Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu · 2 Autorzy: mgr inż. Zbigniew Blauman dr inż. Antoni...

2

Autorzy: mgr in. Zbigniew Blauman

dr in. Antoni Izworski

mgr Lilla Jaro

mgr in. Zdzisaw Kolan

mgr in. Halina Madej

mgr in. Ryszard Stelmach

mgr in. Dorota Wiliska

mgr in. Waldemar Zieliski

Recenzenci: mgr in. Jan Krzemiski

mgr in. Maria Tura

Opracowanie redakcyjne: mgr in. Jan Bogdan mgr Piotr Bartosiak

3

Spis treci Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

I. Zaoenia programowo-organizacyjne ksztacenia w zawodzie 7 1. Opis pracy w zawodzie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 2. Zalecenia dotyczce organizacji procesu dydaktyczno-

wychowawczego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9II. Plany nauczania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

III. Moduy ksztacenia w zawodzie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 1. Badanie obwodw elektrycznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 Przygotowanie do bezpiecznej pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Badanie obwodw prdu staego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 Badanie obwodw prdu przemiennego . . . . . . . . . . . . . . . . 33 Analizowanie dziaania oraz stosowanie podstawowych

maszyn i urzdze elektrycznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 2. Pomiary parametrw elementw i ukadw

elektronicznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 Montowanie ukadw analogowych i pomiary ich parametrw 42 Montowanie ukadw cyfrowych i pomiary ich parametrw . . 46 Badanie elementw i ukadw automatyki . . . . . . . . . . . . . . . 51 3. Badanie ukadw analogowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 Badanie wzmacniaczy tranzystorowych . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 Badanie liniowych ukadw scalonych . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 Badanie generatorw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64 Badanie zasilaczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67 4. Badanie ukadw cyfrowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70 Badanie podstawowych ukadw cyfrowych . . . . . . . . . . . . . 72 Badanie ukadw uzalenie czasowych . . . . . . . . . . . . . . . . 76 Badanie ukadw sprzgajcych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79 Badanie ukadw transmisji sygnaw . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82 5. Badanie elementw i urzdze automatyki . . . . . . . . . . . . 84 Badanie czujnikw i przetwornikw przemysowych . . . . . . . 86 Badanie elementw i urzdze wykonawczych . . . . . . . . . . . 89 Badanie ukadw sterowania ze sterownikiem PLC . . . . . . . . 92 Badanie regulatorw cigych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95 Badanie regulatorw nieliniowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 6. Badanie ukadw mikroprocesorowych . . . . . . . . . . . . . . 101 Pisanie i uruchamianie programw w asemblerze . . . . . . . . . 104 Badanie moduw wewntrznych mikrokontrolera . . . . . . . . . 109 Badanie ukadw zewntrznych mikrokontrolera . . . . . . . . . . 112

4

7. Eksploatowanie przyrzdw pomiarowych . . . . . . . . . . . 115 Eksploatowanie uniwersalnych przyrzdw pomiarowych . . . 117 Eksploatowanie oscyloskopw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120 Eksploatowanie czstociomierzy, generatorw pomiarowych,

mostkw i miernikw RLC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123 Wykonywanie pomiarw z wykorzystaniem techniki

komputerowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127 8. Montowanie i eksploatowanie urzdze audiowizualnych 129 Badanie odbiornika radiowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133 Badanie odbiornika telewizyjnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136 Montowanie i badanie instalacji do odbioru telewizji

satelitarnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139 Instalowanie i programowanie urzdze audio . . . . . . . . . . . 142 Instalowanie i programowanie urzdze wideo . . . . . . . . . . . 145 Montowanie i badanie antenowej instalacji zbiorczej . . . . . . 148 Montowanie i badanie sieci telewizji kablowej . . . . . . . . . . . . 151 Montowanie i badanie instalacji domofonowej . . . . . . . . . . . . 154 Montowanie i badanie systemu telewizji uytkowej . . . . . . . . 157 9. Montowanie i eksploatowanie ukadw automatyki

elektronicznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160 Montowanie i testowanie pocze ukadw automatyki . . . . 162 Badanie ukadw sterowania z regulatorami cigymi . . . . . . 166 Badanie ukadw sterowania z regulatorami niecigymi . . . . 170 10. Montowanie i eksploatowanie urzdze techniki

komputerowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175 Montowanie i uruchamianie komputera . . . . . . . . . . . . . . . . . 177 Instalowanie i konfigurowanie systemu operacyjnego . . . . . . 181 Instalowanie i konfigurowanie sieci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 184 Instalowanie urzdze peryferyjnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187 Testowanie, diagnozowanie i wymiana podzespow . . . . . . 189 Stosowanie dyskowych programw narzdziowych . . . . . . . 192 11. Praktyka zawodowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 195 Prace przy montowaniu, instalowaniu i uruchamianiu

urzdze elektronicznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 197 Prace przy testowaniu, diagnostyce i naprawach urzdze

elektronicznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199 Praca w dziale obsugi klienta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201 12. Sieci przemysowe ukadw automatyki . . . . . . . . . . . . . . 203 Montowanie i eksploatowanie rozproszonych ukadw

sterowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205 Sterowanie zoonymi sekwencjami technologicznymi

z wykorzystaniem sterownikw PLC pracujcych w sieci przemysowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 209

5

Wprowadzenie

Celem ksztacenia w zawodzie technik elektronik jest przygotowanie aktywnego, mobilnego i skutecznie dziaajcego pracownika w warunkach gospodarki rynkowej. Efektywne funkcjonowanie na rynku pracy wymaga dobrego przygotowania oglnego i zawodowego oraz przygotowania do ksztacenia ustawicznego.

Absolwent wspczesnej szkoy powinien charakteryzowa si otwartoci, wyobrani, zdolnoci do cigego ksztacenia i doskonalenia si oraz umiejtnoci oceny swoich moliwoci. Wprowadzenie do systemu szkolnego programw moduowych uatwi osiganie tych celw.

Moduowy program nauczania skada si z zestawu moduw oglnozawodowych, zawodowych i specjalizacyjnych oraz odpowiadajcych im jednostek moduowych, wyodrbnionych na podstawie okrelonych kryteriw, umoliwiajcych ksztatowanie umiejtnoci i postaw waciwych dla zawodu.

Jednostka moduowa stanowi element moduu ksztacenia w zawodzie obejmujcy logiczny i moliwy do wykonania wycinek pracy, o wyranie okrelonym pocztku i zakoczeniu, ktry nie podlega dalszym podziaom, a jego rezultatem jest produkt, usuga lub istotna decyzja.

W strukturze moduowego programu nauczania wyrnia si: zaoenia programowo-organizacyjne ksztacenia w zawodzie, plany nauczania, programy moduw i jednostek moduowych.

Modu ksztacenia w zawodzie zawiera: cele ksztacenia, wykaz jednostek moduowych, schemat ukadu jednostek moduowych oraz literatur.

Jednostka moduowa zawiera: szczegowe cele ksztacenia, materia nauczania, wiczenia, rodki dydaktyczne, wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki oraz propozycje metod sprawdzania i oceny osigni edukacyjnych ucznia.

Dydaktyczna mapa programu nauczania, zamieszczona w zaoeniach programowo-organizacyjnych, stanowi schemat powiza midzy moduami i jednostkami moduowymi poszczeglnych kategorii oraz okrela kolejno ich realizacji. Ma ona uatwi dyrekcji szk i nauczycielom organizowanie procesu ksztacenia.

6

W programie przyjto system kodowania moduw i jednostek moduowych zawierajcy nastpujce elementy: symbol cyfrowy zawodu wedug klasyfikacji zawodw szkolnictwa

zawodowego, symbol literowy oznaczajcy kategori moduw,

O dla moduw oglnozawodowych, Z dla moduw zawodowych, S dla moduw specjalizacyjnych,

cyfr arabsk oznaczajc kolejny modu lub jednostk moduow. Przykadowy zapis kodowania moduu: 311[07].Z1 311[07] symbol cyfrowy zawodu: technik elektronik Z1 pierwszy modu zawodowy Przykadowy zapis kodowania jednostki moduowej: 311[07].Z1.04 311[07] symbol cyfrowy zawodu technik elektronik Z1 pierwszy modu zawodowy 04 czwarta jednostka moduowa.

7

I. Zaoenia programowo-organizacyjne ksztacenia w zawodzie

1. Opis pracy w zawodzie Typowe stanowiska pracy Absolwenci szkoy ksztaccej w zawodzie technik elektronik mog by zatrudnieni: w zakadach, w ktrych s produkowane lub stosowane urzdzenia

elektroniczne, na stanowiskach uruchamiania lub konserwacji, w zakadach naprawczych urzdze elektronicznych, w zakadach instalujcych urzdzenia elektroniczne, w placwkach badawczo-rozwojowych, w pracowniach i biurach konstrukcyjno-technologicznych zajmujcych

si projektowaniem urzdze elektronicznych, w placwkach handlowych zajmujcych si sprzeda urzdze

elektronicznych. Zadania zawodowe Zadania zawodowe technika elektronika obejmuj: organizowanie stanowisk pracy przy produkcji, uruchamianiu

i serwisie urzdze elektronicznych, przeprowadzanie kontroli technicznej we wszystkich fazach produkcji,

uruchamiania i testowania urzdze elektronicznych, montowanie, instalowanie i uruchamianie urzdze elektronicznych, nadzorowanie i kontrolowanie pracy urzdze elektronicznych, ocenianie stanu technicznego urzdze elektronicznych, naprawianie urzdze elektronicznych. Umiejtnoci zawodowe W wyniku ksztacenia w zawodzie absolwent szkoy powinien umie: komunikowa si, wyszukiwa i przetwarza informacje, akceptowa zmiany i przystosowywa si do nich, korzysta ze swoich praw, efektywnie wspdziaa w zespole i pracowa w grupie, porozumiewa si w jzykach obcych, analizowa i interpretowa podstawowe zjawiska i prawa z zakresu

elektrotechniki i elektroniki, czyta schematy ideowe, blokowe oraz montaowe ukadw

i urzdze elektronicznych, analizowa dziaanie ukadw i urzdze elektronicznych, montowa, instalowa, uruchamia oraz testowa ukady i urzdzenia

8

elektroniczne, projektowa proste ukady elektroniczne, projektowa obwody drukowane, posugiwa si nowoczesnymi narzdziami do montowania

elementw i ukadw elektronicznych, mierzy wielkoci elektryczne i nieelektryczne oraz interpretowa

otrzymane wyniki, mierzy parametry techniczne elementw, ukadw i urzdze

elektronicznych, ocenia stan techniczny przyrzdw pomiarowych, posugiwa si katalogami elementw i ukadw elektronicznych, posugiwa si dokumentacj techniczn urzdze elektronicznych, korzysta z literatury technicznej polskiej i obcojzycznej (szczeglnie

angielskiej), diagnozowa stan elementw, ukadw i urzdze elektronicznych, wykrywa usterki, niesprawnoci oraz przeprowadza konserwacj

urzdze elektronicznych, naprawia urzdzenia i ukady elektroniczne, posugiwa si oprogramowaniem narzdziowym i uytkowym

w zakresie niezbdnym do wykonywanej pracy, programowa ukady i urzdzenia elektroniczne, organizowa stanowiska pracy zgodnie z wymogami bezpieczestwa

i higieny pracy, ochrony przeciwpoarowej i ochrony rodowiska. Wymagania psychofizyczne waciwe dla zawodu zainteresowania techniczne, spostrzegawczo, zdolno do koncentracji i podzielnoci uwagi, wyobrania przestrzenna, umiejtno abstrakcyjnego mylenia, zdolnoci manualne, dua sprawno i precyzja ruchowa rk oraz

palcw, zdyscyplinowanie, wytrwao i cierpliwo, umiejtno wspycia z ludmi.

9

2. Zalecenia dotyczce organizacji procesu dydaktyczno-wychowawczego Proces ksztacenia wedug moduowego programu nauczania dla

zawodu technik elektronik moe by realizowany w czteroletnim technikum dla modziey i dla dorosych (w formie stacjonarnej i zaocznej) oraz w szkole policealnej dla modziey i dla dorosych (w formie stacjonarnej i zaocznej).

Program skada si z trzynastu moduw: dwch oglnozawodowych, dziesiciu zawodowych i jednego specjalizacyjnego. Moduy oglnozawodowe: 311[07].O1 Badanie obwodw elektrycznych i 311[07].O2 Pomiary parametrw elementw i ukadw elektronicznych obejmuj wiadomoci i umiejtnoci stanowice podstaw do dalszej nauki w zawodach brany elektronicznej. Moduy zawodowe przygotowuj absolwenta szkoy do realizacji zada na typowych dla zawodu stanowiskach pracy oraz stanowi podbudow do uzyskania specjalizacji zawodowej. Ksztacenie specjalizacyjne ma na celu dostosowanie kwalifikacji zawodowych absolwenta do zmieniajcych si potrzeb rynku pracy.

Program moduu oglnozawodowego 311[07].O1 Badanie obwodw elektrycznych skada si z czterech jednostek moduowych i obejmuje treci ksztacenia dotyczce zasad bezpiecznej pracy, badania obwodw prdu staego i przemiennego oraz podstawowych maszyn i urzdze elektrycznych.

Realizacja programu moduu oglnozawodowego 311[07].O2 Pomiary parametrw elementw i ukadw elektronicznych, zawierajcego trzy jednostki moduowe, powinna zapewni opanowanie umiejtnoci z zakresu montowania podstawowych elementw i ukadw analogowych, cyfrowych i automatyki elektronicznej oraz pomiarw ich parametrw.

Moduy zawodowe: 311[07].Z1 Badanie ukadw analogowych, 311[07].Z2 Badanie ukadw cyfrowych, 311[07].Z3 Badanie elementw i ukadw automatyki oraz 311[07].Z4 Badanie ukadw mikroprocesorowych umoliwiaj uksztatowanie umiejtnoci montowania i uruchamiania tych ukadw oraz wykonywania pomiarw ich parametrw i sporzdzania charakterystyk.

Proces ksztacenia w ramach kadej jednostki moduowej powinien by realizowany dwuetapowo. W pierwszym etapie uczniowie dokonuj pomiarw parametrw i charakterystyk badanych ukadw oraz lokalizuj symulowane uszkodzenia. W etapie drugim samodzielnie montuj i uruchamiaj typowe ukady elektroniczne, przeznaczone do konkretnych zastosowa okrelaj wymagania uytkowe stawiane projektowanym ukadom, okrelaj parametry, wyszukuj schematy ideowe w dostpnych rdach informacji, a nastpnie montuj

10

i uruchamiaj ukady, dokonuj pomiarw i regulacji. Posuguj si przy tym dokumentacj, rwnie w jzyku angielskim.

Przyrzdy pomiarowe to specyficzna grupa urzdze elektronicznych. Wspczesne przyrzdy realizuj zoone funkcje, posiadaj interfejsy umoliwiajce automatyzacj pomiarw i szybk obrbk statystyczn wynikw pomiarw. Uczniowie powinni wic, w ramach moduu 311[07].Z5 Eksploatowanie przyrzdw pomiarowych, zapozna si z budow, funkcjami i parametrami tych urzdze oraz opanowa umiejtno posugiwania si instrukcjami obsugi przy badaniu wszystkich moliwych funkcji przyrzdw pomiarowych, nawet tych zaawansowanych, rzadko wykorzystywanych w codziennej praktyce pomiarowej. W ramach wicze naley dokona pomiaru parametrw przyrzdw pomiarowych i zbada ich poszczeglne bloki funkcjonalne. Umiejtno ta jest szczeglnie wana podczas lokalizowania usterek wystpujcych w tych urzdzeniach.

W programie ksztacenia zawarte s trzy moduy (311[07].Z6, 311[07].Z7, 311[07].Z8) dotyczce montowania i eksploatowania urzdze elektronicznych. Przez montowanie urzdze naley rozumie skadanie urzdze z podzespow elektronicznych wraz z wykonaniem instalacji sieciowych, czcych urzdzenia elektroniczne. Natomiast przez eksploatowanie urzdze rozumie si uytkowanie, zaopatrywanie (zasilanie) oraz obsugiwanie urzdze (testowanie, diagnostyka, naprawy, programowanie, uruchomienie). Ze wzgldu na funkcje oraz zasady przetwarzania sygnaw elektrycznych, wszystkie ukady i urzdzenia elektroniczne zostay podzielone na trzy grupy: urzdzenia audiowizualne, urzdzenia techniki komputerowej, ukady i urzdzenia automatyki elektronicznej, dlatego te w programie wystpuj trzy moduy: montowanie i eksploatowanie urzdze audiowizualnych, montowanie i eksploatowanie urzdze techniki komputerowej oraz montowanie i eksploatowanie ukadw automatyki elektronicznej. W ramach procesu ksztacenia w wymienionych moduach, uczniowie montuj ukady i urzdzenia elektroniczne, uruchamiaj je, dokonuj regulacji, programuj i usuwaj ewentualne uszkodzenia.

W klasie (semestrze) programowo najwyszej moe by realizowana specjalizacja. Szkoa zobowizana jest dostosowa ksztacenie specjalizacyjne do potrzeb rynku pracy. Po rozeznaniu lokalnych potrzeb kadrowych wybrane specjalizacje mog by realizowane w funkcjonujcym w miecie (rejonie) centrum ksztacenia praktycznego, w szkolnym laboratorium (jeli szkoa dysponuje takimi warunkami) lub w zakadzie pracy (w takim przypadku zakad jest zobowizany zrealizowa program ustalony dla danej specjalizacji i zapewni odpowiednio przygotowane stanowiska dydaktyczne). Zamieszczony w programie nauczania modu specjalizacyjny stanowi propozycj

11

autorw programu. W kocowym okresie nauczania uczniowie odbywaj praktyk

zawodow w zakadach pracy, zgaszajcych potrzeby kadrowe w zawodzie technik elektronik. W zalenoci od potrzeb lokalnego rynku pracy uczniowie mog odbywa praktyk, zgodnie z zainteresowaniami, w jednym z niej wymienionych zakadw: w zakadach produkujcych i instalujcych urzdzenia elektroniczne, w zakadach, w ktrych stosowane s urzdzenia elektroniczne, w zakadach naprawczych urzdze elektronicznych, w placwkach handlowych zajmujcych si sprzeda urzdze

elektronicznych. Wykorzystujc swoje umiejtnoci, uczniowie powinni nawiza

kontakt z kierownictwem zakadu, w ktrym zamierzaj odby praktyk, zaprezentowa swoje umiejtnoci zawodowe, ustali szczegowy harmonogram praktyki. Rola szkoy na tym etapie powinna ograniczy si do zawarcia umowy po uzgodnieniu programu praktyki.

12

Wykaz moduw i jednostek moduowych Symbol

jednostki moduowej

Zestawienie moduw i jednostek moduowych Orientacyjna liczba godzin na realizacj

Modu 311[07].O1 Badanie obwodw elektrycznych

216

311[07].O1.01 Przygotowanie do bezpiecznej pracy 16 311[07].O1.02 Badanie obwodw prdu staego 80 311[07].O1.03 Badanie obwodw prdu przemiennego 80 311[07].O1.04 Analizowanie dziaania oraz stosowanie

podstawowych maszyn i urzdze elektrycznych

40

Modu 311[07].O2 Pomiary parametrw elementw i ukadw

elektronicznych

252 311[07].O2.01 Montowanie ukadw analogowych i pomiary

ich parametrw

100 311[07].O2.02 Montowanie ukadw cyfrowych i pomiary ich

parametrw 82

311[07].O2.03 Badanie elementw i ukadw automatyki 70

Modu 311[07].Z1 Badanie ukadw analogowych

72

311[07].Z1.01 Badanie wzmacniaczy tranzystorowych 20 311[07].Z1.02 Badanie liniowych ukadw scalonych 18 311[07].Z1.03 Badanie generatorw 18 311[07].Z1.04 Badanie zasilaczy 16

Modu 311[07].Z2 Badanie ukadw cyfrowych

72

311[07].Z2.01 Badanie podstawowych ukadw cyfrowych 38 311[07].Z2.02 Badanie ukadw uzalenie czasowych 10 311[07].Z2.03 Badanie ukadw sprzgajcych 12 311[07].Z2.04 Badanie ukadw transmisji sygnaw 12

Modu 311[07].Z3 Badanie elementw i urzdze automatyki

108

311[07].Z3.01 Badanie czujnikw i przetwornikw przemysowych 20 311[07].Z3.02 Badanie elementw i urzdze wykonawczych 18 311[07].Z3.03 Badanie ukadw sterowania ze sterownikiem PLC 30 311[07].Z3.04 Badanie regulatorw cigych 20 311[07].Z3.05 Badanie regulatorw nieliniowych 20

Modu 311[07].Z4 Badanie ukadw mikroprocesorowych

108

311[07].Z4.01 Pisanie i uruchamianie programw w asemblerze 68 311[07].Z4.02 Badanie moduw wewntrznych mikrokontrolera 24 311[07].Z4.03 Badanie ukadw zewntrznych mikrokontrolera 16

13

Modu 311[07].Z5 Eksploatowanie przyrzdw pomiarowych

72

311[07].Z5.01 Eksploatowanie uniwersalnych przyrzdw pomiarowych

12

311[07].Z5.02 Eksploatowanie oscyloskopw 20 311[07].Z5.03 Eksploatowanie czstociomierzy, generatorw

pomiarowych, mostkw i miernikw RLC

16 311[07].Z5.04 Wykonywanie pomiarw z wykorzystaniem

techniki komputerowej

24

Modu 311[07].Z6 Montowanie i eksploatowanie urzdze

audiowizualnych

216

311[07].Z6.01 Badanie odbiornika radiowego 24 311[07].Z6.02 Badanie odbiornika telewizyjnego 26 311[07].Z6.03 Montowanie i badanie instalacji do odbioru telewizji

satelitarnej

20 311[07].Z6.04 Instalowanie i programowanie urzdze audio 28 311[07].Z6.05 Instalowanie i programowanie urzdze wideo 32 311[07].Z6.06 Montowanie i badanie antenowej instalacji zbiorczej 20 311[07].Z6.07 Montowanie i badanie sieci telewizji kablowej 30 311[07].Z6.08 Montowanie i badanie instalacji domofonowej 16 311[07].Z6.09 Montowanie i badanie systemu telewizji uytkowej 20

Modu 311[07].Z7 Montowanie i eksploatowanie ukadw automatyki

elektronicznej

204 311[07].Z7.01 Montowanie i testowanie pocze ukadw

automatyki 78

311[07].Z7.02 Badanie ukadw sterowania z regulatorami cigymi 60 311[07].Z7.03 Badanie ukadw sterowania z regulatorami

niecigymi

66

Modu 311[07].Z8 Montowanie i eksploatowanie urzdze techniki

komputerowej

180 311[07].Z8.01 Montowanie i uruchamianie komputera 40 311[07].Z8.02 Instalowanie i konfigurowanie systemu operacyjnego 30 311[07].Z8.03 Instalowanie i konfigurowanie sieci 30 311[07].Z8.04 Instalowanie urzdze peryferyjnych 30 311[07].Z8.05 Testowanie, diagnozowanie i wymiana podzespow 20 311[07].Z8.06 Stosowanie dyskowych programw narzdziowych 30

Modu 311[07].Z9 Praktyka zawodowa

160

311[07].Z9.01 Prace przy montowaniu, instalowaniu i uruchamianiu urzdze elektronicznych*

160

311[07].Z9.02 Prace przy testowaniu, diagnostyce i naprawach urzdze elektronicznych*

160

311[07].Z9.03 Praca w dziale obsugi klienta* 160

14

Modu 311[07].S1 Sieci przemysowe ukadw automatyki

120

311[07].S1.01 Montowanie i eksploatowanie rozproszonych ukadw sterowania

58

311[07].S2.02 Sterowanie zoonymi sekwencjami technologicznymi z wykorzystaniem sterownikw PLC pracujcych w sieci przemysowej

62 Razem 1780

* jednostki moduowe do wyboru przez ucznia / suchacza Proponowana liczba godzin na realizacj odnosi si do planu

nauczania dla czteroletniego technikum dla modziey.

Na podstawie wykazu moduw i jednostek moduowych sporzdzono dydaktyczn map programu nauczania dla zawodu.

15

Dydaktyczna mapa programu nauczania

311[07].O2

311[07].O2.01

311[07].O2.03

311[07].O2.02

311[07].O1

311[07].O1.01 311[07].O1.03311[07].O1.02 311[07].O1.04

311[07].Z1

311[07].Z1.01

311[07].Z1.02

311[07].Z1.03

311[07].Z1.04

311[07].Z3

311[07].Z3.01 311[07].Z3.02

311[07].Z3.03

311[07].Z3.04 311[07].Z3.05

311[07].Z4

311[07].Z4.01

311[07].Z4.02

311[07].Z4.03

311[07].Z2

311[07].Z2.01

311[07].Z2.03

311[07].Z2.02

311[07].Z2.04

311[07].Z5 311[07].Z7

311[07].Z8.05 311[07].Z8.06

311[07].Z7.01

311[07].Z7.02 311[07].Z7.03

311[07].Z8

311[07].Z8.01

311[07].Z8.02

311[07].Z8.03

311[07].Z6

311[07].Z6.01

311[07].Z5.02

311[07].Z5.01

311[07].Z5.03

311[07].Z5.04

311[07].Z9

311[07].Z9.01

311[07].Z9.02

311[07].Z9.03

311[07].Z6.02

311[07].Z6.03

311[07].Z6.04

311[07].Z6.05

311[07].Z6.06

311[07].Z6.07

311[07].Z8.04

311[07].Z6.08 311[07].Z6.09

311[07].Z9

311[07].Z9.01 311[07].Z9.03311[07].Z9.02

311[07].S1

311[07].S1.01 311[07].S1.02

16

Dydaktyczna mapa moduowego programu nauczania stanowi schemat powiza midzy moduami oraz jednostkami moduowymi i okrela kolejno ich realizacji. Nauczyciel powinien z niej korzysta przy planowaniu zaj dydaktycznych. Ewentualna zmiana kolejnoci realizacji programu moduw lub jednostek moduowych powinna by poprzedzona szczegow analiz dydaktycznej mapy programu nauczania oraz treci jednostek moduowych.

Orientacyjna liczba godzin na realizacj, podana w tabeli wykazu jednostek moduowych moe ulega zmianie w zalenoci od stosowanych metod nauczania i rodkw dydaktycznych.

Nauczyciel realizujcy moduowy program nauczania powinien posiada przygotowanie w zakresie metodologii ksztacenia moduowego, aktywizujcych metod nauczania, pomiaru dydaktycznego oraz projektowania i opracowywania pakietw edukacyjnych.

Nauczyciel powinien udziela pomocy uczniom w rozwizywaniu problemw zwizanych z realizacj zada, sterowa tempem pracy z uwzgldnieniem ich predyspozycji oraz dowiadcze. Ponadto powinien rozwija zainteresowanie zawodem, wskazywa moliwoci dalszego ksztacenia, zdobywania nowych umiejtnoci i kwalifikacji zawodowych. Powinien rwnie ksztatowa podane postawy, takie jak: rzetelno i odpowiedzialno za prac, dbao o jej jako, o porzdek na stanowisku pracy, poszanowanie dla pracy innych osb, dbao o racjonalne stosowanie materiaw.

Nauczyciel powinien uczestniczy w organizowaniu bazy techniczno-dydaktycznej oraz ewaluacji programw nauczania, szczeglnie w okresie dynamicznych zmian dotyczcych rozwiza konstrukcyjnych i technologicznych, stosowanych w urzdzeniach elektronicznych. Wskazane jest opracowywanie przez nauczycieli pakietw edukacyjnych do wspomagania realizacji programu nauczania. Pakiety edukacyjne, stanowice dydaktyczn obudow programu nauczania, powinny by opracowane zgodnie z metodologi ksztacenia moduowego.

Przed rozpoczciem realizacji programu jednostki moduowej, nauczyciel powinien opracowa wymagania edukacyjne oraz sposoby sprawdzania osigni edukacyjnych uczniw.

Do osignicia zamierzonych celw ksztacenia proponuje si stosowa metody aktywizujce (metod przypadkw, inscenizacj, dyskusj dydaktyczn, gry dydaktyczne) oraz metody praktyczne (metod projektw, przewodniego tekstu, pokazu z objanieniem). Dominujc metod nauczania powinny by wiczenia praktyczne (obliczeniowe, pomiarowe, montaowe). Wskazane jest wykorzystywanie filmw dydaktycznych i komputerowych programw symulacyjnych, organizowanie wycieczek dydaktycznych do zakadw pracy. W trakcie realizacji programu naley zwraca uwag na samoksztacenie

17

z wykorzystaniem materiaw innych ni podrczniki (normy, instrukcje, poradniki i pozatekstowe rda informacji). Podczas realizacji treci programowych, w tym wicze, naley stosowa wspczesne technologie, materiay, narzdzia i sprzt.

Prowadzenie zaj aktywizujcymi i praktycznymi metodami nauczania wymaga przygotowania materiaw takich, jak: instrukcje bezpieczestwa i higieny pracy, instrukcje stanowiskowe, instrukcje do wykonywania wicze, teksty przewodnie.

Istotnym elementem organizacji procesu dydaktycznego jest sprawdzanie i ocenianie osigni edukacyjnych uczniw. Wskazane jest prowadzenie bada diagnostycznych, ksztatujcych i sumatywnych.

Badania diagnostyczne, przeprowadzane przed rozpoczciem procesu ksztacenia, maj na celu sprawdzenie poziomu wiadomoci i umiejtnoci uczniw w zakresie potrzebnym do podjcia nauki w wybranym obszarze. Wyniki tych bada nauczyciel powinien uwzgldni podczas planowania procesu ksztacenia w danej jednostce moduowej.

Badania ksztatujce, prowadzone w trakcie realizacji programu, maj na celu dostarczanie informacji o efektywnoci procesu nauczania-uczenia si. Na podstawie tych informacji nauczyciel moe na bieco wprowadza zmiany w realizacji procesu ksztacenia tak, aby uczniowie osignli zamierzone cele.

Badania sumatywne powinny by prowadzone po zakoczeniu realizacji programu jednostki moduowej. Pozwalaj one stwierdzi, w jakim stopniu zamierzone cele ksztacenia zostay przez uczniw osignite.

Sprawdzanie osigni uczniw powinno odbywa si w sposb cigy i systematyczny, przez cay czas realizacji programu nauczania. Wiedza moe by sprawdzana za pomoc sprawdzianw ustnych i pisemnych oraz testw dydaktycznych pisemnych. Umiejtnoci praktyczne proponuje si sprawdza poprzez obserwacj czynnoci wykonywanych przez uczniw podczas realizacji wicze, przez stosowanie sprawdzianw praktycznych oraz testw praktycznych z zadaniami typu prba pracy, zadaniami symulowanymi.

Zastosowanie pomiaru dydaktycznego wymaga od nauczyciela okrelenia kryteriw i norm oceniania, opracowania testw osigni szkolnych, arkuszy obserwacji i arkuszy oceny postpw.

Ocenianie powinno uwiadamia uczniowi poziom jego osigni w stosunku do wymaga edukacyjnych, wdraa do systematycznej pracy, samokontroli i samooceny.

18

Szkoa podejmujca ksztacenie w zawodzie wedug moduowego programu nauczania, powinna posiada odpowiednie warunki lokalowe oraz wyposaenie techniczne i dydaktyczne. Wyposaenie poszczeglnych pracowni w rodki dydaktyczne zostao okrelone w programach nauczania jednostek moduowych.

Szkoa realizujca ksztacenie w zawodzie powinna mie dostp do nastpujcych laboratoriw: laboratorium elektrycznego, laboratorium elektroniki analogowej i cyfrowej, laboratorium ukadw mikroprocesorowych, laboratorium urzdze audiowizualnych, laboratorium automatyki elektronicznej, laboratorium urzdze techniki komputerowej, wyposaonych w stanowiska umoliwiajce montowanie i eksploatacj nowoczesnych ukadw i urzdze elektronicznych.

Wszystkie laboratoria powinny posiada co najmniej pi stanowisk pomiarowych dwuosobowych, zasilanych napiciem 230/400 V prdu przemiennego, zabezpieczonych ochron przeciwporaeniow zgodn z obowizujcymi przepisami oraz wyposaonych w wyczniki awaryjne i wycznik awaryjny centralny.

Laboratorium elektryczne winno by wyposaone w stanowiska pomiarowe zawierajce: zasilacz stabilizowany napicia staego 0 12 V, +/-15 V, zasilacz napicia sinusoidalnego 50 Hz, 12 24 V, generator funkcji (sinusoida, prostokt, pia), oscyloskop o pamie 20 MHz z sondami pomiarowymi, mierniki analogowe i cyfrowe, mostek RLC oraz makiety (trenaery), ze specjalnie przygotowanymi ukadami elektrycznymi i elektronicznymi, umoliwiajce: pomiary napicia, prdu, rezystancji, pojemnoci, indukcyjnoci, mocy, badanie obwodw z elementami RLC, badanie transformatora jednofazowego i silnikw elektrycznych maej mocy, badanie instalacji elektrycznej, badanie parametrw przyrzdw pprzewodnikowych, badanie prostownikw i filtrw elektrycznych. W laboratorium powinny by co najmniej dwa komputery z oprogramowaniem do obrbki wynikw pomiarw. Pozwala to na opracowanie rezultatw pomiarw i wykonanie niezbdnych wykresw w trakcie zaj laboratoryjnych, bez koniecznoci wykonywania tych czynnoci przez ucznia w domu.

Laboratorium elektroniki analogowej i cyfrowej powinno posiada stanowiska wyposaone w komplet narzdzi oraz sprzt pomiarowy umoliwiajcy montowanie, uruchamianie i pomiary parametrw wzmacniaczy, generatorw napi sinusoidalnych i impulsowych, stabilizatorw oraz montowanie, badanie i diagnostyk elementw i ukadw cyfrowych scalonych. W laboratorium powinny znajdowa si komputery z oprogramowaniem do obrbki wynikw pomiarw.

19

Laboratorium ukadw mikroprocesorowych powinno by wyposaone w stanowiska zawierajce dydaktyczne systemy mikroprocesorowe, oparte o nowoczesny mikroprocesor jednoukadowy, sprzone z komputerami IBM PC, z zainstalowanym oprogramowaniem symulacyjnym do demonstracji dziaania procesora. Systemy te powinny umoliwia: pisanie programw z uyciem asemblera, obsug zewntrznych ukadw wejcia-wyjcia (klawiatura, wywietlacz), obsug ukadw czasowych licznikw, obsug ukadw transmisji szeregowej i rwnolegej, programowanie ukadw przerwa, obsug przetwornikw A/C i C/A, przetwarzanie danych pomiarowych oraz badanie czujnikw i ukadw wykonawczych stosowanych w automatyce.

Laboratorium urzdze audiowizualnych powinno by wyposaone w narzdzia, przyrzdy pomiarowe oraz urzdzenia elektroniczne, umoliwiajce badanie poszczeglnych blokw funkcjonalnych odbiornika radiowego i telewizyjnego, instalowanie i programowanie urzdze audio i wideo oraz montowanie i badanie: instalacji do odbioru telewizji satelitarnej, antenowej instalacji zbiorczej, sieci telewizji kablowej, instalacji domofonowej, systemu telewizji uytkowej.

Laboratorium automatyki elektronicznej naley wyposay w narzdzia, przyrzdy pomiarowe oraz urzdzenia elektroniczne, umoliwiajce badanie: czujnikw i przetwornikw przemysowych, elementw i urzdze wykonawczych, ukadw sterowania ze sterownikami PLC oraz montowanie i testowanie ukadw sterowania z regulatorami cigymi i niecigymi.

Laboratorium urzdze techniki komputerowej powinno posiada stanowiska zawierajce podzespoy urzdze techniki komputerowej, umoliwiajce montowanie i uruchomienie komputera, instalowanie oprogramowania systemowego i uytkowego oraz montowanie i konfigurowanie prostych sieci komputerowych.

Jeeli szkoa nie posiada odpowiedniej bazy dydaktycznej do realizacji programu nauczania niektrych jednostek moduowych, powinna powierzy ksztacenie placwkom dysponujcym dobr baz techniczn i dydaktyczn, jak Centra Ksztacenia Praktycznego i Centra Ksztacenia Ustawicznego.

W zintegrowanym procesie ksztacenia moduowego nie ma podziau na zajcia teoretyczne i praktyczne.

Zaleca si, aby zajcia dydaktyczne prowadzone w pracowniach systemem klasowo-lekcyjnym, odbyway si w grupach liczcych nie wicej ni 16 osb.

20

Zajcia w laboratoriach powinny by realizowane w czci wstpnej w grupach maksymalnie 16 osobowych z podziaem na zespoy 2 4 osobowe, a podczas wykonywania wicze pomiarowych w grupach 10 osobowych z podziaem na 2 osobowe zespoy.

W trosce o jako ksztacenia konieczne s systematyczne dziaania szkoy polegajce na: pozyskiwaniu nowych rodkw dydaktycznych, opracowywaniu obudowy dydaktycznej programu nauczania, wsppracy z zakadami pracy zwizanymi z kierunkiem ksztacenia

w celu aktualizacji treci programowych, odpowiadajcych wymaganiom technologii, techniki oraz wymaganiom rynku pracy,

doskonaleniu nauczycieli w zakresie metodologii ksztacenia moduowego, aktywizujcych metod nauczania, pomiaru dydaktycznego oraz projektowania pakietw edukacyjnych.

21

II. Plany nauczania PLAN NAUCZANIA Czteroletnie technikum Zawd: technik elektronik 311[07]

Podbudowa programowa: gimnazjum

Dla modziey Dla dorosych

Liczba godzin

tygodniowo w cztero-

letnim okresie

nauczania

Liczba godzin

tygodniowo w cztero-

letnim okresie

nauczania

Liczba godzin

w cztero-letnim

okresie nauczania

Semestry I VIII

Lp.

Moduy ksztacenia w zawodzie

Klasy I IV Forma stacjonarna

Forma zaoczna

1. Badanie obwodw elektrycznych 6 4 76 2. Pomiary parametrw elementw

i ukadw elektronicznych 7 5 88

3. Badanie ukadw analogowych 2 2 25 4. Badanie ukadw cyfrowych 2 2 25 5. Badanie elementw i urzdze

automatyki 3 2 38

6. Badanie ukadw mikroprocesorowych 3 2 38 7. Eksploatowanie przyrzdw

pomiarowych 2 2 25

8. Montowanie i eksploatowanie urzdze audiowizualnych 7 4,5 88

9. Montowanie i eksploatowanie ukadw automatyki elektronicznej 7 4,5 88

10. Montowanie i eksploatowanie urzdze techniki komputerowej 6 4 75

11. Modu specjalizacyjny: Sieci przemysowe ukadw automatyki 5 3 64

Razem 50 35 630 Praktyka zawodowa: 4 tygodnie

22

PLAN NAUCZANIA Szkoa policealna Zawd: technik elektronik 311[07]

Podbudowa programowa: szkoa dajca wyksztacenie rednie

Dla modziey Dla dorosych

Liczba godzin

tygodniowo w

dwuletnim okresie

nauczania

Liczba godzin

tygodniowo w dwuletnim

okresie nauczania

Liczba godzin

w dwuletnim

okresie nauczania

Semestry I IV

Lp.


Semestry I IV Forma

stacjonarna Forma

zaoczna 1. Badanie obwodw elektrycznych 6 5 82 2. Pomiary parametrw elementw

i ukadw elektronicznych 7 5 95

3. Badanie ukadw analogowych 2 2 27 4. Badanie ukadw cyfrowych 2 2 27 5. Badanie elementw i urzdze

automatyki 3 2 41


pomiarowych 2

2

27

8. Montowanie i eksploatowanie urzdze audiowizualnych

7

4,5

96

9. Montowanie i eksploatowanie ukadw automatyki elektronicznej

7

4,5

96

10. Montowanie i eksploatowanie urzdze techniki komputerowej

6

4

82

11. Modu specjalizacyjny: Sieci przemysowe ukadw automatyki 5 3 68

Razem 50 37 682 Praktyka zawodowa: 4 tygodnie

23

PLAN NAUCZANIA Szkoa policealna Zawd: technik elektronik 311[07]

Podbudowa programowa: liceum profilowane o profilu wywodzcym si z tej samej, co zawd dziedziny gospodarki

Dla

modziey Dla dorosych

Liczba godzin

tygodniowo w rocznym

okresie nauczania

Liczba godzin

tygodniowo w rocznym

okresie nauczania

Liczba godzin

w rocznym okresie

nauczania

Semestry I II

Lp.


Semestry I II Forma

stacjonarna Forma

zaoczna 1. Badanie ukadw analogowych 2 2 27 2. Badanie ukadw cyfrowych 2 2 27 3. Badanie elementw i urzdze

automatyki 3 2 27


pomiarowych 2 1 27

6. Montowanie i eksploatowanie urzdze audiowizualnych

6

4

78

7. Montowanie i eksploatowanie ukadw automatyki elektronicznej

5

4

76

8. Montowanie i eksploatowanie urzdze techniki komputerowej

5

4

76

9. Sieci przemysowe ukadw automatyki 4 3 54 Razem 32 24 432

Praktyka zawodowa: 4 tygodnie

24

III. Moduy ksztacenia w zawodzie Modu 311[07].O1 Badanie obwodw elektrycznych 1. Cele ksztacenia W wyniku procesu ksztacenia ucze / suchacz powinien umie: charakteryzowa podstawowe zjawiska zachodzce w polu

elektrycznym, magnetycznym i elektromagnetycznym, szacowa oraz oblicza wartoci wielkoci elektrycznych w obwodach

prdu staego i przemiennego, rozpoznawa elementy bierne na podstawie: wygldu, oznacze

i symboli graficznych, mierzy podstawowe wielkoci elektryczne i parametry elementw

elektrycznych, dobiera metody i przyrzdy pomiarowe, przedstawia wyniki pomiarw w rnej formie, interpretowa wyniki pomiarw, analizowa prac obwodw elektrycznych, wyjania oglne zasady dziaania i bezpiecznego uytkowania

podstawowych maszyn i urzdze elektrycznych, korzysta z ksiek, katalogw, czasopism w celu odnalezienia

potrzebnej informacji o elementach biernych, stosowa przepisy bezpieczestwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpoarowej i ochrony rodowiska, ocenia ryzyko zagroenia ycia i zdrowia w trakcie bada obwodw

elektrycznych. 2. Wykaz jednostek moduowych Symbol jednostki

moduowej Nazwa jednostki moduowej Orientacyjna liczba godzin na realizacj

311[07].O1.01 Przygotowanie do bezpiecznej pracy 16 311[07].O1.02 Badanie obwodw prdu staego 80 311[07].O1.03 Badanie obwodw prdu przemiennego 80 311[07].O1.04 Analizowanie dziaania oraz stosowanie

podstawowych maszyn i urzdze elektrycznych

40 Razem 216

25

3. Schemat ukadu jednostek moduowych

4. Literatura Bartodziej G., Kaua E.: Aparaty i urzdzenia elektryczne. WSiP, Warszawa 2000 Bastion P., Schuberth G., Spielvogel O., Steil H., Koty K., Ziegler K.: Praktyczna elektrotechnika. REA, Warszawa 2003 Bolkowski S.: Elektrotechnika. WSiP, Warszawa 2000 Bolkowski S., Brociek W., Rawa H.: Teoria obwodw elektrycznych w zadaniach. WNT, Warszawa 1995 Goliska E.: Maszyny elektryczne. WSiP, Warszawa 2001 Kotlarski W., Grad J.: Aparaty i urzdzenia elektryczne. WSiP, Warszawa 1999 Michel K., Sapiski T.: Czytam rysunek elektryczny. WSiP, Warszawa 1999 Pilawski M.: Pracownia elektryczna. WSiP, Warszawa 2001 Poradnik elektryka. Praca zbiorowa. WSiP, Warszawa 1995 Wykaz literatury naley aktualizowa w miar ukazywania si nowych pozycji wydawniczych.

311[07].O1 Badanie obwodw elektrycznych

311[07].O1.01 Przygotowanie do bezpiecznej

pracy

311[07].O1.04 Analizowanie dziaania

oraz stosowanie podstawowych maszyn i urzdze elektrycznych

311[07].O1.02 Badanie obwodw prdu staego

311[07].O1.03 Badanie obwodw prdu

przemiennego

26

Jednostka moduowa 311[07].O1.01 Przygotowanie do bezpiecznej pracy 1. Szczegowe cele ksztacenia W wyniku procesu ksztacenia ucze / suchacz powinien umie: wskaza skutki oddziaywania prdu elektrycznego, wibracji i haasu

na organizm ludzki, zastosowa zasady bezpiecznej pracy z urzdzeniami elektrycznymi, zastosowa procedury udzielania pierwszej pomocy, zareagowa w przypadku zagroenia poarowego zgodnie

z instrukcj przeciwpoarow, zastosowa podrczny sprzt oraz rodki ganicze zgodnie

z zasadami ochrony przeciwpoarowej, dobra rodki ochrony indywidualnej do wykonywanych prac, zastosowa zasady ochrony rodowiska naturalnego, zorganizowa bezpieczne i ergonomiczne stanowisko pracy. 2. Materia nauczania Bezpieczestwo pracy z urzdzeniami elektrycznymi. Wpyw prdu, wibracji, haasu na organizm ludzki. Organizacja pierwszej pomocy w wypadkach przy pracy. rodki ochrony przeciwporaeniowej i rodki ochrony indywidualnej. Zasady postpowania w razie poaru lub wybuchu. Zasady ochrony rodowiska na stanowisku pracy. Ergonomia w ksztatowaniu warunkw pracy. 3. wiczenia Udzielanie pierwszej pomocy osobom poszkodowanym na stanowisku

pracy symulacja. Dobieranie rodkw ochrony indywidualnej do rodzaju pracy. Ocenianie zagroenia zdrowia lub ycia dla rnych prac. Ocenianie jakoci stanowiska pracy pod wzgldem bezpieczestwa

i ergonomii. 4. rodki dydaktyczne Wyposaenie do symulacji udzielania pierwszej pomocy przedlekarskiej (fantom, niezbdne rodki medyczne). Odzie ochronna i sprzt ochrony osobistej. Typowy sprzt ganiczy. Plansze dotyczce typowych zagroe. Foliogramy. Regulaminy, instrukcje, procedury.

27

Filmy procedury postpowania w razie wypadku przy pracy. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Treci programowe jednostki moduowej rozpoczynajcej cykl ksztacenia w zawodzie dotycz zagroe dla ycia i zdrowia ludzkiego, jakie mog si pojawi na stanowisku pracy, szczeglnie podczas pracy z urzdzeniami elektrycznymi. Nadrzdnym celem realizacji programu jednostki jest uksztatowanie prawidowych postaw i nawykw oraz uwiadomienie uczniom, e ochrona ycia i zdrowia czowieka powinna by priorytetem w kadej sytuacji. Niezbdne jest, aby ucze opanowa umiejtno udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym w wypadkach na stanowisku pracy.

Do osignicia zamierzonych celw ksztacenia zaleca si stosowanie nastpujcych metod nauczania: inscenizacji, przypadkw, przewodniego tekstu (midzy innymi do oceny ryzyka wystpienia zagroe w rnych sytuacjach) oraz wicze praktycznych z wykorzystaniem rodkw ochrony indywidualnej i sprztu ganiczego.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osigni

edukacyjnych ucznia Sprawdzanie i ocenianie osigni uczniw powinno odbywa si

systematycznie przez cay czas realizacji programu jednostki moduowej, na podstawie kryteriw przedstawionych na pocztku zaj.

Do sprawdzania osigni w zakresie postaw i nawykw naley stosowa przede wszystkim obserwacj zachowa uczniw podczas wykonywania wicze i zada sprawdzajcych, w trakcie ktrych powinni wykaza si du sprawnoci dziaania, trafnoci w ocenie ryzyka wystpienia zagroe oraz racjonalnego podejmowania decyzji. Wiadomoci i umiejtnoci mog by rwnie sprawdzane za pomoc testw pisemnych i zada symulacyjnych.

Przykadowe zadanie: Ktre z nastpujcych czynnoci, oprcz wezwania pomocy

lekarskiej, naley kolejno wykona w przypadku, gdy poraony prdem jest nieprzytomny, nie oddycha, ale krenie krwi trwa?

A. uoy poraonego na wznak, przeprowadzi sztuczne oddychanie, uwolni poraonego spod dziaania prdu,

B. uwolni poraonego spod dziaania prdu, przeprowadzi sztuczne oddychanie, uoy poraonego na wznak,

C. uoy poraonego na wznak, uwolni poraonego spod dziaania prdu, przeprowadzi sztuczne oddychanie,

D. uwolni poraonego spod dziaania prdu, uoy poraonego na wznak, przeprowadzi sztuczne oddychanie.

28

Jednostka moduowa 311[07].O1.02 Badanie obwodw prdu staego 1. Szczegowe cele ksztacenia W wyniku procesu ksztacenia ucze / suchacz powinien umie: sklasyfikowa materiay ze wzgldu na waciwoci elektryczne

i magnetyczne, porwna waciwoci materiaw stosowanych w konstrukcjach

maszyn i urzdze elektrycznych, rozrni podstawowe materiay stosowane w elektrotechnice, rozrni podstawowe wielkoci elektryczne, zastosowa i przeliczy podstawowe jednostki wielkoci elektrycznych

w ukadzie SI, oszacowa oraz obliczy wartoci wielkoci elektrycznych

w obwodach prdu staego, sklasyfikowa elementy rezystancyjne oraz rda napicia i rda

prdu staego, rozpozna elementy rezystancyjne oraz rda napicia i rda prdu

staego na podstawie: wygldu, oznacze i symboli graficznych, zdefiniowa parametry elementw rezystancyjnych, oceni wpyw temperatury na warto rezystancji rezystora, wskaza zastosowania rezystorw, warystorw, termistorw, zastosowa podstawowe prawa elektrotechniki do analizy obwodw

elektrycznych prdu staego, obliczy rezystancj zastpcz rezystorw poczonych rwnolegle,

szeregowo i w sposb mieszany, obliczy parametry zastpcze rde napicia poczonych szeregowo

i rwnolegle, oceni wpyw zmian rezystancji na napicie, prd, moc, okreli warunki dopasowania odbiornika do rda, obsuy woltomierz i amperomierz prdu staego, omomierz oraz

miernik uniwersalny, zaplanowa pomiary w obwodach prdu staego, dobra metod pomiarow do zadanej sytuacji, narysowa ukad pomiarowy dla badanego obwodu prdu staego, dobra przyrzdy pomiarowe do pomiarw w ukadach prdu staego, zorganizowa stanowisko pomiarowe, zastosowa rne sposoby pocze elektrycznych, poczy ukady prdu staego zgodnie ze schematem, dokona pomiarw podstawowych wielkoci elektrycznych

w ukadach prdu staego, dokona regulacji napicia i prdu,

29

przedstawi wyniki pomiarw w formie tabeli i wykresu, odczyta informacj z tabeli lub wykresu, przeanalizowa i zinterpretowa wyniki pomiarw w ukadach prdu

staego oraz wycign praktyczne wnioski, oceni dokadno pomiarw, zaprezentowa efekty wykonywanych pomiarw, przewidzie zagroenia dla ycia i zdrowia w czasie realizacji

wicze, udzieli pierwszej pomocy w przypadkach poraenia prdem

elektrycznym, zastosowa obowizujc procedur postpowania w sytuacji

zagroenia, zastosowa przepisy bezpieczestwa i higieny pracy oraz przepisy

przeciwpoarowe w trakcie realizacji wicze. 2. Materia nauczania Materiay stosowane w elektrotechnice. Prd elektryczny w rnych rodowiskach. Podstawowe wielkoci i jednostki elektryczne. Budowa, rodzaje i parametry elementw wystpujcych w obwodach prdu staego (rda napicia i rda prdu, rezystory, termistory, warystory, wyczniki, bezpieczniki). Podstawowe prawa elektrotechniki. Poczenia elementw obwodw prdu staego. Dzielniki napicia. Ukady regulacji napicia i prdu. Bilans mocy w obwodach prdu staego. Mierniki wykorzystywane w obwodach prdu staego. Techniki i metody pomiarowe stosowane w obwodach prdu staego. Oddziaywanie prdu staego na organizm ludzki. 3. wiczenia Przeliczanie jednostek wielkoci elektrycznych. Obliczanie parametrw obwodu elektrycznego. czenie obwodw elektrycznych rnymi sposobami. Wykonywanie pomiarw napicia i prdu miernikami uniwersalnymi. Przeprowadzanie regulacji napicia w ukadzie jedno-

i dwustopniowym. Przeprowadzanie regulacji prdu w ukadzie jedno- i dwustopniowym. Przeprowadzanie bada potwierdzajcych prawo Ohma. Przeprowadzanie bada potwierdzajcych prawa Kirchhoffa. Wykonywanie pomiarw rezystancji rnymi metodami.

30

Badanie termistorw i warystorw. Badanie rda prdu staego. Badanie rda napicia staego. Wykonywanie pomiarw mocy odbiornika prdu staego metod

techniczn oraz watomierzem. 4. rodki dydaktyczne Foliogramy. Filmy dydaktyczne. Program komputerowy do opracowania wynikw pomiarw (arkusz kalkulacyjny). Prezentacje komputerowe. Elementy wykorzystywane w obwodach prdu staego. Stanowiska pomiarowe dla kadego ucznia. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Treci programowe zawarte w jednostce moduowej stanowi podstaw do dalszego ksztacenia w zawodach elektronicznych. Stopie ich opanowania bdzie mia zasadniczy wpyw na realizacj programu nastpnych moduw. Nawyki planowania wasnej pracy, organizowania bezpiecznego stanowiska pracy, staego utrzymywania porzdku, starannego przedstawiania wynikw pomiarw, umoliwi w przyszoci zwikszenie samodzielnoci i odpowiedzialnoci za proces uczenia si.

Opanowanie podstawowych poj i terminw, zrozumienie podstawowych zjawisk i praw z zakresu elektrotechniki oraz nabycie umiejtnoci posugiwania si miernikami jest niezbdne dla dalszego aktywnego uczestnictwa w procesie ksztatowania umiejtnoci oglnozawodowych i zawodowych.

czc teori z praktyk, nauczyciel powinien wprowadza uczniw w temat, a nastpnie stawia przed nimi problemy do samodzielnego rozwizania.

Wikszo uczniw po raz pierwszy bdzie miaa okazj wykonywa wiczenia praktyczne, dlatego te pierwsze wiczenia powinny by szczeglnie starannie zaplanowane i przygotowane oraz charakteryzowa si niskim stopniem trudnoci. Uczniowie, nie majc duej sprawnoci manualnej w czeniu obwodw oraz w posugiwaniu si miernikami, powinni mie odpowiedni ilo czasu na dokadne i staranne wykonanie wszystkich czynnoci oraz na analiz wynikw pomiarw, wycignicie wnioskw i samoocen. Tempo wykonywania wicze przez poszczeglnych uczniw moe by bardzo rne, dlatego te uczniowie zdolni powinni mie moliwo wykonania dodatkowych zada o wyszym stopniu trudnoci.

31

W miar nabywania przez uczniw dowiadczenia i ksztatowania si prawidowych nawykw, mona wprowadza stopniowo metody pracy wymagajce wikszej samodzielnoci, jak na przykad metod przewodniego tekstu. Uczniowie powinni wcieli si w rol badaczy samodzielnie odkrywajcych podstawowe prawa i zalenoci.

Do samodzielnej pracy mona rwnie wdraa uczniw poprzez realizacj projektw o charakterze teoretycznym i praktycznym. Przykadem obszaru, ktrego mogyby dotyczy projekty w tej jednostce moduowej mog by rda energii.

Zajcia powinny odbywa si w grupie liczcej do 15 uczniw. Przed przystpieniem uczniw do wykonywania wicze, naley zapozna ich z zasadami bezpieczestwa obowizujcymi podczas pracy z urzdzeniami elektrycznymi.


edukacyjnych ucznia Sprawdzanie osigni uczniw naley przeprowadza w trzech

etapach: sprawdzanie diagnostyczne powinno dotyczy sprawdzenia

wiadomoci i umiejtnoci uczniw z fizyki i matematyki w zakresie niezbdnym do realizacji treci jednostki moduowej;

sprawdzanie ksztatujce naley przeprowadza systematycznie w celu motywowania uczniw do pracy i zapobiegania powstawaniu brakw edukacyjnych, ktre utrudniayby im aktywne uczestniczenie w biecych zajciach dydaktycznych. Powinno by ono ukierunkowane przede wszystkim na wykorzystanie zdobytej wiedzy w praktycznym dziaaniu. Zalecan form s czste wiczenia sprawdzajce. Ocenie na tym etapie nauki powinny podlega przede wszystkim umiejtnoci zwizane z planowaniem i organizowaniem bezpiecznej pracy, dokadno wykonywania wicze, staranno przedstawiania wynikw oraz umiejtno logicznego wnioskowania;

sprawdzanie sumatywne powinno by dokadnie zaplanowane i przygotowane, tak aby sprawdzao zarwno umiejtnoci intelektualne, jak i praktyczne. Ocenie powinien podlega stopie spenienia przez uczniw wymaga programowych.

W procesie oceniania naley uwzgldni obowizujc skal ocen.

32

VR R 2R

W

U = 10V

Przykadowe zadanie: Jak zmieni si wskazanie woltomierza po zamkniciu wycznika W,

jeeli ukad jest zasilany z idealnego rda napicia?

A. zmaleje 2-krotnie, B. zmaleje 4-krotnie, C. nie zmieni si, D. wzronie 2-krotnie.

33

Jednostka moduowa 311[07].O1.03 Badanie obwodw prdu przemiennego 1. Szczegowe cele ksztacenia W wyniku procesu ksztacenia ucze / suchacz powinien umie: scharakteryzowa podstawowe zjawiska w polu elektrycznym,

magnetycznym i elektromagnetycznym, rozrni parametry charakteryzujce przebieg prdu przemiennego, oszacowa oraz obliczy wartoci wielkoci elektrycznych

w obwodach prdu przemiennego, rozrni rodzaje kondensatorw i cewek, narysowa wykresy wektorowe napi i prdw w obwodach RLC, przewidzie odpowied obwodw RLC na skokow zmian napicia, okreli warunki rezonansu napi i prdw, sklasyfikowa i scharakteryzowa filtry, sklasyfikowa i scharakteryzowa transformatory, rozrni stany pracy transformatora, obsuy oscyloskop zgodnie z instrukcj, zaobserwowa na oscyloskopie przebiegi sygnaw

i zinterpretowa je, dobra przyrzdy pomiarowe do pomiaru wielkoci elektrycznych

w obwodach prdu przemiennego, narysowa i poczy ukady do pomiaru podstawowych wielkoci

w obwodach prdu przemiennego, dokona pomiarw podstawowych wielkoci elektrycznych

w obwodach prdu przemiennego, przeanalizowa i zinterpretowa wyniki pomiarw oraz wycign

praktyczne wnioski, zlokalizowa usterki w prostych ukadach prdu przemiennego, zaprezentowa wyniki pomiarw, rozrni podstawowe pojcia dotyczce prdu trjfazowego, dobra przyrzdy pomiarowe i zmierzy podstawowe wielkoci

elektryczne w obwodach trjfazowych, przewidzie zagroenia dla ycia i zdrowia w czasie realizacji wicze

z prdem przemiennym, zastosowa obowizujc w laboratorium procedur postpowania

w sytuacji zagroenia, zastosowa przepisy bezpieczestwa i higieny pracy oraz przepisy

przeciwpoarowe w trakcie realizacji wicze.

34

2. Materia nauczania Pole elektryczne. Prd przemienny jednofazowy. Rodzaje kondensatorw i ich podstawowe parametry. czenie kondensatorw. Pole magnetyczne i elektromagnetyczne. Waciwoci magnetyczne materiaw. Podstawowe prawa dotyczce pola magnetycznego. Parametry cewek indukcyjnych i ich czenie. Indukcyjno wasna i wzajemna. Rezonans napi i prdw. Bilans mocy. Filtry dolnoprzepustowe, grnoprzepustowe i rodkowoprzepustowe. Transformatory. Prd przemienny trjfazowy. Oddziaywanie prdu przemiennego na organizm ludzki. 3. wiczenia Poznawanie obsugi oscyloskopu. Poznawanie obsugi generatora funkcyjnego. Wykonywanie pomiarw amplitudy oraz wartoci midzyszczytowej

napicia za pomoc oscyloskopu. Wykonywanie pomiarw wartoci skutecznej napicia sinusoidalnego. Wyznaczanie okresu i czstotliwoci przebiegu zmiennego za

pomoc oscyloskopu i czstociomierza. Okrelanie kta przesunicia fazowego na podstawie przebiegw

obserwowanych na oscyloskopie. Wykonywanie pomiaru indukcyjnoci i pojemnoci rnymi metodami. Wyznaczanie pojemnoci kondensatorw poczonych szeregowo,

rwnolegle i w sposb mieszany. Wyznaczanie indukcyjnoci cewek poczonych szeregowo,

rwnolegle i w sposb mieszany. Badanie szeregowych i rwnolegych obwodw RC, RL, RLC. Badanie szeregowych i rwnolegych obwodw rezonansowych. Rysowanie wykresw wektorowych napi i prdw. Wykonywanie pomiarw mocy i energii w obwodach jednofazowych. Badanie filtrw dolnoprzepustowych, grnoprzepustowych,

rodkowoprzepustowych i rodkowozaporowych. Badanie transformatorw. Wykonywanie pomiarw napicia, prdu i mocy w obwodach

trjfazowych.

35

4. rodki dydaktyczne Foliogramy. Filmy dydaktyczne. Program komputerowy do opracowania wynikw pomiarw (arkusz kalkulacyjny). Prezentacje komputerowe, programy symulacyjne. Elementy wykorzystywane w obwodach prdu przemiennego. Stanowiska pomiarowe dla kadego ucznia. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Treci programowe jednostki moduowej s logiczn kontynuacj poprzedniej jednostki i podobnie jak ona stanowi podstaw ksztacenia w nastpnych moduach. Szczeglnie istotne jest opanowanie poj i terminw, zrozumienie podstawowych zjawisk oraz nabycie umiejtnoci posugiwania si przyrzdami, a zwaszcza oscyloskopem.

czc teori z praktyk, naley tak dobiera wiczenia, aby uczniowie mieli czas na staranne zaplanowanie pracy, organizacj stanowiska, dokonanie pocze, realizacj pomiarw, analiz wynikw oraz na wycignicie wnioskw dotyczcych jakoci wykonanego zadania. wiczenia naley podzieli na krtkie cykle zakoczone wiczeniem podsumowujcym.

Wskazane jest, aby pierwsze wiczenia, w ktrych wprowadzane s nowe urzdzenia (generator, miernik czstotliwoci, oscyloskop) byy szczeglnie starannie zaplanowane i przygotowane oraz charakteryzoway si niskim stopniem trudnoci. Uczniowie powinni mie moliwo zapoznania si z instrukcjami obsugi urzdze i praktycznego sprawdzenia moliwoci tych urzdze w rnych zastosowaniach.

Realizacja wicze w krtkich cyklach (3-4 wiczenia) i systematyczne utrwalanie opanowanych umiejtnoci, maj istotne znaczenie ze wzgldu na fakt, i ksztatowane w tej jednostce umiejtnoci stanowi podstaw do pracy w nastpnych moduach.

W kocowej fazie realizacji jednostki moduowej naley zaplanowa wiczenia majce na celu wykrywanie prostych usterek i projektowanie ukadw z wykorzystaniem programw symulacyjnych. Przykadem obszaru, ktrego mogyby dotyczy projekty, s filtry.

Zajcia powinny odbywa si w grupie liczcej do 15 uczniw. Przed przystpieniem uczniw do wykonywania wicze laboratoryjnych, naley zapozna ich z zasadami bezpieczestwa obowizujcymi podczas pracy z urzdzeniami elektrycznymi.

36

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osigni edukacyjnych ucznia Sprawdzanie osigni uczniw naley przeprowadza w trzech


wiadomoci i umiejtnoci z zakresu jednostek moduowych 311[07].O1.01 i 311[07].O1.02, w tym szczeglnie dotyczcych stosowania w praktyce podstawowych praw elektrotechniki oraz bezpiecznego i prawidowego wykonywania pomiarw podstawowych wielkoci elektrycznych w obwodach prdu staego;

sprawdzanie ksztatujce naley przeprowadza systematycznie w celu motywowania uczniw do pracy i zapobiegania powstawaniu brakw edukacyjnych, ktre utrudniayby im aktywne uczestniczenie w biecych zajciach dydaktycznych. Cykliczne zajcia podsumowujce powinny polega przede wszystkim na wykorzystaniu zdobytej wiedzy w praktycznym zastosowaniu zarwno w pracy zawodowej, jak i w yciu codziennym. Ocenie powinny podlega: samodzielno, systematyczno, aktywno, umiejtno wnioskowania, staranno wykonywania wicze, umiejtnoci zwizane z planowaniem i organizowaniem bezpiecznej pracy. Zasadne jest wdraanie uczniw do samooceny, co powinno sprzyja wikszej odpowiedzialnoci za osigane efekty wasnego uczenia si;

sprawdzanie sumatywne osigni uczniw powinno by dokadnie zaplanowane i przygotowane, tak aby sprawdza zarwno umiejtnoci intelektualne, jak i praktyczne. Ocenie powinien podlega stopie spenienia przez uczniw wymaga okrelonych w celach jednostki.

Przykadowe zadania: Zaplanuj i wykonaj pomiary umoliwiajce wyznaczenie charakte-

rystyki czstotliwociowej filtra selektywnego RC. Na otrzymanej charakterystyce wyznacz graficznie doln i grn czstotliwo graniczn. Oblicz czstotliwoci graniczne filtra, znajc jego parametry R i C. Wyjanij praktyczne zastosowanie filtrw.

Uzwojenie pierwotne transformatora ma N1 = 1000 zwojw, a uzwojenie wtrne N2 = 90 zwojw. Odczepy wykonano co 30 zwojw. Strona pierwotna zasilana jest napiciem U1 = 1 kV. Do ktrych zaciskw naley podczy odbiornik o napiciu znamionowym UN = 30 V?

A. a, b B. a, c C. a, d D. b, d

U1

d

cba

37

Jednostka moduowa 311[07].O1.04 Analizowanie dziaania oraz stosowanie podstawowych maszyn i urzdze elektrycznych 1. Szczegowe cele ksztacenia W wyniku procesu ksztacenia ucze / suchacz powinien umie: sklasyfikowa maszyny i urzdzenia elektryczne, wyjani oglne zasady dziaania i bezpiecznego uytkowania

podstawowych maszyn i urzdze elektrycznych, rozrni podstawowe parametry maszyn i urzdze elektrycznych, rozrni instalacje elektryczne i ich osprzt, odczyta proste schematy instalacji elektrycznych i ukadw

stycznikowo - przekanikowych, rozrni zabezpieczenia stosowane w instalacjach elektrycznych, zmierzy podstawowe parametry maszyn i urzdze elektrycznych, zastosowa przepisy bezpieczestwa i higieny pracy oraz ochrony

przeciwporaeniowej podczas pracy przy urzdzeniach elektrycznych. 2. Materia nauczania Prdnice i silniki rodzaje, zasada dziaania, parametry, zastosowanie. Styczniki i przekaniki rodzaje, parametry, zastosowanie. Instalacje elektryczne rodzaje, przewody i osprzt instalacyjny. Zabezpieczenia instalacji elektrycznych. rodki ochrony przeciwporaeniowej. Metody pomiaru podstawowych parametrw maszyn i urzdze elektrycznych. 3. wiczenia Badanie silnikw elektrycznych maej mocy. Badanie prdnicy prdu staego. Montowanie wybranych ukadw stycznikowo-przekanikowych i ich

uruchamianie. Montowanie prostej instalacji elektrycznej wedug schematu. Sprawdzanie dziaania wybranych zabezpiecze. Analizowanie dziaania wybranych rodkw ochrony

przeciwporaeniowej.

38

4. rodki dydaktyczne Foliogramy. Filmy dydaktyczne. Prezentacje komputerowe. Program komputerowy do opracowania wynikw pomiarw (arkusz kalkulacyjny). Stanowiska do badania silnikw i prdnic. Stanowiska do czenia ukadw zasilania, sterowania i sygnalizacji. Silniki, prdnice, styczniki, przekaniki. Przewody i osprzt instalacyjny. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Treci programowe jednostki moduowej stanowi uzupenienie ksztacenia w zawodach elektronicznych. Celem ksztacenia w jednostce jest opanowanie podstawowych poj oraz terminw, zrozumienie podstawowych zjawisk i praw elektrotechniki umoliwiajcych analiz pracy maszyn i urzdze elektrycznych na podstawie schematw blokowych.

czc teori z praktyk, nauczyciel powinien wprowadza uczniw w temat, a nastpnie stawia przed nimi problemy do samodzielnego rozwizania.

Zajcia powinny odbywa si w grupie do 15 uczniw. Przed przystpieniem uczniw do wykonywania wicze, naley zapozna ich z zasadami bezpieczestwa obowizujcymi na danym stanowisku wiczeniowym.




wiadomoci i umiejtnoci z zakresu fizyki oraz jednostek moduowych 311[07].O1.02 i 311[07].O1.03, w tym szczeglnie dotyczcych stosowania w praktyce podstawowych praw elektrotechniki, bezpiecznego i prawidowego wykonywania pomiarw podstawowych wielkoci elektrycznych;

sprawdzanie ksztatujce podstaw oceny powinna by obserwacja pracy uczniw podczas realizacji wicze. Istotne jest systematyczne utrwalanie umiejtnoci prawidowego formuowania zwizkw przyczynowo-skutkowych dotyczcych pracy maszyn i urzdze. Ponadto powinno by kontynuowane wdraanie uczniw do samooceny;

39

sprawdzanie sumatywne powinno by dokadnie zaplanowane i przygotowane, tak aby sprawdzao zarwno umiejtnoci intelektualne, jak i praktyczne. Ocenie powinien podlega stopie spenienia przez uczniw wymaga okrelonych w celach jednostki moduowej.

W procesie oceniania naley uwzgldni obowizujc skal ocen. Przykadowe zadanie: Okrel sprawno oraz maksymaln moc wyjciow prdnicy DC.

40

Modu 311[07].O2 Pomiary parametrw elementw i ukadw elektronicznych 1. Cele ksztacenia W wyniku procesu ksztacenia ucze / suchacz powinien umie: klasyfikowa elementy i ukady elektroniczne, rozpoznawa elementy, ukady, podzespoy elektroniczne na

podstawie symboli graficznych, oznacze, wygldu, charakterystyk, identyfikowa kocwki elementw elektronicznych i ukadw

scalonych, interpretowa parametry elementw i ukadw elektronicznych, analizowa dziaanie podstawowych elementw i ukadw

elektronicznych, rozrnia i stosowa kody liczbowe, wykonywa dziaania na liczbach binarnych, stosowa algebr Boolea, interpretowa zjawiska zwizane z przesyaniem sygnaw

analogowych i cyfrowych, dobiera metody i przyrzdy pomiarowe do pomiaru parametrw

elementw i ukadw elektronicznych, interpretowa wyniki pomiarw, projektowa proste ukady elektroniczne, montowa elementy i ukady elektroniczne na pytkach drukowanych

zgodnie ze schematem montaowym, wykonywa monta mechaniczny osprztu elektronicznego, uruchamia proste ukady elektroniczne, ocenia jako wykonanego ukadu elektronicznego, prezentowa dziaanie ukadu elektronicznego, klasyfikowa elementy i ukady automatyki, rozrnia podstawowe czony dynamiczne na podstawie

charakterystyk skokowych, okrela rol poszczeglnych elementw w ukadach automatycznej

regulacji, analizowa dziaanie podstawowych ukadw automatyki, korzysta z rnych rde informacji o elementach, podzespoach

i ukadach elektronicznych oraz elementach i ukadach automatyki, stosowa przepisy bezpieczestwa i higieny pracy, przepisy ochrony

przeciwpoarowej oraz ochrony rodowiska.

41

2. Wykaz jednostek moduowych Symbol jednostki

moduowej Nazwa jednostki moduowej Orientacyjna liczba godzin na realizacj

311[07].O2.01 Montowanie ukadw analogowych i pomiary ich parametrw

100

311[07].O2.02 Montowanie ukadw cyfrowych i pomiary ich parametrw

82

311[07].O2.03 Badanie elementw i ukadw automatyki 70 Razem 252

3. Schemat ukadu jednostek moduowych 4. Literatura Bastion P., Schuberth G., Spielvogel O., Steil H., Koty K., Ziegler K.: Praktyczna elektrotechnika. REA, Warszawa 2003 Chwaleba A., Moeschke B., Poszajski G.: Elektronika. WSiP, Warszawa 1999 Gocki W.: Ukady cyfrowe. WSiP, Warszawa 2000 Poszajski G.: Automatyka. WSiP, Warszawa 1995 Wykaz literatury naley aktualizowa w miar ukazywania si nowych pozycji wydawniczych.

311[07].O2.03

Badanie elementw i ukadw automatyki

311[07].O2.01 Montowanie ukadw

analogowych i pomiary ich parametrw

311[07].O2.02 Montowanie ukadw

cyfrowych i pomiary ich parametrw

311[07].O2 Pomiary parametrw elementw i ukadw

elektronicznych

42

Jednostka moduowa 311[07].O2.01 Montowanie ukadw analogowych i pomiary ich parametrw 1. Szczegowe cele ksztacenia W wyniku procesu ksztacenia ucze / suchacz powinien umie: sklasyfikowa analogowe elementy i ukady elektroniczne wedug

rnych kryteriw, rozrni elementy bierne i czynne, rozpozna analogowe elementy i ukady elektroniczne na podstawie

symboli graficznych, oznacze, wygldu, charakterystyk, zidentyfikowa kocwki analogowych elementw i ukadw

elektronicznych, poda podstawowe zastosowania analogowych elementw i ukadw

elektronicznych, narysowa schematy ideowe podstawowych ukadw elektronicznych, okreli rol poszczeglnych elementw w ukadach elektronicznych, zdefiniowa podstawowe parametry analogowych elementw

i ukadw elektronicznych, dobra metody oraz przyrzdy pomiarowe, zmierzy podstawowe parametry analogowych elementw i ukadw

elektronicznych, zaobserwowa przebiegi sygnaw wejciowych i wyjciowych

analogowych elementw i ukadw elektronicznych na oscyloskopie oraz je zinterpretowa,

wykorzysta programy komputerowe do opracowywania wynikw pomiarw,

narysowa i zinterpretowa podstawowe charakterystyki analogowych elementw i ukadw elektronicznych,

odczyta parametry elementw z charakterystyk, okreli wpyw istotnych czynnikw zewntrznych na prac

analogowych elementw i ukadw elektronicznych, wyjani zasady modulacji i demodulacji, wyjani zasady przetwarzania analogowo-cyfrowego i cyfrowo-

analogowego, sprawdzi poprawno dziaania analogowych elementw i ukadw

elektronicznych, zlokalizowa uszkodzenia elementw i podzespow w ukadach

elektronicznych na podstawie pomiarw dokonanych w wybranych punktach,

dobra analogowe elementy i ukady elektroniczne do zadanych warunkw,

43

scharakteryzowa technologie montau pytek drukowanych: jedno- i wielowarstwowych,

zmontowa prosty analogowy ukad elektroniczny na pytce drukowanej zgodnie ze schematem montaowym,

uruchomi prosty analogowy ukad elektroniczny, dokona oceny jakoci i prezentacji wykonanego ukadu, skorzysta z katalogw i innych rde informacji o analogowych

elementach i ukadach elektronicznych, przewidzie zagroenia dla ycia i zdrowia w czasie realizacji wicze

i zada, zastosowa przepisy bezpieczestwa i higieny pracy, przepisy

ochrony przeciwpoarowej oraz ochrony rodowiska. 2. Materia nauczania Diody pprzewodnikowe. Tranzystory. Pprzewodnikowe elementy sterowane. Elementy optoelektroniczne. Wzmacniacze tranzystorowe. Scalone ukady analogowe. Wzmacniacze operacyjne. Przetworniki A/C, C/A. Ukady zasilajce. Generatory. 3. wiczenia Badanie i prezentacja pracy diod pprzewodnikowych. Badanie i prezentacja pracy tranzystorw. Badanie i prezentacja pracy pprzewodnikowych elementw

sterowanych. Badanie ukadw wykorzystujcych pprzewodnikowe elementy

sterowane. Badanie elementw optoelektronicznych. Badanie i prezentacja waciwoci wzmacniaczy tranzystorowych

w podstawowych ukadach. Badanie i prezentacja waciwoci wzmacniaczy tranzystorowych ze

sprzeniem zwrotnym. Badanie i prezentacja waciwoci wzmacniaczy mocy. Badanie i prezentacja waciwoci wzmacniaczy operacyjnych. Badanie i prezentacja waciwoci ukadw prostowniczych. Badanie i prezentacja waciwoci prostych stabilizatorw. Badanie i prezentacja waciwoci generatorw.

44

Projektowanie i wykonywanie prostych ukadw analogowych. Montowanie i uruchamianie prostych ukadw analogowych. Prezentowanie wykonanego projektu. 4. rodki dydaktyczne Foliogramy. Filmy dydaktyczne. Prezentacje komputerowe, programy symulacyjne. Stanowiska pomiarowe dla kadego ucznia wraz z zestawem ukadw do bada. Elementy wykorzystywane w ukadach analogowych, analogowe ukady scalone. Uniwersalne pytki drukowane. Podstawowe narzdzia monterskie i elektronarzdzia. Katalogi elementw i ukadw elektronicznych oraz Polskie Normy. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Kolejno realizacji jednostek moduowych 311[07].O2.01 i 311[07].O2.02 jest dowolna. Mog by one realizowane w rwnolegych grupach, co zapewni uczniom moliwo samodzielnej pracy przy mniejszej liczbie stanowisk do bada analogowych i cyfrowych ukadw elektronicznych. Zalecanymi metodami s metoda przewodniego tekstu oraz metoda projektw, pozwalaj one na wiksz samodzielno i kreatywno uczniw oraz ksztatuj umiejtno radzenia sobie w sytuacjach problemowych.

Podczas badania elementw i ukadw, naley skupi si na wykonywaniu pomiarw podstawowych parametrw, okrelaniu rozkadw napi i rozpyww prdw podczas prawidowej pracy oraz porwnywaniu ich wartoci z danymi katalogowymi i stosowaniu tej wiedzy podczas wykrywania usterek w typowych ukadach aplikacyjnych.

Ukady scalone powinny by rozumiane jako zintegrowane elementy wielokocwkowe o okrelonych parametrach, dziaajce zgodnie z okrelonymi zasadami. Wymagana jest znajomo dziaania ukadw na podstawie uproszczonych schematw blokowych.

W trakcie realizacji programu jednostki, wskazane jest wprowadzenie elementw projektowania bardzo prostych ukadw / urzdze elektronicznych, polegajcych na wyborze ukadu oraz doborze poszczeglnych elementw i podzespow. Uczniowie powinni zmontowa i uruchomi zaprojektowane ukady / urzdzenia, a take zaprezentowa je na forum grupy. Najciekawsze prace proponuje si prezentowa szerszej publicznoci (na forum klasy, szkoy, przed rodzicami), co moe by czynnikiem motywujcym do rzetelnej pracy.

45

Do projektowania i uruchamiania ukadw zaleca si wykorzystanie komputera wraz z oprogramowaniem umoliwiajcym symulowanie dziaania ukadw analogowych.

Zajcia powinny odbywa si w grupie do 15 uczniw. Przed przystpieniem uczniw do wykonywania wicze, naley zapozna ich z zasadami bezpieczestwa obowizujcymi na stanowisku wiczeniowym.



etapach: sprawdzanie diagnostyczne powinno dotyczy wiadomoci

i umiejtnoci uczniw z zakresu jednostek moduowych 311[07].O1.01, 311[07].O1.02, 311[07].O1.03, w tym szczeglnie umiejtnoci dotyczcych stosowania w praktyce podstawowych praw elektrotechniki, obsugiwania podstawowych miernikw, prawidowego wykonywania i dokumentowania pomiarw oraz interpretowania otrzymanych wynikw;

sprawdzanie ksztatujce naley przeprowadza systematycznie w celu motywowania uczniw do pracy i zapobiegania powstawaniu brakw edukacyjnych, ktre utrudniayby im aktywne uczestniczenie w biecych zajciach dydaktycznych. wiczenia powinny by wykonywane w krtkich cyklach zakoczonych wiczeniem podsumowujcym, poczonym z samodzielnym planowaniem pomiarw i prezentacj waciwoci badanego ukadu. Oprcz oceniania pracy uczniw wykonujcych wiczenia, nauczyciel powinien kontrolowa na bieco przebieg prac nad projektami. Podczas oceniania naley bra pod uwag: planowanie oraz podzia pracy w grupie, systematyczno w pracy, walory uytkowe i jako wykonania kocowego produktu;

sprawdzanie sumatywne powinno by dokadnie zaplanowane i przygotowane, tak aby sprawdza stopie spenienia wymaga edukacyjnych z zakresu jednostki moduowej. Na ocen kocow z jednostki moduowej powinny skada si przede

wszystkim oceny z projektw i ocena sprawdzianu sumatywnego. W procesie oceniania naley uwzgldni obowizujc skal ocen.

Przykadowe zadanie: Zaprojektuj i wykonaj zasilacz (wzmacniacz, generator) o zadanych

parametrach.

46

Jednostka moduowa 311[07].O2.02 Montowanie ukadw cyfrowych i pomiary ich parametrw 1. Szczegowe cele ksztacenia W wyniku procesu ksztacenia ucze / suchacz powinien umie: zapisa liczby w rnych kodach liczbowych, zrealizowa operacje arytmetyczne i logiczne na liczbach dwjkowych, zastosowa prawa algebry Boolea do przeksztace funkcji

logicznych, zminimalizowa funkcje logiczne, sklasyfikowa cyfrowe ukady scalone, porwna waciwoci cyfrowych ukadw scalonych wykonanych

w rnych technologiach, odczyta oznaczenia i symbole graficzne elementw i ukadw

cyfrowych, rozpozna bramki logiczne i cyfrowe bloki funkcjonalne na podstawie

symboli graficznych i tabel prawdy albo tabel stanw, przeanalizowa dziaanie elementw i cyfrowych blokw

funkcjonalnych, przetestowa dziaanie elementw i ukadw cyfrowych, wykona proste operacje arytmetyczne i logiczne za pomoc ukadw

arytmetycznych, przeanalizowa dziaanie ukadw kombinacyjnych i sekwencyjnych

na podstawie schematw logicznych, zdefiniowa parametry elementw i ukadw cyfrowych, zmierzy wybrane parametry elementw i ukadw cyfrowych, zinterpretowa przebiegi oscyloskopowe sygnaw na wyprowa-

dzeniach ukadw cyfrowych, poczy ukady sekwencyjne w bloki, porwna rne typy pamici pprzewodnikowych, poczy scalone ukady pamici w bloki, obsuy wybrany program wspomagajcy projektowanie ukadw

logicznych, zaprogramowa programowalne ukady logiczne, okreli wymagania przy czeniu ukadw cyfrowych zrealizowanych

w technologiach TTL i CMOS, przeanalizowa dziaanie translatorw sygnaw TTL / CMOS

i CMOS / TTL, okreli zasady czenia ukadw cyfrowych z urzdzeniami

wejciowymi i wyjciowymi, zastosowa bramki mocy do sterowania elementami wykonawczymi,

47

zinterpretowa zjawiska zwizane z przesyaniem sygnaw cyfrowych na rne odlegoci,

zaprojektowa proste ukady cyfrowe, zmontowa, uruchomi i zaprezentowa prosty ukad cyfrowy, zlokalizowa usterki w prostych ukadach cyfrowych, skorzysta z katalogw i innych rde informacji o cyfrowych

elementach i ukadach elektronicznych, przewidzie zagroenia dla ycia i zdrowia w czasie realizacji wicze

i zada, zastosowa przepisy bezpieczestwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpoarowej oraz ochrony rodowiska. 2. Materia nauczania Systemy i kody liczbowe. Dziaania na liczbach zapisanych w rnych systemach liczbowych. Algebra Boolea. Bramki logiczne, przerzutniki. Cyfrowe bloki funkcjonalne (ukady komutacyjne, ukady arytmetyczne, liczniki, rejestry, ukady czasowe). Pamici pprzewodnikowe z uwzgldnieniem najnowszych rozwiza. Ukady wywietlania informacji cyfrowej. Programowalne ukady cyfrowe. Zjawiska szkodliwe w ukadach kombinacyjnych. Wsppraca ukadw TTL i CMOS. Ukady wejciowe i wyjciowe. Ukady transmisji sygnaw cyfrowych. 3. wiczenia Kodowanie liczb. Wykonywanie dziaa na liczbach zapisanych w rnych systemach. Badanie bramek logicznych pod wzgldem funkcjonalnym. Wykonywanie pomiarw parametrw bramek. Obserwacja przebiegw sygnaw wejciowych i wyjciowych bramek

na oscyloskopie. Przeksztacanie funkcji logicznych. Analizowanie schematw logicznych ukadw kombinacyjnych. Przeprowadzanie syntezy ukadw kombinacyjnych. Programowanie ALU. Montowanie ukadw kombinacyjnych na pulpicie laboratoryjnym

i na pytce drukowanej. Uruchamianie i prezentacja ukadw kombinacyjnych. Badanie i prezentacja waciwoci przerzutnikw.

48

Obserwacja przebiegw sygnaw wejciowych i wyjciowych przerzutnikw na oscyloskopie.

Badanie i prezentacja podstawowych blokw cyfrowych pod wzgldem funkcjonalnym.

Wykonywanie pomiarw parametrw blokw funkcjonalnych. Obserwacja przebiegw sygnaw wejciowych i wyjciowych blokw

funkcjonalnych na oscyloskopie. Badanie i prezentacja pamici pprzewodnikowych. Programowanie pamici. Programowanie programowalnych ukadw logicznych. Projektowanie prostych ukadw cyfrowych (w tym rwnie

z wykorzystaniem wybranego programu komputerowego). Montowanie ukadw cyfrowych na pulpicie laboratoryjnym i na pytce

drukowanej. Uruchamianie i prezentacja ukadw cyfrowych. 4. rodki dydaktyczne Foliogramy. Filmy dydaktyczne. Prezentacje komputerowe, programy symulacyjne. Stanowiska pomiarowe dla kadego ucznia wraz z zestawem ukadw cyfrowych do bada. Elementy wykorzystywane w ukadach cyfrowych, cyfrowe ukady scalone redniej i duej skali integracji. Uniwersalne pytki drukowane. Podstawowe narzdzia monterskie i elektronarzdzia. Katalogi elementw i ukadw elektronicznych oraz Polskie Normy. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Kolejno realizacji jednostek moduowych 311[07].O2.01 i 311[07].O2.02 jest dowolna. Mog by one realizowane w rwnolegych grupach, co zapewni uczniom moliwo samodzielnej pracy przy mniejszej liczbie stanowisk do bada analogowych i cyfrowych ukadw elektronicznych. Zalecanymi metodami s: metoda przewodniego tekstu oraz metoda projektw, pozwalaj one uczniom na wiksz samodzielno i kreatywno oraz ksztatuj umiejtno radzenia sobie w sytuacjach problemowych.

Podczas badania elementw i ukadw, naley skupi si na stronie funkcjonalnej oraz na parametrach elementw i ukadw cyfrowych.

Ukady scalone powinny by rozumiane jako zintegrowane elementy wielokocwkowe o okrelonych parametrach i realizujce okrelone funkcje logiczne zgodnie z okrelonym algorytmem (opisanym w postaci

49

przebiegw czasowych na wejciach i wyjciach elementu lub ukadu). Wanym elementem pracy w tej jednostce jest projektowanie prostych

ukadw / urzdze cyfrowych bazujcych na bramkach i blokach funkcjonalnych. Uczniowie powinni zmontowa i uruchomi zaprojektowane ukady / urzdzenia i zaprezentowa je przed grup. Najciekawsze prace proponuje si prezentowa szerszej publicznoci na terenie szkoy, np. uczniom innych klas lub rodzicom. Projektowanie, realizacja i moliwo prezentacji wasnych ukadw zwikszy motywacj do poszerzania wiedzy w zakresie elementw oraz ukadw cyfrowych i moe sta si rdem satysfakcji dla wielu uczniw. W tym celu niezbdne jest systematyczne stymulowanie uczniw do pracy, umiejtne ukierunkowywanie ich dziaa.

Do projektowania i uruchamiania ukadw zaleca si wykorzystanie komputera wraz z oprogramowaniem umoliwiajcym symulowanie dziaania ukadw cyfrowych.

Zajcia powinny odbywa si w grupie do 15 uczniw. Przed przystpieniem uczniw do wykonywania wicze, naley zapozna ich z zasadami bezpieczestwa obowizujcymi na danym stanowisku wiczeniowym.




i umiejtnoci uczniw z zakresu jednostek moduowych 311[07].O1.01, 311[07].O1.02, 311[07].O1.03, w tym szczeglnie umiejtnoci dotyczcych stosowania w praktyce podstawowych praw elektrotechniki, obsugiwania podstawowych miernikw, prawidowego wykonywania i dokumentowania pomiarw oraz interpretowania otrzymanych wynikw;

sprawdzanie ksztatujce naley przeprowadza systematycznie w celu motywowania uczniw do pracy i zapobiegania powstawaniu brakw edukacyjnych, ktre utrudniayby im aktywne uczestniczenie w biecych zajciach dydaktycznych. Oprcz oceniania pracy uczniw wykonujcych wiczenia, nauczyciel powinien kontrolowa na bieco przebieg prac nad projektami. Podczas oceniania projektu naley bra pod uwag: pomysowo, planowanie oraz podzia pracy w grupie, systematyczno, walory uytkowe i jako wykonania kocowego produktu;

sprawdzanie sumatywne powinno by dokadnie zaplanowane i przygotowane, tak aby sprawdza stopie spenienia wymaga edukacyjnych z zakresu jednostki moduowej.

50

Na ocen kocow z jednostki moduowej powinny skada si przede wszystkim oceny wykonanych projektw i wyniki sprawdzianu sumatywnego. W procesie oceniania naley uwzgldni obowizujc skal ocen.

Przykadowe zadanie: Zaprojektuj i wykonaj ukad czasowy opniajcy zbocze narastajce

sygnau wejciowego o czas t1, a zbocze opadajce o czas t2.

51

Jednostka moduowa 311[07].O2.03 Badanie elementw i ukadw automatyki 1. Szczegowe cele ksztacenia W wyniku procesu ksztacenia ucze / suchacz powinien umie: sklasyfikowa ukady sterowania, narysowa schemat blokowy ukadu automatycznej regulacji, sklasyfikowa ukady automatycznej regulacji, rozrni podstawowe czony dynamiczne, rozpozna podstawowe czony dynamiczne na podstawie

charakterystyk skokowych, okreli charakter obiektu, rozrni elementy ukadu automatycznej regulacji i okreli ich rol

w ukadzie, sklasyfikowa regulatory, scharakteryzowa regulatory cige, dwustawne i trjstawne, przeanalizowa dziaanie prostych ukadw zabezpiecze, blokad

i sygnalizacji, zaprogramowa sterownik, zmontowa prosty ukad sterowania z wykorzystaniem sterownika, uruchomi i zaprezentowa ukad sterowania, skorzysta z katalogw i instrukcji urzdze, przewidzie zagroenia dla ycia i zdrowia w czasie realizacji

wicze, zastosowa przepisy bezpieczestwa i higieny pracy podczas

wykonywania wicze. 2. Materia nauczania Klasyfikacja ukadw sterowania. Podstawowe czony dynamiczne. Obiekty regulacji. Ukad automatycznej regulacji i jego podstawowe elementy (czujniki, przetworniki pomiarowe, regulatory, elementy wykonawcze). Sterowniki PLC i ich programowanie. Algorytmy sterowania. 3. wiczenia Testowanie dziaania rnych elementw i ukadw automatycznej

regulacji. Budowanie ukadw sterowania z wykorzystaniem dydaktycznych

programw komputerowych.

52

Montowanie prostych ukadw sterowania komputerowego z wykorzystaniem zestaww dydaktycznych.

Programowanie sterownikw PLC. Montowanie prostych ukadw sterowania z wykorzystaniem

sterownikw. 4. rodki dydaktyczne Foliogramy. Filmy dydaktyczne. Prezentacje komputerowe, programy symulacyjne. Zestawy dydaktyczne dajce moliwo budowania ukadw sterowania komputerowego przy pomocy specjalnego oprogramowania i bezporedniego ich zastosowania do sterowania modelami obiektw zbudowanych z rnych podzespow. Stanowiska dydaktyczne ze sterownikami PLC. Katalogi elementw i ukadw elektronicznych oraz Polskie Normy. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Automatyzacja wszelkich procesw jest domen wspczesnych czasw. Ukady automatycznej regulacji wystpuj w licznych urzdzeniach elektrycznych, elektronicznych, telekomunikacyjnych, mechanicznych zarwno w skali przemysowej, jak i w skali gospodarstw domowych, dlatego te jednostka ta ma szczeglne znaczenie w procesie ksztacenia. Zawiera ona do szeroki zakres treci, czsto trudnych do zrozumienia, gdy wymaga integracji wiedzy z wielu dziedzin. Istotne jest przede wszystkim zrozumienie roli poszczeglnych elementw w ukadzie automatycznej regulacji i uwiadomienie szerokiego spektrum zastosowa rnego rodzaju UAR.

Realizujc program jednostki, naley pooy nacisk na bardzo popularne obecnie sterowanie cyfrowe z wykorzystaniem sterownikw i komputerw.

Do projektowania i wykonywania prostych ukadw sterowania komputerowego naley wykorzystywa specjalne zestawy dydaktyczne. Daj one moliwo budowania ukadw sterowania przy pomocy specjalnego oprogramowania i bezporedniego ich zastosowania do sterowania modelami obiektw zbudowanych z rnych podzespow. Wymienione zestawy dydaktyczne uatrakcyjniaj zajcia i rozbudzaj zainteresowanie t dziedzin oraz ucz kreatywnego mylenia i radzenia sobie z rnego rodzaju problemami technicznymi. Do osignicia zamierzonych celw ksztacenia szczeglnie zalecana jest metoda projektw.

Zajcia powinny odbywa si w grupie do 15 uczniw. Przed przystpieniem uczniw do wykonywania wicze, naley zapozna ich

53

z zasadami bezpieczestwa obowizujcymi na danym stanowisku wiczeniowym. 6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osigni



i umiejtnoci uczniw z zakresu jednostek moduowych 311[07].O1.01, 311[07].O1.02, 311[07].O1.03 oraz 311[07].O2.02, w tym szczeglnie umiejtnoci dotyczcych stosowania w praktyce podstawowych praw elektrotechniki i logiki, a ponadto obsugiwania podstawowych miernikw, prawidowego wykonywania i dokumentowania pomiarw oraz interpretowania otrzymanych wynikw;

sprawdzanie ksztatujce naley przeprowadza systematycznie w celu motywowania uczniw do pracy i zapobiegania powstawaniu brakw edukacyjnych, ktre utrudniayby im aktywne uczestniczenie w biecych zajciach dydaktycznych. Oprcz oceniania pracy uczniw wykonujcych wiczenia, nauczyciel powinien kontrolowa na bieco przebieg prac nad projektami;

sprawdzanie sumatywne powinno by dokadnie zaplanowane i przygotowane, tak aby sprawdza stopie spenienia wymaga edukacyjnych z zakresu jednostki moduowej. Na ocen kocow z jednostki moduowej powinny skada si oceny

wykonanych projektw i wyniki sprawdzianu sumatywnego. Wskazane jest wdraanie uczniw do samooceny wasnych osigni. W procesie oceniania naley uwzgldni obowizujc skal ocen.

Przykadowe zadanie: Zaprogramuj sterownik PLC, aby zrealizowa zadany ukad

sterowania cyfrowego (sygnalizacji).

54

Modu 311[07].Z1 Badanie ukadw analogowych 1. Cele ksztacenia W wyniku procesu ksztacenia ucze / suchacz powinien umie: rozpoznawa obszary zastosowa analogowych ukadw

elektronicznych na podstawie schematw ideowych, rozrnia elementy elektroniczne i ukady scalone na podstawie

wygldu i oznacze na nich stosowanych, rozpoznawa obszary zastosowa elementw i ukadw

elektronicznych na podstawie ich parametrw katalogowych, analizowa dziaanie ukadw analogowych na podstawie schematw

ideowych, charakteryzowa rol poszczeglnych elementw w ukadach

analogowych oraz ich wpyw na parametry tych ukadw i obszary zastosowa,

okrela i interpretowa wartoci sygnaw elektrycznych w poszczeglnych punktach ukadw elektronicznych,

korzysta z ksiek, katalogw i innych rde, rwnie w jzyku angielskim, zawierajcych parametry, charakterystyki i zastosowania elementw i ukadw elektronicznych,

mierzy podstawowe parametry analogowych ukadw elektronicznych, stosowa przepisy bezpieczestwa i higieny pracy podczas pomiarw

elektrycznych, sporzdza charakterystyki ukadw elektronicznych, analizowa dziaanie ukadw elektronicznych na podstawie wynikw

uzyskanych z pomiarw, lokalizowa usterki w ukadach elektronicznych, montowa i uruchamia ukady analogowe, przeznaczone

do okrelonych zastosowa. 2. Wykaz jednostek moduowych

Symbol jednostki moduowej Nazwa jednostki moduowej

Orientacyjna liczba godzin na realizacj

311[07].Z1.01 Badanie wzmacniaczy tranzystorowych 20 311[07].Z1.02 Badanie liniowych ukadw scalonych 18 311[07].Z1.03 Badanie generatorw 18 311[07].Z1.04 Badanie zasilaczy 16

Razem 72

55

3. Schemat ukadu jednostek moduowych

4. Literatura Piro B., Piro M.: Podstawy elektroniki. WSiP, Warszawa 2002 Grabowski L.: Pracownia elektroniczna. Ukady elektroniczne. WSiP, Warszawa 1999 Chwaleba A., Moeschke B., Poszajski G.: Elektronika. WSiP, Warszawa 1999 Horowitz P., Hill W.: Sztuka elektroniki. WKi, Warszawa 1995 Wykaz literatury naley aktualizowa

Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu · 2 Autorzy: mgr inż. Zbigniew Blauman dr inż. Antoni...

Documents

Transcript of Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu · 2 Autorzy: mgr inż. Zbigniew Blauman dr inż. Antoni...

ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO - bip-files.idcom … · Michał Niemirski mgr inż. arch. krajobrazu Katarzyna Zantonowicz mgr inż. Małgorzata Ilczuk dr inż. Małgorzata Kosewska

mgr inż. Marcin Cholewa

MGR INŻ. ARCH. JAKUB KAMIŃSKI

Projekt wspó - koweziu.edu.pl Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” Autorzy: mgr inż. Elżbieta Goźlińska mgr inż. Alina Rodak mgr inż.

Mgr inż. Edwin Klessa Trzcianka – B. Par.

mgr inż. Jan Radosz mgr inż. Paweł Górski dr inż. Rafał Młyński Zakład Zagrożeń Wibroakustycznych

Zastosowanie techniki kształtowania wiązki w celu zwiększenia …dydaktyka:zastosowanie... · 2015. 12. 21. · Jerzy Motylewski, mgr inż. Piotr Pawłowski, mgr inż. Michał

ZLECENIODAWCA - ZZWzzw.waw.pl/wp-content/uploads/2018/04/odc.1-Rzeczypos...mgr inż. architekt krajobrazu Agnieszka Duc mgr inż. architekt krajobrazu Mariusz Pasek inż. arch. kraj.

JAKOŚCI ŻYWNOŚCI QAFP · Doc. dr hab. inż. Karol Węglarzy Mgr inż. Andrzej Czubała Dr inż. Tomasz Florowski Mgr inż. Mieczysław Marek Obiedziński Materiały powstały w

Mgr inż. Andrzej Jurkiewicz

Wersja po recenzjach - KOWEZiU · Autorzy: mgr inż. Krystyna Jabłonka, mgr inż. Andrzej Kulka, mgr inż. Elżbieta Pankiewicz. Recenzenci: mgr inż. Tadeusz udzisz, mgr inż. Marek

PODR RODOWISKOWYCH DLA DRÓG KRAJOWYCHsiskom.waw.pl/nauka/literatura/podrecznik_dobrych_praktyk.pdf · Mgr Daniel Maranda Mgr Katarzyna Nałysz Mgr inż. Bogdan Połomski Mgr Katarzyna

mgr inż. arch. Arkadiusz Walichnowski mgr inż. arch. Anna Przybyszewska

Str. 2. 6 dr inż. Małgorzata Kaczkan [email protected] mgr Jakub Ławnicki [email protected] mgr inż Joanna Ratajczyk [email protected] mgr Agata Piotrowska [email protected]

OPRACOWANIE: MGR INŻ. EWA LOREK

WADY STÓP I KOLAN

autor: mgr inż. Jacek Thiem

mgr inż. Izabela Ziętek

mgr Agnieszka Wilczyńska audytor wewnętrzny Politechniki Wrocławskiej mgr inż. Elżbieta Mazurek

mgr inż. Maria Sudnik MODR O/ Siedlce