Międzyszkolny Konkurs Wiedzy o Krajach Anglojęzycznych

Szkocja

Szkoła Podstawowa nr 17 w Koszalinie

Następny kraj Zjednoczonego Królestwa, który omówimy w naszym przeglądzie, to Szkocja (Scotland). Jest położona na północ od Anglii i liczy ponad 5 milionów ludności, dumnych ze swojej historii i tradycji Szkotów, których możemy nazywać Brytyjczykami, ale nie wolno nam się pomylić i określać ich jako Anglików.

Szkocja to górzysty i wyżynny kraj, którego przeważająca część ludności mieszka na południu. Im bardziej kierujemy się na północ, oddalamy się od dużych miast i skupisk ludzkich, tym większe wrażenie robi na nas krajobraz: niepokojący, dziki i jednocześnie wspaniały. Najbardziej na północy położone wyżyny (Highlands) to jeden z najsłabiej zaludnionych terenów w kraju, kiedyś obszar polowań i wypasu owiec. Do Szkocji należą również archipelagi, czyli grupy wysp: Szetlandy, Orkady i Hybrydy.

Edynburg

Stolicą kraju jest malownicze miasto Edynburg, nazywane „Atenami północy” prawdopodobnie ze względu na swój klimat intelektualny. Podobnie jak Akropol góruje nad Atenami, tak nad Edynburgiem podobną rolę spełnia pałac Holyrood House, kiedyś siedziba królów Szkocji.

Glasgow

Największym miastem jest jednak robotnicze Glasgow nad rzeką Clyde, będące jednym z wiodących ośrodków rewolucji przemysłowej w XIX wieku. Słynne stocznie dawały zatrudnienie wielu tysiącom ubogich Szkotów przybywających tu z północy w poszukiwaniu pracy. Ubogie dzielnice zamieszkiwane przez nich oraz zanieczyszczenie środowiska towarzyszące rozwojowi przemysłu sprawiały przygnębiające wrażenie na odwiedzających to miejsce. Jednak dzisiaj sytuacja jest zupełnie inna, tętniące życiem Glasgow przyciąga miłośników kultury o czym świadczy przyznanie mu tytułu Europejskiego Miasta Kultury w 1990 roku.

Aberdeen

Warto również wspomnieć o Aberdeen, nazywanym ze względu na materiał, z którego zbudowano tu wiele domów „granitowym miastem”.

Gretna Green

Bardzo przyjazną zakochanym parom miejscowością jest Gretna Green, położona blisko granicy z Anglią, do której ze względu na znacznie łatwiejszą procedurę zawierania małżeństw uciekali młodzi z Anglii. Tutaj ślubu, zgodnie z obowiązującym w Szkocji, prawem udzielał miejscowy kowal a rodzicom młodych pozostawało tylko pogodzić się z decyzja zakochanych.

Potwór z Loch Ness

Innej atrakcji dostarcza słynne na całym świecie jezioro Loch Ness, żyje tu potwór o którym wszyscy słyszeli i również wszyscy chcieliby go zobaczyć, jednak do tej pory nikomu się to nie udało; mimo starań, cierpliwości i najnowocześniejszego sprzętu użytego do badań. Ale potwór musi jednak istnieć skoro ma nawet imię – Nessie.

Dumni Szkoci mają długą, fascynującą ale i tragiczną historię. Tak jak Polska, mieli większego, silniejszego i równie zaborczego sąsiada (my nawet dwóch), przed którym musieli się bronić, podporządkowali się mu ale nie ulegli i tak jak my przetrwali. Mowa tu oczywiście o Anglii. Pierwszymi mieszkańcami byli Celtowie i Piktowie, później Szkoci i Brytowie. W średniowieczu Szkoci heroicznie zmagali się z naporem Anglików, którzy odebrali im ich narodową świętość „Kamień ze Skony” (the Stone of Scone) i umieścili ją pod tronem koronacyjnym królów Anglii. Na tym kamieniu wcześniej byli koronowani królowie Szkocji.

Braveheart

O tym o powiada piękny film „Braveheart”(Waleczne Serce), w którym tytułowy bohater staje na czele powstania przeciwko okrutnym Anglikom i w końcu oddaje swoje życie za wartość, która jest również szczególnie ważna dla Polaków, czyli za wolność. Bohater jest postacią historyczną i nazywał się William Wallace, a film opowiada właśnie o jego życiu. Szkoci pokonują Anglików w bitwie pod Bannockburn w 1314 roku. Jednak brakuje im jedności i dalekowzroczności, mimo wielkiej odwagi, popadają w końcu w zależność od Anglii. Dają za to Anglii dynastię panującą tu w XVII wieku w osobach Jakuba I i Karola I Stuartów.

W 1707 roku unia łączy Szkocję z Anglią w jedno państwo, którego stolicą jest Londyn a przewagę ma Anglia. Od tej pory historia Szkocji jest częścią historii Zjednoczonego Królestwa. Dopiero w naszych czasach Szkoci otrzymują autonomię czego symbolem jest oddanie przez Anglików „Kamienia ze Skony” w 1996 roku. Parlament Szkocji w Edynburgu decyduje o sprawach wewnętrznych od 1999 roku. Jak ważne jest to dla tego narodu niech świadczy fakt, że Anglicy w XVIII wieku zakazali im przez jakiś czas nosić tradycyjnego tartanu czyli tkaniny w kratę, z którego szyto kilty (kilts) to znaczy spódnice noszone przez mężczyzn. Była to zemsta za wzniecenie powstania przeciwko nim. Każdy klan (ród szkocki) miał inny wzór tartanu. Wrogość została na szczęście zastąpiona wzajemnym szacunkiem, poszanowaniem odrębnych tradycji i współpracą w wielu dziedzinach.

James Watt

Ze znakomitej plejady wielkich Szkotów wybierzemy tylko czterech ale za to takich, których każdy wykształcony człowiek powinien znać. James Watt był prekursorem rewolucji przemysłowej, wynalazcą silnika parowego w XVIII wieku, dzięki któremu siłę mięśni ludzkich lub zwierzęcych można było zastąpić siłą pary wodnej. Skorzystało z tego górnictwo, przemysł i przede wszystkim transport. Nie tak dawno temu po Polsce jeździły jeszcze lokomotywy parowe.

Walter Scott

Pisarz i poeta Walter Scott, żyjący na przełomie XVIII i XIX wieku, był szkockim Sienkiewiczem piszącym powieści historyczne osnute na ważnych wydarzeniach z przeszłości tego kraju. Ich tytuły to między innymi „Ivanhoe” opowiadający o czasach Robin Hooda, czy też „Rob Roy” poświęcony osiemnastowiecznemu bohaterowi walk przeciwko Anglikom.

Robert Burns

Robert Burns narodowy poeta z drugiej połowy XVIII wieku opiewający piękno przyrody Szkocji i pracowite życie jej mieszkańców, którego urodziny 25 stycznia każdego roku są obchodzone jako „Burns Night”. Szkoci recytują wtedy jego wiersze, słuchają muzyki( tradycyjne „bagpipes” – dudy) i jedzą ”haggis” czyli nadziewany żołądek owcy.

Znani Szkoci

James McAvoy

Ewan McGregor

Sean Connery

W ten sposób dotarliśmy do końca prezentacji o Szkocji, małego kraju wielkiego narodu. Patronuje mu św. Andrzej a flagą jest jego krzyż. Rośliną kojarzoną z tym krajem jest oset (thistle), kolorem zaś niebieski tak jak niebo ukazujące się nad górami Szkocji gdy opadną już poranne mgły.