Miejsce Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego w ... · Wojska Ochrony Pogranicza Ochotnicza...

Miejsce Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego w strukturze władzy

Od 1944 roku funkcjonariusze komunistycznej policji politycznej byli „zbrojnym ramieniem” partii – tarczą broniącą komunistów przed społeczeństwem i karzącym mieczem, za pomocą którego eliminowano szczególnie aktywnych działaczy niepodległościowych. Urząd Bezpieczeństwa był instytucją powołaną pod osłoną sowieckich bagnetów, następnie gwałtownie rozbudowywaną, której wyznaczono jeden zasadniczy cel – ochronę władzy partii komunistycznej.

W strukturze Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego w pierwszym dziesięcioleciu Polski „ludowej” umieszczono nie tylko Urząd Bezpieczeństwa (czyli policję polityczną), ale także Milicję Obywatelską, Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Straż Więzienną, Wojska Ochrony Pogranicza oraz Ochotniczą Rezerwę Milicji Obywatelskiej. Formalnie jako jedno z ministerstw podległe Prezesowi Rady Ministrów, faktycznie wykonywało dyrektywy tajnego ciała: Komisji Biura Politycznego do spraw Bezpieczeństwa. W jej skład wchodzili: Bolesław Bierut, Jakub Berman, Stanisław Radkiewicz, Mieczysław Mietkowski, Roman Romkowski, Konrad Świetlik oraz sekretarz komitetu PZPR w MBP.

Komitet Centralny Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej

Komisja Biura Politycznego do spraw Bezpieczeństwa Rada Ministrów

Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego

Inneministerstwa

Milicja Obywatelska

Korpus BezpieczeństwaWewnętrznego

Wojska OchronyPogranicza

Ochotnicza RezerwaMilicji Obywatelskiej

Straż Więzienna

Wojewódzkie Urzędy Bezpieczeństwa Publicznego

Powiatowe Urzędy Bezpieczeństwa Publicznego

Struktura Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Krakowie

Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Krakowie zaczęto tworzyć po zajęciu Krakowa przez Armię Czerwoną – w styczniu 1945 roku. Struktura urzędu kilkakrotnie zmieniała się, co miało związek ze zmianami koncepcji funkcjonowania poszczególnych pionów w Ministerstwie Bezpieczeństwa Publicznego.

Szef WUBP

Zastępcy Szefa WUBP InspektoratKierownictwa

Wydział I(kontrwywiad)

Wydział III(walka z podziemiem)

Wydział IV(kontrola gospodarki)

Wydział V (zagadnienia

społeczno-polityczne)

Wydział VIII(ochrona komunikacji

i transportu)

Wydział IX(kontrola przemysłu

ciężkiego)

Wydział X(kontrola czystości

ideologicznej PZPR)

Wydział XI(walka z Kościołem

i religią)

Wydział Śledczy

Wydział II(ewidencja,

technika operacyjna)

Wydział „A”(obserwacja zewnętrzna)

SamodzielnaSekcja „C”

(szyfry)

WydziałŁączności

Punkt „K”(zagłuszanie wrogich

rozgłośni)

WydziałWięziennictwa

Wydział Kadr

Wydziałds. Funkcjonariuszy

Wydział Szkolenia

Wydział Ogólny

WydziałSłużby Zdrowia

SamodzielnyReferat Socjalny

SamodzielnaSekcja Wojskowa

InspektoratKontroli

WydziałFinansowy

Kwatermistrzostwo

OddziałKonsumów

SłużbaMundurowa

SłużbaTransportowa

SłużbaUzbrojenia

SłużbaŻywnościowa

Służba Kwaterunkowo-

Budowlana

wydziałyoperacyjne

wydziałytechniczno-operacyjne

wydziałyadministracyjne

wydziałygospodarcze

Szpital

Komendantura

AresztWewnętrzny

Struktura WUBP w Krakowie w lipcu 1953 roku

Miejsce Komitetu do spraw Bezpieczeństwa Publicznego w strukturze władzy

Koniec roku 1954 przyniósł zmiany w strukturze UB na szczeblu centralnym. Były one konsekwencją narastającej w bloku sowieckim fali „odwilży” – zapoczątkowanej po śmierci Józefa Stalina w marcu 1953 roku. Jednocześnie wiązały się z ucieczką na Zachód ppłk. Józefa Światły – wysokiego funkcjonariusza MBP, który na falach Radia Wolna Europa przedstawił następnie kulisy działania partii i bezpieki. Próbą ratowania sytuacji i opanowania nastrojów społecznych było rozwiązanie MBP i powołanie w jego miejsce Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Komitetu do spraw Bezpieczeństwa Publicznego.


MilicjaObywatelska

Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego

Wojska OchronyPogranicza

SłużbaWięzienna

Ochotnicza Rezerwa Milicji Obywatelskiej

Komitetds. Bezpieczeństwa Publicznego

Wojewódzkie Urzędyds. Bezpieczeństwa Publicznego

Powiatowe Urzędyds. Bezpieczeństwa Publicznego

Rada Ministrów

Inne ministerstwaMinisterstwo

Spraw Wewnętrznych

Struktura Wojewódzkiego Urzędu do spraw Bezpieczeństwa Publicznego w Krakowie

Nową strukturę Wojewódzkiego Urzędu do spraw Bezpieczeństwa Publicznego w Krakowie wprowadzono formalnie 1 kwietnia 1955 roku. Choć ograniczono ilość etatów, cięcia objęły głównie piony pomocnicze –administracyjne, gospodarcze czy np. związane z wewnątrzresortową służbą zdrowia. W nikłym stopniu natomiast objęły one piony operacyjne czyli odpowiedzialne za inwigilację i represjonowanie niechętnego komunistom społeczeństwa.

Zastępcy KierownikaWUdsBP

InspektoratKierownika

Wydział II(kontrwywiad)

Wydział III(podziemie, zagadnienia

społeczno-polityczne)

Wydział IV(kontrola gospodarki)

Wydział V (ochrona komunikacji

i transportu)

Wydział VI(walka z Kościołem)

Wydział X(ewidencja operacyjna)

Wydział IX(technika operacyjna)

Wydział „B” (obserwacja zewnętrzna)

WydziałŁączności

Wydział Kadr i Szkolenia

Sekretariat

Ochrona

SłużbaZaopatrzenia

SłużbaSamochodowa

Służba Kwaterunkowo-

Budowlana

wydziałyoperacyjne

wydziałytechniczno-operacyjne

wydziałyadministracyjne

wydziałygospodarcze

Kierownik WUdsBP

WydziałAdministracyjno-

Gospodarczy

Wydział „W” (perlustracja

korespondencji)

SamodzielnaSekcja „A”

(szyfry)

Wydział VII(śledczy)

Samodzielna Grupa Specjalna

(ekspozytura wywiadu)

WydziałFinansowy

Struktura WUdsBP w Krakowie we wrześniu 1956 roku

Kierownictwo WUBP i WUdsBPw Krakowie (1)

W pierwszej dekadzie Polski „ludowej” zmieniano tytulaturę osób sprawujących funkcje kierownicze wojewódzkiej bezpieki. Początkowo był to kierownik, od 1946 roku – szef WUBP w Krakowie. Po utworzeniu Wojewódzkiego Urzędu do spraw Bezpieczeństwa Publicznego jego pracę nadzorował kierownik. Kolejni kierownicy i szefowie UB w Krakowie byli odpowiedzialni za efekty działania komunistycznej policji politycznej, a więc za zakres i skalę stosowanych represji. Cieszyli się pełnym zaufaniem partii komunistycznej i realizowali jej wytyczne w terenie.

KIEROWNICY/SZEFOWIE WUBP W KRAKOWIE

kpt./mjr STANISŁAW IMIOŁEK (WŁADYSŁAW ŚLIWA)s. Wincentego

ur. 12 VIII 1919 r.p.o. kierownik WUBP w Krakowie – od 13 I do 4 IV 1945 r.

kpt./mjr/ppłk JAN BIELECKI (właśc. JAN FREY, później JAN FREY-BIELECKI)

s. Wacławaur. 10 VIII 1916 r.

kierownik WUBP w Krakowie – od 4 IV 1945 do 25 VIII 1946 r.

kpt./mjr JAN OLKOWSKI (JAN HRYCANIUK)s. Mikołaja

ur. 3 II 1910 r.p.o. szef / szef WUBP w Krakowie – od 25 VIII 1946 do 16 X 1948 r.

płk TEODOR DUDAs. Filipa

ur. 25 XI 1914 r.szef WUBP w Krakowie – od 16 X 1948 do 23 II 1950 r.

ppłk STANISŁAW FILIPIAKs. Antoniego

ur. 10 XII 1924 r.kierownik WUdsBP w Krakowie – od 1 I do 28 XI 1956 r.

mjr JÓZEF KOPEREK (później JÓZEF MARECKI)s. Seweryny

ur. 26 II 1923 r.p.o. kierownik WUdsBP w Krakowie – od 28 XI do 31 XII 1956 r.

ppor. JAN GORLIŃSKI (CEZARY MONDERER)s. Jana (Daniela)ur. 12 V 1912 r.

I zastępca kierownika WUBP w Krakowie – od 15 V 1945 do 5 I 1946 r.

ppor./por. JAN ŁACHUT s. Sebastiana

ur. 25 XI 1907 r.zastępca kierownika WUBP w Krakowie – od 21 VI do 9 VIII 1945 r.


ppłk GRZEGORZ ŁANINs. Bazylego

ur. 24 VI 1906 r.szef WUBP w Krakowie – od 23 II 1950 do 1 XII 1953 r.

mjr LUTOSŁAW STYPCZYŃSKIs. Czesława

ur. 24 VIII 1924 r.szef WUBP w Krakowie – od 1 XII 1953 r.

kierownik WUdsBP w Krakowie – od 10 XII 1954 do 1 I 1956 r.

SZEFOWIE WUBP/KIEROWNICY WUdsBP W KRAKOWIE

ZASTĘPCY KIEROWNIKA WUBP W KRAKOWIE


ZASTĘPCY SZEFA WUBP W KRAKOWIE

kpt. JAN OLKOWSKI (JAN HRYCANIUK)s. Mikołaja

ur. 3 II 1910 r.zastępca szefa WUBP w Krakowie – od 27 V do 25 VIII 1946 r.

mjr JÓZEF ŚWIATŁO (IZAAK FLEISCHFARB)s. Gabriela

ur. 1 I 1915 r.zastępca szefa WUBP w Krakowie – od 25 X 1946 do 1 X 1948 r.

kpt./mjr LUDWIK SCHÖNBORN (później LUDWIK SZENBORN)s. Jerzego

ur. 25 VIII 1915 r.zastępca szefa WUBP w Krakowie – od 15 III 1949 do 1 III 1950 r.

mjr FRANCISZEK SZLACHCICs. Jana

ur. 5 II 1920 r.p.o. zastępca szefa WUBP w Krakowie – od 1 X 1948 r.

zastępca szefa WUBP w Krakowie – od 1 V 1949 do 1 VI 1950 r.

por. MIECZYSŁAW SUCHECKIs. Dionizego

ur. 6 VII 1914 r.p.o. zastępca szefa WUBP w Krakowie – od 15 I do 27 V 1946 r.

por. WŁADYSŁAW FRANAŚs. Tomasza

ur. 8 X 1910 r.p.o. zastępca ds. gospodarczych szefa WUBP w Krakowie – od 27 V 1946

do 1 VI 1947 r.


ZASTĘPCY SZEFA WUBP/KIEROWNIKA WUdsBP W KRAKOWIE

kpt. JAN ŁOBASZEWSKIs. Jana

ur. 21 III 1921 r.zastępca szefa WUBP w Krakowie – od 1 VII 1954 do 1 I 1955 r.

zastępca kierownika WUdsBP w Krakowie – od 1 I 1955 do 30 VI 1956 r.

kpt./mjr ZYGMUNT GLIŃSKIs. Józefa

ur. 12 VII 1924 r.zastępca kierownika WUdsBP w Krakowie – od 1 IX 1955 do

31 XII 1956 r.


ur. 26 II 1923 r.zastępca kierownika WUdsBP w Krakowie – od 1 X do 28 XI 1956 r.

por./kpt./mjr WITOLD KASZKURs. Józefa

ur. 20 IX 1920 r.zastępca szefa WUBP w Krakowie – od 4 XII 1950 r.

zastępca kierownika WUdsBP w Krakowie – od 1 IV do 31 VII 1955 r.

mjr LUTOSŁAW STYPCZYŃSKIs. Czesława

ur. 24 VIII 1924 r.zastępca szefa WUBP w Krakowie – od 12 XI 1952 do 1 XII 1953 r.

Walka z podziemiem niepodległościowym (1)

Zdobycie, a następnie utrzymanie władzy w Polsce przez komunistyczną mniejszość było możliwe tylko dzięki likwidacji – przez rodzimą bezpiekę wspieraną siłami sowieckiego NKWD – struktur pozostałych po Polskim Państwie Podziemnym. Podziemie niepodległościowe – zbrojne i polityczne – przez pierwsze lata Polski „ludowej” było głównym celem ataków komunistycznego aparatu represji. Kolejne restrukturyzacje Urzędu Bezpieczeństwa sprawiały, że do 1956 roku likwidacją podziemia w województwie krakowskim zajmowały się kolejno: Sekcja 2 Wydziału I oraz Wydział do Walki z Bandytyzmem, a później utworzony z ich połączenia Wydział VII, ostatecznie zaś Wydział III WUBP/WUdsBP w Krakowie.

KIEROWNICY SEKCJI I NACZELNICY WYDZIAŁÓW PRZEZNACZONYCH DO WALKI Z PODZIEMIEM NIEPODLEGŁOŚCIOWYM

kpt. LEON PODWORSKIs. Franciszka

ur. 11 VIII 1902 r.p.o. kierownik Wydziału Walki z Bandytyzmem WUBP w Krakowie – od

11 IV 1945 r.kierownik Wydziału Walki z Bandytyzmem WUBP w Krakowie – od

5 V 1945 do 17 III 1946 r.

por./kpt. BOLESŁAW MARTIUK (później BOLESŁAW MARCZAK)

s. Janaur. 2 V 1919 r.

naczelnik Wydziału III WUBP w Krakowie – od 1 IX 1946 do1 XII 1947 r.

bs/ppor./por. ROMAN PASZKIEWICZ (HENRYK KELLER)s. Mikołaja (Chaima)

ur. 23 III 1921 r.kierownik Sekcji 2 WUBP w Krakowie – od 25 IV do

15 XI 1945 r.p.o. naczelnik Wydziału VII/III WUBP w Krakowie – od

1 I do 4 VIII 1946 r.

chor. JAN DZIOBAKs. Jana

ur. 16 XII 1918 r.kierownik Sekcji 2 WUBP w Krakowie – od 13 I do

25 IV 1945 r.

STEFAN PARTYKOWSKIs. Stanisława

ur. 26 XII 1910 r.p.o. kierownik Sekcji 2 WUBP w Krakowie – od

25 X 1945 do 1 III 1946 r.


NACZELNICY WYDZIAŁU III WUBP/WUdsBP W KRAKOWIE

kpt. STEFAN SOKOŁOWSKIs. Jana

ur. 19 IX 1925 r.naczelnik Wydziału III WUBP w Krakowie – od 1 V 1952 do 1 III 1954 r.

mjr ADAM FARBs. Dawida

ur. 17 XII 1910 r.p.o. naczelnik Wydziału III WUBP w Krakowie – od 15 VII 1954 r.

naczelnik Wydziału III WUdsBP w Krakowie – od 1 IV 1955 do 1 X 1956 r.

kpt. JAN GIBSKIs. Tomasza

ur. 23 X 1924 r.naczelnik Wydziału III WUdsBP w Krakowie – od 1 XI do 31 XII 1956 r.

kpt. TADEUSZ KOCIOŁKOWSKIs. Zygmunta

ur. 11 XI 1915 r.naczelnik Wydziału III WUBP w Krakowie – od 1 XII 1947 do1 IX 1948 r.

mjr STANISŁAW WAŁACHs. Szczepana

ur. 30 IV 1919 r.naczelnik Wydziału III WUBP w Krakowie – od 1 IX 1948 do 1 V 1952 r.


ZASTĘPCY NACZELNIKA WYDZIAŁU III WUBP/WUdsBP W KRAKOWIE

ppor./por. STEFAN PARTYKOWSKIs. Stanisława

ur. 26 XII 1910 r.zastępca naczelnika Wydziału III WUBP w Krakowie – od 3 III 1947 do

1 X 1950 r.

por. LEON NIKLASs. Stanisława

ur. 11 IV 1920 r.zastępca naczelnika Wydziału III WUBP w Krakowie – od 1 X 1950 do

15 II 1952 r.

kpt./mjr ADAM CHRZĄSTEKs. Stanisława

ur. 25 XI 1919 r.zastępca naczelnika Wydziału III WUBP w Krakowie – od

1 XI 1952 r.zastępca naczelnika Wydziału III WUdsBP w Krakowie –

od 1 IV 1955 do 31 XII 1956 r.

bs/chor./ppor. SYLWESTER WOJSTAROWICZ (ADOLF SILBERG)

s. Maksymilianaur. 1 III 1918 r.

zastępca kierownika Wydziału Walki z Bandytyzmem WUBP w Krakowie – od 2 V 1945 r.

zastępca kierownika Wydziału VII/III w Krakowie – od I do 15 VI 1946 r.

ppor. JÓZEF GRABOWSKI (TADEUSZ GLEICH)s. Antoniego (Leona)

ur. 14 XII 1912 r.zastępca naczelnika Wydziału III WUBP w Krakowie – od 1 VI do 30 VII 1946 r.

por. TADEUSZ CHACHAJs. Franciszka

ur. 16 X 1925 r.zastępca naczelnika Wydziału III WUBP w Krakowie – od

5 VII do 6 X 1951 r.

kpt. KAROL WALUSZKIEWICZs. Walentego

ur. 24 III 1924 r.zastępca naczelnika Wydziału III WUBP/WUdsBP

w Krakowie – od 15 VII 1954 do 31 XII 1956 r.

Walka z Kościołem (1)

Kościół, który komuniści traktowali jako najgroźniejszego przeciwnika w walce o „rząd dusz” w Polsce, po likwidacji podziemia stał się głównym obiektem ataków bezpieki. W latach 1945–1956 walką z Kościołem zajmowały się kolejno: Sekcja 3 Wydziału I, następnie wydzielone sekcje Wydziału V, a później Wydział XI WUBP i Wydział VI WUdsBP w Krakowie.

KIEROWNICY SEKCJI I NACZELNICY WYDZIAŁÓW PROWADZĄCYCH WALKĘ Z KOŚCIOŁEM

kpt. ZYGMUNT GLIŃSKIs. Józefa

ur. 12 VII 1924 r.naczelnik Wydziału XI WUBP w Krakowie – od 1 VI 1953

do 1 VII 1954 r.

mjr ADAM FARBs. Dawida

ur. 17 XII 1910 r.naczelnik Wydziału V WUBP w Krakowie – od 15 V 1953

do 15 VII 1954 r.

kpt. STANISŁAW FLOREKs. Franciszka

ur. 15 VII 1922 r.naczelnik Wydziału XI WUBP w Krakowie – od

15 IX 1954 do 31 III 1955 r.naczelnik Wydziału VI WUdsBP w Krakowie – od

1 IV 1955 do 31 XII 1956 r.

ppor. STANISŁAW STRZAŁKAs. Mateusza

ur. 27 IV 1911 r.kierownik Wydziału V WUBP w Krakowie – od 1 II do

3 VIII 1946 r.

ZYGMUNT ZIEMIAŃSKIs. b.d.ur. b.d.

p.o. kierownik Sekcji 3 Wydziału I WUBP w Krakowie – od 7 V do 27 XI 1945 r.

ppor./por./kpt./mjr MARIAN KOZŁOWSKI (MARIAN SENATOR)s. Mieczysława (Wolfa)

ur. 10 XII 1917 r.naczelnik Wydziału V WUBP w Krakowie – od 7 I 1947

do 31 VII 1953 r.


ZASTĘPCY KIEROWNIKA/NACZELNIKA WYDZIAŁU V WUBP W KRAKOWIE

ppor./por. MARIA PUTRAMENTc. Władysława

ur. 27 IX 1921 r.zastępca naczelnika Wydziału V WUBP w Krakowie – od 1 IX 1947 do

1 XI 1949 r.

por. BOLESŁAW DUDEKs. Wincentego

ur. 28 XII 1916 r. zastępca naczelnika Wydziału V WUBP w Krakowie – od 1 XI 1949 do

18 IV 1950 r.

por. JÓZEF KARKOSZKAs. Pawła

ur. 4 III 1924 r.zastępca naczelnika Wydziału V WUBP w Krakowie – od 15 VII 1950 do

1 VI 1951 r.

por. ANTONI BIGAJs. Jana

ur. 17 XII 1925 r.zastępca naczelnika Wydziału V WUBP w Krakowie – od 1 IX 1952 do

15 III 1953 r.

ppor. ROMAN PASZKIEWICZ (HENRYK KELLER)s. Mikołaja (Chaima)

ur. 23 III 1921 r.zastępca kierownika Wydziału V WUBP w Krakowie – od 15 XI 1945 do

1 I 1946 r.

chor./por. STEFAN WIERNEKs. Stefana

ur. 26 XII 1916 r.zastępca naczelnika Wydziału V WUBP w Krakowie – od 1 I 1946 do

1 VIII 1947 r.


ZASTĘPCY NACZELNIKA WYDZIAŁU V I XI WUBP ORAZ WYDZIAŁU VI WUdsBP W KRAKOWIE

por./kpt. STANISŁAW FLOREKs. Franciszka

ur. 15 VII 1922 r.zastępca naczelnika Wydziału XI WUBP w Krakowie – od 15 I 1953 do

15 IX 1954 r.

por./kpt. ZENON FIJAŁKOWSKIs. Józefa

ur. 3 V 1926 r.p.o. zastępca naczelnika Wydziału VI WUdsBP w Krakowie – od 1 VIII 1955

do 30 IV 1956 r.

por. ZBIGNIEW FARYNAs. Kaspra

ur. 23 I 1928 r.zastępca naczelnika Wydziału VI WUdsBP w Krakowie – od 1 V do

31 XII 1956 r.

kpt. CZESŁAW MOCHAs. Henryka

ur. 5 I 1925 r.zastępca naczelnika Wydziału VI WUdsBP w Krakowie – od 1 IX do

31 XII 1956 r.

por./kpt. STEFAN GŁĄBs. Józefa

ur. 3 X 1922 r.zastępca naczelnika Wydziału V WUBP w Krakowie – od 15 III 1953 do

1 II 1954 r.

por./ kpt. KAROL WALUSZKIEWICZs. Walentego

ur. 24 III 1924 r.zastępca naczelnika Wydziału V WUBP w Krakowie – od 15 III 1953 do

15 VII 1954 r.

Kontrola gospodarki (1)

W miarę krzepnięcia systemu totalitarnego komuniści starali się coraz intensywniej kontrolować kolejne dziedziny gospodarki: przemysł, rolnictwo, transport i komunikację, handel i fi nanse. Jednocześnie zmieniająca się struktura bezpieki, jak i zmieniające się priorytety w polityce gospodarczej komunistów sprawiały, że poszczególnymi zagadnieniami zajmowały się kolejno zróżnicowane komórki.

bs/chor. BRONISŁAW SZATYNs. Joachima

ur. 8 III 1911 r.p.o. kierownik Sekcji 4 WUBP w Krakowie – od 1 IV do 15 VI 1945 r.

HELENA JAKUBOWSKAc. Ignacego

ur. 21 III 1912 r.kierownik Sekcji 4 WUBP w Krakowie – od 17 VIII 1945 do

(faktycznie: 1945/1946) 1 III 1946 r.

STEFAN PARTYKOWSKIs. Stanisława

ur. 26 XII 1910 r.kierownik Sekcji 5 WUBP w Krakowie – od 8 VI do 25 X 1945 r.

plut. pchor./chor. ZYGMUNT KOZIK (ZYGMUNT GOLDSTEIN)s. Ludwika (Łazarza)

ur. 16 VI 1914 r.p.o. kierownik Sekcji 6 Wydziału I WUBP w Krakowie – od 25 IV 1945

do 1 I 1946 r.

KIEROWNICY SEKCJI WYDZIAŁU I WUBP W KRAKOWIE NADZORUJĄCYCH GOSPODARKĘ

Sekcja 4 Wydziału I (kontrola przemysłu)

Sekcja 5 Wydziału I (kontrola rolnictwa) Sekcja 6 Wydziału I (kontrola transportu)

Sekcja 4 Wydziału I



PRZEMYSŁ

ROLNICTWO

TRANSPORT

Wydział IV

Ekspozyturakolejowa

WydziałKomunikacji Wydział VIII Wydział V

Wydział IV

Inspektorat Wiejski

Wydział IX


NACZELNICY WYDZIAŁU IV WUBP/WUdsBP W KRAKOWIE

ppor./por. CZESŁAW PIECHNIKs. Władysławaur. 7 XI 1917 r.

p.o. naczelnik Wydziału IV WUBP w Krakowie – od 1 VI 1947 do 1 I 1948 r.

por. FRANCISZEK SKOTNICZNYs. Stanisława

ur. 1 X 1925 r.naczelnik Wydziału IV WUBP w Krakowie – od

1 XII 1950 do 30 VI 1951 r.

ppor. ZENON WITKOWICZs. Michała

ur. 20 XII 1918 r.p.o. naczelnik Wydziału IV WUBP w Krakowie – od

XII 1953 do VII 1954 r.

ppor./por. BOLESŁAW MARTIUK(później BOLESŁAW MARCZAK)

s. Janaur. 2 V 1919 r.

naczelnik Wydziału IV WUBP w Krakowie – od 1 I do 1 IX 1946 r.

HENRYK LIGIĘZAs. Walerego

ur. 22 III 1912 r.p.o. naczelnik Wydziału IV WUBP w Krakowie – od

1 IX do 3 XII 1946 r.

kpt. CZESŁAW KOWALCZYKs. Aleksandra

ur. 14 I 1925 r.naczelnik Wydziału IV WUBP w Krakowie – od

15 IX 1951 do 15 I 1954 r.

kpt./mjr ZYGMUNT POPIOŁEKs. Jana

ur. 19 VII 1923 r.naczelnik Wydziału IV WUBP/WUdsBP w Krakowie – od

1 IX 1954 do 31 XII 1956 r.

chor. ZYGMUNT KOZIK(ZYGMUNT GOLDSTEIN)

s. Ludwika (Łazarza)ur. 16 VI 1914 r.

p.o. naczelnik Wydziału IV WUBP w Krakowie – od VI do 4 VII 1946 r.

por./kpt. FRANCISZEK WIĘCŁAWEKs. Kazimierza

ur. 10 II 1905 r.naczelnik Wydziału IV WUBP w Krakowie – od 1 XII 1947

do 1 III 1949 r.


ZASTĘPCY NACZELNIKA WYDZIAŁU IV WUBP W KRAKOWIE

por./kpt. JÓZEF GROTTE (FELIKS ROMAN)s. Abrama

ur. 11 IX 1919 r.p.o. zastępca naczelnika Wydziału IV WUBP w Krakowie – od 4 XII 1946

do VII 1947 r. (formalnie do 1 X 1948 r.)

ppor./por. MIECZYSŁAW CICHOSZs. Walentego

ur. 4 VIII 1908 r.zastępca naczelnika Wydziału IV WUBP w Krakowie – od (faktycznie:

IX 1947) 1 V 1948 do 1 VIII 1951 r.

kpt. BOLESŁAW ŚLIWIŃSKI(BERL BERNARD FLAUMENHAFT)

s. Jakubaur. 21 XII 1919 r.

zastępca naczelnika Wydziału IV WUBP w Krakowie – od 1 X 1951 do 15 V 1952 r.

ppor. BOLESŁAW MARTIUK (później BOLESŁAW MARCZAK)s. Jana

ur. 2 V 1919 r.zastępca naczelnika Wydziału IV WUBP w Krakowie – od 12 XI 1945

do 1 I 1946 r.

HELENA JAKUBOWSKAc. Ignacego

ur. 21 III 1912 r.p.o. zastępca kierownika Wydziału IV WUBP w Krakowie – od 1945/1946

do 1 III 1946 r.

ppor./por. JÓZEF SPISAKs. Józefa

ur. 22 VII 1922 r.zastępca naczelnika Wydziału IV WUBP w Krakowie – od

1 IX 1951 do 1 XI 1953 r.


ur. 20 XII 1918 r.zastępca naczelnika Wydziału IV WUBP w Krakowie – od

(9 V) 1 XI 1952 do 1 III 1953 r.


ZASTĘPCY NACZELNIKA WYDZIAŁU IV WUBP/WUdsBP W KRAKOWIE

kpt. ZYGMUNT POPIOŁEKs. Jana

ur. 19 VII 1923 r.naczelnik Wydziału IX WUBP w Krakowie – od 1 IV 1953 do

31 VIII 1954 r.


ur. 20 XII 1918 r.zastępca naczelnika Wydziału IX WUBP w Krakowie – od 1 III 1953

do 5 VII 1954 r.

por./kpt. ANTONI ĆWIKs. Jana

ur. 7 I 1924 r.zastępca naczelnika Wydziału IV WUBP/WUdsBP

w Krakowie – od 15 V 1954 do 1 IV 1956 r.

kpt. STEFAN GŁĄBs. Józefa

ur. 3 X 1922 r.zastępca naczelnika Wydziału IV WUdsBP w Krakowie –

od 1 X 1955 do 31 XII 1956 r.

kpt./mjr TADEUSZ MROWIECs. Józefa

ur. 12 II 1921 r.zastępca naczelnika Wydziału IV WUBP/WUdsBP

w Krakowie – od 15 V 1954 do 31 XII 1956 r.

por. ANTONI ĆWIKs. Jana

ur. 7 I 1924 r.zastępca naczelnika Inspektoratu Wiejskiego WUBP w Krakowie – od 1 IX 1954 do 31 III 1955 r.

KIEROWNICTWO WYDZIAŁU IX WUBP W KRAKOWIE

KIEROWNICTWO INSPEKTORATU WIEJSKIEGO WUBP W KRAKOWIE


KIEROWNICY EKSPOZYTURY KOLEJOWEJ WYDZIAŁU IV WUBP W KRAKOWIE

kpt. EDWARD LETMANOWSKIs. Karola

ur. 6 VII 1924 r.zastępca naczelnika Wydziału Komunikacji/VIII WUBP

w Krakowie – od 15 I 1952 do 1 XI 1953 r.

ppor./por. CZESŁAW MACUDAs. Jana

ur. 9 XI 1925 r.zastępca naczelnika Wydziału VIII WUBP w Krakowie –

od 15 V 1954 do 31 III 1955 r.zastępca naczelnika Wydziału V WUdsBP w Krakowie –

od 1 IV 1955 do 31 XII 1956 r.

por. STANISŁAW WEGIERAs. Andrzeja

ur. 16 VIII 1924 r.zastępca naczelnika Wydziału VIII WUBP w Krakowie –

od 15 II 1952 do 15 V 1954 r.

NACZELNICY WYDZIAŁU KOMUNIKACJI/VIII WUBP I V WUdsBP W KRAKOWIE

ZASTĘPCY NACZELNIKA WYDZIAŁU KOMUNIKACJI/VIII WUBP I V WUdsBP W KRAKOWIE

por./kpt. CZESŁAW KOWALCZYKs. Aleksandra

ur. 14 I 1925 r.naczelnik Wydziału Komunikacji WUBP w Krakowie –

od 1 I do 15 IX 1951 r.

por./kpt. JÓZEF SPISAKs. Józefa

ur. 22 VII 1922 r.naczelnik Wydziału VIII WUBP w Krakowie – od

1 XI 1953 do 31 III 1955 r.naczelnik Wydziału V WUdsBP w Krakowie – od

1 IV 1955 do 31 XII 1956 r.

por. TADEUSZ POSELTs. Bolesława

ur. 15 VI 1915 r.zastępca naczelnika i p.o. naczelnik Wydziału Komunikacji/VIII WUBP w Krakowie – od 15 IX 1951 do 15 II 1952 r.

plut. pchor./chor. ZYGMUNT KOZIK (ZYGMUNT GOLDSTEIN)

s. Ludwika (Łazarza)ur. 16 VI 1914 r.

kierownik Ekspozytury Kolejowej WUBP w Krakowie – od 1 I do 4 VII 1946 r.

ppor./por. TADEUSZ POSELTs. Bolesława

ur. 15 VI 1915 r.kierownik Ekspozytury Kolejowej Wydziału IV WUBP w Krakowie – od

25 I 1947 do 1 I 1949 r.

Do jesieni 1945 roku całość pracy operacyjnej urzędu znajdowała się w strukturach kontrwywiadu, nazwanego w lutym 1945 roku Wydziałem I. Następnie wydzielono z niego poszczególne zagadnienia, pozostawiając w Wydziale I problematykę ściśle kontrwywiadowczą. W chwili powstania Wojewódzkiego Urzędu do spraw Bezpieczeństwa Publicznego w Krakowie Wydział I przemianowano na Wydział II.

Kontrwywiad (1)

KIEROWNICY/NACZELNICY WYDZIAŁU I WUBP W KRAKOWIE

ppor. ROMAN PASZKIEWICZ (HENRYK KELLER)s. Mikołaja (Chaima)

ur. 23 III 1921 r.p.o. kierownik Wydziału I WUBP w Krakowie – od IX do 15 XI 1945 r.

st. sierż./ppor. BOLESŁAW TUCZYŃSKIs. Antoniego

ur. 19 V 1909 r.p.o. naczelnik Wydziału I WUBP w Krakowie – od 1 II 1946 do 21 IV 1947 r.

por./kpt. ROMAN JAGIEŁŁO (ROMAN RYTTER)s. Jana (Dawida)ur. 1 V 1922 r.

p.o. kierownik Wydziału I WUBP w Krakowie – od 11 IV do 10 VI 1945 r.

ppor. HENRYK ZAMORSKI (HENRYK MOR)s. Karola

ur. 3 VI 1924 r.p.o. kierownik Wydziału I WUBP w Krakowie – od 14 VII do 1 XI 1945 r.

ppor./por. EDWARD SZYMCZUCHs. Piotra

ur. 4 III 1913 r.p.o. naczelnik Wydziału I WUBP w Krakowie – od 1 IV 1947

do 10 I 1948 r.

Kontrwywiad (2)

NACZELNICY WYDZIAŁU I WUBP I WYDZIAŁU II WUdsBP W KRAKOWIE

por./kpt. EUGENIUSZ PĘKAŁAs. Rudolfa

ur. 1 I 1925 r.naczelnik Wydziału I WUBP w Krakowie – od 1 V 1952 do 31 III 1955 r.naczelnik Wydziału II WUdsBP w Krakowie – od 1 IV do 1 VII 1955 r.

kpt. JERZY SZTUKAs. Jana

ur. 20 VIII 1923 r.naczelnik Wydziału II WUdsBP w Krakowie – od 1 II do 31 XII 1956 r.

bs/ppor. JÓZEF GRABOWSKI (TADEUSZ GLEICH)s. Antoniego (Leona)

ur. 14 XII 1912 r.zastępca naczelnika Wydziału I WUBP w Krakowie – od 1 I do 1 VI 1946 r.

ppor. IGNACY WINIARSKIs. Franciszka

ur. 28 XII 1919 r.p.o. zastępca naczelnika Wydziału I WUBP w Krakowie – od 9 XI 1946

do 12 X 1947 r.

kpt. JÓZEF GROTTE (FELIKS ROMAN)s. Abrama

ur. 11 IX 1919 r.zastępca naczelnika i p.o. naczelnik Wydziału I WUBP w Krakowie – od

VII 1947 do VIII 1948 r.

kpt. TADEUSZ KOCIOŁKOWSKIs. Zygmunta

ur. 11 XI 1915 r.naczelnik Wydziału I WUBP w Krakowie – od 1 IX 1948 do 6 XII 1951 r.

ZASTĘPCY NACZELNIKA WYDZIAŁU I WUBP W KRAKOWIE

Kontrwywiad (3)

ZASTĘPCY NACZELNIKA WYDZIAŁU I WUBP I WYDZIAŁU II WUdsBP W KRAKOWIE

kpt. ZYGMUNT GLIŃSKIs. Józefa

ur. 12 VII 1924 r.zastępca naczelnika Wydziału I WUBP w Krakowie – od 1 V 1952 do

1 V 1953 r.

por./kpt. JERZY SZTUKAs. Jana

ur. 20 VIII 1923 r.zastępca naczelnika Wydziału I WUBP w Krakowie – od 1 V 1953 do

31 III 1955 r.zastępca naczelnika Wydziału II WUdsBP w Krakowie – od 1 IV 1955

do 1 II 1956 r.

por. KAZIMIERZ KAŁUŻAs. Władysławaur. 6 II 1924 r.

zastępca naczelnika Wydziału II WUdsBP w Krakowie – od 1 II 1955 do 31 XII 1956 r.

kpt. JÓZEF GROTTE (FELIKS ROMAN)s. Abrama

ur. 11 IX 1919 r.zastępca naczelnika i p.o. naczelnik Wydziału I WUBP w Krakowie – od

VII 1947 do VIII 1948 r.

ppor./por. EUGENIUSZ PĘKAŁAs. Rudolfa

ur. 1 I 1925 r.zastępca naczelnika Wydziału I WUBP w Krakowie – od (1 I) 1 V 1950

do 1 V 1952 r.

Niezależnie od zmieniających się nazw pionu śledczego, jak i struktur UB, przez pierwsze dziesięciolecie Polski „ludowej” cieszył się on ponurą sławą. Stosowane przez śledczych, a akceptowane, a niejednokrotnie zalecane przez szefostwo pionu, jak i urzędu, brutalne metody śledcze były narzędziem walki z opozycją. Wymuszano zeznania, które służyły zarówno rekonstrukcji faktów, jak i skazaniu za nie popełnione czyny.

KIEROWNICY SEKCJI I NACZELNICY WYDZIAŁU ŚLEDCZEGO

bs/ppor. WŁADYSŁAW KOSOWSKIs. Franciszka

ur. 17 X 1918 r.p.o. kierownik Sekcji 8 (Śledczej) Wydziału I WUBP w Krakowie – od

1 VI do 1 XI 1945 r.

por. LEON RACA (SZABSIA ELIEZER RACA)s. Chaima

ur. 4 XI 1912 r.p.o. kierownik Wydziału IV„A” (Śledczego) WUBP w Krakowie – od b.

d. do 12 III 1946 r.

chor. BOLESŁAW MARTIUK (później BOLESŁAW MARCZAK)s. Jana

ur. 2 V 1919 r.kierownik Sekcji 7 WUBP w Krakowie – od 13 I 1945 r. do b.d.

EDWARD SZYMAŃSKIs. b.d.

kierownik Sekcji 8 (Śledczej) Wydziału I WUBP w Krakowie – od 1 IV do 1 VI 1945 r.

Śledztwa (1)

kpt. JANUSZ WOŁODKOs. Daniela

ur. 25 IX 1918 r.naczelnik Wydziału Śledczego WUBP

w Krakowie – od 1 VIII 1946 do 1 X 1947 r.

por./kpt. JAN KARPIŃSKI (EMANUEL ALBERG)s. Ignacego (Izaaka)

ur. 2 VI 1912 r.naczelnik Wydziału Śledczego WUBP

w Krakowie – od 1 X 1947 do 1 IV 1949 r.

por. ROMAN PASZKIEWICZ (HENRYK KELLER)s. Mikołaja (Chaima)

ur. 23 III 1921 r.p.o. kierownik Wydziału Śledczego WUBP

w Krakowie – od VI do VII 1946 r.

NACZELNICY WYDZIAŁU ŚLEDCZEGO WUBP/WUdsBP W KRAKOWIE

por./kpt. HENRYK CAPIGAs. Jana

ur. 9 I 1927 r.zastępca naczelnika i p.o. naczelnik Wydziału VII (Śledczego) WUdsBP

w Krakowie – od 1 IV do 1 IX 1955 r.

kpt. STANISŁAW DAWIDIUKs. Grzegorza

ur. 28 I 1918 r.naczelnik Wydziału VII (Śledczego) WUdsBP w Krakowie – od 1 IX 1955

do 31 XII 1956 r.

ppor. ROMAN SZACHTEJs. Władysława

ur. 5 XII 1918 r.zastępca kierownika Sekcji Śledczej WUBP

w Krakowie – od 25 I do 12 III 1945 r.

ppor. BOLESŁAW BIERNATs. Wawrzyńca

ur. 1920 r.zastępca naczelnika Wydziału Śledczego WUBP w Krakowie – od 20 XII 1946 do 21 VII 1947 r.

ppor./por. FRANCISZEK GAŁUSZKAs. Wojciechaur. 4 I 1923 r.

naczelnik Wydziału Śledczego WUBP w Krakowie – od 1 V 1949 do 1 VII 1951 r.

por./kpt. WALERIAN ZDROJEWSKIs. Waleriana

ur. 18 X 1920 r.naczelnik Wydziału Śledczego WUBP w Krakowie – od 10 VI 1951 do

31 III 1955 r.

ZASTĘPCY KIEROWNIKA SEKCJI I NACZELNIKA WYDZIAŁU ŚLEDCZEGO

Śledztwa (2)

bs IRENA MYCIŃSKA-GRABOWSKAc. Jana

ur. 17 VI 1914 r.p.o. zastępca kierownika Wydziału IV„A” / Śledczego

WUBP w Krakowie – od 1 I do 15 VIII 1946 r.

ZASTĘPCY NACZELNIKA WYDZIAŁU ŚLEDCZEGO WUBP/WUdsBP W KRAKOWIE

Śledztwa (3)

por. BOLESŁAW KULIKOWSKIs. Józefa

ur. 29 IX 1918 r.zastępca naczelnika Wydziału Śledczego WUBP w Krakowie – od

15 VI 1951 do 1 II 1952 r.

por. ANTONI CEKIERAs. Edwarda

ur. 28 V 1922 r.zastępca naczelnika Wydziału Śledczego WUBP w Krakowie – od 1 V do

24 XI 1952 r.

ppor. FRANCISZEK GAŁUSZKAs. Wojciechaur. 4 I 1923 r.

p.o. zastępca naczelnika Wydziału Śledczego WUBP w Krakowie – od 1 VI 1946 r.

zastępca naczelnika Wydziału Śledczego WUBP w Krakowie – od 1 II 1948 r. do 1 V 1949 r.

por. ROMUALD PĘCIKIEWICZs. Franciszka

ur. 25 I 1923 r.zastępca naczelnika Wydziału Śledczego WUBP w Krakowie – od

1 V 1949 do 1 IX 1950 r.

por. STANISŁAW DAWIDIUKs. Grzegorza

ur. 28 I 1918 r.zastępca naczelnika Wydziału Śledczego WUBP

w Krakowie – od 15 III do 9 XI 1953 r.

kpt. FLORIAN MEDERERs. Antoniego

ur. 24 III 1924 r.zastępca naczelnika Wydziału VII (Śledczego) WUdsBP

w Krakowie – od 1 IV 1955 do 31 XII 1956 r.

kpt. STANISŁAW LECHOWSKIs. Stefana

ur. 24 XI 1924 r.zastępca naczelnika Wydziału Śledczego WUBP

w Krakowie – od 1 VII 1954 do 31 III 1955 r.

Ewidencja (1)

Sprawność i skuteczność represji oraz prowadzonych rozpracowań zależała od systemu ewidencji operacyjnej: rejestracji osób i prowadzonych spraw, kartoteki i archiwum. Początkowo zajmował się tym Wydział II WUBP w Krakowie, a później – w WUdsBP – Wydział X.

KIEROWNICY/NACZELNICY WYDZIAŁU II WUBP W KRAKOWIE

chor. EUGENIUSZ PĘKAŁAs. Rudolfa

ur. 1 I 1925 r.p.o. naczelnik Wydziału II WUBP w Krakowie – od X(?) 1946 do

21 IV 1947 r.

chor. MARIA BRANDSZAFT (zamężna NAJAR)c. Szymona

ur. 1 X 1913 r.zastępca naczelnika Wydziału II WUBP w Krakowie – od 9 VII 1946 do

30 XI 1947 r.zastępca naczelnika i p.o. naczelnik Wydziału II WUBP w Krakowie – od

połowy 1947 do 30 XI 1947 r.

por. ADOLF SEIDENs. Elimelecha

ur. 4 IV 1885 r.p.o. kierownik Wydziału II WUBP w Krakowie – od 19 III do IV(?) 1945 r.

ppor./por. EDWARD WOŁOSZYNs. Jana

ur. 9 X 1906 r.p.o. kierownik Wydziału II WUBP w Krakowie – od 8 V do 20 X 1945 r.

por. EDWARD SZYMCZUCHs. Piotra

ur. 4 III 1913 r.naczelnik Wydziału II WUBP w Krakowie – od 10 I 1948 do 15 IV 1949 r.

Ewidencja (2)

NACZELNICY WYDZIAŁU II WUBP I WYDZIAŁU X WUdsBP W KRAKOWIE

kpt./mjr WŁADYSŁAW FRANAŚs. Tomasza

ur. 8 X 1910 r.naczelnik Wydziału II WUBP w Krakowie – od 15 V 1953

do 31 III 1955 r.

kpt./mjr JÓZEF HABERKOs. Adama

ur. 4 II 1918 r.zastępca naczelnika Wydziału II WUBP w Krakowie – od 1 VIII 1952 do

31 III 1955 r.naczelnik Wydziału X WUdsBP w Krakowie – od 1 IV 1955 do

31 XII 1956 r.

por. STEFAN WIERNEKs. Stefana

ur. 26 XII 1916 r.zastępca naczelnika Wydziału II WUBP w Krakowie – od 10 I do

1 III 1948 r.

ppor./por. IRENA SZYMAŃSKAc. Stanisława

ur. 18 X 1918 r.zastępca naczelnika Wydziału II WUBP w Krakowie – od 10 I 1948 do

1 V 1950 r.

por./kpt. MIECZYSŁAW SKULSKIs. Józefa

ur. 12 I 1909 r.zastępca naczelnika i p.o. naczelnik Wydziału II WUBP w Krakowie – od

15 IV 1949 do 30 XI 1951 r.

kpt./mjr ADAM FARBs. Dawida

ur. 17 XII 1910 r.naczelnik Wydziału II WUBP w Krakowie – od 1 XII 1951 do 15 V 1953 r.

ZASTĘPCY NACZELNIKA WYDZIAŁU II WUBP W KRAKOWIE

Obserwacja

Wydziały operacyjne – czyli prowadzące inwigilację i rozpracowania osób, środo-wisk i instytucji pozostających w zainteresowaniu bezpieki – niektóre działania zlecały wys-pecjalizowanym pionom. Jed-nym z nich była komórka, której głównym zadaniem było pro-wadzenie bezpośredniej obser-wacji inwigilowanych osób. Początkowo zadania te realizo-wali funkcjonariusze Sekcji 7 Wydziału I, później Wydziału III „A”, Wydziału „A”, wreszcie – po powstaniu WUdsBP – Wydzia-łu „B”.

KIEROWNICY SEKCJI I NACZELNICY WYDZIAŁÓW ODPOWIEDZIALNYCH ZA OBSERWACJĘ

por. ADAM MIŚKIEWICZs. Antoniego

ur. 16 IV 1924 r.zastępca naczelnika Wydziału „A” WUBP w Krakowie – od 1 V 1953 do

31 III 1955 r.

kpt. ROMAN KSIĄŻEKs. Stanisława

ur. 7 XII 1920 r.zastępca naczelnika Wydziału „B” WUdsBP w Krakowie – od 1 IV 1955

do 1 IV 1956 r.

ZASTĘPCY NACZELNIKA WYDZIAŁÓW ODPOWIEDZIALNYCH ZA OBSERWACJĘ

kpt. KAZIMIERZ HELBINs. Jana

ur. 17 IX 1923 r.zastępca naczelnika Wydziału „A” WUBP w Krakowie – od 1 V 1950 do 1 II 1953 r.

naczelnik Wydziału „A” WUBP w Krakowie – od 1 II 1953 do 1 XII 1954 r.

naczelnik Wydziału „B” WUdsBP w Krakowie – od 1 IV 1955 do 1 X 1956 r.

kpt. EDWARD KLITAs. Stanisława

ur. 18 IV 1926 r.zastępca naczelnika Wydziału „B” WUdsBP w Krakowie –

od 1 VII do 1 X 1956 r.naczelnik Wydziału „B” WUdsBP w Krakowie – od 1 X

do 30 XI 1956 r.

kpt. KAZIMIERZ ZARZYCKIs. Wincentego

ur. 24 X 1921 r.zastępca naczelnika Wydziału „A” WUBP

w Krakowie – XI 1954 r.p.o. naczelnik Wydziału „A” WUBP

w Krakowie – od 1 XII 1954 do 31 III 1955 r.

por. ROMAN JAGIEŁŁO (ROMAN RYTTER)s. Jana (Dawida)ur. 1 V 1922 r.

kierownik Sekcji 4 WUBP w Krakowie – od 17 I 1945 do b.d. (przed 1 IV) 1945 r.

sierż./ppor./por./kpt. STEFAN SOKOŁOWSKIs. Jana

ur. 19 IX 1925 r.kierownik Sekcji 7 (Wydziału I) WUBP w Krakowie – od

11 IV 1945 r. do 1 I 1946 r.zastępca kierownika Wydziału III„A”/„A” WUBP

w Krakowie – od 1 I 1946 r.zastępca naczelnika i p.o. naczelnik Wydziału „A” WUBP

w Krakowie – od 1 XII 1946 do 1 V 1951 r.naczelnik Wydziału „A” WUBP w Krakowie – od

1 V 1951 do 1 V 1952 r.

Technika operacyjnai perlustracja korespondencji (1)

Na zlecenie pionów operacyjnych wyspecjalizowane komórki inwigilowały i cenzurowały listy, czyli posługując się żargonem bezpieki perlustrowały korespondencję. Prowadzono także działania zmierzające do dokumentacji fonografi cznej, fotografi cznej czy fi lmowej wskazanych osób, wydarzeń czy miejsc. W kolejnych latach zadania te prowadziły zróżnicowane komórki, a zwłaszcza technika operacyjna (podsłuchy, podglądy) nabierała znaczenia wraz z upływem lat i postępem technologicznym.

PERLUSTRACJA KORESPONDENCJI

Wydział„W”

TECHNIKA OPERACYJNA

WydziałII

WydziałIX

WydziałIX

WydziałCenzury

Wojennej / Zagranicznej

WydziałVIII

Wydział„B”

WydziałII


chor./ppor./por. NESANEL KÜCHLERs. Iljasza

ur. 13 III 1911 r.delegowany do organizowania Wojewódzkiego Wydziału Cenzury

Wojennej w Krakowie – od 23 I 1945 do lutego 1945 r.

kierownik Wojewódzkiego Wydziału Cenzury Wojennej / naczelnik Wydziału Cenzury Zagranicznej WUBP w Krakowie – od 23 VI 1945 r.

naczelnik Wydziału VIII WUBP w Krakowie – od 1 III 1946 r.

naczelnik Wydziału „B” WUBP w Krakowie – od 5 XII 1946 do31 VII 1947 r.

por. STEFAN WIERNEKs. Stefana

ur. 26 XII 1916 r.naczelnik Wydziału „B” WUBP w Krakowie – od 1 VIII 1947 do

10 I 1948 r.

KIEROWNICY I NACZELNICY PIONU ODPOWIEDZIALNEGO ZA PERLUSTRACJĘKORESPONDENCJI

chor./ppor. HENRYK GÓRSKI (HENRYK BRANDYS)s. Ferdynandaur. 3 X 1902 r.

zastępca kierownika Wojewódzkiego Wydziału Cenzury Wojennej WUBP w Krakowie – od 1 VII 1945 do 1 III 1946 r.

zastępca naczelnika Wydziału VIII WUBP w Krakowie – od 1 III do5 XII 1946 r.

zastępca naczelnika Wydziału „B” WUBP w Krakowie – od 5 XII 1946 do 31 VII 1947 r.

APOLINARY SMOLEŃs. Piotra

ur. 16 IX 1902 r.zastępca naczelnika Wydziału „B” WUBP w Krakowie – od 1 VIII 1947

do 10 I 1948 r.

ZASTĘPCY KIEROWNIKA I NACZELNIKA PIONU ODPOWIEDZIALNEGO ZA PERLUSTRACJĘ KORESPONDENCJI


NACZELNICY WYDZIAŁU IX WUdsBP W KRAKOWIE

ZASTĘPCY NACZELNIKA WYDZIAŁU IX WUdsBP W KRAKOWIE

KIEROWNICTWO WYDZIAŁU „W” WUdsBP W KRAKOWIE

por. HENRYK PACZYŃSKIs. Józefaur. b.d.

zastępca naczelnika Wydziału IX WUdsBP w Krakowie – od 1 VIII 1955 do 1 III 1956 r.

kpt. MARIAN BEDNARCZYKs. Stanisława

ur. 1 IV 1926 r.zastępca naczelnika Wydziału IX WUdsBP w Krakowie – od 1 III

do 31 XII 1956 r.

mjr WŁADYSŁAW FRANAŚs. Tomasza

ur. 8 X 1910 r.naczelnik Wydziału IX WUdsBP w Krakowie – od 1 IV 1955 do 1 II 1956 r.

kpt. EUGENIUSZ PAJĄKs. Jana

ur. 17 I 1918 r.naczelnik Wydziału IX WUdsBP w Krakowie – od 1 II do 31 XII 1956 r.

mjr WŁADYSŁAW FRANAŚs. Tomasza

ur. 8 X 1910 r.naczelnik Wydziału „W” WUdsBP w Krakowie – od 1 II

do 31 XII 1956 r.

ppor. ZOFIA GLANOWSKAc. Franciszka

ur. 4 VI 1918 r.zastępca naczelnika Wydziału „W” WUdsBP w Krakowie – od 1 II do

31 XII 1956 r.

Kontrola funkcjonariuszy

Istotnym zadaniem realizowanym przez specjalną Sekcję, a następnie Wydział do spraw Funkcjonariuszy było dbanie o czystość szeregów. Wydział ten prowadził dochodzenia w sprawach dyscyplinarnych, a także wykroczeń i przestępstw popełnianych przez funkcjonariuszy UB. Sprawdzał też przeszłość kadr pod kątem ideologicznym.

chor./ppor./por./kpt. STANISŁAW BOKSAs. Jana

ur. 8 X 1899 r.p.o. zastępca naczelnika Wydziału ds. Funkcjonariuszy

WUBP w Krakowie – od 1 VIII 1946 r.zastępca naczelnika Wydziału ds. Funkcjonariuszy WUBP

w Krakowie – od 1 II 1948 do 1 X 1951 r.

CZESŁAW GAWROŃSKIs. Jana

ur. 24 I 1921 r.zastępca kierownika Sekcji ds. Funkcjonariuszy WUBP

w Krakowie – od 15 V 1945 do 1 I 1946 r.

por./kpt. STANISŁAW PAPIERNIKs. Teofi la

ur. 6 IX 1924 r.zastępca naczelnika Wydziału ds. Funkcjonariuszy WUBP w Krakowie – od 15 XI 1951 do (XII 1954) 31 III 1955 r.

chor./ppor./por. STANISŁAW ŻYDZIKs. Józefa

ur. 8 V 1921 r.zastępca kierownika/naczelnika Sekcji/Wydziału

ds. Funkcjonariuszy WUBP w Krakowie – od 15 XII 1945 do 1 VIII 1946 r.

p.o. naczelnik/naczelnik Wydziału ds. Funkcjonariuszy WUBP w Krakowie – od 1 VIII 1946 do 1 VII 1947 r.

ppor./por./kpt. WŁADYSŁAW FRANAŚs. Tomasza

ur. 8 X 1910 r.kierownik Sekcji ds. Funkcjonariuszy WUBP w Krakowie – od 1 VI 1945 do 27 V 1946 r.

naczelnik Wydziału ds. Funkcjonariuszy WUBP w Krakowie – od 1 VI 1947 do 1 XII 1951 r.

kpt. KAROL KAMER (KELMAN KAMER)s. Bajnysia

ur. 21 XII 1921 r.naczelnik Wydziału ds. Funkcjonariuszy WUBP

w Krakowie – od 1 III do XII 1954 r.

KIEROWNICY SEKCJI I NACZELNICY WYDZIAŁU DO SPRAW FUNKCJONARIUSZY

ZASTĘPCY KIEROWNIKA SEKCJI I NACZELNIKA WYDZIAŁU DO SPRAWFUNKCJONARIUSZY

Miejski Urząd Bezpieczeństwa Publicznegow Krakowie

Od stycznia do grudnia 1945 roku teren samego miasta Krakowa podlegał kontroli ze strony Miejskiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Krakowie. Następnie MUBP przestał istnieć, a jego funkcjonariusze zostali przeniesieni do WUBP.

kpr. KAZIMIERZ NIEDZIELSKIs. Józefa

ur. 12 IX 1893 r.zastępca kierownika MUBP w Krakowie – od 13 I do 1 III 1945 r.

chor. MIECZYSŁAW BUBAKs. Józefa

ur. 9 III 1913 r.zastępca kierownika MUBP w Krakowie – od 21 VI do 31 XII 1945 r.

ZASTĘPCY KIEROWNIKÓW MUBP W KRAKOWIE

kpt. LEON PODWORSKIs. Franciszka

ur. 11 VIII 1902 r.kierownik Grupy Operacyjnej (MUBP) w Krakowie – od

13 I do 19 III 1945 r.

JÓZEF GRABOWSKI (TADEUSZ GLEICH)s. Antoniego (Leona)

ur. 14 XII 1912 r.p.o. kierownik MUBP w Krakowie – od 7 VI do

31 XII 1945 r.

ppor. ROMAN SZACHTEJs. Władysława

ur. 5 XII 1918 r.p.o. kierownik MUBP w Krakowie – od 13 III do

5 VI 1945 r.

KIEROWNICY MUBP W KRAKOWIE

Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznegow Krakowie (1)

Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Krakowie obejmował kontrolą operacyjną teren powiatu krakowskiego z wyłączeniem samego miasta. Był on jednym z kilkunastu urzędów powiatowych, które w latach 1945–1955 podlegały zwierzchnictwu WUBP w Krakowie. W ślad za zmianami w resorcie, w 1955 roku w miejsce PUBP utworzono Powiatowy Urząd do spraw Bezpieczeństwa Publicznego.

KIEROWNICY/SZEFOWIE PUBP W KRAKOWIE

FELIKS NOWAKs. Marcina

ur. b.d.p.o. kierownik/p.o. szef PUBP w Krakowie – od 1 XI 1945 do

27 VII 1946 r.

ppor. WŁADYSŁAW KUBKAs. Andrzeja

ur. 2 II 1916 r.szef PUBP w Krakowie – od 1 IV do 20 V 1947 r.

ppor. HENRYK ZAMORSKI (HENRYK MOR)s. Karola

ur. 3 VI 1924 r.kierownik Grupy Operacyjnej na pow. Kraków (kierownik PUBP

w Krakowie) – od 18 I do 14 VII (?) 1945 r.

por. STANISŁAW OCZKOŚs. Wincentego

ur. 2 II 1916 r.p.o. kierownik PUBP w Krakowie – od 25 V do (X) 1 IX 1945 r.

szef PUBP w Krakowie – od 1 VIII 1946 do 1 IV 1947 r.

bs/ppor. ALEKSANDER PASIERBIŃSKIs. Wojciecha

ur. 12 XII 1899 r.starszy referent i p.o. szef PUBP w Krakowie – od 1 VI 1947 r.zastępca szefa i p.o. szef PUBP w Krakowie – od 1 IX 1947 r.

szef PUBP w Krakowie – od 1 II 1948 do 31 III 1949 r.

chor./ppor. STEFAN SOLARCZYKs. Jana

ur. 8 X 1918 r.szef PUBP w Krakowie – od 1 VII do 1 XI 1949 r.

Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznegow Krakowie (2)

SZEFOWIE PUBP W KRAKOWIE I KIEROWNICY PUdsBP W KRAKOWIE

ppor./por. WŁADYSŁAW ŻYŁAs. Tomasza

ur. 1 V 1925 r.zastępca szefa PUBP/kierownika PUdsBP w Krakowie – od 1 VII 1952

do 1 VIII 1955 r.

kpt. STANISŁAW PAPIERNIKs. Teofi la

ur. 6 IX 1924 r.zastępca kierownika PUdsBP w Krakowie – 1 VIII 1955 do 31 XII 1956 r.

ZASTĘPCY SZEFA PUBP I KIEROWNIKA PUdsBP W KRAKOWIE

por. STANISŁAW OCZKOŚs. Wincentegour. 2 II 1916 r.

p.o. zastępca szefa PUBP w Krakowie – od 9 XI 1945 do1 VIII 1946 r.

chor./ppor. STANISŁAW WIÓRKOWSKIs. Wincentegour. 4 V 1918 r.

zastępca szefa PUBP w Krakowie – od 15 VII 1949 do1 VI 1951 r.

STANISŁAW LIPSKIs. Franciszka

ur. b.dzastępca szefa PUBP w Krakowie – od 1 VI do

11 XI 1947 r.

ppor./por./kpt. STANISŁAW CIOŁEK(później STANISŁAW CISZEWSKI)

s. Wawrzyńcaur. 2 V 1915 r.

szef PUBP w Krakowie – od 1 II 1950 do 1 V 1951 r. oraz 1 I 1954 do 31 III 1955 r.

ppor./por./kpt. WŁADYSŁAW ŻYŁAs. Tomasza

ur. 1 V 1925 r.kierownik PUdsBP w Krakowie – od 1 VIII 1955 do

31 XII 1956 r.

kpt. STANISŁAW KROCHs. Zygmuntaur. 1 I 1921 r.

szef PUBP w Krakowie – od 1 V 1951 do 1 I 1954 r.

Urząd Bezpieczeństwaw Nowej Hucie

Nowa Huta stanowiąca początkowo osobne miasto znajdowała się od 1951 roku pod kontrolą Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego, który następnie w 1955 roku przekształcono w Miejski Urząd do spraw Bezpieczeństwa Publicznego, by w początku 1956 roku jeszcze raz zmienić nazwę na Delegatura nr 23 w Nowej Hucie Wojewódzkiego Urzędu do spraw Bezpieczeństwa Publicznego w Krakowie.

por. CZESŁAW MOCHAs. Henryka

ur. 5 I 1925 r.zastępca szefa UBP w Nowej Hucie – od 1 X 1952 do

17 IX 1954 r.

ppor./por./kpt. EDWARD KLITAs. Stanisława

ur. 18 IV 1926 r.zastępca szefa UBP w Nowej Hucie – od 15 X 1951 r.

zastępca kierownika MUdsBP w Nowej Hucie – od 1 IV 1955 r.

zastępca kierownika Delegatury nr 23 w Nowej Hucie WUdsBP w Krakowie – od 1 II 1956 do 1 VII 1956 r.

ppor./por. TADEUSZ CADERs. Franciszka

ur. 5 V 1929 r.zastępca kierownika Delegatury nr 23 w Nowej Hucie

WUdsBP w Krakowie – od 1 VII 1956 do 31 XII 1956 r.

mjr JÓZEF SIEMEKs. Józefa

ur. 19 III 1903 r.szef UBP w Nowej Hucie – od 15 V 1951 do 1 III 1954 r.

kpt. STANISŁAW KROCHs. Zygmuntaur. 1 I 1921 r.

szef UBP w Nowej Hucie – od 1 I do 1 V 1951 r.

ppor./por./kpt. ZENON WITKOWICZs. Michała

ur. 20 XII 1918 r.szef UBP w Nowej Hucie – od 5 VII 1954 r.

kierownik MUdsBP w Nowej Hucie – od 1 IV 1955 r.kierownik Delegatury nr 23 w Nowej Hucie WUdsBP

w Krakowie – od 1 II do 31 XII 1956 r.

SZEFOWIE/KIEROWNICY UB W NOWEJ HUCIE

ZASTĘPCY SZEFA/KIEROWNIKA UB W NOWEJ HUCIE

por. BOLESŁAW ŚLIWIŃSKI (BERL BERNARD FLAUMENHAFT)s. Jakubaur. 21 XII 1919 r.p.o. zastępca szefa UBP w Nowej Hucie – od 1 XII 1950 do 1 X 1951 r.

Miejsce Służby Bezpieczeństwaw strukturze władzy

„Odwilż” polityczna 1956 roku jest często przedstawiana w literaturze jako istotny przełom w totalitarnym systemie władzy komunistycznej. W rzeczywistości jednak październik 1956 roku był tylko swoistą „zmianą dekoracji” – czyli zmianą narzędzi sprawowania władzy przy utrzymaniu istoty systemu totalitarnego. Od 1957 roku otoczony złą sławą Urząd Bezpieczeństwa zastąpiono Służbą Bezpieczeństwa, którą formalnie włączono w struktury Milicji Obywatelskiej. Faktycznie podlegała ona kontroli jedynie ministra spraw wewnętrznych i wyznaczonego zastępcy. Pomimo zmiany nazwy i struktury, zadania stawiane przed komunistyczną policją polityczną nie uległy zasadniczej zmianie. Do końca swego istnienia w 1990 roku Służba Bezpieczeństwa pozostawała mieczem i tarczą partii komunistycznej.


Rada Ministrów

Inneministerstwa

MinisterstwoSpraw Wewnętrznych

Komenda GłównaMilicji Obywatelskiej

Komendy WojewódzkieMilicji Obywatelskiej

Komendy PowiatoweMilicji Obywatelskiej

struktury wojewódzkieSłużby Bezpieczeństwa

Referaty Służby Bezpieczeństwa w powiatach

Struktura Służby Bezpieczeństwaw Krakowie

W latach 1957–1990 struktura SB w Krakowie nie podlegała większym zmianom. Z czasem jedynie wyłączano pewne zagadnienia, tworząc nowe wyspecjalizowane wydziały – np. w 1962 roku Wydział IV (zajmujący się rozpracowaniem Kościoła) czy w 1985 roku Wydział VI (rozpracowujący gospodarkę rolną i środowiska chłopskie). Do 1983 roku SB formalnie wchodziła w skład Komendy Wojewódzkiej MO, natomiast po „reformie Kiszczaka” znalazła się w strukturach utworzonego wówczas Wojewódzkiego Urzędu Spraw Wewnętrznych.

I zastępca szefaWUSW ds. SB

Wydział II(kontrwywiad)

Struktura Służby Bezpieczeństwa WUSW w Krakowie 1987 roku

zastępca szefaWUSW ds. SB

Wydział III(opozycja)

Wydział III - 1(opozycja)

Wydział IV(Kościół)

Wydział V(gospodarka)

Wydział VI(rolnictwo)

Inspektorat I(ekspozytura wywiadu)

Wydział Śledczy

Wydział „B”(obserwacja)

Wydział „C”(ewidencja)

Wydział „T”(technika operacyjna)

Wydział „W”(perlustracja

korepondencji)

Samodzielna Sekcja „A”

(szyfry)

Inspektorat Analityczno-Informacyjny

Wydział Paszportowy

Inspektorat Ochrony

Funkcjonariuszy

Inspektorat Ochrony

Przemysłu

WydziałInspekcji

Zespółds. SB

Zmiany w komunistycznej policji politycznej związane z „odwilżą”, w terenie wprowadzono formalnie z dniem 1 stycznia 1957 roku. Początkowo bezpieką w Krakowie kierował I zastępca komendanta wojewódzkiego MO do spraw SB, a po tzw. reformie Kiszczaka w sierpniu 1983 roku i utworzeniu Wojewódzkich Urzędów Spraw Wewnętrznych zajmował on stanowisko zastępcy do spraw SB szefa WUSW w Krakowie. W końcu 1957 roku utworzono także etat II zastępcy komendanta ds. SB.

Kierownictwo SB w Krakowie (1)

ppłk/płk ARTUR MICKIEWICZs. Bronisława

ur. 28 IX 1923 r.I zastępca komendanta wojewódzkiego MO ds. SB w Krakowie – od

1 VI 1960 do 31 VIII 1968 r.

płk STANISŁAW WAŁACHs. Szczepana

ur. 30 IV 1919 r.I zastępca komendanta wojewódzkiego MO ds. SB w Krakowie – od

15 III 1969 do 3 IX 1974 r.

płk ADAM TRZYBIŃSKIs. Józefa

ur. 18 II 1927 r.I zastępca komendanta wojewódzkiego MO ds. SB

w Krakowie – od 20 II do 16 IX 1981 r.


ur. 26 II 1923 r.I zastępca komendanta wojewódzkiego MO ds. SB w Krakowie – od

1 I 1957 do 15 IX 1958 r.

ppłk BOLESŁAW WEJNERs. Władysławaur. 8 IX 1922 r.

I zastępca komendanta wojewódzkiego MO ds. SB w Krakowie – od 1 XII 1958 do 1 VI 1960 r.

mjr/ppłk/płk STEFAN GOŁĘBIOWSKIs. Stanisława

ur. 14 II 1925 r.I zastępca komendanta wojewódzkiego MO ds. SB

w Krakowie – od 3 IX 1974 r.I zastępca komendanta miejskiego/wojewódzkiego MO

ds. SB w Krakowie – od 1 VI 1975 do 20 II 1981 r.

płk WIESŁAW DZIAŁOWSKIs. Kazimierza

ur. 6 XII 1935 r.I zastępca komendanta wojewódzkiego MO ds. SB

w Krakowie – od 1 XI 1981 r.I zastępca szefa MO ds. SB WUSW w Krakowie – od

1 VIII 1983 do 3 IV 1990 r.

I ZASTĘPCY KOMENDANTA WOJEWÓDZKIEGO MO / SZEFA WOJEWÓDZKIEGO URZĘDU SPRAW WEWNĘTRZNYCH ds. SB W KRAKOWIE

Kierownictwo SB w Krakowie (2)

II ZASTĘPCY/ZASTĘPCY KOMENDANTA WOJEWÓDZKIEGO MO / SZEFA WOJEWÓDZKIEGO URZĘDU SPRAW WEWNĘTRZNYCH ds. SB W KRAKOWIE

płk HENRYK WOJCIECHOWSKIs. Jana

ur. 12 I 1925 r.zastępca komendanta wojewódzkiego MO ds. SB w Krakowie – od

16 IV 1969 do 31 V 1975 r.

mjr/ppłk/płk WIESŁAW DZIAŁOWSKIs. Kazimierza

ur. 6 XII 1935 r.zastępca komendanta miejskiego/wojewódzkiego MO ds. SB

w Krakowie – od 15 VII 1976 do 1 XI 1981 r.

ppłk/płk JÓZEF BIELs. Jana

ur. 16 I 1934 r.zastępca komendanta wojewódzkiego MO ds. SB w Krakowie – od

1 XI 1981 do 1 VIII 1983 r.zastępca szefa ds. SB WUSW w Krakowie – od 1 VIII 1983 do 16 I 1987 r.

ppłk/płk PIOTR KOŚCIELNIAKs. Ambrożego

ur. 18 IX 1944 r.zastępca szefa ds. SB WUSW w Krakowie – od 16 I 1987 do 3 IV 1990 r.

mjr ZYGMUNT GLIŃSKIs. Józefa

ur. 12 VII 1924 r.II zastępca komendanta wojewódzkiego MO ds. SB

w Krakowie – od 10 X 1957 do 31 VII 1959 r.

płk STANISŁAW WAŁACHs. Szczepana

ur. 30 IV 1919 r.II zastępca komendanta wojewódzkiego MO ds. SB

w Krakowie – od 1 VIII 1959 do 15 III 1969 r.

Przez cały czas istnienia SB zwalczaniem opozycji zajmował się Wydział III. Okresowo do jego kompetencji należało także kontrolowanie mniejszości narodowych, śledzenie sytuacji w gospodarce, a także rozpracowanie Kościoła katolickiego i innych wyznań. To funkcjonariusze Wydziału III po 1957 roku infi ltrowali rodzącą się po stalinizmie opozycję antysytemową, werbowali spośród niej agenturę, a z biegiem czasu poprzez coraz bardziej skomplikowane gry operacyjne próbowali zwalczać lub wpływać i inspirować niektóre działania opozycji.

Zwalczanie opozycji (1)

NACZELNICY WYDZIAŁU III SB W KRAKOWIE

ppłk JÓZEF ADAMCZYKs. Antoniego

ur. 30 VIII 1922 r.naczelnik Wydziału III SB KW MO w Krakowie – od 1 VI 1970 do

31 V 1975 r.

mjr/ppłk JAN BILLs. Adama

ur. 2 V 1930 r.naczelnik Wydziału III SB KM/KW MO w Krakowie – od 1 VI 1975 do

8 VIII 1981 r.

kpt./mjr/ppłk JAN GIBSKIs. Tomasza

ur. 28 X 1924 r.naczelnik Wydziału III SB KW MO w Krakowie – od 1 I 1957 do 1 VI 1968 r.

ppłk ALFRED LIPKAs. Józefa

ur. 17 III 1926 r.naczelnik Wydziału III SB KW MO w Krakowie – od 1 VI 1968 do

1 VI 1970 r.

kpt. WIESŁAW HRYNIEWICZs. Feliksa

ur. 1 III 1943 r.naczelnik Wydziału III SB KW MO w Krakowie – od 1 VIII 1981 do

XII 1982 r.

kpt./mjr/ppłk ANDRZEJ WIĘCKOWSKIs. Andrzeja

ur. 18 VIII 1948 r.naczelnik Wydziału III SB WUSW w Krakowie – od XII 1982 do 1 XI 1989 r.


ZASTĘPCY NACZELNIKA WYDZIAŁU III SB W KRAKOWIE

por./kpt./mjr MARIAN BANAŚs. Piotra

ur. 3 V 1928 r.zastępca naczelnika Wydziału III SB KW MO w Krakowie – od 1 I 1957

do 1 V 1971 r.

kpt. ZBIGNIEW FARYNAs. Kaspra

ur. 23 I 1928 r.zastępca naczelnika Wydziału III SB KW MO w Krakowie – od

1 XII 1957 do 15 VII 1962 r.

mjr KAZIMIERZ ŚPITALNIAKs. Jana

ur. 3 III 1928 r.zastępca naczelnika Wydziału III SB KW MO w Krakowie – od 1 VIII 1971 do 31 V 1975 r.

kpt. STANISŁAW FLOREKs. Franciszka

ur. 15 VII 1922 r.zastępca naczelnika Wydziału III SB KW MO w Krakowie – od 1 I do

1 XII 1957 r.

mjr/ppłk ADAM CHRZĄSTEKs. Stanisława

ur. 25 XI 1919 r.zastępca naczelnika Wydziału III SB KW MO w Krakowie – od 1 I 1957

do 1 X 1970 r.

kpt./mjr JAN BILLs. Adama

ur. 2 V 1930 r.zastępca naczelnika Wydziału III SB KW MO

w Krakowie – od 1 X 1970 do 31 V 1975 r.

ppor./por./kpt. PIOTR KOŚCIELNIAKs. Ambrożego

ur. 18 IX 1944 r.zastępca naczelnika Wydziału III SB KM/KW MO

w Krakowie – od 1 VI 1975 do 1 VII 1980 r.

ZASTĘPCY NACZELNIKA WYDZIAŁU III SB W KRAKOWIE

kpt. JAN KRAWCZYKs. Stanisława

ur. 11 XI 1945 r.zastępca naczelnika Wydziału III SB KW MO w Krakowie – od

1 VII 1980 do XII 1982 r.

kpt./mjr MAREK POŁUBIŃSKIs. Wacława

ur. 13 IX 1947 r.zastępca naczelnika Wydziału III SB WUSW w Krakowie – od XII 1982

do 1 XI 1987 r.

kpt./mjr MAREK KANIAs. Józefa

ur. 27 IV 1943 r.zastępca naczelnika Wydziału III SB WUSW w Krakowie – od XII 1982

do 1 XI 1989 r.

ppłk LONGIN ŁAPIŃSKIs. Józefa

ur. 17 V 1936 r.p.o. zastępca naczelnika Wydziału III SB WUSW w Krakowie – od

16 VIII 1987 r.zastępca naczelnika Wydziału III SB WUSW w Krakowie – od 1 XI 1987

do 1 VI 1988 r.

kpt. ZBIGNIEW KLUCZYŃSKIs. Jana

ur. 22 XII 1944 r.zastępca naczelnika Wydziału III SB KM/KW MO w Krakowie – od

4 VIII 1975 do 16 IV 1980 r.

kpt. WIESŁAW HRYNIEWICZs. Feliksa

ur. 1 III 1943 r.zastępca naczelnika Wydziału III SB KW MO w Krakowie – od 1 VII 1980

do 1 VIII 1981 r.



Rozwój ruchów opozycyjnych po 1975 roku, a zwłaszcza ich wpływy w środowiskach inteligencji, doprowadziły do podzielenia dotychczasowego Wydziału III na dwie struktury. Od 1 lipca 1980 roku rozpoczął działalność Wydział III-1, którego zadaniem było rozpracowanie środowisk krakowskich wyższych uczelni i placówek naukowo-badawczych. Pod koniec 1982 roku nastąpiła zamiana nazw pomiędzy Wydziałem III i Wydziałem III-1. Jednak formalna zamiana etatów w tych strukturach została przeprowadzona dopiero z dniem 1 grudnia 1983 roku.

NACZELNICY WYDZIAŁU III-1 SB W KRAKOWIE

por./kpt. MAREK KANIAs. Józefa

ur. 27 IV 1943 r.zastępca naczelnika Wydziału III-1 SB KW MO w Krakowie – od

1 VII 1980 do XII 1982 r.

por./kpt. ANDRZEJ WIĘCKOWSKIs. Andrzeja

ur. 18 VIII 1948 r.zastępca naczelnika Wydziału III-1 SB KW MO w Krakowie – od 1 VII 1980

do 16 IV 1982 r.

por./kpt./mjr ANDRZEJ MIKLASIŃSKIs. Józefa

ur. 13 II 1945 r.zastępca naczelnika Wydziału III-1 SB KW MO / WUSW w Krakowie –

od 1 V 1983 do 1 XI 1989 r.

kpt./mjr JAN KRAWCZYKs. Stanisława

ur. 11 XI 1945 r.zastępca naczelnika Wydziału III-1 SB KW MO / WUSW w Krakowie –

od XII 1982 do 1 I 1989 r.

kpt. ANDRZEJ WIĘCKOWSKIs. Andrzeja

ur. 18 VIII 1948 r.p.o. naczelnik Wydziału III-1 SB KW MO w Krakowie –

od 16 IV 1982 do XII 1982 r.

kpt. PIOTR KOŚCIELNIAKs. Ambrożego

ur. 18 IX 1944 r.naczelnik Wydziału III-1 SB KW MO


kpt./mjr/ppłk WIESŁAW HRYNIEWICZs. Feliksa

ur. 1 III 1943 r.naczelnik Wydziału III-1 SB KW MO / WUSW

w Krakowie – od XII 1982 do 16 XI 1989 r.

ZASTĘPCY NACZELNIKA WYDZIAŁU III-1 SB W KRAKOWIE


W związku z rosnącym znaczeniem Kościoła katolickiego, w 1962 roku z Wydziału III wydzielono sekcje, które zajmowały się rozpracowaniem Kościoła, i na ich bazie utworzono Wydział IV, który do 1989 roku zajmował się walką z duchowieństwem i środowiskami związanymi z Kościołem.

NACZELNICY WYDZIAŁU IV SB W KRAKOWIE

ppłk/płk WŁADYSŁAW ŻYŁAs. Tomasza

ur. 1 V 1925 r.naczelnik Wydziału IV SB KW MO w Krakowie – od 16 IV 1971 do

15 VII 1976 r.

mjr/ppłk JÓZEF BIELs. Jana

ur. 16 I 1934 r.naczelnik Wydziału IV SB KM/KW MO w Krakowie – od 16 VII 1976

do 1 XI 1981 r.

mjr/ppłk ZYGMUNT GLIŃSKIs. Józefa

ur. 12 VII 1924 r.naczelnik Wydziału IV SB KW MO w Krakowie – od 1 VII 1962 do

15 X 1966 r.

mjr/ppłk KAROL WALUSZKIEWICZs. Walentego

ur. 24 III 1924 r.naczelnik Wydziału IV SB KW MO w Krakowie – od 16 XI 1966 do

1 IV 1971 r.

mjr/ppłk ZYGMUNT MAJKAs. Wincentego

ur. 19 III 1939 r.naczelnik Wydziału IV SB KW MO/WUSW w Krakowie – od

16 XII 1981 do 22 XII 1987 r.

kpt. KAZIMIERZ ALEKSANDEREKs. Antoniego

ur. 14 IV 1947 r.p.o. naczelnik Wydziału IV SB WUSW w Krakowie – od 1 I 1988 r.naczelnik Wydziału IV SB WUSW w Krakowie – od 1 III 1988 do

1 XI 1989 r.


ZASTĘPCY NACZELNIKA WYDZIAŁU IV SB W KRAKOWIE

kpt./mjr JÓZEF BIELs. Jana

ur. 16 I 1934 r.zastępca naczelnika Wydziału IV SB KW/KM MO

w Krakowie – od 1 VI 1968 do 16 VII 1976 r.

mjr WIESŁAW CIUPIŃSKIs. Bronisława

ur. 29 VII 1933 r.zastępca naczelnika Wydziału IV SB KW MO w Krakowie – od 1 IX 1972 do 30 VI 1973 r.

kpt./mjr ZYGMUNT MAJKAs. Wincentego

ur. 19 III 1939 r.zastępca naczelnika Wydziału IV SB KM / KW MO

w Krakowie – od 16 VII 1976 do 16 XII 1981 r.

kpt. ZBIGNIEW FARYNAs. Kaspra

ur. 23 I 1928 r.zastępca naczelnika Wydziału IV SB KW MO w Krakowie – od 15 VII 1962 do 31 X 1966 r.

kpt. EUGENIUSZ MIROWSKIs. Stanisława

ur. 8 VI 1934 r.zastępca naczelnika Wydziału IV SB KW MO

w Krakowie – od 1 II 1967 do 1 VI 1968 r.

kpt./mjr RYSZARD KUMOREKs. Ferdynandaur. 2 II 1937 r.

zastępca naczelnika Wydziału IV SB KW / KM MO w Krakowie – od 1 VII 1973 do 30 IX 1976 r.

kpt./mjr WALDEMAR CHMURZYŃSKIs. Antoniego

ur. 12 XI 1939 r.zastępca naczelnika Wydziału IV SB KM/KW MO

w Krakowie – od 1 XII 1976 r.zastępca naczelnika Wydziału IV SB WUSW w Krakowie – od 1 VIII 1983 do 1985(?) r.

kpt./mjr STEFAN TYRPAs. Augustyna

ur. 13 IV 1929 r.zastępca naczelnika Wydziału IV SB KW MO w Krakowie – od 15 X 1962 do 1 XI 1968 r.

mjr BOGUSŁAW BOGUSŁAWSKIs. Zygmunta

ur. 4 II 1926 r.zastępca naczelnika Wydziału IV SB KW MO w Krakowie – od 1 XI 1968 do 1 IX 1972 r.

ZASTĘPCY NACZELNIKA WYDZIAŁU IV SB W KRAKOWIE

kpt./mjr TADEUSZ CHOLEWAs. Jana

ur. 25 V 1939 r.zastępca naczelnika Wydziału IV SB KW MO / WUSW w Krakowie –

od 16 XII 1981 do 1 I 1985 r.

ppor./por./kpt. KAZIMIERZ ALEKSANDEREKs. Antoniego

ur. 14 IV 1947 r.zastępca naczelnika Wydziału IV SB KW MO / WUSW w Krakowie –

od 16 XII 1981 do 1 I 1988 r.

por./kpt. JAN SOJAs. Jana

ur. 19 I 1947 r.p.o. zastępca naczelnika Wydziału IV SB WUSW

w Krakowie – od 1 I 1988 r.zastępca naczelnika Wydziału IV SB WUSW w Krakowie – od 16 IX 1988 do 1 XI 1989 r.

kpt./mjr/ppłk HENRYK KUDŁAs. Andrzeja

ur. 20 I 1931 r.zastępca naczelnika Wydziału IV SB KW MO w Krakowie – od 1 V 1978

do 15 XI 1981 r.

por./kpt. MIECZYSŁAW ŚLUSARCZYKs. Józefa

ur. 27 III 1949 r.zastępca naczelnika Wydziału IV SB KW MO w Krakowie – od

1 VII 1981 do 1 V 1983 r.

kpt. MAREK PATRZAŁEKs. Kazimierza

ur. 19 IV 1948 r.p.o. zastępca naczelnika Wydziału IV SB WUSW

w Krakowie – od 1 X 1985 do 16 II 1987 r.

kpt. ADAM WYPASEKs. Stanisława

ur. 23 XII 1951 r.zastępca naczelnika Wydziału IV SB WUSW w Krakowie – od 1 V 1989 do 1 XI 1989 r.



Po reformie administracyjnej z czerwca 1975 roku z Wydziału III wyłączono zagadnienia związane z gospodarką tworząc osobny Wydział III-A.

NACZELNICY WYDZIAŁU III-A SB W KRAKOWIE

mjr EUGENIUSZ MUSZYŃSKIs. Franciszka

ur. 19 V 1930 r.zastępca naczelnika Wydziału III-A KM/KW MO

w Krakowie – od 1 VI 1975 do 16 V 1978 r.

mjr STANISŁAW HANUSIAKs. Władysławaur. 11 I 1935 r.

zastępca naczelnika Wydziału III-A SB KW MO w Krakowie – od 16 XI 1976 do 1 IX 1980 r.

ppłk JÓZEF ADAMCZYKs. Antoniego

ur. 30 VIII 1922 r.naczelnik Wydziału III-A SB KM MO w Krakowie – od

1 VI 1975 do 1 VI 1976 r.

mjr/ppłk STANISŁAW SZAFARSKIs. Mariana

ur. 1 III 1932 r.naczelnik Wydziału III-A KW MO w Krakowie – od

16 VIII 1980 do 1 XII 1981 r.

mjr/ppłk KAZIMIERZ ŚPITALNIAKs. Jana

ur. 3 III 1928 r.zastępca naczelnika Wydziału III-A SB KM MO

w Krakowie – od 1 VI 1975 do 16 VII 1976 r.naczelnik Wydziału III-A SB KM/KW MO w Krakowie –

od 16 VII 1976 do 1 VII 1980 r.

ppor. KAZIMIERZ KASPRZYKs. Klemensa

ur. 17 IX 1941 r.zastępca naczelnika Wydziału III-A SB KM MO

w Krakowie – od 16 VII do 16 XI 1976 r.

ppor./por. MIECZYSŁAW ŚLUSARCZYKs. Józefa

ur. 27 III 1949 r.zastępca naczelnika Wydziału III-A SB KW MO w Krakowie – od

16 VI 1978 do 1 VII 1981 r.

kpt. EUGENIUSZ FILIPEKs. Andrzeja

ur. 9 X 1940 r.zastępca naczelnika Wydziału III-A SB KW MO w Krakowie – od

1 XII 1980 do 7 XII 1981 r.

ZASTĘPCY NACZELNIKA WYDZIAŁU III-A SB W KRAKOWIE


Pod koniec 1981 roku – w miejsce Wydziału III-A – powołano Wydział V, który przejął zagadnienia związane z gospodarką, w tym między innymi rozpracowanie struktur Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” w zakładach przemysłowych.

NACZELNICY WYDZIAŁU V SB W KRAKOWIE

kpt. EUGENIUSZ FILIPEKs. Andrzeja

ur. 9 X 1940 r.zastępca naczelnika Wydziału V SB KW MO w Krakowie – od

7 XII 1981 r.zastępca naczelnika Wydziału V SB WUSW w Krakowie - od

1 VIII 1983 do 1 IV 1984 r.

ppłk STANISŁAW SZAFARSKIs. Mariana

ur. 1 III 1932 r.naczelnik Wydziału V KW MO w Krakowie – od

1 XII 1981 do 1 III 1982 r.

ppłk JAN NOGIEĆs. Józefa

ur. 18 VIII 1938 r.p.o. naczelnik Wydziału V SB WUSW w Krakowie – od

1 II 1987 r.naczelnik Wydziału V SB WUSW w Krakowie – od

16 IV 1987 do 1 XI 1989 r.

kpt./mjr/ppłk PIOTR KOŚCIELNIAKs. Ambrożego

ur. 18 IX 1944 r.naczelnik Wydziału V SB KW MO / WUSW w Krakowie – od 1 III 1982 do 16 I 1987 r.

por./kpt. KAZIMIERZ KASPRZYKs. Klemensa

ur. 17 IX 1941 r.zastępca naczelnika Wydziału V SB KW MO w Krakowie – od

7 XII 1981 r.zastępca naczelnika Wydziału V SB WUSW w Krakowie – od

1 VIII 1983 do 1 III 1985 r.

por./kpt. ALEKSANDER MLECZKOs. Józefa

ur. 22 II 1952 r.zastępca naczelnika Wydziału V SB KW MO w Krakowie – od 1 IV 1982 r.

zastępca naczelnika Wydziału V SB WUSW w Krakowie – od 1 VIII 1983 do 1 XI 1989 r.

por./kpt. STEFAN KACZORs. Józefa

ur. 5 IX 1954 r.p.o. zastępca naczelnika Wydziału V SB WUSW w Krakowie – od 1 X 1985 r.zastępca naczelnika Wydziału V SB WUSW w Krakowie – od 1 IV 1986 do

1 XI 1989 r.

ZASTĘPCY NACZELNIKA WYDZIAŁU V SB W KRAKOWIE


Rozwój niezależnego ruchu chłopskiego i poparcie, którego udzielał mu Kościół, sprawiły, że w 1981 roku sprawy gospodarki rolnej i środowisk chłopskich wyłączono z gestii Wydziału III-A i przeniesiono do Wydziału IV (zajmującego się rozpracowaniem Kościoła i związków wyznaniowych). Reorganizacja pionu IV będąca następstwem zabójstwa księdza Jerzego Popiełuszki, spowodowała z kolei wydzielenie tej problematyki do nowo utworzonego Wydziału VI.

KIEROWNICTWO WYDZIAŁU VI SB W KRAKOWIE

ppłk JAN NOGIEĆs. Józefa

ur. 18 VIII 1938 r.naczelnik Wydziału VI SB WUSW w Krakowie – od

16 II 1985 do 1 II 1987 r.

mjr TADEUSZ CHOLEWAs. Jana

ur. 25 V 1939 r.zastępca naczelnika Wydziału VI SB WUSW


ppłk KAZIMIERZ ŚPITALNIAKs. Jana

ur. 3 III 1928 r.p.o. naczelnik Wydziału VI SB WUSW w Krakowie – od

1 II 1987 r.naczelnik Wydziału VI SB WUSW w Krakowie – od

16 IV 1987 do 1 XI 1989 r.

W ramach struktur SB, dla nadzoru nad Strażą Przemysłową, Służbą Ochrony Kolei, Strażą Leśną i Strażą Pocztową, powołano Inspektorat Ochrony Przemysłu. Jego struktury w województwie krakowskim były w pewnych okresach bardziej rozbudowane, w innych problematykę tę włączano w zakres pracy Wydziału Inspekcji.

ppłk ADAM CHRZĄSTEKs. Stanisława

ur. 25 XI 1919 r.szef Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Przemysłu MSW

w Krakowie – od 1 X 1970 do 5 IV 1971 r.kierownik Inspektoratu Ochrony Przemysłu SB KW MO w Krakowie –

od 5 IV 1971 do 31 V 1975 r.

ppłk WIESŁAW CHMIELOWSKIs. Ignacego

ur. 9 XI 1932 r.kierownik Inspektoratu Ochrony Przemysłu SB KW MO / WUSW


KIEROWNICTWO INSPEKTORATU OCHRONY PRZEMYSŁU SB W KRAKOWIE

Kontrwywiad (1)

Problematyką kontrwywiadowczą przez cały okres po 1957 roku zajmował się Wydział II. Pod określeniem tym kryły się jednak tak prozaiczne działania, jak inwigilacja dyplomatów czy zwykłych turystów przebywających i przyjeżdżających do Polski. Wydział ten miał swoich rezydentów we wszystkich lepszych hotelach, do których kierowano „cudzoziemców dewizowych”.

NACZELNICY WYDZIAŁU II SB W KRAKOWIE

mjr/ppłk STANISŁAW HANUSIAKs. Władysławaur. 11 I 1935 r.

naczelnik Wydziału II SB KW MO / WUSW w Krakowie – od 1 IX 1980 do 1 VIII 1984 r.

mjr/ppłk ALFRED KORZENIOWSKIs. Stanisława

ur. 15 IV 1938 r.p.o. naczelnik Wydziału II SB WUSW w Krakowie – od 1 III 1985 r.

naczelnik Wydziału II SB WUSW w Krakowie – od 1 VIII 1985 do 30 VI 1990 r.

kpt./mjr/ppłk JERZY SZTUKAs. Jana

ur. 20 VIII 1923 r.naczelnik Wydziału II SB KW MO w Krakowie – od 1 I 1957 do

20 VII 1973 r.

ppłk CZESŁAW MOCHAs. Henryka

ur. 5 I 1925 r.naczelnik Wydziału II SB KW MO w Krakowie – od 20 VII 1973 do

1 IX 1980 r.

por./kpt./mjr KAZIMIERZ KAŁUŻAs. Władysławaur. 6 II 1924 r.

zastępca naczelnika Wydziału II SB KW MO w Krakowie – od 1 I 1957 do 1 VI 1968 r.

kpt./mjr/ppłk CZESŁAW MOCHAs. Henryka

ur. 5 I 1925 r.zastępca naczelnika Wydziału II SB KW MO w Krakowie – od 1 I 1957 do

16 VII 1971 r.

ZASTĘPCY NACZELNIKA WYDZIAŁU II SB W KRAKOWIE

Kontrwywiad (2)


mjr JÓZEF KAIMs. Jakuba

ur. 4 I 1934 r.zastępca naczelnika Wydziału II SB KW MO w Krakowie – od

15 VI 1970 do 1 IV 1972 r.

kpt./mjr WIESŁAW DZIAŁOWSKIs. Kazimierza

ur. 6 XII 1935 r.zastępca naczelnika Wydziału II SB KW/KM MO w Krakowie – od

1 X 1971 do 15 VII 1976 r.

kpt./mjr MIECZYSŁAW SZOTs. Romana

ur. 20 VII 1930 r.zastępca naczelnika Wydziału II SB KM/KW MO w Krakowie – od

1 VI 1975 do 16 III 1981 r.

kpt./mjr ALFRED KORZENIOWSKIs. Stanisława

ur. 15 IV 1938 r.zastępca naczelnika Wydziału II SB KM/KW MO / WUSW


por./kpt./mjr JERZY BARCIKs. Stanisława

ur. 31 I 1924 r.zastępca naczelnika Wydziału II SB KW MO w Krakowie – od 1 III 1957

do 15 VI 1970 r.

kpt./mjr WITOLD JANIGAs. Józefa

ur. 29 VI 1919 r.zastępca naczelnika Wydziału II SB KW MO w Krakowie – od 1 VI 1968

do 31 VIII 1976 r.


kpt. ANDRZEJ BROŻEKs. Franciszka

ur. 14 VII 1949 r.zastępca naczelnika Wydziału II SB KW MO w Krakowie – od 1 III 1982

do 30 IV 1983 r.

por./kpt./mjr JULIAN ZEMBALAs. Stefana

ur. 24 IV 1947 r.zastępca naczelnika Wydziału II SB KW MO / WUSW w Krakowie – od

1 V 1983 do 1 III 1989 r.

por./kpt. MARIAN WEKSEJs. Stefana

ur. 2 X 1946 r.zastępca naczelnika Wydziału II SB WUSW w Krakowie –

od 1 V 1989 r. do b.d. (co najmniej do 1 X 1989 r.)

kpt. RYSZARD MAYERs. Edwarda

ur. 2 IV 1949 r.zastępca naczelnika Wydziału II SB KW MO / WUSW w Krakowie – od

16 VIII 1981 do 1 III 1984 r.

por./kpt. LECH SZMER s. Władysława

ur. b.d.p.o. zastępca naczelnika Wydziału II SB WUSW

w Krakowie – od b.d. (po 1 V 1986 r.)zastępca naczelnika Wydziału II SB WUSW w Krakowie –

od 16 I 1988 r. do b.d. (co najmniej do 1 X 1989 r.)

mjr MIECZYSŁAW MAZURs. Zygmunta

ur. 17 V 1938 r.zastępca naczelnika Wydziału II SB WUSW w Krakowie –

od 16 VI 1989 do 3 IV 1990 r.

Kontrwywiad (3)

ppor./por. BOLESŁAW FLOREKs. Zenona

ur. 12 IV 1947 r.zastępca naczelnika Wydziału II SB WUSW w Krakowie – od

16 VIII 1984 do 16 X 1987 r.

Śledztwa (1)

Po 1957 roku zmieniła się specyfi ka pionu śledczego, a w czasie przesłuchań zaprzestano stosowania tortur. Nie oznaczało to jednak całkowitej rezygnacji przez funkcjonariuszy SB ze stosowania przemocy fi zycznej i psychicznej.

NACZELNICY WYDZIAŁU ŚLEDCZEGO SB W KRAKOWIE

mjr/ppłk/płk STANISŁAW LECHOWSKIs. Stefana

ur. 24 XI 1924 r.naczelnik Wydziału Śledczego SB KW MO w Krakowie – od 1 V 1971 r.

naczelnik Wydziału Śledczego SB KM/KW MO w Krakowie – od 1 VI 1975 do 31 V 1979 r.

kpt./mjr JAN NOGIEĆs. Józefa

ur. 18 VIII 1938 r.naczelnik Wydziału Śledczego SB KW MO w Krakowie – od 1 II 1980

do 31 VII 1983 r.

kpt./mjr MACIEJ WÓJCIKs. Tadeusza

ur. 20 IX 1951 r.p.o. naczelnik Wydziału Śledczego SB WUSW w Krakowie – od 16 IX 1983 r.

naczelnik Wydziału Śledczego SB WUSW w Krakowie – od 1 I 1984 do 31 VII 1990 r.

kpt./mjr/ppłk STANISŁAW DAWIDIUKs. Grzegorza

ur. 28 I 1918 r.kierownik Samodzielnej Sekcji Śledczej SB KW MO w Krakowie – od

1 I 1957 do 1 IV 1958 r.naczelnik Wydziału Śledczego SB KW MO w Krakowie – od 1 IV 1958

do 28 II 1967 r.

ppłk ZDZISŁAW NIEWIAROWSKIs. Leona

ur. 18 VII 1923 r.naczelnik Wydziału Śledczego SB KW MO w Krakowie – od 1 XI 1967

do 31 V 1971 r.

Śledztwa (2)

ZASTĘPCY NACZELNIKA WYDZIAŁU ŚLEDCZEGO SB W KRAKOWIE

mjr/ppłk EUGENIUSZ KĘPKAs. Wawrzyńca

ur. 19 VI 1924 r.zastępca naczelnika Wydziału Śledczego SB KW/KM MO w Krakowie –

od 1 VIII 1970 do 31 VII 1977 r.

kpt. JAN NOGIEĆs. Józefa

ur. 18 VIII 1938 r.zastępca naczelnika Wydziału Śledczego SB KW MO w Krakowie – od

1 XI 1977 do 1 II 1980 r.

por./kpt. MACIEJ WÓJCIKs. Tadeusza

ur. 20 IX 1951 r.zastępca naczelnika Wydziału Śledczego SB KW MO / WUSW w Krakowie – od

16 IX 1980 do 1 I 1984 r.

mjr STANISŁAW LECHOWSKIs. Stefana

ur. 24 XI 1924 r.zastępca naczelnika Wydziału Śledczego SB KW MO w Krakowie – od

1 XII 1958 do 1 X 1962 r.

kpt./mjr ANTONI CEKIERAs. Edwarda

ur. 28 V 1922 r.zastępca naczelnika Wydziału Śledczego SB KW MO w Krakowie – od

1 X 1962 do 1 IV 1970 r.

Ewidencję operacyjną umożliwiającą sprawne funkcjonowanie bezpieki prowadził po 1957 roku Wydział Ewidencji Operacyjnej, którego nazwę na początku 1960 roku zmieniono na Wydział „C”. Poza prowadzeniem bieżącej rejestracji, w Wydziale tym gromadzono także materiały archiwalne – czyli spraw zamkniętych.

Ewidencja (1)

NACZELNICY WYDZIAŁU „C” SB W KRAKOWIE

mjr JERZY ZAWOJSKIs. Józefa

ur. 18 VIII 1931 r.naczelnik Wydziału „C” SB KW MO w Krakowie – od 1 VII 1979 do

1 III 1982 r.

ppłk STANISŁAW SZAFARSKIs. Mariana

ur. 1 III 1932 r.naczelnik Wydziału „C” KW MO w Krakowie – od 1 III 1982 do

24 I 1983 r.

mjr/ppłk JÓZEF HABERKOs. Adama

ur. 4 II 1918 r.naczelnik Wydziału Ewidencji Operacyjnej/„C” SB KW MO

w Krakowie – od 1 I 1957 do 16 IV 1973 r.

ppłk/płk JAN ROSZKOWICZs. Marcina

ur. 1 I 1928 r.naczelnik Wydziału „C” SB KW/KM MO w Krakowie – od 16 IV 1973

do 15 IV 1979 r.

mjr/ppłk BOGDAN PODOLSKIs. Józefa

ur. 12 VII 1936 r.naczelnik Wydziału „C” SB WUSW w Krakowie – od 1 IX 1983 do

28 VI 1986 r.

mjr/ppłk HELENA CIEPAŁc. Antoniego

ur. 3 V 1934 r.naczelnik

Wydziału „C” SB WUSW w Krakowie – od 16 II 1987 do 3 IV 1990 r.

Ewidencja (2)

ZASTĘPCY NACZELNIKA WYDZIAŁU „C” SB W KRAKOWIE

kpt./mjr JERZY ZAWOJSKIs. Józefa

ur. 18 VIII 1931 r.zastępca naczelnika Wydziału „C” SB KW MO w Krakowie – od

1 VII 1977 do 1 VII 1979 r.

kpt./mjr BRONISŁAW FĄFARAs. Walentego

ur. 15 I 1937 r.zastępca naczelnika Wydziału „C” SB KW MO / WUSW w Krakowie –

od 1 VI 1981 do 16 I 1985 r.

kpt./mjr STANISŁAW BACHULSKIs. Michała

ur. 1 V 1923 r.zastępca naczelnika Wydziału „C” SB KW MO w Krakowie – od

1 IV 1967 do 16 IV 1973 r.zastępca naczelnika Wydziału „C” SB KW MO w Krakowie – od

1 VII do 15 VIII 1973 r.

kpt./mjr STANISŁAW GŁĄBs. Stanisława

ur. 7 II 1925 r.zastępca naczelnika Wydziału „C” SB KW MO w Krakowie – od

16 IV do 1 VII 1973 r.zastępca naczelnika Wydziału „C” SB KW/KM MO w Krakowie – od

15 VIII 1973 do 16 V 1977 r.

kpt./mjr HELENA CIEPAŁc. Antoniego

ur. 3 V 1934 r.zastępca naczelnika Wydziału „C” SB WUSW w Krakowie – od

1 IX 1985 do 16 II 1987 r.

kpt. MAREK PATRZAŁEKs. Kazimierza

ur. 19 IV 1948 r.zastępca naczelnika Wydziału „C” SB WUSW w Krakowie – od

16 II 1987 do VII 1990 r.

Obserwacja (1)

por./kpt. EDWARD STAWARCZYKs. Walentego

ur. 30 X 1922 r.zastępca naczelnika Wydziału „B” SB KW MO w Krakowie – od

1 I 1957 do 30 V 1962 r.


ur. 7 XII 1920 r.zastępca naczelnika Wydziału „B” SB KW MO w Krakowie – od 1 IV do

1 V 1958 r.

Obserwację bezpośrednią prowadził przez cały czas istnienia SB Wydział „B”. Jego funkcjonariusze śledzili i fotografowali osoby wskazane przez wydziały operacyjne, ustalali ich tożsamość oraz przeprowadzali na ich temat wywiady. Był to najliczniejszy etatowo wydział krakowskiej SB, w kwietniu 1981 roku liczył 115 funkcjonariuszy (dwa razy więcej niż kolejny największy etatowo Wydział IV).

mjr/ppłk JÓZEF KAIMs. Jakuba

ur. 4 I 1934 r.naczelnik Wydziału „B” SB KM/KW MO w Krakowie –

od 1 VIII 1975 do 15 III 1989 r.

mjr/ppłk TADEUSZ MROWIECs. Józefa

ur. 12 II 1921 r.naczelnik Wydziału „B” SB KW/KM MO w Krakowie –

od 1 I 1957 do 31 VII 1975 r.

mjr JULIAN ZEMBALAs. Stefana

ur. 24 IV 1947 r.p.o. naczelnik Wydziału „B” SB WUSW w Krakowie – od

1 III 1989 r.naczelnik Wydziału „B” SB WUSW w Krakowie – od

1 VI 1989 do 31 VII 1990 r.

NACZELNICY WYDZIAŁU „B” SB W KRAKOWIE

ZASTĘPCY NACZELNIKA WYDZIAŁU „B” SB W KRAKOWIE

Obserwacja (2)


mjr STEFAN PAJĄKs. Wawrzyńca

ur. 1 IX 1925 r.zastępca naczelnika Wydziału „B” SB KW MO w Krakowie – od

1 IV 1967 do 31 VIII 1973 r.

kpt./mjr STEFAN GŁĄBs. Józefa


1 V 1969 do 16 IX 1971 r.

kpt./mjr HENRYK CAPIGAs. Jana

ur. 9 I 1927 r.zastępca naczelnika Wydziału „B” SB KW MO w Krakowie – od

1 II 1959 do 1 V 1969 r.

kpt./mjr/ppłk STANISŁAW MAJKAs. Tadeusza

ur. 18 I 1929 r.zastępca naczelnika Wydziału „B” SB KW MO w Krakowie – od

1 VII 1962 r.zastępca naczelnika Wydziału „B” SB KM/KW MO w Krakowie – od

1 VI 1975 r.zastępca naczelnika Wydziału „B” SB WUSW w Krakowie – od

1 VIII 1983 do 9 IV 1990 r.

kpt./mjr ZYGMUNT PIETRZYKs. Stanisławaur. 2 I 1930 r.

zastępca naczelnika Wydziału „B” SB KW/KM MO / WUSW w Krakowie – od 1 X 1971 do 31 X 1987 r.

mjr JÓZEF KAIMs. Jakuba

ur. 4 I 1934 r.zastępca naczelnika Wydziału „B” SB KW/KM MO w Krakowie – od

1 IX 1973 do 1 VIII 1975 r.

Obserwacja (3)


ppłk STANISŁAW KOMODZIŃSKIs. Bolesława


16 XII 1978 r.zastępca naczelnika Wydziału „B” SB WUSW w Krakowie – od 1 VIII 1983

do 1 VII 1984 r.

kpt. RYSZARD MAYERs. Edwarda

ur. 2 IV 1949 r.p.o. zastępca naczelnika Wydziału „B” SB WUSW w Krakowie – od

1 VII 1984 do 15 VII 1985 r.

ppłk KAZIMIERZ KAŁUŻAs. Władysławaur. 6 II 1924 r.

zastępca naczelnika Wydziału „B” SB KM MO w Krakowie – od 1 VIII do 31 X 1975 r.

kpt./mjr KAZIMIERZ RZEPKAs. Walentego

ur. 5 II 1926 r.zastępca naczelnika Wydziału „B” SB KM/KW MO w Krakowie – od

1 XI 1975 do 30 IX 1978 r.

kpt. RYSZARD ORZECHOWSKIs. Jana

ur. 3 VI 1947 r.zastępca naczelnika Wydziału „B” SB WUSW w Krakowie – od

1 VIII 1988 do 31 VII 1990 r.

Technika operacyjna (1)

mjr/ppłk STANISŁAW BIELECKIs. Stanisława

ur. 4 XI 1932 r.naczelnik Wydziału „T” SB KW MO w Krakowie – od

16 III 1979 r.naczelnik Wydziału „T” WUSW w Krakowie – od

1 VIII 1983 do 30 IV 1984 r.

ppłk JÓZEF KOWALSKIs. Jana

ur. 6 II 1927 r.naczelnik Wydziału „T” SB WUSW w Krakowie – od

1 V do 5 VI 1990 r.

kpt./mjr/ppłk KRZYSZTOF JARZĄBCZYKs. Feliksa

ur. 15 V 1947 r.p.o. naczelnik Wydziału „T” SB WUSW w Krakowie – od

1 V 1984 r.naczelnik Wydziału „T” SB WUSW w Krakowie – od

1 III 1985 do 4 IV 1990 r.

NACZELNICY WYDZIAŁU „T” SB W KRAKOWIE

kpt./mjr/ppłk KAZIMIERZ HELBINs. Jana

ur. 17 IX 1923 r.naczelnik Wydziału „T” SB KW MO w Krakowie – od 1 I 1957 do

1 IV 1971 r.

mjr/ppłk STANISŁAW PAPIERNIKs. Teofi la

ur. 6 IX 1924 r.p.o. naczelnik Wydziału „T” SB KW MO w Krakowie – od 1 V 1972 r.

naczelnik Wydziału „T” SB KW/KM MO w Krakowie – od 1 VI 1972 do 21 I 1979 r.

Wraz z postępem technologicznym i miniaturyzacją urządzeń technicznych, bezpieka coraz częściej wykorzystywała w pracy operacyjnej podsłuchy, podglądy, dokumentację fonografi czną i fotografi czną. Wzrastało tym samym znaczenie Wydziału „T” – odpowiedzialnego za technikę operacyjną.

Technika operacyjna (2)

ZASTĘPCY NACZELNIKA WYDZIAŁU „T” SB W KRAKOWIE

mjr STANISŁAW PAPIERNIKs. Teofi la

ur. 6 IX 1924 r.zastępca naczelnika Wydziału „T” SB KW MO w Krakowie – od

1 V 1971 do 1 V 1972 r.

kpt./mjr STANISŁAW BIELECKIs. Stanisława

ur. 4 XI 1932 r.zastępca naczelnika Wydziału „T” SB KW MO w Krakowie – od

1 V 1972 do 16 III 1979 r.

kpt./mjr MARIAN BEDNARCZYKs. Stanisława

ur. 1 IV 1926 r.zastępca naczelnika Wydziału „T” SB KW MO w Krakowie – od

1 I 1957 do 1 V 1963 r.

mjr STANISŁAW LECHOWSKIs. Stefana


1 V 1963 do 1 V 1971 r.

por./kpt. KRZYSZTOF JARZĄBCZYKs. Feliksa

ur. 15 V 1947 r.zastępca naczelnika Wydziału „T” SB KW MO w Krakowie – od

16 II 1979 r.zastępca naczelnika Wydziału „T” SB WUSW w Krakowie – od

1 VIII 1983 do 1 V 1984 r.

ppor./por./kpt. ANDRZEJ JURGAs. Romana


1 III 1980 r.zastępca naczelnika Wydziału „T” SB WUSW w Krakowie – od

1 VIII 1983 do 4 IV 1990 r.

Perlustracja korespondencji (1)

Perlustracją korespondencji po 1957 roku zajmował się osobny Wydział „W”. Jego funkcjonariusze w zależności od potrzeb pionów operacyjnych przeglądali, fotokopiowali lub przejmowali listy i paczki przychodzące na wskazany adres lub wysyłane przez wskazaną osobę. „Zamówienie” mogło także obejmować np. całą korespondencję zagraniczną przychodzącą do danej miejscowości. W zakres kompetencji Wydziału „W” w czasie stanu wojennego wchodziła także masowa cenzura listów.

NACZELNICY WYDZIAŁU „W” SB W KRAKOWIE

ppłk JAN GIBSKIs. Tomasza

ur. 28 X 1924 r.naczelnik Wydziału „W” SB KW MO w Krakowie – od 1 VI 1968 do

31 III 1970 r.

mjr/ppłk/płk ANTONI CEKIERAs. Edwarda

ur. 28 V 1922 r.naczelnik Wydziału „W” SB KW MO w Krakowie – od 1 IV 1970 r.

naczelnik Wydziału „W” SB KM MO w Krakowie – od 1 VI 1975 do 15 V 1977 r.


ur. 7 XII 1920 r.naczelnik Wydziału „W” SB KW MO w Krakowie – od 1 I 1957 do

28 II 1958 r.

kpt./mjr/ppłk BOLESŁAW REJDYCHs. Karola

ur. 17 II 1914 r.naczelnik Wydziału „W” SB KW MO w Krakowie – od 1 III 1958 do

31 V 1968 r.

mjr/ppłk STANISŁAW SZAFARSKIs. Mariana

ur. 1 III 1932 r.naczelnik Wydziału „W” KW MO w Krakowie – od 1 VI 1977 do

16 VIII 1980 r.

mjr/ppłk MIECZYSŁAW SZOTs. Romana

ur. 20 VII 1930 r.naczelnik Wydziału „W” SB KW MO / WUSW w Krakowie – od

16 III 1981 do 16 VI 1989 r.

Perlustracja korespondencji (2)

ZASTĘPCY NACZELNIKA WYDZIAŁU „W” SB W KRAKOWIE

mjr STANISŁAW SZAFARSKIs. Mariana

ur. 1 III 1932 r.zastępca naczelnika Wydziału „W” KW MO w Krakowie – od 16 IX 1971

do 1 V 1974 r.zastępca naczelnika Wydziału „W” KW/KM MO w Krakowie – od

1 VIII 1974 do 1 VI 1977 r.

kpt./mjr STANISŁAW HANUSIAKs. Władysławaur. 11 I 1935 r.

zastępca naczelnika Wydziału „W” SB KW MO w Krakowie – od 1 V do 1 VIII 1974 r.

ppor./por./kpt./mjr ZOFIA GLANOWSKA (z d. BYRSKA 1° v. GLANOWSKA, 2° v. CHECHELSKA)

c. Franciszkaur. 4 VI 1918 r.

zastępca naczelnika Wydziału „W” SB KW MO w Krakowie – od 1 I 1957 do 30 IX 1970 r.

ppłk BOLESŁAW REJDYCHs. Karola

ur. 17 II 1914 r.zastępca naczelnika Wydziału „W” SB KW MO w Krakowie – od 1 I do

30 VI 1971 r.

por./kpt./mjr MIECZYSŁAW MAZURs. Zygmunta

ur. 17 V 1938 r.zastępca naczelnika Wydziału „W” SB KW MO / WUSW w Krakowie –

od 1 VIII 1977 do 16 VI 1989 r.

Przez cały okres PRL-u głos decydujący w sprawach możliwości wyjazdów zagranicznych miała bezpieka. Paszporty były dobrem reglamentowanym i bardzo pożądanym, stąd ich wydawanie stwarzało dogodną okazję do prób werbunku. Szersze otwarcie granic po 1956 roku zmusiło władze do rozbudowy struktur zajmujących się wydawaniem paszportów. W województwie krakowskim początkowo zajmowała się tym Samodzielna Sekcja Paszportów Zagranicznych, następnie Samodzielna Sekcja Paszportów, przekształcona w Wydział Paszportów, a później w Wydział Paszportów i Dowodów Osobistych, który w 1975 roku powrócił do nazwy Wydział Paszportów.

Paszporty (1)

NACZELNICY WYDZIAŁU PASZPORTÓW SB W KRAKOWIE

mjr/ppłk JACEK SITARZs. Jana

ur. 29 VII 1928 r.naczelnik Wydziału Paszportów i Dowodów Osobistych / Wydziału

Paszportów SB KW MO w Krakowie – od 20 VII 1973 do 31 V 1975 r.naczelnik Wydziału Paszportów SB KM/KW MO w Krakowie – od

1 VI 1975 do 28 II 1982 r.

mjr/ppłk JERZY ZAWOJSKIs. Józefa

ur. 18 VIII 1931 r.naczelnik Wydziału Paszportów SB KW MO w Krakowie – od 1 III 1982 r.naczelnik Wydziału Paszportów SB WUSW w Krakowie – od 1 VIII 1983

do 31 VII 1990 r.

kpt./mjr/ppłk CZESŁAW MACUDAs. Jana

ur. 9 XI 1925 r.kierownik Samodzielnej Sekcji Paszportów Zagranicznych SB KW MO

w Krakowie – od 1 VIII 1959 do 15 VII 1964 r.kierownik Samodzielnej Sekcji Paszportów SB KW MO w Krakowie –

od 1 VIII 1964 do 1 V 1966 r.naczelnik Wydziału Paszportów SB KW MO w Krakowie – od 1 V 1966

do 1 IV 1967 r.naczelnik Wydziału Paszportów i Dowodów Osobistych SB KW MO

w Krakowie – od 1 IV 1967 do 15 VII 1971 r.

ppłk CZESŁAW MOCHAs. Henryka

ur. 5 I 1925 r.naczelnik Wydziału Paszportów i Dowodów Osobistych SB KW MO

w Krakowie – od 16 VII 1971 do 20 VII 1973 r.

Paszporty (2)

ZASTĘPCY NACZELNIKA WYDZIAŁU PASZPORTÓW SB W KRAKOWIE

mjr JAN BĄDEKs. Leopolda

ur. 1 IV 1927 r.zastępca naczelnika Wydziału Paszportów i Dowodów Osobistych SB

KW MO w Krakowie – od 1 XI 1971 do 16 II 1973 r.

mjr JACEK SITARZs. Jana

ur. 29 VII 1928 r.zastępca naczelnika Wydziału Paszportów i Dowodów Osobistych SB

KW MO w Krakowie – od 1 IV 1972 do 20 VII 1973 r.

kpt./mjr MARIAN KULIGs. Pawła

ur. 4 I 1925 r.zastępca naczelnika Wydziału Paszportów SB KW MO w Krakowie – od

1 III 1966 r.zastępca naczelnika Wydziału Paszportów i Dowodów Osobistych SB

KW MO w Krakowie – od 1 IV 1967 do 1 VI 1971 r.

mjr WŁADYSŁAW STAROWICZs. Władysławaur. 7 II 1931 r.

zastępca naczelnika Wydziału Paszportów i Dowodów Osobistych SB KW MO w Krakowie – od 1 VI do 1 XI 1971 r.

mjr/ppłk WŁADYSŁAW KONICKIs. Franciszka

ur. 23 XI 1926 r.zastępca naczelnika Wydziału Paszportów i Dowodów

Osobistych / Wydziału Paszportów SB KW MO w Krakowie – od 16 II 1973 do 31 V 1975 r.

zastępca naczelnika Wydziału Paszportów SB KM/KW MO w Krakowie – od 1 VI 1975 do 15 VII 1979 r.

mjr MARIAN CHEĆKOur. 2 VIII 1924 r.

zastępca naczelnika Wydziału Paszportów i Dowodów Osobistych / Wydziału Paszportów SB KW MO w Krakowie – od

20 VII 1973 do 31 V 1975 r.zastępca naczelnika Wydziału Paszportów SB KM MO w Krakowie – od

1 VI 1975 do 15 VI 1976 r.

Paszporty (3)

ZASTĘPCY NACZELNIKA WYDZIAŁU PASZPORTÓW SB W KRAKOWIE


ur. 6 II 1927 r.zastępca naczelnika Wydziału Paszportów SB KW MO w Krakowie – od

16 III 1980 do 1 II 1983 r.

por./kpt. STEFAN NIEUWAŻNYs. Józefa

ur. 7 IX 1949 r.zastępca naczelnika Wydziału Paszportów SB KW MO / WUSW

w Krakowie – od 16 XI 1982 do 26 II 1987 r.

por./kpt. WIESŁAW HRYNIEWICZs. Feliksa

ur. 1 III 1943 r.zastępca naczelnika Wydziału Paszportów SB KM/KW MO

w Krakowie – od 1 VIII 1976 do 1 VII 1980 r.

kpt./mjr JAN CUPIAŁs. Andrzeja

ur. 21 XI 1941 r.zastępca naczelnika Wydziału Paszportów SB KW MO w Krakowie – od

16 VIII 1979 do 16 XI 1982 r.

kpt./mjr EDWARD KUCIELs. Ferdynanda

ur. 3 IX 1945 r.zastępca naczelnika Wydziału Paszportów SB KW MO / WUSW

w Krakowie – od 1 V 1983 do 31 VII 1990 r.

kpt. JÓZEF BĘBENEKs. Stanisława

ur. 19 III 1949 r.zastępca naczelnika Wydziału Paszportów SB WUSW w Krakowie – od

16 III 1987 do 31 VII 1990 r.

Kontrola ruchu cudzoziemców

Latem 1960 roku przeniesiono z pionu MO problematykę rejestracji cudzoziemców tworząc Samodzielną Sekcję Rejestracji Cudzoziemców SB. W 1965 roku na jej bazie utworzono Wydział Kontroli Ruchu Granicznego, który przejął od Wojsk Ochrony Pogranicza obsługę przejść granicznych. Taka sytuacja utrzymała się do 1972 roku, kiedy obsługa przejść granicznych wróciła do kompetencji WOP. Zadania związane z rejestracją pobytu cudzoziemców w Polsce przeszły wówczas do Wydziału Paszportów i Dowodów Osobistych.

por./kpt. STANISŁAW TOPÓRs. Jana

ur. 21 VI 1925 r.kierownik Samodzielnej Sekcji Rejestracji

Cudzoziemców – od 1 IX 1960 do 31 X 1965 r.

SAMODZIELNA SEKCJA REJESTRACJI CUDZOZIEMCÓW SB W KRAKOWIE

WYDZIAŁ KONTROLI RUCHU GRANICZNEGO SB W KRAKOWIE

kpt./mjr WŁADYSŁAW KUCIELs. Wincentegour. 6 V 1917 r.

zastępca naczelnika Wydziału Kontroli Ruchu Granicznego SB KW MO w Krakowie – od 15 XII 1965 do 30 XI 1967 r.

kpt./mjr JACEK SITARZs. Jana

ur. 29 VII 1928 r.zastępca naczelnika Wydziału Kontroli Ruchu Granicznego SB KW MO

w Krakowie – od 1 XII 1967 do 31 III 1972 r.

mjr/ppłk ALFRED LIPKAs. Józefa

ur. 17 III 1926 r.naczelnik Wydziału Kontroli Ruchu Granicznego SB KW MO

w Krakowie – od 1 XI 1965 do 1 VI 1968 r.

ppłk KAZIMIERZ KAŁUŻAs. Władysławaur. 6 II 1924 r.

naczelnik Wydziału Kontroli Ruchu Granicznego SB KW MO w Krakowie – od 1 VI 1968 do 31 III 1972 r.

Naczelnicy

Zastępcy naczelnika

Podczas stanu wojennego w centrali MSW powołano Biuro Studiów, którego jedynym zadaniem było rozpracowaniem przywódców opozycji. Początkowo dla Biura Studiów pracowały różne wydziały operacyjne (głównie III i V), z czasem jednak podjęto decyzję o utworzeniu wyspecjalizowanych struktur także w terenie. W województwie krakowskim Inspektorat II powołano w styczniu 1989 roku.

Inspektoraty (1)

por. ANDRZEJ GŁUSZEWSKIs. Stanisława

ur. 24 VI 1957 r.zastępca kierownika Inspektoratu II SB WUSW


mjr/ppłk JAN KRAWCZYKs. Stanisława

ur. 11 XI 1945 r.p.o. kierownik Inspektoratu II SB WUSW w Krakowie –

od 1 I 1989 r.kierownik Inspektoratu II SB WUSW w Krakowie – od

1 III 1989 do 1 XI 1989 r.

KIEROWNICTWO INSPEKTORATU II SB W KRAKOWIE

Inspektoraty (2)

mjr/ppłk ANDRZEJ ANTOSCHs. Zbigniewa

ur. 12 XI 1945 r.kierownik Inspektoratu Ochrony Funkcjonariuszy – od

1 I 1985 do 1 II 1990 r.

INSPEKTORAT OCHRONY FUNKCJONARIUSZY SB W KRAKOWIE

kpt./mjr/ppłk JAN KNAPCZYKs. Franciszka

ur. 2 XII 1927 r.inspektor Samodzielnej Grupy Specjalnej (ekspozytury

Departamentu I) WUdsBP w Krakowie – od 1 IX 1956 do 31 XII 1956 r.

inspektor Samodzielnej Grupy Specjalnej (ekspozytury Departamentu I) SB KW MO w Krakowie – od 1 I 1957 r.

starszy inspektor Samodzielnej Grupy Specjalnej (ekspozytury Departamentu I) SB KW MO w Krakowie –

od 1 I 1958 do 1 XI 1963 r.starszy inspektor Inspektoratu Kierownictwa Jednostek

MO ds. Bezpieczeństwa KW MO w Krakowie – od 1 XI 1963 r.

starszy inspektor Inspektoratu Kierownictwa SB KW MO w Krakowie – od 1 VIII 1967 do 1 VI 1968 r.

starszy inspektor Inspektoratu Kierownictwa SB KW MO w Krakowie – od 1 VIII 1973 r.

starszy inspektor przy zastępcy komendanta miejskiego/wojewódzkiego MO ds. SB w Krakowie – od 1 VI 1975

do 15 IV 1978 r.

ppłk WIESŁAW HRYNIEWICZs. Feliksa

ur. 1 III 1943 r.kierownik Inspektoratu I SB WUSW w Krakowie – od

16 XI 1989 do 5 VI 1990 r.


ur. 6 II 1927 r.p.o. kierownik Inspektoratu I SB KW MO / WUSW

w Krakowie – od 1 II 1983 r.kierownik Inspektoratu I SB WUSW w Krakowie – od

1 IX 1983 do 15 VIII 1989 r.

KIEROWNICTWO INSPEKTORATU I SB W KRAKOWIE

W listopadzie 1956 roku jeszcze w ramach WUdsBP powołano Samodzielną Grupę Specjalną jako ekspozyturę Departamentu I – czyli wywiadu. W listopadzie 1963 roku zlikwidowano ją, a jej zadania przejęli wyznaczeni inspektorzy Inspektoratu Kierownictwa SB, od czerwca 1975 roku – starsi inspektorzy przy zastępcy komendanta wojewódzkiego MO ds. SB. W lutym 1983 roku powołano Inspektorat I, który koordynował na szczeblu wojewódzkim wszelkie działania na rzecz wywiadu zlecone przez centralę, a także typował i werbował agenturę na potrzeby Departamentu I.

Inspektorat Ochrony Funkcjonariuszy pełnił funkcje dyscyplinarno-kontrwywiadowcze – miał, z jednej strony, zapobiegać i zwalczać popełniane przez funkcjonariuszy najpoważniejsze naruszania prawa, z drugiej, dbać o polityczną czystość szeregów. Wobec funkcjonariuszy resortu mógł prowadzić pracę operacyjną.

Ostatnie miesiące SB

Przemiany polityczne 1989 roku spowodowały radykalną zmianę struktury SB, która ofi cjalnie została dostosowana do nowych zadań wynikających ze zmian ustrojowych. Faktycznym celem była jednak ochrona jak największej liczby funkcjonariuszy przy zachowaniu dotychczasowych możliwości operacyjnych. W listo-padzie 1989 roku rozwiązano dotychczasowe wydziały operacyjne, na ich miejsce powołując nowe. Na bazie rozwiązanych Wydziałów III i III-1 powstał Wydział Ochrony Konstytucyjnego Porządku Państwa, Wydziały V i VI stały się podstawą utworzenia Wydziału Ochrony Gospodarki, a z połączenia Wydziału IV i Inspektoratu II utworzono Wydział Studiów i Analiz.

WYDZIAŁ OCHRONY KONSTYTUCYJNEGO PORZĄDKU PAŃSTWA SB W KRAKOWIE

ppłk JAN KRAWCZYKs. Stanisława

ur. 11 XI 1945 r.naczelnik Wydziału Studiów i Analiz SB WUSW

w Krakowie – od 1 XI 1989 do 31 VII 1990 r.

kpt. JAN SOJAs. Jana

ur. 19 I 1947 r.zastępca naczelnika Wydziału Studiów i Analiz SB

WUSW w Krakowie – od 1 XI 1989 do 4 IV 1990 r.

kpt. KAZIMIERZ ALEKSANDEREKs. Antoniego

ur. 14 IV 1947 r.naczelnik Wydziału Ochrony Konstytucyjnego Porządku Państwa SB WUSW w Krakowie – od 1 XI 1989 do 6 VI

1990 r.

mjr MAREK KANIAs. Józefa

ur. 27 IV 1943 r.zastępca naczelnika Wydziału Ochrony Konstytucyjnego

Porządku Państwa SB WUSW w Krakowie – od 1 XI 1989 do 4 IV 1990 r.

ppłk/płk JAN NOGIEĆs. Józefa

ur. 18 VIII 1938 r.naczelnik Wydziału Ochrony Gospodarki SB WUSW

w Krakowie – od 1 XI 1989 do 3 IV 1990 r.

kpt. STEFAN KACZORs. Józefa

ur. 5 IX 1954 r.zastępca naczelnika Wydziału Ochrony Gospodarki SB WUSW w Krakowie – od 1 XI 1989 do 31 VII 1990 r.

(zadania ochrony ustroju państwa, za-pobieganie terroryzmowi politycznemu i negatywnej dla państwa działalności cudzoziemców, zapewnianie ochrony tajemnicy państwowej)

WYDZIAŁ STUDIÓWI ANALIZ SB W KRAKOWIE

(zadania ochrony operacyjnej maso-wych ruchów społeczno-zawodowych i społeczno-politycznych, a także prze-ciwdziałanie „zagrożeniom o charak-terze nacjonalistycznym, wyznaniowym i pacyfi stycznym w zakresie porządku prawnego państwa oraz praw i wolności obywateli”)

WYDZIAŁ OCHRONY GOSPODARKI SB W KRAKOWIE

(zadania ochrony gospodarki)

W komendach dzielnicowych MO w Krakowie, po styczniu 1957 roku, istniały tylko stanowiska inspektorów ds. SB. Masowość ruchu „Solidarności” spowodowała, że w MSW uznano za konieczne rozbudowanie siatki terenowej. W Krakowie od 1986 roku utworzono stanowiska koordynatorów ds. SB przy Dzielnicowych Urzędach Spraw Wewnętrznych, a w 1987 roku stali się oni zastępcami szefa ds. SB. Inna sytuacja istniała w Nowej Hucie, gdzie struktury SB działały już od 1957 roku – stanowiąc naturalną kontynuację struktur UB sprzed „odwilży”.

por./kpt. EDWARD WRÓBLEWSKIs. Bolesława

ur. 21 XI 1951 r.p.o. koordynator ds. SB przy szefi e DUSW

Kraków-Podgórze – od 16 V 1986 r.zastępca szefa ds. SB DUSW Kraków-Podgórze – od

1 VIII 1987 do 1989/1990 r.

por./kpt. ADAM BIGAJs. Tadeusza

ur. 14 VII 1949 r.p.o. koordynator ds. SB przy szefi e DUSW

Kraków-Krowodrza – od 16 V 1986 r.zastępca szefa ds. SB DUSW Kraków-Krowodrza – od

1 VIII 1987 do 1989/1990 r.

kpt./mjr JÓZEF DYŚKOs. Józefa

ur. 1 VIII 1948 r.p.o. koordynator ds. SB przy szefi e DUSW

Kraków-Śródmieście – od 16 V 1986 r.zastępca szefa ds. SB DUSW Kraków-Śródmieście – od

1 VIII 1987 do 1989/1990 r.

KROWODRZA

Dzielnice Krakowa (1)

PODGÓRZE ŚRÓDMIEŚCIE

NOWA HUTA

kpt./mjr/ppłk WŁADYSŁAW ŻYŁAs. Tomasza

ur. 1 V 1925 r.zastępca komendanta dzielnicowego MO ds. SB w Krakowie-Nowej

Hucie – od 1 I 1957 do 16 IV 1971 r.

kpt./mjr KAZIMIERZ KASPRZYKs. Klemensa

ur. 17 IX 1941 r.zastępca szefa ds. SB DUSW w Nowej Hucie – od 1 III 1985

do 31 I 1990 r.

mjr/ppłk JAN NOGIEĆs. Józefa

ur. 18 VIII 1938 r.zastępca szefa ds. SB DUSW w Nowej Hucie – od 1 VIII 1983 do 16 II

1985 r.

mjr/ppłk MARIAN BANAŚs. Piotra

ur. 3 V 1928 r.I zastępca komendanta dzielnicowego MO ds. SB w Krakowie-Nowej

Hucie – od 1 V 1971 do 31 V 1975 r.

Dzielnice Krakowa (2)

Wraz z rozwojem masowej opozycji w połowie lat 70. Huta im. Lenina stała się znaczącym wyzwaniem dla krakowskiej bezpieki. Od 1975 roku w Nowej Hucie działała specjalna Grupa Operacyjna Wydziału III-A. Na jej bazie w 1983 roku utworzono przy Komendzie Dzielnicowej, a później Dzielnicowym Urzędzie Spraw Wewnętrznych w Nowej Hucie osobny Wydział V – zajmujący się rozpracowaniem środowisk robotniczych, w tym struktur „Solidarności” w kombinacie czy duszpasterstw robotniczych.

GRUPA OPERACYJNA WYDZIAŁU III-A W NOWEJ HUCIE

ppłk MARIAN BANAŚs. Piotra

ur. 3 V 1928 r.zastępca naczelnika Wydziału III-A SB Grupy Operacyjnej w Nowej

Hucie KM MO w Krakowie – od 1 VI 1975 do 15 VII 1976 r.

ppor./por. KAZIMIERZ KASPRZYKs. Klemensa

ur. 17 IX 1941 r.zastępca naczelnika Wydziału III-A SB Grupy Operacyjnej w Nowej Hucie KM/KW MO w Krakowie – od 16 XI 1976 do 7 XII 1981 r.

WYDZIAŁ V W NOWEJ HUCIE

por./kpt./mjr SYLWESTER MICHNOWSKIs. Zygmunta

ur. 4 IX 1951 r.naczelnik Wydziału V SB KD MO / DUSW w Nowej Hucie – od

1 V 1983 do 1 XI 1989 r.

kpt. SŁAWOMIR SIENNIAKs. Jerzego

ur. 29 VIII 1954 r.p.o. zastępca naczelnika Wydziału V SB DUSW w Nowej Hucie –

od 16 I 1987 do 1 V 1987 r.zastępca naczelnika Wydziału V SB DUSW w Nowej Hucie –

od 1 V 1987 do 1 XI 1989 r.

Komenda Powiatowa MO w Krakowie

Teren powiatu krakowskiego, który nie obejmował miasta, do reformy administracyjnej z 1975 roku znajdował się pod kontrolą operacyjną Referatu Służby Bezpieczeństwa przy Komendzie Powiatowej MO.

kpt./mjr JÓZEF DYŚKOs. Bolesława

ur. 13 IV 1923 r.zastępca komendanta powiatowego MO ds. SB w Krakowie – od 15 IX 1960

do 15 XI 1967 r.

kpt./mjr HENRYK WĄSIKs. Jana

ur. 5 I 1927 r.zastępca komendanta powiatowego MO ds. SB w Krakowie – od

15 XI 1967 do 1 V 1969 r.

kpt. STANISŁAW PAPIERNIKs. Teofi la

ur. 6 IX 1924 r.zastępca komendanta powiatowego MO ds. SB w Krakowie – od

1 I do 15 VIII 1957 r.

por. STANISŁAW STAROWICZs. Władysława

ur. 29 III 1925 r.zastępca komendanta powiatowego MO ds. SB w Krakowie – od

1 IX 1957 do 15 IX 1960 r.

mjr/ppłk HENRYK CAPIGAs. Jana

ur. 9 I 1927 r.I zastępca komendanta powiatowego MO ds. SB w Krakowie – od

1 V 1969 do 31 V 1975 r.

Skierowanie członka PPR Kazimierza Kwietnia do WUBP w Krakowie

Rekomendacja dla kandydata na funkcjonariusza UB

Podanie Stefana Tyrpy o przyjęcie do WUBP w Krakowie

Podanie Alojzego Gadziały o przyjęcie do WUBP w Krakowie

Podanie Bogusława Bogusławskiego o przyjęcie do WUdsBP w Krakowie

Tarcza i miecz (1)

Mniejszość komunistyczna, która przejęła władzę w Polsce wspierana w polityce międzynarodowej przez Józefa Stalina, a na terenie kraju przez sowieckie NKWD, nie cieszyła się poparciem społecznym. Tradycyjna niechęć do agentów Kremla powodowała, że początkowo nieliczni przedstawiciele przedwojennych elit politycznych angażowali się w budowę reżimu. Komuniści stanęli więc przed znaczącym problemem braku wykształconych kadr, który próbowali rozwiązać poprzez „awans społeczny”. Także bezpieka była budowana przez wprowadzenie w jej struktury osób, które często nie dysponowały nawet podstawowym wykształceniem, ale za to legitymowały się odpowiednim „pochodzeniem klasowym”. Wymagano od nich nie wiedzy czy inteligencji, ale serwilizmu i gotowości wykonania każdego wskazanego przez partię zadania.

Tarcza i miecz (2)

Protokół ślubowania składanego przez funkcjonariuszy UB pod koniec lat czterdziestych

Typowe zobowiązanie funkcjonariuszy UB podpisywane po przyjęciu do resortu

Funkcje kierownicze w aparacie bezpieczeństwa znajdowały się w tak zwanej nomenklaturze partyjnej czyli były stanowiskami obsadzanymi za zgodą odpowiedniej instancji partii komunistycznej – najpierw PPR, a później PZPR. Stanowiska naczelników i zastępców naczelników wydziałów bezpieki na szczeblu wojewódzkim należały do nomenklatury Komitetu Wojewódzkiego partii, natomiast stanowiska wojewódzkich szefów do nomenklatury Komitetu Centralnego.

Wniosek Wydziału Kadr Komitetu Centralnego PZPR o sprawdzenie przeszłości Jana Gorlińskiego

Akceptacja Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Krakowie odwołania Bolesława Rejdycha z funkcji naczelnika Wydziału „W” SB KW MO w Krakowie

Zaświadczenie Referatu Personalnego Komitetu Centralnego PZPR, że funkcjonariusz SB Bogusław

Bogusławski był etatowym pracownikiem PZPR

Zatwierdzenie przez Komitet Centralny PZPR powołania Henryka Wojciechowskiego na zastępcę

komendanta wojewódzkiego MO ds. SB w Krakowie

Tarcza i miecz (3)

System nomenklatury w stosunku do kluczowych zdaniem partii stanowisk w aparacie represji utrzymał

się do końca PRL-u

Odmowa Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Krakowie zatwierdzenia Stanisława Musiała na szefa PUBP

w Dąbrowie Tarnowskiej

Życie funkcjonariuszy UB-SB toczyło się w zamkniętym, oderwanym od reszty społeczeństwa,

kręgu. Specjalnie dla nich tworzono między innym kluby sportowe, w których umieszczano na

kierowniczych stanowiskach zasłużonych „towarzyszy z bezpieczeństwa”

Mianowanie przez Czesława Kiszczaka – Józefa Biela zastępcą ds. SB szefa WUSW w Krakowie

Tarcza i miecz (4)

Pierwsza, tworząca aparat bezpieczeństwa w Polsce, grupa funkcjonariuszy została przygotowana do wyznaczonego im zadania w szkołach sowieckiego NKWD. Część z nich trafi ła tam w konsekwencji swojej wcześniejszej agenturalnej współpracy z sowiecką bezpieką. Najliczniejsza grupa ukończyła kursy w szkole NKWD w Kujbyszewie wiosną i latem 1944 roku. W kolejnych latach już na terenie podbitej przez komunistów Polski tworzono specjalne szkoły przygotowujące kadry bezpieki. Nie zrezygnowano jednak z wysyłania niektórych funkcjonariuszy UB-SB na przeszkolenia do szkół KGB w Związku Sowieckim.

Podanie funkcjonariusza PUBP w Tarnowie Kazimierza Kwietnia o przyjęcie na kurs śledczy

w Centralnej Szkole MBP

Charakterystyka Romana Ryttera (Jagiełły) ze szkoły NKWD w Kujbyszewie

Świadectwo ukończenia przez Stanisława Mszańskiego operacyjnej szkoły ofi cerskiej SB MSW

Świadectwo ukończenia przez Jerzego Zawojskiego ofi cerskiego kursu Biura Śledczego SB MSW

Tarcza i miecz (5)

Dyplom ukończenia przez Jerzego Sztukę kursu doskonalenia kadr kierowniczych SB MSW

Świadectwo ukończenia przez Józefa Mieleckigo Dwuletniej Szkoły Ofi cerskiej SB MSW

Świadectwo ukończenia przez Jana Krawczyka kursu specjalnego w szkole KGB w Związku Sowieckim

Świadectwo ukończenia przez Piotra Kościelniaka kursu specjalnego w szkole KGB w Związku

Sowieckim

Miejsce Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego w ... · Wojska Ochrony Pogranicza Ochotnicza...

Documents

Transcript of Miejsce Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego w ... · Wojska Ochrony Pogranicza Ochotnicza...