MIŁOŚĆ

WEDŁUG KONCEPCJI

ROBERTA STERNBERGA

– SKŁADNIKI

• NAMIĘTNOŚĆ• INTYMNOŚĆ• INTYMNOŚĆ• ZAANGAŻOWANIE/ZOBOWIĄZANIE

Intymność

- oznacza pozytywne uczucia i towarzyszące im działania, które wywołują przywiązanie, bliskość i wzajemną zależność partnerów od siebie.

Intymność

- pragnienie dbania o dobro partnera- przeżywanie szczęścia w obecności partnera i z

jego powodu- szacunek dla partnera- przekonanie, że można liczyć na partnera w

potrzebiepotrzebie- wzajemne zrozumienie- wzajemne dzielenie się przeżyciami i dobrami,

zarówno duchowymi jak i materialnymi- dawanie i otrzymywanie uczuciowego wsparcia- wymiana intymnych informacji- uważanie partnera za ważny element własnego

życia

Namiętność

- jest konstelacją silnych emocji zarówno pozytywnych (zachwyt, pożądanie, radość), jak i negatywnych (ból, niepokój, zazdrość, tęsknota). Emocjom tym towarzyszy bardzo silna motywacja do połączenia się partnerem.

- pragnienie i poszukiwanie fizycznej bliskości, - pragnienie i poszukiwanie fizycznej bliskości, przypływy energii, uczucie podniecenia, obsesja na punkcie partnera, marzenie na jawie, psychiczna nieobecność pod nieobecność partnera itd.

Zaangażowanie/zobowiązanie

jest tu rozumiane jako decyzje, myśli, uczucia i działania ukierunkowane na przekształcenie relacji miłosnej w trwały związek oraz na utrzymanie tego związku pomimo występowania różnych przeszkód. występowania różnych przeszkód.

Zaangażowanie

• Podczas gdy namiętność jest tym

składnikiem miłości, który niemal w ogóle

nie poddaje się „rozumowi” i woli samych

zainteresowanych, a intymność poddaje im zainteresowanych, a intymność poddaje im

się jedynie umiarkowanie, zaangażowanie

jest wysoce podatne na świadomą kontrolę

ze strony kochających się ludzi.

Zaangażowanie

• silne zaangażowanie partnerów (bądź

tylko jednego z nich) może być jedynym,

choć skutecznym czynnikiem

podtrzymującym związek.

• zaangażowanie jest zwykle rezultatem

świadomej decyzji, a ta może zostać

zmieniona czy odwołana, w związku z

czym ten składnik miłości może przestać

istnieć niemalże z dnia na dzień.

DYNAMIKA TRZECH SKŁADNIKÓW MIŁOŚCI

____ NAMIĘTNOŚĆ

____ INTYMNOŚĆ

____ZAANGAŻOWANIE

8

FORMY MIŁOŚCI

� lubienie: intymność, ale bez zaangażowania czy namiętności.

� zadurzenie: namiętność bez zaangażowania czy intymności.

� pusta miłość: zaangażowanie bez namiętności czy intymności.

� romantyczna miłość: intymność i namiętność, ale bez � romantyczna miłość: intymność i namiętność, ale bez zaangażowania

� niedorzeczna miłość: zaangażowanie i namiętność, ale bez intymności.

� partnerska miłość: zaangażowanie i intymność, ale bez namiętności.

� miłość doskonała: zaangażowanie, intymność i namiętność.

Poszczególne fazy związku wg Sternberga

1. Faza zakochania

2. Faza romantycznych początków

3. Faza związku kompletnego3. Faza związku kompletnego

4. Faza związku przyjacielskiego

5. Faza związku pustego

6. Rozpad związku

1. ZAKOCHANIE

Zaczynają rozwijać się trzy składniki, przy czym najsilniej przybiera na sile namiętność.

Pojawienie się przeszkody działa na człowieka mobilizująco, powoduje wzrost pobudzenia, gniew i nasilenie wysiłków mających na celu przezwyciężanie przeszkody.

Pojawią się symptomy charakterystyczne dla miłości.

Pokonywanie przeszkód stanowi nieodłączny element romantycznego wzorca miłości.

Długotrwałe, nękające działanie nie dających się przezwyciężyć przeszkód prowadzi natomiast do depresji i bezradności, co może stanowić dodatkowy czynnik wygaszający miłość partneróW.

2. ROMANTYCZNE POCZĄTKI

Podstawowym skutkiem i przejawem namiętności jest stałe dążenie do nasilenia i pogłębienia kontaktów z ukochaną osobą.

• Jeżeli więc namiętność spotyka się z wzajemnością to prowadzi do wzrostu intymności dzięki wzajemnemu odkrywaniu wzajemnemu odkrywaniu się partnerów przed sobą, narastaniu ich wzajemnego zaufania i lubienia się, aż wreszcie –dzięki pojawieniu się wzajemnego przywiązania.

PROBLEMY Z INTYMNOŚCIĄ

• Całkowite odkrycie się przed innym człowiekiem oznacza ujawnienie własnych słabości oraz wad, o których sami

• Utrzymanie intymności oznacza nieuchronnie konieczność dostosowania naszego własnego życia do których sami

wolelibyśmy nigdy nie mówić.

• ZAUFANIE JEST PODSTAWĄ ROZWOJU INTYMNOŚCI

własnego życia do partnera, a więc do porzucenia pewnych pragnień i działań, które towarzyszyły nam nieodzownie.

WADY PARTNERA...

Wykrycie u innej osoby jakiejś ważnej wady likwiduje dobroczynne skutki jej zalet, jednak wykrycie jej zalet nie wyrównuje posiadanych przez nią wad.

Wykrycie wady ma bardziej nieodwracalne skutki niż wykrycie zalety.

3. Związek kompletny

Końcem fazy romantycznych początków jest pojawienie się zaangażowania i przekształcenie się związku w związek kompletny.

Wybranie partnera na stałe

Osiągają oni najwyższy stopień intymności. Podobnie teraz ich zobowiązanie jest bardzo mocne.

Wybranie partnera na stałe oznacza zwykle w naszej kulturze małżeństwo, albo chociaż wspólne zamieszkanie.

Jest to faza najbardziej zadowalająca dla partnerów, a także najbardziej nasycona emocjami.

Koniec tej fazy jest jednoznaczny z nieuchronnym końcem namiętności. Nagłe osłabnięcie namiętności wyznacza wejście w fazę czwartą.

NATURALNA ŚMIERĆ NAMIĘTNOŚCI?

Przyczyn zaniku namiętności dopatrywać się można w jej wewnętrznej logice, nierealistyczności, zachłanności oraz zabójczych dla namiętności konsekwencjach jej „skonsumowania”.

Namiętność wymaga absolutnego uwielbienia Namiętność wymaga absolutnego uwielbienia partnera, a to jest możliwe jedynie za cenę braku realizmu w jego spostrzeganiu i ocenie.

NATURALNA ŚMIERĆ NAMIĘTNOŚCI

Namiętność nie znosi konkurencji-nic nie może być ważniejsze od niej, jeżeli ma ona nadal pozostać sobą.

Jednakże trwały związek będący często skutkiem namiętności rodzi szereg problemów (dzieci, choroby itd.), które mogą być rozwiązane namiętności rodzi szereg problemów (dzieci, choroby itd.), które mogą być rozwiązane jedynie za cenę czasowego choćby odsunięcia namiętności na dalszy plan.

Namiętność jest więc zjawiskiem z natury swej paradoksalnym? jej kres wpisany jest w jej istotę?

4. ZWIĄZEK PRZYJACIELSKI

Jest pozbawiona składnika namiętności.

Dla wielu ludzi wejście w fazę związku przyjacielskiego oznacza najbardziej

Problemem może być dla nich podtrzymanie intymności na wysokim poziomie, a więc wzajemne zaufanie, lubienie się, chęć

przyjacielskiego oznacza najbardziej satysfakcjonujący okres dla ich związku.

W fazie tej dominuje intymność -przedłużenie tej fazy jest zależne od woli obojga partnerów.

lubienie się, chęć pomagania i otrzymywania pomocy.

Jeśli nie uda się podtrzymać intymności, związek przechodzi w ostatnią z faz.

Pułapki intymności

-aniołem być, czyli pułapka dobroczynności

-szczęścia się wyrzec, czyli pułapka obowiązku

-święty spokój, czyli pułapka bezkonfliktowości

-niezłomność zasad, czyli pułapka sprawiedliwości

-niezłomność zasad, czyli pułapka sprawiedliwości

Źródła negatywnych zmian w związku- pułapki

PUŁAPKA DOBROCZYNNOŚCI-• polega na tym iż stałe i wzajemne

ofiarowywanie dobra /oraz unikanie wyrządzania partnerowi krzywd/ prowadzi w miarę trwania związku do tego, że zdolność do miarę trwania związku do tego, że zdolność do sprawiania partnerowi przyjemności maleje, wzrasta natomiast zdolność do sprawiania mu bólu

20

Źródła negatywnych zmian w związku- pułapki

PUŁAPKA BEZKONFLIKTOWOŚCI-• stałe unikanie konfliktów w imię utrzymania

wspólnoty działań, interesów i uczuć prowadzi do zaniku tej wspólnotydo zaniku tej wspólnoty

21

Źródła negatywnych zmian w związku- pułapki

PUŁAPKA SPRAWIEDLIWOŚCI -• Oczekiwanie sprawiedliwości w wymianie

świadczeń sprowadza się głownie do odwzajemniania zachowań negatywnych

22

Źródła negatywnych zmian w związku- pułapki

PUŁAPKA OBOWIĄZKU –• systematyczne podpieranie uczuć do partnera

odwołaniem się do poczucia obowiązku doświadczania tych uczuć

23

5. ZWIĄZEK PUSTY

Jest to faza, która nie musi pojawić się w związku, o ile partnerom uda się podtrzymać intymność.

Jeżeli dochodzi do tej fazy najczęściej związek

Charakteryzuje się jedynie zaangażowaniem, które jest jedynym składnikiem podtrzymującym go.

Diada taka jest jedynie pozostałością po miłości,

Jeżeli dochodzi do tej fazy najczęściej związek przechodzi w fazę szóstą.

Diada taka jest jedynie pozostałością po miłości, gdyż opierając się na samym zaangażowaniu należy się liczyć z możliwością, że któryś z partnerów zapragnie zmiany i zrezygnuje z dalszego trwania takiego związku.

1. SAMOPODTRZYMUJĄCY CHARAKTER ZAANGAŻOWANIA

Jeżeli już raz zaangażujemy się w jakieś działanie, sam fakt jego podjęcia może nam utrudniać wycofanie się, niezależnie od tego, czy skutki działania są zadowalające, czy nie. działania są zadowalające, czy nie.

2. DOTYCHCZASOWE INWESTYCJE

Podstawą drugą są niemożliwe do odzyskania inwestycje, jakich dokonaliśmy na rzecz istniejącego związku.

Inwestycje te są dwojakiego rodzaju: dobra włożone w Inwestycje te są dwojakiego rodzaju: dobra włożone w związek i dobra poniechane, z których zrezygnowaliśmy przez wzgląd na istnienie danego związku.

3. ZWIĄZEK Z PARTNEREM JAKO CZĘŚĆ WŁASNEGO „JA”

Trzeci wreszcie powód, dla którego raz podjęte zaangażowanie trwać może nadal-wiąże się z tym, że wraz z upływem czasu i wspólnego życia bliski związek z innym człowiekiem staje się nieodłączną związek z innym człowiekiem staje się nieodłączną częścią nas samych, naszej własnej tożsamości.

6. ROZPAD ZWIĄZKU

Dynamiczna koncepcja miłości sugeruje, że rozpad związku nastąpić może co najmniej w trzech momentach.

ROZPAD

1.Najbardziej prawdopodobną tego przyczyną jest

asymetria uczuć, a więc niejednakowy poziom namiętności i/lub intymności u obojga partnerów.

2.Po zaniku namiętności, jeżeli partnerzy tylko na niej Po zaniku namiętności, jeżeli partnerzy tylko na niej

opierali swoją wizję miłości i związku. 3.Wycofanie zaangażowania i rozpad związku może mieć

swą przyczynę w zaniku intymności łącznej partnerów.

Zanik namiętności i intymności?

• Pies, kredyt, dzieci…

• Wiele par nie potrafi zachować pożądania, które było tak fascynujące na początku relacji.

• Nie dla wszystkich jest to problem, a na pewno nie wszyscy do tego się przyznają.

Inteligencja…erotyczna?

• Są ludzie, którzy potrafią podtrzymywać

erotyzm i seksualną fascynację w związku.

Jak to robią? I czy można się tego nauczyć? Jak Jak to robią? I czy można się tego nauczyć? Jak

każdą kompetencję, inteligencję erotyczną

można rozwijać.

Esther Perel „Inteligencja erotyczna”