Mirosław Gronicki Janusz Jankowiak Wpływ OFE na sektor finansów publicznych;

Mirosław GronickiJanusz Jankowiak

Wpływ OFE na sektor finansów publicznych;koszty bezpośrednie i koszty całkowite

Gdynia - Warszawa9 lipca 2013 r.

TEZA PIERWSZATEZA PIERWSZASektor Finansów Publicznych w kryzysieSektor Finansów Publicznych w kryzysie

2

I. Przewidywany ponowny wzrost deficytu SFP z 3,9 do 4,5-5,0% PKB w 2013 r.

II. Spodziewany wzrost potrzeb pożyczkowych w budżecie państwa o ponad 20 mld zł

III. Możliwy wzrost relacji długu publicznego do PKB (w ujęciu ESA-96) z 55,9% do 58,6-59,8% PKB


3

I. Prawdopodobne przekroczenie granicy konstytucyjnej (60% PKB) w 2014 roku, ale w ujęciu ESA-95

II. Wysiłki MF skoncentrowane na zmianie ustaw o sektorze finansów publicznych (SFP): możliwe nowe definicje długu państwowego, nowe reguły wydatkowe etc.


4

Prognoza makroekonomiczna do 2017 roku

PKB (średnie tempo wzrostu) 2,3-2,6%CPI 1,4-1,8%

(koniec okresu)Stopa bezrobocia (BAEL) 11,8-12,5%

Saldo na r-ku bieżącym (% PKB) od-1,0 do -0,7%

Deficyt SFP (%PKB) od -3,5 do -2,9%

Dług SFP (% PKB) 58,5 -60,7%

TEZA DRUGATEZA DRUGAŚwiadczenia społeczne w SFP istotnym czynnikiem Świadczenia społeczne w SFP istotnym czynnikiem

wzmacniającym kryzys w SFP wzmacniającym kryzys w SFP

5



6

Finansowanie instytucji ubezpieczeń społecznych przez budżet państwa w latach 1999-2013

Wyszczególnienie Miara 1999 2007 2011 2012 2013

Dotacja do FUS mld zł 10,7 23,9 37,5 39,5 37,1% PKB 1,61 2,03 2,45 2,48 2,28

Dotacja do KRUS mld zł 12,9 14,7 15,1 15,6 15,9% PKB 1,94 1,25 0,99 0,98 0,97

Transfery do OFE mld zł 2,3 17,7 15,8 8,4 11,3% PKB 0,34 1,51 1,03 0,53 0,69

Pożyczka budżrtowa i FRD mld zł 9,0 5,9 14,5% PKB 0,59 0,37 0,89

Finansowanie ogółem mld zł 25,9 56,3 77,4 69,4 78,8% PKB 3,89 4,79 5,06 4,35 4,83

Źródło: Ministerstwo Finansów.



7

Sektor Finansów Publicznych w latach 1999-2012 (w % PKB)

Wyszczególnienie 1999 2007 2011 2012

Dochody, ogółem 40,4 40,3 38,4 38,4 Składki na ubezp. społeczne 13,7 12,0 11,4 12,3

Wydatki, ogółem 42,7 42,2 43,4 42,3 Świadczenia społeczne 18,5 16,2 16,2 16,4

Deficyt -2,3 -1,9 -5,0 -3,9

Różnica pomiędzy składkami -4,8 -4,2 -4,8 -4,1 a świadczeniami społecznymi

Źródło: Szacunki: Eurost.

TEZA DRUGATEZA DRUGAŚwiadczenia społeczne w SFP w UEŚwiadczenia społeczne w SFP w UE

8

Kraj Składki Świadczenia Różnica

Strefa euro 14,7 23,5 -8,8

Bułgaria 7,2 13,5 -6,3Czechy 15,6 20,0 -4,4Estonia 11,8 13,1 -1,3Łotwa 8,4 10,3 -1,9Litwa 11,0 13,9 -2,9Węgry 13,1 17,6 -4,5Polska 12,3 16,4 -4,1Rumunia 8,8 12,7 -3,9Słowenia 15,2 19,7 -4,5Słowacja 12,6 18,6 -6,0

Źródło: Eurostat

Składki na i świadczenia społecznew krajch UE w 2012 roku (%PKB)

TEZA (PYTANIE) TRZECIATEZA (PYTANIE) TRZECIAJaki jest rzeczywisty wpływ OFE na SFP?Jaki jest rzeczywisty wpływ OFE na SFP?

9

I. Skutki bezpośrednie – poprzez wydatki na transfery i obsługę zadłużenia SFP

II. Skutki pośrednie – poprzez mieszankę impulsu podażowego i popytowego – wzrost dochodów podatkowych oraz obniżenie kosztów obsługi zadłużenia SFP

TEZA TRZECIATEZA TRZECIASkutki bezpośrednie eliminacji OFESkutki bezpośrednie eliminacji OFE

Analiza Analiza ex post ex post (historyczna)(historyczna)

10

I. Metodologia MF – wpływ tylko na wydatki SFP (transfery do OFE oraz koszty obsługi zadłużenia)

II. Porównanie wyników MF i GJ



11

Uwaga: SYM oznacza wynik symulacji na podstawie modelu RZ - dane historyczne ODCH - różnica pomiędzy wynikami symulacji i danymi historycznymi w % wlk. historycznej % - różnica pomiędzy wynikami symulacji i danymi historycznymi wyrażona w pkt. procentowych



12

System emerytalny bez OFE - skutki bezpośrednieWyszczególnienie Miara Źródło 2012

Dochody mld zł SYM 612,3 SFP mld zł RZ 612,3

% ODCH 0,00Wydatki mld zł RZ 653,1 SFP mld zł SYM 675,0

% ODCH -3,24w tymObsługa mld zł RZ 18,3zadłużenia mld zł SYM 31,8

% ODCH -42,36Deficyt %PKB RZ -2,56

%PKB SYM -3,93% ODCH 1,37

Dług SFP %PKB RZ 38,66%PKB SYM 55,59

% ODCH -16,93



13

I. Wyniki uzyskane przez MF i GJ są bardzo podobne (na przykład relacji długu SFP do PKB wyniosły odpowiednio 38,1 i 38,6% PKB), ale nie mówią całej prawdy o wpływie OFE na SFP

II. Podobną analizę można przeprowadzić szacując koszty dotacji do KRUS i ZUS

TEZA TRZECIATEZA TRZECIASkutki bezpośrednie zmniejszenia dotacji dla FUS Skutki bezpośrednie zmniejszenia dotacji dla FUS


14

I. Analiza podobna do przedstawionej w Tabeli B1

II. Podstawowe założenie : dotacja dla FUS utrzymana na poziomie 1999 roku (czyli 1,97% PKB rocznie – niezależnie od cyklu koniunkturalnego)

TEZA TRZECIATEZA TRZECIASkutki bezpośrednie zmniejszenia dotacji dla FUS Skutki bezpośrednie zmniejszenia dotacji dla FUS


15

Wyszczególnienie Miara Źródło 2012







% ODCH -9,27

TEZA TRZECIATEZA TRZECIASkutki bezpośrednie zmniejszenia dotacji do KRUS o połowę od Skutki bezpośrednie zmniejszenia dotacji do KRUS o połowę od

2005 roku 2005 roku Analiza Analiza ex post ex post (historyczna)(historyczna)

16








% ODCH -4,7

TEZA TRZECIATEZA TRZECIASkutki bezpośrednie zmniejszenia dotacji do Skutki bezpośrednie zmniejszenia dotacji do

FUS i KRUS FUS i KRUS Analiza Analiza ex post ex post (historyczna)(historyczna)

17








% ODCH -18,6

TEZA TRZECIATEZA TRZECIACo wynika z porównania?Co wynika z porównania?

18

I. Koszty bezpośrednie OFE są porównywalne z odpowiednimi kosztami zaniechania reform strukturalnych, szczególnie w świadczeniach emerytalnych

TEZA CZWARTATEZA CZWARTASkutki całkowite są znacząco większe niż Skutki całkowite są znacząco większe niż

skutki bezpośrednieskutki bezpośrednie

19

I.



20

Prosty przykład

W 2010 roku OFE dostały około 26 mld zł; załóżmy, że 10 mld zł zasiliło rynek kapitałowy, to przyjmując iż dało to 10 mld impuls popytowy, SFP uzyskał z tego tytułu 3 mld zł w postaci podatków i składek na świadczenia społeczne

Im większy jest mnożnik dla tego impulsu popytowego tym większa korzyść dla SFP

TEZA CZWARTATEZA CZWARTASkutki całkowite - Bez transferów do OFE i innych powiązanych Skutki całkowite - Bez transferów do OFE i innych powiązanych

przepływów finansowychprzepływów finansowych

21



% ODCH -7,3Wydatki mld zł RZ 626,7 SFP mld zł SYM 675,0



%PKB SYM -3,93% ODCH -0,06


% ODCH -4,8

TEZA CZWARTATEZA CZWARTASkutki całkowite – Bez transferów do OFESkutki całkowite – Bez transferów do OFE

22








% ODCH -10,4

TEZA CZWARTATEZA CZWARTASkutki całkowite – dotacje do FUS na poziomie 1999 rokuSkutki całkowite – dotacje do FUS na poziomie 1999 roku

23








% ODCH -5,4

TEZA CZWARTATEZA CZWARTASkutki całkowite –dotacja do FUS na poziomie 1999 r. i dotacja do Skutki całkowite –dotacja do FUS na poziomie 1999 r. i dotacja do

KRUS od 2005 r. zmniejszona o 50%KRUS od 2005 r. zmniejszona o 50%

24








% ODCH -8,7



25

Porównanie



26

Porównanie



27

A co by było, gdyby transfery do OFE zamieniono na wydatki na inwestycje publiczne?



28

TRANSFERY DO OFE SKIEROWANE NA INWESTYCJE PUBLICZNE; BEZ POZOSTAŁYCH PRZEPŁYWÓW FINANSOWYCH – SKUTKI CAŁKOWITE

Wyszczególnienie

Miara Źródło 1999 2005 2010 2011 2012

GDP mld zł SYM 664,9 977,2 1398,1 1490,5 1525,6 ceny bieżące mld zł RZ 665,7 983,3 1416,6 1528,1 1595,3

% ODCH -0,12 -0,62 -1,30 -2,46 -4,37

Stopa % SYM 13,05 17,91 9,98 10,32 11,28 bezrobocia % RZ 13,01 17,67 9,41 9,28 9,88

wg BAEL % SYM-RZ 0,03 0,24 0,57 1,04 1,40

Dochody SFP mld zł SYM 268,4 384,4 524,3 569,9 585,9

mld zł RZ 269,0 387,1 532,2 587,0 612,3 % ODCH -0,20 -0,71 -1,48 -2,91 -4,31

Wydatki SFP mld zł SYM 284,1 424,8 638,2 651,4 652,9

mld zł RZ 284,4 427,1 643,5 663,2 675,0 % ODCH -0,11 -0,56 -0,82 -1,78 -3,28

w tym Obsługa mld zł SYM 19,7 27,5 38,4 41,5 46,1 zadłużenia mld zł RZ 19,7 27,5 38,1 41,0 45,3

% ODCH 0,07 -0,05 0,80 1,14 1,70

Deficyt SFP %PKB SYM -2,35 -4,13 -8,15 -5,46 -4,39 %PKB RZ -2,31 -4,07 -7,86 -4,98 -3,93 % SYM-RZ -0,04 -0,06 -0,29 -0,48 -0,46

Dług SFP %PKB SYM 39,65 47,38 56,09 58,49 59,24 %PKB RZ 39,57 47,09 54,84 56,22 55,59 % SYM-RZ 0,08 0,29 1,26 2,27 3,65

Źródło: Obliczenia własne

Uwaga: SYM oznacza wynik symulacji na podstawie modelu RZ - dane historyczne ODCH - różnica pomiędzy wynikami symulacji i danymi historycznymi w % wlk. historycznej % - różnica pomiędzy wynikami symulacji i danymi historycznymi wyrażona w pkt. procentowych

TEZA PIĄTATEZA PIĄTAMarginalizacja OFE może w krótkim okresie Marginalizacja OFE może w krótkim okresie

poprawić sytuację w SFPpoprawić sytuację w SFP

30

Prognoza warunkowa do 2017 roku

Podstawowe założenia:(i)W 2014 r. 85% aktywów OFE przechodzi na skarb państwa;(ii)Obligacje zostają umorzone zmniejszając odpowiednio dług SFP;(iii) Pozostałe aktywa SFP sprzedawane w latach 2014-17 z 20% dyskontem.

TEZA PIĄTATEZA PIĄTAMarginalizacja OFE może w krótkim okresie poprawić sytuację w Marginalizacja OFE może w krótkim okresie poprawić sytuację w

SFPSFP

31

PKB (średnie tempo wzrostu) 2,3-2,6%CPI 1,4-1,8%

(koniec okresu)Stopa bezrobocia (BAEL) 11,8-12,5%

Saldo na r-ku bieżącym (% PKB) od-1,0 do -0,7%

Deficyt SFP (%PKB) od -3,5 do -2,9%

Dług SFP (% PKB) 58,5 -60,7%

Prognoza makroekonomiczna do 2017 roku

Dziękujemy za uwagęDziękujemy za uwagę

Mirosław Gronicki Janusz Jankowiak Wpływ OFE na sektor finansów publicznych;

Documents

Transcript of Mirosław Gronicki Janusz Jankowiak Wpływ OFE na sektor finansów publicznych;