Mgr inż. Edwin Klessa Trzcianka – B. Par.
of 18
/18
Embed Size (px)
Transcript of Mgr inż. Edwin Klessa Trzcianka – B. Par.
102 Forum Bibl. Med. 2017 R. 10 nr 2 (20)
Mgr in. Edwin Klessa Trzcianka – B. Par.
BIBLIOTEKA PARAFIALNA W TRZCIANCE W LATACH 1983-2017
Abstract
On the 20th of April 1983 there was opened the Parish Library in Trzcianka by Right Rev. Bishop Wilhelm Pluta. This socially managed institution is run by a group of people and operates at the area of the two Trzcianka’s Parishes. It is available to readers for 6 days a week. During nearly 35 years of its existence library’s books collection has grown to more than 14.000 volumes and over than 1.600 audio resources. The staff of the Library has organized many religious and cultural programs in town. Among them there were 34 Weeks of Christian Culture and correspondingly the same amount of Creativity Conte- sts on Religious Themes involving approximately 6.000 participants. The Library was a host of hundreds of different programs: lectures, discussion’s meetings, author’s meetings, film screenings, concerts, perfor- mances, theatre performances, exhibitions and competitions. It also runs publishing activities and organizes national and international pilgrimages. It has created the archive of the history of the parish, performs the restoration of the historical artefacts which leads towards a possible establishment of the Parish Museum.
Since the change of the political system in Poland Parish Library organizes many programs now in cooperation with the existing educational and cultural institutions in Trzcianka: Kazimiera Iakowi- czówna’s Cultural Center, Wiktor Stachowiak’s River Note Grounds’ Museum, three Secondary Schools and Primary Schools as well. The Library cooperates also with other libraries associated with the Church’s International Federation of Libraries “Fides” of which it is a founding-member. In the Koszalin-Koo- brzeg Diocese the Parish Library collaborates with Rev. Dr Jarosaw Wsowicz SDB – the Director of the Archive and Library of the Salesian’s Inspectorate in Pia and with Rev. Dr Tadeusz Ceynowa – the Director of the Library of the Major Diocesan Seminary in Koszalin.
The activities of the Parish Library in Trzcianka is permanently included in the cultural landscape of the city.
Streszczenie
W dniu 20 kwietnia 1983 r. otwarta zostaa i powicona przez ks. bpa Wilhelma Plut Biblioteka Para- fialna w Trzciance. Ta spoecznie dziaajca instytucja prowadzona jest przez grup kilkunastu osób i obej- muje swoim dziaaniem teren obydwu trzcianeckich parafii. Dostpna jest dla czytelników przez 6 dni w tygodniu. Przez prawie 35 lat rozwina swoje zbiory do ponad 14 000 woluminów i ponad 1600 rodków
103Forum Bibl. Med. 2017 R. 10 nr 2 (20)
audio. Jest organizatorem wielu programów kulturalno-religijnych w miecie. Zorganizowaa 34 Tygodnie Kultury Chrzecijaskiej i tyle Konkursów Twórczoci Artystycznej o Motywach Religijnych, w któ- rych wzio udzia okoo 6000 uczestników. Biblioteka zorganizowaa setki rónych programów: pre- lekcji, spotka dyskusyjnych, spotka autorskich, projekcji filmowych, koncertów, wystpów, spektakli teatralnych, wystaw i konkursów. Prowadzi take dziaalno wydawnicz i organizuje pielgrzymki kra- jowe i zagraniczne. Utworzya archiwum dotyczce historii parafii, przeprowadza renowacj eksponatów historycznych, prowadzi prace zmierzajce do utworzenia Muzeum Parafialnego.
Biblioteka Parafialna od czasu zmiany systemu politycznego w Polsce wiele programów organi- zuje we wspópracy z istniejcymi w Trzciance instytucjami kulturalno-owiatowymi: Centrum Kultury im. Kazimiery Iakowiczówny, Muzeum Ziemi Nadnoteckiej im. Wiktora Stachowiaka, z trzema szko- ami rednimi, a take ze szkoami podstawowymi. Wspópracuje równie z bibliotekami zrzeszonymi w Federacji Bibliotek Kocielnych „Fides”, której jest czonkiem-zaoycielem. Na terenie Diecezji Kosza- lisko-Koobrzeskiej Biblioteka Parafialna wspópracuje z dyrektorem Archiwum i Biblioteki Inspekto- ratu Salezjaskiego w Pile, ks. dr. Jarosawem Wsowiczem SDB oraz z dyrektorem Biblioteki Wyszego Seminarium Duchownego w Koszalinie ks. dr. Tadeuszem Ceynow.
Dziaalno Biblioteki Parafialnej w Trzciance na trwale wpisaa si w krajobraz kulturalny miasta.
Wstp
Pocztki dziaalnoci Biblioteki Parafialnej w Trzciance to przeom lat 1982/1983. Wtedy kilkuosobowa grupa zaja si segregacj i skatalogowaniem 1200 ksiek znaj- dujcych si na plebanii parafii pw. w. Jana Chrzciciela w Trzciance. Ówczesny pro- boszcz ks. Czesaw Hagas MS1 udostpni na ten cel pomieszczenie w obecnym Domu Parafialnym. Wtedy, gdy religia nie moga by nauczana w szkole, budynek ten nosi nazw Domu Katechetycznego. Pierwsza wic lokalizacja Biblioteki miaa miejsce w salce, w której dzisiaj znajduje si kawiarenka parafialna. Fachowej pomocy w kata- logowaniu ksiek osobom, które nigdy bibliotekarzami nie byy, udzielia ówczesna dyrekcja i pracownicy Biblioteki Publicznej w Trzciance. W dniu 20 kwietnia 1983 r. Biblioteka Parafialna zostaa uroczycie otwarta i powicona przez ks. biskupa Wil- helma Plut2. W skad dziewicioosobowego zespou tworzcego wtedy Bibliotek Parafialn wchodzili: Janina Brzozowska, Edwin Klessa, Krystyna Kowalska, Zdzi- saw Kowalski, p. Irena Krawiec, Amelia Puyska, Halina egalska, oraz p. Bar- bara i Adam yliscy. W skad aktualnego zespou bibliotecznego wchodz: Janina
1 ks. Czesaw Hagas MS (24 III 1935 – 02 XI 2017) – Urodzony w Dominikowicach. wicenia pre- zbiteratu otrzyma 19 kwietnia 1959 r. w Lublinie z rk ordynariusza lubelskiego bpa Piotra Kawy. W latach 1979-85 posugiwa w Trzciance, najpierw jako katecheta, a nastpnie przez pi lat jako superior i proboszcz. Pochowany w grobowcu zakonnym w Dbowcu.
2 ks. bp Wilhelm Pluta (09 I 1910 – 22 I 1986) – Urodzony w Kochowicach. Na prezbitera zosta wywicony 24 czerwca 1934 przez biskupa pomocniczego w Katowicach Teofila Bromboszcza. 7 wrze- nia 1958 otrzyma wicenia biskupie z rk prymasa Polski Stefana Wyszyskiego. Wspókonsekrato- rami byli biskupi Herbert Bednorz i Bolesaw Kominek. Administrator apostolski w Gorzowie Wielko- polskim w latach 1958-1972, biskup diecezjalny gorzowski w latach 1972-1986. By uczestnikiem soboru watykaskiego II (1962-1965). Suga Boy Kocioa katolickiego.
104 Forum Bibl. Med. 2017 R. 10 nr 2 (20)
Brzozowska, Edwin Klessa, Krystyna Kowalska, Wadysawa Król, Walentyna opato, Stanisawa Pater, Jerzy Pobiaryn, Czesaw Rogosz, Józef Rzepecki, Janina Sorgowicka, Albina Szczudo, Jadwiga Witkowska. Trzy osoby: Janina Brzozowska, Edwin Klessa oraz Krystyna Kowalska, w Bibliotece Parafialnej pracuj od momentu jej powstania.
Uroczysto otwarcia i powicenia Biblioteki Parafialnej przez ks. bpa Wilhelma Plut (20.04.1983 r.)
W dziaalno Biblioteki Parafialnej przez te lata zaangaowane byy równie nast- pujce osoby: Bednarek Elbieta i Bednarek Genowefa (Nowa Wie), Bugaa Dorota, Ciepluch Ewa (Stradu), Dbrowska Wiesawa, Dzudzewicz Magorzata, Frtczak Anastazja, Fularz Danuta (Kunica Czarnkowska), Górska Leokadia, Grzymski Ste- fan (Niekursko), Henszke Urszula, Jówik Anna3, Jówik Maria, Kapela Monika (Stra- du), Kciska Maria, Kluska Halina, Koodziejczyk Irena, Konitzer Maria, Konitzer ukasz, Kowalski Zdzisaw, Krysztofowicz Bogusawa, Krysztofowicz Wiesaw, Krzy- wonos Zofia, Kup ucja, Lebiotkowska Janina, Lemaczyk Waldemar, aszkiewicz Anna, aszkiewicz (Henszke) Maria, Ostrowska Wanda, Makowska Sabina, Mielcza- rek Ewa (Siedlisko), Nowak Krzysztof, Panert-Mumot Elbieta, Piekowski Arkadiusz, Pikua Lidia, Piotrowska Beata, Pluciska Czesawa, Rogowska (Kotwicka) Joanna,
3 Jadwiga Witkowska: XXVI Tydzie Kultury Chrzecijaskiej w Trzciance. Fides 2008 nr 1/2 s. 73-76
105Forum Bibl. Med. 2017 R. 10 nr 2 (20)
Rutkowska Jadwiga, Siedlecka Halina, Stypukowska-Kciska Agnieszka, Szilke Lucyna, Szczutkowska Maria, Szymczak Krzysztof, Wajner Sylwia, Wargin Boena, Witkowska (Nowicka) Anna Renata, Witkowska Katarzyna, Witkowska (Grzywacz) Maria, Winiewska Katarzyna, abko Anna, egalska Halina, mudziski Marian, ydowicz Elbieta (Kunica Czarnkowska), yniewska (Matela) Ewa.
Dodatkowo, nie tylko z okazji Tygodni Kultury Chrzecijaskiej, pomocy udzielali: Marian Boczkowski, Bogusaw Dbrowski, Maria Grzywacz, Magorzata Grzywacz, Monika Grzywacz, Wodzimierz Ignasiski, Elbieta Wasyyk, Kazimierz Winiewski i wiele innych osób.
Z uwagi na to, e caa dziaalno w Bibliotece Parafialnej prowadzona jest nieod- patnie, wic jest to najduej dziaajcy wolontariat w Trzciance.
Dziaalno biblioteczna
Biblioteka Parafialna posiada ponad 14 000 ksiek, 20 tytuów prasy, prawie 700 filmów video, 400 tam magnetofonowych, 300 CD oraz 90 DVD. Wszystkie ksiki oprawiane s przy pomocy elektrycznej zgrzewarki w przezroczyst foli. W kadym woluminie wklejony jest ekslibris Biblioteki zaprojektowany4 przy okazji pre- zentowanej w ramach TKCh wystawy eksli- brisów o motywach religijnych. Ksigozbiór Biblioteki skatalogowany jest w programie komputerowym MAK. Ksiki s uoone wedug Uniwersalnej Klasyfikacji Dziesit- nej (UKD). Gówne dziay w Bibliotece to: religia, beletrystyka, historia, filozofia. Jest równie dzia regionalny (Trzcianka i oko- lice), dzia ogólny: encyklopedie, leksykony, sowniki i katalogi, a take dzia dla dzieci. Do ciekawostek bibliofilskich naley zali- czy kilkadziesit ksiek wydanych przez polskie orodki emigracyjne na Zachodzie (wydawnictwa paryskie: Libella, Instytut Literacki i Edition du Dialogue oraz londy- skie: Polonia i Veritas). Biblioteka w swo- ich zbiorach posiada dwa starodruki i okoo
4 X lat Biblioteki Parafialnej w Trzciance 1993 – praca zbiorowa, Trzcianka, Wyd. Bibl. Par. 1993 s. 15; Ekslibris Biblioteki Parafialnej w Trzciance zosta zaprojektowany w 1986 r. przez Mariana Jurowicza z Poznania.
Ekslibris Biblioteki Parafialnej w Trzciance zaprojektowany przez
Mariana Jurowicza z Poznania (1986 r.)
106 Forum Bibl. Med. 2017 R. 10 nr 2 (20)
500 pozycji „podziemnych” z czasów, gdy w Trzciance w latach 80-tych istniaa tzw. Biblioteka Latajca, a za druk oraz kolporta tych ksiek zapaday wyroki wizienia lub wysokich kar pieninych5.
Biblioteka Parafialna dostpna jest dla czytelników w nastpujcych dniach i godzinach: poniedziaek – pitek 16.30–19.00 sobota 9.00–12.00 oraz 16.30–19.00
Biblioteka utrzymuje kontakty z kilkudziesicioma wydawnictwami katolickimi, a jej przedstawiciele brali udzia we wszystkich 23. Targach Wydawców Katolickich organizowanych co roku w Warszawie.
Gromadzona w Bibliotece prasa udostpniana jest na miejscu w czytelni lub wypoyczana do domu. Biblioteka archiwizuje nastpujce tytuy:
• „Archiwa Biblioteki i Muzea Kocielne” – pórocznik wydawany przez Orodek Archiwa Biblioteki i Muzea Kocielne przy KUL w Lublinie,
• „FIDES. Biuletyn Federacji Bibliotek Kocielnych FIDES” – pórocznik, • „Gos Katolicki” – tygodnik wydawany przez Polsk Misj Katolick
w Paryu, • „Kronika Miasta Poznania” – rocznik, • „Kronika Wielkopolski” – rocznik, • „Kultura” – miesicznik wydawany w Paryu przez Jerzego Giedroycia;
zbiór od 1989 r. do ostatniego numeru w 2010 r., • „Miejsca wite – miesicznik” • „Nasza Arka” – miesicznik, • „La Salette. Posaniec Matki Boej Saletyskiej” z wkadk parafialn
„wiato z La Salette” – dwumiesicznik, • „Rocznik Ziemi Nadnoteckiej” – rocznik, • „Rocznik Skrzatuski” – rocznik.
Poza tym Biblioteka udostpnia na bieco: • „Do Rzeczy” – tygodnik, • „Go Niedzielny” – tygodnik, • „Nasz Dziennik”– dziennik, • „Niedziela” – tygodnik, • „Rycerz Niepokalanej” – miesicznik, • „W Sieci” – tygodnik, • „Nasza Rodzina” – miesicznik, • „Polonia Christiana” – miesicznik, • „WPIS” – miesicznik.
5 Solidarno Pilska w podziemiu 1981-1989. Pia 2006 s. 88
107Forum Bibl. Med. 2017 R. 10 nr 2 (20)
W Bibliotece czynna jest równie wypoyczalnia filmów video, tam magnetofono- wych oraz pyt CD i DVD. Wypoyczalnia dziaa w ramach ogólnopolskiego Klubu Edu- kacja 2000, który powsta w Warszawie przy Katolickim Stowarzyszeniu Filmowców. Zlokalizowany w Bibliotece Parafialnej w Trzciance oddzia tego klubu zarejestrowany zosta na 9. pozycji sporód kilkuset oddziaów w caej Polsce. Biblioteka Parafialna zbiera i wysya do tzw. Bibliotek Obowizkowych wszystkie pozycje wydawane nie tylko przez siebie, ale take przez obydwie trzcianeckie parafie. Zbiera i przesya wycho- dzce ksiki, czasopisma parafialne, cotygodniowe biuletyny, plakaty i druki ulotne.
Biblioteka Parafialna jest wspózaoycielem i czonkiem Federacji Bibliotek Kocielnych „Fides”. Aktualnie FIDES zrzesza okoo 90. duych i uznanych bibliotek zakonnych, seminaryjnych i uczelnianych oraz tylko dwie biblioteki parafialne. Z Die- cezji Koszalisko-Koobrzeskiej do Federacji Bibliotek Kocielnych „Fides” nale: Biblioteka Wyszego Seminarium Duchownego z Koszalinie i Biblioteka Parafialna w Trzciance. Wykorzystujc swoje skromne moliwoci Biblioteka Parafialna anga- uje si w dziaalno Federacji FIDES m.in. poprzez nieodpatne wydrukowanie pla- katu FIDES dla wszystkich zrzeszonych w Federacji bibliotek i uczestnictwo w pracach Zarzdu FIDES oraz w pracach Komisji Rewizyjnej6; zorganizowanie wyjazdowego posiedzenia Zarzdu FIDES w Trzciance w dniach 21-22.05.2001 r. oraz wspóudzia w redagowaniu Biuletynu Bibliotek Kocielnych FIDES. Przewodniczcy Zarzdu Federacji ks. dr Jerzy Witczak i pozostali czonkowie Zarzdu uczestniczyli w jubile- uszowych sympozjach organizowanych przez Bibliotek7. W dowód uznania za zaan- gaowanie Biblioteki Parafialnej w Trzciance w pracach Federacji, Edwin Klessa – ofi- cjalny przedstawiciel Biblioteki Parafialnej w Federacji, w dniu 26.09.2006 r. otrzyma tytu Czonka Honorowego Federacji Bibliotek Kocielnych „Fides”.
Biblioteka Parafialna stosuje równie wypoyczenia midzybiblioteczne. Dziki kontaktom nawizanym w ramach Federacji FIDES Biblioteka wielokrotnie ju korzy- staa z ksigozbiorów: Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Biblioteki Teologicz- nej Uniwersytetu lskiego w Katowicach, Uniwersytetu Jana Pawa II a wczeniej Papieskiej Akademii Teologicznej z Krakowa, Biblioteki Ksiy Misjonarzy z Kra- kowa, Biblioteki WSD w Kaliszu, WSD w Elblgu, WSD w Koszalinie, UKSW w War- szawie. Pozycje w ramach wypoycze midzybibliotecznych wysyane byy do Gmin- nej Biblioteki Publicznej w Biaym Dunajcu oraz do Szkoy Podstawowej w Biaej.
6 Z ramienia Biblioteki Parafialnej w Trzciance Edwin Klessa – oficjalny przedstawiciel w Federacji Bibliotek Kocielnych „Fides” – w latach 1998-2001 peni funkcj czonka Zarzdu, a od 2010 r. jest czonkiem Komisji Rewizyjnej Federacji.
7 Na XX-lecie Biblioteki Parafialnej w Trzciance w 2003 r. w sympozjum z ramienia Federacji Bibliotek Kocielnych „Fides” udzia wzili: dr Jolanta Szulc – Czonek Zarzdu Federacji i st. kustosz dypl. mgr Piotr Latawiec – Przewodniczcy Komisji Rewizyjnej; na XXV-lecie w 2008 r.: ks. dr Jerzy Witczak – Przewod- niczcy Federacji; na XXX-lecie w 2013 r. równie ks. dr Jerzy Witczak. Natomiast na XXXV-lecie w 2018 r. planowany jest udzia w sympozjum dr hab., prof. UKSW Katarzyny Materskiej – Czonka Zarzdu Federacji Bibliotek Kocielnych „Fides”.
108 Forum Bibl. Med. 2017 R. 10 nr 2 (20)
Wspópraca pomidzy bibliotekami FIDES8 przejawia si równie we wzajemnym przekazywaniu dubletów, m.in. z Biblioteki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Biblioteki oo. Benedyktynów w Tycu, Biblioteki Ksiy Misjonarzy z Krakowa, Biblioteki Papieskiego Fakultetu Teologicznego z Wrocawia, Biblioteki Wydziau Teo- logicznego Uniwersytetu Szczeciskiego, UKSW w Warszawie, oo. Jezuitów w War- szawie, Sióstr Loretanek w Warszawie, Biblioteki Franciszkaskiego Centrum dla Europy Wschodniej i Azji Pónocnej, Biblioteki Parafialnej im. Jana Pawa II w War- szawie oraz z Bibliotek Wyszego Seminarium Duchownego w Elblgu, Kaliszu, Kato- wicach, Koszalinie, Ldzie, Legnicy, owiczu, Olsztynie, Opolu, Tarnowie, Toruniu, Warszawie, Wocawku i Paradyu. Biblioteka Parafialna w Trzciance, chocia w mniej- szym zakresie, take staraa si odwdzicza przekazujc róne pozycje ksikowe.
W 2001 r. Biblioteka Parafialna w Trzciance wzia udzia w sympozjum na Kato- lickim Uniwersytecie Lubelskim zatytuowanym „Biblioteki parafialne i klasztorne”. Organizator sympozjum – Orodek Archiwa Biblioteki i Muza Kocielne przy KUL – zwróci si z prob o przygotowanie i wygoszenie referatu na temat dziaalnoci Biblioteki Parafialnej w Trzciance9.
Biblioteka Parafialna w Trzciance posiada wasn stron internetow www.biblpar- -trzcianka.pl10, na której przedstawiona jest jej historia, statystyka oraz oferta, z jak Biblioteka wychodzi do osób indywidualnych, a take do rónych placówek kultural- nych w miecie. Na stronie internetowej umieszczony jest równie katalog ksiek znajdujcych si w Bibliotece.
Dziaalno kulturalna i spoeczna
Biblioteka prowadzi rónorodn dziaalno w dziedzinie kultury chrzecijaskiej. Kadego roku organizowany jest Tydzie Kultury Chrzecijaskiej (TKCh), który swoim programem obejmuje prelekcje, spotkania autorskie, wystawy, filmy, koncerty, spektakle teatralne i konkursy11.
Do staych punktów TKCh naley Konkurs Twórczoci Artystycznej o Motywach Religijnych, który angauje wielu uczestników. Co roku, na konkurs, zgaszanych jest od 80. do prawie 500. prac wykonanych w rónej technice: rzeba, malarstwo, malar- stwo na szkle, intarsja, witrae, lalkarstwo, gobeliny, rysunek, linoryt, poezja, fotografia,
8 Edwin Klessa: Kontakty fidesowskich bibliotek. Fides 2004 nr 1/2 s. 113-114 9 Edwin Klessa: Biblioteki parafialne i klasztorne – referat na sympozjum zorganizowanym przez
ABMK w Lublinie w 1991 r.– pórocznik Archiwa Biblioteki i Muzea Kocielne, t. 77 s. 81-90 10 Edwin Klessa: Witryna Biblioteki Parafialnej w Trzciance. wiato z La Salette 2014 nr 1 s. 12-13,
wkadka parafii w. Jana Chrzciciela w Trzciance w La Salette 2014 nr 1 11 Edwin Klessa: Tygodnie Kultury Chrzecijaskiej w Trzciance. wiato z La Salette 2013 nr 2,
s. 12-13, wkadka parafii w. Jana Chrzciciela w Trzciance w La Salette 2013 nr 2; Tygodnie Kultury Chrzecijaskiej organizowane s co roku, poczwszy od 1984 r.
109Forum Bibl. Med. 2017 R. 10 nr 2 (20)
utwory muzyczne itd. Przez 35 lat cznie wzio udzia okoo 6.000 twórców: dzieci, modziey i dorosych. Rekordzista – Jan Pawlak – miejscowy artysta malarz ama- tor, nieprzerwanie przez 34 lata dostarcza na konkurs swoje prace. Pokonkursowa wystawa prac artystycznych cieszy si duym powodzeniem. Jury dokonuje oceny tych prac, a twórcom wrczane s nagrody i pamitki ksikowe lub pozycje audio.
Oprócz wystaw prac artystycznych twórców trzcianeckich, organizowane byy wystawy innych uznanych artystów, rzebiarzy, malarzy i kolekcjonerów. Prezento- wano wystawy obrazów, ikon, rzeb, witray, medali, ekslibrisów, wystawy historyczne, misyjne, fotograficzne i filatelistyczne. Niezatarte wraenie pozostawia wystawa kil- kudziesiciu duych rzeb wykonanych w drewnie przez polskiego emigracyjnego rzebiarza Józefa Pyrza12 zamieszkaego od lat siedemdziesitych w Paryu. Rzeby nawizujce do tematyki starotestamentowej prezentowane byy w Roku Jubileuszo- wym 2000 w Trzciance w kilku miejscach: w Muzeum Ziemi Nadnoteckiej im. Wiktora Stachowiaka, w Urzdzie Miasta, w kociele pw. w. Jana Chrzciciela oraz w kociele pw. MB Saletyskiej.
Niezapomniane wraenie pozostawio po sobie spotkanie w 2003 r. z Jerzym Omel- czukiem13 z Poznania i jego obrazami malowanymi ustami, a take wystawa w 2014 r. najwikszego na wiecie haftowanego obrazu „Bitwa pod Grunwaldem”14.
Biblioteka Parafialna organizowaa wystawy autorskie lokalnych twórców i arty- stów: Andrzeja Biegowskiego15 (fotografia), Tadeusza Fijaa (intarsja), Anny Gil (malar- stwo), Stanisawa Madajczaka (rzeba, malarstwo, haft), Jana Pawlaka (malarstwo), Elbiety Wasyyk16 (malarstwo), ks. Zbigniewa Weltera MS (fotografia).
12 Józef Pyrz (1946-2016) – polski filozof i rzebiarz, jeden z liderów ruchu hippisowskiego w Polsce w latach 60. i 70. XX wieku. Przeladowany przez wadze komunistyczne, wyemigrowa do Francji, gdzie pracowa jako rzebiarz i konserwator. Po transformacji politycznej wróci do kraju. Pochowany w Mikluszowicach.
13 Jerzy Omelczuk (ur. 1957) – artysta malarz, malujcy ustami. Czonek wiatowego Stowarzyszenia Artystów Malujcych Ustami i Nogami. Mieszka w Poznaniu.
14 Edwin Klessa: XXXI Tydzie Kultury Chrzecijaskiej. wiato z La Salette 2014 nr 2 s. 10-11, wkadka parafii w. Jana Chrzciciela w Trzciance w La Salette 2014 nr 2; Jadwiga Witkowska: XXXI Tydzie Kultury Chrzecijaskiej w Trzciance (Trzcianka, 23 lutego – 2 marca 2014 roku). Fides 2014 nr 2 s. 241-244; „Bitwa pod Grunwaldem” – najwikszy obraz haftowany na wiecie o wymiarach 9,2 × 4,05 m, wykonany przez 35 osób z Dziaoszyna i okolic w skali 1:1 na podstawie obrazu Jana Matejki. Do wyko- nania obrazu zuyto 150 km nici w 220 kolorach, wykonujc 8 milionów krzyyków. Obraz wykony- wano przez 2 lata. Twórcy obrazu dedykowali go p. Prezydentowi Lechowi Kaczyskiemu i pozostaym ofiarom tragedii smoleskiej. Wacicielem obrazu jest Fundacja Wspierania Kultury, Sztuki i Tradycji Rkodziea Artystycznego im. w. Królowej Jadwigi.
15 Edwin Klessa: XXX Tydzie Kultury Chrzecijaskiej w Trzciance. wiato z La Salette 2013 nr 3 s. 7-9, wkadka parafii w. Jana Chrzciciela w Trzciance w La Salette 2013 nr 3
16 Ibidem
110 Forum Bibl. Med. 2017 R. 10 nr 2 (20)
Spotkanie modziey z Jerzym Omelczukiem – artyst z Poznania – malujcym ustami (XX TKCh)
Najwikszy na wiecie haftowany obraz „Bitwa pod Grunwaldem” (XXXI TKCh)
111Forum Bibl. Med. 2017 R. 10 nr 2 (20)
W wielu organizowanych przez Bibliotek Parafialn koncertach i spektaklach teatralnych korzystano równie z miejscowego Chóru Pasjonata i Orkiestry Dtej, a take z miejscowych artystów i uzdolnionych osób jak: Magorzata Bratek, Aster Haile, Wodzimierz Ignasiski, Aleksandra Juckiewicz, Elbieta Panert-Mumot, Grze- gorz Rychlik, Elbieta Wasyyk, modzie z Teatru Poezji LOTKA, dzieci i modzie trzcianeckich szkó.
Z licznych zamiejscowych chórów zapad w pamici Chór CANTILENA z Obor- nik pod dyrekcj trzcianeckiego dyrygenta Tomasza Wyrzykowskiego, Chór Mieszany HASO z Poznania pod dyrekcj Henryka Górskiego, niegdy mieszkaca Trzcianki, a take Chór Komendy Wojewódzkiej Policji w Poznaniu pod dyrekcj Moniki Derdy17.
17 Edwin Klessa: XXXII Tydzie Kultury Chrzecijaskiej w Trzciance 19-26.04.2015 r. Rocznik Skrzatuski 2015 T 3 s. 167-169
Ks. bp Krzysztof Zadarko w Bibliotece Parafialnej (XXXI TKCh)
Ks. bp. Edward Dajczak na wystawie prac artystycznych (XXX TKCh)
112 Forum Bibl. Med. 2017 R. 10 nr 2 (20)
Biblioteka Parafialna organizowaa liczne pokazy filmowe, czsto z udziaem rey- serów, spotkania autorskie z pisarzami, historykami, poetami, publicystami i redak- torami radia, telewizji i prasy, z duszpasterzami, pracownikami naukowymi rónych uczelni. W programach realizowanych przez Bibliotek Parafialn brali udzia uczest- nicy m.in. z Argentyny, Berlina, Nowogródka i Lidy na Biaorusi, Jerozolimy, Kanady, Lichtensteinu, otwy, Madagaskaru, Moskwy, Parya, Rzymu, Stanów Zjednoczonych, Szwajcarii, Ukrainy i Wgier.
Biblioteka Parafialna zorganizowaa kilka zjazdów18, sympozjów19. W latach 80-tych wspóorganizowaa doynki parafialne w Straduniu20. Przez 14 lat prowadzia Koo Przyjació KUL21, a ponad 10 lat Ksigarni Parafialn22. Wspóorganizuje róne akcje charytatywne, zwaszcza doroczn pomoc dla Polaków na Kresach, a take organizuje pobyt w Trzciance polskim dzieciom spod Wilna23.
Biblioteka Parafialna angauje si w rón dziaalno spoeczn. W 1999 r. ziden- tyfikowaa pochowanego w bezimiennej mogile w Waczu onierza rosyjskiego, który zgin w 1945 r., od 20 lat pielgnuje ten grób i zorganizowaa rodzinie z Moskwy trzykrotny przyjazd na grób swego krewnego24. Biblioteka bya inicjatorem lub wspó- dziaaa w realizacji rónych przedsiwzi: wmurowanie w 1987 r. tablicy w kociele w. Stanisawa w Warszawie powiconej ks. Jerzemu Popieuszce, budowa w Trzciance
18 Edwin Klessa: VII Zjazd Ministrantów z lat 1945-1965. wiato z La Salette 2013 nr 3 s. 6, wkadka parafii w. Jana Chrzciciela w Trzciance w La Salette 2013 nr 3; Biblioteka Parafialna zorganizowaa siedem Zjazdów Ministrantów z lat 1945-1965 w latach 1983, 1988, 1994, 1998, 2003, 2008, 2013, cztery Sympozja Biblioteczne w latach 2003, 2008, 2013, 2018 oraz Sympozjum Saletyskie w 2016 r.
19 XX-lecie Biblioteki Parafialnej w Trzciance. Oprac. Edwin Klessa. Wyd. Bibl. Par., Trzcianka 2004; Edwin Klessa: XXXIII Tydzie Kultury w Trzciance. Rocznik Skrzatuski 2016 T 4 s. 176-178
20 Doynki parafialne w Straduniu organizowane byy piciokrotnie w latach 1984-1988, tj. do czasu, gdy w wyniku przemian politycznych w Polsce, mona byo wspólnie zorganizowa doynki przez gmin i parafi.
21 Towarzystwo Przyjació KUL prowadzone byo przez Bibliotek Parafialn w Trzciance w latach 1987-2011. Ilo czonków dochodzia do 120 osób.
22 Biblioteka Parafialna prowadzia spoecznie w latach 1992-2003 Ksigarni Parafialn, co w duym stopniu przyczynio si do znacznej rozbudowy ksigozbioru Biblioteki Parafialnej.
23 W ramach wspópracy z ks. dr. Jarosawem Wsowiczem SDB – dyrektorem Archiwum Inspektorii Salezjaskiej w Pile Biblioteka Parafialna w Trzciance w 2016 zorganizowaa jednodniowy pobyt dzieci z polskich szkó na Litwie. Kolejny planowany jest w lipcu 2018 r.
24 W 1999 r. osoby z Biblioteki Parafialnej przypadkowo spotkanym w Polsce Rosjanom pomogy odszuka ich krewnego Michaia akowa, który zgin jako mody onierz w Prusinówku koo Wacza dniu 8 lutego 1945 r. Po intensywnych poszukiwaniach i rónorakich dziaaniach w cigu kilku dni udao si zidentyfikowa grób Michaia akowa, którego szcztki wraz z jeszcze jednym osobnikiem zostay znalezione dwa lata wczeniej w Prusinówku i pochowane razem w nieznanej mogile na Cmentarzu Komunalnym w Waczu. Biblioteka Parafialna od 1999 r. opiekuje si t mogi i trzykrotnie zorganizowaa przyjazd do niej rodzinie z Moskwy.
113Forum Bibl. Med. 2017 R. 10 nr 2 (20)
w 2000 r. pomnika Ojca witego Jana Pawa II, podjcie dziaa na rzecz przyznania pomiertnie ks. dr. Tadeuszowi Ptakowi MS – pierwszemu powojennemu proboszczowi – medalu zasuonych dla Trzcianki, umieszczenia w kociele dwóch tablic powico- nych ks. dr. Tadeuszowi Ptakowi MS i wieloletniemu kocielnemu Wacawowi uka- szewiczowi. Biblioteka angauje si w program Pilskich Dni onierzy Wykltych i miaa swój udzia w nadaniu rondu w Trzciance imienia onierzy Wykltych. Bya zaangaowana w organizowanie dziaa na rzecz likwidacji z centrum miasta tzw. mau- zoleum z symbolami i napisami gloryfikujcymi zakazan prawnie w Polsce ideologi komunizmu. Zaangaowana jest na rzecz budowy Pomnika Niepodlegoci w Trzciance w 100. rocznic odzyskania niepodlegoci przez Polsk oraz na rzecz odtworzenia powiatu trzcianeckiego.
Pierwszy etap trasy transsyberyjskiej w 2013 r. – wizyta u rodziny akowych w Moskwie. Biblioteka Parafialna od 1999 r. dba o odnaleziony
grób onierza Michaia akowa, który zgin koo Wacza w 1945 r.
Du wag Biblioteka przywizuje do zachowania i odtwarzania historii parafii wydajc publikacje, organizujc wystawy oraz kompletujc i przeprowadzajc reno- wacj historycznych eksponatów do tworzonego muzeum parafialnego.
Biblioteka Parafialna prowadzi dziaalno wydawnicz. Wydaa nastpujce pozycje: – 1993 r. – „X lat Biblioteki Parafialnej w Trzciance” – 1994 r. – „Biuletyn Informacyjny Biblioteki Parafialnej w Trzciance”
114 Forum Bibl. Med. 2017 R. 10 nr 2 (20)
– 1995 r. – „Z dziejów Parafii w Trzciance” autorstwa Marcina Hlebionka – widokówka kocioa
– 1996 r. – „róda do dziejów Parafii w Trzciance” zebrane przez Marcina Hlebionka
– 2000 r. – „Aposto Piknej Pani z La Salette” – biograficzna ksika o pierw- szym, powojennym, saletyskim proboszczu w Trzciance ks. dr. Tadeuszu Ptaku, napisana przez historyka Zgromadzenia Ksiy Misjonarzy Saletynów ks. Piotra Jemioa MS z Krakowa
– 2002 r. – „Pielgrzymka Biblioteki Parafialnej w Trzciance szlakiem saletyskich parafii w dniach 07-13.07.2002”
– 2004 r. – „XX-lecie Biblioteki Parafialnej w Trzciance” – 2004 r. – „Moje rodzinne strony na Kresach Wschodnich” autorstwa Tadeusza
Bosiackiego – 2007 r. – „Ksztat obecnoci” – tomik poezji Elbiety Wasyyk – 2015 r. – „Kronika parafii pw. w. Jana Chrzciciela w Trzciance 1914-1918
spisana przez ówczesnego proboszcza ks. Aloysiusa Bucksa”. Seria: „róda do dziejów Ziemi Trzcianeckiej”, t. 1
– 2017 r. – cztery widokówki, folder, znaczki pocztowe oraz stempel okoliczno- ciowy z okazji 100-lecia kocioa w Trzciance
– 2018 r. – planowane jest wydanie trzech pozycji, które ju s przygotowane do druku:
– „Kopiariusz dokumentów wydanych przez Andrzeja Radoliskiego dla klu- cza Radosiewskiego oraz miasta Radoliny i okolicznych miejscowoci w latach 1757-1772”. Seria: „róda do dziejów Ziemi Trzcianeckiej”, t. 2.
– „Protokoy rewizyjne dóbr trzcianeckich z 1793 r.” Seria: „róda do dziejów Ziemi Trzcianeckiej”, t. 3
– „XXXV lat Biblioteki Parafialnej w Trzciance. Biblioteka Parafialna w Trzciance w latach 1983-2018”.
Poza tym Biblioteka Parafialna od 1983 r. redaguje kalendarz duszpasterski, który podczas wizyty duszpasterskiej pozostawiany jest w kadej rodzinie.
Czonkowie zespou bibliotecznego wchodz w skad redakcji dwumiesicznika parafialnego „wiato z La Salette” oraz prowadz dziaalno publicystyczn na amach „Rocznika Skrzatuskiego” i „FIDES. Biuletyn Federacji Bibliotek Kociel- nych FIDES”.
Od 1995 r. Biblioteka Parafialna organizuje dla swoich pracowników i osób wspó- pracujcych wspólne wyjazdy w róne regiony Polski lub za granic:
– 1995 r. – Czstochowa, Kraków, Wadowice (kwiecie/maj – 5 dni, 11 osób), – Czstochowa, Kraków, Wadowice (sierpie – 6 dni, 15 osób),
115Forum Bibl. Med. 2017 R. 10 nr 2 (20)
– 1998 r. – Olsztyn (5 dni, 12 osób), – 1999 r. – Górka Klasztorna (1 dzie, 12 osób), – 2000 r. – Gniezno (2 dni, 12 osób), – 2001 r. – Litwa, Biaoru i Rosja (10 dni, 19 osób), – 2002 r. – Sowacja (8 dni, 12 osób)25, – 2003 r. – Niemcy, Francja, Belgia i Luksemburg (15 dni, 17 osób), – 2004 r. – Chorwacja, Bonia i Hercegowina (13 dni, 8 osób), – 2005 r. – Ukraina – Krym (16 dni, 13 osób), – 2006 r. – Kalisz (3 dni, 13 osób), – 2007 r. – Bugaria i Grecja (16 dni, 8 osób)26, – 2008 r. – Litwa, otwa, Estonia i Finlandia (17 dni, 12 osób)27, – 2009 r. – Ukraina Zachodnia (16 dni, 8 osób28, – 2010 r. – Macedonia, Grecja, Albania (16 dni, 7 osób)29, – 2011 r. – Wochy (16 dni, 4 osoby)30, – 2012 r. – Biaoru, Rosja, Litwa (8 dni, 11 osób)31, – 2013 r. – Kolej transsyberyjska nad Bajka i dalej do Uan Bator – Mongolia
(17 dni, 4 osoby)32,
25 Edwin Klessa: Pielgrzymka Biblioteki Parafialnej w Trzciance szlakiem saletyskich parafii w dniach 07-13.07.2002
26 Edwin Klessa: Pielgrzymka biblioteki parafialnej w Trzciance’ 2007. Fides 2006, nr 1-2 s. 151-156 27 Pielgrzymka Biblioteki Parafialnej w Trzciance. Biae Noce 2000. Litwa – otwa – Estonia – Finlandia.
27.06-13.07.2008 – album ze zdjciami, opracowanie zbiorowe. Trzcianka 2008 s. 154 28 Edwin Klessa: Zespó Biblioteki Parafialnej z Trzcianki z wizyt na Ukrainie. Fides 2009 nr 1/2
s. 144-148; Pielgrzymka Biblioteki Parafialnej w Trzciance. Ukraina 2009. 18.07-02.08.2009 r., t. 1, album ze zdjciami, opracowanie zbiorowe, Trzcianka 2009; Pielgrzymka Biblioteki Parafialnej w Trzciance. Ukraina 2009. 18.07-02.08.2009 r., t. 2, album ze zdjciami, opracowanie zbiorowe. Trzcianka 2009
29 Albania – pierwsze na wiecie ateistyczne pastwo. Czechy – Sowacja – Wgry – Serbia – Macedonia – Grecja – Albania – Czarnogóra – Chorwacja – Bonia i Hercegowina. 03-18.07.2010, album ze zdjciami, opracowanie zbiorowe. Trzcianka 2010
30 Pielgrzymka Biblioteki Parafialnej w Trzciance. Italia 2011. 21.07-05.08.2011, opracowanie zbiorowe, Trzcianka, 2011, Archiwum Biblioteki Parafialnej w Trzciance
31 Edwin Klessa: Pielgrzymka po Kresach. wiato z La Salette 2012 wrzesie/padziernik s. 10, wkadka parafii w. Jana Chrzciciela w Trzciance w La Salette 2012 nr 2; Edwin Klessa, Jadwiga Witkowska: Szlakiem polskiej historii na Kresach. Pielgrzymka Biblioteki Parafialnej w Trzciance na Kresy.: Biaoru – Rosja – Litwa (03-11.08.2012 r.), fotoalbum. Trzcianka 2012
32 Edwin Klessa: Pocigiem transsyberyjskim w gbok Azj. wiato z La Salette 2013 nr 5 s. 8-9, wkadka parafii w. Jana Chrzciciela w Trzciance w La Salette. Posaniec Matki Boej Saletyskiej 2013 nr 5; Edwin Klessa: Syberia – ladami polskich zesaców, obcych kultur i religii. Fides 2014 nr 2 s. 185-191; Edwin Klessa, Jadwiga Witkowska: Syberia. ladami polskich zesaców obcych kultur i religii. Wyjazd Biblioteki Parafialnej w Trzciance kolej transsyberyjsk. Trasa: Polska – Litwa – otwa – Rosja – Mongolia – Niemcy – Polska. 18.07-04.08.2013, fotoalbum. Trzcianka 2014
116 Forum Bibl. Med. 2017 R. 10 nr 2 (20)
– 2014 r. – Skrzatusz (1 dzie, 18 osób), – Gruzja i Armenia (14 dni, 8 osób)33,
– 2015 r. – Borne Sulinowo (1 dzie, 24 osoby), – Biaystok i okolice (5 dni, 10 osób)34,
– 2016 r. – Japonia, Korea Pd. (20 dni, 8 osób)35, – 2017 r. – Francja, Andora, Hiszpania, Portugalia, Maroko (20 dni, 9 osób), – 2018 r. – planowany wyjazd do Kazachstanu i Kirgistanu (21 dni, 8 osób).
Przy pomniku gotowanego jajka w Owakudani – Dolinie Wielkiego Wrzenia – na zboczach Fudji w Japonii (2016 r.)
33 Edwin Klessa: W Gruzji i Armenii – pierwszych chrzecijaskich pastwach. wiato z La Salette 2014 nr 5 s. 8-9, wkadka parafii w. Jana Chrzciciela w Trzciance. La Salette 2014 nr 5; Edwin Klessa, Jadwiga Witkowska: Gruzja i Armenia pierwsze chrzecijaskie pastwa. Wyjazd Biblioteki Parafialnej w Trzciance do Gruzji i Armenii. 15-29.07.2014, fotoalbum. Trzcianka 2014
34 Edwin Klessa: Szlakiem kultur i religii Podlasia. Wyjazd Biblioteki Parafialnej w Trzciance. 17-21.07.2015, fotoalbum. Trzcianka 2016
35 Edwin Klessa: Pracownicy Biblioteki Parafialnej w Trzciance. ladami Kultury Chrzecijaskiej Japonii i Korei Poudniowej (28 lipca – 17 sierpnia 2016 roku). Fides 2017 nr 1 s. 205-218; Edwin Klessa, Jadwiga Witkowska: Na kocu wiata – Japonia i Korea Pd. Wyjazd Biblioteki Parafialnej w Trzciance 28.07-17.08.2018, fotoalbum. Trzcianka 2017
117Forum Bibl. Med. 2017 R. 10 nr 2 (20)
Biblioteka Parafialna wspópracuje z rónymi orodkami zagranicznymi. Zaczo si od kontaktów w poowie lat 80-tych z Instytutem Literackim w Paryu Jerzego Giedroycia, w efekcie których Biblioteka wzbogacia si o kilkunastoletni zbiór mie- sicznika „Kultura”. Natomiast kontakty z Polsk Misj Katolick w Paryu zaowo- coway staym 30-letnim ju gratisowym abonamentem tygodnika „Gos Katolicki”. W 2003 r. Biblioteka Parafialna przez kilka dni gocia pani Magdalen Krivanekov36 z Chrenowca (Sowacja), która planujc odtworzenie przedwojennej biblioteki para- fialnej w Chrenowcu, chciaa skorzysta z dowiadcze w tworzeniu i prowadzeniu biblioteki parafialnej. Z kolei kontakty z Biaorusi przyniosy w efekcie wspóprac z Aleksandrem Siemionowem z Lidy, aktywnym czonkiem tamtejszej Polonii, którego dziaalno wspiera bya m.in. dostawami prasy i ksiek. Równie na Biaorusi Biblio- teka Parafialna wspópracuje z Siostrami Nazaretankami z Nowogródka, które bray udzia w Tygodniu Kultury Chrzecijaskiej w Trzciance w 2012 r., oraz kilkakrotnie gociy w Nowogródku przedstawicieli Biblioteki.
Biblioteka Parafialna ma swoj siedzib w parafii w. Jana Chrzciciela. Od pocztku podziau miasta na dwie parafie, wspópracuje take z parafi pw. MB Saletyskiej. Obsuga Biblioteki równie pochodzi z obydwu parafii. Od wielu lat Biblioteka Para- fialna wspópracuje take z trzcianeckimi instytucjami kulturalno-owiatowymi: Biblio- tek Publiczn im. Kazimiery Iakowiczówny, Muzeum Ziemi Nadnoteckiej im. Wik- tora Stachowiaka, Trzcianeckim Domem Kultury, Modzieowym Domem Kultury, z Katolick Szko Podstawow, Szkoami Podstawowymi, Liceum Ogólnokszta- ccym, Zespoem Szkó Ponadgimnazjalnych oraz z Zespoem Szkó Technicznych. Biblioteka Parafialna wspópracuje take z katechetami wieckimi oraz z siostrami zakonnymi i ksimi-katechetami.
Bliska i intensywna wspópraca Biblioteki Parafialnej realizowana jest z Archi- wum i Bibliotek Inspektorii Salezjaskiej w Pile, których dyrektorem jest ks. dr Jaro- saw Wsowicz SDB. Wspópraca dotyczy wspólnej organizacji Pilskich Dni onierzy Wykltych, cyklu wykadów „Kocielne dzieje Piy”, Tygodni Kultury Chrzecijaskiej, wspólnych obchodów rocznic patriotyczno-religijnych, organizowania pomocy dla Polaków na Kresach, organizowania pobytu w Polsce dzieci z polskich szkó na Litwie, wymiany ksiek itd. Biblioteka Parafialna wspópracuje równie z ks. dr. Tade- uszem Ceynow – Dyrektorem Biblioteki Wyszego Seminarium Duchownego oraz Archiwum Diecezjalnego w Koszalinie37. Wspópraca ta dotyczy gównie badania historii parafii, archiwizowania aktualnych wydarze, udziau w organizowanych
36 XX-lecie Biblioteki Parafialnej w Trzciance. Oprac. Edwin Klessa. Wyd. Bibl. Par. Trzcianka 2004 s. 10
37 Edwin Klessa: Wspópraca Biblioteki Parafialnej w Trzciance z Bibliotek Wyszego Seminarium Duchownego w Koszalinie. Fides 2014 nr 2 s. 253-254
118 Forum Bibl. Med. 2017 R. 10 nr 2 (20)
przez Bibliotek Parafialn sympozjach, wspópracy przy wydawaniu „Rocznika Skrzatuskiego” oraz wymiany ksiek.
Caa dziaalno Biblioteki prowadzona jest spoecznie, a niezbdne do funkcjonowania fundusze zespó biblioteczny zdobywa we wasnym zakresie.
Z okazji 35. rocznicy jej powstania zapowiedziane zostao wrczenie Biblio- tece Parafialnej przez Burmistrza Trzcianki Krzysztofa Czarneckiego prestiowego wyrónienia „Trzcianecka Sarenka”38.
Trzydziestopicioletnia dziaalno Biblioteki Parafialnej w Trzciance na trwale wpisaa si w krajobraz kulturalny miasta.
Bibliografia
http://biblpar-trzcianka.pl/. Klessa Edwin: Biblioteki parafialne i klasztorne – referat na sympozjum zorganizowanym przez ABMK
w Lublinie w 1991 r.– pórocznik Archiwa Biblioteki i Muzea Kocielne. T. 77 s. 81-90. Klessa Edwin: Pielgrzymka Biblioteki Parafialnej w Trzciance. Szlakiem saletyskich parafii w dniach
07-13.07.2002. Wyd. Biblioteka Parafialna. Trzcianka 2002. Klessa Edwin: Kontakty fidesowskich bibliotek. Fides 2004, nr 1/2 s. 113-114. Klessa Edwin: Pielgrzymka biblioteki parafialnej w Trzciance’ 2007. Fides 2006 nr 1/2 s. 151-156. Klessa Edwin: Zespó Biblioteki Parafialnej z Trzcianki z wizyt na Ukrainie. Fides 2009 nr 1-2
s. 144-148. Klessa Edwin: Pielgrzymka po Kresach. wiato z La Salette. Wrzesie/padziernik 2012 s. 10, wkadka
parafii w. Jana Chrzciciela w Trzciance. La Salette 2012 nr 5. Klessa Edwin, Witkowska Jadwiga: Szlakiem polskiej historii na Kresach. Pielgrzymka Biblioteki Para-
fialnej w Trzciance na Kresy.: Biaoru – Rosja – Litwa (03-11.08.2012 r.). Fotoalbum. Trzcianka 2012. Klessa Edwin: Tygodnie Kultury Chrzecijaskiej w Trzciance. wiato z La Salette 2013 nr 2 s. 12-13,
wkadka parafii w. Jana Chrzciciela w Trzciance. La Salette 2013 nr 2. Klessa Edwin: VII Zjazd Ministrantów z lat 1945-1965. wiato z La Salette 2013 nr 3 s. 6, wkadka
parafii w. Jana Chrzciciela w Trzciance. La Salette 2013 nr 3. Klessa Edwin: XXX Tydzie Kultury Chrzecijaskiej w Trzciance. wiato z La Salette 2013 nr 3 s. 7-9,
wkadka parafii w. Jana Chrzciciela w Trzciance. La Salette 2013 nr 3. Klessa Edwin: Pocigiem transsyberyjskim w gbok Azj. wiato z La Salette 2013 nr 5 s. 8-9,
wkadka parafii w. Jana Chrzciciela w Trzciance. La Salette 2013 nr 5. Klessa Edwin: Witryna Biblioteki Parafialnej w Trzciance. wiato z La Salette 2014 nr 1 s. 12-13,
wkadka parafii w. Jana Chrzciciela w Trzciance. La Salette 2014 nr 1.
38 Trzcianecka Sarenka – doroczne wyrónienie przyznawane przez Burmistrza Trzcianki z okazji obchodu kolejnej rocznicy nadania praw miejskich Trzcianki (03 III 1731 r.).
119Forum Bibl. Med. 2017 R. 10 nr 2 (20)
Klessa Edwin: XXXI Tydzie Kultury Chrzecijaskiej. wiato z La Salette. 2014 nr 2 s. 10-11, wkadka parafii w. Jana Chrzciciela w Trzciance. La Salette 2014 nr 2.
Klessa Edwin: Syberia – ladami polskich zesaców, obcych kultur i religii. Fides 2014 nr 2 s. 185-191. Klessa Edwin: Wspópraca Biblioteki Parafialnej w Trzciance z Bibliotek Wyszego Seminarium
Duchownego w Koszalinie. Fides 2014 nr 2 s. 253-254. Klessa Edwin, Witkowska Jadwiga: Gruzja i Armenia pierwsze chrzecijaskie pastwa. Wyjazd
Biblioteki Parafialnej w Trzciance do Gruzji i Armenii. 15-29.07.2014. Archiwum Biblioteki Parafialnej w Trzciance. Fotoalbum. Trzcianka 2014.
Klessa Edwin, Witkowska Jadwiga: Syberia. ladami polskich zesaców obcych kultur i religii. Wyjazd Biblioteki Parafialnej w Trzciance kolej transsyberyjsk. Trasa: Polska – Litwa – otwa – Rosja – Mongolia – Niemcy – Polska. 18.07-04.08.2013. Archiwum Biblioteki Parafialnej w Trzciance. Fotoalbum. Trzcianka 2014.
Klessa Edwin: W Gruzji i Armenii – pierwszych chrzecijaskich pastwach. wiato z La Salette 2014 nr 5 s. 8-9, wkadka parafii w. Jana Chrzciciela w Trzciance. La Salette 2014 nr 5.
Klessa Edwin: XXXII Tydzie Kultury Chrzecijaskiej w Trzciance 19-26.04.2015 r. Rocznik Skrzatuski 2015 T 3 s. 167-169.
Klessa Edwin: XXXIII Tydzie Kultury w Trzciance. Rocznik Skrzatuski 2016 T 4 s. 176-178. Klessa Edwin: Szlakiem kultur i religii Podlasia. Wyjazd Biblioteki Parafialnej w Trzciance.
17-21.07.2015. Archiwum Biblioteki Parafialnej w Trzciance. Fotoalbum. Trzcianka 2016. Klessa Edwin: Pracownicy Biblioteki Parafialnej w Trzciance. ladami Kultury Chrzecijaskiej Japo-
nii i Korei Poudniowej (28 lipca – 17 sierpnia 2016 roku). Fides 2017 nr 1 s. 205-218. Klessa Edwin, Witkowska Jadwiga: Na kocu wiata – Japonia i Korea Pd. Wyjazd Biblioteki Para-
fialnej w Trzciance 28.07-17.08.2017. Archiwum Biblioteki Parafialnej w Trzciance. Fotoalbum. Trzcianka 2017.
Pielgrzymka Biblioteki Parafialnej w Trzciance. Biae Noce 2000. Litwa – otwa – Estonia – Fin- landia. 27.06-13.07.2008 – album ze zdjciami, opracowanie zbiorowe. Archiwum Biblioteki Parafialnej w Trzciance. Trzcianka 2008 s. 154.
Pielgrzymka Biblioteki Parafialnej w Trzciance. Ukraina 2009. 18.07-02.08.2009 r., t. 1, album ze zdj- ciami, opracowanie zbiorowe, Archiwum Biblioteki Parafialnej w Trzciance. Trzcianka 2009.
Pielgrzymka Biblioteki Parafialnej w Trzciance. Ukraina 2009. 18.07-02.08.2009 r., t. 2, album ze zdj- ciami, opracowanie zbiorowe. Archiwum Biblioteki Parafialnej w Trzciance. Trzcianka 2009.
Pielgrzymka Biblioteki Parafialnej w Trzciance. Italia 2011. 21.07-05.08.2011, opracowanie zbiorowe. Archiwum Biblioteki Parafialnej w Trzciance. Trzcianka 2011.
SOLIDARNO Polska w podziemiu 1981-1989. Red. Jarosaw Wsowicz. Pia 2006. Witkowska Jadwiga: XXVI Tydzie Kultury Chrzecijaskiej w Trzciance. Fides 2008 nr 1/2 s. 73-76. Witkowska Jadwiga: XXXI Tydzie Kultury Chrzecijaskiej w Trzciance (Trzcianka, 23 lutego –
2 marca 2014 roku). Fides 2014 nr 2 s. 241-244. X lat Biblioteki Parafialnej w Trzciance 1993. Praca zbiorowa. Wyd. Bibl. Par. w Trzciance. Trzcianka
1993. XX-lecie Biblioteki Parafialnej w Trzciance. Oprac. Edwin Klessa, Wyd. Bibl. Par. Trzcianka 2004.
Wszystkie zdjcia pochodz z archiwum Biblioteki Parafialnej w Trzciance.
Mgr in. Edwin Klessa Trzcianka – B. Par.
BIBLIOTEKA PARAFIALNA W TRZCIANCE W LATACH 1983-2017
Abstract
On the 20th of April 1983 there was opened the Parish Library in Trzcianka by Right Rev. Bishop Wilhelm Pluta. This socially managed institution is run by a group of people and operates at the area of the two Trzcianka’s Parishes. It is available to readers for 6 days a week. During nearly 35 years of its existence library’s books collection has grown to more than 14.000 volumes and over than 1.600 audio resources. The staff of the Library has organized many religious and cultural programs in town. Among them there were 34 Weeks of Christian Culture and correspondingly the same amount of Creativity Conte- sts on Religious Themes involving approximately 6.000 participants. The Library was a host of hundreds of different programs: lectures, discussion’s meetings, author’s meetings, film screenings, concerts, perfor- mances, theatre performances, exhibitions and competitions. It also runs publishing activities and organizes national and international pilgrimages. It has created the archive of the history of the parish, performs the restoration of the historical artefacts which leads towards a possible establishment of the Parish Museum.
Since the change of the political system in Poland Parish Library organizes many programs now in cooperation with the existing educational and cultural institutions in Trzcianka: Kazimiera Iakowi- czówna’s Cultural Center, Wiktor Stachowiak’s River Note Grounds’ Museum, three Secondary Schools and Primary Schools as well. The Library cooperates also with other libraries associated with the Church’s International Federation of Libraries “Fides” of which it is a founding-member. In the Koszalin-Koo- brzeg Diocese the Parish Library collaborates with Rev. Dr Jarosaw Wsowicz SDB – the Director of the Archive and Library of the Salesian’s Inspectorate in Pia and with Rev. Dr Tadeusz Ceynowa – the Director of the Library of the Major Diocesan Seminary in Koszalin.
The activities of the Parish Library in Trzcianka is permanently included in the cultural landscape of the city.
Streszczenie
W dniu 20 kwietnia 1983 r. otwarta zostaa i powicona przez ks. bpa Wilhelma Plut Biblioteka Para- fialna w Trzciance. Ta spoecznie dziaajca instytucja prowadzona jest przez grup kilkunastu osób i obej- muje swoim dziaaniem teren obydwu trzcianeckich parafii. Dostpna jest dla czytelników przez 6 dni w tygodniu. Przez prawie 35 lat rozwina swoje zbiory do ponad 14 000 woluminów i ponad 1600 rodków
103Forum Bibl. Med. 2017 R. 10 nr 2 (20)
audio. Jest organizatorem wielu programów kulturalno-religijnych w miecie. Zorganizowaa 34 Tygodnie Kultury Chrzecijaskiej i tyle Konkursów Twórczoci Artystycznej o Motywach Religijnych, w któ- rych wzio udzia okoo 6000 uczestników. Biblioteka zorganizowaa setki rónych programów: pre- lekcji, spotka dyskusyjnych, spotka autorskich, projekcji filmowych, koncertów, wystpów, spektakli teatralnych, wystaw i konkursów. Prowadzi take dziaalno wydawnicz i organizuje pielgrzymki kra- jowe i zagraniczne. Utworzya archiwum dotyczce historii parafii, przeprowadza renowacj eksponatów historycznych, prowadzi prace zmierzajce do utworzenia Muzeum Parafialnego.
Biblioteka Parafialna od czasu zmiany systemu politycznego w Polsce wiele programów organi- zuje we wspópracy z istniejcymi w Trzciance instytucjami kulturalno-owiatowymi: Centrum Kultury im. Kazimiery Iakowiczówny, Muzeum Ziemi Nadnoteckiej im. Wiktora Stachowiaka, z trzema szko- ami rednimi, a take ze szkoami podstawowymi. Wspópracuje równie z bibliotekami zrzeszonymi w Federacji Bibliotek Kocielnych „Fides”, której jest czonkiem-zaoycielem. Na terenie Diecezji Kosza- lisko-Koobrzeskiej Biblioteka Parafialna wspópracuje z dyrektorem Archiwum i Biblioteki Inspekto- ratu Salezjaskiego w Pile, ks. dr. Jarosawem Wsowiczem SDB oraz z dyrektorem Biblioteki Wyszego Seminarium Duchownego w Koszalinie ks. dr. Tadeuszem Ceynow.
Dziaalno Biblioteki Parafialnej w Trzciance na trwale wpisaa si w krajobraz kulturalny miasta.
Wstp
Pocztki dziaalnoci Biblioteki Parafialnej w Trzciance to przeom lat 1982/1983. Wtedy kilkuosobowa grupa zaja si segregacj i skatalogowaniem 1200 ksiek znaj- dujcych si na plebanii parafii pw. w. Jana Chrzciciela w Trzciance. Ówczesny pro- boszcz ks. Czesaw Hagas MS1 udostpni na ten cel pomieszczenie w obecnym Domu Parafialnym. Wtedy, gdy religia nie moga by nauczana w szkole, budynek ten nosi nazw Domu Katechetycznego. Pierwsza wic lokalizacja Biblioteki miaa miejsce w salce, w której dzisiaj znajduje si kawiarenka parafialna. Fachowej pomocy w kata- logowaniu ksiek osobom, które nigdy bibliotekarzami nie byy, udzielia ówczesna dyrekcja i pracownicy Biblioteki Publicznej w Trzciance. W dniu 20 kwietnia 1983 r. Biblioteka Parafialna zostaa uroczycie otwarta i powicona przez ks. biskupa Wil- helma Plut2. W skad dziewicioosobowego zespou tworzcego wtedy Bibliotek Parafialn wchodzili: Janina Brzozowska, Edwin Klessa, Krystyna Kowalska, Zdzi- saw Kowalski, p. Irena Krawiec, Amelia Puyska, Halina egalska, oraz p. Bar- bara i Adam yliscy. W skad aktualnego zespou bibliotecznego wchodz: Janina
1 ks. Czesaw Hagas MS (24 III 1935 – 02 XI 2017) – Urodzony w Dominikowicach. wicenia pre- zbiteratu otrzyma 19 kwietnia 1959 r. w Lublinie z rk ordynariusza lubelskiego bpa Piotra Kawy. W latach 1979-85 posugiwa w Trzciance, najpierw jako katecheta, a nastpnie przez pi lat jako superior i proboszcz. Pochowany w grobowcu zakonnym w Dbowcu.
2 ks. bp Wilhelm Pluta (09 I 1910 – 22 I 1986) – Urodzony w Kochowicach. Na prezbitera zosta wywicony 24 czerwca 1934 przez biskupa pomocniczego w Katowicach Teofila Bromboszcza. 7 wrze- nia 1958 otrzyma wicenia biskupie z rk prymasa Polski Stefana Wyszyskiego. Wspókonsekrato- rami byli biskupi Herbert Bednorz i Bolesaw Kominek. Administrator apostolski w Gorzowie Wielko- polskim w latach 1958-1972, biskup diecezjalny gorzowski w latach 1972-1986. By uczestnikiem soboru watykaskiego II (1962-1965). Suga Boy Kocioa katolickiego.
104 Forum Bibl. Med. 2017 R. 10 nr 2 (20)
Brzozowska, Edwin Klessa, Krystyna Kowalska, Wadysawa Król, Walentyna opato, Stanisawa Pater, Jerzy Pobiaryn, Czesaw Rogosz, Józef Rzepecki, Janina Sorgowicka, Albina Szczudo, Jadwiga Witkowska. Trzy osoby: Janina Brzozowska, Edwin Klessa oraz Krystyna Kowalska, w Bibliotece Parafialnej pracuj od momentu jej powstania.
Uroczysto otwarcia i powicenia Biblioteki Parafialnej przez ks. bpa Wilhelma Plut (20.04.1983 r.)
W dziaalno Biblioteki Parafialnej przez te lata zaangaowane byy równie nast- pujce osoby: Bednarek Elbieta i Bednarek Genowefa (Nowa Wie), Bugaa Dorota, Ciepluch Ewa (Stradu), Dbrowska Wiesawa, Dzudzewicz Magorzata, Frtczak Anastazja, Fularz Danuta (Kunica Czarnkowska), Górska Leokadia, Grzymski Ste- fan (Niekursko), Henszke Urszula, Jówik Anna3, Jówik Maria, Kapela Monika (Stra- du), Kciska Maria, Kluska Halina, Koodziejczyk Irena, Konitzer Maria, Konitzer ukasz, Kowalski Zdzisaw, Krysztofowicz Bogusawa, Krysztofowicz Wiesaw, Krzy- wonos Zofia, Kup ucja, Lebiotkowska Janina, Lemaczyk Waldemar, aszkiewicz Anna, aszkiewicz (Henszke) Maria, Ostrowska Wanda, Makowska Sabina, Mielcza- rek Ewa (Siedlisko), Nowak Krzysztof, Panert-Mumot Elbieta, Piekowski Arkadiusz, Pikua Lidia, Piotrowska Beata, Pluciska Czesawa, Rogowska (Kotwicka) Joanna,
3 Jadwiga Witkowska: XXVI Tydzie Kultury Chrzecijaskiej w Trzciance. Fides 2008 nr 1/2 s. 73-76
105Forum Bibl. Med. 2017 R. 10 nr 2 (20)
Rutkowska Jadwiga, Siedlecka Halina, Stypukowska-Kciska Agnieszka, Szilke Lucyna, Szczutkowska Maria, Szymczak Krzysztof, Wajner Sylwia, Wargin Boena, Witkowska (Nowicka) Anna Renata, Witkowska Katarzyna, Witkowska (Grzywacz) Maria, Winiewska Katarzyna, abko Anna, egalska Halina, mudziski Marian, ydowicz Elbieta (Kunica Czarnkowska), yniewska (Matela) Ewa.
Dodatkowo, nie tylko z okazji Tygodni Kultury Chrzecijaskiej, pomocy udzielali: Marian Boczkowski, Bogusaw Dbrowski, Maria Grzywacz, Magorzata Grzywacz, Monika Grzywacz, Wodzimierz Ignasiski, Elbieta Wasyyk, Kazimierz Winiewski i wiele innych osób.
Z uwagi na to, e caa dziaalno w Bibliotece Parafialnej prowadzona jest nieod- patnie, wic jest to najduej dziaajcy wolontariat w Trzciance.
Dziaalno biblioteczna
Biblioteka Parafialna posiada ponad 14 000 ksiek, 20 tytuów prasy, prawie 700 filmów video, 400 tam magnetofonowych, 300 CD oraz 90 DVD. Wszystkie ksiki oprawiane s przy pomocy elektrycznej zgrzewarki w przezroczyst foli. W kadym woluminie wklejony jest ekslibris Biblioteki zaprojektowany4 przy okazji pre- zentowanej w ramach TKCh wystawy eksli- brisów o motywach religijnych. Ksigozbiór Biblioteki skatalogowany jest w programie komputerowym MAK. Ksiki s uoone wedug Uniwersalnej Klasyfikacji Dziesit- nej (UKD). Gówne dziay w Bibliotece to: religia, beletrystyka, historia, filozofia. Jest równie dzia regionalny (Trzcianka i oko- lice), dzia ogólny: encyklopedie, leksykony, sowniki i katalogi, a take dzia dla dzieci. Do ciekawostek bibliofilskich naley zali- czy kilkadziesit ksiek wydanych przez polskie orodki emigracyjne na Zachodzie (wydawnictwa paryskie: Libella, Instytut Literacki i Edition du Dialogue oraz londy- skie: Polonia i Veritas). Biblioteka w swo- ich zbiorach posiada dwa starodruki i okoo
4 X lat Biblioteki Parafialnej w Trzciance 1993 – praca zbiorowa, Trzcianka, Wyd. Bibl. Par. 1993 s. 15; Ekslibris Biblioteki Parafialnej w Trzciance zosta zaprojektowany w 1986 r. przez Mariana Jurowicza z Poznania.
Ekslibris Biblioteki Parafialnej w Trzciance zaprojektowany przez
Mariana Jurowicza z Poznania (1986 r.)
106 Forum Bibl. Med. 2017 R. 10 nr 2 (20)
500 pozycji „podziemnych” z czasów, gdy w Trzciance w latach 80-tych istniaa tzw. Biblioteka Latajca, a za druk oraz kolporta tych ksiek zapaday wyroki wizienia lub wysokich kar pieninych5.
Biblioteka Parafialna dostpna jest dla czytelników w nastpujcych dniach i godzinach: poniedziaek – pitek 16.30–19.00 sobota 9.00–12.00 oraz 16.30–19.00
Biblioteka utrzymuje kontakty z kilkudziesicioma wydawnictwami katolickimi, a jej przedstawiciele brali udzia we wszystkich 23. Targach Wydawców Katolickich organizowanych co roku w Warszawie.
Gromadzona w Bibliotece prasa udostpniana jest na miejscu w czytelni lub wypoyczana do domu. Biblioteka archiwizuje nastpujce tytuy:
• „Archiwa Biblioteki i Muzea Kocielne” – pórocznik wydawany przez Orodek Archiwa Biblioteki i Muzea Kocielne przy KUL w Lublinie,
• „FIDES. Biuletyn Federacji Bibliotek Kocielnych FIDES” – pórocznik, • „Gos Katolicki” – tygodnik wydawany przez Polsk Misj Katolick
w Paryu, • „Kronika Miasta Poznania” – rocznik, • „Kronika Wielkopolski” – rocznik, • „Kultura” – miesicznik wydawany w Paryu przez Jerzego Giedroycia;
zbiór od 1989 r. do ostatniego numeru w 2010 r., • „Miejsca wite – miesicznik” • „Nasza Arka” – miesicznik, • „La Salette. Posaniec Matki Boej Saletyskiej” z wkadk parafialn
„wiato z La Salette” – dwumiesicznik, • „Rocznik Ziemi Nadnoteckiej” – rocznik, • „Rocznik Skrzatuski” – rocznik.
Poza tym Biblioteka udostpnia na bieco: • „Do Rzeczy” – tygodnik, • „Go Niedzielny” – tygodnik, • „Nasz Dziennik”– dziennik, • „Niedziela” – tygodnik, • „Rycerz Niepokalanej” – miesicznik, • „W Sieci” – tygodnik, • „Nasza Rodzina” – miesicznik, • „Polonia Christiana” – miesicznik, • „WPIS” – miesicznik.
5 Solidarno Pilska w podziemiu 1981-1989. Pia 2006 s. 88
107Forum Bibl. Med. 2017 R. 10 nr 2 (20)
W Bibliotece czynna jest równie wypoyczalnia filmów video, tam magnetofono- wych oraz pyt CD i DVD. Wypoyczalnia dziaa w ramach ogólnopolskiego Klubu Edu- kacja 2000, który powsta w Warszawie przy Katolickim Stowarzyszeniu Filmowców. Zlokalizowany w Bibliotece Parafialnej w Trzciance oddzia tego klubu zarejestrowany zosta na 9. pozycji sporód kilkuset oddziaów w caej Polsce. Biblioteka Parafialna zbiera i wysya do tzw. Bibliotek Obowizkowych wszystkie pozycje wydawane nie tylko przez siebie, ale take przez obydwie trzcianeckie parafie. Zbiera i przesya wycho- dzce ksiki, czasopisma parafialne, cotygodniowe biuletyny, plakaty i druki ulotne.
Biblioteka Parafialna jest wspózaoycielem i czonkiem Federacji Bibliotek Kocielnych „Fides”. Aktualnie FIDES zrzesza okoo 90. duych i uznanych bibliotek zakonnych, seminaryjnych i uczelnianych oraz tylko dwie biblioteki parafialne. Z Die- cezji Koszalisko-Koobrzeskiej do Federacji Bibliotek Kocielnych „Fides” nale: Biblioteka Wyszego Seminarium Duchownego z Koszalinie i Biblioteka Parafialna w Trzciance. Wykorzystujc swoje skromne moliwoci Biblioteka Parafialna anga- uje si w dziaalno Federacji FIDES m.in. poprzez nieodpatne wydrukowanie pla- katu FIDES dla wszystkich zrzeszonych w Federacji bibliotek i uczestnictwo w pracach Zarzdu FIDES oraz w pracach Komisji Rewizyjnej6; zorganizowanie wyjazdowego posiedzenia Zarzdu FIDES w Trzciance w dniach 21-22.05.2001 r. oraz wspóudzia w redagowaniu Biuletynu Bibliotek Kocielnych FIDES. Przewodniczcy Zarzdu Federacji ks. dr Jerzy Witczak i pozostali czonkowie Zarzdu uczestniczyli w jubile- uszowych sympozjach organizowanych przez Bibliotek7. W dowód uznania za zaan- gaowanie Biblioteki Parafialnej w Trzciance w pracach Federacji, Edwin Klessa – ofi- cjalny przedstawiciel Biblioteki Parafialnej w Federacji, w dniu 26.09.2006 r. otrzyma tytu Czonka Honorowego Federacji Bibliotek Kocielnych „Fides”.
Biblioteka Parafialna stosuje równie wypoyczenia midzybiblioteczne. Dziki kontaktom nawizanym w ramach Federacji FIDES Biblioteka wielokrotnie ju korzy- staa z ksigozbiorów: Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Biblioteki Teologicz- nej Uniwersytetu lskiego w Katowicach, Uniwersytetu Jana Pawa II a wczeniej Papieskiej Akademii Teologicznej z Krakowa, Biblioteki Ksiy Misjonarzy z Kra- kowa, Biblioteki WSD w Kaliszu, WSD w Elblgu, WSD w Koszalinie, UKSW w War- szawie. Pozycje w ramach wypoycze midzybibliotecznych wysyane byy do Gmin- nej Biblioteki Publicznej w Biaym Dunajcu oraz do Szkoy Podstawowej w Biaej.
6 Z ramienia Biblioteki Parafialnej w Trzciance Edwin Klessa – oficjalny przedstawiciel w Federacji Bibliotek Kocielnych „Fides” – w latach 1998-2001 peni funkcj czonka Zarzdu, a od 2010 r. jest czonkiem Komisji Rewizyjnej Federacji.
7 Na XX-lecie Biblioteki Parafialnej w Trzciance w 2003 r. w sympozjum z ramienia Federacji Bibliotek Kocielnych „Fides” udzia wzili: dr Jolanta Szulc – Czonek Zarzdu Federacji i st. kustosz dypl. mgr Piotr Latawiec – Przewodniczcy Komisji Rewizyjnej; na XXV-lecie w 2008 r.: ks. dr Jerzy Witczak – Przewod- niczcy Federacji; na XXX-lecie w 2013 r. równie ks. dr Jerzy Witczak. Natomiast na XXXV-lecie w 2018 r. planowany jest udzia w sympozjum dr hab., prof. UKSW Katarzyny Materskiej – Czonka Zarzdu Federacji Bibliotek Kocielnych „Fides”.
108 Forum Bibl. Med. 2017 R. 10 nr 2 (20)
Wspópraca pomidzy bibliotekami FIDES8 przejawia si równie we wzajemnym przekazywaniu dubletów, m.in. z Biblioteki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Biblioteki oo. Benedyktynów w Tycu, Biblioteki Ksiy Misjonarzy z Krakowa, Biblioteki Papieskiego Fakultetu Teologicznego z Wrocawia, Biblioteki Wydziau Teo- logicznego Uniwersytetu Szczeciskiego, UKSW w Warszawie, oo. Jezuitów w War- szawie, Sióstr Loretanek w Warszawie, Biblioteki Franciszkaskiego Centrum dla Europy Wschodniej i Azji Pónocnej, Biblioteki Parafialnej im. Jana Pawa II w War- szawie oraz z Bibliotek Wyszego Seminarium Duchownego w Elblgu, Kaliszu, Kato- wicach, Koszalinie, Ldzie, Legnicy, owiczu, Olsztynie, Opolu, Tarnowie, Toruniu, Warszawie, Wocawku i Paradyu. Biblioteka Parafialna w Trzciance, chocia w mniej- szym zakresie, take staraa si odwdzicza przekazujc róne pozycje ksikowe.
W 2001 r. Biblioteka Parafialna w Trzciance wzia udzia w sympozjum na Kato- lickim Uniwersytecie Lubelskim zatytuowanym „Biblioteki parafialne i klasztorne”. Organizator sympozjum – Orodek Archiwa Biblioteki i Muza Kocielne przy KUL – zwróci si z prob o przygotowanie i wygoszenie referatu na temat dziaalnoci Biblioteki Parafialnej w Trzciance9.
Biblioteka Parafialna w Trzciance posiada wasn stron internetow www.biblpar- -trzcianka.pl10, na której przedstawiona jest jej historia, statystyka oraz oferta, z jak Biblioteka wychodzi do osób indywidualnych, a take do rónych placówek kultural- nych w miecie. Na stronie internetowej umieszczony jest równie katalog ksiek znajdujcych si w Bibliotece.
Dziaalno kulturalna i spoeczna
Biblioteka prowadzi rónorodn dziaalno w dziedzinie kultury chrzecijaskiej. Kadego roku organizowany jest Tydzie Kultury Chrzecijaskiej (TKCh), który swoim programem obejmuje prelekcje, spotkania autorskie, wystawy, filmy, koncerty, spektakle teatralne i konkursy11.
Do staych punktów TKCh naley Konkurs Twórczoci Artystycznej o Motywach Religijnych, który angauje wielu uczestników. Co roku, na konkurs, zgaszanych jest od 80. do prawie 500. prac wykonanych w rónej technice: rzeba, malarstwo, malar- stwo na szkle, intarsja, witrae, lalkarstwo, gobeliny, rysunek, linoryt, poezja, fotografia,
8 Edwin Klessa: Kontakty fidesowskich bibliotek. Fides 2004 nr 1/2 s. 113-114 9 Edwin Klessa: Biblioteki parafialne i klasztorne – referat na sympozjum zorganizowanym przez
ABMK w Lublinie w 1991 r.– pórocznik Archiwa Biblioteki i Muzea Kocielne, t. 77 s. 81-90 10 Edwin Klessa: Witryna Biblioteki Parafialnej w Trzciance. wiato z La Salette 2014 nr 1 s. 12-13,
wkadka parafii w. Jana Chrzciciela w Trzciance w La Salette 2014 nr 1 11 Edwin Klessa: Tygodnie Kultury Chrzecijaskiej w Trzciance. wiato z La Salette 2013 nr 2,
s. 12-13, wkadka parafii w. Jana Chrzciciela w Trzciance w La Salette 2013 nr 2; Tygodnie Kultury Chrzecijaskiej organizowane s co roku, poczwszy od 1984 r.
109Forum Bibl. Med. 2017 R. 10 nr 2 (20)
utwory muzyczne itd. Przez 35 lat cznie wzio udzia okoo 6.000 twórców: dzieci, modziey i dorosych. Rekordzista – Jan Pawlak – miejscowy artysta malarz ama- tor, nieprzerwanie przez 34 lata dostarcza na konkurs swoje prace. Pokonkursowa wystawa prac artystycznych cieszy si duym powodzeniem. Jury dokonuje oceny tych prac, a twórcom wrczane s nagrody i pamitki ksikowe lub pozycje audio.
Oprócz wystaw prac artystycznych twórców trzcianeckich, organizowane byy wystawy innych uznanych artystów, rzebiarzy, malarzy i kolekcjonerów. Prezento- wano wystawy obrazów, ikon, rzeb, witray, medali, ekslibrisów, wystawy historyczne, misyjne, fotograficzne i filatelistyczne. Niezatarte wraenie pozostawia wystawa kil- kudziesiciu duych rzeb wykonanych w drewnie przez polskiego emigracyjnego rzebiarza Józefa Pyrza12 zamieszkaego od lat siedemdziesitych w Paryu. Rzeby nawizujce do tematyki starotestamentowej prezentowane byy w Roku Jubileuszo- wym 2000 w Trzciance w kilku miejscach: w Muzeum Ziemi Nadnoteckiej im. Wiktora Stachowiaka, w Urzdzie Miasta, w kociele pw. w. Jana Chrzciciela oraz w kociele pw. MB Saletyskiej.
Niezapomniane wraenie pozostawio po sobie spotkanie w 2003 r. z Jerzym Omel- czukiem13 z Poznania i jego obrazami malowanymi ustami, a take wystawa w 2014 r. najwikszego na wiecie haftowanego obrazu „Bitwa pod Grunwaldem”14.
Biblioteka Parafialna organizowaa wystawy autorskie lokalnych twórców i arty- stów: Andrzeja Biegowskiego15 (fotografia), Tadeusza Fijaa (intarsja), Anny Gil (malar- stwo), Stanisawa Madajczaka (rzeba, malarstwo, haft), Jana Pawlaka (malarstwo), Elbiety Wasyyk16 (malarstwo), ks. Zbigniewa Weltera MS (fotografia).
12 Józef Pyrz (1946-2016) – polski filozof i rzebiarz, jeden z liderów ruchu hippisowskiego w Polsce w latach 60. i 70. XX wieku. Przeladowany przez wadze komunistyczne, wyemigrowa do Francji, gdzie pracowa jako rzebiarz i konserwator. Po transformacji politycznej wróci do kraju. Pochowany w Mikluszowicach.
13 Jerzy Omelczuk (ur. 1957) – artysta malarz, malujcy ustami. Czonek wiatowego Stowarzyszenia Artystów Malujcych Ustami i Nogami. Mieszka w Poznaniu.
14 Edwin Klessa: XXXI Tydzie Kultury Chrzecijaskiej. wiato z La Salette 2014 nr 2 s. 10-11, wkadka parafii w. Jana Chrzciciela w Trzciance w La Salette 2014 nr 2; Jadwiga Witkowska: XXXI Tydzie Kultury Chrzecijaskiej w Trzciance (Trzcianka, 23 lutego – 2 marca 2014 roku). Fides 2014 nr 2 s. 241-244; „Bitwa pod Grunwaldem” – najwikszy obraz haftowany na wiecie o wymiarach 9,2 × 4,05 m, wykonany przez 35 osób z Dziaoszyna i okolic w skali 1:1 na podstawie obrazu Jana Matejki. Do wyko- nania obrazu zuyto 150 km nici w 220 kolorach, wykonujc 8 milionów krzyyków. Obraz wykony- wano przez 2 lata. Twórcy obrazu dedykowali go p. Prezydentowi Lechowi Kaczyskiemu i pozostaym ofiarom tragedii smoleskiej. Wacicielem obrazu jest Fundacja Wspierania Kultury, Sztuki i Tradycji Rkodziea Artystycznego im. w. Królowej Jadwigi.
15 Edwin Klessa: XXX Tydzie Kultury Chrzecijaskiej w Trzciance. wiato z La Salette 2013 nr 3 s. 7-9, wkadka parafii w. Jana Chrzciciela w Trzciance w La Salette 2013 nr 3
16 Ibidem
110 Forum Bibl. Med. 2017 R. 10 nr 2 (20)
Spotkanie modziey z Jerzym Omelczukiem – artyst z Poznania – malujcym ustami (XX TKCh)
Najwikszy na wiecie haftowany obraz „Bitwa pod Grunwaldem” (XXXI TKCh)
111Forum Bibl. Med. 2017 R. 10 nr 2 (20)
W wielu organizowanych przez Bibliotek Parafialn koncertach i spektaklach teatralnych korzystano równie z miejscowego Chóru Pasjonata i Orkiestry Dtej, a take z miejscowych artystów i uzdolnionych osób jak: Magorzata Bratek, Aster Haile, Wodzimierz Ignasiski, Aleksandra Juckiewicz, Elbieta Panert-Mumot, Grze- gorz Rychlik, Elbieta Wasyyk, modzie z Teatru Poezji LOTKA, dzieci i modzie trzcianeckich szkó.
Z licznych zamiejscowych chórów zapad w pamici Chór CANTILENA z Obor- nik pod dyrekcj trzcianeckiego dyrygenta Tomasza Wyrzykowskiego, Chór Mieszany HASO z Poznania pod dyrekcj Henryka Górskiego, niegdy mieszkaca Trzcianki, a take Chór Komendy Wojewódzkiej Policji w Poznaniu pod dyrekcj Moniki Derdy17.
17 Edwin Klessa: XXXII Tydzie Kultury Chrzecijaskiej w Trzciance 19-26.04.2015 r. Rocznik Skrzatuski 2015 T 3 s. 167-169
Ks. bp Krzysztof Zadarko w Bibliotece Parafialnej (XXXI TKCh)
Ks. bp. Edward Dajczak na wystawie prac artystycznych (XXX TKCh)
112 Forum Bibl. Med. 2017 R. 10 nr 2 (20)
Biblioteka Parafialna organizowaa liczne pokazy filmowe, czsto z udziaem rey- serów, spotkania autorskie z pisarzami, historykami, poetami, publicystami i redak- torami radia, telewizji i prasy, z duszpasterzami, pracownikami naukowymi rónych uczelni. W programach realizowanych przez Bibliotek Parafialn brali udzia uczest- nicy m.in. z Argentyny, Berlina, Nowogródka i Lidy na Biaorusi, Jerozolimy, Kanady, Lichtensteinu, otwy, Madagaskaru, Moskwy, Parya, Rzymu, Stanów Zjednoczonych, Szwajcarii, Ukrainy i Wgier.
Biblioteka Parafialna zorganizowaa kilka zjazdów18, sympozjów19. W latach 80-tych wspóorganizowaa doynki parafialne w Straduniu20. Przez 14 lat prowadzia Koo Przyjació KUL21, a ponad 10 lat Ksigarni Parafialn22. Wspóorganizuje róne akcje charytatywne, zwaszcza doroczn pomoc dla Polaków na Kresach, a take organizuje pobyt w Trzciance polskim dzieciom spod Wilna23.
Biblioteka Parafialna angauje si w rón dziaalno spoeczn. W 1999 r. ziden- tyfikowaa pochowanego w bezimiennej mogile w Waczu onierza rosyjskiego, który zgin w 1945 r., od 20 lat pielgnuje ten grób i zorganizowaa rodzinie z Moskwy trzykrotny przyjazd na grób swego krewnego24. Biblioteka bya inicjatorem lub wspó- dziaaa w realizacji rónych przedsiwzi: wmurowanie w 1987 r. tablicy w kociele w. Stanisawa w Warszawie powiconej ks. Jerzemu Popieuszce, budowa w Trzciance
18 Edwin Klessa: VII Zjazd Ministrantów z lat 1945-1965. wiato z La Salette 2013 nr 3 s. 6, wkadka parafii w. Jana Chrzciciela w Trzciance w La Salette 2013 nr 3; Biblioteka Parafialna zorganizowaa siedem Zjazdów Ministrantów z lat 1945-1965 w latach 1983, 1988, 1994, 1998, 2003, 2008, 2013, cztery Sympozja Biblioteczne w latach 2003, 2008, 2013, 2018 oraz Sympozjum Saletyskie w 2016 r.
19 XX-lecie Biblioteki Parafialnej w Trzciance. Oprac. Edwin Klessa. Wyd. Bibl. Par., Trzcianka 2004; Edwin Klessa: XXXIII Tydzie Kultury w Trzciance. Rocznik Skrzatuski 2016 T 4 s. 176-178
20 Doynki parafialne w Straduniu organizowane byy piciokrotnie w latach 1984-1988, tj. do czasu, gdy w wyniku przemian politycznych w Polsce, mona byo wspólnie zorganizowa doynki przez gmin i parafi.
21 Towarzystwo Przyjació KUL prowadzone byo przez Bibliotek Parafialn w Trzciance w latach 1987-2011. Ilo czonków dochodzia do 120 osób.
22 Biblioteka Parafialna prowadzia spoecznie w latach 1992-2003 Ksigarni Parafialn, co w duym stopniu przyczynio si do znacznej rozbudowy ksigozbioru Biblioteki Parafialnej.
23 W ramach wspópracy z ks. dr. Jarosawem Wsowiczem SDB – dyrektorem Archiwum Inspektorii Salezjaskiej w Pile Biblioteka Parafialna w Trzciance w 2016 zorganizowaa jednodniowy pobyt dzieci z polskich szkó na Litwie. Kolejny planowany jest w lipcu 2018 r.
24 W 1999 r. osoby z Biblioteki Parafialnej przypadkowo spotkanym w Polsce Rosjanom pomogy odszuka ich krewnego Michaia akowa, który zgin jako mody onierz w Prusinówku koo Wacza dniu 8 lutego 1945 r. Po intensywnych poszukiwaniach i rónorakich dziaaniach w cigu kilku dni udao si zidentyfikowa grób Michaia akowa, którego szcztki wraz z jeszcze jednym osobnikiem zostay znalezione dwa lata wczeniej w Prusinówku i pochowane razem w nieznanej mogile na Cmentarzu Komunalnym w Waczu. Biblioteka Parafialna od 1999 r. opiekuje si t mogi i trzykrotnie zorganizowaa przyjazd do niej rodzinie z Moskwy.
113Forum Bibl. Med. 2017 R. 10 nr 2 (20)
w 2000 r. pomnika Ojca witego Jana Pawa II, podjcie dziaa na rzecz przyznania pomiertnie ks. dr. Tadeuszowi Ptakowi MS – pierwszemu powojennemu proboszczowi – medalu zasuonych dla Trzcianki, umieszczenia w kociele dwóch tablic powico- nych ks. dr. Tadeuszowi Ptakowi MS i wieloletniemu kocielnemu Wacawowi uka- szewiczowi. Biblioteka angauje si w program Pilskich Dni onierzy Wykltych i miaa swój udzia w nadaniu rondu w Trzciance imienia onierzy Wykltych. Bya zaangaowana w organizowanie dziaa na rzecz likwidacji z centrum miasta tzw. mau- zoleum z symbolami i napisami gloryfikujcymi zakazan prawnie w Polsce ideologi komunizmu. Zaangaowana jest na rzecz budowy Pomnika Niepodlegoci w Trzciance w 100. rocznic odzyskania niepodlegoci przez Polsk oraz na rzecz odtworzenia powiatu trzcianeckiego.
Pierwszy etap trasy transsyberyjskiej w 2013 r. – wizyta u rodziny akowych w Moskwie. Biblioteka Parafialna od 1999 r. dba o odnaleziony
grób onierza Michaia akowa, który zgin koo Wacza w 1945 r.
Du wag Biblioteka przywizuje do zachowania i odtwarzania historii parafii wydajc publikacje, organizujc wystawy oraz kompletujc i przeprowadzajc reno- wacj historycznych eksponatów do tworzonego muzeum parafialnego.
Biblioteka Parafialna prowadzi dziaalno wydawnicz. Wydaa nastpujce pozycje: – 1993 r. – „X lat Biblioteki Parafialnej w Trzciance” – 1994 r. – „Biuletyn Informacyjny Biblioteki Parafialnej w Trzciance”
114 Forum Bibl. Med. 2017 R. 10 nr 2 (20)
– 1995 r. – „Z dziejów Parafii w Trzciance” autorstwa Marcina Hlebionka – widokówka kocioa
– 1996 r. – „róda do dziejów Parafii w Trzciance” zebrane przez Marcina Hlebionka
– 2000 r. – „Aposto Piknej Pani z La Salette” – biograficzna ksika o pierw- szym, powojennym, saletyskim proboszczu w Trzciance ks. dr. Tadeuszu Ptaku, napisana przez historyka Zgromadzenia Ksiy Misjonarzy Saletynów ks. Piotra Jemioa MS z Krakowa
– 2002 r. – „Pielgrzymka Biblioteki Parafialnej w Trzciance szlakiem saletyskich parafii w dniach 07-13.07.2002”
– 2004 r. – „XX-lecie Biblioteki Parafialnej w Trzciance” – 2004 r. – „Moje rodzinne strony na Kresach Wschodnich” autorstwa Tadeusza
Bosiackiego – 2007 r. – „Ksztat obecnoci” – tomik poezji Elbiety Wasyyk – 2015 r. – „Kronika parafii pw. w. Jana Chrzciciela w Trzciance 1914-1918
spisana przez ówczesnego proboszcza ks. Aloysiusa Bucksa”. Seria: „róda do dziejów Ziemi Trzcianeckiej”, t. 1
– 2017 r. – cztery widokówki, folder, znaczki pocztowe oraz stempel okoliczno- ciowy z okazji 100-lecia kocioa w Trzciance
– 2018 r. – planowane jest wydanie trzech pozycji, które ju s przygotowane do druku:
– „Kopiariusz dokumentów wydanych przez Andrzeja Radoliskiego dla klu- cza Radosiewskiego oraz miasta Radoliny i okolicznych miejscowoci w latach 1757-1772”. Seria: „róda do dziejów Ziemi Trzcianeckiej”, t. 2.
– „Protokoy rewizyjne dóbr trzcianeckich z 1793 r.” Seria: „róda do dziejów Ziemi Trzcianeckiej”, t. 3
– „XXXV lat Biblioteki Parafialnej w Trzciance. Biblioteka Parafialna w Trzciance w latach 1983-2018”.
Poza tym Biblioteka Parafialna od 1983 r. redaguje kalendarz duszpasterski, który podczas wizyty duszpasterskiej pozostawiany jest w kadej rodzinie.
Czonkowie zespou bibliotecznego wchodz w skad redakcji dwumiesicznika parafialnego „wiato z La Salette” oraz prowadz dziaalno publicystyczn na amach „Rocznika Skrzatuskiego” i „FIDES. Biuletyn Federacji Bibliotek Kociel- nych FIDES”.
Od 1995 r. Biblioteka Parafialna organizuje dla swoich pracowników i osób wspó- pracujcych wspólne wyjazdy w róne regiony Polski lub za granic:
– 1995 r. – Czstochowa, Kraków, Wadowice (kwiecie/maj – 5 dni, 11 osób), – Czstochowa, Kraków, Wadowice (sierpie – 6 dni, 15 osób),
115Forum Bibl. Med. 2017 R. 10 nr 2 (20)
– 1998 r. – Olsztyn (5 dni, 12 osób), – 1999 r. – Górka Klasztorna (1 dzie, 12 osób), – 2000 r. – Gniezno (2 dni, 12 osób), – 2001 r. – Litwa, Biaoru i Rosja (10 dni, 19 osób), – 2002 r. – Sowacja (8 dni, 12 osób)25, – 2003 r. – Niemcy, Francja, Belgia i Luksemburg (15 dni, 17 osób), – 2004 r. – Chorwacja, Bonia i Hercegowina (13 dni, 8 osób), – 2005 r. – Ukraina – Krym (16 dni, 13 osób), – 2006 r. – Kalisz (3 dni, 13 osób), – 2007 r. – Bugaria i Grecja (16 dni, 8 osób)26, – 2008 r. – Litwa, otwa, Estonia i Finlandia (17 dni, 12 osób)27, – 2009 r. – Ukraina Zachodnia (16 dni, 8 osób28, – 2010 r. – Macedonia, Grecja, Albania (16 dni, 7 osób)29, – 2011 r. – Wochy (16 dni, 4 osoby)30, – 2012 r. – Biaoru, Rosja, Litwa (8 dni, 11 osób)31, – 2013 r. – Kolej transsyberyjska nad Bajka i dalej do Uan Bator – Mongolia
(17 dni, 4 osoby)32,
25 Edwin Klessa: Pielgrzymka Biblioteki Parafialnej w Trzciance szlakiem saletyskich parafii w dniach 07-13.07.2002
26 Edwin Klessa: Pielgrzymka biblioteki parafialnej w Trzciance’ 2007. Fides 2006, nr 1-2 s. 151-156 27 Pielgrzymka Biblioteki Parafialnej w Trzciance. Biae Noce 2000. Litwa – otwa – Estonia – Finlandia.
27.06-13.07.2008 – album ze zdjciami, opracowanie zbiorowe. Trzcianka 2008 s. 154 28 Edwin Klessa: Zespó Biblioteki Parafialnej z Trzcianki z wizyt na Ukrainie. Fides 2009 nr 1/2
s. 144-148; Pielgrzymka Biblioteki Parafialnej w Trzciance. Ukraina 2009. 18.07-02.08.2009 r., t. 1, album ze zdjciami, opracowanie zbiorowe, Trzcianka 2009; Pielgrzymka Biblioteki Parafialnej w Trzciance. Ukraina 2009. 18.07-02.08.2009 r., t. 2, album ze zdjciami, opracowanie zbiorowe. Trzcianka 2009
29 Albania – pierwsze na wiecie ateistyczne pastwo. Czechy – Sowacja – Wgry – Serbia – Macedonia – Grecja – Albania – Czarnogóra – Chorwacja – Bonia i Hercegowina. 03-18.07.2010, album ze zdjciami, opracowanie zbiorowe. Trzcianka 2010
30 Pielgrzymka Biblioteki Parafialnej w Trzciance. Italia 2011. 21.07-05.08.2011, opracowanie zbiorowe, Trzcianka, 2011, Archiwum Biblioteki Parafialnej w Trzciance
31 Edwin Klessa: Pielgrzymka po Kresach. wiato z La Salette 2012 wrzesie/padziernik s. 10, wkadka parafii w. Jana Chrzciciela w Trzciance w La Salette 2012 nr 2; Edwin Klessa, Jadwiga Witkowska: Szlakiem polskiej historii na Kresach. Pielgrzymka Biblioteki Parafialnej w Trzciance na Kresy.: Biaoru – Rosja – Litwa (03-11.08.2012 r.), fotoalbum. Trzcianka 2012
32 Edwin Klessa: Pocigiem transsyberyjskim w gbok Azj. wiato z La Salette 2013 nr 5 s. 8-9, wkadka parafii w. Jana Chrzciciela w Trzciance w La Salette. Posaniec Matki Boej Saletyskiej 2013 nr 5; Edwin Klessa: Syberia – ladami polskich zesaców, obcych kultur i religii. Fides 2014 nr 2 s. 185-191; Edwin Klessa, Jadwiga Witkowska: Syberia. ladami polskich zesaców obcych kultur i religii. Wyjazd Biblioteki Parafialnej w Trzciance kolej transsyberyjsk. Trasa: Polska – Litwa – otwa – Rosja – Mongolia – Niemcy – Polska. 18.07-04.08.2013, fotoalbum. Trzcianka 2014
116 Forum Bibl. Med. 2017 R. 10 nr 2 (20)
– 2014 r. – Skrzatusz (1 dzie, 18 osób), – Gruzja i Armenia (14 dni, 8 osób)33,
– 2015 r. – Borne Sulinowo (1 dzie, 24 osoby), – Biaystok i okolice (5 dni, 10 osób)34,
– 2016 r. – Japonia, Korea Pd. (20 dni, 8 osób)35, – 2017 r. – Francja, Andora, Hiszpania, Portugalia, Maroko (20 dni, 9 osób), – 2018 r. – planowany wyjazd do Kazachstanu i Kirgistanu (21 dni, 8 osób).
Przy pomniku gotowanego jajka w Owakudani – Dolinie Wielkiego Wrzenia – na zboczach Fudji w Japonii (2016 r.)
33 Edwin Klessa: W Gruzji i Armenii – pierwszych chrzecijaskich pastwach. wiato z La Salette 2014 nr 5 s. 8-9, wkadka parafii w. Jana Chrzciciela w Trzciance. La Salette 2014 nr 5; Edwin Klessa, Jadwiga Witkowska: Gruzja i Armenia pierwsze chrzecijaskie pastwa. Wyjazd Biblioteki Parafialnej w Trzciance do Gruzji i Armenii. 15-29.07.2014, fotoalbum. Trzcianka 2014
34 Edwin Klessa: Szlakiem kultur i religii Podlasia. Wyjazd Biblioteki Parafialnej w Trzciance. 17-21.07.2015, fotoalbum. Trzcianka 2016
35 Edwin Klessa: Pracownicy Biblioteki Parafialnej w Trzciance. ladami Kultury Chrzecijaskiej Japonii i Korei Poudniowej (28 lipca – 17 sierpnia 2016 roku). Fides 2017 nr 1 s. 205-218; Edwin Klessa, Jadwiga Witkowska: Na kocu wiata – Japonia i Korea Pd. Wyjazd Biblioteki Parafialnej w Trzciance 28.07-17.08.2018, fotoalbum. Trzcianka 2017
117Forum Bibl. Med. 2017 R. 10 nr 2 (20)
Biblioteka Parafialna wspópracuje z rónymi orodkami zagranicznymi. Zaczo si od kontaktów w poowie lat 80-tych z Instytutem Literackim w Paryu Jerzego Giedroycia, w efekcie których Biblioteka wzbogacia si o kilkunastoletni zbiór mie- sicznika „Kultura”. Natomiast kontakty z Polsk Misj Katolick w Paryu zaowo- coway staym 30-letnim ju gratisowym abonamentem tygodnika „Gos Katolicki”. W 2003 r. Biblioteka Parafialna przez kilka dni gocia pani Magdalen Krivanekov36 z Chrenowca (Sowacja), która planujc odtworzenie przedwojennej biblioteki para- fialnej w Chrenowcu, chciaa skorzysta z dowiadcze w tworzeniu i prowadzeniu biblioteki parafialnej. Z kolei kontakty z Biaorusi przyniosy w efekcie wspóprac z Aleksandrem Siemionowem z Lidy, aktywnym czonkiem tamtejszej Polonii, którego dziaalno wspiera bya m.in. dostawami prasy i ksiek. Równie na Biaorusi Biblio- teka Parafialna wspópracuje z Siostrami Nazaretankami z Nowogródka, które bray udzia w Tygodniu Kultury Chrzecijaskiej w Trzciance w 2012 r., oraz kilkakrotnie gociy w Nowogródku przedstawicieli Biblioteki.
Biblioteka Parafialna ma swoj siedzib w parafii w. Jana Chrzciciela. Od pocztku podziau miasta na dwie parafie, wspópracuje take z parafi pw. MB Saletyskiej. Obsuga Biblioteki równie pochodzi z obydwu parafii. Od wielu lat Biblioteka Para- fialna wspópracuje take z trzcianeckimi instytucjami kulturalno-owiatowymi: Biblio- tek Publiczn im. Kazimiery Iakowiczówny, Muzeum Ziemi Nadnoteckiej im. Wik- tora Stachowiaka, Trzcianeckim Domem Kultury, Modzieowym Domem Kultury, z Katolick Szko Podstawow, Szkoami Podstawowymi, Liceum Ogólnokszta- ccym, Zespoem Szkó Ponadgimnazjalnych oraz z Zespoem Szkó Technicznych. Biblioteka Parafialna wspópracuje take z katechetami wieckimi oraz z siostrami zakonnymi i ksimi-katechetami.
Bliska i intensywna wspópraca Biblioteki Parafialnej realizowana jest z Archi- wum i Bibliotek Inspektorii Salezjaskiej w Pile, których dyrektorem jest ks. dr Jaro- saw Wsowicz SDB. Wspópraca dotyczy wspólnej organizacji Pilskich Dni onierzy Wykltych, cyklu wykadów „Kocielne dzieje Piy”, Tygodni Kultury Chrzecijaskiej, wspólnych obchodów rocznic patriotyczno-religijnych, organizowania pomocy dla Polaków na Kresach, organizowania pobytu w Polsce dzieci z polskich szkó na Litwie, wymiany ksiek itd. Biblioteka Parafialna wspópracuje równie z ks. dr. Tade- uszem Ceynow – Dyrektorem Biblioteki Wyszego Seminarium Duchownego oraz Archiwum Diecezjalnego w Koszalinie37. Wspópraca ta dotyczy gównie badania historii parafii, archiwizowania aktualnych wydarze, udziau w organizowanych
36 XX-lecie Biblioteki Parafialnej w Trzciance. Oprac. Edwin Klessa. Wyd. Bibl. Par. Trzcianka 2004 s. 10
37 Edwin Klessa: Wspópraca Biblioteki Parafialnej w Trzciance z Bibliotek Wyszego Seminarium Duchownego w Koszalinie. Fides 2014 nr 2 s. 253-254
118 Forum Bibl. Med. 2017 R. 10 nr 2 (20)
przez Bibliotek Parafialn sympozjach, wspópracy przy wydawaniu „Rocznika Skrzatuskiego” oraz wymiany ksiek.
Caa dziaalno Biblioteki prowadzona jest spoecznie, a niezbdne do funkcjonowania fundusze zespó biblioteczny zdobywa we wasnym zakresie.
Z okazji 35. rocznicy jej powstania zapowiedziane zostao wrczenie Biblio- tece Parafialnej przez Burmistrza Trzcianki Krzysztofa Czarneckiego prestiowego wyrónienia „Trzcianecka Sarenka”38.
Trzydziestopicioletnia dziaalno Biblioteki Parafialnej w Trzciance na trwale wpisaa si w krajobraz kulturalny miasta.
Bibliografia
http://biblpar-trzcianka.pl/. Klessa Edwin: Biblioteki parafialne i klasztorne – referat na sympozjum zorganizowanym przez ABMK
w Lublinie w 1991 r.– pórocznik Archiwa Biblioteki i Muzea Kocielne. T. 77 s. 81-90. Klessa Edwin: Pielgrzymka Biblioteki Parafialnej w Trzciance. Szlakiem saletyskich parafii w dniach
07-13.07.2002. Wyd. Biblioteka Parafialna. Trzcianka 2002. Klessa Edwin: Kontakty fidesowskich bibliotek. Fides 2004, nr 1/2 s. 113-114. Klessa Edwin: Pielgrzymka biblioteki parafialnej w Trzciance’ 2007. Fides 2006 nr 1/2 s. 151-156. Klessa Edwin: Zespó Biblioteki Parafialnej z Trzcianki z wizyt na Ukrainie. Fides 2009 nr 1-2
s. 144-148. Klessa Edwin: Pielgrzymka po Kresach. wiato z La Salette. Wrzesie/padziernik 2012 s. 10, wkadka
parafii w. Jana Chrzciciela w Trzciance. La Salette 2012 nr 5. Klessa Edwin, Witkowska Jadwiga: Szlakiem polskiej historii na Kresach. Pielgrzymka Biblioteki Para-
fialnej w Trzciance na Kresy.: Biaoru – Rosja – Litwa (03-11.08.2012 r.). Fotoalbum. Trzcianka 2012. Klessa Edwin: Tygodnie Kultury Chrzecijaskiej w Trzciance. wiato z La Salette 2013 nr 2 s. 12-13,
wkadka parafii w. Jana Chrzciciela w Trzciance. La Salette 2013 nr 2. Klessa Edwin: VII Zjazd Ministrantów z lat 1945-1965. wiato z La Salette 2013 nr 3 s. 6, wkadka
parafii w. Jana Chrzciciela w Trzciance. La Salette 2013 nr 3. Klessa Edwin: XXX Tydzie Kultury Chrzecijaskiej w Trzciance. wiato z La Salette 2013 nr 3 s. 7-9,
wkadka parafii w. Jana Chrzciciela w Trzciance. La Salette 2013 nr 3. Klessa Edwin: Pocigiem transsyberyjskim w gbok Azj. wiato z La Salette 2013 nr 5 s. 8-9,
wkadka parafii w. Jana Chrzciciela w Trzciance. La Salette 2013 nr 5. Klessa Edwin: Witryna Biblioteki Parafialnej w Trzciance. wiato z La Salette 2014 nr 1 s. 12-13,
wkadka parafii w. Jana Chrzciciela w Trzciance. La Salette 2014 nr 1.
38 Trzcianecka Sarenka – doroczne wyrónienie przyznawane przez Burmistrza Trzcianki z okazji obchodu kolejnej rocznicy nadania praw miejskich Trzcianki (03 III 1731 r.).
119Forum Bibl. Med. 2017 R. 10 nr 2 (20)
Klessa Edwin: XXXI Tydzie Kultury Chrzecijaskiej. wiato z La Salette. 2014 nr 2 s. 10-11, wkadka parafii w. Jana Chrzciciela w Trzciance. La Salette 2014 nr 2.
Klessa Edwin: Syberia – ladami polskich zesaców, obcych kultur i religii. Fides 2014 nr 2 s. 185-191. Klessa Edwin: Wspópraca Biblioteki Parafialnej w Trzciance z Bibliotek Wyszego Seminarium
Duchownego w Koszalinie. Fides 2014 nr 2 s. 253-254. Klessa Edwin, Witkowska Jadwiga: Gruzja i Armenia pierwsze chrzecijaskie pastwa. Wyjazd
Biblioteki Parafialnej w Trzciance do Gruzji i Armenii. 15-29.07.2014. Archiwum Biblioteki Parafialnej w Trzciance. Fotoalbum. Trzcianka 2014.
Klessa Edwin, Witkowska Jadwiga: Syberia. ladami polskich zesaców obcych kultur i religii. Wyjazd Biblioteki Parafialnej w Trzciance kolej transsyberyjsk. Trasa: Polska – Litwa – otwa – Rosja – Mongolia – Niemcy – Polska. 18.07-04.08.2013. Archiwum Biblioteki Parafialnej w Trzciance. Fotoalbum. Trzcianka 2014.
Klessa Edwin: W Gruzji i Armenii – pierwszych chrzecijaskich pastwach. wiato z La Salette 2014 nr 5 s. 8-9, wkadka parafii w. Jana Chrzciciela w Trzciance. La Salette 2014 nr 5.
Klessa Edwin: XXXII Tydzie Kultury Chrzecijaskiej w Trzciance 19-26.04.2015 r. Rocznik Skrzatuski 2015 T 3 s. 167-169.
Klessa Edwin: XXXIII Tydzie Kultury w Trzciance. Rocznik Skrzatuski 2016 T 4 s. 176-178. Klessa Edwin: Szlakiem kultur i religii Podlasia. Wyjazd Biblioteki Parafialnej w Trzciance.
17-21.07.2015. Archiwum Biblioteki Parafialnej w Trzciance. Fotoalbum. Trzcianka 2016. Klessa Edwin: Pracownicy Biblioteki Parafialnej w Trzciance. ladami Kultury Chrzecijaskiej Japo-
nii i Korei Poudniowej (28 lipca – 17 sierpnia 2016 roku). Fides 2017 nr 1 s. 205-218. Klessa Edwin, Witkowska Jadwiga: Na kocu wiata – Japonia i Korea Pd. Wyjazd Biblioteki Para-
fialnej w Trzciance 28.07-17.08.2017. Archiwum Biblioteki Parafialnej w Trzciance. Fotoalbum. Trzcianka 2017.
Pielgrzymka Biblioteki Parafialnej w Trzciance. Biae Noce 2000. Litwa – otwa – Estonia – Fin- landia. 27.06-13.07.2008 – album ze zdjciami, opracowanie zbiorowe. Archiwum Biblioteki Parafialnej w Trzciance. Trzcianka 2008 s. 154.
Pielgrzymka Biblioteki Parafialnej w Trzciance. Ukraina 2009. 18.07-02.08.2009 r., t. 1, album ze zdj- ciami, opracowanie zbiorowe, Archiwum Biblioteki Parafialnej w Trzciance. Trzcianka 2009.
Pielgrzymka Biblioteki Parafialnej w Trzciance. Ukraina 2009. 18.07-02.08.2009 r., t. 2, album ze zdj- ciami, opracowanie zbiorowe. Archiwum Biblioteki Parafialnej w Trzciance. Trzcianka 2009.
Pielgrzymka Biblioteki Parafialnej w Trzciance. Italia 2011. 21.07-05.08.2011, opracowanie zbiorowe. Archiwum Biblioteki Parafialnej w Trzciance. Trzcianka 2011.
SOLIDARNO Polska w podziemiu 1981-1989. Red. Jarosaw Wsowicz. Pia 2006. Witkowska Jadwiga: XXVI Tydzie Kultury Chrzecijaskiej w Trzciance. Fides 2008 nr 1/2 s. 73-76. Witkowska Jadwiga: XXXI Tydzie Kultury Chrzecijaskiej w Trzciance (Trzcianka, 23 lutego –
2 marca 2014 roku). Fides 2014 nr 2 s. 241-244. X lat Biblioteki Parafialnej w Trzciance 1993. Praca zbiorowa. Wyd. Bibl. Par. w Trzciance. Trzcianka
1993. XX-lecie Biblioteki Parafialnej w Trzciance. Oprac. Edwin Klessa, Wyd. Bibl. Par. Trzcianka 2004.
Wszystkie zdjcia pochodz z archiwum Biblioteki Parafialnej w Trzciance.
