Metropolia a rozwój regionalny- perspektywa Województwa Mazowieckiego

Marszałek WojewództwaAdam Struzik

Pozycja metropolitalna Warszawy Grupa Miasta polskie Miasta europejskie I Londyn, Paryż

II Mediolan

III Barcelona, Berlin, Bruksela, Frankfurt nad Menem, Madryt, Monachium, Moskwa, Rotterdam, Rzym

IV Ateny, Hamburg, Kopenhaga, Lyon, St. Petersburg, Stuttgart, Turyn, Zurych

V Warszawa Antwerpia, Budapeszt, Dortmund, Genewa, Kijów, Marsylia, Neapol, Praga, Tuluza, Wiedeń

VI Kraków, Katowice (GOP), Gdańsk, Gdynia

Bratysława, Mińsk, Lipsk, Hanower

VII Bydgoszcz-Toruń, Łódź, Lublin, Poznań, Szczecin, Wrocław

Brno, Drezno, Lwów, Ostrawa, Wilno

VIII Białystok, Kielce, Częstochowa, Radom, Rzeszów, Olsztyn

Frankfurt nad Odrą, Koszyce, Kaliningrad, Grodno

Źródło: R. Brunet, 1989, Les villes “européennes”, Paryż: Documentation Francaise

Pozycja metropolitalna Warszawy

Miejsce w hierarchii

Charakterystyka strukturalna miast Typ Cspecjalizacja funkcji o znaczeniu międzynarodowym

Typ D częściowo rozwinięte funkcje metropolitalne, słabsza dostępność

Typ E Słabo rozwinięte funkcje metropolitalne, słaba dostępność

Metropolie regionalne z przewagą funkcji krajowych

Edynburg,Marsylia

Ateny , Budapeszt , Genua , Glasgow, Helsinki, Lille, Lizbona , Praga, Turyn, Wenecja

Belfast, Bristol, Grenoble, Manchester, Montpellier, Nancy-Metz, Nicea, Salzburg, Oslo, Saloniki, Sewilla, Tuluza, Walencja, Warszawa

Źródło: B. Jałowiecki, 1999, Metropolie, Białystok: Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania, str. 45

Układy powiązań między jednostkami

Układ horyzontalnyObszar funkcjonalny

Układ hierarchicznyUkład wertykalny

Powinniśmy współpracować

W skład obszaru metropolitalnego powinny wchodzić jednostki powiązane ze sobą funkcjonalnie. Najmocniejszym spoiwem jest niezakłócony przepływ ludzi, kapitału i informacji.

Wzmacniając powiązania funkcjonalne między jednostkami potencjalnych obszarów metropolitalnych osiągniemy dyfuzję procesów rozwojowych.

Istnienie powiązań nie gwarantuje osiągnięcia sukcesu. Konieczny jest jeszcze przepływ pomiędzy jednostkami, który występuje wtedy gdy mamy do czynienia z kooperacją.

Kooperacja od zawsze wywołuje efekt synergii, który jest wartością dodaną realizowanych wspólnie przedsięwzięć.

Obszar metropolitalny powinien skupiać jednostki ze sobą współpracujące i dążące do realizacji wspólnej strategii rozwoju.

Tymczasem obszar metropolitalny Warszawy nie wykształcił wspólnej strategii rozwojowej, obszar jest „rozmyty”, zatomizowany, przejawiający poważne bariery we współpracy jednostek samorządowych.

Problemy metropolitalne

DOJAZDY DO DOJAZDY DO PRACYPRACY

KOMUNIKACJA KOMUNIKACJA MIEJSKAMIEJSKA

KOMUNIKACJA KOMUNIKACJA REGIONALNA REGIONALNA

ROZLEWANIE ROZLEWANIE SIĘ MIASTASIĘ MIASTA

ZAWŁASZCZANIE ZAWŁASZCZANIE PRZSTRZENIPRZSTRZENI

PLANOWANIEPLANOWANIE

NISKA NISKA DOSTĘPNOŚĆ DOSTĘPNOŚĆ

MIESZKAŃMIESZKAŃ

TRANSPORTTRANSPORT

Konflikty interesów

Konflikty metropolitalne

– Koordynowanie ze sobą różnych planów obszarów sąsiednich, sektorowych i technicznych.

– Uzgadnianie działań politycznych.– Planowanie inwestycji wspierających zrównoważony rozwój

obszarów miejskich.– Koordynowanie i agregowanie wykorzystania funduszy przez

beneficjentów sektora publicznego i prywatnego pod względem przestrzennym;

– Planowanie w sposób skoordynowany na szczeblu lokalnym i miejsko-regionalnym

– Angażowanie obywateli i innych uczestników, którzy w znacznym stopniu mogą przyczynić się do kształtowania przyszłych gospodarczych, społecznych oraz ekologicznych jakości obszarów.

Narzędzia Karty Lipskiej

Wydatki gmin na mieszkańca w podregionachwojewództwa mazowieckiego

LEGENDA

3 755 zł (1)1 650 zł (1)1 499 zł - 1 513 zł (3)

Gęstość zaludnienia w podregionachwojewództwa mazowieckiego

LEGENDA

3 266 osób/km2 (1)165 osób/km2 (1)

60-105 osób/km2 (3)

Współczynnik przyrostu naturalnego w podregionachwojewództwa mazowieckiego

Współczynnik wyrażawartość wskaźnika przyrostu naturalnegona 10 000 mieszkańców

LEGENDA

5 - 10 osób (3)-7 osób (1)

-31 osób (1)

Saldo migracji ludności w podregionachwojewództwa mazowieckiego

LEGENDA

8 909 osób (1)3 470 osób (1)

-1 230 - -920 osób (3)

Liczba podmiotów gospodarczychna 1000 mieszkańców w podregionachwojewództwa mazowieckiego

LEGENDA

160 (1)100 (1)

70 - 80 (3)

Wskaźnik obciążenia ekonomicznego w podregionachwojewództwa mazowieckiego

Liczba osób w wiekunieprodukcyjnymprzypadająca na100 osób w wiekuprodukcyjnym

LEGENDA

71 osób (1)65 - 68 osób (2)54 - 60 osób (2)Warszawa z regionem?

Symulacje podziału terytorialnego Mazowsza na regiony NUTS2 (dane za rok 2004)

NUTS2 PKB w mln wg PPP

PKB per capita wg PPP

PKB per capita wg PPP - % średniej UE-27

% ludności Województwa Mazowieckiego

Symulacja 1

Mazowsze 84 937,7 16 523,2 76,8 100,0Symulacja 2

Warszawa 51 973,3 30 733,3 142,9 32,9Mazowsze bez Warszawy

32 965,4 9 556,7 44,4 67,1

Symulacja 3

Obszar metropolitalny (Warszawa+warszawski)

65 765,8 21 749,0 101,1 58,8

Mazowsze bez obszaru metropolitalnego

19 172,9 9 057,9 42,1 41,2

Symulacja 4

Warszawa 51 973,3 30 733,3 142,9 32,9warszawski 13 792,5 10 348,9 48,1 25,9radomski 5 807,3 7 911,7 36,8 14,3ostrołęcko-siedlecki 5 753,5 7 634,7 35,5 14,6ciechanowsko-płocki 7 612,1 12 100,1 56,3 12,2

Warszawa nie powinna być 17 województwem ponieważ:

• w znacznym stopniu ograniczyłoby to dochody własne województwa mazowieckiego (68% dochodów własnych regionu to udział w CIT),

• ograniczenie możliwości współfinansowania inwestycji Unii Europejskieji inwestycji własnych,

• zwiększyłoby to dysproporcje między Warszawą a otaczającym ją regionem,

• dezintegrowałoby historycznie i kulturowo ukształtowany region,

• niższa niż szacowana realna wartość PKB per capita w województwie mazowieckim.

Konsekwencje podziału terytorialnego

Ustawa będzie antagonizować samorządy lokalne na obszarach metropolitalnych.

Dominującą rolę w zarządzaniu przejmuje bowiem prezydent największego miasta.

Szereg zadań publicznych zostanie wyłączonych z kompetencji gmin, powiatów i województw, tworząc trudny do konstytucyjnego uzasadnienia podmiot zarządzania w postaci Zespołu Metropolitalnego.

Zespół Metropolitalny stanie się w istocie czwartym quasi samorządowym szczeblem zarządzania.

Proponowane w projekcie organy Zespołu przejmą niektóre kompetencje wojewody i SKO.

Zespół Metropolitalny przejmie w zarząd znaczną część mienia jednostek samorządu terytorialnego oraz środków finansowych JST, a w konsekwencji i zarządzania środkami unijnymi.

Uwagi do projektu ustawy o rozwoju miast, centrach rozwoju regionalnego i obszarach metropolitalnych

Istota koordynacji zadań, mających istotny wpływ na kształtowanie warunków życia mieszkańców miast i obszarów miejskich, ma charakter ponadlokalny.

W związku z tym za ich realizację odpowiedzialnym należy uczynić samorząd województwa w ścisłej współpracy ze wszystkimi JST takiego obszaru.

Funkcje uchwałodawcze w sprawach wspólnych na obszarach miejskich i metropolitalnych powinien sprawować sejmik województwa w ścisłej współpracy z radą obszaru miejskiego.

W strukturze zarządu województwa należy powołać członka zarządu odpowiedzialnego za realizację polityki miejskiej i metropolitalnej.

W celu realizacji polityki miejskiej i metropolitalnej samorząd województwa powinien uzyskać możliwości prawne, organizacyjne i finansowe, określone w stosownych ustawach.

Postulaty Zarządu Województwa Mazowieckiego

ZARZĄD WOJEWÓDZTWA

V-CE MARSZAŁEK DS. OBSZARU

METRPOLITALNEGO

SEJMIKWOJEWÓDZTWA

RADA ZWIĄZKU OBSZARU

METROPOLITALNEGO

PRZEWODNICZĄCY RAD GMIN, MIAST, POWIATÓW

DEPARTAMENTY I JEDNOSTKI URZĘDU

MARSZAŁKOWSKIEGO

WYDZIELONE WYDZIAŁY

Postulaty Zarządu Województwa Mazowieckiego

ZARZĄD WOJEWÓDZTWA

V-CE MARSZAŁEK DS. OBSZARU

METRPOLITALNEGO

SEJMIKWOJEWÓDZTWA

RADA ZWIĄZKU OBSZARU

METROPOLITALNEGO

PRZEWODNICZĄCY RAD GMIN, MIAST,

POWIATÓW

DEPARTAMENTY I JEDNOSTKI URZĘDU

MARSZAŁKOWSKIEGO

WYDZIELONE WYDZIAŁY

Postulaty Zarządu Województwa Mazowieckiego

ZADANIA

•ŁAD PRZESTRZENNY (Plan Zagospodarowania

Przestrzennego Obszaru Metropolitalnego)•TRANSPORT •WODA •ŚCIEKI •ENERGIA ELEKTRYCZNA •BEZPIECZEŃSTWO

podsumowanie

Adam StruzikMarszałek

Województwa Mazowieckiego

Dziękuję za uwagę

URZĄD MARSZAŁKOWSKI WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO W WARSZAWIE ul. Jagiellońska 26, 03-719 Warszawa

tel. (+22) 5979-100 fax (+22) 5979-290

e-mail: urzad_marszalkowski@mazovia.pl