Program „Młodzież w działaniu”

„Młodzież w działaniu” to program Unii Europejskiej, dzięki któremu młodzi ludzie w wieku 13-30 lat mogą realizować swoje pasje, rozwijać umiejętności i zdobywać nowe doświadczenia w czasie wolnym od nauki. Program adresowany jest również do osób pracujących z młodzieżą oraz organizacji działających na rzecz młodzieży, które chcą podnieść swoje kwali(kacje, rozwinąć działania czy nawiązać współpracę międzynarodową. Program wspiera (nansowo i merytorycznie inicjatywy podejmowane poza szkołą i poza uczelnią. Projekty zgłaszane do programu są przygotowywane i realizowane przez młodzież lub też planowane z myślą o niej. Angażują młodych ludzi od pierwszego pomysłu do zamknięcia wszystkich związanych z nimi formalności. „Młodzież w działaniu” zachęca do podej-mowania przeróżnych wyzwań, począwszy od międzynarodowej wymiany młodzieży, wyjazdu na wolon-tariat europejski poprzez organizację inicjatyw na rzecz lokalnej społeczności, szkoleń, seminariów aż po spotkania i debaty z osobami odpowiedzialnymi za politykę młodzieżową. W programie może uczestniczyć każdy młody człowiek bez względu na płeć, pochodzenie etniczne, status społeczny, sytuację materialną itp. Szczególny nacisk położony jest na uczestnictwo młodzieży z mniejszymi szansami, czyli tej, która ze względów społecznych, geogra(cznych, zdrowotnych czy ekonomicznych ma utrudniony dostęp do informacji, edukacji i kultury. Cele programu to: przezwyciężanie barier, uprzedzeń i stereotypów wśród młodych ludzi, wspieranie ich mobilności oraz promowanie aktywności obywatelskiej. „Młodzież w działaniu” wspomaga przedsięwzięcia, które mają pomóc w rozwojuosobowości młodych ludzi oraz w nabywaniu nowych umiejętności.

Akcja 1.1. Wymiana Młodzieży

Wspiera spotkania młodzieży w wieku 13-25 lat z krajów europejskich w celu wzajemnego poznania, przedyskutowania interesujących tematów, zrealizowania wspólnych przedsięwzięć.

Akcja 1.2. Inicjatywy Młodzieżowe

Do(nansowuje działania młodzieżowe, które służą społeczności lokalnej. Akcja przeznaczona jest dla młodych ludzi w wieku 18-30 lat. Osoby w wieku 15-17 lat również mogą realizować swoje pomysły w ramach tej Akcji, jednak pod warunkiem wsparcia ze strony osoby pracującej z młodzieżą (tzw. coach).

Akcja 1.3. Młodzież w Demokracji

Wspomaga przedsięwzięcia promujące uczestnictwo młodzieży w życiu obywatelskim na poziomielokalnym, krajowym i międzynarodowym.

1

projekty

spis treści wprowadzenie...........s. 2

wymiana młodzieży

Żegnaj laleczko/Bye-bye baby doll........s. 4 Sculpture and music – Art in Sight.......s. 9 Stacja WKD – Warszawska Kuźnia Debiutów.....s. 15 Jarmark cudów....................s. 19 Zagrajmy!......................s. 22 Europe through legends and fables................s. 27

inicjatywy młodzieżowe

Poradnia Ławka.........................s. 31

Bike Park „Wąwóz”.......................s. 33

Gwiazdy....................s. 36 Młodzież dla wolności................s. 41

Miejscy Odkrywcy.........................s. 48

Solidarność – Nowosolska Idea Wolności.............s. 51

młodzież w demokracji

Francusko-Niemiecko-Polskie Forum Młodzieży...................s. 54

2

projekty

Na spotkaniach informacyjnych i szkoleniach pracownicy Narodowej Agencji oraz konsultanci regionalni pytani

są często o to, jak wygląda dobry wniosek. Jest to jedno z tego rodzaju pytań, na które nie można odpowiedzieć

wprost. Pytanie jest niewłaściwie postawione: podstawową kwestią jest zrozumienie, że przedmiotem pracy jest

projekt, a wniosek to tylko papier (formularz), na którym opisujemy nasze przyszłe działania.

W ramach Akcji 1. wspierane są projekty spełniające poniższe założenia – z nich wynikają dalsza konstrukcja i meto-

dologia pracy:

zaangażowanie uczestników w realizację projektu – od pomysłu do podsumowania,

współpraca grup partnerskich w przypadku działań międzynarodowych przy tworzeniu, przygotowywaniu

i realizowaniu projektu (Wymiana młodzieży, Młodzież w Demokracji i Międzynarodowe Inicjatywy Młodzieżowe).

Projekt to proces pracy w grupie, pracy indywidualnej i współpracy z innymi grupami, często nawet

kilkunastomiesięczny. Zaangażowanie w dłuższe działania może mieć miejsce wtedy, gdy jesteśmy do tego

zmotywowani i gdy przedmiot pracy jest interesujący dla nas samych oraz naszych partnerów.

Dobry projekt Projekt, którego program nie wspiera

Uczestnicy są zaangażowani od powstania Uczestnicy są wybierani pod kątem kryteriów formalnych

pomysłu do zakończenia projektu. po stworzeniu projektu i uzyskaniu pozytywnej decyzji

o do<nansowaniu.

Temat projektu i sposób jego realizacji Temat projektu jest narzucony przez koordynatora,

uwzględnia zainteresowania młodzieży. nauczyciela, pracownika młodzieżowego, trenera,

coacha, osoby dorosłe lub wynika z „obiektywnie

pożądanych zainteresowań”.

Projekt jest odpowiedzią na potrzeby grupy Inicjatorzy projektu w fazie przygotowań nie spraw-

lub społeczności, do której jest skierowany. dzają zapotrzebowania na proponowane działania

wprowadzenie

3

projekty

w grupie docelowej przyjmując, że to, co sami uznają

za atrakcyjne, będzie ciekawe również dla innych.

Pominięcie tego etapu przygotowań stwarza ryzyko

braku chętnych do wzięcia udziału w projekcie.

Projekt międzynarodowy tworzony jest w ścisłej Grupa goszcząca w projekcie międzynarodowym

współpracy z grupą partnerską (zaufanie, przygotowuje projekt, do którego tylko zaprasza

kontakt, spotkania przygotowawcze, partnerów z zagranicy.

wspólne działania).

Przed rozpoczęciem działań projektowych Projekt przygotowuje koordynator i prezes

prowadzone są przygotowania angażujące organizacji.

uczestników.

Dobry projekt to taki, który uwzględnia powyższe założenia.

Nie pokazują one jednak nadal, czym jest dobry projekt. Wskazują jedynie, bez jakich elementów na pewno nim nie

będzie. Każdy chętniej angażuje się w coś, co go interesuje i chętniej podejmuje się pracy, którą lubi – to też jest jeden

z podstawowych elementów edukacji pozaformalnej, którą wspiera program „Młodzież w działaniu”. Tematy proje-

któw mogą być tak różne, jak zainteresowania młodych ludzi. Rolą osób pracujących z młodzieżą jest pomoc w opra-

cowaniu tematu w taki sposób, by miał on wymiar edukacyjny i wychowawczy, spełniał założenia programu „Młodzież

w działaniu”. Ponieważ nie można pokazać „dobrego wniosku”, zachęcamy Was do zapoznania się z przykładami cieka-

wych, zrealizowanych w ostatnich latach projektów w ramach Akcji 1., które mogą stanowić pewną inspirację.

Prezentowane przedsięwzięcia zostały wybrane przez pracowników zespołu Akcji 1., jednak to Bene<cjenci programu są

autorami przygotowanych opisów, za co im serdecznie dziękujemy! Są to projekty od bardzo lokalnych po międzynarodowe,

od wychodzących z pasji historycznych do zainteresowania sztuką i sportem, od realizowanych przez nieformalne grupy

młodzieży do tych, które realizowały duże fundacje i stowarzyszenia.

Zapraszamy do lektury!

Zespół Akcji 1. programu „Młodzież w działaniu”

Niniejsza publikacja powstała dzięki zaangażowaniu koordynatorów projektów zrealizowanych w ramach Akcji 1.

wprowadzenie

4

projekty

Żegnaj laleczko / Bye-bye baby doll

organizacja: Gdański Archipelag Kultury

kraje partnerskie: Grecja, Włochy, Słowacja czas realizacji: 3-10 marca 2009

miejsce: Gdańsk

rodzaj projektu: czterostronny, goszczący

koordynatorzy: Aleksandra Księżopolska, Magda Czajkowska, Kasia Gumowska

opis działań

A gdyby Roy Lichtenstein był kobietą? To prowokacyjne w stosunku do dzieł artysty pytanie posłużyło

do zainicjowania serii warsztatów, dyskusji oraz działań artystycznych. Projekt poruszał się w obszarze

genderowego wizerunku kobiety w sztuce oraz statutu kobiety i mężczyzny jako artysty. Uczestnicy analizowali aspekt

wizerunku kobiety i przypisanych jej ról.

Podczas warsztatów artystycznych młodzi artyści wykonali osiem wielkoformatowych prac, których wystawa została

zorganizowana w przestrzeni publicznej Gdańska. Prace przedstawiały odpowiedź młodych ludzi na pytanie: „Gdyby

Roy Lichtenstein rzeczywiście był kobietą?”.

W ramach projektu odbyły się także dwa otwarte wykłady: dr Magdaleny Mielnik pt. „Czarno-białe. Obrazy

kobiety w XVI- i XVII-wiecznej gra<ce niemieckiej, niderlandzkiej i holenderskiej” w Galerii Pionova oraz dr Zo<i

Łapniewskiej pt. „Artystyczny wyraz kobiecych działań na rzecz pokoju – na przykładzie Greenham Common”

w Kulturze Miejskiej.

Ważnym aspektem uczenia się międzykulturowego i poznawania specy<ki problematyki danego kraju był

udział „laleczek” w Mani<e. Międzynarodowi goście nauczyli się wykrzykiwać m.in. takie hasła, jak: „Chcemy całej

pensji i połowy władzy!”, „Chcemy całej różności i całej godności!”, „Chcemy zdrowia, nie zdrowasiek!”, „Dziewczęta,

niech riposta będzie cięta!”, „Hasło dowolne – chcemy być wolne!”, „Kobiety wyjdźcie z szafy!”, „Moje ciało to mój

wybór!”, „Nasze ciała, nasze prawa!”, „Nie chcę kwiatka, chcę równości!”, „Równa praca, równa płaca!”, „Seks tak, sek-

sizm nie!”, „Silne kobiety, wolny świat!”.

5

projekty

przygotowania

Ze względu na krótki okres od momentu zatwierdzenia wniosku do realizacji projektu byliśmy na „gorącej linii”

z naszymi parnerami. Fakt, że temat projektu był dla wszystkich uczestników niezwykle ważny, powodował wiele bu-

rzliwych dyskusji. Dlatego wyjątkowo ważna okazała się dla nas wizyta przygotowawcza. W trakcie jej trwania przed-

stawiciele grup mieli wiele pomysłów dotyczących prezentacji prac, wyboru kadrów Lichtensteina, sposobu ich wyko-

nania i prezentacji. Podczas tego spotkania wspólnie wybraliśmy ostateczne miejsce do ekspozycji prac, właśnie dzięki

cennym uwagom naszych partnerów. Partner ze Słowacji, patrząc świeżym okiem na przestrzeń Gdańska, zwrócił

uwagę na fakt, że wybrane miejsce metaforycznie łączy odległe światy: Dolne i Główne Miasto

w Gdańsku. Nasze prace miały zadziałać jako most łączący te dwa, odmienne światy. W naszej

grupie podzieliśmy też obowiązki tak, aby jak najsprawniej przygotować projekt. Uczest-

nicy zajmowali się między innymi: zbieraniem danych od partnerów (ridery techniczne,

preferencje żywieniowe, alergie itp.), przygotowaniem prezentacji multimedialnej na temat

kobiety w reklamie, kontaktami z Kołem Gender na Uniwersytecie Gdańskim w sprawie

naszego udziału w Mani<e oraz konferencji „Kobieta w kulturze”, a także przygotowaniem

wieczoru kulturowego i wielu innych.

udział młodzieży

Polska grupa przed rozpoczęciem projektu wzięła udział w warsztatach z sitodruku, podczas których wyprodukowaliśmy

wspólnymi siłami ponad 60 toreb! Wszyscy uczestnicy projektu otrzymali te torby razem z innymi informacjami oraz

gadżetami, o które wystąpiliśmy do różnych instytucji w Trójmieście.

Zadbaliśmy odpowiednio wcześnie o promocję naszych wydarzeń. Udało nam się pozyskać patronów medialnych

takich jak: www.multikulti.org.pl, Stowarzyszenie Kobiet Konsola czy Kampania Przeciw Homofobii. Wszystkie

te organizacje umieściły obszerne informacje o projekcie zarówno przed jego rozpoczęciem, jak i po zakończeniu.

Zainteresowane były także media lokalne – m.in. Dodatek „Gazety Wyborczej”. Zostaliśmy zaproszeni do Radia

Gdańsk do Saloniku Kulturalnego, gdzie opowiedzieliśmy o projekcie i jego założeniach. Kontakt z mediami był dla

nas wyjątkowym doświadczeniem, ponieważ po raz pierwszy uczestniczyliśmy w wydarzeniu, które cieszyło się takim

zainteresowaniem wśród dziennikarzy. Największym dla nas zaskoczeniem było zaproszenie przez Agnieszkę Obszańską

z radiowej Trójki, która przeprowadziła z nami wywiad dla Radiowego Domu Kultury, emitowanego w każdą sobotę.

wymiana młodzieży

6

projekty

Nawiązaliśmy także kontakty z lokalnymi organizacjami, które współpracowały z nami przy

projekcie. Chcemy tu wymienić Kulturę Miejską, gdzie odbył się wykład Zo<i Łapniewskiej,

czy Galerię Pionovą.

Przed rozpoczęciem projektu zadbaliśmy o wyżywienie. Ustaliliśmy wszystkie

wegetariańskie posiłki, umówiliśmy się, kiedy jedzenie będzie przywożone do nas na

miejsce oraz omówiliśmy wernisaż, który odbył się w przestrzeni publicznej.

Wszystkie grupy przygotowały prezentacje z czterech interesujących nas tematów. Naszej

grupie przypadł temat „Kobiety w reklamie”. Przygotowaliśmy prezentację multimedialną,

w której zawarliśmy najbardziej kontrowersyjne naszym zdaniem reklamy prezentowane w

Polsce. Po zakończeniu wywiązała się dyskusja na ten temat, a niektóre reklamy jak np. Axe zszokowały

naszych gości.

wymiar lokalny

Jednym z głównych wydarzeń, które miały największy wpływ na lokalną społeczność, było

zorganizowanie wystawy w przestrzeni miasta. Już samo wieszanie prac

wzbudzało spore zainteresowanie przechodniów, nie mówiąc o wernisażu,

w którym wzięli udział nie tyko zaproszeni goście, ale także przypadkowe osoby

z ulicy. Na portalu www.trojmiasto.pl znaleźliśmy między innymi takie komentarze:

„Pomysł z wystawieniem takich prac to rewelacja!!! Sam jak przejeżdżałem,

to patrzyłem i bardzo mi się podobało. Chociaż przez parę dni szary płot w centrum

miasta na Stągiewnej wyglądał ciekawie”. Anonim

„Myślę, że ten pomysł jest dobry, chociażby ze względu na ożywienie często szarej przestrzeni

Gdańska. Mam nadzieję, że efekt końcowy będzie smaczny, u silniejszych kobiet wywoła uśmiech na twarzy, a inne

zdopinguje do zmian :-).” Anonim

wymiana młodzieży

7

projekty

„Byłam tam dziś i bardzo mi się podobało. Obrazy wiszą na płocie na rogu Chmielnej. Świetny pomysł, aby zaprezen-

tować to na świeżym powietrzu i w dodatku zasłaniając obskurny płot. Brawo!!!”. Iwona

„Oby więcej takich pomysłów”. Anonim

Duże ożywienie wśród mieszkańców Gdańska spowodowało też sukcesywne kradzenie „laleczek” z płotu. Na stronach

internetowych oraz w radiu apelowaliśmy o pomoc i reakcję. Na portalu www.trojmiasto.pl znaleźliśmy następujące

wpisy:

bo ładne to było... ale w Gdańsku wszystko, co ładne długo się nie utrzyma ;/”. Anonim

od płotu, na którym wiszą i od tej ruiny, która jest za nim. Widać Polacy nie szanują przestrzeni publicznej... Wstyd”.

AMuz

o takich wielkich formatach, jeszcze może złodzieje szli z tym Długą i nikt nie widział :-)”. Iwona

Gdzie straż miejska monitoring i policja?” SKM

Mamy jednak nadzieję, że nasz projekt nie zostanie zapamiętany przez mieszkańców Gdańska tylko przez pryzmat

kradzieży prac.

Ważne jest dla nas, że przedsięwzięcie „Żegnaj laleczko” stało sie inspiracją dla studentów drugiego roku kul-

turoznawstwa Uniwersytetu Gdańskiego. Na zajęciach „Animacja kultury” w ramach zaliczenia przygotowują pro-

jekt wydarzenia kulturalnego. Kilkoro z nich, powołując się na projekt „Żegnaj laleczko”, opracowuje scenariusz

podobnego wydarzenia. Bardzo nas cieszy, że projekt ten będzie miał kontynuację i że stał się inspiracją dla innych.

wymiana młodzieży

8

projekty

opinie uczestników

„Dzięki udziałowi w grupie, która wymyśliła i zorganizowała projekt, zdobyłam bardzo cenne doświadczenia: jak

zorganizować wymianę młodzieżową, jak nagłośnić wydarzenia w mediach oraz jak nawiązać współpracę z lokalną

społecznością. Poza tym nauczyłam się dużo o współpracy w grupie bardzo różnych osób”. Kasia Gumowska

„Dla mnie najważniejsze są dwa aspekty: aspekt artystyczny i pedagogiczno-społeczny. Projekt był wspaniałym

doświadczeniem pracy z młodzieżą i współpracy wielu kreatywnych osób. Działanie artystyczne, które było sporym

wyzwaniem, naprawdę się udało”. Magdalena Czajkowska

„Konfrontacja międzykulturowa i wymiana doświadczeń były zdecydowanie największym plusem tych spotkań.

Dało to możliwość skonfrontowania różnych punktów widzenia na sprawy istotne dla ludzi młodych. Co ciekawe,

niezależnie od narodowości myślimy bardzo podobnie o niektórych kwestiach”. Michał Madura

„Dla mnie cenne były w tym projekcie: próba ożywienia centrum Gdańska przez sztukę tworzoną przez osoby z

różnych krajów, co wpisuje się w tradycje wielokulturowego miasta, i debata, którą wywołały obrazy (szkoda, że dopi-

ero po kradzieży). Czego się nauczyłam? Przede wszystkim tego, że realizacja takiego przedsięwzięcia jest możliwa i że

warto podejmować takie inicjatywy. Ponadto nauczyłam się jeszcze większej wrażliwości na opinie i punkt widzenia

innych, szczególnie, jeśli dotyczy tematu budzącego takie kontrowersje i emocje, jak feminizm”. Ania Miler

„Projekt uświadomił mi, że nie we wszystkich krajach te same cele realizowane są w taki sam sposób. Okazało się

bowiem, że idee, choć zbieżne, bardzo często przyjmują różne, nieraz nawet całkowicie odmienne formy. Trzeba

przyznać, że początkowo bardzo trudno było to zrozumieć i się z tym pogodzić. Projekt pomógł także kolejny raz

przypomnieć sobie, że pochodzenie z różnych stron świata nie objawia się tylko mówieniem różnymi językami,

ale również różną mentalnością, charakterem, odmiennym podejściem do wielu spraw”. Ania Orzech

wymiana młodzieży

9

projekty

Sculpture and music – Art in Sight

organizacja: Polski Związek Niewidomych

kraje partnerskie: Belgia, Włochy

czas realizacji: 7-17 września 2009

miejsce: Dąbrowica k. Lublina, Warszawa

rodzaj projektu: trójstronny, goszczący

koordynator: Anna Lemańczyk

nie święci garnki lepią, czyli słów kilka o wymianie

młodzieży w Dąbrowicy

Są młodzi, pełni życia, uczą się języków obcych. Chcą podróżować, poznawać inne kraje i kultury. Tak jak ich

rówieśnicy. Polski Związek Niewidomych po raz pierwszy zorganizował wymianę młodzieży dla osób niewidomych

i na wózkach. Belgowie, Włosi i Polacy spotkali się w Warszawie, aby wspólnie pojechać autokarem do Dąbrowicy,

małej miejscowości położonej nieopodal Lublina, do Domu Spotkania, w którym odbyła się wymiana. Ośrodek

w Dąbrowicy został wybrany jako miejsce realizacji projektu z uwagi na fakt, że jest on jednym z wciąż niewielu

w Polsce ośrodków, który dysponuje dużą liczbą miejsc dla osób na wózkach. W wymianie wzięło udział sześć osób

na wózkach: trzy z Polski, dwie z Belgii i jedna z Włoch.

program wymiany, czyli dla każdego coś dostępnego

Wymiana została pomyślana przede wszystkim tak, aby przebiegała „bez barier”. Głównymi wcześniej zaplanowany-

mi punktami programu były warsztaty muzyczne i rzeźbiarskie prowadzone przez profesjonalistów-wolontariuszy.

Warsztaty muzyczne prowadził Jorge, niewidomy muzyk z Portugalii, który jest od października 2008 roku stu-

dentem Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie, a warsztaty rzeźbiarskie prowadziła Zoe Motte,

wymiana młodzieży

10

projekty

niewidoma rzeźbiarka mieszkająca w najbardziej artystycznym zakątku Paryża –

na Montmartre. Przyleciała ona do Polski ze swoim psem przewodnikiem. Zoe

miała już wcześniejsze doświadczenie w prowadzeniu warsztatów rzeźby

dla osób z dysfunkcją wzroku uczestniczących w wymianach młodzieży.

Wymiana w Polsce bardzo się jej podobała. Francuska rzeźbiarka

stwierdziła, że Polacy są bardzo spokojni i że pobyt w Polsce był dla

niej świetnym odpoczynkiem od „rozpędzonego” Paryża. Jej war-

sztaty bardzo podobały się wszystkim osobom, które wzięły w nich

udział. Niektóre z nich miały glinę w swoich dłoniach po raz pierwszy

w życiu. Każdy tworzył to, co potra<ł. Jeden zrobił kulkę, inny wałek, ale

nie zabrakło też prawdziwych dzieł sztuki. Kiedy po wymianie kartony z

rzeźbami tra<ły przez przypadek do rąk pracowników jednej z warszawskich

fundacji, trudno było później te rzeźby odzyskać, gdyż jak twierdzili – bardzo się

z nimi zżyli.

Mimo że głównym tematem wymiany była sztuka, nie zabrakło również sportu. Każdy uczestnik wymiany miał

kilkukrotnie okazję popływać w nowoczesnym, przystosowanym dla osób z dysfunkcją ruchu, lubelskim base-

nie. Chętnych do wzięcia udziału w zorganizowanej pod koniec wymiany olimpiadzie było dużo, a dyscypliny

i zadania były bardzo zróżnicowane. Zawodnicy walczyli ze wszystkich sił, tak jakby była to walka o prawdziwe złote

medale. Grupa polska spisała się wyjątkowo dobrze podczas tej części zawodów, która odbyła się na basenie. Kiedy

prawie wszystkie głowy zawodników, których zadaniem było wytrzymać jak najdłużej

pod wodą, pojawiły się już nad jej powierzchnią, głowa naszej reprezentantki, Ani

Wereszczyńskiej z Okręgu Podlaskiego, była wciąż pod wodą i gdyby nie sygnał

od kolegów, że już może przestać walczyć o zwycięstwo, kto wie, jak długo

by jeszcze pod wodą została. Nie sposób wymienić wszystkich dyscyplin

i zadań, ale do ciekawszych należały: slalom na czas z wózkami, przejście

po linii prostej z zawiązanymi oczyma, rzucanie do celu, również

z zawiązanymi oczyma, różnego rodzaju sztafety. Ta część olimpiady, która

odbyła się na basenie, zaważyła o ostatecznym zwycięstwie grupy polskiej.

wymiana młodzieży

11

projekty

Nie zabrało też zwiedzania miejsc dziedzictwa historycznego oraz turystyki. Gościom z Włoch i Belgii bardzo

zależało na zwiedzeniu Majdanka, dawnego obozu koncentracyjnego. Wszyscy byli pod dużym wrażeniem tego

miejsca. Wieczorem po powrocie z wycieczki uczestnicy wymiany dzielili się swoimi wrażeniami, opiniami, wiedzą

dotyczącą II wojny światowej i jej wpływu na losy Europy oraz na sytuację poszczególnych krajów. Belgowie przyznali,

że w ich kraju zawsze mówiło się o „polskich obozach koncentracyjnych” i większość Belgów odbierała to wyrażenie

jednoznacznie. Młodzieży z Belgii udało się jeszcze odwiedzić w Warszawie Muzeum Powstania Warszawskiego.

To, co tam zobaczyli i usłyszeli, było dla nich kolejną ważną lekcją historii. Oni naprawdę nie zdawali sobie sprawy

z tego, że Warszawa była aż tak zniszczona, że Polska aż tyle wycierpiała przez Niemców. Wielu z nich nie miało

świadomości, kto był agresorem, a kto o<arą podczas II wojny światowej.

Podczas wymiany był również czas na zwiedzenie Lublina oraz Kazimierza Dolnego. Niestety w dniu wycieczki

pogoda nie dopisała i goście nie mogli zobaczyć tych miejsc w całej okazałości. Belgowie zdecydowali się zwiedzić

dodatkowo Muzeum Wsi Lubelskiej – można im pogratulować samozaparcia, ponieważ zwiedzanie odbywało się

w strugach deszczu i wszyscy wrócili tak zmoczeni i zabłoceni, że ubrania nadawały się jedynie do prania, a wózki

do dokładnego umycia.

W ciągu 10 dni wymiany nie mogło zabraknąć prezentacji poszczególnych krajów. Każda grupa starała się

w oryginalny sposób przedstawić swoją ojczyznę. Wszystkim został w pamięci wieczór włoski, przed którym każdy

uczestnik musiał zawiązać sobie oczy, aby wyłączając zmysł wzroku i uruchamiając wyobraźnię, przestawić się

na słuchowy i dotykowy odbiór prezentacji. Każdy, kto potra<ł, mógł porozmawiać po włosku z Dantem, każdy mógł

dotknąć włoskiego morza, które w rzeczywistości było wodą i piaskiem w pojemniku

z plastiku oraz powąchać przywiezionego z Włoch rozmarynu.

Na ostatnie dwa dni wszyscy przenieśli się do Warszawy. Podzieleni na

dwie grupy uczestnicy mieli za zadanie ocenić dostępność Łazienek oraz

Starego Miasta dla osób niepełnosprawnych. Łazienki wypadły pod

tym względem bardzo dobrze, nie było też problemu z uliczkami

Starego Miasta. Niestety prawie niedostępne okazały się staromiejskie

restauracje i kafejki, które podobno nie mogą zostać przystosowane

dla osób poruszających się na wózkach, gdyż cały obszar Starówki

objęty jest, jako zabytek, ochroną przez Naczelnego Architekta Warszawy

wymiana młodzieży

12

projekty

i nie można tam wprowadzać żadnych zmian. Kiedy już udało się znaleźć fajną, dostępną

kafejkę przy ulicy Długiej, okazało się, że prawdopodobnie jedyna dostępna dla osób poru-

szających się na wózkach toaleta mieści się na Zamku Królewskim. Goście z Belgii i Włoch byli pod dużym

wrażeniem wiewiórek biegających po Łazienkach. Fotografując je, mówili, że widok tych małych gryzoni w miastach

jest dla nich rzeczą niecodzienną. W Belgii, owszem, można je zobaczyć, ale np. w Ardenach.

języki obce – mniej obce

Podczas wymiany nie zabrakło również lekcji języka francuskiego oraz włoskiego. Dzięki nowym znajomościom

wszyscy nabrali chęci do nauki języków. Jak to skutecznie robić? Sposobów jest na pewno wiele. Fabio, niewidomy

dwudziestoletni Włoch, który wziął udział w wymianie młodzieży w Dąbrowicy i który potra< porozumieć się

w kilku językach, a teraz myśli również o nauce polskiego, chętnie podzielił się swoją metodą, która przyniosła bardzo

dobre rezultaty. Fabio pochodzi z małej miejscowości położonej kilkadziesiąt kilometrów od Neapolu. Od wczesnego

dzieciństwa mieszkał w internacie, a jednocześnie miał duże oparcie w swojej rodzinie. Mówi, że prawdopodobnie

dlatego jest otwarty na innych ludzi i zawsze szukał z nimi kontaktu. Kiedy miał 12 lat założył sobie konto na Skypie

(darmowe rozmowy przez Internet) i od tego momentu dzwonił do przypadkowych ludzi z innych krajów, aby z

nimi rozmawiać. Fabio opowiadał, że na początku było ciężko, ale potem mówienie w językach obcych szło mu coraz

łatwiej, języków uczył się też w szkole, a motywację do nauki miał dużą – chciał

poznawać ludzi z innych krajów.

przyjaciele

Na początku wymiany każdy uczestnik wylosował osobę,

której miał być tajnym przyjacielem, co polegało na działaniu

z ukrycia, ewentualnie w sposób bardzo dyskretny. I tak,

podczas wymiany niektórzy znajdowali przy swoim miejscu

przy stole czekoladę, inni wychodząc z pokoju i zamykając

drzwi, mogli przeczytać na przyklejonej do nich kartce,

że są bardzo sympatyczni, a jeszcze inni mogli usłyszeć

podczas warsztatów muzycznych, że ten utwór, który

wymiana młodzieży

13

projekty

zostanie za chwilę zagrany na pianinie, jest właśnie dla nich, dedykowany

od sekretnego przyjaciela. Podczas wieczoru pożegnalnego nadszedł czas, aby tajni

przyjaciele ujawnili swoją tożsamość. Kiedy to nastąpiło, zaskoczenie wszystkich

było ogromne, gdyż prawie każdy podejrzewał o tę rolę kogoś zupełnie innego.

Podczas wymiany powstały też przyjaźnie zawarte z wyboru, a nie w wyniku

losowania. Okazało się, że barierą nie jest ani odległość, ani niepełno-

sprawność, ani język. Mimo że od zakończenia wymiany upłynął miesiąc,

Amandine z Belgii, która na co dzień porusza się na wózku, już zdążyła

odwiedzić niewidomego Fabio w Neapolu. Sylwia, niewidoma Polka,

która ma również niepełnosprawność ruchową i która mieszka od 4. roku życia

w Ośrodku Caritasu w Szklarskiej Porębie, była bardzo szczęśliwa, że mogła spotkać

się z Włochami, których języka uczy się z kaset. Podczas wymiany była ona dla grupy

włoskiej „piccola bambina” i wszystkim było smutno, kiedy musiała wyjechać z Dąbrowicy przed zakończeniem projek-

tu. Ulubienicą całej włoskiej grupy była również Monika z Polski, która mówi biegle po włosku, gdyż swoje dzieciństwo

spędziła we Włoszech. Z uwagi na to, że dużo rozmawiała ze wszystkimi członkami włoskiej grupy, prawie każdy

z nich myślał, że to właśnie ona jest jego tajemnym przyjacielem.

początki bywają trudne, ale koniec... też

Podczas wymiany nie wszystko przebiegało gładko i sprawnie, szczególnie na początku. Kiedy pierwszego dnia autokar

podjechał po Włochów na lotnisko, okazało się, że jest on niedostępny dla jednej z Włoszek. Uczestniczka z Włoch

nie zgadzała się na to, żeby wnieść ją do autokaru bez wózka. Wniesienie jej z wózkiem nie było możliwe, gdyż wejście

do autokaru było bardzo wąskie. Po kilku godzinach udało się ją przekonać, że w Polsce nie ma autokarów

dalekobieżnych przystosowanych dla wózkowiczów, a w każdym razie na pewno nie uda się takiego znaleźć

tego dnia. Z powodu tego incydentu cała grupa dotarła do Dąbrowicy z kilkugodzinnym opóźnieniem. Później

uczestnicy podróżowali wynajętym lubelskim autobusem miejskim, który był znacznie mniej komfortowy,

ale wejście do niego było na tyle szerokie, że przy pomocy czterech osób osoby z dysfunkcją ruchu mogły być do nich

wnoszone wraz z wózkami.

wymiana młodzieży

14

projekty

Po przyjeździe do Dąbrowicy okazało się, że ani łazienka w pokoju, ani ta znajdująca się

w korytarzu nie są dostępne dla tej samej uczestniczki z Włoch, chociaż pracująca

w Domu Spotkania pani Agnieszka, która sama porusza się na wózku, opisała

je wcześniej jako całkowicie dostępne. Przy prysznicu był malutki próg, który

uniemożliwiał jej całkowicie samodzielne korzystanie z prysznica, do którego

była przyzwyczajona i z którego nie chciała rezygnować. Przy pomocy

pracowników Domu Spotkania zostały podjęte różne środki zaradcze

i ten problem też został rozwiązany. Jak widać, dostępność jest rzeczą

względną i dla każdego może oznaczać coś innego.

Włosi musieli przyzwyczaić się do tego, że w Polsce je się kolację dość wcześnie jak

na panujące u nich zwyczaje i że jeżeli chcą zjeść coś jeszcze w porze, kiedy przeciętny

Polak już śpi, to sami muszą sobie to jedzenie w jakiś sposób zorganizować. Niestety pierwszego dnia niektórzy z nich

tuż przed północą sfrustrowani nadaremnie poszukiwali pożywienia i nie mogli pogodzić się z tym, że woda z kranu

nie jest przydatna do spożycia. Tak wyglądał początek wymiany, a koniec?

Podczas ostatniego wieczoru też nie było lekko, prawie wszyscy płakali, co zostało uwiecznione na licznych

zdjęciach. Naszym gościom smutno było wyjeżdżać z Polski. Wszyscy zgodnie mówili, że ta wymiana była dla

nich pięknym, wyjątkowym doświadczeniem. Dzięki temu projektowi dwóch uczestników z dysfunkcją ruchu

z Belgii po raz pierwszy miało okazję lecieć samolotem. Belgowie zrozumieli, że obozy

koncentracyjne były „polskie” tylko dlatego, że mieściły się na terytorium Polski.

Wielu uczestników pierwszy raz w życiu miało okazję rzeźbić i przekonać się,

że to „nie święci garnki lepią”. Każdy wyjechał bogatszy o nowe doświadczenia,

znajomości, wiedzę i umiejętności.

wymiana młodzieży

15

projekty

Stacja WKD – Warszawska Kuźnia Debiutów

organizacja: Dom Kultury „Zacisze”

w Dzielnicy Targówek m.st. Warszawy

kraje partnerskie: Litwa, Łotwa

czas realizacji: 9-16 czerwca 2008

miejsce: Warszawa, Łucznica

rodzaj projektu: trójstronny, goszczący

koordynator: Zbigniew Darda

opis działań

Projekt „Stacja WKD – Warszawska Kuźnia Debiutów” to wspólne spotkanie młodzieży z trzech państw: Polski, Litwy i Łotwy.

Tytuł projektu ma charakter symboliczny. Skrótowiec WKD oznacza Warszawską Kolej Dojazdową. Nasze wcześniejsze

dwustronne spotkania z partnerami pozwoliły na lepsze poznanie i wspólne przygotowanie wymiany trójstronnej.

Na stacji głównej – Warszawa – rozmawialiśmy o naszej codzienności, jak spędzamy wolny czas, jakie wartości cenimy.

Zrobiliśmy to oczywiście w sposób artystyczny.

Nasze wcześniejsze doświadczenia wykazały, że dla integracji wielonarodowej grupy potrzebne jest miejsce, gdzie

będziemy ciągle ze sobą, nie tracąc czasu na przejazdy miejskim transportem i przemieszczanie się. Idealnym do tego

miejscem okazała się Akademia Łucznica posiadająca artystyczny klimat. Jej zaplecze pozwaliło również na podjęcie

różnorodnych przedsięwzięć – również tych improwizowanych, które dopiero przyszły nam do głowy. Podczas pobytu

w tym malowniczym miejscu zrealizowaliśmy następujące cykle:

„Śniadanie u mistrzów” i „Popołudnie u mistrzów” – cykl warsztatów artystycznych z malarstwa, fotogra<i

oraz tańca. Każda grupa była ekspertem w danej dziedzinie: Litwini w fotogra<i, Polacy w malarstwie, Łotysze w tańcu.

Pozostali uczestnicy byli debiutantami w poszczególnych formach. Bycie mistrzem i uczniem jednocześnie dało nam

nowe doświadczenia;

wymiana młodzieży

16

projekty

– „My school is cool?” – debata na temat, jak postrzegamy naszą szkołę, co nas cieszy, a co irytuje, jak skonstruowano

system edukacji w poszczególnych krajach;

– „My free time” – rozmowa o tym, jak spędzamy nasz wolny czas, co nas interesuje;

– „My and your footstep” – aktywna forma edukacji międzykulturowej, podczas której pokazywaliśmy własne tańce

narodowe, a następnie uczyliśmy się tańców naszych sąsiadów.

Efekty dyskusji dotyczących pierwszych dwóch cykli pokazaliśmy za pomocą wlepek, które wspólnie przygotowaliśmy.

Oddawały one w dużej mierze nasze cechy narodowe, ciekawe sytuacje, z którymi się spotykamy na co dzień.

Wszystkie formy miały charakter warsztatowy, podczas których w aktywny sposób realizowaliśmy główny temat

projekt: „Via Baltica – droga która łączy? Artystyczna dyskusja na temat podobieństw i różnic kulturowych w życiu

młodzieży z Łotwy, Litwy i Polski”. Uzupełnieniem dyskusji były <lmy i fotogra<e zrobione jeszcze w fazie przygo-

towawczej projektu. Klamrą spinającą nasze działania były warsztaty, podczas których stworzylismy performance

„Stacja Migawki”. Był to pokaz krótkich historii dotyczących cech narodowych uczestników projektu. Przewidzieliśmy

również spotkanie z artystką Mają Kiesner, która w swojej twórczości ma ciekawe spojrzenie na

sztukę, szczególnie architekturę. Warsztaty artystyczne z malarką pozwoliły uczestnikom

nabyć nowe umiejętności i uczyć się od mistrza.

przygotowania

Przygotowanie projektu przez trzech partnerów (Dom Kultury „Zacisze”

w Warszawie, Centrum Dzieci i Młodzieży w Vilkaviškis na Litwie, Szkoła

Sportowa w Rydze na Łotwie) z różnych krajów to trudne zadanie. W naszym

przypadku było ono łatwiejsze, ponieważ spotykaliśmy się wcześniej

podczas wymian dwustronnych, gdzie wspólnie generowaliśmy pomysły

dotyczące nowego przedsięwzięcia i opracowaliśmy poszczególne etapy jego realizacji.

W początkowej fazie projektu przygotowaliśmy prezentacje multimedialne dotyczące

środowiska, w jakim żyjemy na co dzień. Chcieliśmy, by były to fotogra<e, krótkie <lmiki, w których nasi rówieśnicy

mówią o ważnych dla nich sprawach, pokazują miejsca, do których chcieliby nas zaprosić. Późniejsze tematy naszych

dyskusji dotyczące spędzania wolnego czasu, systemu edukacji, podobieństw i różnic kulturowych w poszczególnych

wymiana młodzieży

17

projekty

państwach biorących udział w projekcie nawiązywały w dużej mierze do tych <lmów i zdjęć.

Przygotowaliśmy także coś w rodzaju „telewizji objazdowej” – gdzie ludzie mówili

o swoich drobnych sukcesach i problemach. Pomyśleliśmy również o założeniu bloga, który

był redagowany przez cały czas trwania projektu: www.stacjawkd.blog.onet.pl.

udział młodzieży

Przygotowanie projektu i późniejsza jego realizacja przez nas samych

to ogromna frajda, a zarazem wyzwanie. Daje dużo doświadczeń, które

wykorzystamy przy następnych działaniach. Ten projekt był wyjątkowy,

szczególnie podczas warsztatów artystycznych, gdzie każdy z nas mógł wcielić się

w rolę mistrza i ucznia.

wymiar lokalny/społeczność lokalna

Okazją do spotkania się ze społecznością lokalną był „Piknik rodzin-

ny” organizowany przez Dom Kultury „Zacisze”. Podczas tej plenerowej

imprezy zaprezentowaliśmy nasz performance. Momentem integrującym

uczestników projektu ze społecznością lokalną – mieszkańcami Zacisza

i Targówka – było wspólne przygotowanie infrastruktury tego przedsięwzięcia. Praca przy składaniu namiotów

i noszeniu sprzętów pozwoliła na indywidualny kontakt i wiele ciekawych rozmów. Prezentacja minispektaklu

była artystyczną formą dialogu międzykulturowego.

opinie uczestników

„Ech, warszawska Praga i jej liczne pracownie malarskie, klimat ulicy Inżynierskiej i wielu innych jej podobnych.

Mieliśmy szczęście, bo w ramach cyklu warsztatowego »Śniadania u mistrzów« tra<liśmy do pracowni Majki Kiesner,

która zajmuje się malowaniem budynków z okresu, kiedy nasi rodzice byli dziećmi. Zapach farb, kosmiczne wręcz

wnętrze pobudziły nas do działania. Za pomocą Yamastrów i dużych przestrzeni sami szkicowaliśmy bryły archi-

tektoniczne, które z jakiegoś powodu utkwiły nam w pamięci lub stworzyliśmy zupełnie nowe. To niesamowite,

ile szczegółów człowiek pamięta. Niełatwo przenieść je jednak na papier. Spotkanie z artystą i jego

wymiana młodzieży

18

projekty

pomoc podczas warsztatów pomaga zrobić kolejny krok w odkrywaniu siebie”. Mia

„Przyszedł czas na dalszą pracę nad niedzielnym pokazem »Stacja Migawki«. Słońce

przygrzewało, a my w rytm wspaniałej muzyki budowaliśmy przedstawienie. Nie było

łatwo. Wiele razy słyszeliśmy: »I jeszcze raz!«. Jednak było warto, wydobyliśmy z

siebie wiele pozytywnej energii, która utworzyła wspaniały nastrój. Szlifowanie

choreogra<i pozwoliło osiągnąć większą sprawność ciała, co w przyszłości

może przyniesie efekty w bajerowaniu dziewczyn ”. Bartek

„Po obiedzie debiutowaliśmy w nowej dziedzinie. Tym razem była to fo-

togra<a. Naszym mistrzem był Tomas, nasz litewski kolega, który osiąga

już wiele sukcesów fotogra<cznych. Dzisiejszym tematem było fotografowanie

ludzi. Każdy z nas był z obu stron obiektywu. Ciekawie jest być modelem, a za

chwilę robić fotogra<e. Doświadczenia zdobyte podczas warsztatów, informacje o

kompozycji, ekspresji itp. pozwoliły mi inaczej spojrzeć na fotografowanie”. Jarek

„Nie obyło się bez spontanicznych happeningów. Śpiewaliśmy i tańczyliśmy w tramwajach i metrze, wywołując

ogólną wesołość. Na Nowym Świecie pięciu z nas zabawiało się w paparazzich, budząc ogólną sensację. Było to bardzo

ciekawe doświadczenie. Nauczyłem się, że w fotogra<i, szczególnie reportażowej, ważne są nie tylko kadr, światło,

ale uchwycenie danej chwili, która mija bezpowrotnie”. Tomas

„19:14 – RUSZAMY! Pierwsze wejście Jarka z bębnami na scenę, skupienie uwagi publiczności. Tak, to dzieje się

naprawdę! Jesteśmy z tej drugiej strony niż zazwyczaj. Adrenalina wzrasta. U\! Pierwsza część już za nami. Na twarzach

publiczności skupienie i zainteresowanie, chyba się im podoba. 16 minut prezentacji mija jak jedna chwila. Już po.

Puszczamy balony do nieba z załączonymi życzeniami – naszymi i wielu mieszkańców Zacisza i gości. Pewnie jesteście

ciekawi, jakie były nasze? Po wszystkim jeszcze wspólne tańce, ewaluacja projektu i oczywiście rozmowy do samego

rana. Pozytywnie zmęczeni, niewyspani żegnamy naszych kolegów i koleżanki z Litwy i Łotwy. I co? Oczywiście

siadamy do pisania nowego projektu”. Iwona i Leszek

wymiana młodzieży

19

projekty

Jarmark cudów

organizacja: Stowarzyszenie Teatr Mumerus

kraj partnerski: Czechy

czas realizacji: 4-10 maja 2008

miejsce: Kraków, Nowy Sącz

rodzaj projektu: dwustronny, goszczący

koordynator: Wiesław Hołdys

opis działań

Projekt ten był kolejnym wcieleniem szerszego zamierzenia realizowanego przez nasze Stowarzyszenie, które

nazwaliśmy: „Mit Środka Europy”. Główną ideą jest przedstawienie w formie teatralnej mitów i tradycji oraz dzieł

malarskich, literackich i muzycznych wywodzących się z kultury środkowoeuropejskiej. Po realizacji w roku 2006

projektu poświęconego tradycji żydowskiej, podczas którego połączyliśmy legendę o Golemie z dziełami Franza

Ka]i, postanowiliśmy zająć się jarmarkiem. Ale nie takim zwykłym jarmarkiem (jeżeli w ogóle może istnieć zwykły

jarmark), tylko jarmarkiem cudów – to znaczy miejscem, gdzie sprzedać i nabyć można na przykład różne cudowne

remedia czy leki przeciwko obłędowi, a także wyleczyć się z opętania przez diabła. Tak więc nasz projekt odnosił

się do wspólnej dla Czechów i Polaków tradycji wszelkiego rodzaju odpustów i targowisk: miejsc, gdzie – poza

handlowaniem różnego rodzaju cudownymi przedmiotami i miksturami na wszelakie przypadłości – odbywały się

pokazy wędrownych artystów zwanych też kuglarzami, gdzie można było usłyszeć pieśni i opowieści wędrownych

pątników i dziadów, zwanych po polsku także powsinogami, a po czesku frantami.

Kanwę do wspólnych działań stanowiły wspólne dla Polaków i Czechów anonimowe teksty sowizdrzalskie pochodzące

z XVII wieku. Na warsztatach teatralnych udało się przedstawić m.in.: „Peregrynację dziadowską”, minispek-

takl „Nędza z Bidą z Polski precz idą”, a przede wszystkim jarmarczną wersję „Przygód doktora Fausta”, którą

przygotowali nasi czescy partnerzy, ponieważ legenda o Fauście pochodzi z Pragi (ale także z Krakowa –

wymiana młodzieży

20

projekty

tylko że ten polski Faust nazwany został Panem Twardowskim). Ponadto

przedstawienie warsztatowe zostało wzbogacone wszelkiego rodza-

ju magicznymi zaklęciami, sztuczkami, poradami, przepisami,

miksturami i innymi „dobrymi radami” głoszonymi przez wielu

powsinogów licznie uczestniczących w „jarmarkach cudów”

na terenie środkowej Europy XVII wieku.

przygotowania

Nie licząc dziesiątków e-maili i telefonów pomiędzy Krakowem

a Pragą przed samą wymianą grupy polska i czeska odbyły –

każda w swoim gronie – kilka spotkań omawiających całe warsztaty.

Czesi przygotowali dodatkowo lalkowe przedstawienie o doktorze Fauście,

które pokazali krakowskiej publiczności w średniowiecznych piwnicach Teatru

Zależnego Politechniki Krakowskiej. Z kolei my przygotowaliśmy inscenizacje i etiudy

na temat sowizdrzalskich tekstów, które – z opracowanymi w Pradze etiudami na tematem frantów – stały się

materiałem do wspólnej pracy już tu, w Polsce. Każda z grup stworzyła zresztą na ten warsztat specjalny teatralny

wystrój: kostiumy, lalki i rekwizyty.

udział młodzieży

Młodzież polska to członkowie Studia Teatru Mumerus – studenci i licealiści.

Partnerzy czescy to studenci Wyższej Szkoły Aktorskiej z Pragi. Podczas przygo-

towania projektu młodzi ludzie samodzielnie wybrali konkretne teksty do etiud

i scenek (na podstawie materiałów przygotowanych wcześniej przez kierownika

projektu, reżysera i scenarzystę – Wiesława Hołdysa). Sami też proponowali pieśni

pochodzące ze śpiewników. Młodzież bardzo intensywnie pracowała w trakcie

warsztatów po to, aby wystąpić wspólnie z prowadzącymi warsztaty aktorami

w publicznych pokazach wieńczących cały projekt. Młodzi ludzie sami też wykonali część

rekwizytów i kostiumów, jak również zaangażowani byli na etapie promocji przedsięwzięcia

i uczestniczyli przy pracach logistyczno-organizacyjnych.

wymiana młodzieży

21

projekty

wymiar lokalny/społeczność lokalna

Warsztaty i pokazy spektaklu odbywały się dwóch miastach: Nowym Sączu

i Krakowie. Zależało nam na tym, aby uczestnikom projektu pokazać

bogactwo kulturowe i piękno Małopolski, nie ograniczając się tylko

do Krakowa. Stąd Nowy Sącz w naszym projekcie, gdzie pracowaliśmy

w scenerii zrekonstruowanego Miasteczka Galicyjskiego, które

wygląda tak, jak wyglądały takie miasteczka 200-300 lat temu. Tam właśnie

odbył się pierwszy pokaz spektaklu, na który przybyło kilkadziesiąt

osób. Była to bardzo ciekawa widownia składająca się w dużej mierze

z osób, które przyszły na nasz pokaz bezpośrednio po Nabożeństwie Ma-

jowym odprawianym przy przydrożnej kapliczce. Jeden z widzów, staruszka

z różańcem w ręku, określiła nasze przedsięwzięcie słowami: „To był śmiejący się teatr” –

i była to najprzyjemniejsza recenzja.

W Krakowie natomiast warsztaty i pokaz spektaklu odbywały się w Ogrodzie Gotyckim Willi Decjusza – pięknym,

zabytkowym miejscu położonym w parkowo-willowej dzielnicy Krakowa, Woli Justowskiej. Na pokaz przyszło sporo

osób, blisko 200. Opinie widzów były również pozytywne, by nie rzec – entuzjastyczne. Część warsztatów i pokaz

lalkowego spektaklu partnera czeskiego odbyły się natomiast w średniowiecznej piwnicy

(mieści się tam Teatr Zależny Politechniki Krakowskiej) położonej w samym

sercu miasta na najstarszej ulicy Krakowa – ulicy Kanoniczej.

Wszystkie działania miały miejsce w historycznych przestrzeniach,

przez co projekt – nawiązujący do historii przecież – zyskał

na znaczeniu.

wymiana młodzieży

22

projekty

Zagrajmy!

organizacja: Warmińsko-Mazurska Wojewódzka

Komenda Ochotniczych Hufców Pracy w Olsztynie –

Wolontariusze i Uczestnicy OHP

kraje partnerskie: Bułgaria, Francja, Słowacja

czas realizacji: 5-13 kwietnia 2008

miejsce: Łopkajny k. Olsztyna

rodzaj projektu: wielostronny, goszczący

koordynator: Barbara Wasiluk

opis działań

Projekt miał na celu zaprezentowanie alternatywnych form spędzania wolnego czasu. Młodzież w dzisiejszych czasach

zapomina, że można aktywnie spędzać czas poprzez wspólną zabawę z innymi osobami, m.in. grając w gry plan-

szowe, ruchowe, słowne, logistyczne itp. Często młody człowiek ogranicza się do gier komputerowych i oglądania

telewizji. Dlatego też nie wszyscy zdają sobie sprawę z roli różnego typu gier w rozwoju osobistym i życiu społecznym.

Zapominamy o tym, że dzięki nim rozwijamy nasz umysł, ciało, duszę oraz relacje międzyludzkie. Poprzez różnego

rodzaju aktywność podczas gry rozwijamy: kreatywność, zdolności interpersonalne, wrażliwość, niezależność,

odpowiedzialność, otwartość, tolerancję i wiele innych cech. Dlatego też wolontariusze W-M WK OHP, a także podo-

pieczni OHP postanowili przypomnieć to wszystko i pokazać, jak wiele radości i przyjemności może dać wspólna

zabawa. Aby to poczuć na własnej skórze, uczestnicy projektu spotkali się z animatorem, który przekazał im wiele

ciekawych informacji na temat gier i zabaw oraz ich wpływu na rozwój człowieka.

W czasie trwania projektu młodzi ludzie z każdego kraju mieli możliwość zaprezentować gry i zabawy charaktery-

styczne i najpopularniejsze dla ich regionu. Podczas warsztatów mieli również okazję dokładnego przetestowania

wszystkich gier i wyboru tych najciekawszych. W trakcie zajęć młodzież grała w ciekawe gry logiczne, planszowe,

wymiana młodzieży

23

projekty

ruchowe, słowne, karciane, tradycyjne dla każdego narodu. Efektem końcowym projektu było stworzenie w grupach

międzynarodowych EuroGry, która była połączeniem trzech najciekawszych gier. EuroGra pt. „Ciemny korytarz”

została wyprodukowana w języku angielskim i polskim i rozpowszechniona wśród uczestników projektu, w jedno-

stkach organizacyjnych OHP, jak również wśród znajomych i przyjaciół. Uczestnicy projektu rozegrali międzynarodowy

pojedynek gigantów w piłkarzyki, podczas którego nie obyło się bez siniaków i otarć.

Młodzi ludzie zwiedzili Olsztyn, a w nim między innymi Muzeum Warmii i Mazur, Stare Miasto oraz Bibliotekę

Uniwersytecką UWM. Podczas wizyty w Olsztynie młodzież miała za zadanie przeprowadzić wywiad środowiskowy

na temat najpopularniejszych gier w Polsce. Był to dobry przykład integracji ze społecznością lokalną. Oprócz tego

każdy z krajów przygotował swój wieczór narodowy, podczas którego przeprowadzono quiz z wiedzy na temat swego

państwa. Dzięki temu uczestnicy zapoznali się z tradycjami, kulturą oraz kuchnią zagranicznych rówieśników. Odbył

się także wieczór europejski, podczas którego młodzi ludzie projektu mieli za zadanie przedstawić swój kraj w humory-

styczny sposób, mówiąc o zwyczajach, kulturze, sposobie zachowywania się itp. Formą zaprezentowania każdego kraju

była anty-reklama swojej ojczyzny pod hasłem: „Dlaczego inni nie powinni do naszego kraju przyjeżdżać?”. Alternatywą

dla tego zadania była reklama pozostałych uczestników: „Dlaczego to właśnie do tego kraju warto przyjechać?”.

Zadanie to pozwoliło przełamać stereotypy oraz spojrzeć na kraje partnerskie z innej perspektywy, a także sprawdzić

wiedzę o krajach europejskich.

Pod koniec każdego dnia odbywała się ewaluacja, podczas której

dyskutowano na temat wspólnie spędzonego czasu, wymieniano

uwagi dotyczące własnej kultury oraz dalszych planów związanych

z działaniami wymiany.

przygotowania

W przygotowanie całego przedsięwzięcia zaangażowani byli

wszyscy uczestnicy projektu. Każda grupa miała za zadanie

opracować gry narodowe, wieczór narodowy, quiz o swoim

kraju, antyreklamę swojego państwa, a także gry integra-

cyjne. W grupie polskiej podczas spotkania organizacyjnego

zostały rozdzielone zadania na każdego uczestnika. Każdy był

wymiana młodzieży

24

projekty

odpowiedzialny za jakąś część projektu. W ramach przygotowań liderzy krajów

partnerskich byli w stałym kontakcie internetowym (e-mail, komunikator MSN)

i telefonicznym. Umożliwiło to wspólne przygotowywanie działań. Rozmowy odbywały

się w celu ustalenia szczegółowego przebiegu projektu. Razem z partnerami

wyszukano najbardziej odpowiednie międzynarodowe gry integracyjne i tworzono

zajęcia z animacji językowej. Każdy z partnerów był odpowiedzialny każdego dnia

za inną część programu np. za gry i zabawy integracyjne, energizery, za ewaluację

itp. Polska grupa odpowiadała za część organizacyjną, wyjazd do Olsztyna

i do Pasłęka.

udział młodzieży

W projekcie wzięło udział 26 uczestników. Ze strony polskiej w przedsięwzięciu uczestniczyła

młodzież z mniejszymi szansami z jednostek organizacyjnych Ochotniczych Hufców Pracy z wojewódz-

twa warmińsko-mazurskiego. Dla młodych ludzi z OHP możliwość udziału w wymianie była dużą szansą spojrzenia na

świat z innej perspektywy. Uczestnikami byli również wolontariusze OHP zaangażowani od samego początku w pro-

jekt. Poprzez bezpośredni kontakt z rówieśnikami z organizacji partnerskich młodzież poznała różnice i podobieństwa

między kulturą, zwyczajami, wzorami zachowań różnych krajów, poznała ich typowe gry edukacyjne.

Uczestnicy brali aktywny udział w każdym etapie projektu – decydowali zarówno o kwes-

tiach logistycznych, jak i praktycznych (napisanie projektu, układanie harmonogra-

mu, zakup materiałów niezbędnych do przeprowadzenia warsztatów, tworzenie

plansz na warsztaty, przygotowanie gier, zorganizowanie zakwaterowania i

transportu, kontynuacja projektu, wyprodukowanie gry, napisanie rapor-

tu końcowego). Każdy uczestnik z grupy polskiej był odpowiedzialny za

konkretną część programu.

wymiana młodzieży

25

projekty

wymiar lokalny/społeczność lokalna

Podczas wymiany poza bezpośrednio zaangażowanymi osobami

do projektu włączono również podopiecznych Ośrodka Szkolenia

i Wychowania w Pasłęku, którzy testowali gry stworzone przez młodzież

z wymiany. Udział podopiecznych Ośrodka w projekcie wzbudził w nich

potrzebę współdziałania i współuczestnictwa w życiu swojej społeczności.

Oprócz wymiaru edukacyjnego i rozwojowego gry pokazały im przede

wszystkim, jak wielką radość można czerpać z pracy w grupie. Podczas

wyjazdu do Olsztyna uczestnicy projektu mieli za zadanie przeprowadzić

wywiad z mieszkańcami miasta na temat gier popularnych w Polsce.

Z wywiadu wynikało, że najpopularniejszymi grami są wciąż gry komputerowe,

następnie gry w karty oraz gry planszowe takie jak EuroBusiness, Twister oraz Scrabble. To działanie sprzyjało również

integracji z lokalną społecznością.

opinie uczestników

Michał Turek, lider grupy polskiej: „Moim zdaniem projekt był bardzo udany, ponieważ wszystko odbyło się tak,

jak zostało zaplanowane. Wszyscy uczestnicy bardzo szybko sie ze sobą zgrali i prowadzenie zajęć, czy też spędzanie

czasu wolnego było dla mnie przyjemnością. Czas spędzony na wymianie bez używania sprzętów multimedialnych

był dla mnie niesamowity. Nie sądziłem nawet, że można się tak dobrze bawić z ludźmi, których sie praktycznie

nie zna i na dodatek rozmawiając z nimi w obcych językach. Prezentowane gry były mniej lub bardziej interesujące,

ale dzięki naszej kreatywności potra<liśmy na bazie tych mniej ciekawych gier stworzyć coś, co będzie się podobało

wszystkim, na przykład siłowanie się na rękę w grze grzybobranie, w której zwycięstwo nie zależało tylko od siły,

ale też od rzutu monetą. Albo ciuciubabka z przeszkodami na czas. Z ludźmi, których poznałem, ciągle utrzymuję

kontakty i wciąż razem próbujemy tworzyć nowe projekty w innych krajach”.

wymiana młodzieży

26

projekty

Jeden z uczestników: „Niesamowita atmosfera, ludzie po kilku dniach zachowywali

się tak, jakby znali się od lat, zajęcia prowadzone były w bardzo ciekawy sposób,

nie można było się nudzić. Poznaliśmy gry z każdej dziedziny: intelektualne,

grupowe, sprawnościowe i indywidualne”.

Bernadetta Olender, uczestniczka z grupy polskiej: „Uczestnictwo w projekcie

»Zagrajmy!« to nie tylko zorganizowanie czasu wolnego, to przede wszystkim

możliwość, swego rodzaju furtka, która otwiera przed nami inny świat – świat przyjaźni,

integracji i nowych doświadczeń. Przedsięwzięcie było fantastyczną szansą poznania narodowych gier Słowacji, Francji

i Bułgarii. Udział w zajęciach pozwolił nam nie tylko zobaczyć, jak młodzież w innych krajach spędza swój wolny czas,

ale również utwierdził w przekonaniu, że rozsądne organizowanie czasu wolnego odgrywa bardzo ważną rolę. Po kilku

dniach od rozpoczęcia wymiany rozpoczęliśmy już jako jedna zintegrowana grupa

pracę nad tworzeniem nowych gier na bazie wcześniej poznanych. Owocem wspól-

nej międzynarodowej pracy była nowa Eurogra. Wspólne zadania jednoczą

ludzi, dlatego też warto szukać nowych tematów i tworzyć kolejne projekty,

aby podczas wieczorów narodowych dowiedzieć się czegoś więcej

niż w szkole na temat innych krajów i innej kultury, spróbować tradycyjnych

dań, nauczyć się tańców, a w czasie zajęć zintegrować się, stworzyć nowe

przyjaźnie i podszlifować język angielski”.

wymiana młodzieży

27

projekty

Europe through legends and fables

organizacja: Elbląskie Stowarzyszenie Wspierania

Inicjatyw Kulturalno-Oświatowych EURO–LINK

kraje partnerskie: Rumunia

czas realizacji: 25-31 października 2008

miejsce: Sztutowo k. Gdańska

rodzaj projektu: dwustronny, goszczący

koordynator: Tomasz Wyszczelski

opis działań

Tworząc pomysł projektu „Europe through legends and fables”, korzystaliśmy

z wiedzy i umiejętności uzyskanych podczas szkoleń organizowanych przez pro-

gram „Młodzież w działaniu” oraz w czasie praktycznych zajęć odbywających się w ramach statutowej działalności.

Cele naszego projektu w pełni pokrywały się z celami programu „Młodzież w działaniu”, gdyż poprzez nasze działania

promowaliśmy aktywność obywatelską wśród uczestników oraz próbowaliśmy zwalczać objawy dyskryminacji

i nietolerancji u młodych ludzi z różnych środowisk. Poprzez przybliżenie kultur naszych krajów pogłębiło się

wzajemne zrozumienie, a uzyskaliśmy to dzięki zajęciom dotyczącym legend i baśni dwóch krajów wymiany.

Uczestnicy zostali zachęceni do reYeksji i dyskusji nad problematyką obywatelstwa europejskiego. Dając szansę

młodym ludziom na podzielenie się swoimi odczuciami na ten temat, próbowaliśmy wykreować w nich postawę

odpowiedzialności za działania dotyczące współpracy europejskiej.

Tematem naszego projektu były legendy i baśnie, które przez wieki powstawały w Polsce i Rumunii. Wybór płaszczyzny

dialogu nie był przypadkowy. Chcieliśmy przyciągnąć uwagę młodych ludzi i zachęcić ich do wspólnej pracy

w ramach nauczania pozaformalnego. Szczególny nacisk położyliśmy na atrakcyjność i przystępność prowadzonych

zajęć, a także różnorodność metod pracy z młodzieżą. Działania realizowane w przyjaznej atmosferze w różnych

grupach językowych, obyczajowych i kulturowych miały na celu zwiększenie aktywności obywatelskiej młodych ludzi

oraz wzrost poczucia integracji i przynależności do Unii Europejskiej. Poszczególne elementy projektu miały także

wymiana młodzieży

28

projekty

na celu promowanie wartości europejskich. Wymienione wyżej cele

osiągnęliśmy poprzez następujące działania: warsztaty; zajęcia manualne

– różne techniki plastyczne, takie jak np. szycie, szkicowanie, rysowanie

czy malowanie; zajęcia muzyczne; zajęcia teatralne, recytatorskie; zajęcia

sportowe i rekreacyjne (z uwagi na bliskość morza) oraz wycieczki

do miejsc związanych z legendami polskimi. W fazie ewaluacji odbywały

się spotkania dotyczące wymiany spostrzeżeń na temat zorganizowanej

inscenizacji: „Królewna Śnieżka i siedmiu krasnoludków – aktualizacja”.

Pobyt w ośrodku w Sztutowie podzielony został na dni tematyczne.

Był więc dzień polski i dzień rumuński. Poszczególne ekipy prezentowały

tematy kojarzące się z myślą przewodnią wymiany – legendami. Dzień kulinarny

ob<tował w pomysły dotyczące przyrządzania potraw narodowych każdego kraju.

Różnorodność zajęć pomogła w uświadomieniu młodym ludziom istnienia różnic kulturowych. Chodziło o to,

aby na fundamentach opartych o własne pochodzenie i różnice między każdym z uczestników konstruktywnie

zbudować zrozumienie innych kultur oraz rozwinąć poczucie tolerancji.

przygotowania

Od nawiązania kontaktu utrzymywaliśmy stałą łączność internetową z grupą rumuńską. Stworzyliśmy nawet grupę

dyskusyjną w portalu Google Groups. Ponadto w czasie trwania projektu co tydzień spotykaliśmy się, aby przygotować

się do podjęcia gości z Rumunii. Każdemu przydzielono kilka zadań, które wiązały się z jego rolą w projekcie.

Spotkania te służyły także wymianie sugestii i pomysłów – parę z nich było naprawdę dobrych

i wzięliśmy je pod uwagę podczas samej wymiany.

udział młodzieży

Podczas cotygodniowych spotkań utworzyliśmy grupy zadaniowe. Każdy działał

w tej, która odpowiadała jego zainteresowaniom i umiejętnościom. W ten sposób

powstały grupy: Music&Media, Patchwork, Snow White, _e Book of Legends. Podc-

zas realizacji poszczególnych działań każdy z nas udzielał się w co najmniej jednej grupie.

wymiana młodzieży

29

projekty

W pierwszym etapie dzieliliśmy się pomysłami i sugestiami (na wiele pomysłów

wpadliśmy dopiero później i staraliśmy się je od razu wcielić w życie). Jednym

z nich było przedstawienie „Królewna Śnieżka i siedmiu krasnoludków –

aktualizacja”. W jego przygotowanie zaangażowaliśmy aktorów

z obu krajów, mimo że mieliśmy mało czasu na nauczenie się ról

(niektórzy tylko dwa dni!). Reżyserią spektaklu zajęły się dwie dziewczyny

(Deila z Rumuni i Paula z Polski), a ich współpraca zaowocowała

efektownym przedstawieniem.

wymiar lokalny/społeczność lokalna

Uczestnicy zaprosili uczniów Gimnazjum nr 1 oraz Szkoły Podstawowej nr 9 z Elbląga na podsumowanie

projektu, podczas którego wystawiony został w języku angielskim spektakl „Królewna Śnieżka i siedmiu

krasnoludków – aktualizacja”. Wtedy też zaprezentowaliśmy efekt naszej wielogodzinnej pracy nad patchworkiem,

który przedstawia legendy polskie i rumuńskie. Odbył się również międzynarodowy koncert, na którym uczestnicy

wymiany zaprezentowali swoje niezliczone talenty muzyczno-wokalne.

Po wymianie oddaliśmy do druku jeden z głównych celów projektu – naszą książkę z legendami. Została ona

rozpowszechniona we wszytkich szkołach podstawowych na terenie Elbląga. Zorganizowaliśmy także wystawę zdjęć

przedstawiającą działania przygotowawcze, sam okres wymiany, jak i wszystko, co robiliśmy po jej zakończeniu. Miała

ona charakter objazdowy – odwiedziliśmy z nią szkoły z Elbląga i okolic. Wielu oglądających ją uczniów zapałało

chęcią udziału w takim projekcie jak nasz. Z pewnością będzie to miało pozytywny wpływ na ich przyszłość.

opinie uczestników

„Podczas wymiany nauczyłem się, że nie można patrzeć na ludzi z innych

krajów, posługując się stereotypami. Mówienie po angielsku nie jest takie

proste, jak się wydaje na lekcji w szkole, ale kiedy człowiek się przełamie i

zacznie rozmawiać, jest o wiele łatwiej.

Wymiana wzbogaciła moją osobowość i pogląd na świat jako tygiel

narodów i ich kultur. Nigdy nie miałem tak wielkiej chęci do nauki

języków i podróżowania, jak po zakończeniu wymiany”. Kondzio

wymiana młodzieży

30

projekty

„Nieodzownym elementem naszej wymiany był język angielski,

co pozytywnie wpłynęło na nasze lepsze posługiwanie się nim.

Wielu z nas (między innymi ja) zawarło znajomości, które utrzymują

się do tej pory. Myślę, że kolejnymi ważnymi elementami

wymiany były: umiejętność pracy w grupie, przywództwo nią,

pomoc i odpowiedzialność za pracę swoją i cudzą. Było to

niesamowite doświadczenie móc przebywać przez siedem dni

z ludźmi z obcego kraju, rozmawiać z nimi, poznawać się,

a następnie żegnać i tęsknić za tym wszystkim, co udało nam się

wspólnie przeżyć w Sztutowie”. Monika

„Na samej wymianie nauczyłem się, żeby mieć dwa klucze do pokoju

na wypadek gdyby jakimś cudem jeden wyleciał przez okno. ;-) Zdałem

sobie sprawę, że z Rumunem też można spoko pogadać. Dziewczyny

z Rumunii były też miłe i nawet nauczyły mnie kilku słów po rumuńsku. No i przy

okazji podszkoliłem mój angielski (zwłaszcza słownictwo). Aaa i teraz już wiem, jak robić

rysunki na całą ścianę, używając sztywnej tektury od zeszytu jako linijki”. Baran

„Przede wszystkim na wymianie poszerzyłem moje umiejętności manualne – podczas tworzenia scenogra<i czy szycia

kostiumów. Teraz już sam zaszywam dziury w skarpetkach. ;-)

Wiadomo – poprawiłem swój angielski, ale dotarło też do mnie, że to nie gramatyka jest najważniejsza – nawet jeśli

mówię coś w złym czasie i tak druga osoba mnie zrozumie.

Aha, no i patrząc na niektórych, dowiedziałem się, że taka wymiana to okazja do spotkania swojej drugiej połówki :-)”.

Dzyndzel

wymiana młodzieży

31

projekty

Poradnia Ławka

organizacja: Stowarzyszenie FRAKTAL

czas trwania: 1 września 2007 – 30 kwietnia 2008

miejsce realizacji: Kielce

koordynator: Jakub Kubiec

opis działań

Poprzez projekt „Poradnia Ławka” chcieliśmy w jak najbardziej niekonwencjonalny

sposób dotrzeć z pomocą do młodzieży na ulicach. Zaczęliśmy od szkoleń. Mimo że wszyscy jesteśmy studentami

nauk związanych z pedagogiką, to jednak uczelnia nie dostarczyła nam wiedzy i możliwości praktycznych,

jakie dały nam te właśnie szkolenia. Dzięki nim dowiedzieliśmy się, na czym dokładnie polega praca streetworkera:

gdzie możemy czuć się bezpiecznie, a gdzie nie, jak rozpocząć kontakt z osobą, która potrzebuje naszej pomocy i

kiedy w ogóle możemy jej pomóc. Jak się okazało, to dobrowolność pomocy stała się naszym mottem i czynnikiem

skuteczności naszych działań. Po przeszkoleniu ruszyliśmy na ulice, gdzie spotykaliśmy przeróżnych ludzi, czasem

trzeba było kogoś zagadnąć, spytać o coś, czasami ktoś sam do nas podchodził. Rozmowy były o wszystkim: o szkole,

o miłości, o kłopotach. Zimą, kiedy padał śnieg lub deszcz, nierzadko wracaliśmy z dyżuru przemoczeni i zziębnięci.

Bywały tygodnie, kiedy traciliśmy wiarę w sens naszych działań, ale bywały też chwile wzruszające, gdy widzieliśmy, że

możemy naprawdę komuś pomóc. Aby jak najlepiej dotrzeć do młodzieży, wymyśliliśmy gadżety, które informowały

o miejscu, gdzie można znaleźć streetworkera. Były to piłki, freesbe, smycze, kubki i butony – drobne rzeczy, które

przypominały naszym podopiecznym, że jest ktoś, kto anonimowo i bez osądzania będzie starał się im pomóc. Pro-

jekt został zauważony przez media. Informacje o naszych działaniach pojawiły się w ogólnopolskich dziennikach i

telewizji. Rozmiar przedsięwzięcia przeszedł nasze oczekiwania, zaczęły kiełkować nowe pomysły i plany. Stowarzysze-

nie FRAKTAL realizowało w tym samym czasie dwa projekty: „Poradnia Ławka” oraz projekt

dotyczący pierwszej pomocy. Nazwa „Poradnia Ławka” stała się nieco przypadkowo osobną

marką, nie zawsze kojarzoną z FRAKTALEM. Podjęliśmy więc wspólnie decyzję o utworze-

niu nowej organizacji będącej przedłużeniem idei i pomysłów z projektu „Poradnia Ławka”.

I tak po roku od zakończenia projektu dopełniliśmy wszystkich formalności, które były

związane z rejestracją Stowarzyszenia Wspierania Aktywności i Pomocy Poradnia Ławka.

To był projekt, który wypływał wprost z naszych zainteresowań i pasji. Bardzo ważne było

inicjatywy młodzieżowe

32

projekty

jego połączenie z większą całością. Dzięki temu stał się iskrą, dobrym początkiem, którego

rezultaty widoczne są do dzisiaj i będą widoczne jeszcze bardzo długo.

przygotowania

Przed projektem nawiązaliśmy kontakty z organizacjami, które wcześniej zajmowały się

streetworkingiem. Organizacja MONAR, program STACJA, Agenda Bezdomności posiadały

doświadczenie, którym bardzo chętnie się dzieliły. Poznając pracę w środowisku odbiorcy i

niebezpieczeństwa, jakie się z tym wiążą, można się lepiej przygotować. Niebezpieczeństw związanych

ze streetworkingiem jest co niemiara, ale podpatrując najlepszych i nawiązując z nimi stałą współpracę, mogliśmy

uniknąć chociaż części problemów. Faza przygotowań trwała całe wakacje do połowy września.

udział młodzieży

Od początku projekt „Poradnia Ławka” był pomysłem młodych ludzi. Ideą było dotarcie do młodzieży spędzającej

większość czasu na ulicach Kielc. Grupa streetworkerów angażowała młodych ludzi do różnych działań.

wymiar lokalny/społeczność lokalna

Wszystko, co robiliśmy (z wyjątkiem niektórych szkoleń), robiliśmy w Kielcach. Przeprowadziliśmy kilkaset godzin war-

sztatów informacyjnych w szkołach i świetlicach. Jako ramy naszego projektu zostały zorganizowane dwa minifestyny.

Pokazywały one, na czym polega całe przedsięwzięcie. To, co zostanie w społeczności na dłużej, to Stowarzyszenie

Wspierania Aktywności i Pomocy Poradnia Ławka. To również grupa młodych ludzi, którzy uwierzyli, że można

realizować naprawdę udane projekty.

opinie uczestników

„To był mój pierwszy duży projekt. Od razu zostałem rzucony na głęboką wodę. W jednym projekcie były działania

całkowicie nowatorskie na terenie Kielc – szkolenia, zarządzanie całą grupą młodzieży... Czasami bywało tego za dużo,

ale najważniejsze, że się udało. Nasz projekt odniósł sukces, zmienił coś w naszym mieście, przynajmniej na chwilę”.

Jakub Kubiec, koordynator

„Praca na ulicy jest strasznie męcząca. Zwłaszcza zimą, kiedy pogoda nie jest najlepsza. Czasem trzeba wchodzić w

miejsca pełne szkieł, gruzu. Dlatego też bardzo przydały nam się szkolenia z pierwszej pomocy organizowane przez

instruktorów współpracujących ze Stowarzyszeniem FRAKTAL, czuliśmy się bezpieczniej i wiedzieliśmy, że gdyby coś

się stało, to będziemy wiedzieli, jak pomóc sobie lub innym”. Ania, streetworker

33

projekty

Bike Park „Wąwóz”

organizacja: Stowarzyszenie Kultury Fizycznej Warmiński Klub

Rowerowy FAN

czas trwania: 15 czerwca 2007 – 1 lipca 2008

miejsce realizacji: Las Miejski w Olsztynie

koordynator: Szymon Karwacki

opis działań

Głównym założeniem naszego projektu była budowa pierwszego w tej części Polski parku rowerowego do uprawiania

ekstremalnych odmian kolarstwa. Chcieliśmy stworzyć miejsce, które stanie się nieo<cjalnym centrum integrującym

olsztyńskie środowisko młodych rowerzystów, gdzie każdy, niezależnie od poziomu zaawansowania, będzie mógł

realizować swoją pasję, spotykać się z innymi ludźmi o podobnych zainteresowaniach. By to się udało, już od samego

początku projektu chcieliśmy zaangażować w jego realizację jak największą liczbę osób, począwszy od etapu planow-

ania, aż po same zakończenie. Trzon naszego zespołu tworzyła grupa inicjatywna składająca się z 10 osób, ale grupa ta

bardzo szybko się rozrosła. W sumie przez ponad rok trwania samego projektu wzięło w nim udział kilkadziesiąt osób,

nie tylko z Olsztyna, ale także z okolicznych miejscowości. Warunkiem przystąpienia do przedsięwzięcia były wyłącznie

chęci i zaangażowanie, a nie pochodzenie, zasobność portfela rodziców czy poziom doświadczenia i umiejętności.

Każdy uczestnik miał równe prawa i mógł przedstawiać swoje pomysły, które jego zdaniem warto było włączyć do

projektu. Wiele z nich zostało później zrealizowanych, dzięki czemu każdy, kto wspierał nas przy pracach w Bike Parku,

może czuć się jego pełnoprawnym współtwórcą.

Na projekt, poza samą budową Bike Parku, składały się też m.in. warsztaty z doświadczonymi trenerami i zawodnikami,

minizawody oraz pochód rowerowy („Masa krytyczna”). Dzięki temu cała inicjatywa nie była jednorodna i pomogła

naszym uczestnikom rozwinąć umiejętności na wielu polach, takich jak np. pomoc przy organizacji warsztatów czy

zawodów. Efektem projektu było utworzenie bazy dla młodzieży do uprawiania kolarstwa górskiego – zarówno w

znaczeniu materialnym (Bike Park „Wąwóz”), jak i niematerialnym (duża i bardzo efektywnie działająca grupa kolarzy

ekstremalnych).

inicjatywy młodzieżowe

34

projekty

przygotowania

Pomysł budowy Bike Parku zrodził się dość dawno. To, czego brakowało,

to oczywiście fundusze, z chęciami do pracy nigdy nie było problemów.

Dzięki wsparciu programu „Młodzież w działaniu” mogliśmy

w końcu wyciągnąć z szuYady zarys naszych starych planów

i spróbować wcielić je w życie. Od lat ściśle współpracujemy

z Dyrekcją Lasu Miejskiego w Olsztynie oraz Urzędem Mia-

sta w Olsztynie, więc załatwienie wszelkich formalnych spraw

związanych z budową Bike Parku na terenie należącym do miasta

nie sprawiło wielu problemów. Kolejnym etapem było znalezienie

grupy młodych ludzi, którzy pomogą w realizacji projektu. Szybko

okazało się, że stworzenie zespołu nie będzie żadnym problemem,

gdyż po pojawieniu się pierwszych publikacji na temat inicjatywy zaczęło

zgłaszać się sporo osób chętnych do wzięcia udziału w projekcie. Po skomple-

towaniu „załogi” już razem ustaliliśmy ostateczny kształt tego, co chcemy zrealizować i… nie zostało już nic innego,

jak tylko ruszyć do pracy nad projektem o nazwie „Bike Park »Wąwóz«”.

udział młodzieży

Co prawda najstarsi z naszego zespołu niedługo będą mogli zdmuchnąć 30 świeczek na swoim urodzinowym torcie,

ale większość grupy stanowili kilkunasto- i dwudziestoparolatkowie. Główną siłą napędową projektu była właśnie

młodzież. To ona była prawdziwą kopalnią pomysłów, to ona także z największą chęcią angażowała się w kolejne etapy

projektu. Niezależnie od pogody, pory dnia czy tygodnia zawsze można było liczyć na naszą „grupę młodzików”. Dla

wielu z nich projekt był jednym z głównych motywatorów do regularnego odwiedzania Bike Parku. Wiele twarzy,

które podczas budowy widzieliśmy po raz pierwszy, dziś można praktycznie codziennie spotkać na terenie Bike Parku.

Uczestnicy projektu przyprowadzili też swoich kolegów, których zarazili swoją nietypową pasją.

Nasze przedsięwzięcie skierowane było właśnie do ludzi młodych i bez dwóch zdań inicjatywa ta się sprawdziła.

Dziś trudno spotkać w Olsztynie młodego kolarza ekstremalnego, który chociaż raz nie był na terenie Bike Parku

„Wąwóz”.

35

projekty

wymiar lokalny/społeczność lokalna

Dzięki naszemu projektowi o miejscu, które znali dotychczas tylko prawdziwi fani kolarstwa ekstremalnego, miało

okazję usłyszeć wiele nowych osób. Organizowane przez nas warsztaty, zawody i inne inicjatywy odbiły się szerokim

echem nie tylko w olsztyńskich mediach. O naszym przedsięwzięciu można było usłyszeć także m.in. w TVP, TV4 i

„Przeglądzie Sportowym”. Przez cały czas bardzo mocno wspierała nas zwłaszcza lokalna prasa, która informowała o

kolejnych etapach projektu. Dzięki temu o Bike Parku usłyszało wielu olsztynian, dla których hasło „Wąwóz” nie jest już

anonimowe. Wiele ciepłych słów usłyszeliśmy też od miejskich rajców, z których kilku bardzo mocno zainteresowało

się naszą inicjatywą.

Staramy się, by mimo zakończenia projektu Bike Park dalej działał prężnie i nie pozwalał o sobie

zapomnieć. Regularnie organizujemy minizawody, warsztaty z najlepszymi zawodnikami czy

po prostu luźne spotkania. Dzięki temu sprawiamy, że to miejsce cały czas żyje, a takie

przecież było główne założenie naszego projektu.

Mamy nadzieję, że efekt naszego zaangażowania będzie można podziwiać bardzo długo,

ponieważ zbudowaliśmy solidny fundament i to nie tylko poprzez fakt stworzenia tras,

lecz przede wszystkim poprzez zintegrowanie grupy ludzi, która będzie stanowić wielki

potencjał na przyszłość.

opinie uczestników

Na pytanie, jak było w czasie projektu, w odpowiedziach większości z nas pojawiały się określenia: fan-

tastycznie, super, fajnie itp. I tak faktycznie było. Nauczyliśmy się i pokazaliśmy, że w naszym kraju można zrealizować

swoje marzenia. Udowodniliśmy wielu niedowiarkom, że da się zrobić coś wielkiego nawet wtedy, gdy za naszą

pracę nikt nam nie płaci. Pracowaliśmy dla samych siebie, a nie dla pieniędzy i jak się okazało – dla młodych ludzi

wystarczającym motywatorem do nieraz naprawdę ciężkiej pracy była satysfakcja z budowy czegoś, co służyć będzie

ludziom przez wiele następnych lat. Dzięki projektowi wiele osób uważa Bike Park za swoje miejsce i szanuje je – do

tego stopnia, że trudno na terenie „Wąwózu” znaleźć efekty wandalizmu czy walające się śmieci. Nasze środowisko

mocno się zintegrowało – dziś nadal bez trudu potra<my zmobilizować uczestników projektu do pomocy przy kon-

serwacji Bike Parku czy organizacji warsztatów i zawodów.

Dowiedzieliśmy się także, że sam zapał to nie wszystko. Przeprowadzenie całego projektu nie jest rzeczą prostą, ale

także nie niemożliwą do zrealizowania. Doświadczenie zdobyte w czasie całego przedsięwzięcia jest dla nas naprawdę

bezcenne.

inicjatywy młodzieżowe

36

projekty

Gwiazdy

organizacja: Nieformalna grupa GWIAZDY

organizacja wspierająca: kobiety.lodz.pl

czas trwania: 1 września – 31 grudnia 2008

miejsce realizacji: Łódź, Zaborów k. Tomaszowa Mazowieckiego

koordynator: Magdalena Dunaj

opis działań

Projekt polegał na przygotowaniu i zrealizowaniu dwóch sesji fotogra<cznych dla dwóch grup kobiet: uczennic

z Zespołu Szkół nr 14 w Łodzi (14 osób) oraz członkiń Koła Gospodyń Wiejskich w Zaborowie (17 osób). Dzięki

sesjom fotogra<cznym zwróciłyśmy uwagę kobiet w różnym wieku na proces kształtowania się kanonów kobiecego

piękna we współczesnym świecie. Uświadomiłyśmy im, że prawdziwe piękno można wydobyć z każdej z nich. Nasz

projekt uczył szacunku do kobiecości, która wymyka się stereotypowym wyobrażeniom piękna. Zanim jednak odbyły

się sesje, uczestniczyłyśmy w warsztatach fotogra<cznych i lekcjach wizażu. Profesjonalna sesja fotogra<czna wymaga

zgromadzenia dużej ilości sprzętu, garderoby i kosmetyków. Nasz projekt ob<tował w ogromną liczbę RZECZY: stelaże,

lampy, blendy, komputery, rzutnik, tła, tkaniny, kapelusze, chusty, kosmetyki, przybory do malowania, lustra… Między

jednym zdjęciem a drugim ciągle myślałyśmy o tym, czy mamy już wszystkie potrzebne rzeczy. Sesje trwały po sześć

godzin, podczas których bez chwili odpoczynku malowałyśmy się nawzajem i fotografowałyśmy. Chociaż <zycznie

byłyśmy bardzo zmęczone, to jednak było warto. Takiej energii, która wytworzyła się między kobietami, nie można

zapomnieć. Nie mówiąc już o wszystkich <zycznych przemianach, które się dokonywały pod wpływem stylizacji.

Jednak na samych sesjach projekt się nie kończył. Wykonane zdjęcia oglądałyśmy wspólnie z uczestniczkami podczas

warsztatu autoprezentacji. To było na początku bardzo stresujące przeżycie, ponieważ nasze modelki konfrontowały

swoje wyobrażenia z rzeczywistymi fotogra<ami. Dominowało uczucie zaskoczenia i niedosytu. Na początku

warsztatów nie wiedziałyśmy, jak reagować na te emocje. Ale potem okazało się, że tak naprawdę udało nam się

inicjatywy młodzieżowe

37

projekty

dokonać tego, co miałyśmy w planach. Uczestniczki przekonały się, że nic nie jest w stanie oddać tego, jak się czuły.

Co więcej, pamięć o pozytywnych emocjach i o tym, że były przez moment gwiazdami, jest o wiele ważniejsza niż

same fotogra<e. W efekcie zdjęcia nie tylko zostały zaakceptowane, ale nabrały nowego ważnego znaczenia jako

świadectwo tego, co się wydarzyło podczas sesji. I tak narodziły się nowe GWIAZDY, które z dumą prezentują swoje fo-

togra<e zamieszczone w kalendarzu powstałym w ramach projektu. Teraz już wiemy, że piękno to rodzaj komunikatu,

który podświadomie wysyłasz do innych. W tym komunikacie możesz powiedzieć, co tylko chcesz, bez względu

na kolor włosów, wagę czy wygląd cery.

przygotowania

Prace nad projektem zaczęłyśmy od próby stworzenia de<nicji piękna. Od samego początku było dla nas jasne,

że aby osiągnąć cel, czyli przełamać stereotypowe wyobrażenia na temat kobiecego piękna, same musimy pozbyć się

stereotypów i zrozumieć, co tak naprawdę chcemy przekazać. Bardzo pomocne w tym celu były warsztaty fotogra<i

i wizażu. Kiedy po raz pierwszy stoisz na środku tła fotogra<cznego i czujesz ciepło lamp, które oświetlają twoją

twarz, odczuwasz wstyd. Ale nie tylko. Pozowanie daje poczucie wyjątkowości. Chciałyśmy każdej z uczestniczek

projektu dać właśnie to poczucie wyjątkowości. A poza tym, kiedy własnoręcznie wykonywałyśmy makijaże, mając

do dyspozycji cały arsenał specy<ków kosmetycznych, kiedy robiłyśmy zdjęcia i kiedy wprowadzałyśmy drobne

poprawki w Photoshopie, zrozumiałyśmy, jak daleko postaciom z okładek do rzeczywistości. I to uwolniło nasze

myślenie o tym, co jest, a co nie jest piękne.

Potem pozostało już tylko przygotować nasze przyszłe modelki. Podczas warsztatów przekonałyśmy

się, że obiektyw aparatu od razu pokaże zmęczenie, niechęć, zdenerwowanie czy strach. Dlatego zanim

zorganizowałyśmy sesje fotogra<czne, spotkałyśmy się z naszymi modelkami po

to, żeby się lepiej poznać, porozmawiać, zapytać o oczekiwania i oswoić lęki.

Pierwsze lody zostały przełamane – wystarczyło już tylko rzucić się w wir

fotogra<czno-stylizacyjnego szaleństwa. I tak też się stało.

udział młodzieży

Można powiedzieć, że to był całkowicie nasz projekt. Na etapie przygoto-

wania wniosku było nas pięć: Magdalena Dunaj, Agnieszka Dunaj, Beata Dunaj,

Monika Szydziak i Agnieszka Woźniak. Potem dołączyły do nas: Ewelina Ryłek,

Joasia Szymczyk, Paulina i Karolina Albińskie, Marta Folwarczyk.

inicjatywy młodzieżowe

38

projekty

Wszystko należało do nas: zakupy i logistyka, wizaż, stylizacja, fotografowanie, projekt gra<czny logo, gra<czne

opracowanie zdjęć, przygotowanie ramek do zdjęć i organizacja wernisaży oraz ewaluacja projektu. Pozyskiwałyśmy

sponsorów, zatrudniałyśmy fotogra<czkę i wizażystkę, sprzątałyśmy, rozbawiałyśmy modelki. To wszystko się udało,

ponieważ każda z nas była inna i każda miały inny talent.

wymiar lokalny/społeczność lokalna

Uczestniczki projektu (zwłaszcza młodsze) przekonały się na własnej skórze, że praca modelki jest trudna, żmudna

i bardzo męcząca. Co więcej – zmęczenie, które im towarzyszyło, przekładało się na to, jak wyglądały na zdjęciach

(czasem odbierały siebie jako spięte, nienaturalne itp.). To doświadczenie uświadomiło nam, że zdjęcie, które widzimy

na okładce kobiecego magazynu, powstaje kilka dni i jest efektem pracy całej masy zawodowców, a tym samym przed-

stawiany wizerunek nie jest naturalny ani prawdziwy tylko wykreowany.

Uczestniczka Laura Nowaczewska stwierdziła: „Sądziłam, że pozowanie do zdjęć jest proste. Po stanięciu przed obiek-

tywem nie wiedziałam, co ze sobą zrobić. Żałuję, że nie byłam bardziej otwarta, przydałaby się jeszcze jedna sesja”.

Zmiany uzyskane dzięki makijażowi i stylizacji pomagały, ale prawdziwa przemiana dokonywała się we wnętrzu u-

czestniczek, ponieważ obiektyw odkrywał te cechy, których one na co dzień nie pokazywały. Inna z uczestniczek, Asia

Radke z ZSP nr 14 tak to opisała: „Kiedy patrzę na zdjęcia, widzę to, co czułam na planie… luz, radość. Widzę też

subtelność, której żadna z nas na co dzień nie dostrzega! Strój, makijaż i obiektyw pomogły nam odkryć drugie, inne

ja!”.

Stworzenie odpowiedniej atmosfery podczas sesji udało się dzięki wspólnocie kobiet, sprzyjającej

budowaniu szacunku do kobiecości i kobiecego piękna. Oto wypowiedzi kilku

uczestniczek (zebrane podczas warsztatu autoprezentacji):

Katarzyna Sobczyńska: „W czasie sesji bawiłam się świetnie, czułam się piękna i

bardzo kobieca. Atmosfera, jaka tam panowała, jest nie do opisania”.

Ewa Stroińska: „Na początku byłam negatywnie nastawiona do tego projektu,

lecz w trakcie zdjęć zmieniłam zdanie. Okazało się to dosyć przyjemne”.

Monika Nadziarek: „Wspaniała atmosfera na planie pozwoliła się rozluźnić.

Same zdjęcia pokazały spokój, nie do końca tę energię, która panowała wokół”.

Nastąpiła zmiana świadomości i pragnień wśród pań z Koła Gospodyń Wiejs-

inicjatywy młodzieżowe

39

projekty

kich w Zaborowie. Na początku projektu postrzegały siebie wyłącznie jako

gospodynie, a ich pomysłem na spotkania w ramach koła było gotowanie.

Pod wpływem fotogra<cznego przedsięwzięcia dokonała się w nich

przemiana. Na wernisażu z własnej inicjatywy uczestniczki projektu

rozdały kobietom z całej gminy (przedstawicielkom kół gospodyń

wiejskich) życzenia takiej treści:

„Z okazji zbliżającego się Bożego Narodzenia i Nowego Roku życzymy

dużo zdrowia, spokoju i rodzinnego ciepła. Niech umiejętność dostrze-

gania drobnych radości dnia codziennego da nam siłę na przezwyciężenie

kłopotów, niech wzajemna życzliwość rozrasta się jak najpiękniejszy

kwiat. Życzymy wszystkim Paniom, aby w trakcie przedświątecznej

i świątecznej gonitwy nie zapomniały o sobie – bądźcie ozdobą swego domu,

pamiętając przy tym, że:

1. Nie jestem na zawołanie dla wszystkich przez cały rok.

2. Mam swoje potrzeby i nie muszą być one dokładnie takie same, jak potrzeby moich przyjaciół, rodziny,

koleżanek, kolegów.

3. Nie muszę pozytywnie odpowiadać na każdą prośbę skierowaną do mnie.

4. Czas, który spędzam odpoczywając, to czas dobrze wykorzystany.

5. Wiem, że nie istnieje idealna dziewczyna, żona, matka czy córka.

6. Czas spędzony na wyrzutach sumienia mógłby być spędzony na znacznie przyjemniejszych sprawach.

7. Nie muszę robić niczego dla kogoś, kto doskonale potra< to zrobić sam.

8. Należy mi się taka sama troska i uwaga, jakimi ja otaczam innych”.

opinie uczestników

Podczas ewaluacji końcowej naszego projektu powstała długa lista naszych nowych umiejętności i doświadczeń. Oto

ona:

inicjatywy młodzieżowe

40

projekty

w obszarze wizażu);

o wzięciu udziału w konkursie na logo kampanii na rzecz osób chorych

na schizofrenię i zdobyła pierwszą nagrodę;

(m.in. podjęła decyzję o koordynowaniu projektu EVS-u);

o tym, jak bardzo dużo cech liderskich posiada;

krytycznych uwag od zespołu;

musiałyśmy sobie planować działania co najmniej z tygodniowym wyprzedzeniem);

bardzo swoim wyglądem i łatwiej przychodziły im żarty. Jednocześnie okazało się, że praca z każdą z tych grup była

inna, ponieważ wymagała np. innego języka, którym się zwracałyśmy do uczestniczek;

wytrzymać);

(takich jak sprzęt fotogra<czny, ubrania, kosmetyki…);

pracować.

inicjatywy młodzieżowe

41

projekty

Młodzież dla wolności

organizacja realizująca: Grupa „Together”

organizacja wspierająca: Inicjatywa Wolna Białoruś

czas trwania: 1 maja – 15 października 2008

miejsce realizacji: Gmina Oświęcim

koordynator: Michał Sznajder

o grupie „Together”

Grupa „Together” jest nieformalną grupą młodych ludzi

działającą na terenie Oświęcimia i okolic. Żyją na co dzień

w tym środowisku, dlatego wiedzą najlepiej, jakich działań braku-

je najbardziej na ich podwórku. Współpracują ze stowarzyszeniem

Inicjatywa Wolna Białoruś. Grupę tworzą studenci różnych kierunków

studiów oraz uczennica liceum:

– Kazimierz Bik, student socjologii oraz zarządzania organizacjami publicznymi. Działa w kole naukowym

socjologów Uniwersytetu Śląskiego oraz w kole naukowym politologów w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej

w Oświęcimiu. Pisał pracę licencjacką na temat członków subkultur oraz ich adaptacji w dorosłym życiu. Jest także

członkiem Klubu Fantastyki, który działa przy Oświęcimskim Centrum Kultury;

– Robert Gworek, student politologii interesujący się zagadnieniami polityki międzynarodowej;

– Łukasz Korczyk, student zarządzania i socjologii. Jest również członkiem grupy rockowej – gra na perkusji. Pracuje

już od kilku lat w branży reklamowo-promocyjnej;

– Martyna Krzemień, uczennica liceum, współpracuje z Internetową Telewizją Oświęcim. Udziela się też w konkursach

literackich oraz w warsztatach dziennikarskich;

– Michał Sznajder, student fotogra<i, tworzący na terenie Oświęcimia. W ostatnim czasie jego prace wystawiane były

w Oświęcimskim Centrum Kultury. Laureat kilku konkursów krajowych i międzynarodowych z dziedziny fotogra<i

i wideo. Jest wolontariuszem Międzynarodowego Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście. Dwukrotny uczestnik

wymiany studenckiej Work and Travel USA.

inicjatywy młodzieżowe

42

projekty

Już od dłuższego czasu grupa „Together” zastanawiała się, w jaki sposób wzbogacić ofertę kulturalną w środowisku

lokalnym, a zarazem w interesującej i przystępnej formie wyjaśnić społeczności nurtujące ją kwestie.

opis działań

Naszym celem była organizacja szeregu akcji o charakterze oświatowo-kulturalnym na terenie Oświęcimia

i okolic. Przedsięwzięcie to miało przede wszystkim wesprzeć inicjatywy demokratyczne na Białorusi oraz uświadomić

społeczeństwu polskiemu sytuację panującą w tym kraju, a poprzez to także zachęcić inne osoby do działań

i aktywnego uczestnictwa w działaniach społeczności lokalnej. Poprzez projekt chcieliśmy:

– przypomnieć mieszkańcom miasta o szczególnym położeniu Oświęcimia i wynikającym z tego obowiązku walki

o prawa człowieka;

– zwiększyć ofertę kulturalną miasta skierowaną przede wszystkim do młodzieży;

– poszerzyć ofertę edukacji pozaformalnej;

– ukazać korzyści płynące z działania w grupie;

– udowodnić młodym ludziom, że nie są skazani na marazm i bezczynność.

Nasze cele realizowaliśmy w Międzynarodowym Domu Spotkań Młodzieży poprzez cykl „Spotkania z Białorusią”.

Miały one swoją uzasadnioną kolejność, tak by jak najlepiej przeprowadzić uczestników poprzez tę tematykę

i przygotować ich do kulminacyjnego punktu, jakim był „Koncert dla Wolności”. Spotkania odbywały się regularnie,

co dwa tygodnie, od 14 maja do 6 czerwca. Każde ze spotkań było promowane poprzez ulotki oraz plakaty, które także

miały swoją całościową koncepcję gra<czną.

Pierwsze spotkanie odbyło się z udziałem Mirosława Dembińskiego, reżysera

<lmu „Muzyczna Partyzantka”. Pokaz <lmu był świetnym wprowadze-

niem i przedstawieniem zebranym osobom, jak wygląda sytuacja

na Białorusi. Po projekcji odbyła się żywa i ciekawa dyskusja. Drugie

spotkanie miało na celu przybliżenie kultury i sztuki białoruskiej,

dlatego zdecydowaliśmy się na organizację wernisażu wystawy

Zoji Łucewicz, białoruskiej malarki. Zaprezentowaliśmy ciekawą

sztukę malarstwa na szybach samochodowych, a kulturę i sztukę

białoruską przybliżyli nam: dyrektor artystyczna Galerii Zoya,

inicjatywy młodzieżowe

43

projekty

Anna Karwat oraz Piotr Dudanowicz. Chcieliśmy, by trzecie spotkanie było bezpośrednim

kontaktem młodzieży polskiej i białoruskiej, dlatego do Międzynarodowego Domu Spotkań

Młodzieży zaprosiliśmy Białorusinów studiujących w Polsce. Było to bardzo ciekawe spot-

kanie, przyniosło oczekiwane rezultaty – wymianę poglądów młodych ludzi z obu krajów.

Punktem kulminacyjnym naszego projektu był zrealizowany tuż po wyborach na Białorusi

„Koncert dla Wolności”, podczas którego zaprezentował się białoruski zespół muzyczny

Miód wspomagany przez polskich artystów, takich jak zespół Siddartha. Zespół Miód był jednym

z bohaterów <lmu „Muzyczna Partyzantka” – bardzo się cieszyliśmy, że u nas zagrał, ponieważ przed samym kon-

certem odbywał się w szkołach pokaz tego <lmu i cieszył się on sporym zainteresowaniem. Zagrała również grupa

WU.HAE z Krakowa, mocno zaangażowana w sprawy społeczne. Poparcie dla naszego koncertu wyraził zespół Pro-

letariat, który przez wiele lat walczył muzycznie o przemiany demokratyczne w Polsce. Koncert ten był promowany

przez media lokalne i ogólnopolskie, a także portale internetowe oraz plakaty, które rozwieszaliśmy na terenie regionu

oraz w komunikacji miejskiej i autobusach PKS. Na koncercie oraz w trakcie prezentacji <lmu w szkołach rozdaliśmy

ponad pół tysiąca opasek poparcia dla przemian na Białorusi. Na zakończenie odbyło się spotkanie podsumowujące

naszą akcję, podczas którego podzieliliśmy się wrażeniami oraz omówiliśmy cały projekt.

przygotowania

Nasz projekt powstał bardzo spontanicznie i był odpowiedzią na treści zawarte w <lmie Mirosława Dembińskiego

pod tytułem „Muzyczna Partyzantka”, który opowiada o życiu naszych białoruskich rówieśników. Zobaczyliśmy,

że młodzi Białorusini muszą borykać się z problemami, o których nie mamy pojęcia. Dlatego w odpowiedzi

na apel naszych kolegów, przy współpracy ze stowarzyszeniem Inicjatywa Wolna Białoruś, założyliśmy grupę „Together”.

Poruszyło nas łamanie praw obywatelskich przez białoruskie władze, dlatego postanowiliśmy wesprzeć tamtejszy ruch

wolnościowy. Inicjatorem naszych działań był Michał Sznajder, który poznał Jacka Kastelanca, prezesa i założyciela

stowarzyszenia Inicjatywa Wolna Białoruś, a ten z kolei zainspirował nas do dalszych działań. Spotkaliśmy się w piątkę,

by obejrzeć <lm i podyskutować o nim, i tak przerodziliśmy się w grupę „Together”, którą tworzą: Martyna Krzemień

– odpowiedzialna za tworzenie notek prasowych i kontakty z mediami; Michał Sznajder – odpowiedzialny za projekt

i administrowanie strony internetowej, kontakt z Inicjatywą Wolna Białoruś oraz z zespołami z Białorusi;

Kazimierz Bik – odpowiedzialny za kontakt z międzynarodowym Domem Spotkań Młodzieży, uczelniami

oraz władzami lokalnymi, Robert Gworek – odpowiedzialny za transport i logistykę, promocję

inicjatywy młodzieżowe

44

projekty

oraz kontakt ze szkołami i Galerią Zoya; Łukasz Korczyk – odpowiedzial-

ny za reklamę i promocję, kontakt z polskimi zespołami oraz władzami

lokalnymi. Wiedzieliśmy, że każdy z nas posiada ciekawe pomysły

i predyspozycje do różnych działań. Znaleźliśmy w Internecie

program „Młodzież w działaniu” i postanowiliśmy spróbować

uzyskać fundusze na realizację naszych zamierzeń. Wtedy

jeszcze nie za bardzo wiedzieliśmy, jak nam to wszystko wyjdzie,

ale byliśmy zdeterminowani, żeby spróbować i... udało się!

Dużym ułatwieniem było przychylne przyjęcie naszego pomysłu

przez Międzynarodowy Dom Spotkań Młodzieży, który

bezpłatnie udostępnił nam pomieszczenia oraz potrzebny sprzęt,

co stało się także naszym wkładem własnym do projektu.

Pozyskaliśmy także patronat od władz lokalnych, prezydenta miasta,

starosty powiatu oraz wójta gminy. Te kontakty oraz współpraca również

były dla nas cenne i pomagały niejednokrotnie załatwić wiele spraw.

W miarę realizacji projektu pojawiały się różne przeszkody, których nie przewidzieliśmy

na początku, ale zawsze udawało się nam wybrnąć z tych kłopotów, co dodawało nam pewności siebie. Dużą zmianą

był termin koncertu. Przesunęliśmy go trochę, co pozwoliło nam na jego dobre przygotowanie oraz pozyskanie do-

datkowych funduszy. Brak środków <nansowych to zawsze jest największy minus wszelkich działań. O wiele mniej

problemów mieliśmy z zapraszaniem gości na spotkania czy zespołów do udziału w koncercie – ku naszej radości były

one przyjmowane bardzo życzliwie.

udział młodzieży

Brak interesującej oferty poszerzającej zdolności oraz dającej możliwość zaangażowania się jest kluczo-

wym problemem dla młodych ludzi. Tworzenie warunków do zdobywania nowej wiedzy i umiejętności jest

szansą na zmianę sytuacji życiowej młodzieży oraz pozwala spojrzeć na świat w inny sposób niż do tej pory.

Szczególnie ważne jest to w sytuacji, gdy oferta edukacji i działań pozaformalnych jest stosunkowo uboga

w regionie. Nasz projekt biegł dwutorowo: część pierwsza (spotkania ze studentami z Białorusi, wernisaż,

inicjatywy młodzieżowe

45

projekty

a także kontakt z opozycjonistami białoruskimi) skierowana była przede wszystkim do młodzieży

zainteresowanej pogłębieniem tego tematu. Część druga tra<ła do szerszego grona odbiorców,

którzy nie mieli wcześniej okazji zetknąć się z tym problemem.

wymiar lokalny/społeczność lokalna

Chcieliśmy dotrzeć z naszą inicjatywą do jak najszerszego grona osób poprzez szereg spotkań,

pokaz <lmu oraz koncert. Przekazywaliśmy informacje o tym, co dzieje się na Białorusi,

tak by osoby, które zetknęły się z naszym projektem, poznały kulturę, historię sztukę

i dzisiejsze realia, w jakich przyszło żyć Białorusinom.

Bezpośrednio z cyklu spotkań skorzystało około pół tysiąca osób, pokazy <lmu w szkołach zgromadziły około półtora

tysiąca osób, a sam koncert ponad pół tysiąca, w sumie około trzech tysięcy osób bezpośrednio skorzystało z naszej

oferty kulturalno-edukacyjnej. O wiele więcej osób dowiedziało się o naszych działaniach poprzez artykuły w prasie,

informacje w mediach i udzielane wywiady (m.in. dla Polskiego Radia dla Zagranicy – tra<ły one do słuchaczy

z krajów postsowieckich, na Litwę, Łotwę, Białoruś i Ukrainę, a także do Niemiec, USA i Kanady).

Bardzo dużo dało to młodzieży z Białorusi, która uczestniczyła w projekcie. Nasi rówieśnicy z zagranicy cieszyli się

ze wsparcia, jakiego im udzieliliśmy, oraz z tego, że nie był nam obojętny ich los, że jako sąsiedzi nie pozostawiliśmy

ich samych.

Uważamy, że projekt wywarł duży wpływ na myślenie młodego pokolenia. Pokazaliśmy, że tuż obok za wschodnią

granicą ludzie pozbawieni są praw do demokratycznego stanowienie o sobie samych. Jeszcze nie tak dawno identyczna

sytuacja miała miejsce w naszym kraju. Dla młodych ludzi była to znakomita lekcja historii, a dla starszego pokolenia

– przypomnienie tego, jak było. Polacy i Białorusini mają wspólną historię i wiele nas łączy, sądzimy, że udało się nam

to zaakcentować i dzięki temu uczestnicy projektu mogli lepiej zrozumieć obecną sytuację na

Białorusi, wyrazić swoje poparcie dla przemian demokratycznych oraz walki z łamaniem

praw człowieka w tym kraju.

inicjatywy młodzieżowe

46

projekty

opinie uczestników

Projekt odbył się na terenie gminy Oświęcim, trwał prawie sześć miesięcy. Przedsięwzięcie stworzyła

pięcioosobowa grupa. Nie sposób podać konkretnej liczby osób, do której projekt tra<ł, niemniej szacujemy,

że było to około trzech tysięcy osób, które bezpośrednio uczestniczyły w spotkaniach, prezentacjach <lmu

oraz w koncercie. Pozostaje niezliczona liczba tych, którzy dowiadywali się o naszym projekcie za pomocą mediów

zarówno lokalnych, jak i krajowych. Tematyka przedsięwzięcia obejmowała aspekty związane z łamaniem praw

człowieka na Białorusi oraz kulturę, sztukę i historię Białorusi. Projekt wspierał demokratyczne przemiany

w tym kraju oraz wskazywał na polskie podobne doświadczenia. Ponadto inicjatywa wskazywała na powinności

integracji Europy i niepozostawania biernym w stosunku do reżimów politycznych za wschodnią granicą naszego

kraju.

Od początku, według już wyżej wskazanych kompetencji każdego z członków grupy, dokonywaliśmy podziału

naszych zadań. Sam projekt opracowywaliśmy wspólnie, ale podzieliliśmy między siebie poszczególne sekcje wniosku

i utworzyliśmy podgrupy, np. jedna z grup zajmowała się opracowaniem budżetu, inna opracowywała cele

i metody. Na końcu dokonaliśmy syntezy działań i sprawdzenia całości. Dla wszystkich zadań wyznaczaliśmy sobie

także odpowiedni czas realizacji, a poszczególne spotkania prowadziły różne osoby. Notowaliśmy, co zostało zrobione

i tworzyliśmy listę zadań przyporządkowanych do każdego z członków grupy. Informacje o poszczególnych

zadaniach rozsyłaliśmy e-mailami, tak by każdy wiedział, za co jest odpowiedzialny. Jeśli ktoś potrzebował

pomocy, to zwracał się o nią bądź jeśli ktoś się szybciej uporał ze swoim zadaniem,

to pomagał innej osobie. Co jakiś czas wery<kowaliśmy nasze działania,

tak by wiedzieć, co jeszcze mamy do zrobienia. Z perspektywy czasu

na pewno o wiele wcześniej zaczęlibyśmy przygotowania do całego

przedsięwzięcia projektu, chodzi tu w szczególności o pozyskanie

funduszy – najlepiej jest to robić przed końcem danego roku,

tak by zrealizować projekt w roku następnym. Pewnie

też wcześniej zwrócilibyśmy się do różnych instytucji lokalnych

i osób, które doradziłyby nam, jak poszczególne elementy jeszcze

lepiej zorganizować. Kluczową jednak rolą są pozyskane środki,

od nich zależy to, co się w głównej mierze uda później realizować.

inicjatywy młodzieżowe

47

projekty

Próbowaliśmy pozyskać fundusze także z innych źródeł, ale jak już pisaliśmy powyżej, trochę za późno zaczęliśmy

się o nie starać. Nie mieliśmy wcześniej wiedzy na ten temat, liczyliśmy na dotację z programu RITA, jednak nie

otrzymaliśmy jej, co nieco pokrzyżowało nasze plany, ponadto przeceniliśmy aktywność sponsorów w naszym re-

gionie. Niemniej jednak zmniejszyliśmy pewne wydatki, zwery<kowaliśmy szybko budżet i udało nam się pomyślnie

dokończyć projekt.

Dzięki wspólnym działaniom z zaplanowanych celów udało nam się:

– przybliżyć społeczności lokalnej sytuację panującą obecnie na Białorusi, a także jej kulturę, sztukę, historię oraz

działania na rzecz demokratyzacji życia w tym kraju;

– przypomnieć mieszkańcom miasta i okolic o jego szczególnym położeniu i wynikających z tego obowiązkach

dotyczących walki z łamaniem praw człowieka;

– poszerzyć ofertę kulturalną miasta skierowaną przede wszystkim do młodzieży;

– ukazać korzyści płynące z działania w grupie;

– zaprezentować możliwości oferowane przez program „Młodzież w działaniu”;

– pokazać młodym ludziom, że mogą sami kreować rzeczywistość, w której żyją, że od ich aktywności dużo zależy;

– zaktywizować społeczność lokalną;

– poszerzyć ofertę edukacji pozaformalnej.

Dzięki projektowi staliśmy się bardziej kreatywni,

nauczyliśmy się występować publicznie, współpracować

z mediami i przekazywać im informacje o naszym

przedsięwzięciu. Nauczyliśmy się również

zarządzać funduszami oraz współpracować

z wieloma organizacjami.

inicjatywy młodzieżowe

48

projekty

Miejscy Odkrywcy

organizacja: Łódzkie Stowarzyszenie Inicjatyw

Miejskich „Topogra)e”

czas trwania: 1 lutego – 20 grudnia 2008

miejsce realizacji: Łódź

koordynator: Michał Grelewski

opis działań

Nasza inicjatywa powstała jako odpowiedź na problem,

który według nas jest jednym z poważniejszych problemów

w naszym mieście – Łodzi. Problem streszcza się w prostym

zdaniu – duża część łodzian nie lubi i nie zna swojego miasta.

Łódź jest wyjątkowa, jest zjawiskiem, miejscem unikatowym.

Przez długie lata była nic nieznaczącym miastem rolniczym,

aby w XIX wieku otrzymać wielką szansę i wykorzystać ją najlepiej,

jak można było, tworząc wielkie miasto o regularnym układzie ze wspaniałymi,

zachowanymi do dziś kompleksami fabrycznymi, niezliczonymi kamienicami i dziedzictwem

czterech kultur, które wspólnie tworzyły wielkość XIX-wiecznej Łodzi. Łodzianie często

nie zdają sobie sprawy z tego fenomenu, postrzegając miasto przez pryzmat zaniedbanych

budynków i braku średniowiecznych zabytków. Naszą misją stała się zmiana świadomości łodzian,

za którą powinna iść zmiana świadomości mieszkańców innych części kraju. Tę misję postanowiliśmy realizować

przez projekt „Miejscy Odkrywcy”.

W przygotowaniu przedsięwzięcia pomogło nam szereg instytucji – uzyskanie ich przychylności kosztowało nas sporo

czasu i pracy, ale rezultaty są imponujące. W realizacji projektu „Miejscy Odkrywcy” pomagali: Urząd Miasta Łodzi,

Prezydent Miasta Łodzi, Uniwersytet Łodzki, Muzeum Historii Miasta Łodzi, Muzeum Kinematogra<i, Muzeum

Kinematogra<ii, Muzeum Ksiązki Artstycznej, Muzeum Sztuki, Centralne Muzeum Włókiennictwa, Klub Łódź

Kaliska, Kino Cytryna, Klub Fabryka, Studio Semafor, TVP Łódź, Radio Łódź, ZHR, Stowarzyszenie NUD-NO,

Gmina Żydowska, Młodzi Socjaliści oraz szereg osób prywatnych.

inicjatywy młodzieżowe

49

projekty

Naszym pomysłem na aktywizację młodzieży i zachęcenie lokalnej społeczności do nowego spojrzenia na Łódź był

konkurs na osobistą opowieść o wybranym miejscu w mieście. Pierwszą rzeczą, którą zrobiliśmy, aby zachęcić młodych

łodzian do udziału w konkursie, były akcje promocyjne w liceach. Podczas takich akcji prezentowaliśmy w piętnastu

szkołach specjalnie na tę okazję wyprodukowany łódzki klip i rozmawialiśmy z licealistami. Kolejnym etapem były

warsztaty, podczas których uczestnicy uczyli się różnych metod podejścia do tak rozległego tematu, jakim jest Łódź.

Były więc warsztaty dziennikarskie, socjologiczne, kartogra<czne i badacza miasta. W międzyczasie udało nam się

również zorganizować dwie edycje „zŁODZIejskich projekcji” w Kinie Cytryna, w czasie których prezentowaliśmy

<lmy o Łodzi i z Łodzią w tle.

Głównym wydarzeniem projektu „Miejscy Odkrywcy” był festiwal Miastograf, który miał

miejsce na przełomie maja i czerwca 2008 roku. W czasie festiwalu uczestnicy mogli usłyszeć

opowieści profesora Marka Kotera o powstawaniu Łodzi oraz subiektywne wrażenia

z ulicy Wschodniej profesora Marka Janiaka (wykład ten został nagrany i stał się później

niemal manifestem ideowym ruchu Szacunek dla Łodzi). Można było także zobaczyć

pierwszy łódzki <lm i kroniki <lmowe TVP Łódź. Podczas festiwalu odbyło się także

podsumowanie konkursu oraz łódzka premiera <lmu Balbiny Bruszewskiej pt. „Miasto

Płynie” (później wykorzystanego m.in. w teledysku rapera O.S.T.R.). W niedzielę 1 czerwca

odbyła się gra miejska „Łap Złodzieja”, w czasie której uczestnicy poznawali prawdę o Ślepym

Maksie – legendarnym łódzkim złodzieju, rodzimym Robin Hoodzie. Gry miejskie zaczęły się od tej pory cieszyć

w Łodzi powodzeniem, czego dowodem był liczny udział łodzian w drugiej organizowanej przez nas grze „Zmotaj

Fabrykę”, jaka odbyła się w październiku 2008 roku.

przygotowania

Prawdziwe przygotowania do projektu rozpoczęliśmy tak naprawdę z chwilą pisania wniosku o do<nansowanie

z programu „Młodzież w działaniu”. Przy tworzeniu wniosku uporządkowaliśmy wszystkie pomysły, a kiedy

dowiedzieliśmy się o pozytywnej decyzji i przyznaniu nam grantu, wiedzieliśmy już, co robić i od razu według planu

zabraliśmy się do pracy. Od początku przyjęliśmy system cotygodniowych spotkań w Kinie Cytryna – im było bliżej

kluczowych wydarzeń projektu, tym dłuższe stawały się nasze spotkania. Podzieliliśmy się także odpowiedzialnością

za poszczególne elementy przedsięwzięcia i to przynosiło efekty – każdy z nas „rządził” jednym obszarem,

inicjatywy młodzieżowe

50

projekty

jednocześnie udzielając się w innych. Przygotowań wymagały od nas wszystkie części projektu – najwięcej czasu

i pracy włożyliśmy w przeprowadzenie spotkań w liceach oraz opracowanie dwóch

gier miejskich. Także festiwal wymagał od nas wielu tygodni negocjacji

z osobami biorącymi w nim udział. Doświadczenie to dużo nas nauczyło

w kwestii organizacji podobnych imprez.

udział młodzieży

Cały projekt przygotowywany był dla młodzieży, ponieważ

to właśnie młodzież jest grupą, która będzie kształtować przyszłe

oblicze naszego miasta. Młodzi ludzie chętnie brali udział

w przygotowanych przez nas atrakcjach. Film „Miasto Płynie”

cieszył się tak dużym zainteresowaniem, że musieliśmy wyświetlać go

dwukrotnie – objętość sali okazała się za mała. Do gier miejskich zgłosiło

się kilkadziesiąt osób, które biegały po ulicach Łodzi, z pasją wykonując

kolejne zadania.

wymiar lokalny/społeczność lokalna

Głównym zadaniem naszych działań od początku było kształtowanie lokalnej tożsamości łodzian. Stąd też wszystko,

co działo się w ramach projektu, dotyczyło miasta i działo się z udziałem jego mieszkańców. Naszym celem było

pokazanie Łodzi jako unikalnego, jedynego takiego w Polsce miasta. Zabieraliśmy łodzian w wędrówkę szlakiem XIX-

wiecznych fabryk, niespotykanego układu ulic, wystawnych kamienic na ulicy Piotrkowskiej i tajemnic skrywanych

w łódzkich podwórkach-studniach.

opinie uczestników

Dzięki pracy przy projekcie bardzo dobrze poznaliśmy zasady organizacji oraz <nansowania przedsięwzięć

kulturalnych. Nauczyliśmy się, jak odpowiednio planować czas i delegować zadania. Dużym wyzwaniem była

konieczność pracy z większą liczbą osób podzielonych na zespoły. Organizując festiwal, zyskaliśmy umiejętności

dotyczące kontaktowania się z mediami i publicznego prezentowania projektu. Nabyliśmy również doświadczenie

związane z rozliczaniem projektu. Nauczyło nas to, aby w przyszłości dużo dokładniej i realniej planować wszystkie

koszty, ponieważ później każda zmiana rodzi wiele trudności.

inicjatywy młodzieżowe

51

projekty

Solidarność – Nowosolska Idea Wolności

organizacja realizująca: nieformalna grupa artystyczna VEO Artist

Group z Nowej Soli

organizacja wspierająca: Stowarzyszenie Inicjatyw Twórczych QUEST

czas trwania: 1 lipca – 15 grudnia 2008

miejsce realizacji: Nowa Sól

koordynator: Łukasz Rogalski

opis działań

Celem tej inicjatywy było stworzenie <lmu o losach nowosolan w latach 80., a następnie

wypromowanie go zarówno w środowisku lokalnym, jak i ogólnopolskim.

Dużym plusem w tym projekcie było przedstawienie w <lmie kilku wątków

dotyczących związku zawodowego „Solidarność”. Przełożyło się to na

spore zainteresowanie przedsięwzięciem ze strony mediów. Film

realizowany był przez 20-osobową grupę, która współpracowała

z prawie 50 osobami – związkowcami, władzami, prezesami

<rm oraz aktorami. W <lmie wystąpili amatorzy i aktorzy tea-

tralni. Kolejnym elementem przyciągającym uwagę był udział w

<lmie dwóch gwiazd sceny muzycznej – Amili Zazu, wokalistki

i kompozytorki, oraz Mieszka Sibilskiego, twórcy duetu Grupa

Operacyjna.

inicjatywy młodzieżowe

52

projekty

Film powstawał przez pięć miesięcy i jego premiera odbyła się 11 listopada

2008 roku w nowosolskim Kinie Odra. Został przyjęty jako nowatorskie

spojrzenie młodych ludzi na okres komunizmu. Większość historii

przedstawionych w produkcji oparta była na autentycznych wydarze-

niach, co potwierdzały postacie dokumentalne, które w kilku mo-

mentach <lmu opowiadały, jak wyglądało ich życie w latach 80.

Byli to działacze „Solidarności” oraz twórcy sztuki niezależnej

z tamtego okresu. Podsumowaniem przedsięwzięcia była

wielka gala. W świetle kilkudziesięciu reYektorów znajdujących

się na ogromnej scenie każdy z członków grupy otrzymał dyplom

za wkład w tworzenie projektu. Dodatkowo wystąpił zespół VEO,

czyli pomysłodawcy całej inicjatywy, oraz grupa taneczna „Skorpion”

i zespół bluesowy „Seven Blues”. Na gali obecnych było prawie 300 osób.

o grupie VEO Artist Group

VEO Artist Group zostało stworzone przez Łukasza Rogalskiego na bazie zespołu muzycznego VEO, który

postanowił zrobić coś dużego o większym zasięgu. Film był sposobem na pokazanie się zarówno ze strony aktor-

skiej, jak i muzycznej. Ścieżkę dźwiękową skomponowali i nagrali dwaj członkowie zespołu: Jacek Wodecki oraz

Łukasz Rogalski. Inspiracją dla ich kompozycji była muzyka Jeana-Michela Jarre’a, który w 2005 roku zagrał w Gdańsku

koncert upamiętniający 25. rocznicę podpisania porozumień sierpniowych. Była to też jedna z inspiracji, aby stworzyć

projekt o tematyce m.in. „Solidarności”.

Grupa w miarę upływu czasu i większego rozgłosu medialnego powiększyła się do prawie 20 osób chętnych

do pracy przy <lmie. Dla każdego było to nowe przeżycie i ciekawa przygoda, dzięki której można było sprawdzić się

jako m.in. operator kamery, dźwiękowiec, reżyser czy aktor. Ogłoszony został casting oraz zapraszano do współpracy

aktorów teatralnych. Młodzież z VEO Artist Group miała okazję poznać plan <lmowy od kuchni, a przede wszystkim

dobrze się bawić.

inicjatywy młodzieżowe

53

projekty

o reklamie i sponsorach projektu

Patronatami <lmu były media zarówno lokalne, jak i wojewódzkie oraz ogólnopolskie. Do najważniejszych patronów

zaliczyć można: portal Interia.pl, Telewizję Polską, Radio Zachód, portal Dailymotion.pl oraz „Gazetę Lubuską”. Dzięki

tym mediom udało się rozreklamować działania na cały kraj. Grupa pojawiała się

bardzo często w telewizji i radiu. Podniosło to bardzo motywację jej członków,

co poskutkowało jeszcze efektywniejszą pracą.

Sponsorami projektu były głównie lokalne <rmy, od których twórcy

projektu otrzymali prawie 3 tys. zł, darmowe wyżywienie na plan

oraz kosmetyki dla aktorów. Za wyżej wymienione środki udało się

kupić m.in. instrumenty potrzebne do nagrania ścieżki dźwiękowej

do <lmu.

podsumowanie

Projekt „Solidarność – Nowosolska Idea Wolności” ze względu

na swój szeroki zakres działań pokazał, że w Nowej Soli są pozytywnie

nastawieni do życia ludzie. Zmobilizował do pracy wiele osób, dając im szanse

rozwoju, przy jednoczesnej dobrej zabawie z rówieśnikami. Przedsięwzięcie

stworzyło młodym ludziom możliwość zaistnienia w mediach, co spowodowało, że byli oni chwaleni

przez rówieśników. Podniosło to poczucie własnej wartości każdego z członków grupy. Projekt „S” nie był ostatnią

taką inicjatywą tworzoną przez VEO. W planie są kolejne, jeszcze większe działania.

inicjatywy młodzieżowe

54

projekty

Francusko-Niemiecko-Polskie Forum Młodzieży

organizacja: Fundacja Centrum Edukacji Obywatelskiej

kraje partnerskie: Francja, Niemcy

czas realizacji: 1 lutego – 30 czerwca 2009

miejsce realizacji: Warszawa, Mazowsze

rodzaj projektu: Młodzież w demokracji

koordynator: Jędrzej Witkowski

opis działań

Na Forum spotkali się młodzi, aktywni ludzie reprezentujący trzy regiony partnerskie:

Brandenburgię, Ile-de-France i Mazowsze – 75 osób z 20 szkół i młodzieżowej rady

regionalnej. Było też 15 przedstawicieli władz regionalnych, organizacji wspierających

młodych ludzi oraz Ministerstwa Edukacji Narodowej. Głównymi tematami, które

poruszano na Forum, były innowacyjne sposoby uczestnictwa młodych ludzi

w życiu społecznym. Uczestnicy za cel postawili sobie wspólne wypracowanie

pomysłów na działania, które mogą być realizowane przez aktywną młodzież

z regionów partnerskich przy wsparciu władz regionalnych.

W czasie Forum uczestnicy pracowali w czterech grupach roboczych. Zostały

one tak podzielone, by oddać ideę czteropoziomowego obywatelstwa: lokalnego,

krajowego, europejskiego i globalnego. Uczestnicy mogli sami wybrać, jakimi

działaniami chcieliby się zajmować.

Projekt został wpisany w ramy obchodów Międzynarodowego Roku Kreatywności i Innowacji, dlatego wszystkie

pomysły na działania młodzieżowe uwzględniały wykorzystanie możliwości, które dają nowe media: portale

społecznościowe, fora internetowe, YouTube, Twitter, blogi, petycje on-line.

młodzież w demokracji

55

projekty

przygotowania

Forum stało się przedsięwzięciem łączącym partnerów z sek-

tora pozarządowego i administrację publiczną z trzech krajów.

Przygotowania trwały cały rok. Kolejne pomysły na działania

były na bieżąco konsultowane i dopasowywane do oczekiwań

uczestników. Szczególnie istotne było dwudniowe spotkanie

12 trenerów-animatorów pracujących z młodzieżą, podczas

którego ustalono dokładny program pracy. Trenerzy również

wcześniej spotkali się z uczestnikami, dzięki czemu mogli dostosować

program do ich oczekiwań. Opracowane zostały też materiały

edukacyjne wydane w trzech językach narodowych i po angielsku,

które przygotowano dla osób biorących udział w projekcie.

udział młodzieży

Młodzi ludzie na kilku etapach angażowali się w przygotowanie i prowadzenie Forum.

Współtworzyli jego program podczas szkoleń wprowadzających. W trakcie samego

Forum w czterech grupach roboczych wymyślali, w jaki sposób młodzież może

zaangażować się w działania obywatelskie. Wypracowane rozwiązania dotyczyły:

działań profrekwencyjnych przed ogólnopolskimi wyborami, organizacji

warsztatów w szkołach na temat systemów politycznych, partii

i funkcjonowania państwa oraz ruchomych wystaw dotyczących wolności słowa.

młodzież w demokracji

56

projekty

opinie uczestników

„Forum Młodzieży było dla mnie okazją do wymiany poglądów, dyskusji oraz

dobrej zabawy z rówieśnikami z Francji i Niemiec. Przebywając razem przez

(prawie) całą dobę (prawie) cały tydzień mogliśmy zbudować początki, mam

nadzieję, trwałych więzów koleżeństwa. Dzięki temu oraz dzięki szkoleniu,

jakie przeprowadzili z nami prowadzący Forum, mamy narzędzia do wspól-

nego działania w środowisku międzynarodowym. Bez tego projektu takie

działanie byłoby niemożliwe”. Rafał Belka

„Forum dało mi możliwość polepszenia umiejętności dotyczących planowania

i organizacji działań społecznych oraz pracy w zespole. I choć nie była to dla mnie

pierwsza okazja do przebywania i pracy w środowisku międzynarodowym (wcześniej uczestniczyłem w wymianach

z Niemcami), to nigdy wcześniej nie mogłem połączyć chęci aktywnej pracy na rzecz społeczności z międzynarodową

skalą projektu”. Kamil Grabowski

„Francusko-Niemiecko-Polskie Forum Młodzieży uczyło, jak aktywnie uczestniczyć w życiu społecznym. Uświadomiło,

że można nie tylko brać udział w różnego rodzaju projektach, lecz także je organizować”. Nika Johnston

Organizacja Francusko-Niemiecko-Polskiego Forum Młodzieży nie byłaby możliwa bez współpracy z naszymi

partnerami: Urzędem Marszałkowskim Województwa Mazowieckiego, Regionem Ile-de-France,

Landem Brandenburgii oraz La Maison de l’Europe des Yvelines i Sti|ung Genshagen.

Przydatne linki

www.coe.int/youth

projekty

edukacja międzykulturowa

opracowanie gra#czne: Aleksandra Miksiewicz Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji opracowanie tekstu, redakcja i korekta: Narodowa Agencja Programu „Młodzież w działaniu” Zespół Akcji 1. ul. Mokotowska 43, 00-551 Warszawa Tel.: 022 46-31-323; 022 46-31-000 Faks: 022 46-31-025; 022 46-31-026Nakład: 2000 młodziez@mlodziez.org.plISBN: 978-83-60058-68-8 www.mlodziez.org.pl www.frse.org.pl W publikacji zostały wykorzystane teksty i zdjęcia przygotowane przez Bene#cjentów. Publikacja została zrealizowana przy wsparciu #nansowym Komisji Europejskiej. Publikacja odzwierciedla jedynie stanowisko jej autorów i Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialności za umieszczoną w niej zawartość merytoryczną.

ryzyko w projektach

gry i zabawy