzyma się przez kolejne 10 lat.

Prognozy sięgające do 2050 roku informują o utrzymaniu się trendu spadkowego

i w konsekwencji dalsze uszczuplanie wielkości populacji uczniów szkół ponadgimnazjalnych.

Starzenie się populacji mieszkańców województwa lubuskiego i przewidywane natężenie

zjawiska w przyszłości, mogą mieć pośrednio wpływ na szkolnictwo zawodowe. Rosnąca

populacja ludzi starszych, wymusi tworzenie instytucji i firm, które będą dedykowały swoje

usługi i towary tej kategorii wiekowej. Otwiera to nowe możliwości kształcenia w zawodach,

które niebawem mogą się stać deficytowe na rynku pracy.

Organy prowadzące szkół i dyrektorzy szkół, muszą włączyć analizy demograficzne w system

zarządzania placówkami, tak, aby widoczne i przewidywalne procesy demograficzne były

odpowiednio wykorzystywane do budowania lepszych strategii funkcjonowania oświaty na

poziomie zawodowym.

3.2. Rynek pracy

Rynek pracy, sytuacja ekonomiczna i otoczenie biznesowe województwa lubuskiego są niezwykle

ważnymi aspektami, decydującymi nie tylko o losach absolwentów szkół zawodowych, ale także

o funkcjonowaniu systemu szkolnictwa zawodowego. Koniunktura gospodarcza, rozwój lub

upadek jakiejś branży gospodarki, stymuluje zmiany na rynku pracy i wpływa pośrednio na

szkolnictwo zawodowe.

Analiza sytuacji związanej z otoczeniem biznesowym i rynkiem pracy jest niezwykle cenna

w planowaniu rynku edukacyjnego. Dane charakteryzujące rynek pracy publikowane są regularnie

i dotyczą poziomu i struktury bezrobocia, zawodów deficytowych i nadwyżkowych (PUP, WUP),

struktury przedsiębiorstw i branży, w której działają (REGON).



41

Ta część analizy zostanie poświęcona krótkiej charakterystyce rynku pracy i struktury

przedsiębiorstw w powiatach województwa lubuskiego. Analizując poziom bezrobocia szczególną

uwagę zwrócono na osoby młode do 25 roku życia i absolwentów, ponieważ „Od lat w

statystykach powiatowych urzędów pracy młode osoby do 25 roku życia stanowią wysoki odsetek

osób pozostających bez zatrudnienia.”.13

W analizie uwzględniono trzy aspekty:

charakterystykę struktury przedsiębiorstw (wielkość, branża);

poziom i dynamikę bezrobocia;

zawody deficytowe i nadwyżkowe.

Źródłem informacji wykorzystanych w tej części badania są informacje pochodzące z analizy danych zastanych (zebranych w II etapie badania).

Charakterystyka struktury przedsiębiorstw (wielkość, branża) Rozkład podmiotów gospodarczych w powiatach województwa lubuskiego pod względem ich

wielkości jest podobny. Ogólnie w województwie lubuskim największy odsetek podmiotów

gospodarczych, zarejestrowanych w systemie REGON14, stanowią podmioty małe – zatrudniające

do 9 osób (95,7%). Najmniej zarejestrowano podmiotów gospodarczych zatrudniających więcej

niż 1000 osób (takich podmiotów w skali województwa jest 9, w tym 5 w sektorze prywatnym).

Ponadto, analizując strukturę podmiotów gospodarczych pod względem wielkości zatrudnienia

można zanotować, że w województwie lubuskim funkcjonuje jedynie 90 podmiotów

zatrudniających więcej niż 250 osób. Nie świadczy to jednak o potencjale zatrudnienia.

Biorąc jednak pod uwagę ogólną liczbę zarejestrowanych podmiotów (w odniesieniu do wartości

uzyskanej na poziomie województwa) można wskazać różnice potencjału zatrudnienia na

poziomie powiatów. Udział podmiotów zarejestrowanych w powiecie do ogólnej liczby

podmiotów w województwie pozwala wyróżnić trzy kategorie powiatów: najsilniejsze

gospodarczo miasta na prawach powiatu – Gorzów Wielkopolski i Zielona Góra, powiaty

o średnim potencjale (związane z funkcjonowaniem KSSSE oraz większych lubuskich

przedsiębiorstw) oraz powiaty słabo rozwinięte gospodarczo – wschowski, sulęciński oraz

strzelecko-drezdenecki (gdzie rozwijane są przede wszystkim funkcje turystyczne i rekreacyjne).

Szczegółowy rozkład udziału podmiotów gospodarczych w powiatach województwa ilustruje

wykres 7.

13

Sytuacja młodzieży na rynku pracy województwa lubuskiego w 2013 roku, Wojewódzki Urząd Pracy, 2014 14

Źródło: Główny Urząd Statystyczny, REGON – stan na dzień 31.12.2014



42

Wykres 7. Procentowy udział podmiotów gospodarczych w poszczególnych powiatach województwa lubuskiego (%).

Źródło danych: GUS (stat.gov.pl), Dane REGON

Mimo, że dokumenty strategiczne województwa lubuskiego15 identyfikują ważne dla rozwoju

gospodarczego regionu obszary (są to: sektory związane z przemysłem drzewno-meblarski,

papierniczym i spożywczym oraz branże – motoryzacyjna, chemiczna, produkcji tworzyw

sztucznych, materiałów budowlanych, elektroniczna, tekstylna, wydawnicza i metalowa), to

analizy struktury podmiotów pod względem przynależności do sekcji PKD 2007 nie pozwalają

mówić o specyfice gospodarczej powiatów. Rozkład liczby podmiotów w poszczególnych sekcjach

kształtuje się podobnie. We wszystkich powiatach dominują podmioty z sekcji G, do której

zaliczają się firmy świadczące usługi w zakresie handlu. Drugą kategorią najliczniej

reprezentowaną liczby są podmioty z sekcji F – Budownictwo. Nie ma w województwie lubuskim

podmiotów klasyfikowanych w sekcjach T (Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników;

gospodarstwa domowe produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby)

i U (Organizacje i zespoły eksterytorialne).

15

Strategia Rozwoju Województwa Lubuskiego 2020 oraz raport realizowany na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego Województw Lubuskiego „Obszary inteligentnych specjalizacji województwa lubuskiego”

gorzowski


krośnieński

międzyrzecki

nowosolski

słubicki


sulęciński

świebodziński

wschowski

Zielona Góra

zielonogórski

żagański

żarski

7%

16%

5%

5%

7%

5%

4%

3%

5%

3%

16%

8%

7%

9%

http://www.poznan.pl/mim/msp/pkd.html?co=podsekcje&sekcja=T

http://www.poznan.pl/mim/msp/pkd.html?co=podsekcje&sekcja=T

http://www.poznan.pl/mim/msp/pkd.html?co=podsekcje&sekcja=U

Badanie ewaluacyjne współfinansowane ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego oraz środków budżetu Województwa Lubuskiego w ramach Pomocy Technicznej Programu Operacyjnego

Kapitał Ludzki na lata 2007-2013

43

Tabela 8. Struktura podmiotów gospodarczych pod względem przynależności do sekcji PKD 2007

Sekcja PKD 2007

Powiat A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S

gorzowski 4,7 0,1 9,9 0,2 0,6 13,3 27,1 7,6 3,1 1,4 2,7 3,6 6,2 2,6 0,6 2,6 5,6 1,8 6,2

krośnieński 4,5 0,1 6,6 0,1 0,4 12,5 27,5 6,4 2,7 0,7 2,1 12,5 4,6 1,7 0,9 3 4,2 1,8 7,6

międzyrzecki 4,9 0,1 8,8 0,2 0,6 12,9 24,1 5,9 3,2 0,9 2,3 10,7 4,6 2,4 1,2 3,1 5,4 1,8 6,9

nowosolski 3,3 0,1 9,0 0,2 0,4 14,3 25 5,3 2,2 1,3 2,2 12,9 5,1 2,0 0,6 3,1 4,6 1,8 6,4

słubicki 4,4 0,2 5,0 0,3 0,5 10,3 29,9 10 4,5 1,0 1,7 11,0 4,1 2,4 0,7 2,5 3,9 1,4 6,3

strzelecko-drezdenecki 7,0 0,1 8,4 0,2 0,3 11,4 27 6,6 2,4 1,1 2,1 6,9 4,4 2,8 1,0 3,2 6,3 2,1 6,6

sulęciński 8,5 0,2 7,2 0,5 0,6 14,3 24,8 5,7 3,9 0,9 2,4 3,2 3,8 4,6 1,4 3,0 5,8 2,0 7,2

świebodziński 4,1 0,1 11,5 0,2 0,6 10,3 21,9 6,1 4,1 1,5 2,4 11,3 5,0 2,6 0,8 2,9 6,6 1,8 6,4

wschowski 6,4 0,1 8,4 0,1 0,4 13,7 25,2 5,6 3,2 1,0 2,2 10,6 5,9 1,9 1,3 3,0 3,2 1,7 6,2

zielonogórski 4,4 0,2 8,8 0,2 0,5 14,1 24,8 7,5 2,2 1,8 2,6 6,4 6,7 2,3 0,6 3,1 4,8 1,8 7

żagański 3,6 0 7,0 0,2 0,5 14,4 26,8 4,8 2,8 1,2 2,0 14,2 4,5 2,2 0,8 2,9 4,4 1,6 6,1

żarski 2,9 0,1 7,3 0,1 0,4 11,4 30,5 4,3 2,5 1,2 2,1 13,4 4,9 2,1 0,5 3 5,2 1,7 6,4

Gorzów Wielkopolski - miasto 1,0 0 6,8 0,2 0,4 12,3 24,9 7,6 2,7 2,2 4,0 9,2 9,4 3,0 0,2 2,7 5,7 1,6 6,1

Zielona Góra - miasto 0,8 0,1 6,9 0,2 0,3 10,2 25,5 6,7 2,5 3,6 3,7 8,1 10,7 2,6 0,3 3,3 5,7 1,7 7,0

Źródło: Główny Urząd Statystyczny - REGON

A. Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo B. Górnictwo i wydobywanie C. Przetwórstwo przemysłowe D. Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych E. Dostawa wody; gospodarowanie ciekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją F. Budownictwo G. Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle H. Transport i gospodarka magazynowa I. Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi

J. Informacja i komunikacja K. Działalność finansowa i ubezpieczeniowa L. Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości M. Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna N. Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca O. Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne P. Edukacja Q. Opieka zdrowotna i pomoc społeczna R. Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją S. Pozostała działalność usługowa

Badanie ewaluacyjne współfinansowane ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego oraz środków budżetu Województwa

Lubuskiego w ramach Pomocy Technicznej Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki na lata 2007-2013

44

Poziom bezrobocia jest jednym z najistotniejszych czynników charakteryzujących rynek pracy. Pośrednio

informuje o kondycji gospodarczej państwa czy regionów. Bezrobocie na koniec listopada 2014 roku

wynosiło w województwie lubuskim 12,6% i było wyższe o 1,2% od przeciętnego bezrobocia w Polsce16.

Lubuskie wśród innych województw lokowało się na 10 miejscu i można je zaliczyć do regionów o średnim

poziomie bezrobocia.

Można mówić o dość mocnym zróżnicowaniu wewnętrznym województwa. Do powiatów o niskim

poziomie bezrobocia można zaliczyć: Gorzów Wielkopolski (6,3%), Zielona Góra (7,3%), gorzowski (9,6%),

słubicki (9,9%) i świebodziński (10,8%). Największe problemy w tym zakresie zauważalne są w powiatach:

strzelecko – drezdeneckim (21,5%), nowosolskim (21,5%), żagańskim (21,3%), międzyrzeckim (20,9%)

i krośnieńskim (19,8%).

Poziom bezrobocia w powiatach województwa lubuskiego w ciągu ostatniego roku wyraźnie się

zmniejszał, średnio o 2,3%. Obserwowana tendencja jest bardzo pozytywna i świadczy o trendzie

rozwojowym.

Tabela 9. Stopa bezrobocia (w %) według powiatów – stan na koniec sierpnia danego roku

Wyszczególnienie 2013 2014 Zmiana w

p.p.

gorzowski 12,4 9,6 -2,8

Gorzów Wielkopolski 8,8 6,3 -2,5

krośnieński 24,0 19,8 -4,2

międzyrzecki 22,9 20,9 -2,0

nowosolski 24,2 21,5 -2,7

słubicki 13,0 9,9 -3,1

strzelecko-drezdenecki 24,5 21,5 -3,0

sulęciński 15,1 14,0 -1,1

świebodziński 12,8 10,8 -2,0

wschowski 16,4 13,4 -3,0

zielonogórski 15,2 13,6 -1,6

Zielona Góra 7,8 7,3 -0,5

żagański 24,0 21,3 -2,7

żarski 16,8 13,6 -3,2

województwo 15,4 13,1 -2,3

Źródło: WUP Zielona Góra, Podobieństwa i różnice na powiatowych rynkach pracy województwa lubuskiego, listopad

2014

W kontekście prowadzonych analiz szkolnictwa zawodowego, szczególnie interesującą kategorią

bezrobotnych są ludzie młodzi, do 25 roku życia. Ta kategoria od wielu lat wyróżnia się wysokim

poziomem bezrobocia. Także tym razem widoczne jest zróżnicowanie między powiatami, chociaż rozkłady

są zdecydowanie bardziej spłaszczone. Ponownie w Gorzowie Wielkopolskim (9,5%) i Zielonej Górze (9,2)

odsetek młodych bezrobotnych jest najmniejszy, w powiecie sulęcińskim największy (20,1%).

W pozostałych powiatach wartości mieszczą się w między 14,1% a 17,1%.

16

Źródło: Główny Urząd Statystyczny, Bank Danych Lokalnych (bdl.stat.gov.pl)



45

Wykres 8. Bezrobotni do 25 roku życia w powiatach województwa lubuskiego (czerwiec 2014).

Źródło: WUP Zielona Góra

Odsetek absolwentów w ogólnej strukturze bezrobotnych charakteryzuje się tendencją spadkową.

Ta tendencja oddaje ogólne zmiany dotyczące poziomu bezrobocia w województwie lubuskim.

Można wskazać kilka wymiarów zróżnicowania bezrobotnych absolwentów. Kobiety częściej niż mężczyźni

nie mogą znaleźć pracy. Poziom wykształcenia absolwentów jest także czynnikiem wpływającym

na pozostawanie po ukończeniu nauki poza rynkiem pracy. Im niższe wykształcenie, tym

prawdopodobieństwo znalezienia pracy jest mniejsze.

Jeszcze jednym wymiarem zróżnicowania są powiaty, w których mieszkają absolwenci, trudno jednak

ustalić jednoznaczne prawidłowości, które tłumaczyłyby różnice pomiędzy nimi.

0% 5% 10% 15% 20% 25%

gorzowski ziemski


krośnieński

międzyrzecki

nowosolski

słubicki


sulęciński

świebodziński

wschowski

zielonogórski ziemski

Zielona Góra

żagański

żarski

województwo

14,4%

9,5%

16,2%

15,0%

14,8%

15,1%

14,5%

20,1%

17,1%

16,7%

14,9%

9,2%

14,1%

16,0%

14,4%



46

Tabela 10. Odsetek absolwentów w ogóle bezrobotnych w powiatach województwa lubuskiego (%)

Absolwenci w ogóle bezrobotnych (%)

Powiaty Ogółem Mężczyźni Kobiety

2012 2013 2014 2012 2013 2014 2012 2013 2014

gorzowski 4,8 5,4 3,3 4,5 4,9 3,4 5,1 5,8 4,5

krośnieński 4,4 4,4 4,5 3,6 3,7 2,1 5,1 4,9 5,3

m. Gorzów Wielkopolski 4,9 3,9 3,5 4,4 3,1 3,3 5,4 4,7 4,1

m. Zielona Góra 3,2 4,9 4,0 2,1 3,9 2,4 4,3 5,8 4,8

międzyrzecki 4,5 3,9 2,9 4,8 3,5 2,9 4,1 4,4 2,5

nowosolski 5,1 4,4 3,6 5,3 4,1 3,8 5,0 4,6 3,8

słubicki 4,0 3,4 2,8 3,0 2,7 2,8 5,1 4,1 3,3

strzelecko-drezdenecki 4,3 4,2 2,8 3,2 3,8 3,4 5,2 4,5 2,6

sulęciński 5,5 6,2 4,1 4,6 4,5 3,4 6,5 8,3 4,5

świebodziński 5,7 5,0 4,6 5,1 4,0 4,6 6,3 6,1 4,6

wschowski 6,1 7,2 5,1 5,7 6,2 4,5 6,4 8,0 5,6

zielonogórski 5,4 5,8 5,0 4,9 4,4 3,8 5,9 7,0 5,5

żagański 5,4 4,9 4,1 4,6 4,6 3,2 6,1 5,1 4,3

żarski 5,1 5,3 4,4 4,7 4,3 4,6 5,5 6,1 5,4

Źródło: WUP Zielona Góra, Podobieństwa i różnice na powiatowych rynkach pracy województwa lubuskiego, listopad

2014

Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych obrazuje sytuację na rynku pracy w powiatach

województwa lubuskiego w kontekście dopasowania kwalifikacji do potrzeb rynku pracy. Badania

Urzędów Pracy mają charakter ciągły i dlatego dają możliwość analizy trendów. W analizie ogólnej

zawodów poszukiwanych i nadwyżkowych uwzględniono lata 2005 – 2014.

Analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych (w oparciu o dane WUP) informuje o niedopasowaniu

kwalifikacji pracowników do ofert pracodawców. Świadczy o tym największy odsetek zawodów

klasyfikowanych jako nadwyżkowe (nie ma na nie zapotrzebowania na rynku pracy).

O niedopasowaniu informuje również odsetek (niemal 25%) zawodów deficytowych, w których

pracodawcy mają kłopoty ze znalezieniem pracowników. Z analiz dynamicznych od 2005 roku wynika,

że na podobnym poziomie pozostają zawody zrównoważone, zmniejsza się odsetek zawodów

nadwyżkowych, zwiększa zawodów deficytowych. Taka sytuacja może sprzyjać większej aktywności

instytucji edukacyjnych, które mogą wykorzystywać lukę i elastycznie kształtować swoje oferty.



47

Tabela 11. Udział zawodów deficytowych, zrównoważonych i nadwyżkowych w latach 2005 - 2014 w powiatach województwa lubuskiego (%).

Powiat

Udział zawodów

deficytowych zrównoważonych nadwyżkowych

2005 2010 2014 2005 2010 2014 2005 2010 2014

Gorzów Wlkp. 28,3 24,3 30,4 4,1 5,1 5,9 67,6 70,6 63,7

gorzowski 21,0 17,2 26,1 2,8 3,5 3,4 76,2 79,3 70,5

krośnieński 15,0 18,4 24,2 2,9 4,7 6,3 82,1 76,9 69,5

międzyrzecki 18,3 14,3 33,3 4,2 2,7 5,8 77,5 83,0 60,9

nowosolski 10,0 14,6 21,0 3,8 3,6 6,7 86,2 81,8 72,3

słubicki 19,2 31,0 28,8 2,2 4,7 3,4 78,6 64,3 67,8

strzelecko-drezdenecki 10,2 10,2 20,6 3,5 1,5 4,1 86,3 88,3 75,3

sulęciński 10,6 19,1 31,0 3,2 5,1 5,7 86,2 75,8 63,3

świebodziński 20,5 12,4 21,4 3,7 3,9 4,0 75,8 83,7 74,6

wschowski 6,2 12,6 27,0 2,9 3,7 6,0 90,9 83,7 67,0

Zielona Góra 23,1 25,7 22,4 3,4 2,3 4,7 73,5 72,0 72,9

zielonogórski 10,3 18,4 18,8 2,2 2,1 6,2 87,5 79,5 75,0

żagański 8,8 17,8 24,5 2,5 2,6 3,3 88,7 79,6 72,2

żarski 19,1 19,7 23,7 4,2 5,6 3,9 76,7 74,7 72,4

Województwo 18,4 20,6 23,8 5,2 6,0 5,7 76,4 73,4 70,5

Źródło: WUP Zielona Góra, Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych w województwie lubuskim, 2005, 2010,

2014

Prezentowane wyżej informacje dają ogólny obraz niedopasowania. Wskazanie zawodów, które są

nadwyżkowe lub deficytowe zdecydowanie uszczegóławia informacje. Należy przyjąć założenie, że rynek

pracy w województwie lubuskim jest mocno zróżnicowany i dlatego analizy przeprowadzono na poziomie

powiatów.

Zestawienie bilansu zawodów nadwyżkowych i deficytowych z ofertą edukacyjną w poszczególnych

powiatach województwa lubuskiego informuje o tym, że najczęściej w szkołach kształci się uczniów

w zawodach, które należą do kategorii nadwyżkowych. Odnotowano niewiele przypadków, w których

edukacja wychodzi naprzeciw zapotrzebowaniu rynku pracy. Jednym z czynników powodujących takie

rozbieżności może być odmienny charakter systemu edukacyjnego i instytucji rynku pracy. Można mówić

o dwóch prędkościach, w których szkolnictwo zawodowe stara się dogonić szybko zmieniający się rynek

pracy. Szczegółowy rozkład sytuacji w analizowanym zakresie został zilustrowany na mapach

zamieszczonych pod podsumowaniem.

Najbardziej pożądanymi przez pracodawców, a nie znajdującymi odzwierciedlenia w ofercie edukacyjnej

okazały się zawody:

- szwaczka (powiaty: gorzowski, Gorzów Wielkopolski, nowosolski, wschowski, Zielona Góra, żarski);

- technik prac biurowych (powiaty: krośnieński, międzyrzecki, nowosolski, słubicki, strzelecko-drezdenecki,

sulęciński, Zielona Góra, zielonogórski, żagański, żarski);

- technik administracji (w ramach kształcenia dorosłych w powiatach: międzyrzeckim, żagańskim, żarskim).



48

Analiza zgodności rynku pracy i szkolnictwa zawodowego napotyka na wiele problemów. Jednym z nich

jest niedopasowanie instytucjonalne, wyrażające się w posługiwaniu się przez pracodawców, instytucje

rynku pracy i system edukacyjny, odmiennymi sposobami klasyfikacji zawodów. Instytucje rynku pracy

posługują się klasyfikacją ISCO 88, pracodawcy określają stanowiska z zakresami obowiązków, podczas gdy

w systemie oświatowym funkcjonują klasyfikacje zawodów zgodne z rozporządzeniem ministerialnym.

Taka sytuacja może prowadzić do tego, że analizując zestawienia urzędowe, trudno jednoznacznie określić

jaki typ wykształcenia (kwalifikacji zawodowych) byłby adekwatny do wykonywania zawodów, na które

występuje zapotrzebowanie.

Dokonując analizy badacze uwzględniają tylko takie elementy, które jednoznacznie wskazują na zgodność

oferty pracy z kwalifikacjami uzyskiwanymi w procesie kształcenia. Inny sposób postępowania

wskazywałby na możliwości nadinterpretacji.

Podsumowanie

Struktura podmiotów gospodarczych w województwie lubuskim nie jest zróżnicowana na poziomie

powiatów w sposób umożliwiający określenie specjalizacji gospodarczej powiatów.

Dokumenty strategiczne województwa lubuskiego identyfikują jednak ważne dla rozwoju

gospodarczego regionu obszary. Są to: ochrona środowiska i zasobów przyrodniczych, kooperacja

transgraniczna, produkty regionalne, sektory związane z przemysłem drzewno-meblarskim,

papierniczym i spożywczym oraz coraz bardziej aktywne branże, takie jak: motoryzacyjna, chemiczna

i produkcji tworzyw sztucznych, materiałów budowlanych – w tym ceramicznych, a także

elektroniczna, tekstylna i wydawnicza czy metalowa.

Rynek pracy województwa lubuskiego charakteryzuje się strukturalnym niedopasowaniem podaży

i popytu zawodów oraz poziomem bezrobocia wynoszącym 12,6%.

Występuje duże zróżnicowanie poziomu bezrobocia, przy czym najniższy jego poziom występuje

w stolicach województwa.

W okresie ostatniego roku stopa bezrobocia wykazuje tendencję spadkową.

Odsetek absolwentów w ogólnej strukturze bezrobotnych charakteryzuje się tendencją spadkową.

Ta tendencja oddaje ogólne zmiany dotyczące poziomu bezrobocia w województwie lubuskim.

W większości placówek szkolnictwa zawodowego uczniowie kształcą się w zawodach uznawanych

przez urzędy pracy za nadwyżkowe.

Powoli rośnie udział zawodów deficytowych na rynku pracy, co stwarza szanse na dostosowanie

i optymalizację oferty kształcenia.



49

Rysunek 1. Zawody nadwyżkowe i deficytowe w odniesieniu do kierunków kształcenia w szkołach (subregion gorzowski).




50

Rysunek 2. Zawody nadwyżkowe i deficytowe w odniesieniu do kierunków kształcenia w szkołach (subregion zielonogórski).




51

3.3. Szkolnictwo zawodowe – informacje ogólne

Celem tej części analiz jest uchwycenie charakterystyki szkolnictwa zawodowego z uwzględnieniem

podziału jednostek na określone typy szkół, wskazanie zawodów, w jakich realizowane jest kształcenie

oraz wskazanie obszarów kształcenia.

Źródłem danych wykorzystanych w tej części opracowania są przede wszystkim dane zastane (analiza desk

research) uzupełnione o informacje z ankiet dla szkół (etap II).

Analiza stanu szkolnictwa zawodowego w głównej mierze oparta została o dane pozyskane ze wszystkich

jednostek edukacyjnych wykazanych przez Kuratorium Oświaty w Gorzowie Wielkopolskim w kategorii

publicznych jednostek szkolnictwa zawodowego dla młodzieży prowadzących zajęcia w trybie

stacjonarnym.

3.3.1. Charakterystyka szkół

Publiczne szkolnictwo zawodowe dla młodzieży prowadzone jest w województwie lubuskim w 59

zespołach szkół lub szkołach. W większości przypadków (97%) placówki te funkcjonują jako zespoły szkół.

W 33% przypadków (34 zespoły) w zespołach szkół oprócz szkolnictwa zawodowego prowadzony jest

proces edukacji ogólnokształcącej (liceum ogólnokształcące i/lub gimnazjum).

Jednocześnie należy wskazać, iż w województwie lubuskim funkcjonują trzy samodzielne Centra

Kształcenia, które nie prowadzą szkolnictwa w trybie stacjonarnym, ale stanowią zaplecze techniczno-

edukacyjne dla wielu jednostek edukacyjnych w zakresie praktycznej nauki zawodu. Szczegółowy wykaz

szkół realizujących kształcenie zawodowe w województwie lubuskim został zamieszczony w załączniku 1.

Zgodnie ze zgromadzonymi danymi aktualnie na terenie województwa działają 103 szkoły zawodowe,

z czego 57 to technika, a 46 to zasadnicze szkoły zawodowe. W każdym powiecie województwa lubuskiego

istnieje przynajmniej jeden taki podmiot. Większa liczba szkół funkcjonuje w południowej części

województwa, w której zlokalizowanych jest 53% szkół. W województwie lubuskim największym

ośrodkiem szkolnym szkolnictwa zawodowego jest miasto Gorzów Wielkopolski, w którym edukację

prowadzi 15 tego typu jednostek (9 techników i 6 zasadniczych szkół zawodowych). Ponadto duże

zagęszczenie występowania publicznych szkół zawodowych występuje w powiatach nowosolskim (12)

i żarskim (11). W powiatach sulęcińskim oraz powiecie zielonogórskim funkcjonują po dwie szkoły w/w

typów tj. po jednym technikum i zasadniczej szkole zawodowej. Najwięcej zasadniczych szkół zawodowych

jest zlokalizowanych w powiecie nowosolskim (6) i mieście Gorzów Wielkopolski (6). Centra Kształcenia

nierealizujące kompleksowego kształcenia stacjonarnego dla młodzieży zlokalizowane są w Gorzowie

Wielkopolskim, Zielonej Górze oraz we Wschowie.

Oprócz kształcenia młodzieży placówki objęte analizą prowadzą także kształcenie dorosłych. W roku 2014

kształcenie dorosłych odbywało się 26 z 62 placówek. Szkolnictwo dla dorosłych odbywało się w dwóch

formach tj. kwalifikacyjnych kursach zawodowych oraz szkołach policealnych. Szkoły policealne

prowadzone są w 13 placówkach. Najpopularniejszym zawodem kształconym w szkołach policealnych jest

zawód technik administracji (5 placówek). W 21 placówkach prowadzone były kwalifikacyjne kursy



52

zawodowe. Jednocześnie należy wskazać, iż tylko w połowie z nich prowadzona była edukacja na więcej

niż 3 kursach kwalifikacyjnych natomiast w 5 z nich prowadzony był tylko jeden kurs kwalifikacyjny.

Najszersza oferta edukacyjna dla dorosłych dostępna jest w Zielonej Górze, Gorzowie Wielkopolskim,

powiecie nowosolskim oraz powiecie żarskim.

W kwalifikacyjnych kursach zawodowych w latach 2012-2014 uczestniczyło 2107 słuchaczy. Prawie

połowa (49,5%) w/w słuchaczy uczestniczyła w kwalifikacyjnych kursach zawodowych w Zielonej Górze.

Dużą liczbę uczestników zgromadziły zawodowe kursy kwalifikacyjne w powiatach żarskim i nowosolskim

(odpowiednio 422 i 402).

Wykres 9. Liczba słuchaczy kwalifikacyjnych kursów zawodowych w latach 2012-2014


Kwalifikacyjne kursy zawodowe, które odgrywać powinny coraz większą rolę w dostosowywaniu

umiejętności absolwentów szkół do potrzeb rynku pracy są oferowane tylko w 37% placówek.

Dostępność szkolnictwa dla dorosłych w ramach szkolnictwa publicznego w województwie lubuskim jest

więc dość mocno ograniczona i świadczy o niewykorzystaniu potencjału drzemiącego w zasobach szkół.

Idąc dalej niska dostępność kursów kwalifikacyjnych powinna być brana pod uwagę przy planowaniu

oferty edukacyjnej w zakresie kształcenia zawodowego uwzględniającej zmieniające się zapotrzebowanie

rynku pracy.

3.3.2. Kształcenie w zawodach

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie klasyfikacji

zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. z 2012 r. poz. 7) w ramach realizowanego w szkołach

zawodowych procesu edukacyjnego możliwe jest kształcenie w 200 zawodach.

66

131

0

40

402

0

0

36

0

13

1087

0

0

422

0 200 400 600 800 1000 1200

gorzowski

Gorzów Wlkp.

krośnieński

międzyrzecki

nowosolski

słubicki


sulęciński

świebodziński

wschowski

Zielona Góra

zielonogórski

żagański

żarski



53

W wyniku reformy szkolnictwa zawodowego w roku 2012 dokonano uporządkowania nazw zawodów oraz

dokonano szczegółowych opisów efektów kształcenia dla poszczególnych zawodów. Wdrożenie

wspomnianej reformy to proces rozłożony w czasie i obejmuje nowe nabory do szkół. W efekcie w latach

2012-2015 (w okresie objętym analizą) proces kształcenia w szkołach zawodowych realizowany był na

podstawie nowej i starej podstawy programowej. Jednocześnie w wyniku reformy wstrzymano nabór na

niektóre kierunki np. technik organizacji usług gastronomicznych, technik sztukatorstwa, technik

informacji naukowej, kucharz małej gastronomii, murarz itp. W przypadku analizy kierunków kształcenia

w województwie lubuskim spotykamy się z zawodami, które powadzone będą tylko do zakończenia

rozpoczętego cyklu kształcenia (technik organizacji usług gastronomicznych; technik żywienia

i gospodarstwa domowego).

Oferta edukacyjna szkól obejmuje szkolnictwo dla młodzieży, edukacje młodocianych pracowników oraz

szkolnictwo dla dorosłych. W przypadku edukacji młodocianych pracowników realizacja edukacji

zawodowej i kwalifikacyjnej odbywa się w podmiotach gospodarczych. W związku z powyższym należy

wskazać, iż wśród szkół realizujących kształcenie zawodowe w województwie lubuskim są dwie placówki,

których oferta edukacyjna obejmuje tylko edukację młodocianych pracowników (Zespół Szkół

w Dobiegniewie, Zespół Placówek Oświatowych w Siedlisku).

Oferta edukacyjna szkół w zakresie szkolnictwa dla młodzieży odzwierciedla możliwości i obszary

funkcjonowania danej szkoły. W tej formie kształcenia w województwie lubuskim aktualnie prowadzi się

kształcenie w 60 zawodach, w tym w dwóch realizowanych tylko do zakończenia cyklu kształcenia (technik

organizacji usług gastronomicznych, technik żywienia i gospodarstwa domowego). W szkołach

województwa lubuskiego na poziomie technikum kształci się w 42 zawodach, a na poziomie zasadniczej

szkoły zawodowej w 18 zawodach.

Ponad połowę zawodów nauczanych w województwie lubuskim można zdobyć w Zielonej Górze (34),

Gorzowie Wielkopolskim (33). Na poziomie technikum najszersza oferta dostępna jest w Zielonej Górze

(28), a w przypadku poziomu zasadniczej szkoły zawodowej największą ofertą dysponują szkoły z Gorzowa

Wielkopolskiego (9). Najskromniejsza oferta programowa dostępna jest w powiecie sulęcińskim

(9 zawodów).

Zawodami najczęściej występującymi w ofercie edukacyjnej szkół są: technik informatyk (ma go w swojej

ofercie 40% zespołów i szkół prowadzących szkolnictwo dla młodzieży w województwie lubuskim), technik

żywienia i usług gastronomicznych (33%), technik hotelarstwa (33%) oraz technik ekonomista (30%).

Zawód technika informatyka można uzyskać w każdym powiecie województwa lubuskiego. Ponadto

w zawodach: technik ekonomista, technik hotelarstwa można się kształcić w 13 powiatach, a zawód

fryzjer jest możliwy do zdobycia w 12 powiatach.

W obszarach funkcjonalnych, jakimi są powiaty oferta edukacyjna szkół wielokrotnie jest tożsama,

tzn. zdarzają się przypadki multiplikowania oferty - ten sam zawód jest nauczany w kilku jednostkach

w tym samym powiecie. W powiecie żarskim jeden z kierunków – technik informatyk oferowany jest przez

4 placówki, a w powiecie ościennym (żagański) oferta ta jest dostępna w trzech placówkach. W powiecie

żarskim funkcjonują trzy placówki, które kształcą w zawodzie technik hotelarstwa. Multiplikowanie oferty

(więcej niż 2 placówki w powiecie mające tą samą ofertę edukacyjną) dotyczy także Zielonej Góry,

w której kształcenie w zawodzie technik handlowiec odbywa się w trzech placówkach. Jedynie w powiecie

strzelecko-drezdeneckim każdy z oferowanych w powiecie kierunków kształcenia jest dostępny tylko

w jednej placówce.



54

System kształcenia zawodowego w województwie lubuskim oparty jest w większości na systemie

przedmiotowym. Modułowy system kształcenia w wybranych zawodach stosowany jest jedynie w 6 na 59

szkół w województwie (nie brano pod uwagę CKU).

Rysunek 3. Oferta edukacyjna zawodów w województwie lubuskim




55

Dla celów szeroko pojętej analizy funkcjonalnej w zakresie szkolnictwa zawodowego niezbędnym było dokonanie analizy oferty edukacyjnej w odniesieniu do obszarów kształcenia. Minister Edukacji Narodowej w swoim rozporządzeniu określił obszary kształcenia i każdy z wykazanych zawodów przypisany został do wyodrębnionych obszarów. Wyodrębnione „obszary kształcenia obejmują, zatem zestawy zawodów pogrupowanych pod względem wspólnych lub zbliżonych kwalifikacji wymaganych do realizacji zadań zawodowych w obrębie danego zawodu. W ramach danego obszaru kształcenia możliwa będzie konsolidacja zasobów edukacyjnych i kadrowych w centrach kształcenia zawodowego i ustawicznego, umożliwiająca racjonalne wykorzystanie potencjału szkół i placówek oświatowych. Uwzględniając Polską Klasyfikację Działalności (PKD), wyodrębniono następujące obszary kształcenia: 1) administracyjno-usługowy (A); 2) budowlany (B); 3) elektryczno-elektroniczny (E); 4) mechaniczny i górniczo-hutniczy (M); 5) rolniczo-leśny z ochroną środowiska (R); 6) turystyczno-gastronomiczny (T); 7) medyczno-społeczny (Z); 8) artystyczny (S).”17

W województwie lubuskim kształcenie na poziomie szkolnictwa dla młodzieży odbywa się w 6 obszarach

kształcenia, nie prowadzi się kształcenia w zawodach sklasyfikowanych w obszarze artystycznym

i medyczno-społecznym.

Zawody z obszarów administracyjno-usługowego (A), elektryczno-elektronicznego (E), turystyczno-

gastronomicznego (T) występują w ofercie edukacyjnej wszystkich powiatów województwa. Obszar

mechaniczny i górniczo-hutniczy nie jest oferowany w powiecie zielonogórskim. Zawody z obszaru

budowlanego nie występują w ofercie edukacyjnej powiatów: gorzowskiego, krośnieńskiego, słubickiego,

sulęcińskiego, świebodzińskiego, zielonogórskiego i żagańskiego. Oferta dotycząca zawodów związanych

z rolnictwem, leśnictwem oraz ochroną środowiska (obszar rolniczo-leśny z ochroną środowiska (R)) nie są

realizowane w powiatach krośnieńskim, sulęcińskim oraz zielonogórskim.

Obszarem najliczniej reprezentowanym w ofercie programowej szkół w województwie lubuskim jest

obszar administracyjno-usługowy. Z obszaru administracyjno-usługowego (A) największą liczbę zawodów

można zdobyć w Zielonej Górze (10), Gorzowie Wielkopolskim (8) i powiecie nowosolskim (8). Najmniejsza

liczba zawodów z tego obszaru dostępna jest w powiecie sulęcińskim (1), zielonogórskim (2), strzelecko-

drezdeneckim (2).

Obszar turystyczno-gastronomiczny w ofercie edukacyjnej najliczniej (8) występuje w Gorzowie

Wielkopolskim. Licznie zawody z tego obszaru (5) występują także w powiatach: świebodzińskim, żarskim

oraz krośnieńskim.

W powiecie żarskim i żagańskim kształci się w 5 zawodach z obszaru mechanicznego i górniczo-hutniczego

(M), stanowi to najliczniejszą reprezentację w skali województwa. W 4 zawodach z tego obszaru kształci

się w Zielonej Górze.

Obszar administracyjno-usługowy (A), budowlany (B) oraz mechaniczny i górniczo-hutniczy (M) liczniej

reprezentowane są w południowej części województwa. W przypadku obszaru rolniczo-leśnego z ochroną

środowiska (R) liczniejsza reprezentacja zawodów występuje w północnej części województwa.

17

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa

zawodowego (Dz. U. z 2012 r. poz. 7)



56

W analizie obszarów kształcenie za wyróżnik charakteryzujący poszczególne powiaty należy uznać oprócz

realizacji procesu dydaktycznego w zawodzie z danego obszaru także wielokrotność jego występowania.

Takie podejście analityczne pozwala na zobrazowanie obszarów skumulowania realizacji procesów

kształcenia w wyodrębnionych obszarach.

Analiza wykazała, że w ofercie programowej szkół województwa lubuskiego nauka w poszczególnych

zawodach, w obszarach kształcenia przedstawia się następująco:

Tabela 12. Wielokrotność występowania zawodów z danego obszaru w ofercie edukacyjnej szkół województwa lubuskiego

Obszar kształcenia

Wielokrotność występowania

zawodów z danego obszaru w ofercie

edukacyjnej szkół województwa

lubuskiego

administracyjno-usługowy (A), 73

budowlany (B), 22

elektryczno-elektroniczny (E), 47

mechaniczny i górniczo-hutniczy (M), 46

rolniczo-leśny z ochroną środowiska (R), 31

turystyczno-gastronomiczny (T), 65

medyczno-społeczny (Z), 0

artystyczny (S) 0

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych uzyskanych z ankiet dla szkół (etap II)



57

Wykres 10. Liczba zawodów nauczanych w poszczególnych obszarach kształcenia.


8

2

4

6

8

2

2

1

5

3

10

2

5

4

3

0

0

2

3

0

1

0

0

0

8

0

0

4

7

1

1

1

3

1

1

3

4

1

4

4

3

2

3

1

2

3

3

3

2

3

3

2

4

0

5

5

4

4

0

2

2

2

3

0

3

2

3

0

3

1

8

2

5

3

4

2

1

2

5

2

5

4

4

5

GORZÓW WIELKOPOLSKI

GORZOWSKI

KROŚNIEŃSKI

MIĘDZYRZECKI

NOWOSOLSKI

SŁUBICKI

STRZELECKO-DREZDENECKI

SULĘCIŃSKI

ŚWIEBODZIŃSKI

WSCHOWSKI

ZIELONA GÓRA

ZIELONOGÓRSKI

ŻAGAŃSKI

ŻARSKI

administracyjno-usługowy (A),

budowlany (B),

elektryczno-elektroniczny (E),

mechaniczny i górniczo-hutniczy (M),

rolniczo-leśny z ochroną środowiska (R),

turystyczno-gastronomiczny (T),



58

Reforma szkolnictwa zawodowego oprócz wprowadzenia ujednoliconych treści programowych

wyodrębniła w procesie edukacyjnym kwalifikacje niezbędne do uzyskania poszczególnych zawodów.

Tym samym proces uzyskania kwalifikacji w zawodzie został rozdzielony na proces ukończenia szkoły oraz

proces zdobycia odpowiednich kwalifikacji szczegółowych.

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie klasyfikacji

zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. z 2012 r. poz. 7) „zawody wpisane do klasyfikacji zawodów

szkolnictwa zawodowego to zawody jednokwalifikacyjne, dwukwalifikacyjne i trójkwalifikacyjne. (…)

Zawody jednokwalifikacyjne to przede wszystkim zawody (…) nauczane w zasadniczej szkole zawodowej.

Ponadto, wśród zawodów jednokwalifikacyjnych znajdują się zawody nauczane na poziomie technikum

i szkoły policealnej. Wśród zawodów, w których kształcenie jest prowadzone w technikum, dominują

zawody dwukwalifikacyjne i trójkwalifikacyjne. W zawodach nauczanych w technikum pierwszą

kwalifikacją (K1) jest na ogół kwalifikacja ustalona dla zawodu nauczanego w zasadniczej szkole

zawodowej, a stanowiąca merytoryczną i programową podbudowę do nabywania kolejnych – wyższych –

kwalifikacji w zawodzie w ramach tego samego obszaru kształcenia. W zawodach tzw. szerokoprofilowych,

w których do kształcenia na poziomie wygaszanego technikum uzupełniającego podbudowę programową

stanowiło wiele zawodów nauczanych w zasadniczej szkole zawodowej, przewidziano możliwość

alternatywnego wyboru kwalifikacji stanowiących pierwszą kwalifikację w zawodzie (K1), np. w zawodzie

technik budownictwa jako kwalifikację K1 przewidziano alternatywnie kwalifikacje wyodrębnione dla

jednego z trzech zawodów: monter konstrukcji budowlanych albo betoniarz-zbrojarz, albo murarz-

tynkarz.”

Tak określone zasady procesu dydaktycznego determinują obowiązek stworzenia w placówkach

edukacyjnych warunków do uzyskania właściwych kwalifikacji szczegółowych. Placówka oświatowa

powinna w procesie nauczania stworzyć warunki do realizacji treści programowych oraz warunki do

zdania egzaminów kwalifikacyjnych.

Mając na względzie aktualnie dostępne kierunki kształcenia zawodowego (zawody) w ramach

realizowanych procesów, jednostki edukacyjne muszą zapewnić możliwość zdobycia 106 kwalifikacji.

Wykres 11. Liczba kwalifikacji w poszczególnych obszarach kształcenia w województwie lubuskim Źródło: Opracowanie własne na podstawie ankiet dla szkół

0 5 10 15 20 25 30

kwalifikacje

27

19

19

13

17

10

turystyczno-gastronomiczny (T),

rolniczo-leśny z ochroną środowiska (R),

mechaniczny i górniczo-hutniczy (M),

elektryczno-elektroniczny (E),

budowlany (B),

administracyjno-usługowy (A),



59

Współczesne gospodarki charakteryzuje rozwój cywilizacji naukowo-technicznej, społeczeństwa

informacyjnego, globalizacji gospodarki oraz społeczeństwa wielokulturowego. Pochodną tych tendencji

są m.in. zmiany w funkcjonowaniu państwa oraz w zatrudnieniu (nowe formy zatrudnienia np. telepraca)

związane z rozwojem sektora usług i przetwarzania informacji (społeczeństwo usługowe), przy

jednoczesnym obniżaniu zatrudnienia w sektorze rolniczym i przemysłowym. Można zaobserwować

również dynamiczny rozwój sektora małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) w wymiarze lokalnym,

regionalnym i globalnym.

Z perspektywy rozwoju społeczeństwa informacyjnego i konieczności rozbudowy systemów

teleinformatycznych ważne są kompetencje związane z tworzeniem i wykorzystaniem nowoczesnych

technologii. Można uznać, że w województwie lubuskim przygotowuje się przyszłe kadry pracowników

w tym obszarze – zawodem nauczanym najczęściej jest technik informatyk (23 szkoły – 2026 uczniów).

Można się spodziewać, że na lubuskim rynku pracy (i nie tylko) będzie wzrastało zapotrzebowanie na

absolwentów, którzy kształceni są na kierunkach głównie usługowych. Dokonane analizy informują o tym,

że w województwie lubuskim bardzo często kształci się w zawodach o takim charakterze (obszar

kształcenia administracyjno – usługowy i turystyczno – gastronomiczny). Do najliczniej nauczanych zaliczyć

można tu następujące zawody: technik hotelarstwa (19 szkół – 1006 uczniów), technik ekonomista

(17 szkół - 1327 uczniów), technik żywienia i usług gastronomicznych (19 szkół – 1217 uczniów). Mając na

uwadze przygraniczne położenie województwa i duże zagęszczenie firm transportowo – spedycyjnych

można uznać, że dopasowana do potrzeb rynku pracy są kierunków kształcenia takie jak technik logistyk

i technik spedytor.

Analizowane dokumenty strategiczne województwa lubuskiego odnoszą się głównie do gałęzi przemysłu

i branż gospodarki. Zestawienie kierunków kształcenia z wymienionymi obszarami i branżami tylko

w części udzieli odpowiedzi na temat dopasowania oferty kształcenia do wyznaczonych kierunków

rozwoju gospodarczego województwa. Można bowiem uznać, że w województwie lubuskim w przyszłości

będą dostępni pracownicy o kwalifikacjach wymaganych w branży budowlanej, motoryzacyjnej oraz

elektroniczno-energetycznej.

Podsumowanie

Oferta edukacyjna szkół zawodowych w województwie lubuskim obejmuje najczęściej zawody

z obszaru administracyjno-usługowego (A).

W województwie lubuskim w publicznych szkołach zawodowych dla młodzieży w trybie stacjonarnym

właściwie nie prowadzi się kształcenia w obszarze medyczno- społecznym oraz obszarze artystycznym.

Największa oferta edukacyjna w zakresie szkolnictwa zawodowego dostępna jest w Gorzowie

Wielkopolskim, Zielonej Górze i powiecie nowosolskim.

W ofercie edukacyjnej występują częste przypadki multiplikowania tych samych obszarów i kierunków

na tym samym obszarze funkcjonalnym (w powiatach).



60

3.4. Uczniowie

Dane i analizy zamieszczone w rozdziale 3.4 i 3.5 odnoszą się do ogólnych charakterystyk uczniów

i nauczycieli zawodu w placówkach kształcenia zawodowego. Natomiast analizy prowadzone w ujęciu

zawodowym lub branżowym znajdują się w innych częściach opracowania.

Celem tej części opracowania jest charakterystyka szkół zawodowych w województwie lubuskim

w zakresie zasobów uczniowskich, pod względem liczby uczniów, zasięgu terytorialnego, sprawności

nauczania i popytu na kierunki oferowane w placówkach kształcenia zawodowego.

Źródłem informacji w tej części diagnozy są ankiety elektroniczne skierowane do placówek kształcenia

zawodowego w województwie lubuskim, wywiady z dyrektorami oraz analizy desk research (etap II

badania)

Jednym z podstawowych zagadnień analizy była dynamika liczby uczniów nauczanych zawodowo

w okresie ostatnich trzech lat. Badanie tego problemu można przeprowadzić różnymi metodami. Wydaje

się, iż odpowiednie jest porównanie liczby uczniów i absolwentów szkół zawodowych we wspomnianym

okresie, tym bardziej, że liczba absolwentów ma bezpośrednie przełożenie na sytuację na rynku pracy

w danej jednostce czasu.

Ogólna liczba uczniów szkół zawodowych dla młodzieży (zasadniczych szkół zawodowych i techników)

w województwie lubuskim spadła z 22 192 uczniów w roku szkolnym 2011/2012 do 19 962 w roku

2013/2014, to jest o 11,1%. W technikach spadek ten wyniósł 10%, a w zasadniczych szkołach

zawodowych 13%18.

Dla porównania taki sam spadek liczby uczniów (ok. 10%) w tym okresie zanotowano w liceach

ogólnokształcących dla młodzieży w województwie lubuskim. Proporcje młodzieży kształcącej się

w różnych typach szkół policealnych pozostają w ostatnich trzech latach niezmienne:

w szkołach zawodowych różnego typu (zasadnicze szkoły zawodowe i technika) kształci się 61%

młodzieży (w tym 17% w zasadniczych szkołach zawodowych, a 44% w technikach);

w liceach ogólnokształcących kształci się 37% młodzieży;

pozostałe 2% to uczniowie liceów profilowanych i szkół artystycznych.

Analiza liczby absolwentów pozwala na skonstruowanie odmiennego obrazu, w szczególności dotyczącego

poziomu techników. Jeżeli rok 2012 potraktować jako bazowy dla obliczeń, to okazuje się, iż liczba

absolwentów zasadniczych szkół zawodowych wzrosła w roku 2013 o 8% w stosunku do roku bazowego,

zaś w 2014 zmalała o 6%, co wskazuje na pewną labilność i brak utrwalonego trendu. Natomiast taka

sama analiza wykonana dla absolwentów techników wskazuje, iż ich liczba była w 2013 roku wyższa o 3%

w stosunku do roku bazowego, a w 2014 roku wyższa o 4%. Wartości zwyżek, choć niewielkie, mogą

wskazywać na początek trendu.

Interesującym faktem zaobserwowanym podczas analizy liczby absolwentów jest rosnący procent kobiet

wśród absolwentów techników od 42% w 2012 roku, poprzez 44% w roku 2013, do 46% w roku 2014.

18

Dane pochodzą z opracowania Urzędu Statystycznego w Zielonej Górze „Edukacja i wychowanie

w województwie lubuskim w latach szkolnych 2011/12 – 2013/14”



61

W zasadniczych szkołach zawodowych procent kobiet wśród absolwentów jest w tym okresie stały

i wynosi 34%19.

Diagnoza aktualnej sytuacji dotyczącej uczniów placówek szkolenia zawodowego w województwie

lubuskim powinna dostarczyć informacji o stanie faktycznym w tym zakresie, ale jednocześnie powinna

być pomocna w ustaleniu możliwości rozwojowych w najbliższej i dłuższej perspektywie czasu. Dlatego

opierając się na danych uzyskanych w trakcie badania za podstawowe w dalszej analizie przyjęto

następujące kryteria :

liczba uczniów ogółem;

udział uczniów spoza powiatu w liczbie uczniów placówki;

różnica pomiędzy liczbą zawodów nauczanych w placówce, w których wystąpiła nadwyżka

uczniów oraz tych, w których wystąpił niedobór uczniów;

progresja uczniów określona jako stosunek liczby uczniów kończących szkołę do liczby uczniów

rozpoczynających ten cykl nauki.

Jednym z ważniejszych parametrów charakteryzujących każdą placówkę szkolenia zawodowego jest liczba

uczniów (w sytuacji, gdy w ramach zespołu szkół działają różne jednostki, brano pod uwagę tylko liczbę

uczniów nauczanych zawodowo).

Średnia liczba uczniów nauczanych zawodowo w jednej placówce wynosi w województwie lubuskim

321 uczniów i jest bliska medianie, która wynosi 336 uczniów. 29 placówek szkolenia zawodowego kształci

liczbę uczniów większą od średniej. Zróżnicowanie liczby uczniów w szkołach i zespołach szkół

województwa lubuskiego jest znaczne (w tej części analizy brano pod uwagę zarówno uczniów jak

i młodocianych pracowników) i wynosi od 12 (jest to stan wykazany w ankiecie szkoły jako uczniowie

kształcący się w zawodzie – nie są to młodociani pracownicy) uczniów w Zespole Szkół w Nowym

Miasteczku do 855 w Zespole Szkół Elektronicznych i Samochodowych w Zielonej Górze.

Największymi szkołami w województwie są:

Zespół Szkół Elektronicznych i Samochodowych w Zielonej Górze – 855;

Powiatowy Zespół Szkół Technicznych w Świebodzinie – 787;

Zespół Szkół Ekonomicznych w Zielonej Górze – 696;

Zespół Szkół Elektrycznych w Gorzowie Wielkopolskim – 689;

Zespół Szkół i Placówek Kształcenia Zawodowego w Zielonej Górze – 614.

Zaś najmniejszymi są szkoły:

Zespół Szkół w Nowym Miasteczku – 41 (w tym 29 pracowników młodocianych);

Zespół Szkół w Dobiegniewie – 39 (są to tylko pracownicy młodociani);

Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Trzcielu – 52 ( pracownicy młodociani);

Zespół Szkół Ekonomicznych w Ośnie Lubuskim – 86 (w tym 21 pracowników młodocianych).

Kształceniem uczniów - pracowników młodocianych zajmuje się w województwie lubuskim 28 placówek

kształcenia zawodowego, w których uczy się 1843 pracowników młodocianych. Liczebność tej kategorii

uczniów waha się od 170 w Zespole Szkół i Placówek Szkolenia Zawodowego w Zielonej Górze

19

Dane pochodzą z opracowania Urzędu Statystycznego w Zielonej Górze „Edukacja i wychowanie

w województwie lubuskim w latach szkolnych 2011/12 – 2013/14”



62

do 11 w Zespole Szkół Zawodowych w Lubsku. Najwięcej pracowników młodocianych jest nauczanych

w powiatach: międzyrzeckim – 223 i nowosolskim – 201, podczas gdy w ogóle nie kształci się takich osób

w powiecie zielonogórskim. Kategoria uczniów – pracowników młodocianych została wyłączona z części

analiz, które ich nie dotyczą.

W celu stworzenia porządkowego wskaźnika odzwierciedlającego wielkość placówki kształcenia

zawodowego ze względu na liczbę uczniów (WW) przyjęto trzystopniową skalę porządkową, na której

wartość 2 przyporządkowana jest szkołom i placówkom kształcącym powyżej 500 uczniów, wartość

1 – szkołom i placówkom kształcącym od 200 do 500 uczniów, a wartość 0 – kształcącym poniżej 200

uczniów (przy czym wartość graniczna przypisywana jest wyższemu wskaźnikowi).

W województwie lubuskim 8 szkół i placówek szkolenia zawodowego należy do kategorii - 2 (tzn. dużych).

Większość z nich znajduje się w Zielonej Górze – 4, po jednej takiej szkole znajduje się

w: Gorzowie Wielkopolskim, powiecie nowosolskim, powiecie świebodzińskim i powiecie zielonogórskim.

Szkoły i placówki należące do kategorii – 0 (tzn. małe) rozproszone są w dwunastu powiatach

województwa. Nie występują tylko w Zielonej Górze oraz powiecie sulęcińskim (gdzie znajduje się tylko

jedna badana placówka kształcenia zawodowego). Na wykresie zaprezentowano rozkład placówek

ze względu na liczbę uczniów.

Wykres 12. Liczba placówek z określoną liczebnością uczniów (dane w %).


Rozkład placówek dużych wskazuje na silne uwarunkowanie demograficzne ich położenia. Zdecydowana

większość z nich znajduje się w największych miastach województwa (Zielona Góra, Gorzów Wielkopolski,

Nowa Sól, Świebodzin).

Istotnym parametrem charakteryzującym szkołę lub zespół szkół jest procent uczniów z ościennych

powiatów lub województw nauczanych w danej placówce. Wskazuje on na „siłę przyciągania” szkoły, jej

atrakcyjność, która działa na młodzież z dalszej okolicy. W celu uporządkowania szkół w powyższym

zakresie utworzono tzw. Wskaźnik Przyciągania (WP), który może przybierać trzy wartości: jeśli placówka

kształci od 0 do 20% uczniów spoza powiatu, w którym się znajduje wartość indeksu wynosi ”0”; jeśli

kształci powyżej 20 do 40% uczniów spoza „swojego” terenu indeks wynosi „1”; jeśli powyżej 40% - indeks

wynosi –„2”.

0,0% 5,0% 10,0% 15,0% 20,0% 25,0% 30,0%

od 0 do 100

od 101 do 200

od 201 dp 300

od 301 do 400

od 401 do 500

od 501 do 600

od 601 do 700

od 701 do 800

powyżej 800

11,2%

20,8%

24,0%

28,0%

11,2%

4,8%

4,8%

1,6%

1,6%



63

Najwięcej szkół posiadających najwyższą „siłę przyciągania” uczniów spoza powiatu, w którym mieści się

szkoła znajduje się w powiecie Gorzów Wielkopolski – 5 placówek oraz w powiecie Zielona Góra –

2 placówki. Ponadto w powiecie gorzowskim oraz powiecie świebodzińskim znajduje się po jednej takiej

placówce. Można uznać, iż szkoły w dużych miastach posiadają naturalną siłę przyciągania. Dodatkowo

jest to spotęgowane faktem, iż niektóre z nich są jedynymi tego typu szkołami w okolicy,

np. Zespół Szkół Odzieżowych oraz Zespół Szkół Ogrodniczych w Gorzowie Wielkopolskim. Zespół Szkół

Leśnych w Rogozińcu jest jedną z dwóch szkół leśnych w województwie i jedną z 11 w kraju, dlatego

znajduje chętnych do nauki nawet z odległych terenów.

W powiatach: krośnieńskim, nowosolskim, słubickim, strzelecko-drezdeneckim oraz żagańskim nie ma ani

jednej placówki szkolenia zawodowego, która kształciłaby więcej niż 20% uczniów spoza powiatu,

w którym się znajduje. Sytuacja taka może wskazywać z jednej strony na zaspokojenie popytu na

kształcenie zawodowe w innych częściach województwa, a z drugiej na mało atrakcyjną ofertę kształcenia

lub braki w bazie socjalnej.

Ważnym elementem w ocenie z jednej strony atrakcyjności oferty kształcenia, a z drugiej

rozpoznawalności przez władze placówki popytu na kierunki kształcenia jest proporcja naboru na

poszczególne kierunki kształcenia rozpatrywana jako niedobór lub nadmiar kandydatów na te kierunki.

Można założyć, iż szkoły które posiadają przewagę kierunków, na które mają nadmiar kandydatów są

bardziej atrakcyjne dla uczniów i lepiej oszacowały popyt edukacyjny niż te posiadające przewagę

kierunków z niedoborem kandydatów. Placówki, w których popyt edukacyjny równoważy się z podażą

znajdują się w sytuacji neutralnej. W celu dokonania oceny, które placówki są bardziej atrakcyjne dla

kandydatów (lepiej rozpoznały popyt) dokonano analizy liczby kierunków kształcenia z nadmiarem

i niedoborem kandydatów w okresie ostatnich trzech lat. Skonstruowano wskaźnik, który opiera się na

balansie pomiędzy liczbą kierunków nauczania wykazujących nadmiar i niedobór kandydatów. Wskaźnik

Atrakcyjności Kształcenia (WAK) przyjmuje trzy wartości: „0”- dla szkół gdzie liczba kierunków

z niedoborem kandydatów przeważa, „1” – dla tych gdzie istnieje równowaga,”2”- dla tych gdzie

przeważają kierunki z nadmiarem kandydatów.

W skali województwa jest tylko 6 placówek kształcenia zawodowego osiągających WAK = 2. Trzy z nich

jednocześnie kształcą największy procent uczniów spoza „swojego terenu”, co niewątpliwie wzmacnia

ocenę ich zdolności rozpoznawania popytu. 18 placówek wykazuje równowagę pomiędzy popytem

a podażą na ich kierunki kształcenia, natomiast pozostałe w większym lub mniejszym stopniu zmagały się

z niedoborem kandydatów. Najwięcej szkół posiadających WAK = 2 znajduje się w Gorzowie

Wielkopolskim – 4 placówki. W powiecie gorzowskim i Zielonej Górze znajduje się po jednej takiej

placówce. W powiatach słubickim, świebodzińskim oraz żagańskim znajdują się wyłącznie szkoły,

w których więcej jest kierunków z niedoborem, niż nadmiarem kandydatów.

Opisane powyżej sytuacje są niełatwe do kategorycznej interpretacji, ponieważ nadmiar kandydatów

może być powodowany nie tylko atrakcyjną ofertą kształcenia, ale także modą na niektóre kierunki

kształcenia niekoniecznie związaną z popytem na ich absolwentów na rynku pracy. Jeszcze inną kwestią

jest polityka organów prowadzących, z którymi dyrekcje placówek uzgadniają kwoty naboru. Jednakże

jeżeli w okresie ostatnich trzech lat w badanej placówce przewagę mają kierunki z niedoborem

kandydatów to wskaźnik ten powinien pełnić rolę sygnału ostrzegawczego.

Kolejnym kryterium, które ma znaczenie ze względu na sprawność nauczania, ale także ze względu na

coroczny wypływ na rynek pracy kolejnej grupy wykwalifikowanych pracowników jest progresja uczniów -



64

rozumiana jako stosunek uczniów kończących szkołę w danym roku, do liczby uczniów rozpoczynających

ten cykl kształcenia. Zróżnicowanie wartości surowych (uzyskanych w badaniu) wynosi od 50 do 100%.

W celu pogrupowania placówek kształcenia zawodowego w ramach opisanego powyżej kryterium

przyporządkowano im kategorie według następujących zasad: kategoria „2” dla szkół uzyskujących surowy

wskaźnik powyżej 90%, kategoria „1” dla szkół, w których surowy wskaźnik mieści się w przedziale 70-90%

oraz „0” dla szkół gdzie jest niższy od 70%. W ten sposób powstał kolejny wskaźnik (WPR). W skali

województwa wartość wskaźnika „2” uzyskało osiem placówek natomiast wartość „0” - 24 placówki

pozostałe uzyskały wartość „1”.

Wszystkie opisane wyżej wskaźniki potraktowane sumarycznie i sprowadzone do trzystopniowej skali

stworzą ogólny wskaźnik odzwierciedlający „potencjał uczniowski”, na który składają się: liczba uczniów,

udział uczniów spoza powiatu, w którym znajduje się szkoła, sprawność nauczania oraz przewaga

kierunków z nadmiarem kandydatów. Wskaźnik ten nazwano – miarą potencjału uczniowskiego MPU.

MPU = (WW+ WP + WAK + WPR) / 4

Wskaźnik ten pozwoli przypisać placówki kształcenia zawodowego do trzech kategorii: „0” – o niewielkim

potencjale uczniowskim,”1”- o umiarkowanym potencjale uczniowskim i „2”- o wysokim potencjale

uczniowskim. Szczegółową charakterystykę szkół w tym zakresie zilustrowano na mapie.



65

Rysunek 4. Mapa ilustrująca miarę potencjału uczniowskiego




66

Podsumowanie

Większość placówek szkolenia zawodowego to placówki o średniej wielkości, w których kształci się od

200 do 500 uczniów.

Zdecydowana większość placówek to szkoły o zasięgu lokalnym kształcące od 90 do 100% uczniów

z terenu powiatu, w którym znajduje się placówka.

W wielu szkołach w ostatnich trzech latach występowały niedobory kandydatów na niektóre kierunki

kształcenia. W mniejszości znajdują się placówki gdzie liczba kandydatów na niektóre kierunki

przekracza liczbę przygotowanych miejsc.

Większość szkół posiada korzystną aktualną sytuację demograficzną polegającą na nadwyżce liczby

uczniów pierwszej klasy w stosunku do liczebności w klasach wyższych.

3.5. Zasoby kadrowe

Istotnym elementem diagnozy szkolnictwa zawodowego w województwie lubuskim jest charakterystyka

kadry nauczycieli zawodu zatrudnionej w placówkach szkolenia zawodowego.

Źródła informacji dotyczące nauczycieli zawodu pochodzą z ankiet rozesłanych drogą elektroniczną do

placówek nauczania zawodowego w województwie lubuskim oraz uzupełniająco, z ankiet skierowanych

bezpośrednio do dyrektorów tych placówek (etap II).

Zbiory danych dotyczących kadry nauczycielskiej szkół zawodowych (techników oraz zasadniczych szkół

zawodowych) rozpatrywane na poziomie poszczególnych placówek pozwalają na dokonanie analizy stanu

i struktury zasobów kadrowych lubuskiego szkolnictwa zawodowego w zakresie podstawowych kryteriów

charakteryzujących te zasoby.

Podstawowymi kryteriami branymi pod uwagę w analizie kadry szkół zawodowych były:

Liczba nauczycieli zawodu (zarówno nauczycieli zawodowych przedmiotów teoretycznych

jak i nauczycieli praktycznej nauki zawodu);

Liczba egzaminatorów;

Liczba uprawnień egzaminacyjnych posiadanych przez nauczycieli danej placówki;

Liczba nauczycieli biorących udział w różnych formach dokształcania.

W trakcie analizy brane były pod uwagę też kryteria „miękkie”, czyli oceny wyrażane przez dyrektorów

placówek w wywiadach dotyczące:

Sposobu rekrutacji nauczycieli;

Wystarczalności zasobów kadrowych na poziomie placówki.

Powyższe kryteria potraktowano jako wskaźniki pozwalające na porównawczą ocenę zasobów kadrowych

w placówkach szkolenia zawodowego w województwie lubuskim.

Ponadto wprowadzono wskaźniki (indeksy) obrazujące natężenie badanej zmiennej (kryterium)

w placówce szkolenia zawodowego. Pierwszy z nich (WNK - wskaźnik nasycenia kadrą) obrazuje

„nasycenie” kadrą nauczycieli zawodu poszczególnych placówek. Wskaźnik ten podaje liczbę nauczycieli



67

zawodu przypadających na 100 uczniów w danej placówce. Kolejny (WME - wskaźnik możliwości

egzaminowania) dotyczy potencjalnej możliwości egzaminowania przez zatrudnionych w placówce

egzaminatorów – podaje on liczbę uprawnień egzaminacyjnych na 100 uczniów. Ostatni (WRK – wskaźnik

rozwoju kadry) dotyczy natężenia procesu dokształcania nauczycieli i podaje iloraz liczby dokształcających

się w okresie ostatnich trzech lat nauczycieli do liczby zatrudnionych. Wszystkie wartości surowe

powyższych wskaźników zostały sprowadzone do trzypunktowej skali porządkowej. Suma powyższych

wskaźników pozwoliła na stworzenie wskaźnika ogólnego (sumarycznego) - WPK opisującego potencjał

kadrowy poszczególnych placówek.

W 62 placówkach kształcenia zawodowego biorących udział w badaniu (szkołach i zespołach szkół)

zatrudnionych jest (w różnych formach) 757 nauczycieli zawodu (nauczycieli zawodowych przedmiotów

teoretycznych, jak i nauczycieli praktycznej nauki zawodu).

We wszystkich analizowanych placówkach suma nauczycieli zatrudnionych na pełnym etacie wynosi

559 osób. Porównanie dwóch powyższych wartości wskazuje na powszechność zatrudniania nauczycieli

zawodu w niepełnym wymiarze etatowym.

W dalszych analizach wzięto pod uwagę liczbę wszystkich nauczycieli wykazywanych jako zatrudnionych

w danej placówce (bez względu na wymiar etatu), gdyż wartość ta charakteryzuje realne zatrudnienie

konieczne do zapewnienia odpowiedniej liczby godzin zajęć zgodnych z wymogami programowymi.

W badanych szkołach liczba zatrudnionych nauczycieli jest istotnie zróżnicowana i waha się od 0 – dla

szkół zawodowych prowadzących jedynie kształcenie ogólne do 41 - Powiatowy Zespół Szkół Technicznych

i Zawodowych w Świebodzinie. Liczną kadrę posiadają Zespół Szkół Elektrycznych w Gorzowie

Wielkopolskim i Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Sulechowie (po 29 nauczycieli); 28 nauczycieli

zatrudnia Zespół Szkół Elektronicznych i Samochodowych w Zielonej Górze, a 27 Zespół Szkół

Ekonomicznych w Zielonej Górze. Na drugim końcu skali znajdują się Zespół Placówek Oświatowych

w Siedlisku i Zespół Szkół w Dobiegniewie, które w ogóle nie zatrudniają nauczycieli zawodu.

Średnia arytmetyczna nauczycieli zawodu przypadająca na placówkę kształcenia zawodowego wynosi

12,2, czyli jest prawie taka sama jak mediana dla badanej zbiorowości, która wynosi 13. Oznacza

to, iż połowa badanych placówek zatrudnia co najwyżej 13 nauczycieli zawodu, natomiast druga połowa

co najmniej 13 nauczycieli.

Dwa powiaty posiadają najwyższe liczby zatrudnionych nauczycieli zawodu - są to Zielona Góra –

zatrudnionych 141 nauczycieli oraz Gorzów Wielkopolski, gdzie zatrudnionych jest 135 nauczycieli.

W obrębie tych powiatów szkołami zatrudniającymi największą liczbę nauczycieli są odpowiednio: dla

Gorzowa Wielkopolskiego – Zespół Szkół Elektrycznych (29 nauczycieli) i Zespół Szkół Budowlanych

(22 nauczycieli) oraz dla Zielonej Góry - Zespół Szkół Elektrycznych (29 nauczycieli) i Zespół Szkół

Ekonomicznych (27 nauczycieli). W pięciu powiatach zatrudnionych jest powyżej 50 nauczycieli (żarski -

80, nowosolski - 51, międzyrzecki - 54, żagański – 58, w świebodzińskim - 57), a w pozostałych poniżej tej

liczby. Najmniej nauczycieli pracuje w powiatach: strzelecko – drezdeneckim - 21 oraz sulęcińskim – 21.

Kolejny wykres przedstawia rozkład liczby zatrudnionych nauczycieli zawodu w szkołach zawodowych

województwa lubuskiego.



68

Wykres 13. Liczba szkół zatrudniających określoną liczbę nauczycieli zawodu


Ważnym wskaźnikiem jakości kadry jest liczba nauczycieli posiadających uprawnienia egzaminatora oraz

liczba uprawnień egzaminacyjnych posiadanych przez kadrę danej placówki.

Liczba nauczycieli posiadających uprawnienia egzaminatorów waha się w placówkach szkolenia

zawodowego w województwie lubuskim od 0 do 20.

Największa liczba nauczycieli z uprawnieniami egzaminatora zatrudniona jest w Powiatowym Zespole

Szkół Technicznych i Zawodowych w Świebodzinie (20 egzaminatorów), Zespole Szkół Elektronicznych

i Samochodowych w Zielonej Górze oraz Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych w Sulechowie

(15 egzaminatorów).

Największa liczba egzaminatorów zatrudniona była w powiecie Zielona Góra (57) oraz powiecie Gorzów

Wielkopolski (53), natomiast najmniejsza w powiecie gorzowskim (4) i sulęcińskim (7).

Liczba uprawnień egzaminacyjnych posiadanych przez nauczycieli zatrudnionych w danej placówce

kształcenia zawodowego jest zróżnicowana w przedziale od 0 do 64. Największą liczbę uprawnień

egzaminacyjnych zanotowano dla Zespołu Szkół Ekonomicznych w Zielonej Górze (64 uprawnienia),

Powiatowego Zespołu Szkół Technicznych i Zawodowych w Świebodzinie (62 uprawnienia) i Zespołu Szkół

Ponadgimnazjalnych nr 4 w Nowej Soli (45 uprawnień). W kilku placówkach w województwie lubuskim

zatrudniona kadra nie posiada żadnych uprawnień egzaminacyjnych – są to:, Zespół Placówek

Oświatowych w Siedlisku, Zespół Szkół nr 1 w Nowym Miasteczku, Zespół Szkół w Dobiegniewie.

Pod względem liczby posiadanych przez kadrę uprawnień do egzaminowania zróżnicowanie ma podobną

strukturę: powiat Zielona Góra - 154, powiat Gorzów Wielkopolski – 142. Najmniej uprawnień: powiat

zielonogórski, powiat gorzowski – 12. Na tle innych powiatów wyróżnia się powiat nowosolski ze 101

uprawnieniami do egzaminowania.

0 5 10 15 20

od 0 do 4

od 5 do 10

od 11 do 15

od 16 do 20

od 21 do 25

od 26 do 30

powyżej 31

15

13

17

6

6

4

1



69

Wykres 14. Liczba uprawnień egzaminacyjnych w szkołach (dane w %).


Istotnym wskaźnikiem rozwoju kadry nauczycielskiej jest jej udział w różnych formach doskonalenia

zawodowego. Wśród badanych placówek kształcenia zawodowego w województwie lubuskim 90%

deklaruje, iż w ciągu ostatnich trzech lat ich nauczyciele korzystali z różnych form doskonalenia

zawodowego. Najbardziej popularną formą doskonalenia zawodowego były kursy specjalizacyjne, których

uczestnicy stanowili 37,7% doskonalących się nauczycieli. Z praktyk w zakładach pracy korzystało 19,7%,

a ze studiów podyplomowych 11,8%. Mniejszym zainteresowaniem cieszyły się staże w zakładach pracy

6,3% oraz kursy językowe 3,5%. Pozostałe 21% szkoliło się w wielu zróżnicowanych formach. Największą

liczbę nauczycieli szkolących się we wszystkich formach w okresie ostatnich trzech lat zanotowano

w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych w Sulechowie - 177, Powiatowym Zespole Szkół Technicznych

i Zawodowych w Świebodzinie – 96 oraz Zespole Szkół Technicznych w Międzyrzeczu - 79.

Wydaje się, iż ważne dla nauczycieli uczących zawodu są staże i praktyki w zakładach pracy. Podczas, kiedy

z praktyk korzystali nauczyciele 31 placówek szkolenia zawodowego, to ze staży tylko nauczyciele

14 placówek.

Wykres 15. Częstotliwość korzystania z różnych form dokształcania przez nauczycieli (w latach 2012-2014) (dane w %).


Uzupełnieniem danych ilościowych obrazujących stan kadry w szkołach zawodowych województwa

lubuskiego są opinie dyrektorów wyrażone w wywiadzie IDI. Opinie te odnoszą się do dwóch zagadnień

mających związek z kadrą nauczycielską szkół. Po pierwsze odnośnie „wystarczalności zasobów

kadrowych” dla działalności jednostki, po drugie w stosunku do „sposobu rekrutacji nauczycieli”.

0% 10% 20% 30% 40% 50%

od 0 do 10

od 11 do 20

od 21 do 30

od 31 do 40

od 41 do 50

powyżej 50

50%

31%

6%

8%

2%

3%

0 10 20 30 40 50 60

0 do 10

11 do 20

21 do 30

31 do 40

41 do 50

powyżej 50

52

21

10

5

2

10



70

W analizie opinii dyrektorów potraktowano te dwa zagadnienia łącznie i spróbowano wskazać

zróżnicowane typy strategii pozwalających na rozwiązywanie problemów kadrowych.

Zdecydowana większość dyrektorów uznała stany kadrowe swoich szkół za wystarczające. Jednakże część

dyrektorów dostrzega bieżące i mogące pojawić się w przyszłości problemy. Niżej przytoczone wypowiedzi

pozwalają na wyróżnienie najczęściej pojawiających się strategii radzenia sobie z problemami kadrowymi.

„Na dzień dzisiejszy zatrudniona kadra pedagogiczna zapewnia realizację obowiązkowych zajęć kształcenia zawodowego.

Jednak konieczne jest wyposażenie nauczycieli zawodu w wiedzę i umiejętności wynikające z potrzeb nowoczesnej

gospodarki. W najbliższym czasie braki kadrowe będą dotyczyć zawodów elektrycznych, mechanicznych i mechatronicznych.

W szkole prowadzone jest przekwalifikowanie kadry, poszukiwanie nowych nauczycieli. Koniecznym jest wdrożenie

specjalistycznych (fachowych) kursów dla nauczycieli zawodu.”

„Zasoby kadrowe są wystarczające do potrzeb, nauczyciele na bieżąco podnoszą i uzupełniają kwalifikacje. Okresowe

problemy wynikają czasami z korzystania przez nauczycieli z urlopów. Problemem dla szkoły jest też organizowanie

egzaminów potwierdzających kwalifikacje w zawodzie, które dezorganizują działanie szkoły.” „Największym problemem zatrudnionych nauczycieli, zgłaszanym przez nich wielokrotnie, jest brak atrakcyjnych form

doskonalenia podnoszących kwalifikacje oferowanych przez ośrodki dokształcania nauczycieli, a przede wszystkim

Uniwersytet Zielonogórski.”

Strategię wynikającą z cytowanych wypowiedzi można nazwać „racjonalną - wewnętrzną”. Polega ona na

podejmowaniu działań zapobiegających problemom kadrowym aktualnym i przyszłym, poprzez

doszkalanie i przekwalifikowanie własnej kadry.

„W większości zawodów szkoła posiada odpowiednio przygotowaną kadrę pedagogiczną. Występują braki w kadrze

z zakresu zawodów elektrycznych i mechatronicznych. Braki kadrowe uzupełniamy zatrudniając emerytowanych

nauczycieli”.

„Nauczyciele zawodu (kierunki mechaniczne ) na warsztatach to w 60% emeryci”.

„W przypadku braków, zatrudniamy nauczycieli dochodzących lub naszych emerytowanych”.

„Szkoła w pełni realizuje kształcenie zawodowe, jednak można zauważyć brak nauczycieli zawodowców. Aby zapewnić

realizację programów nauczania szkoła korzysta z emerytowanych nauczycieli i osób prowadzących własną działalność

gospodarczą”.

„Cały czas poszukuję nowej kadry kształcenia zawodowego, teoretycznego i praktycznego. Często współpracuję z emerytami

ze służb mundurowych”.

„W szkole brakuje specjalistów z zakresu kształcenia zawodowego na kierunkach mechanicznych. Przyczyną takiego stanu

rzeczy są niskie stawki wynagrodzenia w szkole w porównaniu z zakładami branży mechanicznej. Obecnie chcąc zapewnić

odpowiednią jakość kształcenia dyrektor zatrudnia nauczycieli emerytów w ramach niepełnego wymiaru etatu”.

Cytowani wyżej dyrektorzy jednostek skupiają się na doraźnym uzupełnianiu braków kadrowych

w szczególności zatrudniając emerytowanych nauczycieli. Działania takie prawdopodobnie nie przyczynią

się do rozwiązania problemów kadrowych w dalszej perspektywie, jest to strategia „działań doraźnych”.

„Obecnie radzimy sobie z zasobami kadrowymi. Obawiam się na przyszłość, że możemy mieć kłopoty kadrowe dotyczące

nauczycieli różnych zawodów. Będziemy starali się o wsparcie w nauczaniu przedmiotów zawodowych wśród pracodawców

(wstępnie takie wsparcie mamy ustalone). Na bieżąco szukam nauczycieli przedmiotów zawodowych i kompletujemy kadrę

na przyszłość”.

„Wprowadzenie nowego kierunku nauczania – brak nauczycieli do nauczania przedmiotów zawodowych związanych

z geodezją i melioracją, stały kontakt z PUP oraz dyrektorami szkół o zbliżonym profilu kształcenia”.

„Szkoła ma zapewnione zaplecze kadrowe wystarczające do zapewnienia kształcenia w nauczanych kierunkach. Problemem

jest brak młodych nauczycieli do nauczania przedmiotów zawodowych”.



71

„Szkoła posiada nieliczną kadrę nauczycieli zatrudnionych w pełnym wymiarze godzin (8 nauczycieli) oraz 6 nauczycieli

dochodzących”.

„Ogłoszenia w PUP, w prasie oraz w biuletynie informacji publicznej, wywiad z przedstawicielami zakładów pracy, rozmowy

dyrekcji z kandydatami”.

Powyższe wypowiedzi wskazują na poszukiwanie rozwiązania na zewnątrz szkoły poprzez kontakty

z pracodawcami i otoczeniem instytucjonalnym oraz zatrudnianie nauczycieli w niepełnym wymiarze

godzin. Jest to strategia „racjonalna –zewnętrzna”.

„Obecnie zatrudnieni nauczyciele zawodu zapewniają prowadzenie obowiązkowych zajęć dydaktycznych. Na niektóre

godziny zatrudniani są nauczyciele z innych szkół. Kierujemy także nauczycieli zawodu na studia podyplomowe oraz kursy w

celu zdobycia kwalifikacji/umiejętności w zakresie prowadzenia innych zajęć dydaktycznych. Celowym będzie także

zatrudnianie na stanowisku nauczyciela osób (specjalistów) z rynku pracy”.

Wyżej cytowana opinia wskazuje na najbardziej pożądany typ strategii w radzeniu sobie z problemami –

„racjonalny - wszechstronny” wykorzystujący zarówno zasoby wewnętrzne, jak i zewnętrzne, zmierzający

do rozwoju zasobów kadrowych.

W celu dokonania opisu potencjału kadrowego w poszczególnych placówkach stworzono zagregowany

porządkowy wskaźnik potencjału kadrowego „WPK” składający się z sumy wskaźników szczegółowych

(opisanych w treści podrozdziału – wskaźnika nasycenia kadrowego, wskaźnika możliwości egzaminowania

oraz wskaźnika rozwoju kadrowego), której przypisano wartości porządkowe w następujący sposób.

WPK = WNK + WME + WRK/3

Wskaźnik ten pozwoli przypisać placówki kształcenia zawodowego do trzech kategorii: „0” – o niewielkim

potencjale kadrowym, ”1” - o umiarkowanym potencjale kadrowym i „2” - o wysokim potencjale

kadrowym. Poniższa mapa pokazuje Wskaźnik Potencjału Kadrowego dla wszystkich jednostek szkolenia

zawodowego w województwie lubuskim.



72

Rysunek 5. Mapa ilustrująca wskaźnik potencjału kadrowego




73

3.6. Baza dydaktyczna

Jednym z podstawowych uwarunkowań realizacji procesu dydaktycznego jest posiadanie odpowiedniej

bazy techno-dydaktycznej w szkołach i placówkach kształcenia zawodowego. Od tego, w jakim stopniu

szkoła jest przygotowana do kształcenia w określonym zawodzie, czy obszarze uzależnione są działania

w ramach prowadzonej polityki i mechanizmów zarządzania nią.

Źródłem danych w analizie zasobów infrastrukturalnych niezbędnych do realizacji procesu edukacyjnego w szkołach oparta została na informacjach z ankiet dla szkół oraz wywiadów z dyrektorami (etap II badania)

W pierwszej kolejności należy zauważyć, iż dostosowanie bazy dydaktycznej związane jest z bezpośrednio

przyjętymi w każdej placówce zasadami realizacji minimum programowego. Wśród szkół zawodowych

województwa lubuskiego występują jednostki, które w ramach kształcenia zawodowego zajmują się tylko

obszarem kształcenia ogólnego lub ewentualnie kształcenia ogólnego oraz obszaru teoretycznego danej

kwalifikacji. Proces kształcenia praktycznego realizowany jest wówczas w zakładach pracy (klasy dla

młodocianych pracowników) lub w wyspecjalizowanych centrach kształcenia zawodowego (np. Centrum

Kształcenia Zawodowego w Gorzowie Wielkopolskim). Takie formy realizacji procesu kształcenia

wymuszają na szkole potrzebę posiadania tylko sal do zajęć teoretycznych, bez potrzeby tworzenia

i utrzymywania specjalistycznych pracowni praktycznych.

Ocena adekwatności bazy dydaktycznej do wymogów realizacji podstawy programowej

Analiza wskazań uzyskanych z ankiet dla szkół pozwala mówić o tym, że szkoły i placówki kształcenia

zawodowego w większości (67%) posiadają minimum wyposażenia niezbędnego do realizacji zajęć

związanych z określoną kwalifikacją. W każdym z powiatów stopień dopasowania pracowni do wymogów

podstawy programowej występuje w co najmniej połowie pracowni. Adekwatność wyposażenia sal

do praktycznej nauki zawodu do wymagań programowych najlepiej przedstawia się w powiecie

gorzowskim, sulęcińskim oraz zielonogórskim. Największe niedopasowanie można odnotować w powiecie

wschowskim i krośnieńskim oraz w Gorzowie Wielkopolskim. Szczegółowy rozkład szkolnych pracowni,

w których występują braki wyposażenia w stosunku do możliwości kształcenia został przedstawiony

w załączniku 10.



74

Tabela 13. Wyposażenie pracowni niezbędne do realizacji zajęć związanych z kwalifikacjami.

Powiat

Pracownie

posiadające

minimum

niezbędnego

wyposażenia do

realizacji zajęć

gorzowski 100%

Gorzów Wielkopolski 57%

krośnieński 50%

międzyrzecki 75%

nowosolski 71%

słubicki 67%

strzelecko-drezdenecki 67%

sulęciński 100%

świebodziński 75%

wschowski 50%

Zielona Góra 78%

zielonogórski 100%

żagański 60%

żarski 67%

województwo 67%

Źródło: Opracowanie własne na podstawie informacji z ankiet dla szkół

Połowa szkół i placówek kształcenia zawodowego deklaruje, że wyposażenie sal dydaktycznych pozwala

na przeprowadzenie egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w określonym zawodzie. Najlepiej

przystosowane są w tym aspekcie szkoły w powiecie gorzowskim. Całkowity brak tego typu sal wskazano

w powiecie strzelecko-drezdeneckim. Natomiast szkoły w Gorzowie Wielkopolskim i powiecie żarskim

posiadają odpowiednie do egzaminowania pracownie w mniej niż połowie przypadków, podczas gdy

w powiatach: krośnieńskim, międzyrzeckim oraz w Zielonej Górze, odpowiednie sale występują w więcej

niż połowie przypadków. Szczegółowy rozkład pracowni, gdzie występują braki wyposażenia w stosunku

do możliwości egzaminowania został przedstawiony w załączniku nr 10.



75

Tabela 14. Pracownie posiadające wyposażenie przystosowane do egzaminowania potwierdzającego kwalifikacje w danym zawodzie.

Powiat

Pracownie

przystosowane

do egzaminu

potwierdzającego

kwalifikacje w

danym zawodzie

gorzowski 100%


krośnieński 67%

międzyrzecki 60%

nowosolski 50%

słubicki 50%


sulęciński 50%

świebodziński 50%

wschowski 50%

Zielona Góra 58%

zielonogórski 50%

żagański 50%

żarski 38%

województwo 50%


Zakupy sprzętowe dokonane w ciągu ostatnich trzech lat

W ciągu ostatnich trzech lat (od 2012 roku) szkoły zadeklarowały dokonanie 72 zakupów związanych

z wyposażeniem lub doposażeniem bazy dydaktycznej – 37 z nich miało charakter informatyczny,

35 pozainformatyczny. Analizując wskazania zawarte w ankietach dla szkół można mówić o tym,

że w województwie lubuskim funkcjonują szkoły, które dokonywały zakupów związanych z poprawą

jakości bazy dydaktycznej systematycznie, każdego roku oraz takie, które unowocześniały bazę jedno- lub

dwukrotnie. Charakter regularności zakupów dokonywanych przez lubuskie szkoły zawodowe w ostatnich

trzech latach został zilustrowany na wykresie, a przyporządkowanie zakupów do szkół (wedle deklaracji

z ankiet) zostało zawarte w załączniku nr 13.



76

Wykres 16. Liczba szkół dokonujących zakupów związanych z poprawą jakości bazy dydaktycznej w latach 2012-2014


Subiektywna ocena bazy dydaktycznej szkół

Najczęstszym sformułowaniem charakteryzującym poziom wyposażenia, wypowiadanym przez samych

dyrektorów szkół było określenie, iż „szkoła posiada bazę dydaktyczną wystarczającą do realizacji

programów we wszystkich zawodach, ale …”. Wskazuje to na określone braki lub inne ograniczenia

związane z wykorzystaniem posiadanych zasobów techno-dydaktycznych.

W badanej grupie szkół tylko w przypadku czterech zespołów szkół opinia o posiadanej bazie dydaktycznej

była bardzo pozytywna („bardzo dobre”; „Szkoła jest bogato wyposażona”).

Ocenę pozostałych dyrektorów można podsumować jedną z wypowiedzi „Baza wymaga doposażenia,

modernizacji, dostosowania do wymagań standardów egzaminacyjnych”.

Rozwój technologii i metod realizacji procesów produkcyjnych, wymusza na jednostkach edukacyjnych

ciągłe udoskonalanie i unowocześnianie bazy dydaktycznej. Trafnym więc spostrzeżeniem jest uwaga

jednego z dyrektorów biorących udział w badaniu, iż „szkoła posiada dobrą bazę dydaktyczną, co jednak

nie oznacza ciągłej konieczności jej modyfikowania i poprawiania”.

Biorąc pod uwagę opinie dyrektorów w zakresie oceny bazy dydaktycznej jednostek 33% z nich określa ją

jako dobrą, a 38% jako wystarczającą – dostateczną. Odsetek dyrektorów wskazujących na mniejsze lub

większe potrzeby szybkiego uzupełnienia bazy dydaktycznej wynosi 11%.

Z badań ankietowych wynika, iż mając na względzie podnoszenie lub utrzymywanie wysokich standardów

nauczania oraz dostosowanie się szkół do nowych wyzwań (zawodów) niezbędne jest wzbogacenie bazy

dydaktycznej o nowe pracownie. Spośród badanych szkół tylko 11 nie wykazało potrzeby stworzenia

nowych pracowni. Z wykazu zgłaszanych potrzeb wynika, iż braki w bazie dydaktycznej sięgają 159

pracowni specjalistycznych. Średnio szkoły zgłaszają potrzebę uzupełnienia swojej bazy o 2-3 pracownie.

0 5 10 15 20 25

zakupy pozainformatyczne

zakupy informatyczne

8

22

13

6

14

9

w jednym roku

w dwóch latach

w każdym roku



77

Tabela 15. Potrzeby szkół w zakresie liczby pracowni specjalistycznych

Zespół szkół/szkoła

Liczba pracowni specjalistycznych (potrzeby szkół)

Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Kamieniu Małym 0 Zespół Szkół im. Marii Skłodowskiej-Curie w Kostrzynie nad Odrą 0

Zespół Szkół im. Mikołaja Kopernika w Witnicy 3

Zespół Szkół Budowlanych im. Mikołaja Kopernika w Gorzowie Wielkopolskim 3

Zespół Szkół Ekonomicznych im. Stefana Starzyńskiego w Gorzowie Wielkopolskim 3

Zespół Szkół Elektrycznych w Gorzowie Wielkopolskim 3

Zespół Szkół Gastronomicznych im. Febronii Gajewskiej-Karamać w Gorzowie Wielkopolskim 1 Zespół Szkół Mechanicznych w Gorzowie Wielkopolskim 5

Zespół Szkół nr 12 im. Jana III Sobieskiego w Gorzowie Wielkopolskim 2

Zespół Szkół Odzieżowych im. Krzysztofa Kieślowskiego w Gorzowie Wielkopolskim 2

Zespół Szkół Ogrodniczych w Gorzowie Wielkopolskim 2 Zespół Szkół Technicznych i Ogólnokształcących w Gorzowie Wielkopolskim 1

Centrum Kształcenia Zawodowego w Gorzowie Wielkopolskim 3 Zespół Szkół Licealnych i Technicznych im. Stanisława Staszica w Gubinie 0 Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Gubinie 5

Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Wł. Broniewskiego w Krośnie Odrzańskim 5 Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego im. Zesłańców Sybiru w Bobowicku 0 Zespół Szkół Budowlanych w Międzyrzeczu 3

Zespół Szkół Ekonomicznych im. St. Staszica w Międzyrzeczu 0 Zespół Szkół Technicznych im. Stanisława Lema w Skwierzynie 5

Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Trzcielu 1

Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 5 im. Leszka Kołakowskiego w Kożuchowie 1

Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego "Elektryk" w Nowej Soli 5

Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 4 im. Jana Pawła II w Nowej Soli 2 Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2 im. M. Dąbrowskiej w Nowej Soli 0 Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 3 im. Stanisława Staszica w Nowej Soli 2

Zespół Szkół nr 1 w Nowym Miasteczku 2

Zespół Placówek Oświatowych w Siedlisku 0

Zespół Szkół Ekonomicznych w Ośnie Lubuskie 1

Zespół Szkół Ekonomiczno – Rolniczych w Słubicach 5 Zespół Szkół Technicznych im. inż. Tadeusza Tańskiego w Słubicach 5

Technikum Leśne im. prof. Jana Miklaszewskiego w Starościnie 2

Zespół Szkół w Dobiegniewie 0

Zespól Szkół Ponadgimnazjalnych w Drezdenku 2

Zespół Szkół Centrum Kształcenia Ustawicznego w Strzelcach Krajeńskich 5

Zespół Szkół Licealnych i Zawodowych im. Unii Europejskiej w Sulęcinie 2

Zespół Szkół Leśnych w Rogozińcu 5 Powiatowy Zespół Szkół Technicznych i Zawodowych w Świebodzinie 5

Zespół Szkół Technicznych im. Jana Pawła II w Zbąszynku 0

Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Dezyderego Chłapowskiego w Sławie 2

I Zespół Szkół im. Stanisława Staszica we Wschowie 2 Centrum Kształcenia Ustawicznego i Praktycznego we Wschowie 1 Zespół Szkół Budowlanych im. Tadeusza Kościuszki w Zielonej Górze 1 Zespół Szkół Ekonomicznych w Zielonej Górze 5 Zespół Szkół Elektronicznych i Samochodowych im. Marii Skłodowskiej – Curie w Zielonej Górze 5



78

Zespół Szkół i Placówek Kształcenia Zawodowego w Zielonej Górze 4

Zespół Szkół Technicznych im. Mikołaja Kopernika w Zielonej Górze 5

Zespół Szkół Zawodowych PBO sp. z o.o. w Zielonej Górze 4

Centrum Kształcenia Ustawicznego I Praktycznego w Zielonej Górze 1

Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. gen. Władysława Sikorskiego w Sulechowie 4

Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego im. Komisji Edukacji Narodowej w Henrykowie 4

Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Iłowie 0

Zespół Szkół Zawodowych im. Stanisława Staszica w Szprotawie 3

Zespół Szkół Technicznych i Licealnych w Żaganiu 1

Zespół Szkół Tekstylno – Handlowych w Żaganiu 3

Zespół Szkół Ogólnokształcących i Ekonomicznych w Lubsku 3

Zespół Szkół Technicznych im. Władysława Reymonta w Lubsku 5

Zespół Szkół Zawodowych im. prof. Gerharda Domagka w Lubsku 4 Zespół Szkół Budowlanych w Żarach 5

Zespół Szkół Ekonomicznych w Żarach 1

Zespół Szkół Ogólnokształcących i Technicznych w Żarach 0

Zespół Szkół Samochodowych im. Komisji Edukacji Narodowej w Żarach 5 Źródło: Opracowanie własne na podstawie ankiet realizowanych w szkołach i wywiadów z dyrektorami

W ramach określania potrzeb, ankietowane szkoły precyzyjnie opisały zakres kwalifikacji, jaki byłby

możliwy do zdobycia w proponowanych pracowniach. Wskazane kwalifikacje są w większości przypadków

zgodne z głównymi obszarami i kierunkami, w których edukacja jest prowadzona w danej jednostce.

Największa liczba pracowni (49) dotyczy obszaru kształcenia A, tj. administracyjno-usługowego oraz

elektryczno-elektronicznego E (39). Założenie powyższe odpowiada rozkładowi obszarów kształcenia

wynikającej z oferty szkół województwa lubuskiego. Jednocześnie na uwagę zasługuje fakt, iż największe

zapotrzebowanie na pracownie występują w Gorzowie Wielkopolskim, Zielonej Górze oraz powiecie

żarskim.



79

Tabela 16. Liczba pracowni wskazywanych jako niezbędne do utworzenia w podziale na obszary

Powiat

Liczba pracowni wskazywanych jako niezbędne do utworzenia w podziale na obszary

administracyjno-usługowy (A)

budowlany (B)

elektryczno-elektroniczny

(E)

mechaniczny i górniczo-

hutniczy (M)

rolniczo-leśny z

ochroną środowiska

(R)

turystyczno-gastronomiczny

(T)

medyczno-społeczny

(Z)

gorzowski 1 0 2 0 0 0 0

Gorzów Wlkp. 6 3 5 6 2 3 0

krośnieński 4 0 2 2 0 1 1

międzyrzecki 0 3 0 5 0 1 0

nowosolski 4 0 5 2 0 1 0

słubicki 3 0 2 4 2 2 0

strzelecko-drezdenecki 0 1 1 1 3 1 0

sulęciński 0 2 0 0 0 0 0

świebodziński 4 0 1 0 5 0 0

wschowski 2 0 1 1 0 1 0

Zielona Góra 9 6 4 2 0 3 1

zielonogórski 0 0 2 0 0 2 0

żagański 3 0 1 2 1 4 0

żarski 6 4 9 4 0 0 0

Źródło: Opracowanie własne na podstawie ankiet realizowanych w szkołach i wywiadów z dyrektorami

Plany związane z wyposażeniem szkół i placówek kształcenia zawodowego jak wskazano wyżej dotyczą

także remontów i modernizacji już istniejącej bazy dydaktycznej i tworzenia nowych stanowisk

egzaminacyjnych.

Na 62 analizowane placówki modernizacje, remonty, doposażenie planują prawie wszystkie. Problem nie

dotyczy tylko szkół, które prowadzą zajęcia z przedmiotów ogólnych dla młodocianych pracowników. Taka

sytuacja jest naturalna, ponieważ z jednej strony mamy do czynienia z procesem dostosowywania bazy

dydaktycznej do zmieniających się standardów kształcenia zawodowego, szczególnie przygotowanie

stanowisk do przeprowadzania egzaminów zawodowych. Z drugiej strony dostosowania bazy

dydaktycznej do potrzeb zmieniającego się rynku pracy. Niemal wszystkie placówki zwracają uwagę na

konieczność ciągłej modernizacji sprzętu komputerowego i oprogramowania. Jeden z uczestników

badania ujął te kwestie w sposób następujący: „Ze względu na nowe standardy egzaminacyjne oraz postęp

techniczny należy cały czas uzupełniać i wzbogacać wyposażenie, wymieniać zużyte, uszkodzone elementy i nabywać te

które zmieniły się technologicznie”.

Największą barierą w realizacji planów modernizacyjnych szkół są braki środków finansowych. Dość często

pojawiają się informacje o trudnościach w finansowaniu inwestycji ze środków organów prowadzących.

Dyrektorzy przyjmują różne strategie radzenia sobie z tym problemem. Z uzyskanych w badaniu deklaracji

wynika, że nadal bardzo częstym, sposobem uzyskania finansowania będzie przygotowanie projektów

i aplikacja o środki pochodzące z Unii Europejskiej. Dotychczas zdobyte przez szkoły doświadczenia i nowa

perspektywa finansowa, skłaniają do wykorzystania takich możliwości. Rzadziej deklarowane jest

poszukiwanie środków na modernizację bazy dydaktycznej u pracodawców i sponsorów. Taka sytuacja,

wskazywanie najczęściej na środki pozabudżetowe jako te, które mogą poprawić sytuację kompleksowego



80

wyposażenia szkół, może być barierą w modernizacji i unowocześnianiu bazy dydaktycznej, to z kolei może

wpływać na jakość kształcenia zawodowego.

Podsumowanie

Placówki kształcenia zawodowego w większości (67%) posiadają minimum wyposażenia niezbędnego

do realizacji zajęć związanych z określoną kwalifikacją. W każdym z powiatów stopień dopasowania

pracowni do wymogów podstawy programowej występuje w co najmniej połowie pracowni.

Połowa szkół i placówek kształcenia zawodowego deklaruje, że wyposażenie sal dydaktycznych

pozwala na przeprowadzenie egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w określonym zawodzie.

Infrastruktura niezbędna do realizacji procesu dydaktycznego w szkołach jest zróżnicowana – nie we

wszystkich przypadkach zachodzi konieczność posiadania zaplecza do odbywania praktycznej nauki

zawodu.

W świetle uzyskanych deklaracji jedynie cztery szkoły posiadają bardzo dobrze wyposażoną bazę

techno- dydaktyczną.

Ocena bazy dydaktycznej szkół pozwala mówić o tym, że szkoły znajdują się w sytuacji braków

sprzętowych lub jakość wyposażenia nie jest odpowiednia (zwykle są to przestarzałe sprzęty

i rozwiązania). Braki w bazie dydaktycznej sięgają 159 pracowni specjalistycznych. Średnio szkoły

zgłaszają potrzebę uzupełnienia swojej bazy o 2-3 pracownie.

W sytuacji braku możliwości finansowania zakupu drogiego wyposażenia sal do nauki zawodu oraz sal

egzaminacyjnych, w myśl filozofii „learning by doing” jednym z rozwiązań stosowanym przez szkoły

może być zakup symulatorów z odpowiednim oprogramowaniem.

W procesie uzupełniania i modernizacji bazy techno – dydaktycznej nadal ważną rolę będą odgrywały

środki pochodzące z Unii Europejskiej, dyrektorzy szkół w tej ścieżce finansowania pokładają dużą

nadzieję.

3.7. Jakość kształcenia

Głównym zadaniem edukacji zawodowej jest odpowiednie przygotowanie uczniów do konkretnego,

wyuczonego zawodu, ale również wyposażenie ich w szerokie podstawy i kwalifikacje niezbędne do

wykonywania zawodów pokrewnych, w jakich absolwent szkoły zawodowej mógłby w przyszłości

pracować. Miarą jakości oferowanej edukacji i efektywności kształcenia są wyniki egzaminów, do jakich

przystępują uczniowie. Nie bez znaczenia dla jakości kształcenia zawodowego w szkole (ale i jej

atrakcyjności) są także dodatkowe uprawnienia, czy zajęcia pozalekcyjne, pozwalające na wszechstronny

rozwój młodych ludzi.

W tej części niniejszego opracowania dokonano charakterystyki szeroko rozumianej kwestii jakości

kształcenia w lubuskich szkołach zawodowych, ze szczególnym uwzględnieniem:

wskaźników zdawalności egzaminów zawodowych;

zdawalności egzaminów maturalnych na poziomie technikum;

korzystania z oferty dodatkowych zajęć zawodowych przez uczniów;

ewaluacji procesu kształcenia.



81

Źródła informacji wykorzystane w tej części opracowania są zróżnicowane. Dane dotyczące zdawalności

egzaminów (zawodowych oraz maturalnych) pochodzą z Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w Poznaniu.

Dane dotyczące procesu ewaluacji, jak i oferty dodatkowych zajęć oferowanych przez szkołę – z informacji

zdobytych podczas realizacji ankiet dla szkół oraz wywiadów z dyrektorami (etap II).

Jakość kształcenia w szkole analizowana jest niezależnie i na różnych poziomach dla każdej z cech. Jest to

efekt braku dostępności kompletnych danych na poziomie szkół lub braku realizacji danego kryterium

przez wszystkie szkoły, co w konsekwencji mogłoby prowadzić do zafałszowanych wniosków.

3.7.1. Zdawalność egzaminów zawodowych

Podstawą uzyskania tytułu zawodowego jest zdanie egzaminu kwalifikacyjnego. W związku z reformą

szkolnictwa zawodowego w roku 2012 tytuł zawodowy można uzyskać w trybie końcowego egzaminu

kwalifikacyjnego (ukończenie szkoły wg „starej podstawy programowej”) lub cząstkowych egzaminów

kwalifikacyjnych. W zależności od uwarunkowań określonych w Rozporządzeniu Ministra Edukacji

Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego

(Dz. U. z 2012 r. poz. 7) zdobywanie poszczególnych zawodów związane jest z uzyskaniem jednej, dwóch

lub trzech kwalifikacji. Egzaminy kwalifikacyjne według nowej podstawy programowej odbywają się

w wyznaczonych przez Okręgową Komisję Egzaminacyjną ośrodkach egzaminacyjnych.

W związku trwającym procesem wdrożenia reformy szkolnictwa zawodowego uczniowie niektórych szkół

zawodowych w województwie lubuskim uczestniczyli do tej pory w egzaminach kwalifikacyjnych

wynikających z nowej podstawy programowej. W latach 2013-2014 nowa forma egzaminów objęła

uczniów 47 zespołów szkół i szkół. Natomiast równolegle w latach 2013-2014 we wszystkich szkołach

zawodowych prowadzone były egzaminy według „starej podstawy programowej”.

W każdym roku uczniowie kończący naukę w określonym typie szkoły zdają jednakowe egzaminy i co

bardzo ważne, oceniani są przez zewnętrznych egzaminatorów podług jednolitych zasad. W ten sposób

dochodzi do maksymalnej obiektywizacji egzaminu, co pozwala dokonywać porównań wyników

egzaminów uczniów z różnych szkół. Oczywiście analizując wyniki tych egzaminów trzeba zawsze pamiętać

o pozaszkolnych czynnikach na nie wpływających (szczególnie istotne znaczenie mają czynniki związane ze

środowiskiem wychowawczym ucznia, jak też z kapitałem kulturowym).

Analiza danych zastanych oraz danych pozyskanych w trakcie badania wykazała, iż zdawalność egzaminów

kwalifikacyjnych w województwie lubuski utrzymuje się na podobnym poziomie w badanej perspektywie

czasowej. Z danych zgromadzonych w trakcie badań ankietowych wynika, iż zdawalność egzaminów

z kwalifikacji szczegółowych w województwie lubuskim wynosi 64,4 % (średnia z lat 2013-2014). Z danych

Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w Poznaniu wynika, że w ramach wszystkich dotychczasowych sesji

egzaminacyjnych (egzaminy kwalifikacyjne „nowej podstawy programowej”) poziom zdawalności wyniósł

58,87%. Najwyższy poziom zdawalności wystąpił w sesji wiosenno-letniej w 2014 roku, najniższy - jesienią

2013 roku. Szczegółowy rozkład wartości wskaźnika został zaprezentowany w kolejnej tabeli.



82

Tabela 17. Charakterystyka wskaźników dot. zdawalności egzaminów zawodowych „nowej podstawy programowej”

Sesja Liczba

kwalifikacji Liczba szkół

Liczba uczniów przystępujących po raz pierwszy

do egzaminu

Liczba uczniów,

którzy zdali egzamin

% zdawalności

czerwiec 2013 13 27 635 329 51,8%

październik 2013 3 3 40 11 27,5%

styczeń 2014 11 18 445 200 44,9%

maj-czerwiec-lipiec 2014 47 82 2959 1890 63,9%

sierpień-wrzesień-październik 2014 13 13 234 109 46,6%

razem 87 143 4313 2539 58,8%

Źródło: Dane OKE Poznań

Zdawalność egzaminów w ramach „starej podstawy programowej” w województwie lubuskim wyniosła

w roku 2013 - 65% a w roku 2014 – 66,55%. Powyższy poziom nie odbiega od poziomu

w województwach sąsiednich.

Tabela 18. Zdawalność egzaminów według „starej podstawy programowej”

Rok Poziom zdawalności


województwie lubuskim

Poziom zdawalności


województwie

wielkopolskim

Poziom zdawalności


województwie

zachodniopomorskim

2013 65,0% 65,3% 64,7%

2014 66,5% 67,5% 64,2%

Źródło: Dane OKE Poznań

W pierwszej kolejności na uwagę zasługuje fakt, iż tylko 64% uczniów kończących edukację przystępuje do

egzaminy zawodowego. Najniższy wskaźnik przystępujących do egzaminu występuje w szkołach powiatu

międzyrzeckiego i nowosolskiego (53%).



83

Tabela 19. Poziom zdawalności egzaminu zawodowego

Powiaty

Poziom zdawalności egzaminu osób

przystępujących do egzaminu

zawodowego

gorzowski 82%


krośnieński 70%

międzyrzecki 56%

nowosolski 56%

słubicki 57%


sulęciński 63%

świebodziński 73%

wschowski 57%

Zielona Góra 66%

zielonogórski 76%

żagański 63%

żarski 69%

Źródło: Opracowanie własne na postawie danych z II etapu badania i OKE

Szczegółowa analiza zdawalności egzaminów zawodowych, tj. liczby osób zdających egzamin

w odniesieniu do liczby kończących edukację w danym roku wykazała, iż najwyższą zdawalność

egzaminów uzyskują uczniowie szkół zlokalizowanych w powiecie gorzowskim, a najmniejszą uczniowie

w powiecie sulęcińskim.

Mając na uwadze fakt, iż egzamin kwalifikacyjny składa się z części teoretycznej (pisemnej) i praktycznej

na uwagę zasługuje fakt dużej dysproporcji w wynikach pomiędzy obiema częściami egzaminu. Część

teoretyczną zdaje 80% uczniów podchodzących do tej części egzaminu natomiast część praktyczną zdaje

70% uczniów. Największa dysproporcja w tym zakresie (sięgająca 14%) występuje w powiecie

międzyrzeckim i nowosolskim. Odmienną sytuację możemy spotkać w powiecie strzelecko-drezdeneckim,

w którym więcej uczniów zdaje część praktyczną niż część teoretyczną.



84

Rysunek 6. Poziom zdawalności egzaminów kwalifikacyjnych w poszczególnych powiatach na podstawie danych z lat 2013-2014




85

3.7.2. Egzaminy maturalne

Z punktu widzenia polityki edukacyjnej nastawionej na kształtowanie spójności społecznej, jednym

z ważnych wskaźników sieci szkolnej jest zróżnicowanie wyników nauczania. Idea jednolitości kształcenia

na poziomie ogólnym zakłada, że uczęszczanie do danej szkoły nie powinno różnicować szans

pojedynczych uczniów lub grup społecznych na uzyskanie dobrego wykształcenia. Na jednolitość

kształcenia możemy patrzeć z perspektywy programów nauczania, standardów przebiegu kształcenia

(infrastruktura szkolna) lub formalnych standardów wykształcenia nauczycieli. Jednak ostatecznie

decyduje efekt finalny, czyli wyniki nauczania. Jeżeli oszacujemy, na ile szkoły z poszczególnych powiatów

różnią się między sobą ze względu na wyniki nauczania, to będziemy mogli powiedzieć, na ile tworzą one

faktycznie jednolity system. Można pokusić się o weryfikację twierdzenia głoszącego, że szkoła będąca

skuteczną „trampoliną awansu społecznego”, staje się kanałem zasysania najlepszych zasobów ludzkich

z terenów cywilizacyjnie defaworyzowanych. To znaczy – że szkołę, która uzyskuje lepsze wyniki nauczania

potencjalni kandydaci będą wybierać najczęściej. Z punktu widzenia zarządzania szkołami przez samorządy

bardzo ważna jest ocena pracy szkół ze względu na wyniki nauczania. W szczególny sposób jakość

kształcenia oceniać należy w szkołach kształcących na poziomie techników, których absolwenci mogą

przystąpić do egzaminu maturalnego oraz do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe.

W przypadku wielu tych szkół ważniejsze dla ucznia jest uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje

zawodowe niż uzyskanie świadectwa dojrzałości. Przy ocenie pracy szkoły ponadgimnazjalnej należy

zatem wziąć pod uwagę jej specyfikę i rozliczać z realistycznie postawionych celów. Wyniki egzaminacyjne

pomagają określić słabe i mocne strony pracy szkoły, w szczególności po dokonaniu przez dyrektorów

szkół szczegółowych analiz wewnątrzszkolnych. Jednak z poziomu jednostki samorządu terytorialnego

ważniejsze jest monitorowanie procesów edukacyjnych i spojrzenie na szkołę, z jednej strony, jako na

całość, a z drugiej jako na element większego, lokalnego systemu oświaty. Dobrym narzędziem oceny

szkół jest tworzenie rankingów.

W tej części opracowania analizy wyników matur z 2014 roku przeprowadzono dla trzech obowiązkowych

przedmiotów: języka polskiego, matematyki oraz języka obcego nowożytnego (ze względu na popularność

zdecydowano się uwzględnić język angielski oraz język niemiecki). W analizach uwzględniono jedynie

podstawowy poziom egzaminu.

Pod względem wyników uzyskanych z pisemnej części egzaminu maturalnego z języka polskiego najlepiej

ocenić można następujące szkoły:

Technikum w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych im. Władysława Broniewskiego w Krośnie Odrzańskim;

Technikum Nr 3 w Zespole Szkół Ekonomicznych w Żarach; Technikum w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych

im. D. Chłapowskiego w Sławie; Technikum Nr 4 w Zespole Szkół Budowlanych w Żarach, Technikum

w Zespole Szkół Technicznych i Licealnych w Żaganiu; Technikum nr 2 Zespołu Szkół Ekonomicznych

im. Stefana Starzyńskiego w Gorzowie Wielkopolskim; Technikum w Zespole Szkół Zawodowych im. Stanisława

Staszica w Szprotawie; Technikum nr 4 w Zespole Szkół Technicznych im. M. Kopernika w Zielonej Górze;

Technikum nr 7 w Zespole Szkół Elektrycznych w Gorzowie Wielkopolskim; Technikum w Zespole Szkół

Ponadgimnazjalnych nr 3 im. Stanisława Staszica w Nowej Soli.

Najgorzej natomiast przedstawiają się wyniki szkół:

Technikum nr 2 w Zespole Szkół Technicznych im. Władysława Reymonta w Lubsku; Technikum nr 2 w Zespole

Szkół Samochodowych im. Komisji Edukacji Narodowej w Żarach; Technikum w Zespole Szkół Technicznych



86

im. Jana Pawła II w Zbąszynku; Technikum Informatyczne w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych w Iłowej;

Technikum w Zespole Szkół im. Mikołaja Kopernika w Witnicy; Technikum w Zespole Szkół Centrum Kształcenia

Rolniczego im. Zesłańców Sybiru w Międzyrzeczu; Technikum nr 1 w Zespole Szkół Budowlanych im. Mikołaja

Kopernika w Gorzowie Wielkopolskim; Technikum nr 2 w Zespole Szkół Technicznych im. inż. Tadeusza

Tańskiego w Słubicach; Technikum w Zespole Szkół w Strzelcach Krajeńskich; Technikum Ekonomiczne

w Zespole Szkół Ekonomicznych w Ośnie Lubuskim.

Pod względem wyników egzaminu z matematyki jako najlepsze można wskazać:

Technikum Nr 3 w Zespole Szkół Ekonomicznych w Żarach; Technikum nr 7 w Zespole Szkół Elektrycznych

w Gorzowie Wielkopolskim; Technikum nr 6 w Zespole Szkół Technicznych i Ogólnokształcących w Gorzowie

Wielkopolskim; Technikum Nr 1 w Zespole Szkół Budowlanych im. Tadeusza Kościuszki w Zielonej Górze;

Technikum w Zespole Szkół im. Marii Skłodowskiej-Curie w Kostrzynie nad Odrą; Technikum w Zespole Szkół

Technicznych i Licealnych w Żaganiu; Technikum nr 2 w Zespole Szkół Elektronicznych i Samochodowych

w Zielonej Górze ; Technikum w Zespole Szkół Ekonomiczno – Rolniczych w Słubicach; Technikum w Zespole

Szkół Ponadgimnazjalnych im. D. Chłapowskiego w Sławie; Technikum Informatyczne w Zespole Szkół

Ponadgimnazjalnych w Iłowej.

Najgorzej w tym zakresie wypadli uczniowie następujących szkół: Technikum w Zespole Szkół w Strzelcach Krajeńskich; Technikum w Zespole Szkół Zawodowych

Przedsiębiorstwa Budownictwa Ogólnego Sp. z o.o. w Zielonej Górze; Technikum Ekonomiczne w Zespole Szkół

Ekonomicznych w Ośnie Lubuskim; Technikum w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych nr 4 im. Jana Pawła II

w Nowej Soli; Technikum w Zespole Szkół Ponadgimnzjalnych w Trzcielu; Technikum w Zespole Szkół Centrum

Kształcenia Rolniczego w Henrykowie; Technikum nr 4 w Zespole Szkół Odzieżowych w Gorzowie

Wielkopolskim; Technikum nr 1 w Zespole Szkół Budowlanych im. Mikołaja Kopernika w Gorzowie; Technikum

w Zespole Szkół Technicznych im. Stanisława Lema w Skwierzynie; Technikum Mechaniczne w Zespole Szkół

Zawodowych im. prof. Gerharda Domagka w Lubsku.

Analizując wyniki pisemnej części egzaminu maturalnego z języka angielskiego najlepszymi okazały się następujące szkoły: Technikum w Zespole Szkół Technicznych i Licealnych w Żaganiu; Technikum w Zespole Szkół w Strzelcach

Krajeńskich; Technikum Informatyczne w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych w Iłowej; Technikum nr 7

w Zespole Szkół Elektrycznych w Gorzowie Wielkopolskim; Technikum Nr 3 w Zespole Szkół Ekonomicznych

w Żarach; Technikum w Zespole Szkół im. Mikołaja Kopernika w Witnicy; Technikum Nr 1 w Zespole Szkół

Budowlanych im. Tadeusza Kościuszki w Zielonej Górze; Technikum w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych

w Drezdenku; Technikum nr 2 w Zespole Szkół Elektronicznych i Samochodowych w Zielonej Górze; Publiczne

Technikum w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych nr 5 im. Leszka Kołakowskiego w Kożuchowie.

Najsłabsze wyniki części pisemnej z języka angielskiego uzyskano w szkołach: Technikum Ekonomiczne w Zespole Szkół Ekonomicznych w Ośnie Lubuskim; Technikum Mechaniczne

w Zespole Szkół Zawodowych im. prof. Gerharda Domagka w Lubsku, Technikum nr 4 w Zespole Szkół

Odzieżowych w Gorzowie Wielkopolskim, Technikum w Zespole Szkół Zawodowych Przedsiębiorstwa

Budownictwa Ogólnego Sp. z o.o. w Zielonej Górze; Technikum w Zespole Szkół Ponadgimnzjalnych w Trzcielu;

Technikum w Zespole Szkół Technicznych im. Stanisława Lema w Skwierzynie, Technikum nr 1 w Zespole Szkół

Budowlanych im. Mikołaja Kopernika w Gorzowie Wielkopolskim, Technikum nr 9 przy Zespole Szkół

Ogrodniczych w Gorzowie Wielkopolskim, Technikum nr 2 w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych w Gubinie;

Technikum w Zespole Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Henrykowie.



87

Z kolei pod względem wyników egzaminu maturalnego z języka niemieckiego najlepsze wyniki uzyskali uczniowie szkół: Technikum nr 1 w Zespole Szkół Budowlanych im. Mikołaja Kopernika w Gorzowie Wielkopolskim; Technikum

w Zespole Szkół Centrum Kształcenia Ustawicznego w Strzelcach Krajeńskich; Technikum w Zespole Szkół

Ponadgimnazjalnych w Trzcielu; Technikum w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych w Drezdenku; Technikum nr 1

im. Ludwika Krzywickiego w Zespole Szkół Ogólnokształcących i Ekonomicznych w Lubsku; Technikum

w Zespole Szkół Technicznych i Licealnych w Żaganiu; Technikum Nr 5 w Zespole Szkół i Placówek Kształcenia

Zawodowego w Zielonej Górze; Technikum w Zespole Szkół im. Mikołaja Kopernika w Witnicy; Technikum

w Zespole Szkół Zawodowych PBO Sp. z o.o. w Zielonej Górze oraz Technikum nr 9 przy Zespole Szkół

Ogrodniczych w Gorzowie Wielkopolskim.

Wyniki z pisemnej części matury z języka niemieckiego na najniższym poziomie osiągnęli uczniowie szkół: Technikum nr 5 w Zespole Szkół Mechanicznych w Gorzowie Wielkopolskim; Technikum w I Zespole Szkół

im. Stanisława Staszica we Wschowie; Technikum Nr 3 w Zespole Szkół Ekonomicznych w Zielonej Górze;

Technikum w Zespole Szkół Ekonomiczno – Rolniczych w Słubicach; Technikum w Zespole Szkół im. Marii

Skłodowskiej-Curie w Kostrzynie nad Odrą; Technikum nr 2 Zespołu Szkół Ekonomicznych im. Stefana

Starzyńskiego w Gorzowie Wielkopolskim; Technikum nr 6 w Zespole Szkół Technicznych i Ogólnokształcących

w Gorzowie Wielkopolskim; Technikum Nr 3 w Zespole Szkół Ekonomicznych w Żarach; Technikum

Informatyczne w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych w Iłowej; Technikum Ekonomiczne w Zespole Szkół

Ekonomicznych w Ośnie Lubuskim.

Ogólny obraz szkół na podstawie dokonanej analizy pozwala mówić o tym, że pod względem

poszczególnych przedmiotów wyniki matur różnicują silnie mapę szkół. Jednakże z powyższego wykazu

wynika, że pod względem wyników osiągniętych z przedmiotów obowiązkowych na egzaminie

maturalnym najlepiej ocenić można uczniów Technikum w Zespole Szkół Ekonomicznych w Żarach oraz

Technikum w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych im. D. Chłapowskiego w Sławie.

Dla uzyskania bardziej przejrzystego obrazu analizie poddano ogólny odsetek zdawalności egzaminu

maturalnego uzyskany przez uczniów w danej szkole. Uzyskane wskazania zagregowano w ramach

5 kategorii: do 30% (najsłabszy poziom, świadczący o słabym przygotowaniu uczniów do egzaminu

maturalnego); poziom odzwierciedlający stosunkowo słaby poziom zdawalności, nieprzekraczający połowy

możliwych do uzyskania wyników, poziom dobry (gdzie egzamin zdała większość uczniów), poziom bardzo

dobry (wskazujący zdawalność na poziomie 70-80%) oraz celujący (charakteryzujący niemalże kompletną

zdawalność). Na tej podstawie do grona najlepszych lubuskich szkół zawodowych można zaliczyć

następujące szkoły:

Zespół Szkół w Kostrzynie nad Odrą; Zespół Szkół Elektrycznych w Gorzowie Wielkopolskim; Zespół Szkół

Mechanicznych w Gorzowie Wielkopolskim; Zespół Szkół Licealnych i Technicznych w Gubinie; Zespół Szkół

Budowlanych w Międzyrzeczu; Zespół Szkół Ekonomicznych w Międzyrzeczu; Zespół Szkół Ekonomiczno-

Rolniczych w Słubicach; Zespół Szkół Technicznych w Słubicach; Technikum Leśne w Starościnie; Zespół Szkół

Ponadgimnazjalnych w Drezdenku; Zespół Szkół Technicznych im. Jana Pawła II w Zbąszynku; Zespół Szkół

Ponadgimnazjalnych w Sławie; Zespół Szkół Budowlanych w Zielonej Górze; Zespół Szkół Ekonomicznych

w Zielonej Górze; Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Iłowej; Zespół Szkół Zawodowych w Szprotawie; Zespół

Szkół Technicznych i Licealnych w Żaganiu; Zespół Szkół Ogólnokształcących i Ekonomicznych w Lubsku; Zespół

Szkół Ekonomicznych w Żarach.

Na przeciwległym biegunie rankingu znalazł się natomiast Zespół Szkół Odzieżowych w Gorzowie Wielkopolskim. Szczegółowe rozkłady wyników (w przedziałach) zilustrowane zostały na kolejnej mapie.



88

Rysunek 7. Mapa zdawalności egzaminów maturalnych




89

3.7.3. Dodatkowe zajęcia, dodatkowe uprawnienia

Na jakość procesu kształcenia poza wskaźnikami wynikającymi z realizacji rozporządzeń ministerialnych

ma wpływ także oferta różnych dodatkowych zajęć, pozwalających uczniom rozszerzyć zakres

zdobywanych kwalifikacji i zdobyć nowe uprawnienia. Organizacja tego typu rozwiązań jest czynnikiem

sprzyjającym z jednej strony atrakcyjności samej szkoły, z drugiej może pośrednio świadczyć

o efektywności zarządzania.

W województwie lubuskim niespełna 39% szkół uruchomiło w bieżącym roku szkolnym taką ofertę.

W zdecydowanej większości przypadków jest to korzyść płynąca z realizacji projektów finansowanych

zewnętrznie, gdyż zajęcia tego typu są kosztochłonne i często nie znajdują źródła finansowania w budżecie

szkoły czy placówki.

Do najczęściej realizowanych zajęć dodatkowych zaliczyć można kursy prawa jazdy kategorii B i T, kurs

operatora wózków widłowych oraz kursy w zakresie obsługi dedykowanych programów komputerowych.

3.7.4. Ewaluacja

Celem ewaluacji dokonywanych w szkołach i placówkach kształcenia zawodowego było dostarczenie

informacji o stopniu spełnienia przez szkołę ustalonych wymagań na podstawie przebiegu, a także

efektów podejmowanych działań dydaktycznych, wychowawczych i wspomagających uczniów w uzyskaniu

wyższych kompetencji. Ewaluacja polega na zbieraniu i analizowaniu informacji: o efektach działalności

dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkoły lub placówki.

Ewaluacja jest tym samym traktowana jako działanie dające podstawy do dokonywania zmian

w projektowaniu procesu dydaktycznego i kreowaniu pozostałych elementów funkcjonowania danej

szkoły.

W szkołach zawodowych mogą być realizowane dwa typy badań ewaluacyjnych – zewnętrzny

(realizowany w ramach nadzoru pedagogicznego przez kuratorium oświaty) oraz wewnętrzny

(realizowanych przez wyznaczone przez szkołę zespoły). Analizując informacje z Systemu Ewaluacji

Edukacji można stwierdzić, że w województwie lubuskim od 2013 roku zrealizowano ewaluację

problemową w 17 zespołach szkół (34 szkołach). Ewaluacja ta dotyczyła wybranych 5 obszarów

problemowych. Szkoły zostały ocenione raczej dobrze – jedynie w jednym przypadku pojawiła się ocena E

(najgorsza) – w ocenie Zespołu Szkół Licealnych i Technicznych w Gubinie. Szczegółowy rozkład ocen

został zamieszczony w załączniku nr 920.

W świetle uzyskanych deklaracji dyrektorów szkół można uznać, że najczęstszym sposobem postępowania

w województwie lubuskim jest realizacja badań ewaluacyjnych jedynie o charakterze wewnętrznym –

coroczna zwykle poświęcona określonym aspektom funkcjonowania szkoły. W analizowanym okresie

(2012-14) w co trzeciej szkole realizowany był jakikolwiek pomiar ewaluacyjny zlecany przez Kuratorium

Oświaty w Gorzowie Wielkopolskim. W części przypadków, takie badanie było w toku.

20

Nie dokonano zestawienia wyników ewaluacji zewnętrznej z informacjami uzyskanymi z badania, ze względu na

niewyczerpujący charakter danych – nie wszystkie szkoły zostały objęte nadzorem pedagogicznym Kuratorium w tym zakresie.



90

Wykres 17. Forma realizowanej ewaluacji (%)


3.8. Ocena bazy socjalnej szkół i placówek kształcenia zawodowego

Jednym z elementów, mogących wpływać na wybór danej szkoły przez uczniów jest posiadanie

odpowiedniej bazy socjalnej – zaplecza noclegowego (internat, bursa) oraz gastronomicznego (stołówka).

Posiadanie takiego zaplecza umożliwia wybór szkoły oraz zdobycie wykształcenia szczególnie tej młodzieży,

która ze względu na odległość miejsca zamieszkania od siedziby szkoły nie mogłaby się tam uczyć.

W związku z trudną sytuacją finansową oświaty raczej nie buduje się nowych obiektów, a w ciągu ostatnich

lat ze względów ekonomicznych niektóre z istniejących zlikwidowano. Szkoły, które nie posiadają własnych

internatów wychodząc naprzeciw oczekiwaniom uczniów poszukują często rozwiązań zastępczych –

decydują się na współpracę z innymi szkołami lub właścicielami prywatnych stancji. Należy mieć jednak na

uwadze, że internat jest miejscem pełniącym szereg złożonych funkcji społecznych (poza zapewnieniem

odpowiednich warunków do nauki pełni także rolę środowiska socjalizującego), których nie zapewnią inne

rozwiązania.

Z perspektywy niniejszego opracowania ocena bazy dydaktycznej jest jednym ze znaczących kryteriów,

które mogą decydować (choćby pośrednio) o potencjale danej szkoły czy placówki w kontekście tworzenia

w przyszłości centrów kształcenia zawodowego. W tym zakresie duże znaczenie ma posiadanie

odpowiedniego zaplecza noclegowego i zapewnienie możliwości wyżywienia uczniom. Dodatkowo atutem

szkoły może być posiadanie parkingu dla uczniów oraz sklepiku, czy baru szkolnego.

Źródłem danych w tej części opracowania są dane z ankiet dla szkół (uzyskane w etapie II) oraz dane

zastane.

Na podstawie zebranych danych można mówić o tym, że zaplecze socjalne posiada mniej niż połowa

placówek – dostępnych jest 28 internatów, co stanowi (45% dla wszystkich szkół i placówek kształcenia

zawodowego). Stołówkę posiadają natomiast 22 szkoły (35%). Szkolny sklepik lub bar dostępny jest

w 41 placówkach (66%), a parking posiada 39 szkół (63%).

0 10 20 30 40 50

brak

tylko wewnętrzna

tylko zewnętrzna

zarówno wewnętrzna, jak i zewnętrzna

12,8

44,4

9,5

33,3



91

Wykres 18. Baza socjalna szkół (%)


Analizując dostępność bazy socjalnej na poziomie powiatów można mówić o tym, że najkorzystniej

sytuacja kształtuje się w Gorzowie Wielkopolskim, powiecie słubickim, zielonogórskim, sulęcińskim oraz

w Zielonej Górze. Całkowity brak rozwiązań socjalnych (zarówno w zakresie zakwaterowania, jak

i wyżywienia) występuje w powiecie żagańskim oraz strzelecko-drezdeneckim.

Szczegółowy rozkład oceny bazy socjalnej został zamieszczony na rysunku 9. Z analizy wynika,

że kompletną bazę socjalną (internat, stołówka, parking i sklepik/bar) posiadają: Zespół Szkół Technicznych

i Ogólnokształcących w Gorzowie Wielkopolskim, Zespół Szkół Ogrodniczych w Gorzowie Wielkopolskim, Zespół Szkół

Licealnych i Technicznych im. Stanisława Staszica w Gubinie, Zespół Szkół Licealnych i Zawodowych im. Unii Europejskiej

w Sulęcinie, Zespół Szkół Zawodowych PBO sp. z o.o. w Zielonej Górze, Zespół Szkół i Placówek Kształcenia Zawodowego

w Zielonej Górze, Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. gen. Władysława Sikorskiego w Sulechowie. Natomiast całkowity

brak infrastruktury socjalnej charakteryzuje: Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Trzcielu, Zespół Szkół Technicznych im.

Władysława Reymonta w Lubsku, Zespół Szkół Ogólnokształcących i Ekonomicznych w Żarach.

Podstawowym (własnym) zapleczem socjalnym – internatem i stołówką - dysponują następujące szkoły:

Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Kamieniu Małym, Zespół Szkół Budowlanych im. Mikołaja Kopernika

w Gorzowie Wielkopolskim, Zespół Szkół Ekonomicznych im. Stefana Starzyńskiego w Gorzowie Wlkp., Zespół Szkół

Ogrodniczych w Gorzowie Wielkopolskim, Zespół Szkół Technicznych i Ogólnokształcących w Gorzowie Wielkopolskim,

Zespół Szkół Licealnych i Technicznych im. Stanisława Staszica w Gubinie, Zespół Szkół Technicznych w Skwierzynie, Zespół

Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2 w Nowej Soli, Zespół Szkół Ekonomicznych w Ośnie Lubuskie, Zespół Szkół Technicznych im.

inż. Tadeusza Tańskiego w Słubicach, Technikum Leśne im. prof. Jana Miklaszewskiego w Starościnie, Zespół Szkół

Licealnych i Zawodowych im. Unii Europejskiej w Sulęcinie, Zespół Szkół Leśnych w Rogozińcu, Centrum Kształcenia

Ustawicznego i Praktycznego we Wschowie, Zespół Szkół i Placówek Kształcenia Zawodowego w Zielonej Górze, Zespół

Szkół Zawodowych PBO sp. z o. o. w Zielonej Górze, Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. gen. Władysława Sikorskiego

w Sulechowie oraz Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Henrykowie.

Zdaniem dyrektorów lubuskich szkół i placówek kształcenia zawodowego posiadanie odpowiedniego

zaplecza socjalnego może być traktowane jako czynnik sprzyjający atrakcyjności szkoły. Takiego zdania jest

34 dyrektorów (55%). W zdecydowanej większości przypadków można mówić o zależności, że posiadanie

odpowiedniego zaplecza socjalnego sprzyja opiniom o wpływie tego czynnika na atrakcyjność szkoły.

internat

stołówka

sklepik, bar

parking

45

35

66

63

55

65

34

37

tak

nie



92

Rysunek 8. Mapa ilustrująca miarę potencjału bazy socjalnej Źródło: Opracowanie własne



93

Podsumowanie

W województwie lubuskim jest niedostatecznie rozwinięta baza socjalna szkół kształcących

zawodowo.

Baza socjalna, jeśli występuje, to ma raczej kompleksowy charakter.

Można mówić o tym, że szkoły muszą ze sobą współpracować w zakresie wykorzystania własnego

zaplecza noclegowego i gastronomicznego w sytuacji, kiedy chcą spełnić oczekiwania swoich uczniów

oraz poprawić atrakcyjność szkoły czy placówki.

3.9. Ocena systemu zarządzania placówką

Jednym z kluczowych elementów decydujących o jakości każdej organizacji, w tym placówek oświatowych,

jest skuteczne zarządzanie, które służy jej rozwojowi. Dziś szkoła coraz częściej postrzegana jest jako

organizacja, która oferuje określony typ usług (głównie edukacyjno-wychowawczych), a jej dyrektor

nazywany jest często menadżerem oświaty. Dyrektor jest administratorem placówki, mającym szeroki

zakres uprawnień i jednocześnie szeroki zakres odpowiedzialności. Dyrektor szkoły w wyniku przeobrażeń

gospodarczych i społecznych ostatnich lat znalazł się w nowej sytuacji, wymagającej innego spojrzenia na

jego rolę w zarządzaniu szkołą. Rola ta polega na poszukiwaniu i wdrażaniu optymalnych i efektywnych

rozwiązań w sferze zarządzania szkołą. Jego rola to nie tylko wypełnianie obowiązków administracyjnych

wynikających z przepisów prawa, ale także – świadome zarządzanie placówką, formowanie warunków

do efektywnej i twórczej pracy podległych sobie pracowników. Podstawowymi elementami sprawnego

działania są skuteczność, korzystność i ekonomiczność. Efektywni dyrektorzy działają intencjonalnie

reagując na dynamicznie zmieniające się uwarunkowania zewnętrzne, podejmując racjonalne decyzje

dotyczące oferty kształcenia, uzyskiwania dodatkowego (zewnętrznego) wsparcia dla szkoły

i realizowanych przez nią zadań, rozwijania funkcji placówki w środowisku lokalnym i jej promocji czy

dbałości o zapewnienie niezbędnego wsparcia uczniom.

W tej części opracowania została dokonana diagnoza obszaru związanego z działaniami dyrekcji szkół

i placówek kształcenia zawodowego w województwie lubuskim właśnie pod kątem przyjmowanych

strategii zarządzania placówką. Zgodnie z założeniami badania diagnoza tego obszaru funkcjonowania

placówek kształcenia zawodowego realizowana jest w oparciu o następujące kryteria:

wskazanie czynników decydujących o oferowanych kierunkach kształcenia;

uwzględnianie w procesie przygotowania oferty dydaktycznej sytuacji na lokalnym rynku pracy;

plany dotyczące uruchamiania kierunków w przyszłości;

monitoring sytuacji absolwentów;

elementy promocji szkoły.

Źródłem informacji wykorzystanych w analizach są wypowiedzi dyrektorów uzyskane w trakcie wywiadów

IDI, zagregowane i skwantyfikowane, by ułatwić ich analizę i interpretację czytelnikom. W niektórych

przypadkach informacje zostały uzupełnione przez dane uzyskane z ankiet dla szkół i analizy desk research

(dane uzyskane w etapie II).



94

3.9.1. Czynniki decydujące o ofercie kształcenia

Szkoły i placówki zmieniają oferty kształcenia, czego przyczyn można upatrywać w różnych procesach

(zmiany technologiczne, zmiany potrzeb rynku lokalnego, zmiany zawodów itp.). Z punktu widzenia

niniejszej diagnozy istotne jest w jakim stopniu dyrektorzy szkół wskazują na wagę oczekiwań otoczenia

szkoły. Ze zagregowanych wypowiedzi uzyskanych w wywiadach można uznać, że najważniejszym

elementem decydującym o tym, które kierunki w danym roku szkolnym zostają uruchomione i wygaszone

(czy zawieszone) jest zapotrzebowanie rynku pracy. W tej kategorii mieszczą się zarówno opinie dotyczące

potrzeb zgłaszanych przez pracodawców, jak i własne ustalenia szkoły na podstawie dostępnych

informacji o rynku pracy. Ważne jest także zainteresowanie potencjalnych kandydatów, określane

dwuwymiarowo – poprzez analizę trendów rekrutacyjnych z lat poprzednich oraz informacje na temat

planów gimnazjalistów. Zdecydowanie mniejsze znaczenie jest przypisywane w tym zakresie czynnikom

bezpośrednio związanym z funkcjonowaniem placówki i jej zapleczem techno-dydaktycznym oraz

kadrowym.

Wykres 19. Czynniki decydujące o ofercie kształcenia (%)*

Źródło: Opracowanie własne *wartości nie sumują się do 100%, ponieważ badani mogli wskazać więcej niż jedną odpowiedź

3. 9.2. Zmiany w ofercie kształcenia i plany w tym zakresie

Analizie poddano zmiany w ofercie kształcenia w perspektywie ostatnich trzech lat. Pierwszy nasuwający

się wniosek pozwala mówić o tym, że w województwie lubuskim nie we wszystkich szkołach dokonano

jakichkolwiek zmian w ofercie kształcenia. Analizując wskazania dotyczące konkretnych zawodów można

mówić o tym, że szkoły nie kierują się „modą” na określone kierunki – zmiany oferty kształcenia są dość

mocno zróżnicowane. Wśród czynników wskazywanych jako decydujące o tego typu działaniach

dyrektorzy wskazywali najczęściej: brak kandydatów (w przypadku rezygnacji z kształcenia w określonym

obszarze), konieczność zmian wynikającą z rozporządzeń ministerialnych (zmiana nazw zawodów) oraz

zainteresowanie lokalnych pracodawców. Szczegółowy wykaz dokonanych zmian w ofercie kształcenia

został zamieszczony w załączniku 6.

Z punktu widzenia niniejszej analizy jednym z ważnych elementów jest diagnoza planów szkół

zawodowych w zakresie uruchamiania nowych kierunków kształcenia. Deklaracje przedstawicieli szkół,

uzyskane z ankiet dla szkół, pozwalają mówić o tym, że w najbliższym czasie planuje się uruchomienie 35

nowych kierunków, w 17 szkołach. W tym zakresie także można mówić o niekompletnym przygotowaniu

zapotrzebowanie rynku pracy

kadra pedagogiczna

zainteresowanie kandydatów

infrastruktura szkoły

91,7

46,7

63,3

55



95

szkół i placówek do realizacji takiego zadania – jedynie w sześciu przypadkach wskazano, że szkoła ma

odpowiednie zaplecze techno-dydaktyczne. Są to następujące przypadki: technik spedytor (Zespół Szkół

Budowlanych w Międzyrzeczu), technik technologii odzieży, technik usług kosmetycznych, elektryk,

krawiec (Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Trzcielu). Szczegółowy wykaz zawodów, w jakich planuje się

uruchomić kształcenie, wraz z oceną bazy dydaktycznej w tym zakresie został zamieszczony

w załączniku nr 7.

3.9.3. Projektowanie oferty kształcenia na podstawie analizy sytuacji na lokalnym rynku pracy

Analiza zapotrzebowania na rynku pracy uważana za ważne kryterium decydujące o uruchamianiu oraz

rezygnacji z kształcenia na określonych kierunkach pociąga za sobą pytanie o to, czy (i w jakim zakresie?)

szkoły diagnozują sytuację na lokalnym rynku pracy. Wypowiedzi dyrektorów informują

o tym, że podejmują oni takie działania – w przeważającej większości w postaci analizy (lektury)

sprawozdań i raportów opracowanych przez urzędy pracy (powiatowe oraz wojewódzki). W wielu

przypadkach rozwiązaniem, jakiego stosowanie deklarują dyrektorzy placówek, są spotkania i konsultacje

z przedsiębiorcami (w szczególności dotyczy to szkół z klasami patronackimi, kształcących młodocianych

pracowników oraz sytuacji poszukiwania partnerów do realizacji praktyk). Działania, które są inicjowane

przez samą placówkę - ocena losów absolwentów, sięganie do analiz wojewódzkich i powiatowych

o strategicznym charakterze, opracowań statystyki publicznej czy dokonywanie własnych zestawień, są

sporadycznie deklarowane.

Wykres 20. Formy diagnozy sytuacji na lokalnym rynku pracy (%) *


Analiza sytuacji na lokalnym rynku pracy w swojej aktywnej formie może przybierać formę konsultacji

z interesariuszami zewnętrznymi szkoły, bądź przybierać formę instytucjonalną. Deklaracje dyrektorów

pozwalają mówić o tym, że przeważająca większość szkół uwzględnia opinie jakichkolwiek podmiotów

zewnętrznych organizując proces kształcenia. Dyrektorzy, którzy informują o tym, że ich decyzja nie jest

w ten sposób konsultowana zwykle podają argumentację zbliżoną do następującej: „To nie jest zadanie

szkoły. Powiatowy Urząd Pracy nigdy nie zwrócił się z żadną analizą i nie zgłaszał potrzeb. Żaden pracodawca bezpośrednio

raporty powiatowych urzędów pracy

spotkania z pracodawcami

sprawozdania z losów absolwentów

analiza dokumentów strategicznych i analitycznych

82,8

74,1

22,4

15,5



96

nie zgłaszał swych potrzeb w kwestii uruchomienia nowych zawodów. Mam wrażenie, że nikt nie bada lokalnego rynku

pracy, który jest nieprzewidywalny, a jeżeli bada, to są to działania pozorne.” Takie podejście można traktować jako

realizację zdecydowanie pasywnej strategii zarządzania placówką, gdzie realizowane są jedynie takie

działania, które bądź wynikają z ministerialnych rozporządzeń, bądź z inicjatywy zewnętrznej.

Wykres 21. Deklaracje uwzględniania w projektowaniu oferty kształcenia opinii podmiotów zewnętrznych (%)


Deklaracje dyrektorów pozwalają mówić o tym, że w działaniach związanych z przygotowaniem oferty

kształcenia szkoły i placówki jedynie w połowie uwzględniają opinie Rady Rynku Pracy (Powiatowej, bądź

Wojewódzkiej Rady Zatrudnienia)21. Ponadto konsultuje się ofertę z organizacjami otoczenia biznesu,

organami prowadzącymi bądź podmiotami resortowymi. W opiniach dyrektorów – jeśli podejmuje się

wysiłek związany z poznaniem opinii przedsiębiorców, to najczęściej organizuje się w szkole spotkania

z ich przedstawicielami. Stosowaną praktyką jest także konsultowanie pomysłów podczas uzgadniania

z przedsiębiorcami uwarunkowań współpracy w innych sferach.

Wykres 22. Deklaracje uwzględnienia przy projektowaniu oferty kształcenia opinii Rady Rynku Pracy (%)


Wielowymiarowa aktywność szkoły zawodowej utożsamianej z kształceniem zgodnym z potrzebami rynku

pracy, jawi się jako zasadniczy wyznacznik determinujący pozycję absolwenta na rynku pracy. Niezależnie

od preferencji wyboru zawodu przez ucznia działania szkoły zawodowej mają zasadniczy wpływ na jego los

zawodowy, nawet w przypadku wyboru przez ucznia zawodu nadwyżkowego na rynku pracy. Szkoła

21

Taki poziom wskazań możne wynikać z uznania przez dyrektorów tego typu działań za oczywiste i nie odwoływania się do

nich w pytaniu o opinie podmiotów zewnętrznych, bądź tym, że w ostatnim czasie szkoła nie uruchamiała nowych kierunków kształcenia. Należy mieć na uwadze, że w latach wcześniejszych kiedy uruchamiano nowe kierunki opinia Rad Rynku Pracy nie była wymagana.

tak

nie

85,5

14,5

tak

nie

51,6

48,4



97

posiada bowiem wiele instrumentów oddziaływania, kreowania aktywnej postawy absolwenta na rynku

pracy oraz dostosowania jego wykształcenia do aktualnych potrzeb tego rynku (zakładając ich

rozpoznanie).

W opiniach przeważającej większości dyrektorów lubuskich szkół kształcących zawodowo przygotowane

i realizowane przez nich programy kształcenia i działania są adekwatne do wymogów i uwarunkowań

lokalnego rynku pracy. Tym samym dyrektorzy podkreślają, że ich oferta odzwierciedla oczekiwania

pracodawców (jednocześnie wypełniając wymogi ministerialne). W przypadku ocen mówiących

o niedostosowaniu oferty kształcenia do potrzeb rynku można wskazać dwojaki wymiar argumentacji –

(1) brak zaplecza do praktycznej nauki zawodu i (2) problem z bardzo ukierunkowanymi na własny (wąski)

interes pracodawcami. W pierwszej sytuacji szkoły szukają wsparcia zewnętrznego, bądź korzystają

z komplementarnych rozwiązań (symulatory), by umożliwić realizację podstawy programowej. W sytuacji

drugiej dyrektorzy zwracają uwagę na to, że często pojawia się sytuacja, kiedy przedsiębiorcy chcą

kształcić uczniów tylko do swojego stanowiska pracy i na urządzeniach znajdujących się w ich zakładach

pracy, nie zapoznając się dokładnie z programem nauczania (podstawą programową).

Wykres 23. Ocena dostosowania programu kształcenia do lokalnego rynku pracy (%)


3.9.4. Realizacja projektów finansowanych zewnętrznie

W sytuacji ograniczenia możliwości rozwoju szkół i placówek z wykorzystaniem jedynie własnych zasobów

skutecznym rozwiązaniem jest korzystanie ze wsparcia w ramach projektów – zarówno

dofinansowywanych w ramach funduszy strukturalnych Unii Europejskiej, jak i innych źródeł. Korzystanie

ze wsparcia projektowego może przynosić wielowymiarowe korzyści – zarówno w zakresie poprawy

infrastruktury szkolnej (np. remonty budynków, wyposażenie lub doposażenie sal dydaktycznych), jak

i wzbogacania i poszerzenia oferty dydaktycznej (np. organizacja dodatkowych zajęć, kursów, możliwości

zdobywania dodatkowych uprawnień zarówno przez uczniów, jak i nauczycieli). W świetle deklaracji

dyrektorów lubuskich szkół i placówek projekty realizowane są w ponad 75% podmiotów.

tak

nie

80,8

19,2



98

Wykres 24. Udział szkoły w realizacji projektów finansowanych zewnętrznie od roku szkolnego 2011/2012 (%)


Dyrektorzy przyznają, że ich placówki realizowały (bądź są w trakcie realizacji) projekty znajdujące

dofinansowanie ze źródeł zewnętrznych – zwykle w placówkach realizowane jest po kilka projektów

(w świetle deklaracji dyrektorów szkół). Częstą jest też sytuacja, że projekty są efektem współdziałania

szkół i placówek z jednego powiatu (np. powiat strzelecko-drezdenecki), jak i resortowego

(współdziałające szkoły rolnicze).

Wykres 25. Liczba projektów realizowanych przez lubuskie szkoły zawodowe (%)


Szkoły realizowały także działania mające charakter międzynarodowy – w partnerstwie z zagranicznymi

szkołami i placówkami. Część z tych działań odbywała się w ramach programów dedykowanych szkołom

zawodowym, jak Leonardo da Vinci czy Egrundtvig. Dzięki uczestnictwie w takich projektach uczniowie

i nauczyciele mieli możliwość wyjazdów zagranicznych i odbywania u partnerów zajęć, szkoleń czy praktyk

i staży. Niewątpliwie korzyścią takich rozwiązań jest wymiana doświadczeń między przedstawicielami

poszczególnych placówek.

tak

nie

75,6

24,4

jeden projekt

kilka projektów

brak danych

9,7

61,3

29



99

Wykres 26. Realizacja projektów międzynarodowych (%)


Ważnym elementem dokonanych analiz jest ustalenie stopnia wykorzystania przez lubuskie szkoły

kształcące zawodowo wsparcia oferowanego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (PO KL).

Deklaracje dyrektorów pozwalają uznać, że 31 szkół zrealizowało takie projekty22. Analizując liczbę

projektów zrealizowanych w szkołach zawodowych w województwie lubuskim można uznać,

że najliczniejsza kategoria szkół skorzystała ze wsparcia PO KL jednokrotnie. Tylko w jednej szkole

zrealizowano projekty w ramach PO KL ponad trzykrotnie w ciągu ostatnich 3 lat. Szczegółowy rozkład

liczby tego typu projektów realizowanych przez szkoły został zilustrowany na wykresie.

Wykres 27. Liczba szkół realizujących projekty w ramach POKL Źródło: Opracowanie własne

Projekty realizowane w ramach PO KL (2007-2013) są realizowane najczęściej w ramach Priorytetu IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach; Działania: 9.2 Podniesienie atrakcyjności i jakości szkolnictwa zawodowego, chociaż szkoły też wykorzystywały wsparcie w ramach Priorytetu III. Wysoka jakość systemu oświaty; Działania 3.5 Kompleksowe wspomaganie rozwoju szkół.

Zdaniem dyrektorów – korzystanie ze wsparcia przy realizacji projektów przynosi głównie korzyści. W tym

zakresie najczęściej wskazywano, że: „w szkole działo się coś pozytywnego”; „w ramach cross-financingu kupiliśmy

trochę sprzętu, bardzo drogie programy graficzne wykorzystywane w zawodzie technik organizacji reklamy (i to jest główny

czynnik pozytywny projektów z dyrektorskiego punktu widzenia!)”; „pogłębianie wiedzy z przedmiotów zawodowych

i maturalnych”; „podnoszenie kwalifikacji uczniów i nabywanie nowych umiejętności”; „staże uczniów

22

Informacje udzielone w wywiadach IDI

tak

nie

27,4

72,6

0 5 10 15 20 25 30 35

wcale

jeden

dwa

trzy

ponad trzy

31

19

6

5

1



100

w przedsiębiorstwach”; „rozwój bazy dydaktycznej”; „doposażenie w wysokiej klasy sprzęt, urządzenia i pomoce

dydaktyczne”; „zwiększenie dostosowania uczniów – nauczycieli do nowoczesnych technik i technologii”.

Analizując wypowiedzi dyrektorów można uznać, że szkoły, które mają doświadczenie w realizacji projektów współfinansowanych z PO KL, mają w planach ponowne aplikowanie o wsparcie.

Wśród czynników decydujących o tym, że szkoły nie realizowały projektów można wskazać przede wszystkim – brak osoby z odpowiednim przygotowaniem, niechęć przed biurokracją oraz brak motywacji. Sami dyrektorzy argumentują to tak:

„cała robota związana z zarządzaniem projektem, dokumentacją spada na głowę dyrektora… wiele godzin zajęć do dopilnowania! (bez dodatkowych gratyfikacji)”; „w szkole nie ma wicedyrektora ani innego stanowiska kierowniczego”; „obecnie, gdy szkoła występuje jako beneficjent końcowy, jest mnóstwo utrudnień prawnych związanych z zatrudnianiem kadry, więc nie mamy żadnej motywacji!”; „Składane były inne wnioski w celu zdobywania dodatkowych kwalifikacji - niestety zostały odrzucane przez Urząd Marszałkowski/ wydział EFS z przyczyny braku celów dalekosiężnych, co było dla naszej placówki niezrozumiałe.”

W założeniach Regionalnego Programu Operacyjnego – Lubuskie 2020 poświęca się wiele miejsca edukacji

na poziomie zawodowym. W dokumentacji podkreśla się, że kształcenie powinno zostać w większym

stopniu zintegrowane z rynkiem pracy, ale nie może być to system jednokierunkowy i powinien dawać

umiejętności i wiedzę pozwalającą na możliwie szybkie przekwalifikowanie się w przyszłości. Poprawie

sytuacji szkolnictwa zawodowego w regionie dedykowany jest Priorytet Inwestycyjny 10 iv, w ramach celu

szczegółowego: Zwiększenie zdolności do zatrudnienia uczniów szkół i placówek oświatowych kształcenia

zawodowego. Wprowadzenie zmian w systemie oświaty zawodowej wymaga poprawy bazy dydaktycznej,

jakości nauczania oraz nawiązania szerszej współpracy z potencjalnymi pracodawcami. W ramach

Priorytetu inwestycyjnego 10iv będą realizowane działania związane z jednej strony z podnoszeniem

kompetencji, kwalifikacji i umiejętności przyszłych pracowników oraz kadry w zakresie kształcenia

zawodowego, a także poprzez współpracę z potencjalnymi pracodawcami z regionu. Szczególne znaczenie

ma w tym zakresie organizowanie praktyk i staży. Z drugiej strony zaś będą realizowane działania

w zakresie wyposażenia/ doposażenia szkół w nowoczesny sprzęt i materiały dydaktyczne zgodne

ze standardem wyposażenia określonym z podstawie programowej.

3.9.5 Monitorowanie losów absolwentów

O skuteczności przyjętych rozwiązań w zakresie organizacji procesu kształcenia w danej szkole czy

placówce świadczyć może sytuacja absolwentów, stąd ważnym elementem wykorzystywanym

w budowaniu strategii działania szkoły powinien być monitoring losów absolwentów. Tego typu działanie

może stanowić podstawę wnioskowania o dostosowaniu oferty kształcenia do rynku pracy, o jakości

kształcenia czy poznanie poziomu ich satysfakcji odniesionego do zróżnicowanych aspektów uczenia się.

W świetle uzyskanych deklaracji dyrektorów szkół przeważająca większość korzysta z takiego instrumentu

wspierania poprawy jakości kształcenia.



101

Wykres 28. Monitoring losów absolwentów (%)


Szkoły próbując ustalić losy swoich absolwentów mają do dyspozycji szereg różnych instrumentów, które

można wykorzystywać samodzielnie lub łącząc ze sobą różne źródła informacji. Wskazania dyrektorów

pozwalają mówić o tym, że w lubuskich szkołach zawodowych nie ma jednolitej formy realizacji

monitoringu losów absolwentów. Spośród konkretnie wskazywanych form zbierania informacji najczęściej

pojawia się kontakt bezpośredni – w tej kategorii mieszczą się zarówno spotkania z uczniami w ramach

organizowanych zjazdów absolwentów, jak i rozmowy odbywane z absolwentami w trakcie ich odwiedzin

w szkole (są często zapraszani na otwarte wykłady, aby zachęcić młodzież do podejmowania określonych

działań), w trakcie wizytacji przedstawicieli szkoły w zakładach pracy oraz w przypadku mniejszych

miejscowości zwykle kontakty przypadkowe. Do często stosowanych narzędzi należy także ankietowanie

absolwentów (ankiety wysyłane tradycyjnie, online lub rozdawane przy odbieraniu dyplomu). W tej

kategorii mieszczą się także pewne formy wywiadów realizowanych przez telefon. Szukając informacji

o swoich absolwentach szkoły korzystają także z portali społecznościowych. W kategorii inne znajduje się

lektora raportów sporządzanych przez urzędy pracy, kontakt z rodzicami absolwentów lub prowadzenie

ksiąg absolwentów. Zwykle za realizację tego typu zadań odpowiedzialnymi z ramienia szkoły są

wychowawcy poszczególnych klas.

Wykres 29. Sposoby uzyskiwania informacji od absolwentów (%)


tak

nie

87,1

12,9

listy i ankiety do absolwentów

portale społecznościowe

kontakt bezpośredni

inne

42

38

56

60



102

3.9.6. Promocja szkoły

Innym elementem ważnym z perspektywy oceny systemu zarządzania szkołą jest jej promocja.

Promowanie szkoły związane jest ściśle z tworzeniem odpowiedniego jej wizerunku w środowisku

lokalnym. Szkoła musi dbać o swój pozytywny wizerunek rozumiany jako suma subiektywnych opinii

o jakości nauczania, wychowania i kontaktów ze środowiskiem. Działania te mogą przybierać

wielowymiarowy charakter w zależności od charakterystyki placówki, jej lokalizacji (także ze względu na

odległość od szkół konkurencyjnych) oraz oferty kierunków kształcenia. Każdego roku rekrutacja powinna

być poprzedzona szeregiem zaplanowanych działań w tym obszarze. Lubuskie szkoły w świetle deklaracji

dyrektorów dbają o działania promocyjne. Wśród najczęściej stosowanych rozwiązań wskazywane są

bezpośrednie spotkania z gimnazjalistami w szkołach (zebrania z rodzicami i uczniami gimnazjów albo

organizowanie wykładów otwartych w szkołach ponadgimnazjalnych) oraz działania medialne (ogłoszenia

prasowe – także informacje w informatorach edukacyjnych, ulotki, plakaty, dbanie o nagłaśnianie

najważniejszych wydarzeń z życia szkoły). W większości szkół organizowane są także dni otwarte,

a przedstawiciele szkoły uczestniczą w organizowanych na różnym (najczęściej powiatowym) poziomie

targach pracy. Trudno jest oceniać w jakim stopniu działania promocyjne mają charakter incydentalny,

a w jakim są prowadzone systematyczne. Część szkół podkreśla jednak, że z początkiem każdego roku

opracowuje plan promocyjny i konsekwentnie jest on realizowany.

Wykres 30. Narzędzia promocyjne stosowane przez lubuskie szkoły zawodowe (%)*


Modyfikacja oferty kształcenia przyjmować może dwie główne postaci – rezygnację z kształcenia w jakiejś

z dotychczasowych form (zwykle kierunków kształcenia), bądź powoływanie nowych kierunków

kształcenia. Głównym czynnikiem determinującym wygaszanie określonych pozycji z oferty kształcenia jest

w świetle deklaracji dyrektorów powtarzający się brak chętnych do nauki. Wśród czynników decydujących

o uruchomieniu nowego kierunku kształcenia zdecydowały zdaniem dyrektorów głównie - nowa podstawa

programowa, otwarcie nowych specjalizacji przy udziale projektów unijnych, jak i zainteresowanie

pracodawców.

dni otwarte

targi pracy

internet

wizyty w szkołach

media

inne

65,6

59

65,6

73,8

70,5

54,1



103

3.9.7. Doradztwo zawodowe

Mając na uwadze zgodność oferty ponadgimnazjalnych szkół zawodowych z uwarunkowaniami rynku

pracy nie bez znaczenia jest diagnoza systemu doradztwa zawodowego. Główne działania podejmowane

w szkołach w ramach doradztwa edukacyjno-zawodowego to systematyczne diagnozowanie

zapotrzebowania uczniów na informacje edukacyjne i zawodowe oraz pomoc w planowaniu kształcenia

i kariery zawodowej, gromadzenie, aktualizacja i udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych

właściwych dla danego poziomu kształcenia, udzielanie indywidualnych konsultacji uczniom i rodzicom,

prowadzenie zajęć przygotowujących uczniów do świadomego planowania kariery i podjęcia roli

zawodowej, koordynowanie działalności informacyjno-doradczej prowadzonej przez szkołę i placówkę.

Mając na uwadze takie założenia szkoły powinny być dobrze przygotowane do wspierania młodzieży

w podejmowaniu kluczowych decyzji zawodowych. Jednak wiele raportów o stanie szkolnictwa informuje

o brakach w tym zakresie. Z perspektywy niniejszej diagnozy ważnym elementem oceny systemu

zarządzania szkołą jest kwestia doradztwa zawodowego. Dyrektorzy placówek wskazują,

że tego typu rozwiązania są dostępne w 83,9% placówek (chociaż przyjmuje różne, często minimalistyczne

formy).

Wykres 31. Doradztwo zawodowe w szkole (%)


Doradztwo zawodowe nie jest zwykle realizowane w pełnym wymiarze, a dyrektorzy szkół szukają

rozwiązań najbardziej racjonalnych z ich punktu widzenia. Funkcja doradcy może być realizowana przez

różne osoby, posiadające odpowiednie uprawnienia. Najbardziej optymalnym rozwiązaniem jest

powierzenie tych obowiązków zatrudnionemu specjalnie doradcy (takie rozwiązanie występuje w prawie

dwóch trzecich szkół w województwie lubuskim). To wymaga jednak ponoszenia dodatkowych nakładów

finansowych przez szkołę i w takiej sytuacji dyrektorzy szukają innych rozwiązań. Jeżeli doradztwo

zawodowe nie zostało wpisane w realizowane przez szkołę projekty jest prowadzone w różnej,

dostosowanej do możliwości szkoły, formie. Zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego realizuje wówczas

pedagog szkolny (co trzecia szkoła) lub bibliotekarz. Sporadycznie szkoły sięgają po jeszcze inne

rozwiązania. Warto wskazać, że w Zielonej Górze doradztwo zawodowe jest zorganizowane w jednym

punkcie dla wszystkich zainteresowanych szkół.

tak

nie

83,9

16,1



104

Wykres 32. Osoby realizujące doradztwo zawodowe w szkołach (%)


W niektórych szkołach system doradztwa zawodowego jest zadaniem realizowanym przez szkolne ośrodki

kariery – w lubuskich szkołach zawodowych takie rozwiązania występują w co trzeciej szkole.

Wykres 33. Funkcjonowanie Szkolnych Ośrodków Kariery w szkołach (%)


3.9.8. Strategie zarządzania – ocena sumaryczna

Mając na uwadze powyższe ustalenia podjęto próbę syntetycznej oceny strategii zarządzania szkołą.

Analiza taka pozwoli ustalić, które ze szkół są najbardziej aktywnymi kreatorami własnego rozwoju

i reagują na otoczenie zewnętrzne. Diagnoza została dokonana na bazie sześciu kryteriów – diagnozy

sytuacji na rynku pracy, uwzględniania w ofercie zdania podmiotów zewnętrznych, monitoringu losów

absolwentów, realizacji zadań z zakresu doradztwa zawodowego oraz wykorzystywania wielu narzędzi

promocji.23 Każde z kryteriów przyjmuje wartość 0 (gdy dana cecha nie występuje) lub 1 (gdy dana cecha

występuje). Na tej podstawie stworzono prosty indeks sumaryczny oceny zarządzania szkołą (OZ), który

przyjmować może wartości od 0 do 6 punktów w każdej ze szkół. Wyższa jego wartość oznacza wyższą

ocenę szkoły w analizowanym zakresie.

23

Informacja o wykorzystaniu poszczególnych narzędzi została zamieszczona w portretach szkoły w załączniku 8.

doradca zawodowy

pedagog

bibliotekarz

ktoś inny

58,0

30,0

6,0

6,0

tak

nie

32,3

67,7



105

OZ = diagnoza rynku pracy + uwzględnianie opinii podmiotów zewnętrznych +

monitoring losów absolwentów + doradztwo zawodowe + wielowymiarowa

promocja

Szczegółowy rozkład wartości indeksu został zilustrowany na mapie nr 9.

Analiza wskazuje, że najlepiej pod względem przyjmowanej strategii zarządzania radzi sobie 16 szkół

i placówek. Są to: Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Kamieniu Małym, Zespół Szkół

Budowlanych im. Mikołaja Kopernika w Gorzowie Wielkopolskim, Zespół Szkół Mechanicznych

w Gorzowie Wielkopolskim, Zespół Szkół Licealnych i Technicznych w Gubinie, Zespół Szkół

Ponadgimnazjalnych w Gubinie, Zespół Szkół Budowlanych w Międzyrzeczu, Centrum Kształcenia

Zawodowego i Ustawicznego „Elektryk” w Nowej Soli i Zespół Szkół Centrum Kształcenia Ustawicznego

w Strzelcach Krajeńskich. Można uznać, że w tych szkołach dyrektorzy aktywnie realizują wszystkie

możliwe działania, aby szkoła mogła się rozwijać i kształcić adekwatnie do wymagań lokalnego rynku

pracy.



106

Rysunek 9. Mapa ilustrująca sumaryczną ocenę zarządzania szkołą Źródło: Opracowanie własne



107

Podsumowanie

W województwie lubuskim szkoły, które realizują kształcenie zawodowe młodzieży są zarządzane

w różnorodny sposób. Dyrektorzy szkół i placówek wykorzystują istniejące zasoby, aby w jak

najbardziej optymalny sposób radzić sobie z dynamiczną sytuacją społeczno-gospodarczą w regionie.

Większość dyrektorów deklaruje, że diagnozuje sytuację na lokalnym rynku pracy, jednak w praktyce

diagnoza ta ogranicza się do lektury raportów opracowanych przez urzędy pracy. Aktywne działania

w tym zakresie (dokonywanie własnych ocen i poszukiwanie informacji) jest sporadyczne. Sytuacja na

rynku pracy jest też czynnikiem decydującym o kształceniu w określonych zawodach.

Większość dyrektorów dobrze ocenia swoją ofertę kształcenia i ofertę programową w zakresie jej

adekwatności do zapotrzebowania lokalnego rynku pracy. Brak dopasowania wynika, zdaniem

dyrektorów, w głównej mierze ze zbyt konkretnych, zbyt specjalistycznych oczekiwań pracodawców,

którzy nie zapoznają się z rozporządzeniami dotyczącymi procesu dydaktycznego. Innym czynnikiem

są braki w bazie techno-dydaktycznej szkoły, często uniemożliwiające w pełni kształcenia w danym

zawodzie.

Dbając o wzbogacanie oferty kształcenia i możliwości poszerzania kompetencji i umiejętności przez

uczniów i nauczycieli, w większości szkoły uczestniczą (jako partner lub beneficjent) w projektach

finansowanych zewnętrznie. Korzyści płynące z tego typu rozwiązań dostarczają szkołom także

możliwości doposażenia bazy dydaktycznej oraz wymiany doświadczeń, także w perspektywie

międzynarodowej.

Deklaracje dyrektorów pozwalają uznać, że 31 szkół zrealizowało projekty współfinansowane

w ramach PO KL. Analizując liczbę projektów zrealizowanych w szkołach zawodowych w województwie

lubuskim można uznać, że najliczniejsza kategoria szkół skorzystała ze wsparcia PO KL jednokrotnie.

Tylko w jednej szkole zrealizowano projekty w ramach PO KL więcej niż trzy razy w ciągu ostatnich 3

lat.

Szkoły starają się śledzić losy swoich absolwentów wykorzystując w tym celu różnorodne kanały

informacji – często nieformalne. Zdobyte informacje – na temat tego, czy absolwenci decydują się

kontynuować naukę, pracują w zawodzie, czy pozostają bezrobotni w świetle deklaracji służą także

do modyfikacji oferty kształcenia. Można jednak odnieść wrażenie, że tego typu działalność ma

charakter często jedynie deklaratywny (bazując na wykorzystywanych nieusystematyzowanych

źródłach).

Ważnym elementem związanym z dopasowaniem działań szkoły do wyzwań rynku pracy jest realizacja

działań z zakresu doradztwa zawodowego. Najczęściej przyjmuje ono formę zorganizowanych działań

z zatrudnionym doradcą, chociaż zdarzają się sytuacje, że obowiązki doradcy przejmują inni

pracownicy szkoły, po ukończeniu odpowiednich kursów czy studiów podyplomowych. Można

sformułować hipotezę, że brakuje systemowego rozwiązania wewnątrzszkolnego systemu doradztwa

i szkoły stosują rozwiązania doraźne i minimalistyczne, aby wywiązać się z tego typu zadań.

Ważnym elementem ilustrującym aktywną strategię działania szkoły, kształtowanie jej wizerunku

i pozyskiwania kandydatów jest promocja. Szkoły zawodowe w województwie lubuskim wykorzystują

w tym celu wiele dostępnych rozwiązań, najczęściej decydując się na bezpośredni kontakt

z gimnazjalistami i ich rodzicami.



108

3.10. Ocena współpracy z otoczeniem biznesowym

Jedną z miar oceny systemu edukacyjnego na poziomie zawodowym jest dopasowanie do rynku pracy.

Kwalifikacje jakie zdobywają uczniowie powinny być w dużym stopniu powiązane z potrzebami lokalnego

rynku pracy. Analizując szereg danych i publikacji na ten temat24, należy stwierdzić, że raczej mamy

do czynienia z rozdźwiękiem czy niedopasowaniem, niż koordynacją między systemem edukacyjnym

na poziomie zawodowym a potrzebami rynku pracy. Mimo tego, że problem został zdiagnozowany już

dawno, do tej pory nie udało się stworzyć mechanizmów, które wyraźnie poprawiłyby sytuację. Jeśli

uznać, że taki stan rzeczy nie jest pożądany, to należałoby podejmować wszelkie starania, aby sytuację

zmienić. Punktem wyjścia musi być budowanie dobrych i trwałych relacji pomiędzy systemem

edukacyjnym na poziomie zawodowym a pracodawcami i instytucjami rynku pracy. Sytuacja jest o tyle

trudna i skomplikowana, że niełatwo jest znaleźć w splocie różnorodnych czynników podmioty, które za

taki stan rzeczy jednoznacznie odpowiadają. Splatają się tutaj interesy pracodawców, dyrektorów szkół,

instytucji publicznych, a także wybory i aspiracje edukacyjne uczniów i ich rodziców. Uczniowie w czasie

edukacji nie mają innej możliwości zdobywania doświadczenia jak poprzez uczestniczenie w praktykach

w zakładach pracy, odbywanie tam staży czy podejmowanie pracy sezonowej.

Dane, które udało się zgromadzić w badaniu, pozwolą (pośrednio) wnioskować o tym na ile system

oświaty zawodowej w województwie lubuskim spełnia oczekiwania pracodawców i wyposaża uczniów

w doświadczenia zawodowe, które niewątpliwie podwyższają ich atrakcyjność na rynku pracy.

Aby zdiagnozować wzajemne relacje placówek oświatowych i podmiotów z otoczenia zewnętrznego (firm,

placówek doskonalenia nauczycieli) odniesiono się do kilku wskaźników współpracy. Starano się ustalić,

częstotliwość takiej współpracy i jej formy. W szkolnictwie zawodowym organizuje się różne formy

praktycznej nauki zawodu. Zajęcia praktyczne charakterystyczne są dla zasadniczych szkół zawodowych,

w których można wyróżnić kategorię młodocianych pracowników (mających podpisane umowy

z pracodawcami na naukę zawodu) i pozostałych, którzy zdobywają umiejętności praktyczne głównie

w szkołach. Praktyki zawodowe realizowane są w technikach.

Szczególną uwagę zwrócono na zajęcia praktyczne realizowane poza instytucjami szkolnymi. Starano się

zdiagnozować sposoby ustalania miejsc odbywania praktyk, liczbę podmiotów gospodarczych, z którymi

podpisano umowy o współpracy, prowadzenie tak zwanych klas patronackich lub innych podobnych form

kształcenia zamawianego przez przedsiębiorców, organizowania staży dla uczniów. Istotny był także udział

szkół i nauczycieli w różnych formach doskonalenia zawodowego, jego formy i treści. Zajęcia praktyczne

i praktyki, które muszą być realizowane w procesie dydaktycznym szkół zawodowych, mają bardzo

zróżnicowany charakter. Niezależnie od ich formy, w badaniu starano się ustalić na ile często odbywają się

w środowisku zakładów pracy.

24

Kwiatkowski M., (red.), Niedopasowanie. Kwalifikacje a rynek pracy w Lubuskim Trójmieście., Wydawnictwo Uniwersytetu Zielonogórskiego 2008. Raport końcowy z badania ewaluacyjnego pn. Ocena efektów współpracy przedsiębiorstw ze szkołami i placówkami szkolenia zawodowego oraz promocji przedsiębiorczości dzięki realizacji projektów w ramach komponentu regionalnego Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki w województwie lubuskim, Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego. Raporty PUP, WUP.



109

Źródła informacji wykorzystane w badaniu pochodzą głównie z ankiet dla szkół oraz wywiadów

z dyrektorami (dane uzyskane w etapie II).

3.10.1. Współpraca z pracodawcami i ich oczekiwania

Działania pracodawców na lokalnym rynku pracy mają bardzo duże znaczenie dla wielu aspektów

funkcjonowania szkolnictwa zawodowego. Postulaty mówiące o dopasowaniu kształcenia zawodowego do

potrzeb rynku pracy związane są z kilkoma aspektami. Można mówić przede wszystkim o powiązaniu

wynikającym z realizacji procesu dydaktycznego (zajęcia praktyczne, praktyki zawodowe, klasy

patronackie), doskonaleniu zawodowemu i zdobywaniu doświadczenia (staże), kształtowaniu oferty

edukacyjnej adekwatnej do potrzeb rynku pracy.

Ponadto analizując oczekiwania pracodawców związane z procesem rekrutacji nowych pracowników

(w tym absolwentów), można dowiedzieć się czy opuszczający szkoły zawodowe wyposażeni są

w wystarczające kompetencje i umiejętności, a także w jaki sposób podnosić ich atrakcyjność na rynku

pracy.

Częstotliwość współpracy

Z badań realizowanych w ostatnich kilku latach wynika, że odsetek podmiotów gospodarczych

współpracujących z instytucjami oświatowymi nie jest duży. W 2014 roku 20% pracodawców

zadeklarowało taką współpracę25. W innym badaniu, realizowanym na terenie Lubuskiego Trójmiasta

jakąkolwiek współpracę deklarowało 53,6% pracodawców26. Widać, że potencjał i możliwości rozwijania

takiej współpracy są duże i powinny być wykorzystywane w przyszłości w większym stopniu.

Zakres realizowanej współpracy dotyczy przede wszystkim praktyk zawodowych27 (97,5%), dostarczania

szkole materiałów i surowców do praktycznej nauki zawodu (60,0%), kształcenia zawodowego

teoretycznego i praktycznego (57,5%) i zajęć praktycznych dla uczniów (50,0%). Najrzadziej wymieniane są

szkolenia dla nauczycieli (5,0%), patronat nad placówką (5,0%), współorganizacja wycieczek

dydaktycznych dla nauczycieli (7,5%) i organizacja konkursów wiedzy zawodowej dla uczniów (7,5%).

Wymienione formy wskazują jednoznacznie na jeden, najistotniejszy nurt współpracy, a mianowicie

uczestniczenie przedsiębiorców w procesie dydaktycznym, związanym z praktyczną nauką zawodu.

Zmarginalizowane zostały inne formy, które powinny stanowić ważną część współpracy.

25

Raport końcowy z badania ewaluacyjnego pn. Ocena efektów współpracy przedsiębiorstw ze szkołami i placówkami

szkolenia zawodowego oraz promocji przedsiębiorczości dzięki realizacji projektów w ramach komponentu regionalnego Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki w województwie lubuskim, Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego. Raporty PUP, WUP. 26

Frątczak – Muller J., Potrzeby i perspektywy lokalnego rynku pracy, (w) Kwiatkowski M., (red.), Niedopasowanie.

Kwalifikacje a rynek pracy w Lubuskim Trójmieście., Wydawnictwo Uniwersytetu Zielonogórskiego 2008, str. 41. 27


szkolenia zawodowego oraz promocji przedsiębiorczości dzięki realizacji projektów w ramach komponentu regionalnego Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki w województwie lubuskim, Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego. Raporty PUP, WUP, str. 29.



110

Inicjacja współpracy

W relacjach pomiędzy stronami (szkoły zawodowe, uczniowie, pracodawcy), podmioty gospodarcze

są najrzadziej wymieniane jako inicjujące współpracę. Taki stan rzeczy wydaje się normalny, główny ciężar

powinien leżeć po stronie instytucji edukacyjnych, organów prowadzących i instytucji rynku pracy.

Pracodawcy najczęściej deklarują brak zainteresowania taką współpracą (61,4%), nie widzą możliwości

z powodu profilu prowadzonej działalności (25,3%) lub nie wiedzieli o takiej możliwości, nikt im tego nie

zaproponował (20,9%).

Bariery współpracy

Pracodawcy wskazując bariery współpracy z instytucjami oświatowymi, najczęściej wymieniają28

konieczność ponoszenia dodatkowych kosztów (66,1%), dodatkowe obciążenie pracowników

w przedsiębiorstwie (62,9%), problemy z negatywnym zachowaniem uczniów (59,6%), brak nadzoru osoby

ze strony szkoły (50,0%) i brak pomocy ze strony szkoły w rozwiązywaniu problemów z młodzieżą (50,0%).

Brak wsparcia finansowego (39,2%) i dobrych rozwiązań prawnych, wymieniany jest także jako bariera

w innym opracowaniu29. Wynika z niego, że pracodawcy oczekiwaliby także od publicznych służb

zatrudnienia dofinansowania kosztów stażu (70,5%), kosztów szkolenia pracownika (57,3%), refundacji

kosztów utworzenia stanowiska pracy (53,9%). Rozstrzygnięcia dotyczące zachęt finansowych, które

mogłyby zwiększyć zainteresowanie pracodawców współpracą z instytucjami oświatowymi, wymagają

kompleksowych zmian prawnych i leżą poza kompetencjami szkół i przedsiębiorców.

Punkt widzenia placówek oświatowych na problem barier współpracy miedzy instytucjami oświatowymi

a przedsiębiorcami jest bardzo podobny. Tutaj także najczęściej wymieniany jest brak odpowiednich

zachęt dla pracodawców, mających charakter finansowy i prawny (83,7%)30.

Aktywność placówek oświatowych współpracujących z pracodawcami

Niezbyt dobrze w świetle realizowanych badań wygląda zaangażowanie merytoryczne szkół w proces

realizacji zajęć praktycznych i praktyk zawodowych w przedsiębiorstwach31. Najczęściej szkoły zapoznają

pracodawców z: obowiązującymi przepisami dotyczącymi praktycznej nauki zawodu (72,5%),

z programem nauczania (62,5%), z wymogami w zakresie wyposażenia stanowiska (40,0%). Najrzadziej

wspierają opiekunów i osoby prowadzące zajęcia praktyczne (25,0%), zapoznają pracodawcę ze

standardami egzaminacyjnymi (27,5%) i z materiałami do prowadzenia zajęć (37,5%). W kontekście

28

Raport końcowy z badania ewaluacyjnego pn. Ocena efektów współpracy przedsiębiorstw ze szkołami i placówkami szkolenia zawodowego oraz promocji przedsiębiorczości dzięki realizacji projektów w ramach komponentu regionalnego Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki w województwie lubuskim, Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego. Raporty PUP, WUP, str. 41. 29 Pogłębiona analiza sytuacji bezrobotnych osób młodych na lubuskim rynku pracy, Dokument opracowany na potrzeby

realizacji Gwarancji dla młodzieży w woj. lubuskim, Wojewódzki Urząd Pracy w Zielonej Górze, str. 62. 30


szkolenia zawodowego oraz promocji przedsiębiorczości dzięki realizacji projektów w ramach komponentu regionalnego Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki w województwie lubuskim, Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego. Raporty PUP, WUP, str. 40. 31

Tamże, str. 31.



111

przedstawionych wyników wydaje się, że pracodawcy nie są w wystarczający sposób informowani

o podstawowych kwestiach nauczania zawodu w szkole. Z jednej strony daje to większą swobodę

pracodawcom, którzy narzekają na zbyt zbiurokratyzowane procedury, z drugiej strony może powodować

niekorzystne konsekwencje związane z realizacją minimum programowego.

Z analiz wynika, że najważniejsze bariery współpracy mają charakter systemowy i powinny zostać

wyeliminowane w przygotowaniu i wdrożeniu nowych rozwiązań prawnych, w których znajdą się zachęty

dla pracodawców, a przynajmniej rozwiązania odciążające od ponoszenia dodatkowych kosztów.

Innym ważnym elementem niesprzyjającym dobrej współpracy jest bariera świadomościowa. Nie powinna

być lokowana tylko po stronie pracodawców ale także po stronie przedstawicieli placówek edukacyjnych.

Sformułowane kilka lat temu postulaty32 dotyczące strategii koordynacji podmiotów zainteresowanych

wysokim poziomem szkolnictwa zawodowego są nadal aktualne i nie doczekały się w pełni realizacji.

Można przypomnieć, że „powiązaniu kwalifikacji i rynku pracy sprzyjają proedukacyjne strategie

pracodawców, prorynkowe strategie szkół, racjonalne decyzje uczniów oraz instytucjonalizacja

współpracy”33.

Proedukacyjne strategie pracodawców to przede wszystkim świadomy i aktywny udział w działaniach

na rzecz podnoszenia i dostosowania kwalifikacji, który powinien odbywać się w wymiarze współpracy

z uczniami, placówkami szkolnictwa zawodowego, instytucjami rynku pracy i mediami.

3.10.2. Zajęcia praktyczne

Zajęcia praktyczne w badanych szkołach, najczęściej organizowane są w taki sposób, że część z nich

odbywa się w szkole, część poza nią (56,2%). Organizacja zajęć praktycznych tylko u pracodawców (10,5%)

jest najbardziej charakterystyczna w przypadku klas wielozawodowych, w których uczniowie w szkołach

realizują tylko przedmioty ogólne. W jednej trzeciej szkół (33,3%) wszystkie zajęcia praktyczne

są organizowane w szkole.

Niezwykle istotną rolę odgrywa baza dydaktyczna, którą dysponują szkoły, od ich wyposażenia zależy

możliwość przygotowania zawodowego uczniów. W kontekście wcześniej poczynionej uwagi, dotyczącej

oczekiwań pracodawców w stosunku do absolwentów ubiegających się o miejsca pracy, taka sytuacja

może być niekorzystna, ponieważ pozbawia uczniów możliwości uczenia się zawodu w środowisku

funkcjonującej na rynku firmy i w taki sposób zdobywania doświadczeń.

32

Kwiatkowski M., (red.), Niedopasowanie. Kwalifikacje a rynek pracy w Lubuskim Trójmieście., Wydawnictwo

Uniwersytetu Zielonogórskiego 2008, str. 216. 33

Tamże



112

Wykres 34. Sposób organizowania zajęć praktycznych dla uczniów (%)

Źródło: Opracowanie własne na podstawie ankiet skierowanych do szkół.

3.10.3. Praktyki zawodowe

Praktyki zawodowe w niemal wszystkich badanych techników (98,3%) realizowane są w podmiotach

gospodarczych. Uzyskany wynik jest konsekwencją wymogów formalnych stawianych szkołom w procesie

kształcenia praktycznego. We wcześniejszych analizach z 2013 roku dotyczących wzajemnych relacji szkół

zawodowych i pracodawców34 ustalono, że 87,8% szkół deklaruje współpracę z przedsiębiorcami. Różnica

wynika z nieco innej definicji populacji w obu badaniach, w 2013 roku do próby weszły też szkoły

policealne i technika uzupełniające, w 2014 roku badano tylko zasadnicze szkoły zawodowe i technika.

Częściej współpraca przedsiębiorców odbywała się z zasadniczymi szkołami zawodowymi (50%) niż

technikami (40%), pozostałe przypadki to inne typy szkół35.

Najważniejszymi z przyczyn braku współpracy między szkołami zawodowymi a pracodawcami jest nikłe

zainteresowanie pracodawców, powodowane zbyt rozbudowanymi formalnościami biurokratycznymi

(92,3%), uregulowaniami prawnymi dotyczącymi współpracy (69,3%), brakiem zachęt w postaci ulg

podatkowych (77%), a także niekorzystnym systemem finansowania dotyczącym refundacji poniesionych

przez pracodawców kosztów36.

Pracodawcy, którzy do tej pory nie mają doświadczeń związanych z kształceniem praktycznym uczniów,

deklarują, że w ciągu najbliższych 2 lat taką współpracę chcieliby rozpocząć, czyni tak blisko 60%

przedsiębiorstw. Oczekują jednak lepszych warunków współpracy, a to ich zdaniem wymagałoby

stworzenia dobrych uregulowań prawnych, a także systemu finansowania przedsiębiorstw, w których

realizowane są praktyki. Ważne jest także zaangażowanie samych szkół i aktywne poszukiwanie

najbardziej atrakcyjnych z punktu widzenia procesu dydaktycznego przedsiębiorstw. W cytowanych wyżej

34


szkolenia zawodowego oraz promocji przedsiębiorczości dzięki realizacji projektów w ramach komponentu regionalnego Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki w województwie lubuskim, Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego. 35

Co ciekawe w cytowanym badaniu tylko 20% pracodawców deklarowało współpracę ze szkołami. Najprawdopodobniej jest to wynikiem posyłania uczniów z wielu szkół do tych samych pracodawców, którzy są otwarci na taki rodzaj współpracy i brakiem zainteresowania prowadzeniem praktyk przez inne podmioty 36

Tamże

0 10 20 30 40 50 60

Wszystkie zajęcia są organizowane na terenie szkoły

Część zajęć praktycznych organizowana jest w szkole, część poza nią

Wszystkie zajęcia praktyczne odbywają się poza szkołą

33,3

56,2

10,5



113

analizach, szkoły widzą przyczynę braku współpracy przede wszystkim po stronie pracodawców. Nie do

końca można się zgodzić z taką diagnozą problemu, niżej omówione zostały przykłady szerokiej

współpracy niektórych szkół z pracodawcami, nie tylko na poziomie realizacji praktyk zawodowych, ale

także włączania pracodawców w proces dydaktyczny (kierunki zamawiane, współpraca przy tworzeniu

programów praktycznej nauki zawodu).

Jeszcze inny problem, który został zdiagnozowany, dotyczy jakości prowadzonych praktyk w niektórych

firmach. Zdaniem badanych zdarza się, że nie ma odpowiedniego nadzoru pedagogicznego, nie zawsze

wykonywane przez uczniów prace są zgodne z podstawą programową. Niektóre, szczególnie małe firmy

nie są wyposażone w nowoczesną bazę techniczną.

Wykres 35. Odsetek uczniów techników kierowanych na praktyki do firm (%) Źródło: Opracowanie własne na podstawie ankiet skierowanych do szkół.

Najczęściej dyrektorzy deklarowali, że w ustalenie miejsca praktyk zaangażowani są zarówno uczniowie

jak i szkoły (47,4%). Ta sytuacja jest mocno zróżnicowana. Zdarzały się szkoły zawodowe, w których tylko

10% miejsc praktyk ustala placówka, ale i takie, w których dzieje się tak w 100% przypadków. Średnia

wartość dla wszystkich badanych szkół, które udzieliły takiej odpowiedzi wynosi niespełna 51%.

Ponad 40% szkół zawodowych organizuje praktyki swoim uczniom nie angażując ich w ten proces.

Oznacza to, że dominującą aktywność w poszukiwaniu zakładów pracy, które mogą przyjąć praktykantów

przejawiają szkoły, odsetek uczniów samodzielnie poszukujących miejsc praktyk jest jednak dość wysoki

i wynosi ponad 30%.

Poszukiwanie i ustalanie miejsc praktyk przez szkoły daje większe możliwości ich kontroli i budowanie

ściślejszych relacji z pracodawcami, które mogą owocować współdziałaniem na innych płaszczyznach.

Wydaje się, że dobre relacje między szkołami zawodowymi a pracodawcami mogą być poważnym atutem

w zachęcaniu kolejnych roczników do rozpoczęcia nauki w konkretnych szkołach na coraz trudniejszym

rynku edukacyjnym.

0 20 40 60 80 100

Nie

Tak

1,7

98,3



114

Wykres 36. Sposób ustalania miejsca odbywania praktyk przez uczniów (%)


Liczba podmiotów gospodarczych (firm i instytucji), z którymi szkoły mają podpisane umowy na realizację

praktyk, może świadczyć o ich dobrych kontaktach ze środowiskiem biznesowym. Może także wynikać

ze współpracy z wieloma małymi zakładami rzemieślniczymi, fryzjerami, piekarzami, sklepami, hotelami

czy warsztatami naprawy samochodów. Taka sytuacja ma miejsce przede wszystkim w przypadku klas

wielozawodowych i realizacji praktyk we współpracy z rzemiosłem, a także wtedy, kiedy w szkole kształci

się w wielu różnych zawodach.

Wśród badanych szkół znalazły się takie (11,1%), które zadeklarowały, że nie mają podpisanych żadnych

umów z pracodawcami. Pozostałe szkoły co jest zaskakujące, wskazywały najczęściej dużą liczbę

podmiotów. Dla celów analizy stworzono cztery kategorie: do 10 firm, powyżej 10 do 20, powyżej 20 do

30 i powyżej 30. Najczęściej (26,7%) szkoły wskazywały, że przedsiębiorców, z którymi podpisały umowy

jest do 10, następnie powyżej 20 do 30 (24,4%) i powyżej 30 (22,2%).

Można mieć wrażenie, że ta współpraca ostatnio została zdynamizowana, gdyż w badaniu z 2013 roku37

uzyskano informacje, że szkoły najczęściej współpracują z dwoma przedsiębiorstwami. Taka sytuacja może

wynikać z faktu, że ilościowy opis zawiera także umowy podpisywane z rzemieślnikami i łatwo wyobrazić

sobie przypadki, gdzie niemal każdy uczeń z klasy wielozawodowej udaje się na praktyki do innego

przedsiębiorcy.

37


szkolenia zawodowego oraz promocji przedsiębiorczości dzięki realizacji projektów w ramach komponentu regionalnego Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki w województwie lubuskim, Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego, str. 27.

0 10 20 30 40 50

Szkoła znajduje miejsca praktyki i kieruje na nie wszystkich swoich uczniów

Szkoła znajduje miejsca praktyki dla części uczniów, pozostałe miejsca szukają sami uczniowie

Sami uczniowie szukają miejsca odbywania praktyk

42,1

47,4

10,5



115

Wykres 37. Liczba podmiotów, z którymi szkoły mają podpisane umowy gwarantujące odbywanie praktyk (%)


Ścisła współpraca szkół z otoczeniem biznesowym może przejawiać się w kilku wymiarach. Jednym

z najbardziej korzystnych dla obu stron jest podejmowanie takich działań, które bezpośrednio wpływają

na zatrudnienie absolwentów w zakładach pracy z którymi szkoły współpracują. Zadając w badaniu

pytanie dyrektorom szkół, czy w ich placówkach kształci się w takich zawodach, których realizacja wynika

ze współpracy z podmiotami gospodarczymi, starano się ustalić częstotliwość takich właśnie praktyk.

Nieco ponad jedna piąta szkół zadeklarowała, że obecnie takie sytuacje mają miejsce. Część z nich

wskazała jednak odbywanie regularnych zajęć praktycznych jako formę współpracy z podmiotami

gospodarczymi. Takie relacje z pracodawcami mają jednak inny charakter, szczególnie w przypadku klas

wielozawodowych, w których uczniowie w szkołach realizują tylko przedmioty teoretyczne.

Wśród wymienionych przez szkoły form współpracy, znalazła się jedna klasa patronacka w Zespole Szkół

Elektrycznych w Gorzowie Wielkopolskim, w której nauka jest realizowana w porozumieniu z firmą Eltel

Networks i ENEA S.A. Drugi przykład współpracy owocującej modyfikacjami kształcenia zawodowego na

potrzeby pracodawców pochodzi z Zespołu Szkół Mechanicznych w Gorzowie Wielkopolskim. W tej szkole

umowa została podpisana z firmą AUDIT Doradztwo Personalne na kształcenie techników mechaników,

a także z firmą ZREMB Holding na kształcenie mechaników i monterów maszyn i urządzeń. W Zespole

Szkół Technicznych w Międzyrzeczu hotelarzy, spedytorów i logistyków kształci się w porozumieniu

z firmami Hotel restauracja „Dom nad rzeką”, PHU Janax, PW PHU Janas Transport Międzynarodowy

i Spedycja. Inne przykłady tego typu dobrych praktyk można znaleźć w Centrum Kształcenia Zawodowego

i Ustawicznego „Elektryk” w Nowej Soli. Tutaj umowy podpisano z dziesięcioma podmiotami

gospodarczymi, między innymi z MAZEL M.H. Mazurkiewicz sp. j., GEDIA Poland sp. z o.o., NORD NAPĘDY

sp. z o.o., Elektrownia Dychów sp. z o.o., a nawet z podmiotami zagranicznymi z Niemiec WSA

Furstenwalde i WSA Berlin. Kolejną szkołą, która podejmuje taki rodzaj współpracy jest Zespół Szkół

Ponadgimnazjalnych nr 3 im. Stanisława Staszica w Nowej Soli, która współpracuje z firmą NORD NAPĘDY

sp. z o.o, ICRC, GEDIA Poland sp. z o.o., Alumetal i Voit. Ścisła współpraca ma także miejsce między

Zespołem Szkół Leśnych w Rogozińcu a Lasami Państwowymi, czy Nadleśnictwem Babimost. Zespół Szkół

Elektronicznych i Samochodowych im. Marii Skłodowskiej – Curie w Zielonej Górze kształci na potrzeby

0 5 10 15 20 25 30

z żadnym

do 10 podmiotów

powyżej 10 do 20 podmiotów

powyżej 20 do 30 podmiotów

powyżej 30 podmiotów

11,1

26,7

15,6

24,4

22,2



116

MZK i PKS w Zielonej Górze, a także LUMELU. Doświadczenia ściślejszej współpracy z pracodawcami ma

także Zespół Szkół Zawodowych PBO sp. z o.o., który współpracuje z firmą PBO sp. z o.o i OCX GOBI.

W Zespole Szkół Samochodowych im. Komisji Edukacji Narodowej w Żarach kształcenie w poszczególnych

zawodach (technik pojazdów samochodowych, technik logistyk, technik elektryk, technik mechanik,

elektromechanik pojazdów samochodowych, mechanik pojazdów samochodowych) jest obudowane

porozumieniami o współpracy z kilkoma zakładami, w których uczniowie realizują elementy programu,

między innymi: RELPOL S.A., PKS Żary S.A., Magorex sp.j., Spomasz S.A., MK Kominy, Drukarnia Chroma

Żary, Valmet Automotiv. Uzyskane we współpracy z pracodawcami doświadczenie w realizacji kierunków

zamawianych czy modyfikowania programów nauczania praktycznego zawodu jest bardzo ważnym

doświadczeniem szkół, które zwiększa ich atrakcyjność na rynku edukacyjnym.

Wykres 38. Czy istnieją w szkołach takie zawody, których realizacja wynika ze współpracy z podmiotami gospodarczymi (%) Źródło: Opracowanie własne na podstawie ankiet skierowanych do szkół.

Nieco ponad jedna piąta (23,7%) placówek szkolenia zawodowego w województwie lubuskim, pośredniczy

w organizowaniu staży dla uczniów. Jest to bardzo efektywna i pożądana forma przygotowania do

zawodu, jak wynika z badań nie jest jednak zbyt częsta.

Współorganizowane przez szkoły staże kierowane są zdecydowanie częściej do uczniów techników, niż

zasadniczych szkół zawodowych (odnotowano tylko dwa przypadki w zasadniczych szkołach

zawodowych). Nieliczne staże organizowane dla uczniów techników odbywały się głównie w zawodach:

technik pojazdów samochodowych, technik mechatronik, technik informatyk, technik ekonomista, technik

żywienia i usług gastronomicznych.

Zauważono pewną prawidłowość, jeśli szkoła raz pośredniczyła w organizowaniu staży dla uczniów,

kontynuuje takie praktyki w latach następnych. Przetarcie ścieżek związanych ze współpracą

z pracodawcami w zakresie organizacji staży, może okazać się kluczowe dla zwiększenia częstotliwości tej

formy zdobywania doświadczenia zawodowego.

Raz jeszcze warto przypomnieć w tym miejscu, że pracodawcy wymieniając wady systemu edukacyjnego,

najczęściej wskazywali na brak dobrego przygotowania do zawodu i brak doświadczenia zawodowego.

O ile praktyki w zakładach pracy dają możliwości opanowania umiejętności zawodowych, to staże

zwielokrotniają to doświadczenie, ucząc jednocześnie funkcjonowania w zespole pracowniczym.

Pracodawcy mają także większą szansę na ocenę stażysty jako ewentualnego przyszłego pracownika.

0 20 40 60 80

Nie

Tak

79,3

20,7



117

Wykres 39. Organizowanie przez szkoły staży dla uczniów (%)


Badane szkoły podejmują jeszcze inne formy kontaktów z pracodawcami, najczęściej mają one jednak

charakter pojedynczych zdarzeń, nawet jeśli powtarzają się w cyklu roku szkolnego. Do nich przede

wszystkim można zaliczyć wycieczki dydaktyczne do zakładów pracy, wizyty studyjne, zapraszanie

przedsiębiorców na zajęcia szkolne, które realizowane są w ramach pojedynczych lekcji lub różnego

rodzaju imprez tematycznych np. „Tygodnia przedsiębiorczości” czy „Dni otwartych szkoły”.

Do rzadszych form wzajemnych kontaktów należą wizyty uczniów i nauczycieli w świętach branżowych

firm, wspieranie szkół przez pracodawców poprzez fundowanie nagród w organizowanych konkursach

zawodowych, promocja zakładów pracy w szkołach.

3.10.4. Współpraca między szkołami

Współpraca między szkołami odbywa się najczęściej na trzech płaszczyznach. Pierwsza z nich dotyczy

realizacji projektów unijnych w partnerstwie z innymi placówkami, druga związana jest z wymianą

nauczycieli i trzecia dotyczy kwestii udostępniania zaplecza noclegowego dla uczniów innych szkół.

W opiniach niektórych dyrektorów współpraca może być coraz trudniejsza, ponieważ pojawia się

niezdrowa rywalizacja między szkołami o uczniów. Rynek edukacyjny na poziomie ponadgimnazjalnym

dotknięty jest problemami demograficznymi i to one głównie powodują stosowanie strategii wygrywania

z konkurencją.

3.10.5. Współpraca z placówkami doskonalenia zawodowego

Wszystkie szkoły współpracują z placówkami doskonalenia nauczycieli. Najczęściej są to ośrodki

metodyczne, centra doskonalenia nauczycieli lub instytucje prywatne. Najczęściej wymieniane były:

Wojewódzki Ośrodek Metodyczny w Gorzowie Wielkopolskim, Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli

w Zielonej Górze, Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej, Samorządowy Ośrodek

Doskonalenia i Doradztwa. Szkolenia mają bardzo różny charakter, od indywidualnych dla nauczycieli,

poprzez szkolenie rad pedagogicznych i wsparcie w zarządzaniu szkołą. Formy uczestnictwa są także

bardzo zróżnicowane, począwszy od szkoleń i kursów, konsultacji, studiów podyplomowych, warsztatów,

konferencji, seminariów, a skończywszy na uczestniczeniu w projektach unijnych.

0 20 40 60 80

Nie

Tak

76,3

23,7



118

Równie zróżnicowane są tematy związane z doskonaleniem i wsparciem merytorycznym. Oprócz

indywidualnych potrzeb nauczycieli lub szkół proponuje się zajęcia dotyczące konstruowania programów

nauczania w zawodzie, doskonalenia w zakresie monitorowania podstawy programowej w zawodach,

korelacji między przedmiotowej, budowy sieci wsparcia dla nauczycieli i dyrektorów szkół, doskonalenie

znajomości zasad realizacji projektów unijnych i wiele innych.

Jak podkreślali dyrektorzy takie wsparcie jest szczególnie istotne w trakcie reformowania systemu

edukacyjnego na poziomie zawodowym. Wydaje się, że instytucje doskonalenia zawodowego nauczycieli

w województwie lubuskim, stanowią dobrze zorganizowany element systemu edukacyjnego. Świadczy

o tym powszechność korzystania z oferowanego wsparcia merytorycznego, jak i różnorodność

proponowanych form edukacyjnych.

3. 10.6. Współpraca z otoczeniem zewnętrznym – ocena sumaryczna

Aby uzyskać syntetyczny obraz współpracy badanych szkół z otoczeniem biznesowym, stworzono

sumaryczny indeks, który uwzględnia analizowane wyżej wymiary, a więc: miejsce organizowania zajęć

praktycznych, sposób poszukiwania praktyk, współpracę w zakresie klas patronackich i modyfikowania

pod wpływem pracodawców treści kształcenia zawodowego, a także organizowanie staży dla uczniów.

Poszczególnym czynnikom przypisano wartość 1, jeśli kryterium było spełnione i 0, jeśli nie było spełnione.

W przypadku dwóch czynników organizowania i ustalania miejsca praktyk, w przypadku częściowego

spełnienia kryterium przyznawano 0,5 punktu. Zaproponowany indeks mógł przybierać wartości od 0 do

6. Na tej podstawie stworzono 3 typy szkół lub placówek oświatowych o najniższym poziomie współpracy

z otoczeniem biznesowym (wartość od 0 do 2), średnim poziomie współpracy (wartość powyżej 2 do 4)

i najwyższym poziomem współpracy (wartość powyżej 4 do 6).

Najwyższy poziom współpracy uzyskało jedynie 7 szkół: Zespół Szkół Budowlanych w Gorzowie

Wielkopolskim, Zespół Szkół Gastronomicznych w Gorzowie Wielkopolskim, Zespół Szkół Mechanicznych

w Gorzowie Wielkopolskim, Zespół Szkół Technicznych w Skwierzynie, Centrum Kształcenia Zawodowego

i Ustawicznego "Elektryk" w Nowej Soli, Zespół Szkół Elektronicznych i Samochodowych w Zielonej Górze,

Zespół Szkół Samochodowych w Żarach. Świadczy to o dużych brakach w budowaniu trwałych,

wielostronnych relacji z pracodawcami. Fakt ten nie sprzyja mocniejszemu osadzeniu szkolnictwa

zawodowego w warunkach realnego rynku pracy. Dobre relacje są warunkiem kształcenia, w którym

doświadczenie zawodowe absolwentów będzie podstawą do zwiększenia ich atrakcyjności na rynku pracy.

Ponad 50% szkół uzyskało najniższą wartość wskaźnika, co jest potwierdzeniem, że problem ten wymaga

systemowego rozwiązania, w którym „powiązaniu kwalifikacji i rynku pracy sprzyjają proedukacyjne

strategie pracodawców, prorynkowe strategie szkół, racjonalne decyzje uczniów oraz instytucjonalizacja

współpracy”.38

38

Mariusz Kwiatkowski, Od niedopasowania do koordynacji, w: Kwiatkowski M., (red.), Niedopasowanie. Kwalifikacje a

rynek pracy w Lubuskim Trójmieście., Wydawnictwo Uniwersytetu Zielonogórskiego 2008, str. 216.



119

Rysunek 10. Mapa współpracy szkół z otoczeniem biznesowym.




120

Podsumowanie

Współpraca z otoczeniem zewnętrznym szkół (firmami i instytucjami) opiera się głównie na realizacji

praktyk zawodowych, zdecydowanie rzadziej podejmowane są ponadstandardowe działania,

np. dopasowywanie kształcenia zawodowego do potrzeb pracodawców, organizowanie klas

patronackich, organizowanie staży dla uczniów.

Badane szkoły podejmują jeszcze inne formy kontaktów z pracodawcami, najczęściej mają one jednak

charakter pojedynczych zdarzeń, nawet jeśli powtarzają się w cyklu roku szkolnego. Do nich przede

wszystkim zaliczyć można wycieczki dydaktyczne do zakładów pracy, wizyty studyjne, zapraszanie

przedsiębiorców na zajęcia szkolne, które realizowane są w ramach pojedynczych lekcji lub różnego

rodzaju imprez tematycznych, np. „Tygodnia przedsiębiorczości” czy „Dni otwartych szkoły”.

Mimo istniejących barier (brak dobrych rozwiązań prawnych i problemów finansowych) szkoły

powinny w większym zakresie nawiązywać współpracę i starać się budować trwałe relacje

z otoczeniem biznesowym. Nie uda się to jednak bez wsparcia organów prowadzących, nowoczesnych

rozwiązań prawnych i instytucjonalnych czy zmiany mentalności zarządzających szkołami

i pracodawców. Powinno się dążyć do stworzenia takich mechanizmów, które będą korzystne dla obu

stron. W opiniach dyrektorów szkół jest wiele firm, które nie są zainteresowane współpracą w procesie

kształcenia zawodowego uczniów szkół zawodowych.

Można przyjąć założenie, że tylko aktywność wszystkich podmiotów doprowadzi do zmniejszenia

dystansu i większego dopasowania kwalifikacji do rynku pracy. Niezbędne jest wypracowanie

i wdrożenie reguł takiego działania, a także instytucjonalizacja współpracy między placówkami

oświatowymi, przedsiębiorcami i instytucjami rynku pracy.

W analizach wyłoniła się grupa szkół, które częściej niż inne podejmują ponadstandardowe działania

zmierzające do współpracy z otoczeniem biznesowym. Wspólną cechą tych szkół jest to, że prowadzą

edukację zawodową w najsilniej rozwiniętych gospodarczo miastach województwa lubuskiego. Czynnik

ten może być istotnym warunkiem osiągania dobrego poziomu współpracy.

Szansą dla szkół, szczególnie tych, które usytuowane są w powiatach przygranicznych jest rozwijanie

współpracy z pracodawcami niemieckimi. Nawiązanie stałej współpracy i praktyczne kształcenie

uczniów za granicą zwiększyłoby atrakcyjność tych szkół.

Mimo, że poszukiwaniem miejsc do odbycia praktyk zawodowych najczęściej zajmują się szkoły,

to udział samych uczniów i ich rodziców jest znaczny. Poszukiwanie i ustalanie miejsc praktyk przez

szkoły daje większe możliwości ich kontroli i budowanie ściślejszych relacji z pracodawcami, które

mogą owocować współdziałaniem na innych płaszczyznach.

Instytucje doskonalenia zawodowego nauczycieli w województwie lubuskim, stanowią dobrze

zorganizowany element systemu edukacyjnego. Świadczy o tym powszechność korzystania

z oferowanego wsparcia merytorycznego przez szkoły, jak i różnorodność proponowanych form

edukacyjnych.



121

4. Mapy Specjalistycznych Centrów Kształcenia Zawodowego

Zwieńczeniem dokonanej w opracowaniu diagnozy szkolnictwa zawodowego jest stworzenie mapy

specjalistycznych centrów kształcenia zawodowego. W punkcie wyjścia analiza została zrealizowana

na poziomie zespołów szkół i placówek realizujących kształcenie zawodowe w województwie lubuskim.

Nie uwzględniono w niej Centrów Kształcenia Zawodowego (Gorzów Wielkopolski, Zielona Góra,

Wschowa). Podstawą wyznaczenia mapy kształcenia zawodowego jest poziom obszarów, w jakich

realizowane jest kształcenie zawodowe.

Przyjęto założenie, że poziom odzwierciedlający kształcenie obszarowe jest najbardziej adekwatnym

poziomem analiz. Obszary kształcenia obejmują więc zestawy zawodów agregowanych pod względem

wspólnych lub zbliżonych kwalifikacji wymaganych do realizacji zadań zawodowych w obrębie danego

zawodu. Takie postępowanie w sposób przejrzysty i syntetyczny pozwala zilustrować możliwości danej

placówki w zakresie kształcenia zawodowego. Uwzględniając Polską Klasyfikację Działalności (PKD),

w procesie tworzenia map dotyczących potencjału szkół i placówek kształcenia zawodowego

w województwie lubuskim wyodrębniono następujące obszary kształcenia39:

1) administracyjno-usługowy (A);

2) budowlany (B);

3) elektryczno-elektroniczny (E);

4) mechaniczny i górniczo-hutniczy (M);

5) rolniczo-leśny z ochroną środowiska (R);

6) turystyczno-gastronomiczny (T);

Diagnoza stanu szkolnictwa zawodowego w województwie lubuskim została dokonana na podstawie

szerokiego spektrum parametrów. Celem zapewnienia użyteczności konstruowanego modelu,

przy powstawaniu mapy, uwzględniono zmienne, które zdaniem autorów (po konsultacji z dyrektorami

szkół) mają największą moc wskaźnikową. Wiele informacji szczegółowych mogłoby rozmywać obraz

funkcjonowania systemu szkolnictwa zawodowego w województwie lubuskim z perspektywy

podejmowania działań mających na celu jego poprawę. Zastosowanie miar syntetycznych zwiększa

możliwości dostrzegania obszarów problematycznych oraz potencjałów szkół i placówek.

Z punktu widzenia dokonywanych analiz ważnymi elementami oceny szkół są:

a) ich potencjał ogólny, którego miary składowe przyjmują wyższe wartości, gdy: w ramach potencjału

uczniowskiego lepszy jest stosunek liczby nauczycieli do liczby uczniów, większy odsetek uczniów

pochodzących spoza powiatu, w którym znajduje się szkoła; lepszy stosunek uczniów kończących naukę do

uczniów rozpoczynających naukę w danym cyklu; lepszy stosunek liczby kierunków z „nadmiarem”

kandydatów do liczby kierunków z niedoborem kandydatów. W ramach potencjału socjalnego – im lepsze

zaplecze socjalne placówki, tym szkoła uzyskuje wyższe wartości wskaźnika. Wyższe wartości uzyskują

także szkoły podejmujące szerszą współpracę z otoczeniem zewnętrznym.

b) ich potencjał specjalistyczny w danym obszarze kształcenia. Można przyjąć, że lepiej przygotowane do

roli Specjalistycznych Centrów Kształcenia zawodowego są te szkoły, w których występuje lepszy stosunek

liczby nauczycieli zawodu do liczby zawodów nauczanych w danym obszarze; lepszy stosunek liczby

39 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa

zawodowego (Dz. U. z 2012 r. poz. 7)



122

uprawnień do egzaminowania w stosunku do liczby zawodów; lepszy stan zaplecza techno-

dydaktycznego; wyższa jakość kształcenia (mierzona zdawalnością egzaminów) oraz dostępność oferty

kształcenia dorosłych.

Potencjał szkoły zależy więc przede wszystkim od możliwości kształcenia w danym obszarze. Szczególne

znaczenie mają tu zasoby kadrowe i możliwości egzaminowania oraz zaplecze techno-dydaktyczne.

Wartość tego potencjału jest wzmacniana poprzez inne czynniki – w tym możliwości kształcenia osób

dorosłych (świadczące o elastyczności oferty kształcenia). Poza możliwościami kształcenia

specjalistycznego ważnym kryterium wzmacniającym potencjał szkoły są: liczba uczniów, stan bazy

socjalnej oraz formy współpracy z otoczeniem biznesu.

W celu określenia całościowego potencjału zespołów szkół stworzono Kompleksowy Indeks Potencjału

Szkoły (KIPS). KIPS to syntetyczny wskaźnik charakteryzujący w sposób zagregowany zasoby szkoły lub

placówki, które predestynują ją do ewentualnego pełnienia roli Specjalistycznego Centrum Kształcenia

Zawodowego w województwie lubuskim. KIPS skonstruowano jako sumę dwóch wskaźników, z których

jeden:

WPO (Wskaźnik Potencjału Ogólnego) zawiera charakterystykę placówki kształcenia zawodowego pod

względem potencjału bazowego, w skład którego wchodzą:

MPU (Miara Potencjału Uczniowskiego) – zbudowana została w oparciu o następujące zmienne:

- ogólna liczba uczniów,

- procent uczniów pochodzących z innych powiatów kształcących się w placówce,

- progresja uczniów rozumiana jako stosunek liczby uczniów kończących naukę w danej placówce

do liczby uczniów zaczynających ten cykl nauki,

- atrakcyjność kształcenia, czyli stosunek liczby zawodów, w których szkoła ma nadwyżkę kandydatów

do liczby zawodów z niedoborem kandydatów;

MPS (Miara Potencjału Socjalnego), informująca o zapleczu socjalnym placówki (internat, stołówka,

parking);

MWB (Miara Współpracy z Otoczeniem Biznesu), informująca o aktywności placówki w kontaktach

z otoczeniem biznesowym (staże, praktyki, uwzględnianie potrzeb pracodawców w ofercie

kształcenia).

Wskaźnik Potencjału Ogólnego (WPO) składający się z miar MPU, MPS, MWB stanowi iloczyn sumy

wartości indeksów i wagi wskaźnika (0,3). Każda z miar przyjmowała wartość 0 lub 1 lub 2. Wartość

wskaźnika WPO zgodnie z przyjęta metodologią mieści się więc w granicach od 0 do 1,8.

Wskaźnik Potencjału Specjalistycznego (WPS) jest drugim wskaźnikiem tworzącym indeks KIPS.

Ma za zadanie scharakteryzowanie jednostki pod względem potencjału kadrowego, sprzętowego,

organizacyjnego i jakości kształcenia. W skład wskaźnika WPS wchodzą następujące zmienne:

W1 – pokazująca stosunek liczby nauczycieli zawodu do liczby zawodów nauczanych w placówce

w danym obszarze kształcenia,

W2 – wskazująca stosunek liczby uprawnień egzaminacyjnych do liczby zawodów nauczanych

w placówce w danym obszarze kształcenia,

W3 – opisująca stan zaplecza techno – dydaktycznego placówki w danym obszarze kształcenia40

,

40

Jeżeli szkoła uczy tylko w jednym lub dwóch kierunkach w danym obszarze otrzymywała 0 pkt.; jeżeli uczyła w większej

liczbie kierunków, a w szkole nie ma więcej pracowni niż kierunków - 0 pkt.; Jeżeli szkoła uczy w większej liczbie kierunków i przypada więcej niż dwie pracownie na kierunek i to otrzymywała 2 pkt.; w pozostałych przypadkach 1 pkt.



123

W4 – zmienna zdawalności egzaminów zawodowych w danym obszarze kształcenia;

W5 – wskazująca na potencjał placówki w kształceniu osób dorosłych.

Wskaźnik Potencjału Specjalistycznego (WPS) składający się z 5 zmiennych W1; W2; W3; W4; W5 stanowi

sumę zmiennych i wagi wskaźnika (0,7). Zmienne W1; W2; W3; W4 przyjmują wartości 0, 1, 2 (gdzie 0

oznacza najniższy poziom a 2 – poziom najwyższy), a zmienna W5 wartość 1 lub 0 (1 oznacza, że szkoła

kształci osoby dorosłe a 0, że nie kształci). Wartość wskaźnika WPS wyliczana jest odrębnie dla każdego

z obszarów kształcenia i zgodnie z przyjętą metodologią mieści się w granicach od 0 do 6,3. Mając na

uwadze, że kluczowe dla kształcenia w określonym obszarze jest posiadanie przez szkołę odpowiednio

przygotowanego zaplecza kadrowego oraz możliwości egzaminowania, przyjęto, że wskaźnik WPS

przyjmuje wartość 0, w przypadku gdy zmienne W1 i W2 w danym obszarze przyjmują wartość 0.

KIPS = 0,3 WPO + 0,7 WPS

Wagi wskaźników WPO i WPS zostały przyznane ze względu na nadrzędny cel badania – wskazanie

placówek, które mogłyby pełnić rolę Centrów Kształcenia Zawodowego. Najważniejsze dla przyszłych

centrów stają się zasoby kadrowe, techno – dydaktyczne i organizacyjne w zakresie potencjału kształcenia

specjalistycznego (zawodowego) – przyznano im wagę 0,7. Elementy związane z charakterystyką

potencjału uczniowskiego, socjalnego oraz współpracą z otoczeniem biznesowym potraktowane zostały

jako uzupełnienie (nie są elementami decydującymi o kształceniu w danym zawodzie) i dlatego przyznano

im wagę 0,3. Wielkość wag została skonsultowana z ekspertami w zakresie szkolnictwa zawodowego.

Kompleksowy Indeks Potencjału Szkoły wyznaczany dla każdego z obszarów stanowi sumę obu

w/w wskaźników z tym, że wyznacza się potencjał tylko dla obszarów, w których wskaźnik WPS jest

większy od zera. Maksymalna wartość KIPS w obszarze wynosi 8,1.

Na podstawie wartości KIPS dla poszczególnych placówek wyznaczono ich pozycję na mapach

specjalistycznego kształcenia zawodowego w województwie – konstruowanych oddzielnie dla każdego

obszaru kształcenia (6 map). KIPS jako ogólny wskaźnik charakteryzujący pozycję szkoły pod względem

kształcenia w wyróżnionych obszarach został zdekodowany do 6 kategorii. Uzyskane wyniki należy

interpretować następująco – im wyższa wartość wskaźnika, tym szkoła jest lepiej przystosowana do

kształcenia w określonym obszarze. Szkoły, które uzyskały wartość 0, nie są wskazywane w opracowaniu,

ze względu na brak odpowiednich zasobów potrzebnych do pełnienia roli ewentualnych centrów

kształcenia w danym obszarze.

Powiązanie wartości KIPS (wartości wskaźnika w portretach szkół) uzyskanej w zakresie obszaru

kształcenia, z zawartymi w dokumentach strategicznych41 obszarami rozwoju gospodarki województwa

lubuskiego, stworzy możliwości wytypowania placówek mogących pełnić rolę Specjalistycznych Centrów

Kształcenia Zawodowego.

Reasumując – wyższa wartość KIPS wskazuje na wyższy potencjał danej placówki do pełnienia roli

Specjalistycznego Centrum Kształcenia Zawodowego w danym obszarze. Jednakże wskazanie danej szkoły

jako przyszłego Centrum wymaga uwzględnienia współpracy szkół, położenia danej szkoły oraz

priorytetów rozwojowych danego powiatu. Mapy Specjalistycznych Centrów Kształcenia Zawodowego

wskazują jedynie na potencjalne możliwości utworzenia tego typu placówek w województwie lubuskim.

41

Strategia Rozwoju Województwa Lubuskiego do roku 2020, raport „Obszary inteligentnych specjalizacji województwa

lubuskiego



124

Rysunek 11. Mapa Specjalistycznych Centrów Kształcenia Zawodowego w obszarze administracyjno-usługowym




125

Rysunek 12. Mapa Specjalistycznych Centrów Kształcenia Zawodowego w obszarze budowlanym




126

Rysunek 13. Mapa Specjalistycznych Centrów Kształcenia Zawodowego w obszarze elektryczno-elektronicznym.




127

Rysunek 14. Mapa Specjalistycznych Centrów Kształcenia Zawodowego w obszarze mechanicznym i górniczo-hutniczym.




128

Rysunek 15. Mapa Specjalistycznych Centrów Kształcenia Zawodowego w obszarze rolniczo-leśnym z ochroną środowiska.




129

Rysunek 16. Mapa Specjalistycznych Centrów Kształcenia Zawodowego w obszarze turystyczno-gastronomicznym.




130

Podsumowanie

Stworzony na podstawie analiz Kompleksowy Indeks Potencjału Szkoły (KIPS) w zestawieniu z danym

obszarem kształcenia pozwala określić, które ze szkół i placówek kształcenia zawodowego

w województwie lubuskim posiadają zasoby pozwalające na optymalny rozwój kształcenia

i egzaminowania w danym obszarze.

Dane pochodzące z tej części opracowania mogą być wykorzystywane przy planowaniu powstania

Specjalistycznych Centrów Kształcenia Zawodowego w regionie. Skojarzenie stopnia potencjału szkoły

z danymi demograficznymi i dotyczącymi rynku pracy, pozwoli na optymalizacje planów rozwojowych

i unikanie błędów inwestycyjnych z pożytkiem dla rozwoju szkolnictwa zawodowego w województwie

lubuskim. W tym wypadku ważnym argumentem przy podejmowaniu decyzji o lokalizacji takich

placówek powinno być uwzględnianie współpracy między szkołami, aby w jak najbardziej racjonalny

sposób wykorzystać dostępny potencjał szkół.

Na podstawie dokonanych analiz (wartości indeksu KIPS) można wyróżnić placówki, które

samodzielnie lub wspólnie z innymi posiadającymi wystarczający potencjał w danym obszarze mogą

spełniać w przyszłości rolę Specjalistycznego Centrum Kształcenia Zawodowego. Poniżej wskazano

placówki, które osiągnęły najwyższe poziomy KIPS – potencjał wszystkich szkół został przedstawiony

na mapach.

Mając na uwadze sześć kategorii KIPS (zdekodowanych na podstawie surowych wartości indeksu) można

powiedzieć, że:

W obszarze administracyjno-usługowym najwyższym potencjałem (kategoria 6) charakteryzuje się następująca placówka:

Zespół Szkół Ekonomicznych w Zielonej Górze. Kategorię 5 osiągnęły: Zespół Szkół Odzieżowych w Gorzowie Wielkopolskim, Zespół Szkół i Placówek Kształcenia Zawodowego w Zielonej Górze

W obszarze budowlanym najwyższym potencjałem (kategoria 4) charakteryzują się:

Zespół Szkół Budowlanych w Gorzowie Wielkopolskim, Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 3 w Nowej Soli, Zespół

Szkół Budowlanych w Zielonej Górze, Zespół Szkół Budowlanych w Żarach.

W obszarze elektryczno-elektronicznym najwyższym potencjałem (kategoria 6) charakteryzuje się:

Zespół Szkół Elektronicznych i Samochodowych w Zielonej Górze.

Kategorię 5 osiągnęło: Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego "Elektryk" w Nowej Soli.

W obszarze mechanicznym i górniczo-hutniczym najwyższym potencjałem (kategorię 5)

charakteryzuje się :

Zespół Szkół Budowlanych w Gorzowie Wielkopolskim, Zespół Szkół Mechanicznych w Gorzowie Wielkopolskim, Zespół

Szkół Elektronicznych i Samochodowych w Zielonej Górze.

W obszarze rolniczo-leśnym z ochroną środowiska najwyższym potencjałem (kategorię 5)

charakteryzuje się:

Technikum Leśne w Starościnie.

Kategorię 4 osiągnęły: Zespół Szkół Leśnych w Rogozińcu, Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Kamieniu

Małym.

W obszarze turystyczno-gastronomicznym najwyższym potencjałem (kategoria 5) charakteryzują

się:

Zespół Szkół Gastronomicznych w Gorzowie Wielkopolskim, Zespół Szkół Ekonomicznych w Zielonej Górze.

Kategorię 4 osiągnęły następujące szkoły: Zespół Szkół nr 12 w Gorzowie Wielkopolskim, Powiatowy Zespół Szkół

Technicznych i Zawodowych w Świebodzinie, Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Sulechowie.

131

5. Wnioski i rekomendacje

Część A – rekomendacje operacyjne

Lp. Tytuł raportu Wniosek (str. w raporcie)

Rekomendacja

Adresat rekomendacji

Sposób wdrożenia Status: stan wdrożenia

Terminy realizacji

1. „Diagnoza stanu

i perspektyw

rozwoju

szkolnictwa

zawodowego

w województwie

lubuskim”

Populacja uczniów w

wieku szkolnym w

perspektywie 2015-

2035 ma tendencję

sinusoidalną, tj. spadek

do roku 2020; wzrost

do roku 2025 i

ponowny spadek

w perspektywie 2025-

2035.

(strona 32)

Należy włączyć analizy demograficzne w system zarządzania placówkami, tak aby widoczne i przewidywalne procesy demograficzne były odpowiednio wykorzystywane do budowania lepszych strategii funkcjonowania oświaty na poziomie zawodowym.

Organy

prowadzące szkół

Na podstawie danych

GUS wydziały oświaty

organów prowadzących

szkoły powinny

dokonywać corocznych

analiz potencjału

demograficznego

edukacyjnych grup

wiekowych i

uwzględniać trendy i

prognozy demograficzne

w planach kształtowania

polityki edukacyjnej.

Do

wdrożenia w

całości

Do 31.03.2020



132

2. „Diagnoza stanu i

perspektyw

rozwoju

szkolnictwa

zawodowego w

województwie

lubuskim”

Niedopasowanie oferty

kształcenia do potrzeb

rynku pracy. Lubuski

rynek pracy

charakteryzuje się od

wielu lat niskim

odsetkiem zawodów

zrównoważonych,

wysokim odsetkiem

zawodów

nadwyżkowych i

deficytowych. Taka

sytuacja nie jest

korzystna, są wolne

miejsca pracy, nie ma

pracowników o

odpowiednich

kwalifikacjach.

Istniejący do tej pory

mechanizm

dostosowywania oferty

edukacyjnej do potrzeb

rynku pracy nie jest

efektywny.

(strona 47)

Należy stworzyć mechanizm rzeczywistego

uwzględniania bilansu zawodów

deficytowych i nadwyżkowych w powiatach.

Należy także uwzględniać trendy rynku pracy

w ofertach edukacyjnych, analizować

zainteresowania gimnazjalistów w zakresie

ich planów edukacyjnych.

Organy

prowadzące szkół,

PUP

Powiatowe Urzędy Pracy

powinny przygotowywać

syntetyczne,

adresowane do szkół

ponadgimnazjalnych

komunikaty dotyczące

sytuacji na lokalnym

rynku pracy.

Doradcy zawodowi PUP

lub inni powinni

przekazywać szkołom

zawodowym analizy

aspiracji edukacyjnych

gimnazjalistów.

Na podstawie informacji

opracowanych przez

PUP organy prowadzące

szkół powinny

uwzględniać analizy

rynku pracy (zawody

deficytowe

i nadwyżkowe, sytuacja

absolwentów) w

kształtowaniu polityki

związanej z kierunkami

kształcenia.

Do

wdrożenia w

całości

Do 31.03.2020



133


perspektyw

rozwoju

szkolnictwa

zawodowego w

województwie

lubuskim”

Niezadowalający

poziom udziału

nauczycieli zawodu w

praktykach i stażach

podnoszących

kwalifikacje,

organizowanych u

pracodawców.

(strona 72)

Należy stworzyć system wsparcia dla szkół i

przedsiębiorstw w zakresie organizowania

praktyk i staży specjalistycznych dla

nauczycieli zawodu.

Budowa systemu promocji samorozwoju

nauczycieli przy wykorzystaniu środków

pomocowych w ramach perspektywy 2014-

2020.

IZ RPO Wsparcie w ramach RPO L-

2020 na doskonalenie

umiejętności i kompetencji

zawodowych nauczycieli

zawodu oraz instruktorów

praktycznej nauki zawodu,

w postaci np. studiów

podyplomowych, kursów

przekwalifikujących, staży.

Do

wdrożenia

w całości

Do 31.12.2016


perspektyw

rozwoju

szkolnictwa

zawodowego w

województwie

lubuskim”

Multiplikowanie tej

samej oferty

programowej w

szkołach, zespołach

szkół, działających w

granicach jednego

powiatu.

(strona 58)

Należy zoptymalizować oferty edukacyjne

poprzez ścisłą współpracę szkół w zakresie

koordynowania obszarów kształcenia na

danym terenie.

Szkoły powinny się konsultować w kwestiach

przygotowania oferty programowej

(kierunków kształcenia).

Łączenie wysiłków, a nie rywalizacja między

szkołami może być bardziej efektywna

w przygotowaniu dobrej (różnorodnej, a nie

zmultiplikowanej) oferty kształcenia.

Organy

prowadzące szkół

Organy prowadzące szkół

powinny corocznie

analizować ofertę

kształcenia w powiecie tak,

aby nie multiplikować

kierunków kształcenia w

nieuzasadniony sposób.

Organizowanie seminariów

dla dyrektorów szkół,

mających na celu

wypracowanie optymalnej

oferty edukacyjnej

szkolnictwa zawodowego

w powiatach.

Do

wdrożenia

w całości

Do 31.03.2020



134


perspektyw

rozwoju

szkolnictwa

zawodowego w

województwie

lubuskim”

W przypadku braków

kadrowych najczęściej

stosowaną strategią

szkół jest zatrudnianie

emerytowanych

nauczycieli lub

korzystanie z zasobów

kadrowych innych

szkół.

(strona 72)

Działania organów nadzorujących i

dyrektorów szkół powinny być skierowane na

utrzymanie kadry specjalistycznej.

Z uwagi na fakt starzejącej się kadry

nauczycielskiej problem utrzymania zasobów

kadrowych wymaga działań związanych z

różnymi formami zatrudnienia specjalistów.

Organy

prowadzące szkół

Zdecydowane promowanie (zachęcanie szkół do aplikowania o środki do realizacji) projektów, które zakładają działania mające trwałe efekty w zakresie stabilizacji kadry nauczycielskiej -dokształcanie lub zmiana kwalifikacji, współpraca w zakresie wsparcia kadrowego.

Do

wdrożenia w

całości

Do 31.12.2017



135


perspektyw

rozwoju

szkolnictwa

zawodowego w

województwie

lubuskim”

W większości

przypadków zgłaszane

zapotrzebowanie szkół

dotyczy wyposażenia

pracowni spełniających

jednocześnie

wymagania sal

egzaminacyjnych,

zgodnie z nową

podstawą programową.

Jednocześnie większość

szkół wskazuje, iż baza

dydaktyczna jest

przestarzała i wymaga

unowocześnienia.

(strona 78)

Sukcesywne doposażenie sal dydaktycznych

do nauki zawodu, zgodnie z rzeczywistymi

potrzebami szkół.

Należy optymalizować dostępność

wyposażenia edukacyjnego, poprzez

zachęcanie szkół do budowania różnych form

partnerstwa, w których możliwe stałoby się

wykorzystywanie wzajemnych zasobów

sprzętowych.

Ponadto należy wspierać projekty

infrastrukturalne dla szkół, w zakresie

doposażenia sal egzaminacyjnych jako

obiektów współużytkowania.

W myśl idei „learning by doing” w sytuacji

braku odpowiedniego wyposażenia szkoły

powinny inwestować w rozwiązania

substytucyjne (np. symulatory).

IZ RPO Wsparcie w ramach RPO

L-2020 w zakresie

doposażenia pracowni

praktycznej nauki

zawodu umożliwiające

organom prowadzącym

składanie wspólnych

projektów aplikujących o

środki na wyposażenie

sal dydaktycznych

(zgodnie z

potrzebami/właściwą

diagnozą szkół w

zakresie wyposażenia

sal).

Do

wdrożenia w

całości

Do 31.12.2017



136

Część B – rekomendacje kluczowe

Lp. Tytuł raportu Wniosek

(str. w raporcie) Rekomendacja

Adresat

rekomendacji Sposób wdrożenia Status: stan

wdrożenia Terminy realizacji


perspektyw

rozwoju

szkolnictwa

zawodowego w

województwie

lubuskim”

Stworzony na

podstawie analizy

Kompleksowy Indeks

Potencjału Szkoły w

powiązaniu z innymi

dostępnymi źródłami

informacji, w

zestawieniu z

obszarem kształcenia

pozwala określić, które

ze szkół i placówek

kształcenia

zawodowego w

województwie

lubuskim posiadają

zasoby pozwalające na

optymalny rozwój

kształcenia i

egzaminowania w

danym obszarze.

(strona 125)

Planując rozwój szkolnictwa zawodowego w

województwie lubuskim, powinno się

uwzględnić zdiagnozowany potencjał i

możliwości rozwojowe szkół.

IZ RPO Przygotowanie

syntetycznej mapy

szkolnictwa zawodowego

(lokowania Centrów

Kształcenia

Zawodowego) w

województwie lubuskim.

Mapa powinna

uwzględniać potencjał

szkół i placówek

kształcenia zawodowego

oraz zostać

skonsultowana z

organami prowadzącymi

szkoły i dyrektorami

szkół.

Mapa powinna stać się

podstawą przyznawania

środków w ramach RPO-

L2020 na tworzenie

Centrów Kształcenia

Zawodowego.

Do

wdrożenia w

całości

31.12.2016



137

Część C – rekomendacje horyzontalne

Lp. Tytuł raportu Wniosek (str. w raporcie)

Rekomendacja

Adresat rekomendacji

Sposób wdrożenia Status: stan wdrożenia

Terminy realizacji


perspektyw rozwoju

szkolnictwa

zawodowego w

województwie

lubuskim”

Brak prorynkowego

nastawienia szkół (brak

odpowiedniej diagnozy

rynku pracy, monitoringu

losów absolwentów,

współpracy z

przedsiębiorcami).

Współpraca z

przedsiębiorcami

koncentruje się głównie

na realizacji praktyk

zawodowych,

zdecydowanie rzadziej

podejmowane są

ponadstandardowe

działania np. dopasowanie

kształcenia zawodowego

do potrzeb pracodawców,

organizowanie klas

patronackich i staży dla

uczniów.

(strona 104;

strona 115)

Powinno się dążyć do zbudowania prorynkowego

modelu postępowania szkół, który będzie zawierał:

Gromadzenie i analizowanie danych pochodzących

z różnorodnych źródeł (PUP, własna analiza,

analizy zlecane przez powiaty) o zapotrzebowaniu

na określone kwalifikacje.

Monitoring losów absolwentów.

Nawiązywanie współpracy z pracodawcami,

budowanie trwałych relacji w zakresie praktycznej

nauki zawodu: odbywania praktyk i staży przez

uczniów i nauczycieli, uwzględnianie sugestii

dotyczących potrzeb rynku pracy.

Konsultowanie z pracodawcami treści nauczania

zawodów, tak aby uwzględniając podstawę

programową w największym stopniu były

dopasowane do potrzeb rynku pracy.

Organizowanie wspólnie z pracodawcami staży dla

uczniów.

Organy prowadzące

szkół, PUP, IZ RPO

PUP powinien przygotowywać dla szkół ponadgimnazjalnych syntetyczne dane dotyczące zawodów nadwyżkowych i deficytowych, a także sytuacji na rynku pracy absolwentów w powiecie. Organizowanie przez Powiatowy Urząd Pracy spotkań przedsiębiorców z dyrektorami szkół i wypracowanie zasad współpracy. Szkoły powinny stworzyć bazę danych absolwentów i w standaryzowany sposób monitorować ich losy zawodowe. Wsparcie w ramach RPO L-2020 w zakresie organizacji staży czy praktyk zawodowych dla uczniów u pracodawcy.

Do

wdrożenia w

całości

31.12.2020



139

ZAŁĄCZNIKI



140

Załącznik nr 1. Wykaz techników i szkół zawodowych w województwie

lubuskim. 1 Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Kamieniu Małym- Technikum; Zespół Szkół Centrum

Kształcenia Rolniczego w Kamieniu Małym - Zasadnicza Szkoła Zawodowa

2 Zespół Szkół im. Marii Skłodowskiej-Curie w Kostrzynie nad Odrą- Technikum; Zespół Szkół im. Marii

Skłodowskiej-Curie w Kostrzynie nad Odrą - Zasadnicza Szkoła Zawodowa

3 Zespół Szkół im. Mikołaja Kopernika w Witnicy- Technikum; Zespół Szkół im. Mikołaja Kopernika w

Witnicy - Zasadnicza Szkoła Zawodowa

4 Zespół Szkół Budowlanych im. Mikołaja Kopernika w Gorzowie Wielkopolskim- Technikum; Zespół Szkół

Budowlanych im. Mikołaja Kopernika w Gorzowie Wielkopolskim - Zasadnicza Szkoła Zawodowa

5 Zespół Szkół Ekonomicznych im. Stefana Starzyńskiego w Gorzowie Wielkopolskim- Technikum;

6 Zespół Szkół Elektrycznych w Gorzowie Wielkopolskim- Technikum; Zespół Szkół Elektrycznych w

Gorzowie Wielkopolskim - Zasadnicza Szkoła Zawodowa

7 Zespół Szkół Gastronomicznych im. Febronii Gajewskiej-Karamać w Gorzowie Wielkopolskim-

Technikum; Zespół Szkół Gastronomicznych im. Febronii Gajewskiej-Karamać w Gorzowie

Wielkopolskim - Zasadnicza Szkoła Zawodowa

8 Zespół Szkół Mechanicznych w Gorzowie Wielkopolskim- Technikum; Zespół Szkół Mechanicznych w


9 Zespół Szkół nr 12 im. Jana III Sobieskiego w Gorzowie Wielkopolskim- Technikum;

10 Zespół Szkół Odzieżowych im. Krzysztofa Kieślowskiego w Gorzowie Wielkopolskim- Technikum; Zespół

Szkół Odzieżowych im. Krzysztofa Kieślowskiego w Gorzowie Wielkopolskim - Zasadnicza Szkoła

Zawodowa

11 Zespół Szkół Ogrodniczych w Gorzowie Wielkopolskim- Technikum; Zespół Szkół Ogrodniczych w


12 Zespół Szkół Technicznych i Ogólnokształcących w Gorzowie Wielkopolskim- Technikum;

13 Centrum Kształcenia Zawodowego w Gorzowie Wielkopolskim

14 Zespół Szkół Licealnych i Technicznych im. Stanisława Staszica w Gubinie- Technikum; Zespół Szkół

Licealnych i Technicznych im. Stanisława Staszica w Gubinie - Zasadnicza Szkoła Zawodowa

15 Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Gubinie- Technikum; Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Gubinie -

Zasadnicza Szkoła Zawodowa

16 Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Wł. Broniewskiego w Krośnie Odrzańskim- Technikum; Zespół

Szkół Ponadgimnazjalnych im. Wł. Broniewskiego w Krośnie Odrzańskim - Zasadnicza Szkoła Zawodowa

17 Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego im. Zesłańców Sybiru w Bobowicku- Technikum;

18 Zespół Szkół Budowlanych w Międzyrzeczu- Technikum; Zespół Szkół Budowlanych w Międzyrzeczu -




141

19 Zespół Szkół Ekonomicznych im. St. Staszica w Międzyrzeczu- Technikum;

20 Zespół Szkół Technicznych im. Stanisława Lema w Skwierzynie- Technikum; Zespół Szkół Technicznych

im. Stanisława Lema w Skwierzynie - Zasadnicza Szkoła Zawodowa

21 Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Trzcielu- Technikum; Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Trzcielu -


22 Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 5 im. Leszka Kołakowskiego w Kożuchowie- Technikum; Zespół

Szkół Ponadgimnazjalnych nr 5 im. Leszka Kołakowskiego w Kożuchowie - Zasadnicza Szkoła Zawodowa

23 Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego "Elektryk" w Nowej Soli- Technikum; Centrum

Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego "Elektryk" w Nowej Soli - Zasadnicza Szkoła Zawodowa

24 Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 4 im. Jana Pawła II w Nowej Soli- Technikum;

25 Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2 im. Marii Dąbrowskiej w Nowej Soli- Technikum; Zespół Szkół

Ponadgimnazjalnych nr 2 im. Marii Dąbrowskiej w Nowej Soli - Zasadnicza Szkoła Zawodowa

26 Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 3 im. Stanisława Staszica w Nowej Soli- Technikum; Zespół Szkół

Ponadgimnazjalnych nr 3 im. Stanisława Staszica w Nowej Soli - Zasadnicza Szkoła Zawodowa

27 Zespół Szkół nr 1 w Nowym Miasteczku- Technikum; Zespół Szkół nr 1 w Nowym Miasteczku -


28 Zespół Placówek Oświatowych w Siedlisku - Zasadnicza Szkoła Zawodowa

29 Zespół Szkół Ekonomicznych w Ośnie Lubuskie- Technikum; Zespół Szkół Ekonomicznych w Ośnie

Lubuskie - Zasadnicza Szkoła Zawodowa

30 Zespół Szkół Ekonomiczno – Rolniczych w Słubicach- Technikum;

31 Zespół Szkół Technicznych im. inż. Tadeusza Tańskiego w Słubicach- Technikum; Zespół Szkół

Technicznych im. inż. Tadeusza Tańskiego w Słubicach - Zasadnicza Szkoła Zawodowa

32 Technikum Leśne im. prof. Jana Miklaszewskiego w Starościnie- Technikum;

33 Zespół Szkół w Dobiegniewie - Zasadnicza Szkoła Zawodowa

34 Zespól Szkół Ponadgimnazjalnych w Drezdenku- Technikum; Zespól Szkół Ponadgimnazjalnych w

Drezdenku - Zasadnicza Szkoła Zawodowa

35 Zespół Szkół Centrum Kształcenia Ustawicznego w Strzelcach Kraj.- Technikum; Zespół Szkół Centrum

Kształcenia Ustawicznego w Strzelcach Kraj. - Zasadnicza Szkoła Zawodowa

36 Zespół Szkół Licealnych i Zawodowych im. Unii Europejskiej w Sulęcinie- Technikum; Zespół Szkół

Licealnych i Zawodowych im. Unii Europejskiej w Sulęcinie - Zasadnicza Szkoła Zawodowa

37 Zespół Szkół Leśnych w Rogozińcu- Technikum; Zespół Szkół Leśnych w Rogozińcu - Zasadnicza Szkoła

Zawodowa

38 Powiatowy Zespół Szkół Technicznych i Zawodowych w Świebodzinie- Technikum; Powiatowy Zespół

Szkół Technicznych i Zawodowych w Świebodzinie - Zasadnicza Szkoła Zawodowa



142

39 Zespół Szkół Technicznych im. Jana Pawła II w Zbąszynku- Technikum; Zespół Szkół Technicznych im.

Jana Pawła II w Zbąszynku - Zasadnicza Szkoła Zawodowa

40 Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Dezyderego Chłapowskiego w Sławie- Technikum; Zespół Szkół

Ponadgimnazjalnych im. Dezyderego Chłapowskiego w Sławie - Zasadnicza Szkoła Zawodowa

41 I Zespół Szkół im. Stanisława Staszica we Wschowie- Technikum; I Zespół Szkół im. Stanisława Staszica

we Wschowie - Zasadnicza Szkoła Zawodowa

42 Centrum Kształcenia Ustawicznego i Praktycznego we Wschowie

43 Zespół Szkół Budowlanych im. Tadeusza Kościuszki w Zielonej Górze- Technikum;

44 Zespół Szkół Ekonomicznych w Zielonej Górze- Technikum;

45 Zespół Szkół Elektronicznych i Samochodowych im. Marii Skłodowskiej – Curie w Zielonej Górze-

Technikum; Zespół Szkół Elektronicznych i Samochodowych im. Marii Skłodowskiej – Curie w Zielonej

Górze - Zasadnicza Szkoła Zawodowa

46 Zespół Szkół i Placówek Kształcenia Zawodowego w Zielonej Górze- Technikum; Zespół Szkół i Placówek

Kształcenia Zawodowego w Zielonej Górze - Zasadnicza Szkoła Zawodowa

47 Zespół Szkół Technicznych im. Mikołaja Kopernika w Zielonej Górze- Technikum; Zespół Szkół

Technicznych im. Mikołaja Kopernika w Zielonej Górze - Zasadnicza Szkoła Zawodowa

48 Zespół Szkół Zawodowych PBO sp. z o.o. w Zielonej Górze- Technikum; Zespół Szkół Zawodowych PBO

sp. z o.o. w Zielonej Górze - Zasadnicza Szkoła Zawodowa

49 Centrum Kształcenia Ustawicznego I Praktycznego w Zielonej Górze

50 Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. gen. Władysława Sikorskiego w Sulechowie- Technikum; Zespół

Szkół Ponadgimnazjalnych im. gen. Władysława Sikorskiego w Sulechowie - Zasadnicza Szkoła

Zawodowa

51 Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego im. Komisji Edukacji Narodowej w Henrykowie-

Technikum; Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego im. Komisji Edukacji Narodowej w

Henrykowie - Zasadnicza Szkoła Zawodowa

52 Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Iłowie- Technikum; Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Iłowie -


53 Zespół Szkół Zawodowych im. Stanisława Staszica w Szprotawie- Technikum; Zespół Szkół Zawodowych

im. Stanisława Staszica w Szprotawie - Zasadnicza Szkoła Zawodowa

54 Zespół Szkół Technicznych i Licealnych w Żaganiu- Technikum; Zespół Szkół Technicznych i Licealnych w

Żaganiu - Zasadnicza Szkoła Zawodowa

55 Zespół Szkół Tekstylno – Handlowych w Żaganiu- Technikum; Zespół Szkół Tekstylno – Handlowych w

Żaganiu - Zasadnicza Szkoła Zawodowa

56 Zespół Szkół Ogólnokształcących i Ekonomicznych w Lubsku- Technikum;

57 Zespół Szkół Technicznych im. Władysława Reymonta w Lubsku- Technikum; Zespół Szkół Technicznych

im. Władysława Reymonta w Lubsku - Zasadnicza Szkoła Zawodowa



143

58 Zespół Szkół Zawodowych im. Prof. Gerharda Domadka w Lubsku- Technikum; Zespół Szkół

Zawodowych im. Prof. Gerharda Domadka w Lubsku - Zasadnicza Szkoła Zawodowa

59 Zespół Szkół Budowlanych w Żarach- Technikum; Zespół Szkół Budowlanych w Żarach - Zasadnicza

Szkoła Zawodowa

60 Zespół Szkół Ekonomicznych w Żarach- Technikum;

61 Zespół Szkół Ogólnokształcących i Technicznych w Żarach- Technikum;

62 Zespół Szkół Samochodowych im. Komisji Edukacji Narodowej w Żarach- Technikum; Zespół Szkół

Samochodowych im. Komisji Edukacji Narodowej w Żarach - Zasadnicza Szkoła Zawodowa



144

Załącznik nr 2: Ankieta dla szkół

145

Badanie ankietowe

„Wielowymiarowa analiza szkolnictwa zawodowego w województwie lubuskim”

Realizowane w ramach projektu:

„Diagnoza stanu i perspektyw rozwoju szkolnictwa zawodowego w województwie lubuskim”

METRYCZKA

P1. Proszę podać informację na temat Państwa szkoły.

Pełna nazwa zespołu szkół/szkoły

Imię i nazwisko dyrektora Adres Telefon Nazwa szkół/placówek, wchodzących w skład zespołu (jeśli dotyczy)

Proszę podać imię i nazwisko, numer telefonu pracownika szkoły, który odpowiedzialny będzie za przygotowanie danych do ankiety, z którym w razie

wątpliwości może kontaktować się zespół badawczy.

Imię i nazwisko………………………………………………………………………………………………………………………………………Tel………………………………………………………………



146

ZAWODY I KWALIFIKACYJNE KURSY ZAWODOWE

P2. W jakich zawodach w obecnym roku szkolnym (2014 – 2015) kształcą się uczniowie w Państwa szkole? (proszę podać zawód oraz numer zawodu)

1. ……………………………………………………………………………………………………………………..

2. ……………………………………………………………………………………………………………………..

3. ……………………………………………………………………………………………………………………..

4. ……………………………………………………………………………………………………………………..

5. ……………………………………………………………………………………………………………………..

6. ……………………………………………………………………………………………………………………..

7. …………………………………………………………………………………………………………………….

8. …………………………………………………………………………………………………………………….

P3. Jakie kwalifikacyjne kursy zawodowe są prowadzone aktualnie w Państwa szkole?

1. ……………………………………………………………………………………………………………………..

2. ……………………………………………………………………………………………………………………..

3. ……………………………………………………………………………………………………………………..



147

P4. Czy są takie zawody lub kwalifikacyjne kursy zawodowe (bez względu na tryb kształcenia), na które w Państwa placówce w ciągu ostatnich trzech lat

było więcej kandydatów niż miejsc?

Tak Nie

1 Zawody 1 2

2 Kursy 1 2

Pytanie P5 tylko dla tych, którzy w pytaniu P4 odpowiedzieli przynajmniej raz „tak”

P5. Jeśli tak, to proszę wymienić w jakich zawodach lub kwalifikacyjnych kursach zawodowych, i w których latach wystąpiła nadwyżka kandydatów?

Lp. Nazwa zawodu lub kursu (w wierszu można wskazać tylko jeden

zawód lub kurs)

Lata, w których było więcej kandydatów niż miejsc

2012 2013 2014

1 1 2 3

2 1 2 3

3 1 2 3

4 1 2 3



148

P6. Czy w ciągu ostatnich trzech lat w Państwa placówce były takie zawody lub kwalifikacyjne kursy zawodowe, na które mimo ogłoszonego naboru

nie udało się zrekrutować minimalnej liczby uczniów/słuchaczy?

Tak Nie

1 Zawody 1 2

2 Kursy 1 2

Pytanie P7 tylko dla tych, którzy w pytanie P6 odpowiedzieli przynajmniej raz „tak”

P7. Jeśli tak, to proszę wymienić jakie to zawody lub kwalifikacyjne kursy zawodowe, i w których latach wystąpił niedobór kandydatów?

Lp. Nazwa zawodu lub kursu Lata, w których nie było minimalnej liczby kandydatów

2012 2013 2014

1 1 2 3

2 1 2 3

3 1 2 3

4 1 2 3

5 1 2 3

6 1 2 3



149

P8. Czy w ciągu ostatnich trzech lat Państwa placówka zrezygnowała (zaprzestała) z kształcenia w jakichś zawodach lub kwalifikacyjnych kursach

zawodowych?

Tak Nie

1 Zawody 1 2

2 Kursy 1 2

Pytanie P9 tylko dla tych, którzy w pytaniu P8 odpowiedzieli przynajmniej raz „tak”

P9. Z nauczania w jakich zawodach lub kwalifikacyjnych kursach zawodowych zrezygnowano w Państwa placówce w ciągu ostatnich trzech lat?

Lp. Nazwa zawodu lub kwalifikacyjnego kursu zawodowego, z którego zrezygnowano

(w wierszu można wskazać tylko jeden zawód lub kurs)

Przyczyna rezygnacji (proszę krótko opisać przyczynę)

1

2

3

4



150

P10. Czy w roku 2015 planują Państwo uruchomienie kształcenia w nowych zawodach lub kwalifikacyjnych kursach zawodowych, których do tej pory

nie było w Państwa ofercie edukacyjnej?

Tak Nie

1 Zawody 1 2

2 Kursy 1 2

Pytanie P11 tylko dla tych, którzy na pytanie P10 odpowiedzieli przynajmniej raz „tak”

P11. Jeśli tak, to jakie zawody lub kwalifikacyjne kursy zawodowe planujecie Państwo uruchomić ?

Lp. Nazwa planowanego do uruchomienia zawodu/ kwalifikacyjnego kursu zawodowego (w wierszu można

wskazać tylko jeden zawód lub kurs)

Czy obecnie dysponują Państwo odpowiednim zapleczem infrastrukturalno – technicznym, niezbędnym do nauczania w wymienionym

zawodzie lub kursie? 4. 1. Posiadamy pełne zaplecze infrastrukturalno –

techniczne 2. Posiadamy tylko część niezbędnego zaplecza infrastrukturalno – technicznego 3. Aktualnie nie posiadamy niezbędnego zaplecza infrastrukturalno - technicznego

Proszę o wskazanie pracowni, w których realizowane będą zajęcia

praktyczne w planowanych zawodach lub kursach.

(proszę wpisać numery własne pracowni w Państwa szkole)

1 1 2 3

2 1 2 3

3 1 2 3



151

KWALIFIKACJE I PRACOWNIE P12. W poniższej tabeli proszę wymienić wszystkie kwalifikacje zawodowe, w których Państwa szkoła kształci, wskazać i scharakteryzować pracownie

w których prowadzone są zajęcia. DLA KAŻDEJ PRACOWNI PROSIMY O WYPEŁNIENIE KARTY WYPOSAŻENIA, KTÓRA STANOWI ZAŁĄCZNIK NR 1 NINIEJSZEJ ANKIETY.

(W kolumnie numer pracowni proszę wpisać nr pracowni w Państwa szkole)

P2A Symbol kwalifikacji

P2B Nazwa kwalifikacji

P2C Forma zdobywania kwalifikacji 1. modułowa 2. przedmiotowa

Nr prac prac.

P2D Nazwa pracowni związanej z realizacją kwalifikacji (nazwa własna)

P2E Jakiego typu jest to pracownia? 1. Praktyczna

2. Teoretyczna

P2F Czy pracownia posiada minimum niezbędnego wyposażenia do realizacji zajęć związanych z daną kwalifikacją?

1. tak 2. nie

P2G Czy pracownia jest przystosowana do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie?

1. tak, 2. nie

1 2 1 2 1 2 1 2

1 2 1 2 1 2 1 2

1 2 1 2 1 2 1 2

1 2 1 2 1 2 1 2

1 2 1 2 1 2 1 2

1 2 1 2 1 2 1 2

1 2 1 2 1 2 1 2

1 2 1 2 1 2 1 2

1 2 1 2 1 2 1 2

1 2 1 2 1 2 1 2

1 2 1 2 1 2 1 2

1 2 1 2 1 2 1 2

1 2 1 2 1 2 1 2

1 2 1 2 1 2 1 2

1 2 1 2 1 2 1 2



152

P13. Czy obecnie w Państwa szkole jest potrzeba stworzenia nowych pracowni do nauki zawodu?

1. Tak

2. Nie (przejście do pyt. nr 15 )

P14. Jeśli tak, to jakie pracownie do nauki zawodu należałoby utworzyć w pierwszej kolejności? Proszę je wymienić i wskazać, z jakimi kwalifikacjami

byłyby one związane.

1. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

3. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

4. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

5. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

NAUCZYCIELE PRZEDMIOTÓW ZAWODOWYCH

P15. Proszę podać liczbę nauczycieli przedmiotów zawodowych, którzy pracują w Państwa szkole. Proszę uwzględnić wszystkich, bez względu na formę

zatrudnienia i wymiar etatu.



153

P16. Proszę o scharakteryzowanie nauczycieli, którzy uczą przedmiotów zawodowych w Państwa szkole. W przypadku kolumn dotyczących zawodów

proszę wpisać zawody wyuczone nauczyciela, (wszystkie dane proszę podać na podstawie teczki osobowej nauczyciela).

Sym

bo

l nau

czyc

iela

Zawód 1

Zawód 2

Zawód 3

Stopień awansu zawodowego

1 - stażysta, 2 - nauczyciel kontraktowy 3 - nauczyciel mianowany 4 – nauczyciel dyplomowany 5 - bez stopnia

Wymiar etatu

1 – pełny etat 2 – niepełny etat

Czy nauczyciel ma uprawnienia

egzaminatora?

Jeśli nie jest egzaminatorem, to czy spełnia wymogi formalne do

uzyskania uprawnień egzaminacyjnych CKE

1 -Tak 2 - Nie

Symbole kwalifikacji,

w której nauczyciel

jest egzaminator

em

1 - Tak

2 - Nie

Symbole kwalifikacji, w

której nauczyciel

może zostać egzaminatore

m N1

1 2 3 4 5 1 2 1 2 1 2

N2

1 2 3 4 5 1 2 1 2 1 2

N3

1 2 3 4 5 1 2 1 2 1 2

N4

1 2 3 4 5 1 2 1 2 1 2

N5

1 2 3 4 5 1 2 1 2 1 2

N6

1 2 3 4 5 1 2 1 2 1 2

N7

1 2 3 4 5 1 2 1 2 1 2

N8

1 2 3 4 5 1 2 1 2 1 2

N9

1 2 3 4 5 1 2 1 2 1 2



154

P17. Czy nauczyciele zawodu w Państwa placówce w ostatnich 3 latach podnosili kwalifikacje w zorganizowanych formach kształcenia (np. praktyki,

staże, studia podyplomowe, kursy, itp.)?

1. Tak

2. Nie (przejście do pyt. nr 19)

P18. Jeśli tak, to proszę wskazać te formy i liczbę nauczycieli, którzy brali w nich udział w latach 2012 - 2014?

Lp. Forma podnoszenia kwalifikacji zawodowych Liczba nauczycieli biorących w nich udział

2012 2013 2014

1 Praktyki w zakładach pracy

2 Staże w zakładach pracy

3 Studia podyplomowe

4 Kursy specjalizacyjne

5 Kursy językowe

6 Inne, jakie………………………………………………………………….

P 19. Czy w Państwa placówce nauczyciele zawodu zgłaszają potrzebę podnoszenia kwalifikacji?

1. Tak

2. Nie (przejście do pyt. 21)



155

P20. Jeśli tak, to jakich form podnoszenia kwalifikacji one dotyczą?

Lp. Forma podnoszenia kwalifikacji zawodowych Czy nauczyciele zgłaszają taką formę?

tak nie

1 Praktyki w zakładach pracy 1 2

2 Staże w zakładach pracy 1 2

3 Studia podyplomowe 1 2

4 Kursy specjalizacyjne 1 2

5 Kursy językowe 1 2

6 Inne, jakie…………………………………………………………………. 1 2

UCZNIOWIE

P21. W jakim trybie wymienione w pytaniu nr 12 kwalifikacje można zdobywać w Państwa szkole?

W drugiej kolumnie proszę wpisać wszystkie kwalifikacje (symbole) wymienione w pytaniu nr 12. W następnych kolumnach proszę zaznaczyć tryb, w jakim są

zdobywane.

Lp. Symbol kwalifikacji W szkołach dla młodzieży (szkolnictwo stacjonarne)

Na kwalifikacyjnych kursach zawodowych

W szkołach policealnych

1 1 2 3

2 1 2 3

3 1 2 3

4 1 2 3



156

P22. Proszę podać aktualną liczbę uczniów (2014/2015) kształcących się w Państwa placówce w szkołach dla młodzieży (szkolnictwo stacjonarne) w

podziale na zawód i typ szkoły (proszę o wskazanie wszystkich zawodów, nawet jeśli nauczany jest w nim tylko 1 uczeń z uwzględnieniem szkolnictwa dla

młodocianych pracowników).

Lp. Zawód Poziom kształcenia (typ

szkoły) 1 – ZSZ

2 – Technikum

Liczba uczniów I klas

Liczba uczniów II klas

Liczba uczniów III klas

Liczba uczniów IV klas

(dla technikum)

Suma wszystkich uczniów w danym

zawodzie

Ogólna liczba oddziałów w

danym zawodzie

1 1 2

2 1 2

3 1 2

4 1 2

5 1 2

6 1 2

7 1 2

8 1 2

9 1 2

10 1 2

11 1 2

12 1 2

13 1 2

14 1 2



157

P23. Jeśli wszystkich swoich uczniów potraktujecie Państwo jako 100%, to jaką część stanowią uczniowie pochodzący z następujących jednostek

terytorialnych? Podane wartości muszą sumować się do 100%

Lp. Jednostka terytorialna %

1 Z terenu powiatu, w którym znajduje się szkoła

2 Z terenu ościennych (graniczących) powiatów z województwa lubuskiego

3 Z terenu ościennych powiatów z innych województw

4 Z pozostałych obszarów województwa lubuskiego

5 Z pozostałych obszarów Polski

6 Z jeszcze innych obszarów

RAZEM 100%



158

P24. Proszę podać liczbę słuchaczy kształcących się w Państwa placówce w szkołach dla dorosłych w latach 2012 – 2014 w podziale na kwalifikacje

(proszę o wskazanie wszystkich kursów i kierunków, nawet jeśli nauczany jest na nim tylko 1 uczeń). Przez liczbę słuchaczy w danym roku rozumiemy

wszystkich tych, którzy rozpoczynali edukację (kurs) w danym roku.

Lp. Kurs kwalifikacyjny (symbol) Liczba słuchaczy w roku 2012

Liczba słuchaczy w roku 2013

Liczba słuchaczy w roku 2014

SUMA DLA WSZYSTKICH LAT

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15



159

P25. Proszę o wskazanie liczby uczniów rozpoczynających i kończących (otrzymujących świadectwo ukończenia szkoły) cykl kształcenia w zawodach,

w których kształci się w Państwa szkole.

Przykład Jeśli w roku 2012 technikum w zawodzie technik rolnik, edukację ukończyło 23 uczniów (otrzymało świadectwo), to liczbę tą wpisujemy w kolumnie „liczba uczniów kończących naukę w zawodzie w roku 2012”. W kolumnie Liczba uczniów którzy rozpoczynali ten cykl kształcenia w zawodzie dla roku 2012 należy wpisać liczbę uczniów, którzy rozpoczęli naukę w tym zawodzie w roku 2008 (zostali przyjęci do I klasy).

Analogicznie proszę postępować w przypadku wszystkich zawodów i lat.

Lp.

Zawód Uczniowie rozpoczynający i kończący cykl kształcenia w zawodzie

2012 2013 2014 Liczba uczniów

kończących naukę w zawodzie

Liczba uczniów którzy rozpoczynali ten cykl

kształcenia w zawodzie

Liczba uczniów kończących naukę w

zawodzie



Liczba uczniów kończących naukę w

zawodzie



1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11



160

P26. Ilu uczniów z Państwa szkoły w ciągu ostatnich trzech lat (2012 – 2014) uczestniczyło w olimpiadach i konkursach zawodowych?

1. W olimpiadach

2. W konkursach zawodowych

P27. Ilu uczestników wyżej wymienionych konkursów i olimpiad było ich laureatami?

1. Laureaci olimpiad

2. Laureaci konkursów zawodowych

P28. Czy w Państwa szkole organizowane są zajęcia kół zainteresowań związanych z przedmiotami zawodowymi?

1. Tak

2. Nie (przejście do pyt. nr 30 )

P29. Jeśli tak, to jakie to są koła i jakich przedmiotów zawodowych dotyczą?

1. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

2. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

3. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

4. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

5. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………



161

EGZAMINY KWALIFIKACYJNE

P30. Jaki jest ogólny poziom zdawalności (%) egzaminów potwierdzających kwalifikacje w zawodzie /nowy egzamin zawodowy/ w pierwszym terminie

w Państwa szkole? Proszę brać pod uwagę lata 2013-2014 (średnia za 2 lata)

%

P31. Jaki średni procent prawidłowych odpowiedzi na praktycznych i teoretycznych egzaminach potwierdzających kwalifikacje w zawodzie /nowy

egzamin zawodowy/ osiągnęli uczniowie i słuchacze Państwa placówki w ostatnich trzech latach? Proszę podać odsetki dla poszczególnych lat.

Lp.

Kwalifikacje zawodowe (symbol)

Procent prawidłowych odpowiedzi na egzaminie teoretycznym

Procent prawidłowych odpowiedzi na egzaminie praktycznym

2013 2014 2013 2014

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10



162

P32. Gdzie uczniowie z Państwa szkoły zdają egzaminy potwierdzające kwalifikacje w zawodzie /nowy egzamin zawodowy/?

1. Wszystkie egzaminy we własnej szkole

2. Część egzaminów we własnej szkole, część poza nią

3. Wszystkie egzaminy poza własną szkołą, w innych placówkach (przejście do pyt. nr 35)

P33. Jeśli uczniowie zdają część lub wszystkie egzaminy potwierdzające kwalifikacje w zawodzie /nowy egzamin zawodowy/ we własnej szkole, to czy

pracownie egzaminacyjne posiadają odpowiednią liczbę stanowisk?

1. tak (przejście do pyt nr 35)

2. nie

P34. Jeśli nie, to proszę wymienić nazwę pracowni, symbol kwalifikacji i wskazać potrzebne wyposażenie.

Lp. Nazwa własna pracowni Symbol kwalifikacji możliwych do

zdobycia w danej pracowni

Liczba dodatkowych

stanowisk

Potrzebne wyposażenie stanowiskowe

1

2



163

P35. Jeśli uczniowie zdają część lub wszystkie egzaminy kwalifikacyjne poza własną szkołą, to czy dążą Państwo do stworzenia nowych pracowni

egzaminacyjnych?

1. Tak


P36. Jeśli tak, to jakie pracownie przystosowane do egzaminów kwalifikacyjnych należałoby utworzyć w pierwszej kolejności? Proszę je wymienić

i wskazać kwalifikacje, które można by w nich zdobywać.

Lp. Symbol kwalifikacji Liczba stanowisk

Potrzebne wyposażenie stanowiskowe

1

2

3

4

5

6



164

ORGANIZACJA ZAJĘĆ PRAKTYCZNYCH

P37. Jak organizowane są zajęcia praktyczne w Państwa szkole?

1. Wszystkie zajęcia praktyczne są organizowane na terenie szkoły

2. Część zajęć praktycznych organizowana jest w szkole, część poza nią

3. Wszystkie zajęcia praktyczne odbywają się poza szkołą

Pytanie nr 38 tylko dla tych, którzy w pyt. nr 37 udzielili odpowiedzi 2 lub 3, pozostali przejść do pyt. nr 39

P38. Proszę o wskazanie, jakie umiejętności praktyczne uczniowie nabywają w szkole i poza terenem szkoły? W kolumnie drugiej proszę wskazać wszystkie kwalifikacje wymienione w pytaniu nr 12 i przypisać do nich umiejętności. W przypadku zdobywania umiejętności praktycznych poza szkołą, proszę także wskazać miejsce/ firmy lub instytucje w których te umiejętności się zdobywa.

Lp. Symbol kwalifikacji

Umiejętności zdobywane w szkole Wypełniają tylko ci, którzy w pyt. nr 37 udzielili

odpowiedzi 3

Umiejętności zdobywane poza szkołą Miejsce zdobywania umiejętności poza szkołą

1

2

3

4

5



165

POWIĄZANIE Z OTOCZENIEM BIZNESOWYM

P39. Czy w ramach cyklu kształcenia uczniowie/słuchacze są kierowani na praktyki do podmiotów gospodarczych?

3. Tak


P40. W jaki sposób ustala się miejsce odbywania praktyki przez uczniów/słuchaczy?

1. Szkoła znajduje miejsca praktyki i kieruje na nie wszystkich swoich uczniów/słuchaczy (przejście do pyt. nr 42)

2. Szkoła znajduje miejsca praktyki dla części uczniów, pozostałe miejsca szukają sami uczniowie/słuchacze

3. Sami uczniowie/słuchacze szukają miejsca odbywania praktyk (przejście do pyt. nr 43)

P41. Jaki procent miejsc praktyk znajduje szkoła?

P42. Z iloma podmiotami Państwa szkoła ma podpisane umowy gwarantujące odbywanie praktyk?

P43. Czy są w Państwa szkole takie zawody (kwalifikacyjne kursy zawodowe), których realizacja wynika ze współpracy z podmiotami gospodarczymi

(np. klasy patronackie lub inne podobne formy)?

1. Tak, jeśli tak, to proszę wymienić te zawody……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………




166

P44. Proszę wymienić podmioty gospodarcze, na potrzeby których realizowane jest w Państwa szkole kształcenie zawodowe (proszę wpisać pełną nazwę

podmiotu).

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

P45. Czy zdarza się, że pod wpływem pracodawców, u których uczniowie/słuchacze odbywają praktyki, modyfikowano treści kształcenia ?

1. Tak jeśli tak, to proszę wymienić te zawody……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2. Nie

P46. Czy Państwa placówka pośredniczy w organizowaniu staży dla uczniów?

1. Tak


P47. W jakich zawodach i dla jakiej liczby uczniów odbyły się staże w ciągu ostatnich trzech lat?

Lp. Zawód Liczba uczniów biorących udział w stażach

2012 2013 2014

1

2

3

4

5

6



167

P48. Czy w Państwa placówce uczniowie mogą zdobyć uprawnienia, które nie wynikają z minimum programowego? Na przykład uprawnienia – operator

wózka, spawacz, itp.

1. Tak


P49. Jeśli tak, to jakie uprawnienia mogą zdobywać uczniowie w Państwa szkole i jakim zapleczem kadrowym i technicznym Państwo dysponujecie?

Lp. Rodzaj uprawnień Zaplecze kadrowe (proszę o wskazanie symboli nauczycieli z

pyt. nr 16, którzy prowadzą zajęcia związane z uprawnieniami)

Jakim dysponujecie Państwo zapleczem technicznym (typ, ilość, wiek niezbędnego sprzętu)

1

2

3

4

5

6



168

P50. Czy Państwa szkoła prowadzi monitoring losów zawodowych absolwentów?

1. Tak

2. Nie

P51. Jaki odsetek Państwa absolwentów rozpoczyna pracę bezpośrednio po ukończeniu nauki w szkole? Proszę wziąć pod uwagę lata 2012 – 2014.

P52. Jaki odsetek Państwa absolwentów bezpośrednio po ukończeniu nauki w szkole rozpoczyna edukację na wyższym poziomie? Proszę wziąć pod

uwagę lata 2012 – 2014.

ZAPLECZE, BAZA SOCJALNA

P53. Czy szkoła oferuje swoim uczniom możliwość skorzystania z następującej infrastruktury?

Lp. infrastruktura tak nie

1 Bursa, internat 1 2

2 Stołówka szkolna 1 2

3 Sklepik, barek szkolny 1 2

4 Parkingi dla uczniów 1 2



169

P54. Czy szkoła posiada własną stronę internetową?

1. Tak


P55. Jeśli tak, to jakie strona pełni funkcje?

Lp. Funkcje strony internetowej tak nie

1 Ogłoszenia o prowadzonych naborach i kierunkach kształcenia 1 2

2 Możliwość sprawdzania rozkładu zajęć 1 2

3 Interaktywna komunikacja z nauczycielami 1 2

4 E-learning 1 2

5 E-dziennik 1 2

6 Giełda pracy 1 2

7 Inne, jakie?.............................................................. 1 2

REALIZOWANE PROJEKTY UNIJNE

P56 Czy w ciągu ostatnich trzech lat (2012 – 2014) Państwa placówka realizowała, bądź realizuje obecnie projekty finansowane ze źródeł zewnętrznych

(UE, budżet krajowy, itp.)?

1. Tak

2. Nie



170

P57. Jeśli tak, to proszę wymienić jakie to projekty i dokonać ich krótkiej charakterystyki.

Lp. Tytuł projektu i lata realizacji Rodzaj projektu 1. Miękki 2. Twardy

Realizacja projektu: 1. Samodzielna 2. W ramach partnerstwa

Kwota projektu w zł.

1 1 2 1 2

2 1 2 1 2

3 1 2 1 2

4 1 2 1 2



171

ZAŁĄCZNIK NR 1

Karta wyposażenia pracowni, symbol kwalifikacji, nr pracowni (z pyt. nr 12)…………………………. Karta nr /

Proszę wymienić elementy wyposażenia każdej pracowni, która została wskazana w pytaniu nr 12. DO OPISU WYPOSAŻENIA JEDNEJ PRACOWNI SŁUŻY JEDNA KARTA

Lp. Nazwa elementów wyposażenia Charakterystyka elementów wyposażenia (Typ, model, dane charakteryzujące)

Rok produkcji

Czy element stanowi minimum dla danej kwalifikacji?

tak nie

1

1 2

2

1 2

3

1 2

4

1 2

5

1 2

6

1 2

7

1 2

8

1 2

9

1 2

10

1 2



172

Załącznik nr 3: Dyspozycje do wywiadu

Dyspozycje do wywiadu pogłębionego z Dyrektorami szkół

Nazwa szkoły:

Imię i nazwisko Dyrektora:

Informacje ogólne

1) W jakich zawodach kształci szkoła, w której jest PAN/I Dyrektorem? Na które z tych

zawodów jest najmniejsze, a na które największe zapotrzebowanie na rynku pracy?

Zawody:

Zawody, na które jest NAJMNIEJSZE

zapotrzebowanie

Zawody, na które jest NAJWIĘKSZE

zapotrzebowanie

2) Co decyduje o ofercie kierunków kształcenia (zawodach) w Pana/i Szkole?

Prosimy o wymienienie wszystkich czynników



173

3) W jaki sposób szkoła reaguje na potrzeby rynku (w zakresie oferty

kształcenia)?

Czy szkoła diagnozuje sytuację na lokalnym rynku pracy? W jaki sposób?

Czy i w jaki sposób uwzględnia się opinie podmiotów zewnętrznych (powiatowej

rady zatrudnienia, przedsiębiorców, innych instytucji) przy zmianie programu

kształcenia i oferty kształcenia?

Na czym polega współpraca w tym zakresie (czy są to spotkania, badania, lektura

raportów, inne)?

Czy i w jaki sposób konsultuje się ofertę kształcenia na poziomie ponadszkolnym?

(powiat, województwo)?



174

4) Czy są takie kierunki kształcenia (zawody), w których PANA/I szkoła przestała

kształcić w ciągu ostatnich 3 lat? Jakie to kierunki (zawody)? Dlaczego z nich

zrezygnowano?

5) Czy są takie kierunki kształcenia (zawody), w których PANA/I szkoła rozpoczęła

kształcenie w ciągu ostatnich 3 lat? Jakie to kierunki (zawody)? Co o tym

zdecydowało? Jaka była podstawa wdrożenia?



175

6) Czy uważa PAN/I, że programy nauczania (treści nauczania) są adekwatne do

potrzeb lokalnego rynku pracy? W jakim zakresie są/nie są dostosowane?

7) Czy w szkole prowadzone są praktyczne zajęcia pozwalające na zdobycie przez

uczniów dodatkowych uprawnień (ponad minimum programowe)? Jeśli tak, to

jakie? Dlaczego się je prowadzi? Dla jakiej grupy uczniów? Jakie jest

zainteresowanie ze strony uczniów?



176

Współpraca z różnymi podmiotami

8) Czy PANA/I szkoła współpracuje z Powiatowym Urzędem Pracy lub innymi

instytucjami w zakresie rozpoznania rynku pracy? Na czym taka współpraca polega?

Jakie są jej zalety? Jakie są bariery współpracy?

9) Czy i w jakim zakresie szkoła współpracuje z przedsiębiorcami?

-Z jakim pracodawcami szkoła współpracuje?

-Jak przebiega ta współpraca?



177

Jakie są najważniejsze wady i zalety tej współpracy ?

Czy oprócz staży, praktyk zawodowych i praktycznej nauki zawodu szkoła organizuje

w inny sposób kontakty uczniów z pracodawcami (np. wizyty w zakładach pracy,

rozmowy z pracodawcami, zapraszanie pracodawców na lekcje?)

Czy planowane są jakieś działania w tym aspekcie?

10) Czy szkoła uczestniczyła lub uczestniczy w realizacji projektów dofinansowywanych

zewnętrznie (np. Fundusze UE, budżet krajowy i inne) od 2012 roku? W jakich

projektach? Czy szkoła realizuje projekty sama, czy w partnerstwie (z kim)? Jakie

korzyści odnosi lub spodziewa się odnieść szkoła uczestnicząc w tego typu

projektach? Czy PANA/I szkoła zamierza w najbliższej przyszłości uczestniczyć w tego

typu projektach? Jeśli szkoła nie realizuje projektów dofinansowanych zewnętrznie

to z jakich powodów?



178

11) Czy szkoła współpracuje z placówką doskonalenia nauczycieli? W jakim zakresie?

Jakie są korzyści/bariery tej współpracy? Dlaczego szkoła nie współpracuje z tego

typu jednostkami?

Badania losów absolwentów

12) Czy w szkole prowadzone są badania losów absolwentów lub monitoring

absolwentów?

Jakie wykorzystujecie Państwo źródła informacji?

Czy absolwenci kontynuują naukę i gdzie?



179

Czy szkoła posiada (gromadzi) informacje na temat tego, czy absolwenci podejmują pracę

w wyuczonym zawodzie?

Czy szkoła posiada wiedzę nt. skali bezrobocia wśród swoich absolwentów?

13) Czy w szkole funkcjonuje doradztwo zawodowe? Kto się zajmuje doradztwem?

W jakim wymiarze godzinowym? Jaki odsetek uczniów korzysta z doradztwa

zawodowego?

14) Czy w szkole funkcjonuje Szkolny Ośrodek Kariery? Jakie zadania realizuje?

Zarządzanie placówką

15) W jaki sposób szkoła promuje swoją ofertę kształcenia?



180

16) Czy w ostatnich latach realizowane było badanie ewaluacyjne w PANA/I szkole,

które zostało zlecone/zrealizowane przez jednostkę nadzorującą (np.: kuratorium?)

Czy i w jaki sposób w PANA/I szkole realizuje się własne badania ewaluacyjne? Czy

w szkole wykorzystuje się w jakikolwiek sposób wyniki tego typu badań? Jeśli tak, to

w jakim zakresie?

17) Czy szkoła posiada program rozwojowy (w rozumieniu rozporządzenia MEN)? Czy

szkoła realizuje te założenia? Jeśli nie, to dlaczego?

Zaplecze kadrowe

18) Czy zasoby kadrowe w PANA/I szkole są wystarczające dla zapewnienia

odpowiedniej jakości kształcenia? Jakie są braki/potrzeby kadrowe? Co jest ich

przyczyną? Jak szkoła radzi sobie z taką sytuacją?



181

19) W jaki sposób rekrutuje się nauczycieli zawodu w PANA/I szkole?

20) Czy indywidualne plany rozwoju nauczycieli są zgodne z kierunkami działalności

szkoły?

Ocena bazy dydaktycznej

21) Jak ogólnie rzecz biorąc ocenia PAN/I bazę dydaktyczną szkoły?

Jak ocenia PAN/I wyposażenie sal, w których odbywa się kształcenie zawodowe (zajęcia

teoretyczne; zajęcia praktyczne; sale egzaminacyjne)?

Jakie występują braki w tym zakresie?



182

Jakie są plany szkoły w zakresie wyposażenia sal do kształcenia zawodowego?

22) Jak PAN/I ocenia zaplecze socjalne placówki (oferta gastronomiczna;

zakwaterowanie uczniów i słuchaczy itp.)?

Jak szkoła radzi sobie w sytuacji braku takich rozwiązań?

Czy zdarzają się takie sytuacje, że jest więcej chętnych do korzystania z oferty posiadanego

zaplecza socjalnego?

Jak sobie szkoła radzi w takich sytuacjach?

Czy w Pana/I opinii zaplecze socjalne jest (może być) czynnikiem decydującym

o atrakcyjności szkoły?



183

23) Czy w Pana/i opinii szkoła jest przygotowana do pełnienia funkcji ośrodka

dokształcania dla uczniów innych szkół?

W jakim zakresie szkoła mogłaby pełnić role takiego ośrodka?

Jakie są atuty szkoły w tym zakresie (kadra, wyposażenie itp.)?

24) Jak ocenia Pan/i aktualnąsytuację szkolnictwa zawodowego w województwie

lubuskimi możliwości jego rozwoju (zagrożenia, bariery, szanse)?

Miejsce na dodatkowe uwagi i sugestie



184

Załącznik nr 4. Wyniki egzaminów maturalnych z przedmiotów



185

Tabela . Wykaz wyników egzaminów maturalnych w podziale na poszczególne przedmioty (średni wynik w %)

powiat szkoła miasto język polski matematyka język angielski język niemiecki

pisemny ustny pisemny pisemny ustny pisemny ustny

P R P R P R P R

gorzowski Zespół Szkół im. Marii Skłodowskiej-Curie - Technikum Kostrzyn nad Odrą

45,71 73,48 46 66,4 61,53 69,22 52,22

gorzowski Technikum w Zespole Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Kamieniu Małym

Kamień Mały 40,42 69,09 33,67 54,22 92 50 57,25 40

gorzowski Technikum w Zespole Szkół im. Mikołaja Kopernika Witnica 37,5 70,56 38 17 73,75 68,33 63,86 45,67 30

Gorzów Wlkp. Technikum nr 2 w Zespole Szkół Ekonomicznych im. Stefana Starzyńskiego

Gorzów Wlkp. 53,7 72,4 41,14 36 58,68 56,25 59,69 69,63 62 57,86

Gorzów Wlkp. Technikum nr 6 w Zespole Szkół Technicznych i Ogólnokształcących Gorzów Wlkp. 42,49 72,98 48,76 26,44 67,71 62,5 60,79 70,18 36 58,76

Gorzów Wlkp. Technikum nr 5 w Zespole Szkół Mechanicznych Gorzów Wlkp. 39,26 66,81 34,26 12 64,71 59 57,77 67,67 68,33

Gorzów Wlkp. Technikum nr 7 w Zespole Szkół Elektrycznych Gorzów Wlkp. 51,94 72,41 54 20,71 76,91 71,05 74,51 62,7 29,5 63,3

Gorzów Wlkp. Technikum nr 3 w Zespole Szkół Gastronomicznych Gorzów Wlkp. 45,79 43 65,83 36,48 58,04 52,6 52,09 57,1 30,68

Gorzów Wlkp. Technikum nr 1 w Zespole Szkół Budowlanych im. Mikołaja Kopernika - Gorzów Wlkp. 35,85 59,51 24,54 42,88 46,1 39,33 33,88

Gorzów Wlkp. Technikum nr 9 w Zespole Szkół Ogrodniczych Gorzów Wlkp. 48,29 58,09 26,63 4 43,58 41,52 46,73 33,18

Gorzów Wlkp. Technikum nr 8 w Zespole Szkół nr 12 im. Jana III Sobieskiego Gorzów Wlkp. 44,92 68,96 26,58 64,11 60,56 66,4 44

Gorzów Wlkp. Technikum nr 4 w Zespole Szkół Odzieżowych Gorzów Wlkp. 40,59 54,41 23,41 33,92 21,58 57,2 41,2

krośnieński Technikum nr 2 w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych Gubin 44,5 64,09 27,04 22 44,57 61,18 58,92 98 52,7

krośnieński Technikum nr 1 w Zespole Szkół Licealnych i Technicznych im. Stanisława Staszica

Gubin 45,74 60,94 36,13 13 64,29 32,5 82,76 65,06 69,38

krośnieński Technikum w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych im. Władysława Broniewskiego -

Krosno Odrzańskie

59,29 50 36,24 58,69 49 67,2 61 33,33

międzyrzecki Technikum w Zespole Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego im. Zesłańców Sybiru

Międzyrzecz 37,47 73 69,69 28,12 48 49,13 57,11 53,75

międzyrzecki Technikum nr 1 w Zespole Szkół Ekonomicznych im. Stanisława Staszica Międzyrzecz 43 73 58,47 41,06 42 66,27 54,27 62,71 45,79

międzyrzecki Technikum nr 2 w Zespole Szkół Budowlanych Międzyrzecz 48,56 62,78 34,44 52,83 49,33 61,67 45,67

międzyrzecki Technikum w Zespole Szkół Technicznych im. Stanisława Lema Skwierzyna 47,1 54,77 25,31 35,84 34,25 65,77 44,58



186

międzyrzecki Technikum w Zespole Szkół Ponadgimnzajlnych Trzciel 42,55 70 23,2 35,42 51,45 44,33 59,57

nowosolski Publiczne Technikum w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych nr 5 im. Leszka Kołakowskiego

Kożuchów 50,78 59,57 94,71 30,39 48 68,05 56,83 69,58 61,56 39 75,5

nowosolski Technikum w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych nr 3 im. Stanisława Staszica

Nowa Sól 52,69 67,69 32,62 40 47,5 47,17 52,86 33,29

nowosolski Technikum w Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego "Elektryk"

Nowa Sól 46,1 45,5 70,86 36,19 11,33 62,18 58,24 56,23 65,72 49,72

nowosolski Technikum w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych nr 4 im. Jana Pawła II Nowa Sól 46,32 54,55 22,29 49 39,38 56,2 40,89

słubicki Technikum w Zespole Szkół Ekonomicznych - Ośno Lubuskie 26,25 52,5 21 24 0 92 100

słubicki Technikum nr 2 w Zespole Szkół Technicznych im. inż. Tadeusza Tańskiego

Słubice 33,15 44,71 31,89 6 58,54 50,75 57,63 42,29

słubicki Technikum w Zespole Szkół Ekonomiczno - Rolniczych Słubice 40,14 53 54,06 43,46 64 62,64 63,25 63,62 68,44 39,5 46,82

słubicki Technikum Leśne Starościn 50,22 70,67 31,7 57,17 61,35 58 51,83


Technikum w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych Drezdenko 43,64 62,73 35,82 73,44 81 69,33 42,5 30


Technikum w Zespole Szkół Centrum Kształcenia Ustawicznego Strzelce Krajeńskie

47,19 54,68 30,19 12 66,44 53 62,21 42,17 32,17

sulęciński Technikum w Zespole Szkół Licealnych i Zawodowych im. Unii Europejskiej

Sulęcin 45,74 73 51,3 33,3 53,89 69 52,22 51,67 71,5

świebodziński Technikum w Powiatowym Zespole Szkół Technicznych i Zawodowych Świebodzin 44,44 68,83 39,01 38,33 52,82 40,75 61,33 56,99 39,5 51,06

świebodziński Technikum Leśne Rogoziniec 47,96 84,26 33,04 63,55 58,85 56,57 52,29

świebodziński Technikum w Zespole Szkół Technicznych im. Jana Pawła II Zbąszynek 38,65 91,72 36,76 17 66,19 52,6 60,93 61,13 37 43,75

wschowski Technikum w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych im. D. Chłapowskiego Sława 54,18 11 43,27 54,67 52,75 67 53,57

wschowski Technikum w I Zespole Szkół im. Stanisława Staszica Wschowa 45,4 38 57 40,63 9,6 50,02 75,33 57,02 67,93 47,38

Zielona Góra Technikum Nr 3 w Zespole Szkół Ekonomicznych Zielona Góra 44,16 49,33 77,35 37,51 29 64,18 50,89 68,26 68,43 53 63,06

Zielona Góra Technikum Nr 1 w Zespole Szkół Budowlanych im. Tadeusza Kościuszki Zielona Góra 50,68 65 73,08 46,05 23,1 72,4 65,1 65,68 67,08 59 49,71

Zielona Góra Technikum Nr 5 w Zespole Szkół i Placówek Kształcenia Zawodowego Zielona Góra 45,36 30,2 67,86 28,8 52,92 33,75 52,83 45,55 36,3

Zielona Góra Technikum w Zespole Szkół Zawodowych PBO Sp. z o.o. Zielona Góra 40,17 66,67 18,17 35,42 48,83 46,45 51,18

Zielona Góra Technikum nr 2 w Zespole Szkół Elektronicznych i Samochodowych w Zielonej Górze

Zielona Góra 48,12 42,5 59,63 43,51 19,08 71,51 59,1 61,86 62,96 44 38,35

Zielona Góra Technikum nr 4 w Zespole Szkół Technicznych im. M. Kopernika Zielona Góra 51,55 80,82 31,57 24 61,1 64,75 59,72 58,29 61 44,95



187

zielonogórski Technikum w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych im. gen. Władysława Sikorskiego

Sulechów 43,98 96 34,94 30 57,43 59,14 65,43 60,91 83 58,3

żagański Technikum Hotelarskie Iłowa 40,6 5 40 46,8 48 52,33

żagański Technikum Informatyczne w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych Iłowa 38,43 7 42 78,57 78,57 78

żagański Technikum Żywienia i Gospodarstwa Domowego w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych

Iłowa 49,29 7 28 12 54,67 33 85,67 60,75 54,67

żagański Technikum w Zespole Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego Henryków 45,47 15 23,33 44,75 42 50,29 44,14

żagański Technikum w Zespole Szkół Zawodowych im. Stanisława Staszica Szprotawa 51,46 73 41 34,98 52,03 56 58,46 52 35,22

żagański Technikum w Zespole Szkół Tekstylno-Handlowych Żagań 44,8 55 59 26,07 12 58,78 49,5 54,57 61,11 57,25

żagański Technikum w Zespole Szkół Technicznych i Licealnych Żagań 53,58 45 33 44,48 13,82 44,67 40

żarski Technikum nr 1 im. Ludwika Krzywickiego w Zespole Szkół Ogólnokształcących i Ekonomicznych

Lubsko 47,3 20 33,2 62,27 61,5 64,73 44,2 44

żarski Technikum w Zespole Szkół Zawodowych im. prof. Gerharda Domagka Lubsko 43,6 5 25,6 30 50 61,67 73,33

żarski Technikum nr 2 w Zespole Szkół Technicznych im. Władysława Reymonta

Lubsko 39,14 56,5 43 31,95 12 52,2 62 57,36 49,78 50,5

żarski Technikum nr 2 w Zespole Szkół Samochodowych im. Komisji Edukacji Narodowej

Żary 38,73 52 29,62 28 51,13 47 65,68 57,88 43,18

żarski Technikum Nr 3 w Zespole Szkół Ekonomicznych Żary 54,82 45 62 57,87 29,78 75,63 66 80,72 76,84 66,83

żarski Technikum Nr 4 w Zespole Szkół Budowlanych Żary 51,22 73 55 32,73 16,44 60,45 54,6 64,62 66,52 43,32

żarski Technikum w Zespole Szkół Ogólnokształcących i Technicznych Żary 48,3 63 79 27,4 51,22 76 60 64,58 49,38

Średnia dla województwa lubuskiego 45,02 55,55 57,34 33,79 22,95 56,32 58,53 57,05 59,19 52,3 49,23

Źródło danych: OKE Poznań



188

Załącznik nr 5. Wykaz zajęć pozwalających uczniom zdobyć dodatkowe

uprawnienia

Powiat Nazwa szkoły

Organizowane kursy i zajęcia dodatkowe

Go

rzó

w W

lkp

.

Zespół Szkół Elektrycznych

Kursy kwalifikacyjne uprawniające do zajmowania się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci energetycznych- ECDL (europejski certyfikat umiejętności komputerowych); Uprawnienia kierowcy wózków jezdniowych o napędzie silnik

Zespół Szkół Budowlanych im. Mikołaja Kopernika

operator wózków widłowych; prawo jazdy kat. B; projektowanie CAD; uprawnienia elektryczne; certyfikaty językowe; glazurnik

Zespół Szkół Gastronomicznych im. Febronii Gajewskiej-Karamać

Barman; sommelier; barista; zdobnictwo cukiernicze; obsługa wózków widłowych; carving

Zespół Szkół Mechanicznych Uprawnienia spawacza

kro

śnie

ńsk

i

Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Gubinie Prawo jazdy kategoria 'B'

mię

dzy

rze

cki

Zespół Szkół Ekonomicznych w Międzyrzeczu Certyfikat VCC - Multimedia w reklamie; Certyfikat VCC - Komputer i internet w zawodach technicznych; Certyfikat ECDL

Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Trzcielu Spawacz; operator wózka widłowego

Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego Im. Zesłańców Sybiru w Bobowicku

Kombajnista; wózek widłowy; barman – kelner; kierowca kat. T i B; VCC; florysta i informatyk

Zespół Szkół Budowlanych w Międzyrzeczu

Spawacz; Obsługa wózka widłowego; Prawo jazdy kat.B; Obsługa kasy fiskalnej i magazynier; Projektowanie w systemie CAD; Kosztorysowanie w programie Zuzia; Obsługa programu Subiekt GT



189

no

wo

sols

ki

Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego "Elektryk"

uprawnienia do 1kV; spawacz uprawnienia CISCO; grafika komputerowa; zarządzanie systemami JOOMLA; administrowanie serwerem MS SQL; szkoła posiada uprawnienia do potwierdzania kwalifikacji w ramach KSAPL, możemy potwierdzać wąskie kwalifikacje

słu

bic

ki

Technikum Leśne Im. Prof. Jana Miklaszewskiego w Starościnie

operator pilarek; operator żurawi - HDS; kurs prawa jazdy kat. T, kurs pierwszej pomocy przedmedycznej; kurs łowiecki

Zespół Szkół Ekonomiczno – Rolniczych w Słubicach Kurs kwalifikacyjny na kombajn; Prawo jazdy kat. B+E; Kurs kelner-barman

strz

ele

cko

-

dre

zde

ne

cki

Zespół Szkół Centrum Kształcenia Ustawicznego Prawo jazdy kategorii 'B'; Operator wózka widłowego; Certyfikat spawacza metodą 135

świe

bo

dzi

ńsk

i

Powiatowy Zespół Szkół Technicznych i Zawodowych spawacz

Zespół Szkół Leśnych w Rogozińcu

Obsługa pilarki spalinowej-kurs pilarza; Uprawnienia na obsługę maszyny wielooperacyjnej-egzamin państwowy przez Urząd Dozoru Technicznego w Zielonej Górze; Prawo jazdy kat B, B+E oraz T; Uprawnienia pracy na harwesterze, forwarderze i HDS

wsc

ho

wsk

i

Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych Im. Dezyderego Chłapowskiego

prawo jazdy kat. B; prawo jazdy kat. T

Zie

lon

a G

óra

Zespół Szkół Elektronicznych I Samochodowych im. Marii Skłodowskiej - Curie

Grafika komputerowa; Prawo jazdy

Zespół Szkół Ekonomicznych w Zielonej Górze operator wózka widłowego; obsługa kasy fiskalnej; animator czasu wolnego; opiekun wypoczynku; prawo jazdy

Zespół Szkół Technicznych Im. Mikołaja Kopernika w Zielonej Górze

Spawacz; kurs zgrzewania rur; kurs Autocad

Centrum Kształcenia Ustawicznego i Praktycznego

Pierwsza pomoc przedmedyczna; Obsługa programu Symfonia, Insert; Kurs kadry i płace; Kurs obsługi kas fiskalnych;



190

żaga

ńsk

i

Zespół Szkół Technicznych i Licealnych w Żaganiu operator wózka widłowego; spawacz

Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Henrykowie

kierowca wózków jezdniowych; kurs z zakresu eksploatacji kombajnów zbożowych; kurs stosowania środków ochrony roślin z użyciem opryskiwacz; kurs nauki jazdy samochodem osobowym - kat. B; kurs nauki jazdy ciągnikiem rolniczym - kat. T; florysta; spawacz

żars

ki

Zespół Szkół Samochodowych Im. Komisji Edukacji Narodowej w Żarach

operator wózka widłowego; uprawnienia elektryczne 1kV; spawanie MIG, MAG, TIG; prawo jazdy kategorii B

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych uzyskanych z wywiadów z dyrektorami oraz ankiet ze

szkół (etap II)



191

Załącznik nr 6. Wykaz zmian w ofercie kształcenia szkół zawodowych w

perspektywie 2012-2014

Powiat Nazwa szkoły Zawody, w których zaprzestano

kształcenia Zawody, w których rozpoczęto

kształcenie

gorzowski Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Kamieniu Małym

ogrodnik; pszczelarz technik żywienia i usług gastronomicznych

gorzowski Zespół Szkół im. M. Kopernika w Witnicy

technik logistyk


Zespół Szkół Budowlanych im. Mikołaja Kopernika w Gorzowie Wielkopolskim

technik drogownictwa; cieśla; monter instalacji sanitarnych

monter zabudowy i robót wykończeniowych w budownictwie; murarz-tynkarz


Zespół Szkół Ekonomicznych w Gorzowie Wielkopolskim

technik organizacji reklamy


Zespół Szkół Gastronomicznych im. Febronii Gajewskiej-Karamać w Gorzowie Wielkopolskim

kelner technik żywienia i usług gastronomicznych; kucharz; technik hotelarstwa


Zespół Szkół Odzieżowych im. Krzysztofa Kieślowskiego w Gorzowie Wielkopolskim

monter sieci, urządzeń i instalacji sanitarnych

krośnieński Zespół Szkół Licealnych i Technicznych w Gubinie

sprzedawca; technik handlowiec tapicer; krawiec; stolarz

krośnieński Zespół Szkół Licealnych i Technicznych w Gubinie

technik ochrony środowiska – technikum czteroletnie, technik administracji – szkoła policealna

technik żywienia i usług gastronomicznych

międzyrzecki Zespół Szkół Budowlanych w Międzyrzeczu

sprzedawca technik logistyk; technik informatyk

międzyrzecki

Zespół Szkół Ekonomicznych im. Stanisława Staszica w Międzyrzeczu

technik handlowiec; technik rachunkowości w Szkole Policealnej w systemie zaocznym dla dorosłych


międzyrzecki Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Trzcielu

technik hotelarstwa

międzyrzecki Zespół Szkół Technicznych w Skwierzynie

technik technologii drewna; technik administracji;

technik logistyk; technik usług pocztowych i finansowych

nowosolski Centrum Kształcenia Zawodowego I Ustawicznego „Elektryk” w Nowej Soli

technik teleinformatyk technik organizacji reklamy; technik urządzeń i systemów energetyki odnawialnej

nowosolski Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2 „Nitki” w Nowej Soli

technik usług fryzjerskich; technik inżynierii środowiska i melioracji

nowosolski Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 3 w Nowej Soli

fryzjer, sprzedawca, kucharz

nowosolski Zespół szkół Ponadgimnazjalnych nr 4 im. Jana Pawła II w Nowej Soli

kucharz; technik architektury; krajobrazu technik ekonomista

nowosolski Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 5 im. Leszka Kołakowskiego w Kożuchowie

technik ekonomista technik spedytor; monter sieci instalacji sanitarnych, murarz-tynkarz, rolnik



192

słubicki Zespół Szkół Ekonomiczno – Rolniczych w Słubicach

technik agrobiznesu

słubicki Zespół Szkół Ekonomicznych w Ośnie Lubuskim

technik handlowiec

słubicki Zespół Szkół Technicznych im inż. Tadeusza Tańskiego w Słubicach

technik pojazdów samochodowych


Zespół Szkół Centrum Kształcenia Ustawicznego w Strzelcach Krajeńskich

technik mechatronik technik architektury krajobrazu; technik ochrony środowiska


Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Drezdenku

technik informatyk

sulęciński Zespół Szkół Licealnych i Zawodowych im. Unii Europejskiej w Sulęcinie

technik mechatronik, technik pojazdów samochodowych, technik żywienia i usług gastronomicznych, kucharz, monter mechatronik

świebodziński Powiatowy Zespół Szkół Technicznych i Zawodowych w Świebodzinie

krawiec; operator obrabiarek skrawających

wschowski Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Sławie

technik rolnik; technik handlowiec; technik żywienia i usług gastronomicznych; technik agrobiznesu

wschowski Zespół Szkół we Wschowie technik przemysłu drzewnego technik mechanik

Zielona Góra Centrum Kształcenia Ustawicznego Zielona Góra

technik hotelarstwa; technik górnictwa otworowego;

Opiekunka środowiskowa; technik archiwista; technik spedytor

Zielona Góra Zespół Szkół Budowlanych PBO w Zielonej Górze

technik renowacji elementów architektury

Zielona Góra Zespół Szkół Ekonomicznych w Zielonej Górze

technik handlowiec, technik technologii odzieży, technik rachunkowości (szkoła policealna)

Zielona Góra Zespół Szkół i Placówek Kształcenia Zawodowego w Zielonej Górze

technik handlowiec; technik organizacji usług gastronomicznych; fototechnik i technik cyfrowych procesów graficznych

Zielona Góra Zespół Szkół Technicznych im. Mikołaja Kopernika w Zielonej Górze

technik ochrony środowiska

zielonogórski Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. gen. Władysława Sikorskiego w Sulechowie

technik energetyk; technik obsługi turystycznej

żagański

Zespół Szkół Tekstylno-Handlowych w Żaganiu

technik handlowiec; technik spedytor

żagański Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Henrykowie

technik żywienia i usług gastronomicznych

żagański Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Iłowej

kucharz; operator urządzeń przemysłu szklarskiego

żagański Zespół Szkół Technicznych i Licealnych w Żaganiu


żagański Zespół Szkół Zawodowych im. Stanisława Staszica w Szprotawie

technik handlowiec kucharz; technik żywienia i usług gastronomicznych



193

żarski Zespół Szkół Samochodowych im. KEN w Żarach

technik mechatronik

żarski Zespół Szkół Budowlanych w Żarach murarz; monter instalacji i urządzeń sanitarnych

technik urządzeń i systemów energetyki odnawialnej

żarski

Zespół Szkół Ogólnokształcących i Technicznych w Żarach

technikum obsługi turystycznej; technikum handlowe.

żarski Zespół Szkół Technicznych im. Władysława Reymonta w Lubsku

technik elektryk; technik logistyk

Źródło: Opracowanie własne na podstawie informacji uzyskanych w wywiadach z dyrektorami oraz ankiet dla szkół



194

Załącznik nr 7. Zawody, w jakich planuje się uruchomić kształcenie

Powiat Szkoła Zawód

Ocena zaplecza

Zawód

Ocena zaplecza

Zawód

Ocena zaplecza

Zawód

Ocena zaplecza

gorzowski Zespół Szkół im. Marii Skłodowskiej-Curie w Kostrzynie nad Odrą

technik spedytor częściowe zaplecze

Gorzów Wlkp.

Zespół Szkół Elektrycznych w Gorzowie Wielkopolskim technik

energetyk częściowe zaplecze

technik

urządzeń i

systemów

energetyki

odnawialnej częściowe zaplecze

Zespół Szkół Gastronomicznych im. Febronii Gajewskiej-Karamać w Gorzowie wędliniarz częściowe zaplecze

Zespół Szkół Odzieżowych im. Krzysztofa Kieślowskiego

technik

cyfrowych

procesów

graficznyc

częściowe zaplecze

międzyrzecki

Zespół Szkół Budowlanych w Międzyrzeczu

technik spedytor pełne zaplecze

technik

urządzeń i

systemów

energetyki

odnawialnej

Brak zaplecza

Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Trzcielu

technik

technologii

odzieży pełne zaplecze

technik usług

kosmetycznych pełne zaplecze elektryk pełne zaplecze krawiec

pełne

zaplecze

Zespół Szkół Technicznych w Skwierzynie

opiekun osoby

starszej brak zaplecza

diagnozowanie i

naprawa

zespołów i

podzespołów

pojazdów

samochodowych

pełne zaplecze

1)organizacja

i

nadzorowanie

transportu.

2)obsługa

klientów i

kontrahentów

częściowe

zaplecze



195

nowosolski

Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego "Elektryk"

technik

chłodnictwa i

klimatyzacji częściowe zaplecze

technik

energetyk częściowe zaplecze

Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 3 im. Stanisława Staszica

cukiernik - piekarz - technik

energetyk

częściowe

zaplecze

technik

odlewnik

częściowe

zaplecze

Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 5 im. Leszka Kołakowskiego w Kożuchów

technik logistyk częściowe zaplecze

słubicki Zespół Szkół Ekonomiczno - Rolniczych technik turystyki

wiejskiej brak zaplecza

wschowski Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Dezyderego Chłapowskiego

Zielona Góra

Centrum Kształcenia Ustawicznego i Praktycznego

technik logistyk częściowe zaplecze

Zespół Szkół Budowlanych im. Tadeusza Kościuszki w Zielonej Górze

asystent osoby

niepełnosprawnej częściowe zaplecze

Zespół Szkół Elektronicznych i Samochodowych im. Marii Skłodowskiej - Curie

technik

budownictwa

wodnego

częściowe zaplecze

Zespół Szkół Zawodowych PBO Sp. Z O.O.

technik

transportu

drogowego

częściowe zaplecze mechanik

motocykli częściowe zaplecze

technik

klimatyzacji

częściowe

zaplecze

żarski

Zespół Szkół Ogólnokształcących i Ekonomicznych

ślusarz brak zaplecza

operator

obrabiarek

skrawających brak zaplecza

operator

urządzeń i

maszyn

odlewniczych brak zaplecza




196

Załącznik nr 8. Portrety szkół zawodowych w województwie lubuskim

Informacje w tej części opracowania pochodzą wyłącznie z ankiet

wypełnionych przez szkoły w ramach realizacji II etapu badania

Prezentowane portrety szkół zawierają kilka charakterystyk, które dotyczą podstawowych obszarów

funkcjonowania placówek. Zostały w nich zawarte następujące dane:

1. Nazwa szkoły

2. Jednostki w ramach zespołu szkolnego (wymieniono wszystkie formy w których w placówce

odbywa się kształcenie)

3. Do kogo skierowana jest oferta edukacyjna (młodzież, dorośli, młodociani pracownicy)

4. Powiat

5. Liczba uczniów w klasach zawodowych

6. Liczba nauczycieli przedmiotów zawodowych

7. Wykaz zawodów w których kształci się w technikach

8. Wykaz zawodów w których kształci się w zasadniczych szkołach zawodowych

9. Liczba oddziałów w technikum

10. Liczba oddziałów w technikum

11. Liczba oddziałów w zasadniczej szkole zawodowej

12. Obszary kształcenia (zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia

2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. z 2012 r. poz. 7)

13. Zdawalność egzaminów maturalnych (*nie dotyczy – jeśli w danej szkole nikt nie przystąpił do egzaminu

maturalnego w 2014 roku lub szkoła nie prowadzi kształcenia na poziomie technikum)

14. Zdawalność egzaminów zawodowych (*nie dotyczy – jeśli w danej szkole nie prowadzono egzaminów

zawodowych w ostatnich 3 latach)

15. Kompleksowy Indeks Potencjału Szkoły (KIPS) w obszarach kształcenia (szczegóły dotyczące

tworzenia indeksu zostały opisane w rozdziale 4)

16. Ważony Wskaźnik Potencjału Specjalistycznego WPS w poszczególnych obszarach kształcenia

(szczegóły dotyczące tworzenia wskaźnika zostały opisane w rozdziale 4)

17. Ważony Wskaźnik Potencjału Ogólnego WPO (szczegóły dotyczące tworzenia wskaźnika zostały

opisane w rozdziale 4)



197

Nazwa szkoły Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Kamieniu

Małym

Jednostki w ramach zespołu

szkolnego

Technikum;

Szkoła Policealna;

Technikum Uzupełniające;

Zasadnicza Szkoła Zawodowa;

Centrum Kształcenia Rolniczego;

Oferta edukacyjna skierowana do: młodzieży; dorosłych;

Powiat gorzowski

Liczba uczniów w klasach

zawodowych 119

Liczba nauczycieli przedmiotów

zawodowych 12

Wykaz zawodów, w których

kształcenie odbywa się w technikum

technik rolnik; technik agrobiznesu; technik żywienia i usług

gastronomicznych; technik weterynarii; technik architektury

krajobrazu;


kształcenie odbywa się w ZSZ: nie dotyczy

Liczba oddziałów w Technikum 8

Liczba oddziałów w ZSZ nie dotyczy

Obszar kształcenia (R); (T);

Szkolnictwo dla

dorosłych

Kwalifikacyjne kursy zawodowe R.03;

Szkoły policealne R.09; R.10; R.11;

Zdawalność egzaminów maturalnych 72,73 %

Zdawalność egzaminów zawodowych 60,30 %

Kompleksowy indeks potencjału szkoły Obszar (R) - 5,1;

Obszar (T) - 1,6;

Ważony wskaźnik WPS Obszar (R) - 4,2;

Obszar (T) - 0,7;

Ważony Wskaźnik WPO 0,9



198

Nazwa szkoły Zespół Szkół im. Marii Skłodowskiej-Curie w Kostrzynie

nad Odrą


szkolnego

Liceum ogólnokształcące;

Zasadnicza szkoła zawodowa;

Technikum;

Oferta edukacyjna skierowana do: młodzieży; młodocianych pracowników

Powiat gorzowski


zawodowych

375


zawodowych

7


kształcenie odbywa się w technikum technik ekonomista; technik logistyk; technik hotelarstwa;


kształcenie odbywa się w ZSZ:

ślusarz; blacharz samochodowy, cukiernik, elektromechanik

pojazdów samochodowych, elektryk, fryzjer, kucharz, lakiernik,

mechanik pojazdów samochodowych, operator obrabiarek

skrawających, piekarz, ślusarz, sprzedawca, stolarz


Liczba oddziałów w ZSZ 7

Obszar kształcenia (A); (M); (T);

Szkolnictwo dla

dorosłych

Kwalifikacyjne kursy zawodowe nie dotyczy

Szkoły policealne nie dotyczy



Kompleksowy indeks potencjału szkoły Obszar (A) - 4,4;

Obszar (M) - 3,0;

Obszar (T) - 3,7;

Ważony wskaźnik WPS Obszar (A) - 3,5;

Obszar (M) - 2,1;

Obszar (T) - 2,8;




199

Nazwa szkoły Zespół Szkół im. Mikołaja Kopernika w Witnicy


szkolnego

Liceum Ogólnokształcace;

Technikum;



Powiat gorzowski


zawodowych 120


zawodowych 5


kształcenie odbywa się w technikum technik informatyk; technik logistyk;



blacharz samochodowy, cukiernik, elektryk, fryzjer, kucharz,

lakiernik, mechanik pojazdów samochodowych, slusarz,

sprzedawca, stolarz



Obszar kształcenia (A); (E);

Szkolnictwo dla

dorosłych



Zdawalność egzaminów maturalnych 60 %



Obszar (E) - 2,0;


Obszar (E) - 1,4;




200

Nazwa szkoły Zespół Szkół Budowlanych im. Mikołaja Kopernika w

Gorzowie Wielkopolskim


szkolnego

Technikum;



Gimnazjum dla Dorosłych;


Powiat Gorzów Wlkp.


zawodowych 368


zawodowych 22


kształcenie odbywa się w technikum technik budownictwa; technik pojazdów samochodowych;



murarz-tynkarz; monter zabudowy i robót wykończeniowych w

budownictwie; mechanik pojazdów samochodowych;



Obszar kształcenia (B); (M);

Szkolnictwo dla

dorosłych





Kompleksowy indeks potencjału szkoły Obszar (B) - 5,0;

Obszar (M) - 5,0;

Ważony wskaźnik WPS Obszar (B) - 3,5;

Obszar (M) - 3,5;




201

Nazwa szkoły Zespół Szkół Ekonomicznych im. Stefana Starzyńskiego w



szkolnego

Technikum;

Oferta edukacyjna skierowana do: młodzieży;



zawodowych 379


zawodowych 13



technik ekonomista; technik handlowiec; technik organizacji

reklamy;





Obszar kształcenia (A);

Szkolnictwo dla

dorosłych










202

Nazwa szkoły Zespół Szkół Elektrycznych w Gorzowie Wielkopolskim


szkolnego

Technikium;





zawodowych 689


zawodowych 29



technik elektryk; technik elektronik; technik mechatronik;

technik informatyk; technik teleinformatyk;


kształcenie odbywa się w ZSZ: elektryk; monter mechatronik;



Obszar kształcenia (E);

Szkolnictwo dla

dorosłych





Kompleksowy indeks potencjału szkoły Obszar (E) - 5,7;

Ważony wskaźnik WPS Obszar (E) - 4,2;




203

Nazwa szkoły Zespół Szkół Gastronomicznych im. Febronii Gajewskiej-

Karamać w Gorzowie Wielkopolskim


szkolnego

Technikum;





zawodowych 477


zawodowych 17



technik żywienia i usług gastronomicznych; technik

hotelarstwa; technik żywienia i gospodarstwa domowego;

technik organizacji usług gastronomicznych;


kształcenie odbywa się w ZSZ: kucharz; piekarz; cukiernik;



Obszar kształcenia (A); (T);

Szkolnictwo dla

dorosłych






Obszar (T) - 5,7;


Obszar (T) - 4,2;




204

Nazwa szkoły Zespół Szkół Mechanicznych w Gorzowie Wielkopolskim


szkolnego

Technikum;





zawodowych 478


zawodowych 14


kształcenie odbywa się w technikum technik mechanik; technik logistyk; technik spedytor;



mechanik - monter maszyn i urządzeń; mechanik pojazdów

samochodowych;



Obszar kształcenia (A); (M);

Szkolnictwo dla

dorosłych






Obszar (M) - 6,0;


Obszar (M) - 4,2;




205

Nazwa szkoły Zespół Szkół nr 12 im. Jana III Sobieskiego w Gorzowie

Wielkopolskim


szkolnego

Technikum;

Gimnazjum;




zawodowych 165


zawodowych 3


kształcenie odbywa się w technikum technik hotelarstwa; technik obsługi turystycznej;





Obszar kształcenia (T);

Szkolnictwo dla

dorosłych





Kompleksowy indeks potencjału szkoły Obszar (T) - 4,4;

Ważony wskaźnik WPS Obszar (T) - 3,5;




206

Nazwa szkoły Zespół Szkół Odzieżowych im. Krzysztofa Kieślowskiego w



szkolnego

Tachnikum;


Oferta edukacyjna skierowana do: młodzieży; dorosłych; młodocianych pracowników



zawodowych 310


zawodowych 14


kształcenie odbywa się w technikum technik usług fryzjerskich; technik technologii odzieży;



fryzjer, blacharz samochodowy, cukiernik, elektromechanik

pojazdów samochodowych, fryzjer, krawiec, kucharz,

lakiernik, mechanik pojazdów samochodowych, piekarz,

sprzedawca




Szkolnictwo dla

dorosłych

Kwalifikacyjne kursy zawodowe A.12; A.48; A.49; A.19; A.23; A.18;









207

Nazwa szkoły Zespół Szkół Ogrodniczych w Gorzowie Wielkopolskim


szkolnego

Technikum;





zawodowych 161


zawodowych 8



technik ogrodnik; technik architektury krajobrazu; technik

weterynarii;





Obszar kształcenia (R);

Szkolnictwo dla

dorosłych










208

Nazwa szkoły Zespół Szkół Technicznych i Ogólnokształcących w



szkolnego

Technikum;

Liceum Ogólnokształcące;

Gimnazjum;




zawodowych 437


zawodowych 15



technik ochrony środowiska; technik analityk; technik

informatyk;





Obszar kształcenia (A); (E); (R);

Szkolnictwo dla

dorosłych

Kwalifikacyjne kursy zawodowe E.11; E.12; E.13; A.58; A.59; R.06; R.07





Obszar (E) - 5,9;

Obszar (R) - 3,8;


Obszar (E) - 5,6;

Obszar (R) - 3,5;




209

Nazwa szkoły Zespół Szkół Licealnych i Technicznych im. Stanisława

Staszica w Gubinie


szkolnego

Technikum;



Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych;


Powiat krośnieński

Liczba uczniów w klasach zawodowych 349


zawodowych 15



technik żywienia i usług gastronomicznych; technik ekonomista;

technik hotelarstwa; technik organizacji usług gastronomicznych;

technik logistyk; technik usług fryzjerskich; technik żywienia i

usług gastronomicznych;



kucharz; fryzjer, lakiernik, mechanik pojazdów samochodowych,

sprzedawca, stolarz, tapicer, zegarmistrz




Szkolnictwo dla

dorosłych






Obszar (T) - 2,1;


Obszar (T) - 2,1;




210

Nazwa szkoły Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Gubinie


szkolnego

Technikum;



Szkoła Policealna;

Szkoła Policealna dla Dorosłych;




zawodowych 198


zawodowych 7



technik informatyk; technik hotelarstwa; technik żywienia i usług

gastronomicznych; technik pojazdów samochodowych; technik

żywienia i gospodarstwa domowego;





Obszar kształcenia (E); (M); (T);

Szkolnictwo dla

dorosłych


Szkoły policealne A.68;




Obszar (M) - 3,1;

Obszar (T) - 3,8;


Obszar (M) - 2,8;

Obszar (T) - 3,5;




211

Nazwa szkoły Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Wł. Broniewskiego w

Krośnie Odrz.


szkolnego

Technikum;

Liceum ogólnokształcące;

Zasadnicza szkoła zawodowa;

Gimnazjum dla dorosłych;

Liceum ogólnokształcące dla porosłych;

Dwuletnia szkoła policealna dla dorosłych;




zawodowych 278


zawodowych 6

Wykaz zawodów, w których kształcenie

odbywa się w technikum technik informatyk; technik ekonomista

Wykaz zawodów, w których kształcenie

odbywa się w ZSZ: mechanik pojazdów samochodowych; sprzedawca



Obszar kształcenia (A); (E); (M);

Szkolnictwo dla

dorosłych

Kwalifikacyjne kursy zawodowe A.35; A.36;

Szkoły policealne E.12; E.13; E.14; A.35; A.36;

Zdawalność egzaminów maturalnych 64,7%


Kompleksowy indeks potencjału szkoły Obszar (A) - 5,1; Obszar

(E) - 5,1; Obszar (M) -

1,6;

Ważony wskaźnik WPS Obszar (A) - 4,2; Obszar

(E) - 4,2; Obszar (M) -

0,7;




212

Nazwa szkoły Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego im.

Zesłańców Sybiru w Bobowicku


szkolnego

Technikum;

Centrum Kształcenia Ustawicznego;


Powiat międzyrzecki


zawodowych 138


zawodowych 12



technik architektury krajobrazu; technik żywienia i usług

gastronomicznych;





Obszar kształcenia (R); (T);

Szkolnictwo dla

dorosłych






Obszar (T) - 2,0;


Obszar (T) - 1,4;




213

Nazwa szkoły Zespół Szkół Budowlanych w Międzyrzeczu


szkolnego

Technikum;






zawodowych 322


zawodowych 9


kształcenie odbywa się w technikum technik budownictwa; technik logistyk; technik informatyk;



monter zabudowy i robót wykończeniowych w

budownictwie;



Obszar kształcenia (A); (B); (E);

Szkolnictwo dla

dorosłych






Obszar (B) - 4,1;

Obszar (E) - 3,4;


Obszar (B) - 3,5;

Obszar (E) - 2,8;




214

Nazwa szkoły Zespół Szkół Ekonomicznych im. St. Staszica w

Międzyrzeczu


szkolnego

Technikum;




zawodowych 165


zawodowych 5


kształcenie odbywa się w technikum technik ekonomista; technik organizacji reklamy






Szkolnictwo dla

dorosłych










215

Nazwa szkoły Zespół Szkół Technicznych im. Stanisława Lema w

Skwierzynie


szkolnego

Technikum;


Szkoła Policealna;





zawodowych 359


zawodowych 23



technik mechanik; technik pojazdów samochodowych; technik

hotelarstwa; technik usług pocztowych i finansowych; technik

spedytor; technik logistyk;


kształcenie odbywa się w ZSZ: mechanik pojazdów samochodowych;



Obszar kształcenia (A); (M); (T);

Szkolnictwo dla

dorosłych






(M) - 4,8; Obszar (T) -

2,0;


(M) - 4,2; Obszar (T) -

1,4;




216

Nazwa szkoły Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Trzcielu


szkolnego

Technikum w Trzcielu;







zawodowych 96


zawodowych 5


kształcenie odbywa się w technikum nie dotyczy



fryzjer, operator obrabiarek skrawających, mechanik

pojazdów samochodowych, kucharz, stolarz, ślusarz,

sprzedawca




Szkolnictwo dla

dorosłych



Zdawalność egzaminów maturalnych nie dotyczy



Obszar (T) - 0,7;


Obszar (T) - 0,7;




217

Nazwa szkoły Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 5 im. Leszka

Kołakowskiego w Kożuchowie


szkolnego

Technikum



Szkoła Policealna;


Powiat nowosolski


zawodowych 221


zawodowych 4


kształcenie odbywa się w technikum technik spedytor; technik informatyk;



cukiernik, fryzjer, kucharz, lakiernik, mechanik pojazdów

samochodowych, sprzedaca, stolarz




Szkolnictwo dla

dorosłych


Szkoły policealne Z.13; A.68;




Obszar (E) - 3,1;


Obszar (E) - 2,8;




218

Nazwa szkoły Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego

"Elektryk" w Nowej Soli


szkolnego

Liceum Ogólnokształcące

Technikum;


Szkoła Policealna;

Publiczne Technikum dla Dorosłych;

Centrum Kształcenia Praktycznego;


Powiat nowosolski


zawodowych 547


zawodowych 25



technik elektryk; technik informatyk; technik mechatronik; technik

ekonomista; technik organizacji reklamy; technik urządzeń i

systemów energetyki odnawialnej;





Obszar kształcenia (A); (B); (E);

Szkolnictwo dla

dorosłych

Kwalifikacyjne kursy zawodowe E.07; E.08; E.24; E.12; E.13; E.14; E.03;

E.18; M.19; A.35; A.36; A.65; A.68;

Szkoły policealne Z.13;




(B) - 1,6; Obszar (E) - 5,8;


(B) - 0,7; Obszar (E) - 4,9;




219

Nazwa szkoły Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 4 im. Jana Pawła II w

Nowej Soli


szkolnego

Technikum;


Powiat nowosolski


zawodowych 359


zawodowych 12



technik żywienia i usług gastronomicznych; technik logistyk;

technik hotelarstwa; technik organizacji usług

gastronomicznych; technik architektury krajobrazu;





Obszar kształcenia (A); (R); (T);

Szkolnictwo dla

dorosłych






Obszar (R) - 2,7;

Obszar (T) - 4,8;


Obszar (R) - 2,1;

Obszar (T) - 4,2;




220

Nazwa szkoły Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2 im. Marii

Dąbrowskiej w Nowej Soli


szkolnego


Technikum;

Policealna Szkoła dla Dorosłych;

Liceum Ogólnokształcace dla Dorosłych;


Powiat nowosolski


zawodowych 438


zawodowych 4



technik usług fryzjerskich; technik inżynierii środowiska i

melioracji;



fryzjer; mechanik pojazdów samochodowych; sprzedawca;

piekarz; blacharz, lakiernik, operator obrabiarek skrawających,

ślusarz, monter zabudowy i robót wykończeniowych w

budownictwie, ogrodnik, stolarz, tapicer, wędliniarz



Obszar kształcenia (A); (M); (R); (T);

Szkolnictwo dla

dorosłych


Szkoły policealne Z.7; A.68;








221

Nazwa szkoły Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 3 im. Stanisława

Staszica w Nowej Soli


szkolnego


Technikum;



Powiat nowosolski


zawodowych 170


zawodowych 5


kształcenie odbywa się w technikum technik mechanik; technik budownictwa;



fryzjer; mechanik pojazdów samochodowych; sprzedawca;

piekarz; blacharz, lakiernik, operator obrabiarek

skrawających, ślusarz, monter zabudowy i robót

wykończeniowych w budownictwie



Obszar kształcenia (B); (M);

Szkolnictwo dla

dorosłych

Kwalifikacyjne kursy zawodowe M.19; M.18; B.30;





Obszar (M) - 4,4;


Obszar (M) - 3,5;




222

Nazwa szkoły Zespół Szkół nr 1 w Nowym Miasteczku


szkolnego

Publiczna Szkoła Podstawowa;

Publiczne Gimnazjum;


Technikum;



Powiat nowosolski


zawodowych 32


zawodowych 1


kształcenie odbywa się w technikum technik eksploatacji portów i terminali;


kształcenie odbywa się w ZSZ: mechanik pojazdów samochodowych




Szkolnictwo dla

dorosłych




Zdawalność egzaminów zawodowych nie dotyczy






223

Nazwa szkoły Zespół Placówek Oświatowych w Siedlisku


szkolnego

Publiczna Szkoła Podstawowa;

Publiczne Gimnazjum;


Liceum Ogólnokształcące dla dorosłych;

Oferta edukacyjna skierowana do: młodocianych pracowników

Powiat nowosolski


zawodowych 31


zawodowych 0





Cukiernik, elektromechanik pojazdów samochodowych,

fryzjer, sprzedawca, piekarz, stolarz



Obszar kształcenia

Szkolnictwo dla

dorosłych





Kompleksowy indeks potencjału szkoły

Ważony wskaźnik WPS




224

Nazwa szkoły Zespół Szkół Ekonomicznych w Ośnie Lubuskie


szkolnego


Technikum;



Powiat słubicki


zawodowych 89


zawodowych 3


kształcenie odbywa się w technikum technik ekonomista; technik hotelarstwa;



fryzjer, kucharz, mechanik pojazdów samochodowych,

sprzedawca, stolarz




Szkolnictwo dla

dorosłych



Zdawalność egzaminów maturalnych 25%



Obszar (T) - 2,0;


Obszar (T) - 1,4;




225

Nazwa szkoły Zespół Szkół Ekonomiczno – Rolniczych w Słubicach


szkolnego

Technikum;


Powiat słubicki


zawodowych 305


zawodowych 12



technik ekonomista; technik żywienia i usług

gastronomicznych; technik architektury krajobrazu;






Szkolnictwo dla

dorosłych

Kwalifikacyjne kursy zawodowe A.35; A.36; T.06; T.15; R.21; R.22





Obszar (R) - 4,0;

Obszar (T) - 3,3;


Obszar (R) - 2,8;

Obszar (T) - 2,1;




226

Nazwa szkoły Zespół Szkół Technicznych im. inż. Tadeusza Tańskiego w

Słubicach


szkolnego

Technikum;



Powiat słubicki


zawodowych 255


zawodowych 10



technik mechanik; technik spedytor; technik informatyk;

technik pojazdów samochodowych;



mechanik pojazdów samochodowych; blacharz

samochodowy, cukiernik, elektryk, fryzjer, kucharz, monter

instalacji i urządzeń sanitarnych, sprzedawca, stolarz,

tapicer




Szkolnictwo dla

dorosłych






(E) - 3,8; Obszar (M) -

2,4;


(E) - 3,5; Obszar (M) -

2,1;




227

Nazwa szkoły Technikum Leśne im. prof. Jana Miklaszewskiego w

Starościnie


szkolnego

technikum


Powiat słubicki


zawodowych 215


zawodowych 5


kształcenie odbywa się w technikum technik leśnik;






Szkolnictwo dla

dorosłych










228

Nazwa szkoły Zespół Szkół w Dobiegniewie


szkolnego

Gimnazjum;



Oferta edukacyjna skierowana do: dorosłych; młodocianych pracowników

Powiat strzelecko-drezdenecki


zawodowych 39


zawodowych 0





cukiernik, fryzjer, kucharz, lakiernik, mechanik pojazdów

samochodowych, sprzedaca, stolarz



Obszar kształcenia

Szkolnictwo dla

dorosłych

Kwalifikacyjne kursy zawodowe T.03; T.04; T.06; A.13; A.18; A.19; M.20;

R.03




Kompleksowy indeks potencjału szkoły

Ważony wskaźnik WPS




229

Nazwa szkoły Zespól Szkół Ponadgimnazjalnych w Drezdenku


szkolnego


Technikum;





zawodowych 219


zawodowych 5



technik ekonomista; technik hotelarstwa; technik

budownictwa;



sprzedawca; dekarz, elektryk, fryzjer, kucharz, mechanik

pojazdów samochodowych



Obszar kształcenia (A); (B); (T);

Szkolnictwo dla

dorosłych

Kwalifikacyjne kursy zawodowe

Szkoły policealne




Obszar (B) - 2,7;

Obszar (T) - 3,4;


Obszar (B) - 2,1;

Obszar (T) - 2,8;




230

Nazwa szkoły Zespół Szkół Centrum Kształcenia Ustawicznego w

Strzelcach Kraj.


szkolnego

Technikum;


Liceum dla Dorosłych;




zawodowych 392


zawodowych 16



technik agrobiznesu; technik pojazdów samochodowych;

technik informatyk; technik architektury krajobrazu; technik

ochrony środowiska;



mechanik pojazdów samochodowych; cukiernik, fryzjer,

kamieniarz, operator obrabiarek skrawających, monter

zabudowy i robót wykończeniowych w budownictwie



Obszar kształcenia (E); (M); (R);

Szkolnictwo dla

dorosłych





Kompleksowy indeks potencjału szkoły Obszar (E) - 4,1; Obszar (M) -

4,1; Obszar (R) - 4,1;

Ważony wskaźnik WPS Obszar (E) - 3,5; Obszar (M) -

3,5; Obszar (R) - 3,5;




231

Nazwa szkoły Zespół Szkół Licealnych i Zawodowych im. Unii

Europejskiej w Sulęcinie


szkolnego

Technikum;



Szkoła Policealna;



Powiat sulęciński


zawodowych 378


zawodowych 21



technik logistyk; technik hotelarstwa; technik żywienia i usług

gastronomicznych; technik mechatronik; technik pojazdów

samochodowych; technik informatyk; technik mechanik;


kształcenie odbywa się w ZSZ: mechanik pojazdów samochodowych; monter mechatronik;



Obszar kształcenia (A); (E); (M); (T);

Szkolnictwo dla

dorosłych


Szkoły policealne A.68;



Kompleksowy indeks potencjału szkoły Obszar (A) - 4,8; Obszar (E) - 3,4;

Obszar (M) - 4,1; Obszar (T) - 3,4;

Ważony wskaźnik WPS Obszar (A) - 4,2; Obszar (E) - 2,8;





232

Nazwa szkoły Zespół Szkół Leśnych w Rogozińcu


szkolnego

Technikum;



Powiat świebodziński


zawodowych 179


zawodowych 9


kształcenie odbywa się w technikum technik leśnik;


kształcenie odbywa się w ZSZ: operator maszyn leśnych;




Szkolnictwo dla

dorosłych










233

Nazwa szkoły Powiatowy Zespół Szkół Technicznych i Zawodowych w

Świebodzinie


szkolnego

Technikum;





zawodowych 787


zawodowych 41



technik handlowiec; technik ekonomista; technik żywienia i

usług gastronomicznych; technik mechanik; technik

informatyk; technik logistyk; technik obsługi turystycznej;

technik hotelarstwa; technik spedytor; technik żywienia i

gospodarstwa domowego;



mechanik-monter maszyn i urządzeń; elektromechanik;

ślusarz; kucharz; sprzedawca;




Szkolnictwo dla

dorosłych












234

Nazwa szkoły Zespół Szkół Technicznych im. Jana Pawła II w Zbąszynku


szkolnego


Technikum;





zawodowych 274


zawodowych 7



technik elektryk; technik mechatronik; technik architektury

krajobrazu; technik informatyk;



blacharz samochodowy, cukiernik, dekarz, elektryk,

elektromechanik pojazdów samochodowych, fryzjer,

kucharz, lakiernik, mechanik pojazdów samochodowych,

sprzedawca, piekarz, stolarz, wędliniarz



Obszar kształcenia (E); (R);

Szkolnictwo dla

dorosłych






Obszar (R) - 2,3;


Obszar (R) - 1,4;




235

Nazwa szkoły Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Dezyderego

Chłapowskiego w Sławie


szkolnego


Technikum;



Powiat wschowski


zawodowych 202


zawodowych 13



technik architektury krajobrazu; technik handlowiec;


agrobiznesu;



cieśla, cukiernik, dekarz, elektryk, fryzjer, kucharz, lakiernik,

mechanik pojazdów samochodowych, sprzedawca, piekarz,

stolarz, wędliniarz, rolnik



Obszar kształcenia (A); (M); (R); (T);

Szkolnictwo dla

dorosłych





Kompleksowy indeks potencjału szkoły Obszar (A) - 0,7; Obszar (M) - 1,4;

Obszar (R) - 2,8; Obszar (T) - 1,4;

Ważony wskaźnik WPS Obszar (A) - 0,7; Obszar (M) - 1,4;

Obszar (R) - 2,8; Obszar (T) - 1,4;




236

Nazwa szkoły I Zespół Szkół im. Stanisława Staszica we Wschowie


szkolnego

Technikum;


Zasadnicza Szkoła Zawodowa ;

Publiczne Gimnazjum dla dorosłych;


Powiat wschowski


zawodowych 429


zawodowych 11



technik ekonomista; technik informatyk; technik mechanik;

technik spedytor; technik technologii żywności; technik

handlowiec;



blacharz samochodowy, elektromechanik, elektryk,

elektromechanik pojazdów samochodowych, fotograf,

fryzjer, kowal, kucharz, mechanik pojazdów

samochodowych, sprzedawca, piekarz, stolarz, ślusarz,

operator obrabiarek skrawających, monter-elektronik




Szkolnictwo dla

dorosłych












237

Nazwa szkoły Zespół Szkół Budowlanych im. Tadeusza Kościuszki w

Zielonej Górze


szkolnego

Technikum;



Powiat Zielona Góra


zawodowych 586


zawodowych 18



technik architektury krajobrazu; technik budownictwa;

technik drogownictwa; technik geodeta; technik organizacji

reklamy;





Obszar kształcenia (A); (B); (R);

Szkolnictwo dla

dorosłych






Obszar (B) - 5,1;

Obszar (R) - 3,7;


Obszar (B) - 4,2;

Obszar (R) - 2,8;




238

Nazwa szkoły Zespół Szkół Ekonomicznych w Zielonej Górze


szkolnego

Technikum;

Szkoła Policealna;




zawodowych 696


zawodowych 27



technik ekonomista; technik hotelarstwa; technik obsługi

turystycznej; technik logistyk; technik spedytor; technik

handlowiec; technik technologii odzieży;






Szkolnictwo dla

dorosłych


Szkoły policealne A.36, A.64;




Obszar (T) - 5,7;


Obszar (T) - 4,2;




239

Nazwa szkoły Zespół Szkół Elektronicznych i Samochodowych im. Marii

Skłodowskiej – Curie w Zielonej Górze


szkolnego

Technikum;


Szkoła policealna;




zawodowych 855


zawodowych 28



technik informatyk; technik elektronik; technik

mechatronik; technik pojazdów samochodowych; technik

urządzeń i systemów energetyki odnawialnej;



mechanik pojazdów samochodowych; elektromechanik

pojazdów samochodowych;



Obszar kształcenia (B); (E); (M);

Szkolnictwo dla

dorosłych

Kwalifikacyjne kursy zawodowe M.12; M.18; M.42; E.12; E.13; E.14; E.03;

E.18; E.19; E.06; E.29; B.21; B.22;

Szkoły policealne E.12; E.13; E.14;

Zdawalność egzaminów maturalnych 83%


Kompleksowy indeks potencjału szkoły Obszar (B) - 3,2; Obszar (E) -

7,4; Obszar (M) - 6,7;

Ważony wskaźnik WPS Obszar (B) - 1,4; Obszar (E) -

5,6; Obszar (M) - 4,9;




240

Nazwa szkoły Zespół Szkół i Placówek Kształcenia Zawodowego w

Zielonej Górze


szkolnego


Technikum;

Szkoła Policelana;

Ośrodek Dokształcania i Doskonalenia Zawodowego;




zawodowych 614


zawodowych 24



technik usług fryzjerskich; technik żywienia i usług

gastronomicznych; fototechnik; technik cyfrowych procesów

graficznych; technik organizacji usług gastronomicznych;



blacharz samochodowy, cukiernik, dekarz, elektromechanik

pojazdów samochodowych, elektryk, fotograf, fryzjer, kucharz,

lakiernik, mechanik pojazdów samochodowych, mechanik-

monter maszyn i urządzeń, sprzedawca, piekarz, stolarz, tapicer




Szkolnictwo dla

dorosłych

Kwalifikacyjne kursy zawodowe T.06; A.19; A.23; A.12; A.54;

Szkoły policealne A.61; A.62;



Kompleksowy indeks potencjału szkoły Obszar (A) - 6,1; Obszar (T) - 4,0;

Ważony wskaźnik WPS Obszar (A) - 4,9; Obszar (T) - 2,8;




241

Nazwa szkoły Zespół Szkół Technicznych im. Mikołaja Kopernika w

Zielonej Górze


szkolnego

Technikum;


Policealna Szkoła;




zawodowych 422


zawodowych 13



technik elektryk; technik gazownictwa; technik mechanik;

technik mechatronik; technik handlowiec; technik geolog;

technik ochrony środowiska; technik logistyk;





Obszar kształcenia (A); (B); (E); (M); (R);

Szkolnictwo dla

dorosłych





Kompleksowy indeks potencjału szkoły Obszar (A) - 3,4; Obszar (B) - 2,0; Obszar

(E) - 3,4; Obszar (M) - 2,0; Obszar (R) -

2,0;

Ważony wskaźnik WPS Obszar (A) - 2,8; Obszar (B) - 1,4; Obszar

(E) - 2,8; Obszar (M) - 1,4; Obszar (R) -

1,4;




242

Nazwa szkoły Zespół Szkół Zawodowych PBO sp. z o.o. w Zielonej Górze


szkolnego

Technikum;


Technikum Uzupełniające dla Dorosłych;





zawodowych 275


zawodowych 9



technik budownictwa; technik ochrony środowiska; technik

renowacji elementów architektury; technik handlowiec;



mechanik pojazdów samochodowych; monter zabudowy i

robót wykończeniowych w budownictwie; murarz-tynkarz;



Obszar kształcenia (A); (B); (M); (R);

Szkolnictwo dla

dorosłych

Kwalifikacyjne kursy zawodowe B.05; B.06; B.07; B.18; B.30; B.33; B.08;

B.09;




Kompleksowy indeks potencjału szkoły Obszar (A) - 2,7; Obszar (B) - 5,5;

Obszar (M) - 1,3; Obszar (R) - 1,3;

Ważony wskaźnik WPS Obszar (A) - 2,1; Obszar (B) - 4,9;

Obszar (M) - 0,7; Obszar (R) - 0,7;




243

Nazwa szkoły Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. gen. Władysława

Sikorskiego w Sulechowie


szkolnego

Technikum;

Zasadnicz Szkoła Zawodowa;

Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych ;


Powiat zielonogórski


zawodowych 668


zawodowych 41



technik energetyk; technik mechatronik; technik logistyk; technik

żywienia i usług gastronomicznych; technik informatyk; technik

obsługi turystycznej; technik hotelarstwa; technik ekonomista;



blacharz samochodowy, cukiernik, dekarz, elektryk,

elektromechanik pojazdów samochodowych, fryzjer, kucharz,

lakiernik, mechanik pojazdów samochodowych, sprzedawca,

piekarz, stolarz, wędliniarz



Obszar kształcenia (A); (E); (T);

Szkolnictwo dla

dorosłych





Kompleksowy indeks potencjału szkoły Obszar (A) - 4,0; Obszar (E) - 4,7; Obszar

(T) - 4,7;

Ważony wskaźnik WPS Obszar (A) - 2,8; Obszar (E) - 3,5; Obszar

(T) - 3,5;




244

Nazwa szkoły Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego im. Komisji

Edukacji Narodowej w Henrykowie


szkolnego

Technikum;




Powiat żagański


zawodowych 172


zawodowych 13



technik rolnik; technik weterynarii; technik mechanizacji

rolnictwa; technik żywienia i usług gastronomicznych;

technik architektury krajobrazu;


kształcenie odbywa się w ZSZ: mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych;



Obszar kształcenia (M); (R); (T);

Szkolnictwo dla

dorosłych





Kompleksowy indeks potencjału szkoły Obszar (M) - 3,8; Obszar (R) - 3,8;

Obszar (T) - 1,0;

Ważony wskaźnik WPS Obszar (M) - 3,5; Obszar (R) - 3,5;

Obszar (T) - 0,7;




245

Nazwa szkoły Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Iłowie


szkolnego

Technikum;



Powiat żagański


zawodowych 191


zawodowych 8



technik informatyk; technik hotelarstwa; technik żywienia i

usług gastronomicznych;


kształcenie odbywa się w ZSZ: kucharz; operator urządzeń przemysłu szklarskiego



Obszar kształcenia (E); (T);

Szkolnictwo dla

dorosłych






Obszar (T) - 2,4;


Obszar (T) - 2,1;




246

Nazwa szkoły Zespół Szkół Zawodowych im. Stanisława Staszica w

Szprotawie


szkolnego

Technikum;



Powiat żagański


zawodowych 348


zawodowych 15



technik ekonomista; technik mechanik; technik informatyk;


handlowiec; technik żywienia i gospodarstwa domowego;



kucharz; mechanik – monter maszyn i urządzeń; mechanik





Szkolnictwo dla

dorosłych





Kompleksowy indeks potencjału szkoły Obszar (A) - 4,8; Obszar (E) -

2,0; Obszar (M) - 3,4; Obszar (T)

- 4,1;

Ważony wskaźnik WPS Obszar (A) - 4,2; Obszar (E) -

1,4; Obszar (M) - 2,8; Obszar (T)

- 3,5;




247

Nazwa szkoły Zespół Szkół Technicznych i Licealnych w Żaganiu


szkolnego

Technikum;

Liceum Ogólnokształcace;



Powiat żagański


zawodowych 332


zawodowych 13



technik mechatronik; technik teleinformatyk; technik

mechanik; technik ekonomista; technik organizacji reklamy;



blacharz samochodowy, cukiernik, elektryk, fryzjer,

kucharz, mechanik pojazdów samochodowych, mechanik-

monter maszyn i urządzeń, monter elektronik, sprzedawca,

ślusarz, stolarz,




Szkolnictwo dla

dorosłych





Kompleksowy indeks potencjału szkoły Obszar (A) - 3,1; Obszar (E) -

2,4; Obszar (M) - 1,7;

Ważony wskaźnik WPS Obszar (A) - 2,8; Obszar (E) -

2,1; Obszar (M) - 1,4;




248

Nazwa szkoły Zespół Szkół Tekstylno – Handlowych w Żaganiu


szkolnego


Technikum;



Powiat żagański


zawodowych 287


zawodowych 9



technik informatyk; technik logistyk; technik hotelarstwa;

technik spedytor;



cukiernik, fryzjer, kucharz, mechanik pojazdów

samochodowych, sprzedaca, piekarz, murarz,



Obszar kształcenia (A); (E); (T);

Szkolnictwo dla

dorosłych






Obszar (E) - 2,4;

Obszar (T) - 3,1;


Obszar (E) - 2,1;

Obszar (T) - 2,8;




249

Nazwa szkoły Zespół Szkół Ogólnokształcących i Ekonomicznych w

Lubsku


szkolnego


Technikum;


Powiat żarski


zawodowych 127


zawodowych 6



technik informatyk; technik informatyk; technik

ekonomista;






Szkolnictwo dla

dorosłych






Obszar (E) - 3,5;


Obszar (E) - 3,5;




250

Nazwa szkoły Zespół Szkół Technicznych im. Władysława Reymonta w

Lubsku


szkolnego

Technikum ;


Szkoła Policealna;

Liceum Ogólnokształcące dla dorosłych;


Powiat żarski


zawodowych 327


zawodowych 15



technik pojazdów samochodowych; technik elektryk; technik

logistyk; technik architektury krajobrazu; technik żywienia i usług

gastronomicznych; technik hotelarstwa;



cukiernik, dekarz, fryzjer, kucharz, lakiernik, mechanik pojazdów

samochodowych, operator obrabiarek skrawających



Obszar kształcenia (A); (E); (M); (R); (T);

Szkolnictwo dla

dorosłych

Kwalifikacyjne kursy zawodowe M.18;

Szkoły policealne R.26;



Kompleksowy indeks potencjału szkoły Obszar (A) - 2,4; Obszar (E) - 2,4; Obszar

(M) - 5,2; Obszar (R) - 3,8; Obszar (T) - 2,4;

Ważony wskaźnik WPS Obszar (A) - 2,1; Obszar (E) - 2,1; Obszar

(M) - 4,9; Obszar (R) - 3,5; Obszar (T) - 2,1;




251

Nazwa szkoły Zespół Szkół Zawodowych im. Prof. Gerharda Domadka w

Lubsku


szkolnego


Technikum;


Powiat żarski


zawodowych 75


zawodowych 5


kształcenie odbywa się w technikum Technik mechanik;


kształcenie odbywa się w ZSZ: ślusarz; mechanik pojazdów samochodowych, sprzedawca



Obszar kształcenia (M);

Szkolnictwo dla

dorosłych

Kwalifikacyjne kursy zawodowe E.12, E.13, E.14;




Kompleksowy indeks potencjału szkoły Obszar (M) - 0,7;

Ważony wskaźnik WPS Obszar (M) - 0,7;




252

Nazwa szkoły Zespół Szkół Budowlanych w Żarach


szkolnego

Technikum;



Powiat żarski


zawodowych 425


zawodowych 15



technik geodeta; technik informatyk; technik budownictwa;

technik urządzeń i systemów energetyki odnawialnej;



cukiernik, dekarz, fryzjer, kucharz, lakiernik, mechanik

pojazdów samochodowych, sprzedawca, piekarz, stolarz,

wędliniarz, monter zabudowy i robót wykończeniowych w

budownictwie;



Obszar kształcenia (B); (E);

Szkolnictwo dla

dorosłych

Kwalifikacyjne kursy zawodowe B.05, B.06, B.07; B.30;





Obszar (E) - 2,8;


Obszar (E) - 2,8;




253

Nazwa szkoły Zespół Szkół Ekonomicznych w Żarach


szkolnego

Technikum;



Powiat żarski


zawodowych 292


zawodowych 6


kształcenie odbywa się w technikum technik ekonomista; technik informatyk;






Szkolnictwo dla

dorosłych






Obszar (E) - 4,8;


Obszar (E) - 4,2;




254

Nazwa szkoły Zespół Szkół Ogólnokształcących i Technicznych w Żarach


szkolnego

Technikum;



Powiat żarski


zawodowych 375


zawodowych 16



technik hotelarstwa; technik hotelarstwa; technik usług

fryzjerskich; technik organizacji usług gastronomicznych;

technik żywienia i usług gastronomicznych; technik żywienia

i gospodarstwa domowego; technik architektury krajobrazu;

technik obsługi turysty






Szkolnictwo dla

dorosłych

Kwalifikacyjne kursy zawodowe T.12; T.15;




Kompleksowy indeks potencjału szkoły Obszar (A) - 3,5; Obszar (R) - 2,1;

Obszar (T) - 4,2;

Ważony wskaźnik WPS Obszar (A) - 3,5; Obszar (R) - 2,1;

Obszar (T) - 4,2;




255

Nazwa szkoły Zespół Szkół Samochodowych im. Komisji Edukacji

Narodowej w Żarach


szkolnego

Technikum;


Szkoła Policealna;



Powiat żarski


zawodowych 404


zawodowych 17



technik pojazdów samochodowych; technik logistyk; technik

elektryk; technik mechanik;



mechanik pojazdów samochodowych; elektromechanik





Szkolnictwo dla

dorosłych

Kwalifikacyjne kursy zawodowe M.18; M.12; E.07; E.08; A.30; A.31;





Obszar (E) - 3,4;

Obszar (M) - 4,8;


Obszar (E) - 2,8;

Obszar (M) - 4,2;




256

Załącznik nr 9. Wyniki ewaluacji zewnętrznej

Tabela. Wykaz ocen uzyskanych w trakcie ewaluacji problemowej zrealizowanej przez Kuratorium Oświaty w Gorzowie Wielkopolskim

Ocena42 w obszarze problemowym43

Ewaluacja przeprowadzona na podstawie

załącznika do Rozporządzenia Ministra Edukacji

Narodowej z dnia 10 maja 2013r. zmieniającego

rozporządzenie w sprawie nadzoru

pedagogicznego.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

1. Technikum, przy Zespole Szkół Zawodowych PBO sp. z o.o.

x C x x x x x x D x D x

2. Technikum nr 2 w Zespole Szkół Technicznych w Słubicach

x x x x x x x x x x B B

3. Technikum Nr 4 w Zespole Szkół

Technicznych w Zielonej Górze

x B C x B x x x x x x x

4. Technikum w I Zespole Szkół we Wschowie x x x x x x x x x x B B

5. Technikum w Zespole Szkół Budowlanych w Międzyrzeczu

x B B x B x x x x x x x

42

Poziom E - oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez szkołę. ● Poziom D - oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez szkołę. ● Poziom C - oznaczający średni stopień wypełniania wymagania przez szkołę. ● Poziom B - oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę. ● Poziom A - oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę. 43

1. Szkoła lub placówka realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój uczniów. 2. Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się. 3. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej. 4. Uczniowie są aktywni. 5. Respektowane są normy społeczne. 6. Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji. 7. Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych. 8. Promowana jest wartość edukacji. 9. Rodzice są partnerami szkoły lub placówki. 10. Wykorzystywane są zasoby szkoły lub placówki oraz środowiska lokalnego na rzecz wzajemnego rozwoju. 11. Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych. 12. Zarządzanie szkołą lub placówką służy jej rozwojowi.



257

6. Technikum w Zespole Szkół Elektronicznych i Samochodowych w Zielonej Górze

x x x x x x x x x x A A

7. Technikum w Zespole Szkół Elektrycznych w Gorzowie Wlkp.

x x x x x x x x x x A B

8. Technikum w Zespole Szkół Licealnych i Technicznych w Gubinie

x x x x x x x x x x B E

9. Technikum w Zespole Szkół Licealnych i Technicznych w Sulęcinie

x C C x B x x x x x x x

10. Technikum w Zespole Szkół Mechanicznych w Gorzowie Wlkp.

x x x x x x x x x x B A

11. Technikum w Zespole Szkół Odzieżowych w Gorzowie Wlkp.

X B B x B x x x x x x x

12. Technikum w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych w Drezdenku

x C B x B x x x x x x x

13. Technikum w Zespole Szkół Samochodowych w Żarach


14. Technikum w Zespole Szkół Technicznych w Zbąszynku

x x x x x x x x x x B C

15. Technikum w Zespole Szkół w Sławie x C C x D x x x x x x x

16. Technikum w Zespole Szkół w Witnicy x C B x B x x x x x x x

17. Technikum w Zespole Szkół Zawodowych w Szprotawie


18. Zasadnicza Szkoła Zawodowa przy Zespole Szkół Zawodowych PBO sp. z o.o

x C D x D x x x x x x x



258

19. Zasadnicza Szkoła Zawodowa nr 2 w Zespole Szkół Technicznych w Słubicach


20. Zasadnicza Szkoła Zawodowa w I Zespole Szkół we Wschowie


21. Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Zespole Szkół Budowlanych w Międzyrzeczu


22. Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Zespole Szkół Elektronicznych i Samochodowych w Zielonej Górze


23. Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Zespole Szkół Elektrycznych w Gorzowie Wlkp.


24. Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Zespole Szkół Licealnych i Technicznych w Gubinie


25. Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Zespole Szkół Licealnych i Technicznych w Sulęcinie


26. Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Zespole Szkół Mechanicznych w Gorzowie Wlkp.


27. Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Zespole Szkół Odzieżowych w Gorzowie Wlkp.


28. Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Zespole

Szkół Ponadgimnazjalnych w Drezdenku


29. Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Zespole Szkół Samochodowych w Żarach




259

30. Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Zespole Szkół Technicznych w Zbąszynku

x x x x x x x x x x C C

31. Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Zespole Szkół w Sławie

x C C x D x x x x x x x

32. Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Zespole Szkół w Witnicy


33. Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Zespole Szkół Zawodowych w Szprotawie

x x x x x x x x x x B C

Źródło: System Ewaluacji Oświaty



260

Załącznik nr 10. Pracownie, w których występują braki wyposażenia

dostosowanego do wymagań podstawy programowej

W załączniku uwzględniono tylko te szkoły, w pracowniach których wystąpiło niedopasowanie do

wymagań podstawy programowej.



261

Powiat Szkoła Nazwa pracowni Adekwatność

wyposażenia

pracowni do

kształcenia w

danej kwalifikacji

Adekwatność

wyposażenia

pracowni do

egzaminowania

w danej

kwalifikacji

Gorzów Wlkp. Zespół Szkół Budowlanych im. Mikołaja

Kopernika

Pracownie komputerowa tak nie

Pracownia technologii i organizacji tak nie

Pracownia elektroniki tak nie

Gorzów Wlkp. Zespół Szkół Ekonomicznych im. Stefana

Starzyńskiego

Pracownia A.26_7 nie nie

Pracownia A.35_6a nie nie

Gorzów Wlkp. Zespół Szkół Elektrycznych w Gorzowie

Wielkopolskim

Pracownia urządzeń mechatronicznych tak nie

Pracownia elektroniki tak nie

Pracownia elektryczna tak nie

Gorzów Wlkp. Zespół Szkół Gastronomicznych im.

Febronii Gajewskiej-Karamać w Gorzowie

Pracownia tak nie

Sale językowe tak nie

Pracownia obsługi konsumenta tak nie

Pracownia informatyczna tak nie

Pracownia przedmiotów ekonomicznych tak nie

Pracownia hotelarska tak nie

Gorzów Wlkp. Zespół Szkół Mechanicznych Pracownia technologiczna nie nie

Pracownia techniczna nie nie



262

Pracownia samochodowa nie nie

Pracownia technologii nie nie

Pracownia informatyki nie tak

Pracownia statystyki nie nie

Laboratorium nie nie

Pracownia spedycji nie nie

Gorzów Wlkp. Zespół Szkół Nr 12 im. Jana III Sobieskiego Pracownia obsługi nie tak

Pracownia turystyczno-geograficzna tak nie

Pracownia obsługi turystycznej tak nie

Gorzów Wlkp. Zespół Szkół Technicznych i

Ogólnokształcących

Analiza ilościowa tak nie

Analiza jakościowa tak nie

Analiza instrumentalna tak nie

Pracownia mikrobiologii tak nie

Pracownia programowania i systemów operacyjnych tak nie

Urządzenia techniki komputerowej tak nie

Programowanie tak nie

Gabinet informatyki tak nie

krośnieński Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Wł.

Broniewskiego

Pracownia komputerowa - montaż nie tak

Pracownia komputerowa - sieci nie tak

Pracownia komputerowa nie nie

Pracownia komputerowa - rachunkowość tak nie



263

Pracownia handlowa nie nie

Pracownia mechaniczna nie nie

krośnieński Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w

Gubinie

Pracownia ZP-1-SZ nie tak

Pracownia ZP-2-DP nie tak

Pracownia INW-BK nie tak

Pracownia MEC-WL nie tak

Pracownia ITC nie tak

krośnieński Zespół Szkół Ekonomicznych Pracownia zawodowa tak nie

międzyrzecki Zespół Szkół Technicznych Pracownia komputerowa tak nie

Pracownia przygotowania produkcji tak nie

Pracownia obróbki maszynowej nie nie

nowosolski Centrum Kształcenia Zawodowego i

Ustawicznego "Elektryk"

Pracownia projektowania i programowania urządzeń i systemów mechatronicznych tak nie

Pracownia reklamy nie nie

Pracownia energetyki odnawialnej nie nie

Pracownie ekonomii tak nie

Pracownia montażu i eksploatacji komputerów osobistych tak nie

Pracownia sieci komputerowych tak nie

Pracownia aplikacji internetowych i baz danych tak nie

Pracownia montażu i konserwacji maszyn i urządzeń elektrycznych tak nie

nowosolski Zespół Szkół Nr 1 w Nowym Miasteczku Obsługa podróżnych tak nie

Pracownia eksploatacji nie nie



264

nowosolski Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 3 im.

Stanisława Staszica

Sala zawodowa mechaniczna tak nie

nowosolski Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 5 im.

Leszka Kołakowskiego W Kożuchów

Pracownia wspomagania komputerowego procesów transportowych tak nie

Pracownia transportu i spedycji tak nie

Pracownia językowa tak nie

słubicki Zespół Szkół Ekonomiczno - Rolniczych Pracownia ekonomiczna tak nie

Pracownia ekonomiczna nie nie

Pracownia WGD tak nie

Pracownia architektury krajobrazu tak nie

słubicki Zespół Szkół Ekonomicznych w Ośnie

Lubuskie

Pracownia przedmiotów zawodowych tak nie


Pracownia gastronomiczna tak nie

słubicki Zespół Szkół Technicznych im. Inż.

Tadeusza Tańskiego W Słubicach

Pracownia komputerowa nie nie

strzelecko-drezdenecki Zespól Szkół Ponadgimnazjalnych w

Drezdenku

Pracownia sprzedawców tak nie



Pokój gościnny tak nie

Pracownia budowlana nie nie

strzelecko-drezdenecki Zespół Szkół Centrum Kształcenia

Ustawicznego

Pracownia elektrotechniki i elektroniki pojazdów samochodowych tak nie

Pracownia ochrony środowiska tak nie



265

sulęciński Zespół Szkół Licealnych I Zawodowych

Im. Unii Europejskiej W Sulęcinie

Pracownia projektowania i modelowania odzieży tak nie

Warsztaty szkolne tak nie

Świebodziński

Powiatowy Zespół Szkół Technicznych i

Zawodowych

Pracownia rysunku technicznego tak nie

Pracownia technologii mechanicznych tak nie

Pracownia montażu maszyn i urządzeń tak nie

Pracownia obsługi maszyn i urządzeń tak nie

Pracownia kontroli jakości tak nie

Pracownia organizacji i nadzorowania procesów produkcji maszyn i urządzeń tak nie

Pracownia elektrotechniki i elektroniki tak nie

Pracownia montażu i konserwacji maszyn oraz urządzeń elektrycznych tak nie

Pracownia obróbki ręcznej tak nie


Pracownia organizowania i prowadzenia sprzedaż tak nie

Pracownia organizowania i prowadzenia sprzedaży tak nie

Pracownia ekonomiczna tak nie

Pracownia rachunkowości tak nie

Pracownia systemów operacyjnych tak nie

Pracownia logistyczno - spedycyjna nie tak

Pracownia hotelarstwa nie nie

Pracownia obsługi turystycznej nie nie



266

Świebodziński Zespół Szkół Leśnych W Rogozińcu Pracownie komputerowe tak nie

wschowski Centrum Kształcenia Ustawicznego i

Praktycznego we Wschowie

Pracownia elektryczno-elektroniczna tak nie

Pracownia fryzjerska nie nie

wschowski I Zespół Szkół im. Stanisława Staszica we

Wschowie

Pracownia spedycyjna tak nie

Pracownia ekonomiczna tak nie

Pracownia lokalnych sieci tak nie

Pracownia systemów tak nie

Pracownia chemiczna nie nie

Pracownia handlowo-ekonomiczna nie nie

Pracownia przedmiotów mechanicznych nie nie

Zielona Góra Zespół Szkół Budowlanych im. Tadeusza

Kościuszki w Zielonej Górze

Pracownia 48 tak nie




Zielona Góra Zespół Szkół Elektronicznychi

Samochodowych im. Marii Skłodowskiej -

Curie

Pracownia elektroniczna tak nie

Pracownia przedmioty zawodowe tak nie

Pracownia CNC tak nie

Pracownia mechatronika tak nie

Pracownia silniki tak nie

Pracownia elektroniki samochodowej tak nie

Pracownia samochodowa tak nie



267


Pracownia przedsiębiorczość tak nie

Zielona Góra Zespół Szkół I Placówek Kształcenia

Zawodowego

Aula tak nie

Pracownia fryzjerska 1 tak nie

Zielona Góra Zespół Szkół Technicznych im. Mikołaja

Kopernika W Zielonej Górze

Sieci gazowe nie tak

Pracownia gazownictwa nie tak

Instalacje gazowe nie tak

Montaż urządzeń i systemów mechatronicznych tak nie

Prowadzenie sprzedaży nie nie

Pracownia handlowa tak nie

Eksploatacja urządzeń i systemów mechatronicznych nie nie

Projektowanie i programowanie urządzeń i systemów mechatronicznych tak nie

Pracownia obróbki mechanicznej nie nie

Zielona Góra Zespół Szkół Zawodowych PBO sp. z. o.o Pracownia budowlana - sanitarna nie nie

Pracownia renowatorska nie nie

Pracownia mechaniczna nie nie

Pracownia ochrony środowiska nie nie

Zielonogórski Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Gen.

Władysława Sikorskiego w Sulechowie


Pracownia mechatroniki i elektrotechniki tak nie

Pracownia maszyn CNC tak nie




268

Warsztat gastronomiczny tak nie


żagański Zespół Szkół Centrum Kształcenia

Rolniczego w Henrykowie

Warsztaty szkolne tak nie

Usług weterynaryjnych nie nie

Inspekcja weterynaryjna nie nie

żagański Zespół Szkół Zawodowych im. Stanisława

Staszica w Szprotawie

Pracownia przedmiotów zawodowych nie nie

Pracownia rysunku technicznego nie nie


Pracownia przedmiotów ekonomicznych nie nie

Pracownia przedmiotów gastronomicznych (towaroznawstwa) nie nie

Pracownia ekonomiczno-informatyczna nie nie

żarski Zespół Szkół Budowlanych Pracownia 201 tak nie



Pracownia 106; warsztaty szkolne(pracownia oze) tak nie

żarski Zespół Szkół Ekonomicznych w Żarach Ekonomiczna tak nie

żarski Zespół Szkół Ogólnokształcących i

Ekonomicznych

Gabinet multimedialny tak nie

żarski Zespół Szkół Samochodowych im. Komisji

Edukacji Narodowej w Żarach

Pracownia diagnostyki samochodów nie nie

Pracownia silników spalinowych nie nie

Pracownia podwozi i nadwozi nie nie



269

Pracownia naprawy i obsługi podwozi nie tak

Pracownia obsługi i naprawy silników nie nie

Pracownia elektrotechniki samochodowej nie nie

Pracownia elektroniki samochodowej nie nie

Pracownia komputerowa nie tak

Pracownia maszyn i instalacji nie tak

Pracownia elektrotechniki i elektroniki nie nie

Pracownia maszyn i instalacji nie tak

Pracownia logistyki nie nie

Pracownia usług transportowo-spedycyjnych nie nie

Pracownia logistyki nie nie

Pracownia podstaw konstrukcji maszyn nie nie


Pracownia obróbki ręcznej nie tak


Pracownia podstaw konstrukcji maszyn nie nie


Pracownia komputerowa nie tak




270

żarski Zespół Szkół Technicznych im.

Władysława Reymonta w Lubsku

Pracownia elektryczna nie nie

Stacja diagnostyczna nie tak

Warsztat obróbki ręcznej i mechanicznej nie nie

Warsztat eksploatacji i silników nie nie

Pracownia samochodowa nie nie

Pracownia gastronomiczna nie nie

Pracownia informatyczno-logistyczna nie tak

Źródło: Opracowanie własne na podstawie wyników ankiet



271

Załącznik nr 11. Poziom wyposażenia pracowni w szkołach

Zespół szkół/szkoła Poziom wyposażenia pracowni w stosunku do

obowiązujących minimów

kształcenia i możliwości

egzaminowania

Wartość syntetycznej

zmiennej wyposażenia

pracowni

Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Kamieniu Małym 100% 2

Zespół Szkół im. Marii Skłodowskiej-Curie w Kostrzynie nad Odrą 100% 2

Zespół Szkół im. Mikołaja Kopernika w Witnicy 100% 2

Zespół Szkół Budowlanych im. Mikołaja Kopernika w Gorzowie Wielkopolskim

89% 2

Zespół Szkół Ekonomicznych im. Stefana Starzyńskiego w Gorzowie Wielkopolskim

86% 2

Zespół Szkół Elektrycznych w Gorzowie Wielkopolskim 90% 2

Zespół Szkół Gastronomicznych im. Febronii Gajewskiej-Karamać w Gorzowie Wielkopolskim

75% 2

Zespół Szkół Mechanicznych w Gorzowie Wielkopolskim 5% 0

Zespół Szkół nr 12 im. Jana III Sobieskiego w Gorzowie Wielkopolskim 50% 1

Zespół Szkół Odzieżowych im. Krzysztofa Kieślowskiego w Gorzowie Wielkopolskim

100% 2

Zespół Szkół Ogrodniczych w Gorzowie Wielkopolskim 50% 1

Zespół Szkół Technicznych i Ogólnokształcących w Gorzowie Wielkopolskim 77% 2

Centrum Kształcenia Zawodowego w Gorzowie Wielkopolskim bd bd

Zespół Szkół Licealnych i Technicznych im. Stanisława Staszica w Gubinie bd bd

Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Gubinie 83% 2

Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Wł. Broniewskiego w Krośnie Odrzańskim

44% 1

Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego im. Zesłańców Sybiru w Bobowicku

100% 2

Zespół Szkół Budowlanych w Międzyrzeczu 100% 2

Zespół Szkół Ekonomicznych w Międzyrzeczu 83% 2

Zespół Szkół Technicznych im. Stanisława Lema w Skwierzynie 64% 1

Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Trzcielu Kształcenie tylko młodocianych

pracowników

Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 5 im. Leszka Kołakowskiego w Kożuchowie

93% 2

Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego "Elektryk" w Nowej Soli 58% 1



272

Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 4 w Nowej Soli 100% 2

Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2 w Nowej Soli bd bd

Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 3 im. Stanisława Staszica w Nowej Soli 83% 2

Zespół Szkół nr 1 w Nowym Miasteczku 25% 0

Zespół Placówek Oświatowych w Siedlisku Kształcenie tylko młodocianych

pracowników

Zespół Szkół Ekonomicznych w Ośnie Lubuskie 58% 1

Zespół Szkół Ekonomiczno – Rolniczych w Słubicach 83% 2

Zespół Szkół Technicznych im. inż. Tadeusza Tańskiego w Słubicach 100% 2

Technikum Leśne im. prof. Jana Miklaszewskiego w Starościnie 100% 2

Zespół Szkół w Dobiegniewie Kształcenie tylko młodocianych

pracowników

Zespól Szkół Ponadgimnazjalnych w Drezdenku 50% 1

Zespół Szkół Centrum Kształcenia Ustawicznego w Strzelcach Krajeńskich 86% 2

Zespół Szkół Licealnych i Zawodowych im. Unii Europejskiej w Sulęcinie 97% 2

Zespół Szkół Leśnych w Rogozińcu 80% 2

Powiatowy Zespół Szkół Technicznych i Zawodowych w Świebodzinie 67% 2

Zespół Szkół Technicznych im. Jana Pawła II w Zbąszynku 100% 2

Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Dezyderego Chłapowskiego w Sławie bd bd

I Zespół Szkół im. Stanisława Staszica we Wschowie 50% 1

Centrum Kształcenia Ustawicznego i Praktycznego we Wschowie 70% 2

Zespół Szkół Budowlanych im. Tadeusza Kościuszki w Zielonej Górze 79% 2

Zespół Szkół Ekonomicznych w Zielonej Górze 100% 2

Zespół Szkół Elektronicznych i Samochodowych im. Marii Skłodowskiej – Curie w Zielonej Górze

68% 2

Zespół Szkół i Placówek Kształcenia Zawodowego w Zielonej Górze 71% 2

Zespół Szkół Technicznych im. Mikołaja Kopernika w Zielonej Górze 65% 1

Zespół Szkół Zawodowych PBO sp. z o.o. w Zielonej Górze 50% 1

Centrum Kształcenia Ustawicznego I Praktycznego w Zielonej Górze 100% 2

Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. gen. Władysława Sikorskiego w Sulechowie

81% 2

Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Henrykowie 85% 2

Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Iłowie 79% 2

Zespół Szkół Zawodowych im. Stanisława Staszica w Szprotawie 44% 1



273

Zespół Szkół Technicznych i Licealnych w Żaganiu bd bd

Zespół Szkół Tekstylno – Handlowych w Żaganiu 100% 2

Zespół Szkół Ogólnokształcących i Ekonomicznych w Lubsku 90% 2

Zespół Szkół Technicznych im. Władysława Reymonta w Lubsku 28% 0

Zespół Szkół Zawodowych w Lubsku 50% 1

Zespół Szkół Budowlanych w Żarach 83% 2

Zespół Szkół Ekonomicznych w Żarach 92% 2

Zespół Szkół Ogólnokształcących i Technicznych w Żarach 100% 2

Zespół Szkół Samochodowych im. Komisji Edukacji Narodowej w Żarach 19% 0

Źródło: Opracowanie własne na podstawie wyników ankiet.

Najwyższą wartość (2) zmiennej opisującej stan zaplecza techno – dydaktycznego placówki,

uzyskiwały szkoły lub zespoły szkół w, których powyżej 66% pracowni dopasowanych były do

obowiązujących minimów wyposażenia i możliwości zdawania egzaminów zawodowych. Średnią

wartość zmiennej (1) przypisywano placówkom, które uzyskiwały wynik powyżej 33% do 66%,

Najniższą wartość zmiennej (0) uzyskiwały szkoły w których poniżej 33% pracowni dostosowanych

było do obowiązujących minimów kształcenia i możliwości egzaminowania.



274

Załącznik nr 12. Charakterystyka kształcenia w poszczególnych zawodach w

województwie lubuskim

zawód zmienna

pow

iat

Gorz

ów

W

lkp.

pow

iat

gorz

ow

ski

pow

iat

kro

śnie

ński

pow

iat

mię

dzyrz

ecki

pow

iat

now

osols

ki

pow

iat

słu

bic

ki

pow

iat

str

zele

cko-

dre

zdenecki

pow

iat

sulę

ciń

ski

pow

iat

św

iebodziń

ski

pow

iat

wschow

ski

pow

iat

Zie

lona G

óra

pow

iat

zie

lonogórs

ki

pow

iat

żagański

pow

iat

żars

ki

cukie

rnik

liczba szkół 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

liczba uczniów 45 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

liczba uprawnień kwalifikacyjnych nauczycieli

2 0 0 0 2 0 0 0 1 3 0 0 1 0

liczba uprawnień kwalifikacyjno-

egzaminacyjnych nauczycieli

0 0 0 0 2 0 0 0 1 2 0 0 1 0

liczba sal egzaminacyjnych 1 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0

ele

ktr

om

echanik

liczba szkół 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0

liczba uczniów 0 0 0 0 0 0 0 0 30 0 0 0 0 0


5 0 0 0 4 0 0 0 2 2 3 1 0 6



3 0 0 0 3 0 0 0 0 0 0 0 0 4


ele

ktr

om

echanik

poja

zdów

sam

ochodow

ych

liczba szkół 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 1

liczba uczniów 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 61 0 0 38


12 0 4 8 0 1 3 4 6 1 6 0 0 10



2 0 1 2 0 1 0 0 1 0 5 0 0 3


ele

ktr

yk

liczba szkół 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0

liczba uczniów 68 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 46 0 0


2 0 0 0 4 0 0 0 1 2 3 1 0 6



1 0 0 0 3 0 0 0 0 0 0 0 0 4


foto

technik

liczba szkół 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0

liczba uczniów 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 11 0 0 0


0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0



0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0




275

fryzje

r liczba szkół 1 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 0

liczba uczniów 82 0 0 0 52 0 0 0 0 0 101 0 0 0


7 0 3 2 1 0 0 0 0 3 8 0 0 3



0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 2 0 0 0


kucharz

liczba szkół 1 0 1 0 0 0 0 0 1 0 1 1 2 0

liczba uczniów 27 0 47 0 0 0 0 0 65 0 58 44 12 0


11 1 6 6 4 3 0 2 7 3 9 4 12 11



5 0 1 2 3 0 0 0 3 1 7 0 9 6


mechanik

poja

zdów

sam

ochodow

ych

liczba szkół 2 0 1 1 2 1 1 1 0 2 2 0 1 1

liczba uczniów 155 0 44 29 65 21 48 47 0 58 111 0 28 54


0 0 3 10 0 4 3 2 0 4 11 0 3 10



0 0 1 2 0 2 0 0 0 1 4 0 0 3


mechanik

-opera

tor

poja

zdów

i m

aszyn

roln

iczych

liczba szkół 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0

liczba uczniów 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 51 0


0 0 0 0 0 0 4 0 0 1 0 0 5 0



0 0 0 0 0 0 3 0 0 0 0 0 3 0


monte

r m

echatr

onik

liczba szkół 1 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0

liczba uczniów 72 0 0 0 0 0 0 16 0 0 0 0 0 0


4 0 0 0 5 0 0 1 1 0 3 3 3 0



2 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 0 1 0


mechanik

-monte

r m

aszyn i u

rządzeń

liczba szkół 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 1 0

liczba uczniów 0 0 0 0 0 0 0 0 21 0 0 0 60 0


1 0 0 0 3 0 1 1 6 1 0 0 3 5



1 0 0 0 2 0 1 1 2 1 0 0 0 0




276

monte

r zabudow

y i r

obót

wykończenio

wych w

budow

nic

twie

liczba szkół 1 0 0 1 1 0 0 0 0 0 1 0 0 1

liczba uczniów 45 0 0 49 40 0 0 0 0 0 73 0 0 74


7 0 0 3 1 0 0 0 0 1 1 0 0 4



2 0 0 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 1


mura

rz-t

ynkarz

liczba szkół 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0

liczba uczniów 37 0 0 0 0 0 0 0 0 0 15 0 0 0


10 0 0 3 2 0 1 0 0 0 9 0 0 4



3 0 0 1 1 0 0 0 0 0 3 0 0 1


opera

tor

maszyn leśnych

liczba szkół 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0

liczba uczniów 0 0 0 0 0 0 0 0 58 0 0 0 0 0


0 0 0 0 0 6 0 0 9 0 0 0 0 0



0 0 0 0 0 3 0 0 1 0 0 0 0 0


opera

tor

obra

bia

rek s

kra

wają

cych

liczba szkół 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0

liczba uczniów 0 0 0 0 20 0 0 0 0 0 0 0 0 0


2 0 0 2 5 1 0 0 8 1 4 0 4 0



1 0 0 0 3 0 0 0 2 0 0 0 0 0


pie

karz

liczba szkół 1 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0

liczba uczniów 18 0 0 0 20 0 0 0 0 0 0 0 0 0


1 0 0 0 2 0 0 0 1 4 0 1 2 0



0 0 0 0 2 0 0 0 1 2 0 0 1 0


roln

ik

liczba szkół 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

liczba uczniów 0 0 0 28 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

liczba nauczycieli 3 5 0 6 0 1 2 0 0 2 0 0 4 0

liczba egzaminatorów 0 2 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 2 0


sprz

edaw

ca

liczba szkół 0 0 1 0 1 0 1 0 1 0 0 0 0 0

liczba uczniów 0 0 37 0 60 0 49 0 42 0 0 0 0 0


13 0 4 1 4 0 2 2 0 6 9 0 2 1

liczba uprawnień kwalifikacyjno-egzaminacyjnych nauczycieli

11 0 2 1 3 0 2 1 0 5 7 0 2 0




277

ślu

sarz

liczba szkół 0 1 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 1

liczba uczniów 0 85 0 0 0 0 0 0 53 0 0 0 0 55


5 1 0 0 3 0 1 2 7 0 0 0 3 4



0 0 0 0 2 0 1 1 2 0 0 0 0 0


technik

agro

biz

nesu

liczba szkół 0 1 0 0 0 0 1 0 0 1 0 0 0 0

liczba uczniów 0 29 0 0 0 0 47 0 0 8 0 0 0 0


3 12 0 7 0 1 2 0 0 5 0 0 4 0



0 2 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 2 0


technik

analit

yk

liczba szkół 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

liczba uczniów 106 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0


15 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0



4 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0


technik

arc

hitektu

ry k

rajo

bra

zu

liczba szkół 1 1 0 1 1 1 1 0 1 1 1 0 1 2

liczba uczniów 48 38 0 35 17 90 20 0 44 25 105 0 7 65


2 3 0 1 2 5 0 0 1 3 5 0 2 5



0 2 0 0 2 0 0 0 0 2 2 0 2 0


technik

budow

nic

twa

liczba szkół 1 0 0 1 1 0 1 0 0 0 2 0 0 1

liczba uczniów 114 0 0 37 18 0 10 0 0 0 222 0 0 65


20 0 0 7 12 0 1 0 0 0 31 0 0 20



3 0 0 1 2 0 0 0 0 0 3 0 0 2


technik

cyfr

ow

ych p

rocesów

gra

ficznych liczba szkół 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0

liczba uczniów 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 68 0 0 0


0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 4 0 0 0



0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0




278

technik

dro

gow

nic

twa

liczba szkół 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0

liczba uczniów 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 92 0 0 0


5 0 0 2 2 0 0 0 0 0 9 0 0 4



1 0 0 0 1 0 0 0 0 0 5 0 0 1


technik

ekonom

ista

liczba szkół 1 1 2 1 1 2 1 0 1 1 1 1 2 2

liczba uczniów 269 50 90 104 98 134 11 0 69 56 176 19 104 147


18 7 12 11 15 19 4 3 0 13 32 5 26 15



7 4 6 6 13 6 2 2 0 9 20 0 11 4


technik

eksplo

ata

cji

port

ów

i t

erm

inali

liczba szkół 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0

liczba uczniów 0 0 0 0 12 0 0 0 0 0 0 0 0 0


0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 4 0



0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 4 0


technik

ele

ktr

onik

liczba szkół 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0

liczba uczniów 93 0 0 0 0 0 0 0 0 0 52 0 0 0


12 0 0 0 0 0 0 1 2 2 10 4 0 2



4 0 0 0 0 0 0 0 2 0 7 0 0 0


technik

ele

ktr

yk

liczba szkół 1 0 0 0 1 0 0 0 1 0 1 0 0 2

liczba uczniów 101 0 0 0 89 0 0 0 35 0 46 0 0 106


6 0 0 0 8 0 0 0 2 2 6 1 0 11



4 0 0 0 6 0 0 0 0 0 0 0 0 8


technik

energ

ety

k

liczba szkół 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0

liczba uczniów 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 8 0 0


0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0



0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0




279

technik

gazow

nic

twa

liczba szkół 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0

liczba uczniów 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 43 0 0 0


0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 0 0 0



0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0


technik

geodeta

liczba szkół 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 1

liczba uczniów 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 116 0 0 58


0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 0 0 1



0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0


technik

geolo

g

liczba szkół 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0

liczba uczniów 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 54 0 0 0


0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 0 0 0



0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0


technik

handlo

wie

c

liczba szkół 1 0 0 0 0 0 0 0 1 2 3 0 1 1

liczba uczniów 80 0 0 0 0 0 0 0 26 33 59 0 12 8


24 0 6 1 7 0 2 3 0 6 11 0 3 2



20 0 3 1 6 0 2 1 0 5 8 0 3 0


technik

hote

lars

twa

liczba szkół 2 1 2 2 1 1 1 1 1 0 1 1 2 3

liczba uczniów 164 45 58 59 67 50 45 37 68 0 162 42 92 117


8 2 7 7 4 4 2 2 10 0 11 2 4 7



6 0 4 0 0 0 0 2 8 0 6 1 4 2


technik

info

rmaty

k

liczba szkół 2 1 2 1 2 1 1 1 2 1 1 1 3 4

liczba uczniów 367 47 133 10 168 65 76 38 165 72 287 75 150 373


31 5 12 1 18 6 8 7 8 9 19 1 11 36



12 0 6 0 10 4 6 4 6 6 7 0 4 10




280

technik

inżynie

rii śro

dow

iska i m

elio

racji liczba szkół 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0

liczba uczniów 0 0 0 0 18 0 0 0 0 0 0 0 0 0


0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0



0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0


technik

leśnik

liczba szkół 0 0 0 0 0 1 0 0 1 0 0 0 0 0

liczba uczniów 0 0 0 0 0 215 0 0 121 0 0 0 0 0


0 0 0 0 0 11 0 0 12 0 0 0 0 0



0 0 0 0 0 4 0 0 2 0 0 0 0 0


technik

logis

tyk

liczba szkół 1 2 1 2 1 0 0 1 1 0 2 1 1 2

liczba uczniów 111 115 95 145 161 0 0 69 97 0 330 91 111 135


5 4 5 6 10 0 0 2 2 0 26 1 2 10



1 0 0 0 8 0 0 0 2 0 12 0 2 0


technik

mechanik

liczba szkół 1 0 0 1 1 1 0 1 1 1 1 0 2 2

liczba uczniów 94 0 0 71 52 16 0 12 63 15 72 0 77 38


2 0 0 2 8 1 0 1 15 1 8 0 12 3



1 0 0 0 5 0 0 1 4 0 0 0 0 0


technik

mechaniz

acji

roln

ictw

a

liczba szkół 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0

liczba uczniów 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 13 0


0 0 0 0 0 0 4 0 0 1 0 0 7 0



0 0 0 0 0 0 3 0 0 0 0 0 4 0


technik

mechatr

onik

liczba szkół 1 0 0 0 1 0 0 1 1 0 2 1 1 0

liczba uczniów 114 0 0 0 97 0 0 21 39 0 175 60 92 0


6 0 0 0 8 0 0 2 2 0 7 3 2 0



6 0 0 0 2 0 0 0 0 0 2 0 2 0




281

technik

obsłu

gi tu

rysty

cznej

liczba szkół 1 0 0 0 0 0 0 0 1 0 1 1 0 1

liczba uczniów 78 0 0 0 0 0 0 0 18 0 101 24 0 29


6 0 0 0 0 0 0 0 10 0 11 3 2 2



4 0 0 0 0 0 0 0 4 0 4 0 2 0


technik

ochro

ny ś

rodow

iska

liczba szkół 1 0 0 0 0 0 1 0 0 0 2 0 0 0

liczba uczniów 102 0 0 0 0 0 17 0 0 0 79 0 0 0


6 0 0 0 2 0 2 0 0 0 4 3 0 0



2 0 0 0 2 0 0 0 0 0 0 0 0 0


technik

ogro

dnik

liczba szkół 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

liczba uczniów 31 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0


6 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 0 0



6 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0


technik

org

aniz

acji

rekla

my

liczba szkół 1 0 0 1 1 0 0 0 0 0 1 0 1 0

liczba uczniów 30 0 0 61 59 0 0 0 0 0 113 0 27 0


1 0 0 1 6 0 0 0 0 0 2 3 4 0



0 0 0 0 4 0 0 0 0 0 2 0 0 0


technik

org

aniz

acji

usłu

g g

astr

onom

icznych

liczba szkół 1 0 1 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 1

liczba uczniów 27 0 11 0 0 0 0 0 0 0 10 0 0 13


11 1 6 6 4 3 0 2 7 3 9 4 12 11



5 0 1 2 3 0 0 0 3 1 7 0 9 6


technik

poja

zdów

sam

ochodow

ych

liczba szkół 1 0 1 1 0 1 1 1 0 0 1 0 0 2

liczba uczniów 93 0 57 40 0 52 75 45 0 0 130 0 0 191


12 0 7 18 0 5 6 6 6 5 17 3 3 20



2 0 2 4 0 3 0 0 1 1 9 0 0 6




282

technik

renow

acji

ele

mentó

w a

rchitektu

ry liczba szkół 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0

liczba uczniów 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 10 0 0 0


0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 3 0 0



0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0


technik

roln

ik

liczba szkół 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0

liczba uczniów 0 7 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 31 0


3 12 0 7 0 1 2 0 0 5 0 3 4 0



0 2 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 2 0


technik

spedyto

r

liczba szkół 1 0 0 1 1 1 0 0 1 1 1 0 1 0

liczba uczniów 107 0 0 82 87 46 0 0 15 63 13 0 6 0


0 0 0 3 4 2 0 0 2 4 12 3 1 0



0 0 0 0 2 2 0 0 2 4 6 0 0 0


technik

technolo

gii

odzie

ży

liczba szkół 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0

liczba uczniów 39 0 0 0 0 0 0 0 0 0 13 0 0 0


6 0 0 0 0 0 0 1 0 0 1 3 0 0



4 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0


technik

technolo

gii

żyw

ności

liczba szkół 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0

liczba uczniów 0 0 0 0 0 0 0 0 0 20 0 0 0 0


1 0 0 0 4 0 0 0 1 5 0 4 2 0



0 0 0 0 4 0 0 0 1 3 0 0 1 0


technik

tele

info

rmaty

k

liczba szkół 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0

liczba uczniów 95 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 41 0


18 2 6 0 9 3 2 3 5 4 10 3 7 17



6 0 3 0 5 2 1 2 3 3 4 0 2 5




283

technik

urz

ądzeń i s

yste

mów

energ

ety

ki

odnaw

ialn

ej

liczba szkół 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 1

liczba uczniów 0 0 0 0 65 0 0 0 0 0 113 0 0 28


0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 6 3 0 2



0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0


technik

usłu

g p

oczto

wych i fin

ansow

ych liczba szkół 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

liczba uczniów 0 0 0 13 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0


0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 0 0



0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0


technik

usłu

g f

ryzje

rskic

h

liczba szkół 0 0 1 1 1 0 0 0 0 0 1 0 0 1

liczba uczniów 0 0 50 0 58 0 0 0 0 0 69 0 0 64


14 0 4 2 1 0 0 0 0 3 12 3 0 3



0 0 2 0 0 0 0 0 0 0 4 0 0 0


technik

wete

rynarii

liczba szkół 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0

liczba uczniów 82 23 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 44 0


6 2 0 1 0 0 0 0 0 0 0 3 0 0



2 2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0


technik

żyw

ienia

i g

ospodars

twa

dom

ow

ego

liczba szkół 1 0 1 1 0 0 0 0 1 0 0 0 1 1

liczba uczniów 29 0 10 0 0 0 0 0 27 0 0 0 23 27


11 1 6 6 4 3 0 2 7 3 9 4 12 11



5 0 1 2 3 0 0 0 3 1 7 0 9 6


technik

żyw

ienia

i u

słu

g g

astr

onom

icznych

liczba szkół 1 1 3 2 1 1 0 1 1 1 1 1 3 2

liczba uczniów 248 22 42 71 84 96 0 11 101 31 127 94 135 155


16 1 10 7 8 6 0 2 14 5 17 8 22 20



8 0 2 3 6 0 0 0 6 1 13 0 18 12




284

Załącznik nr 13. Liczba i charakter zakupów związanych z doposażeniem bazy

dydaktycznej w ciągu ostatnich trzech lat

powiat szkoła Zakupy pozainformatyczne

Zakupy informatyczne

gorzowski Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Kamieniu Małym

0 0

gorzowski Zespół Szkół im. Marii Skłodowskiej-Curie w Kostrzynie nad Odrą

3 3

gorzowski Zespół Szkół im. Mikołaja Kopernika w Witnicy 0 0

Gorzów Wlkp. Zespół Szkół Budowlanych im. Mikołaja Kopernika w Gorzowie Wielkopolskim

0 0

Gorzów Wlkp. Zespół Szkół Ekonomicznych im. Stefana Starzyńskiego w Gorzowie Wielkopolskim

2 3

Gorzów Wlkp. Zespół Szkół Elektrycznych w Gorzowie Wielkopolskim

2 3

Gorzów Wlkp. Zespół Szkół Gastronomicznych im. Febronii Gajewskiej-Karamać w Gorzowie Wielkopolskim

2 2

Gorzów Wlkp. Zespół Szkół Mechanicznych w Gorzowie Wielkopolskim

0 1

Gorzów Wlkp. Zespół Szkół nr 12 im. Jana III Sobieskiego w Gorzowie Wielkopolskim

2 3

Gorzów Wlkp. Zespół Szkół Odzieżowych im. Krzysztofa Kieślowskiego w Gorzowie Wielkopolskim

0 0

Gorzów Wlkp. Zespół Szkół Ogrodniczych w Gorzowie Wielkopolskim

0 0

Gorzów Wlkp. Zespół Szkół Technicznych i Ogólnokształcących w Gorzowie Wielkopolskim

2 3

Gorzów Wlkp. Centrum Kształcenia Zawodowego w Gorzowie Wielkopolskim

0 0

krośnieński Zespół Szkół Licealnych i Technicznych im. Stanisława Staszica w Gubinie

0 0

krośnieński Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Gubinie 3 3

krośnieński Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Wł. Broniewskiego w Krośnie Odrzańskim

1 3

międzyrzecki Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego im. Zesłańców Sybiru w Bobowicku

0 0

międzyrzecki Zespół Szkół Budowlanych w Międzyrzeczu 3 3

międzyrzecki Zespół Szkół Ekonomicznych im. St. Staszica w Międzyrzeczu

1 1

międzyrzecki Zespół Szkół Technicznych im. Stanisława Lema w Skwierzynie

1 1



285

międzyrzecki Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Trzcielu 0 0

nowosolski Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 5 im. Leszka Kołakowskiego w Kożuchowie

1 3

nowosolski Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego "Elektryk" w Nowej Soli

1 2

nowosolski Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 4 im. Jana Pawła II w Nowej Soli

1 1

nowosolski Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2 im. Marii Dąbrowskiej w Nowej Soli

0 0

nowosolski Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 3 im. Stanisława Staszica w Nowej Soli

0 0

nowosolski Zespół Szkół nr 1 w Nowym Miasteczku 0 0

nowosolski Zespół Placówek Oświatowych w Siedlisku 0 0

słubicki Zespół Szkół Ekonomicznych w Ośnie Lubuskie 1 1

słubicki Zespół Szkół Ekonomiczno – Rolniczych w Słubicach 2 3

słubicki Zespół Szkół Technicznych im. inż. Tadeusza Tańskiego w Słubicach

2 2

słubicki Technikum Leśne im. prof. Jana Miklaszewskiego w Starościnie

0 0


Zespół Szkół w Dobiegniewie 0 0


Zespól Szkół Ponadgimnazjalnych w Drezdenku 0 0


Zespół Szkół Centrum Kształcenia Ustawicznego w Strzelcach Kraj.

1 1

sulęciński Zespół Szkół Licealnych i Zawodowych im. Unii Europejskiej w Sulęcinie

3 3

świebodziński Zespół Szkół Leśnych w Rogozińcu 0 0

świebodziński Powiatowy Zespół Szkół Technicznych i Zawodowych w Świebodzinie

0 0

świebodziński Zespół Szkół Technicznych im. Jana Pawła II w Zbąszynku

1 3

wschowski Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Dezyderego Chłapowskiego w Sławie

0 0

wschowski I Zespół Szkół im. Stanisława Staszica we Wschowie 2 3

wschowski Centrum Kształcenia Ustawicznego i Praktycznego we Wschowie

1 1

Zielona Góra Zespół Szkół Budowlanych im. Tadeusza Kościuszki w Zielonej Górze

1 3

Zielona Góra Zespół Szkół Ekonomicznych w Zielonej Górze 2 3

Zielona Góra Zespół Szkół Elektronicznych i Samochodowych im. Marii Skłodowskiej – Curie w Zielonej Górze

3 3



286

Zielona Góra Zespół Szkół i Placówek Kształcenia Zawodowego w Zielonej Górze

0 0

Zielona Góra Zespół Szkół Technicznych im. Mikołaja Kopernika w Zielonej Górze

1 1

Zielona Góra Zespół Szkół Zawodowych PBO sp. z o.o. w Zielonej Górze

3 3

Zielona Góra Centrum Kształcenia Ustawicznego I Praktycznego w Zielonej Górze

2 3

zielonogórski Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. gen. Władysława Sikorskiego w Sulechowie

2 2

żagański Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego im. Komisji Edukacji Narodowej w Henrykowie

2 2

żagański Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Iłowie 0 0

żagański Zespół Szkół Zawodowych im. Stanisława Staszica w Szprotawie

3 3

żagański Zespół Szkół Technicznych i Licealnych w Żaganiu 0 0

żagański Zespół Szkół Tekstylno – Handlowych w Żaganiu 0 1

żarski Zespół Szkół Ogólnokształcących i Ekonomicznych w Lubsku

1 3

żarski Zespół Szkół Technicznych im. Władysława Reymonta w Lubsku

2 2

żarski Zespół Szkół Zawodowych im. Prof. Gerharda Domagka w Lubsku

0 0

żarski Zespół Szkół Budowlanych w Żarach 0 0

żarski Zespół Szkół Ekonomicznych w Żarach 1 3

żarski Zespół Szkół Ogólnokształcących i Technicznych w Żarach

0 0

żarski Zespół Szkół Samochodowych im. Komisji Edukacji Narodowej w Żarach

3 3

Model analityczny do badania stanu szkolnictwa zawodowego ...efs.lubuskie.pl/system/obj/4503_RAPORT...

Documents

Transcript of Model analityczny do badania stanu szkolnictwa zawodowego ...efs.lubuskie.pl/system/obj/4503_RAPORT...