Mierzenie jakości pracy biblioteki Szkoły Podstawowej nr 32

w Toruniurok szkolny 2013/14

Zasadność przeprowadzenia mierzenia jakości pracy

biblioteki szkolnej

W zeszłym roku szkolnym, w naszej szkole przeprowadzona została,

przez wizytatorów do spraw ewaluacji, ewaluacja zewnętrzna. W wielu badanych

obszarach Szkoła uzyskała najwyższe noty. Ponieważ biblioteka jest integralną częścią

organizmu szkolnego, stąd zrodził się pomysł, aby sprawdzić, jak wygląda jej

funkcjonowanie.

W nowej podstawie programowej ściśle określono rolę biblioteki szkolnej, która wspomaga przygotowanie uczniów do życia w społeczeństwie informacyjnym poprzez dysponowanie aktualnymi zbiorami, w tym multimedialnymi, poprzez stwarzanie uczniom warunków do nabywania umiejętności wyszukiwania, porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych źródeł. Biblioteka szkolna poprzez współpracę z nauczycielami przygotowuje uczniów do samokształcenia świadomego wyszukiwania, selekcjonowania i wykorzystania informacji.

Cel ewaluacji:

- zbadanie w jakim stopniu standardy pracy biblioteki zostały osiągniętei wdrożone do pracy,- poprawa jakości pracy

bibliotekina rzecz środowiska

szkolnego,- opracowanie wniosków do dalszej pracy.

NARZĘDZIA MIERZENIA JAKOŚCI PRACY BIBLIOTEKI SZKOLNEJ:

-5 standardów pracy biblioteki szkolnej opracowanych przezzespół nauczycieli bibliotekarzy członków Związku Nauczycielstwa Polskiego, Towarzystwa Nauczycieli Bibliotekarzy Szkół Polskich, Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich oraz w oparciu o konsultacje przeprowadzone w środowisku bibliotekarskim,- ankiety przeprowadzone wśród nauczycieli i uczniów.

Biblioteka szkolna posiada warunki do pełnienia funkcji centrum edukacyjno-informacyjnego szkoły.

Obszary, których biblioteka nie spełnia zostały podkreślone.

Standard 1

1. Biblioteka szkolna jest interdyscyplinarną pracownią szkolną.

2. Użytkownikami biblioteki szkolnej są: uczniowie, nauczyciele, pracownicy administracji i obsługi, rodzice, absolwenci szkoły, członkowie społeczności lokalnej. 3. Biblioteka zlokalizowana jest w centrum szkoły, blisko pomieszczeń

dydaktycznych, najlepiej na parterze, tak aby ułatwić dostęp wszystkim użytkownikom, w tym niepełnosprawnym.

4. Biblioteka posiada odpowiednio zaaranżowane, samodzielne lokale: wypożyczalnię, czytelnię, pracownię informacyjno-multimedialną umożliwiającą przeprowadzanie zajęć dydaktycznych, pomieszczenie do prac biblioteczno – technicznych.

5. Pomieszczenia biblioteki (oraz ogrzewanie i oświetlenie), odpowiednio zabezpieczone, spełniają wymogi BHP i obowiązujące normy budowlane.

6. Meble są funkcjonalne (mobilne), estetyczne, dostosowane w miarę możliwości do wieku i potrzeb użytkowników, spełniające wymogi BHP, posiadające atesty.

7. Biblioteka wyposażona jest w nowoczesny sprzęt techniczny i komputerowy, odpowiedni do wieku i kategorii użytkowników.

8. Biblioteka posiada komputerowy program zarządzający jej pracą.

9. Biblioteka ma zapewniony roczny budżet na systematyczne uzupełnianie zbiorów oraz zakup i konserwację sprzętu bibliotecznego (w tym komputerowego). Nauczyciel bibliotekarz ma realny wpływ na kształt i realizację budżetu.

10. Biblioteka ma do dyspozycji wystarczającą ilość druków, materiałów i środków niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania.

11. Biblioteka jest dostępna dla użytkowników nie krócej niż czas trwania zajęć lekcyjnych i, w uzasadnionych przypadkach, po ich zakończeniu.

12. Czas pracy biblioteki szkolnej umożliwia maksymalne wykorzystanie jej zbiorów wszystkim użytkownikom.

13. Zasady pracy i funkcjonowania biblioteki określa statut szkoły, opracowany na podstawie obowiązujących aktów prawnych.

Standard 2

Biblioteka gromadzi, opracowuje i udostępnia zbiory i informacje. Prowadzi ewidencję i dokumentację biblioteczną.

Obszary, których biblioteka nie spełnia zostały podkreślone.

1. Biblioteka systematycznie i planowo gromadzi i opracowuje: książki, czasopisma, zbiory wizualne, audialne, multimedialne.

2. Zbiory biblioteki są zgodne z poziomem, profilem szkoły i realizowanymi w niej programami nauczania i obejmują: lektury, literaturę z zakresu pedagogiki i psychologii, popularnonaukową, piękną, gazety i czasopisma, wydawnictwa multimedialne i informacyjne. 3. Biblioteka organizuje warsztat informacyjny: katalogi, kartoteki i księgozbiór podręczny. Gromadzi i oferuje informacje na różnych nośnikach.4. Biblioteka stosuje różnorodne formy udzielania informacji: ustną,

wizualną, z zastosowaniem technologii informacyjnej.

5. Biblioteka, pełniąc funkcję szkolnego centrum informacji, gromadzi i udostępnia dokumenty pracy szkoły.

6. Biblioteka tworzy tematyczne serwisy informacyjne i bazy danych zgodne z profilem edukacyjnym szkoły.

7. Biblioteka prowadzi pomiar czytelnictwa w szkole. Opracowuje jego wyniki i wnioski, które stanowią podstawę do korekty planów pracy biblioteki i szkoły.

8. Zasoby Internetu udostępniane są wszystkim użytkownikom w celach edukacyjnych. Zasady korzystania są jasno określone w odrębnym regulaminie. 9. Do prawidłowego funkcjonowania biblioteki niezbędna jest systematyczna aktualizacja zbiorów i selekcja, nie rzadziej niż raz na dwa lata.

10. Dokumentacja biblioteki prowadzona jest zgodnie z obowiązującymi normami i przepisami prawa.

Standard 3

Bibliotekę szkolną prowadzą zatrudnieni

w pełnym wymiarze czasu pracy,odpowiednio wykwalifikowani i umotywowani – nauczyciele bibliotekarze.

Obszary, których biblioteka nie spełnia zostały podkreślone.

1. W bibliotece szkolnej zatrudnieni są nauczyciele bibliotekarze.

2. Liczba etatów nauczycieli bibliotekarzy uwzględnia: a) godziny pracy szkoły, b) liczbę użytkowników, c) sposób organizacji biblioteki (liczba i rodzaj pomieszczeń), d) stopień komputeryzacji zbiorów bibliotecznych, e) różnorodność i specyfikę zbiorów, f) prowadzenie szczególnych, rozwiniętych form pracy z czytelnikiem, g) inne zadania przydzielone nauczycielowi bibliotekarzowi. 3. Jednolite warunki zatrudnienia są określone przez MEN, niezależne od organów prowadzących.

4. Opiekę nad pracownią informacyjno-multimedialną sprawuje odpowiednio przeszkolony nauczyciel bibliotekarz, przy wsparciu administratora sieci i/lub dodatkowo zatrudnionej pomocy technicznej.

5. Zajęcia dodatkowo przydzielane nauczycielom bibliotekarzom nie ograniczają użytkownikom dostępności do biblioteki i nie dezorganizują jej funkcjonowania. 6. Nauczyciele bibliotekarze mają zapewnioną pomoc metodyczną oraz

warunki do dokształcania i doskonalenia się.

Standard 4

Biblioteka uczestniczy w realizacji zadań dydaktycznych i wychowawczych szkoły.

1. Działania dydaktyczne i wychowawcze biblioteki są spójne z planami i programami pracy szkoły.

2. Biblioteka kształtuje kulturę czytelniczą, informacyjną i medialną poprzez różnorodne formy pracy z użytkownikiem.

3. Biblioteka rozpoznaje problemy uczniów i stosuje działania terapeutyczne, wspiera rozwój uczniów o szczególnych potrzebach edukacyjnych.

4. Biblioteka wspomaga działania szkoły w kierunku wyrównywania szans edukacyjnych.

5. Nauczyciel bibliotekarz prowadzi różnorodne formy upowszechniania czytelnictwa, np.: konkursy, wystawy, spotkania z autorami, kluby dyskusyjne, koła biblioteczne.

6. Formy zajęć bibliotecznych obejmują pracę z klasami (oddziałami), grupami i konsultacje indywidualne.

7. Celem zajęć bibliotecznych jest przygotowanie użytkownika do świadomego wyszukiwania, selekcjonowania, przetwarzania i wykorzystywania informacji.

8. Nauczyciel bibliotekarz kształtuje umiejętności korzystania ze zbiorów i warsztatu informacyjnego biblioteki.

9. Nauczyciel bibliotekarz realizuje cykliczne zajęcia uwzględnione w planie pracy szkoły, stosując aktywizujące metody nauczania.

10. Biblioteka uczestniczy w przygotowaniu użytkowników do samokształcenia i edukacji ustawicznej, a nauczyciel bibliotekarz koordynuje te działania.

11. Nauczyciele przedmiotów wspierani przez nauczyciela bibliotekarza organizują zajęcia dydaktyczne w bibliotece szkolnej oraz w oparciu o zbiory i warsztat informacyjny biblioteki.

12. Biblioteka ściśle współpracuje z wychowawcami, nauczycielami i rodzicami w realizacji programów wychowawczego i profilaktycznego.

13. Nauczyciele wszystkich przedmiotów współpracują z nauczycielami bibliotekarzami w realizacji zadań szkoły.

14. Prawidłowe funkcjonowanie biblioteki szkolnej gwarantuje podniesienie jakości pracy szkoły.

Podsumowanie przeprowadzonychankiet wśród nauczycieli i uczniów.

Biblioteka Narodowa w 2012 roku przeprowadziła badanie czytelnictwa Polaków. Do badań wybrano grupę 3000 osób w wieku od 15 lat w górę.Wyniki badań są alarmujące:

60 % ankietowanych nie przeczytało w ciągu roku ani jednej książki

26,5 % przeczytało 1-6 książek (wskazywano tu książki kucharskie, poradniki działkowe)

11,1% przeczytało ponad 7 książek rocznie i tą grupę uznaje się za grupę czytającą systematycznie

Osoby z wyższym wykształceniem

Powstała nowa grupa osób formalnie wysoko wykształconych kulturowo ale niekoniecznie noszących miano inteligencji.

34% Polaków nie przeczytało w 2012 roku żadnej książki

20% Polaków nie przeczytało w ciągu miesiąca żadnego tekstu o objętości 3 stron lub dłuższego artykułu w prasie

17% Polaków nie przypomina sobie, żeby w ciągu roku czytało jakąkolwiek prasę.

Od września 2013 roku do kwietnia 2014 roku nauczyciele Szkoły Podstawowej nr 32 wypożyczyli 727 książek!Średnia na jednego czytelnika to ponad 16 książek w 8 miesięcy!

Nauczyciele

Ankietę, składającą się z 11 pytań,wypełniło 35 nauczycieli.

Jak często korzysta Pani/Pan z biblioteki szkolnej?

20 osób korzysta z biblioteki kilka razy z tygodniu.

7 osób odwiedza bibliotekę kilka razy w roku.

6 nauczycieli do biblioteki zagląda kilka razy w miesiącu.

2 nauczycieli jest w bibliotece codziennie.

W jakim celu chodzi Pani/Pan do biblioteki szkolnej? 33 osoby wypożyczają książki,

31 osób korzysta z komputera/ kserokopiarki,

18 osób spędza przyjemnie w bibliotece czas,14 osób korzysta z księgozbioru podręcznego,

9 osób przygotowuje się do lekcji,

2 osoby czytają czasopisma,

wymienić doświadczenia,

przeprowadzić lekcję,

z klasą na zajęcia edukacyjne.

Czy zbiory biblioteczne zaspokajają Pani/Pana potrzeby?

24 osobom nasze zbiory zaspokajają potrzeby prawie zawsze10 osób wychodzi z biblioteki zawsze z książka, jakiej potrzebują.

Jednemu ankietowanemu zbiory nasze zaspokajają potrzeby tylko w niewielkim stopniu.

O jaki rodzaj zbiorów powinna się Pani/Pana zdaniem wzbogacić biblioteka?

17 osób wskazało na literaturę piękną

10 osób życzyłoby sobie więcej literatury fachowej ( pedagogika, psychologia, terapia, logopedia, programy profilaktyczne, filmy , język polski i wychowanie fizyczne.)

2 osoby życzyłyby sobie więcej multimediów (edukacyjne gry komputerowe),

bestsellery literatury dziecięcej i młodzieżowej,

nowości wydawnicze,czasopisma.

Jakie pozycje wypożycza Pani/Pan

najczęściej z biblioteki szkolnej?26 osób wypożycza najchętniej literaturę piękną,18 czytelników sięga po literaturę fachową,15 ankietowanych wypożycza lektury obowiązkowe,

7 osób korzysta z podręczników i czasopism,

5 osób korzysta ze zbiorów multimedialnych.

Czy nauczyciele-bibliotekarze starają się zaspokoić Pani/Pana potrzeby czytelnicze?

32 osoby odpowiedziały twierdząco

3 osoby odpowiedziały, że raczej tak.

Do czego wykorzystuje Pani/Pan komputer w bibliotece?

20 osób korzysta z komputera aby wyszukać potrzebne informacje,

27 osób drukuje przy pomocy komputera,

16 osobom komputer służy pomocą przy przygotowywaniu się do lekcji,

2 osoby nie korzystają z komputerów bibliotecznych

Jak ocenia Pani/Pan zaangażowanie biblioteki szkolnej w procesie dydaktyczno-- wychowawczym?

34 osoby oceniły zaangażowanie wysoko

1 osoba średnio

Czy może Pani/Pan podać przykłady form działalności biblioteki, które spodobały się Pani/Panu najbardziej?

lekcje tematycznelekcje bibliotecznekonkursy

wystawy

koła zainteresowań

zajęcia czytelniczo-medialnelekcje otwarte dla przedszkolaprezentacje multimedialne

Czy chciałaby Pani/Pan aby proces dydaktyczno-wychowawczy, w którym biblioteka szkolna uczestniczy, został poszerzony o dodatkowe formy? Jeśli tak, to o jakie?

19 osób nie widzi konieczności wprowadzenia nowych form,

1 osoba wskazuje na kontynuację podjętych działań,

1 osoba postuluje wprowadzenie spotkań z ciekawymi ludźmi.

Czy oczekiwałaby Pani/Pan jakiś zmian w sposobie funkcjonowania biblioteki szkolnej?ograniczony dostęp do ksero, jak bibliotekarze są na zastępstwach

aby biblioteka w mniejszym stopniu pełniła rolę miejsca realizowania zastępstw, a w większym jako czytelnia dla uczniów oraz jako miejsce odrabiania lekcji w oparciu o księgozbiór podręczny

8 osób życzy sobie, aby kserokopiarka stała w pokoju nauczycielskim

2 osoby chciałby, aby biblioteka czynna była do 16-stej

Jest super! Tak trzymać!

Ankietę, składającą się z 13 pytańwypełniło 109 uczniów z wszystkich klas 6,klasy 4b i 5c

Jak często przychodzisz do biblioteki szkolnej aby wypożyczyć książkę lub skorzystać z czytelni?

54 uczniów odwiedza bibliotekę raz w miesiącu

13 osób przychodzi tylko wtedy, kiedy trzeba przeczytać lekturę- kilka razy w roku

raz w tygodniu pojawia się 11 osób

codziennie korzysta z biblioteki 1 osoba

Co skłania Cię do czytania?

przymus- czytam, bo muszę wybrało 35 ankietowanych

52 osoby czytają, bo skłania je do tego ciekawość

czytanie sprawia przyjemność 41 osobom

nuda skłania do czytania 1 osobę

czytanie uważa za swoją pasję 1 osoba

Lubisz czytać książki? Uzasadnij krótko odpowiedź:

lubię, bo książki są ciekawe- tak uważa 48 osób

lubię czytać, bo to mnie odpręża- 3 uczniów

lubię czytać książki, bo rozwijają wyobraźnię i pomagają oderwać się od rzeczywistości- 2 osoby

uwielbia i kocha czytać książki, są one ważne -3 osobyczytanie to źródło wiedzy – tak uważa 6 osób

nie lubi czytać książek, bo są grube, są lekturą, nudne, usypiają, woli komputer, tv, film – 20 osób

85 pozytywnych nastawień do czytania 31 negatywnych

czyta, jak ma humor 1 osoba

czyta tylko wtedy, gdy się nudzi 5 osób

Jaki rodzaj literatury najchętniej czytasz?

przygodowa – 68 osób

fantastyczna – 59 osób

dla młodzieży – 39 osób

lektury - 37

komiksy – 30 osób

przyrodnicze- 12 osóbhistoryczne – ten rodzaj literatury dopisała 1 osoba

Czym kierujesz się wybierając książki?

50 osób podejmuje decyzję po obejrzeniu książki w bibliotece

41 osób korzysta z podpowiedzi kolegów32 osoby radzą się bibliotekarek

spis lektur to drogowskaz dla 30 osób

13 osób radzi się nauczyciela

Jak myślisz, ile przeczytałaś/przeczytałeś w tym roku szkolnym książek, nie tylko wypożyczonych z biblioteki? (7 miesięcy)

więcej niż 1 przeczytało 46 osób

więcej niż 10 przeczytały 33 osoby

więcej niż 5 ma na swoim koncie 26 osób

jedną książkę przeczytały 4 osoby

uczniowie ankietowanych klas wypożyczyli od września 2013 roku do kwietnia 2014 roku 527 książek, co daje średnią 4,8 książki

na ucznia!!!

Czy potrafisz samodzielnie wyszukać potrzebną informację w bibliotece?

61 uczniów wybrało odpowiedź bywa różnie

potrafi samodzielnie wyszukać potrzebną informację 40 osób

4 osoby potrzebują pomocy bibliotekarza

Według Ciebie w bibliotece powinno być więcej:

książek dla młodzieży – 51 osób

lektur- 14 osób

książek popularnonaukowych - 11

fantastycznych- 9 osób

przygodowych – 5 osób

komiksy, dramaty i historyczne – 3 osoby

25 osób księgozbiór biblioteczny uważa za wystarczający

Jak oceniasz atmosferę panującą w bibliotece?

90 osób ocenia atmosferę jako miłą i sympatyczną

1 osoba uważa, że atmosfera jest niemiła i niesympatyczna

bywa różnie

zależy na kogo się trafi

ogólnie miła ale jak ktoś jest niegrzeczny to pani podnosi głosfajna

normalna, jak w każdej bibliotecenakłaniająca do czytania

Czy podoba Ci się pomieszczenie w którym znajduje się biblioteka?Gdyby można było wprowadzić jakieś zmiany, to co proponujesz?

wszystko się w naszej bibliotece podoba i nic nie należy zmienić – 59 osób

7 osób zmieniłoby kolor ścian w bibliotece

o sofie do czytania marzy 5 osóbbibliotekę należy powiększyć i dokupić więcej książek – tak uważają 4 osoby

w bibliotece powinno być więcej komputerów – 2 osoby

biblioteka jest za daleko, powinna zostać przeniesiona – uważają tak 2 osoby

więcej rysunków mniej pluszaków

regał z książkami „zaopiekuj się mną”

elektroniczna mapa pokazująca, gdzie dana książka jest

kącik dla młodzieży

Czy możesz podać przykłady lekcji bibliotecznych, zajęć w bibliotece w których brałeś udział i bardzo ci się podobały?

lekcja biblioteczna z okazji Dnia Patrona – 16 osób

Bajkoprzygoda- zajęcia detektywistyczne- 10 osób

Sowa Mądra Głowa – kółko biblioteczne – 11 osób

lekcja biblioteczna o Julianie Tuwimie – 9 osób

zajęcia z okazji Międzynarodowego Miesiąca Bibliotek Szkolnych – 7 osób

Biblioteka nie tylko wypożycza książki-podziel się z nami swoimi propozycjami, co jeszcze chciałabyś/ chciałbyś, aby w bibliotece się odbywało?więcej konkursów- 12 osób

kółko czytelnicze- 6 osób

oglądanie filmów- 5 osóbzajęcia komputerowe – 3 osoby

możliwość wypożyczania filmów i audiobooków- 2 osoby

możliwość zakupu książek- 2 osoby

starsi czytają młodszym

Noc w bibliotece

zajęcia ułatwiające poszukiwanie książek

wszystko jest dobrze, nic nie trzeba wprowadzać – 6 osób

Co zachęciłoby Ciebie do częstszego korzystania z biblioteki?

więcej książek – 57 osób

więcej konkursów i imprez czytelniczych – 46 osób

więcej komputerów – 6 osób

oglądanie filmówpolecanie książek z megafonów

więcej lektur

jest dobrze – 2 osoby

Prośba o wystawienie naszej szkolnej bibliotece oceny końcowej.

Oceniło nas 103 uczniów z 109 ankietowanych.

Biblioteka otrzymała:

3 oceny nieodpowiednie

2 oceny dopuszczające4 oceny dostateczne22 oceny dobre

56 ocen bardzo dobrych

16 ocen celujących

uzyskana średnia ocena 4,68

Standard 5

Biblioteka promuje swoją działalność w środowisku szkolnym i poza szkołą

Obszary, których biblioteka nie spełnia zostały podkreślone.

1. Biblioteka stosuje różnorodne metody i formy reklamy swojej działalności na terenie szkoły i poza szkołą – w środowisku lokalnym, krajowym i międzynarodowym.

2. Biblioteka prowadzi współpracę z innymi bibliotekami, organizacjami i instytucjami wspomagającymi edukację i oświatę. 3. Biblioteka wspomaga i pełni rolę ośrodka informacji o szkolnych

działaniach oraz o programach rządowych i unijnych.

4. Biblioteka organizuje i uczestniczy w konkursach i imprezach międzyszkolnych.

5. Biblioteka kształtuje pozytywny wizerunek szkoły (m.in. kontakt z mediami, publikacja osiągnięć, wymiana doświadczeń).

Wnioski końcowe:

Biblioteka Szkoły Podstawowej nr 32 funkcjonuje zgodnie ze StandardamiPracy Biblioteki Szkolnej, W kilku punktach standardy nie zostały w pełni zrealizowane,

wynika to z przyczyn niezależnych od szkoły ( lokalizacja biblioteki, stały budżet na zakupy książkowe, ilość pełnych etatów, konieczność zastępstw za nieobecnych nauczycieli),specyfiki szkoły podstawowej, która nie wymusza konieczności tworzenia przez bibliotekarzy tematycznych serwisów informacyjnych i baz danych oraz pełnienia funkcji ośrodka informacyjnego o programach rządowych i unijnych.

Pod rozwagę do dalszej pracy wzięty zostanie nierealizowanyw chwili obecnej podpunkt dotyczący realizacji konkursów międzyszkolnych.

Standard 4 – biblioteka uczestniczy w realizacji zadań dydaktycznych i wychowawczych szkoły jest realizowany w pełni, co gwarantuje podniesienie jakości pracy szkoły.

Wnioski do dalszej pracy:- sukcesywne uzupełnianie księgozbioru z literatury fachowej, wskazanej w ankietach przez nauczycieli,

- rozwijanie pasji czytelniczych w klasach IV-VI poprzez:• kierowanie się potrzebami uczniów w zakupie książek

( fantastyka, książki przygodowe, komiksy),• szerszą akcję promocji ciekawych książek – łącznicy

biblioteczni, strona internetowa szkoły,

- dalsza promocja biblioteki, jako miejsca, gdzie dużo się dzieje i można ciekawie spędzić czas wolny:

• imprezy i konkursy dla klas IV-VI• koła zainteresowań dla klas IV-VI

- pozyskanie sponsora na zakup sofy do biblioteki

- kontunuowanie dotąd podejmowanych działań.

- realizowanie zajęć doskonalących umiejętność wyszukiwania informacji,

Raport opracowała Joanna Sobczuk, nauczyciel-bibliotekarz