MAŁY PRZEGLĄD

czyli NASZE

SPOTKANIE Z KORCZAKIEM

GAZETKA UCZNIÓW SP nr 318 W WARSZAWIE

Wiersz na Dzień dobry

Miałem kiedyś uśmiech

Piękny, choć szczerbaty.

Dostałem za niego

Buziaka od taty.

Szybko zrozumiałem

Zasady tej gry:

Każdy nowy uśmiech

Wywołuje trzy.

Teraz ma kolekcja

Liczy już tysiące.

Wpadnij po uśmiechy,

Póki są gorące!

TEMU, który w najtrudniejszych chwilach

obdarzał dzieci uśmiechem i czułością –

DZIĘKUJĄ DZIECI.

W numerze:

Najsłynniejsze cytaty Janusza Korczaka

Wspomnienia o Januszu Korczaku

Współczesny Korczak

„Janusz Korczak – lekarz, pisarz, pedagog i

wychowawca młodzieży - Czy chciałbyś,

aby został nauczycielem w Twojej szkole?”

,,Społeczność polska i żydowska – razem

czy osobno?”,

Mały Przegląd – pierwsze czasopismo

prowadzone przez dzieci

Wybrane wydarzenia Roku

Korczakowskiego

Krzyżówka

Miejsca związane z Korczakiem.

Redakcja: Zespół redakcyjny gazetki szkolnej „Gagatek” pod

red. Julii Wawrzyniak i Kacpra Baprawskiego.

Opiekun; Maria Gaj

„Mały Przegląd” – pierwsze

czasopismo prowadzone przez dzieci

Dn. 9 października 1926 Korczak opracował pierwszy numer Małego Przeglądu (1926-1939), który redagował przez kolejne 4 lata. Następnie, po roku 1930 redakcją kierował pisarz Igor Newerly. Biura gazety mieściły się w Warszawie, przy ulicy Nowolipki 7. Pisemko było tygodniowym dodatkiem do czasopisma Nasz Przegląd. Artykuły pisały same dzieci, redaktorem był Jarachmiel Wajngarten (oczywiście przy wydatnej pomocy Janusza Korczaka lub Igora Newerly`ego. Listy od dzieci segregował Chaskiel Bajn, działalnością reporterską w terenie zajmował się Edwin Markuze. Już od 1926 pracował dział spotrowy, którym opiekował się Kuba Hersztajn. Było nawet dwóch sekretarzy redakcji - Magdalena Markuze i Emanuel Sztokman. , Ostatni numer został wydany 1. 09.1939.(M.R.)

Wybrane wydarzenia Roku Korczakowskiego

24 kwietnia - na Uniwersytecie Jagiellońskim (w

Krakowie) odbyła się konferencja „O prawie dziecka

do rozwoju”, organizowana w ramach obchodów Roku

Janusza Korczaka przez Rzecznika Praw Dziecka.

W Auli Auditorium Maximum UJ zgromadziło się

ponad 700 osób – przedstawiciele administracji

państwowej i samorządowej, reprezentanci uczelni

wyższych, społecznicy z organizacji pozarządowych,

nauczyciele i pedagodzy, policjanci, strażnicy miejscy,

a przede wszystkim dzieci i młodzież.

25 kwietnia - Rzecznik Praw Dziecka Marek Michalak

spotkał się z przedstawicielami Stowarzyszenia CIDE z

Francji i udzielił wywiadu do książki „Les Papillons de

la vie” [Motyle życia], przygotowywanej przez

stowarzyszenie w ramach obchodów Roku Janusza

Korczaka. Uroczysta premiera wydawnictwa odbędzie

się we wrześniu we francuskim Senacie. Marek

Michalak opowiadał również o obchodach Roku

Janusza Korczaka w Polsce i na świecie, a także

osiągnięciach Starego Doktora na forum

upowszechniania praw dziecka.

9–31 maja – wystawa w Galerii Po Prostu (płot Parku

Dreszera, od strony ul. Puławskiej) poświęcona

Stefanii Wilczyńskiej, współzałożycielce Domu Sierot

w Warszawie, która wraz z Januszem Korczakiem

dobrowolnie towarzyszyła swoim wychowankom

w drodze na śmierć w komorze gazowej obozu zagłady

w Treblince.

19 maja – „Korczak na językach świata” w Żydowskim

Instytucie Historycznym. Happening z udziałem

publiczności, młodzieży, aktorów i obcokrajowców

mający na celu zapoznanie uczestników z fragmentami

tekstów Korczaka i stworzenia wielokulturowego

gwaru, w którym przeplatać się będą: język polski,

hebrajski i jidysz.

1 czerwca – w Sejmie RP odbędzie się kolejna sesja

Sejmu Dzieci i Młodzieży, w której uczestniczyć będzie

ponad 450 uczniów. Tematem dyskusji będzie „Szkoła

demokracji – realizacja idei Janusza Korczaka”.

1 czerwca- Muzeum Historii Żydów Polskich, Dom

Spotkań z Historią i firma Moiseum planują uruchomić

specjalną aplikację na smartfony: „My Warsaw –

Warszawa jest moja”. Dwujęzyczna wirtualna gra

miejska śladami Janusza Korczaka. Dzięki specjalnej

technologii zobaczymy Warszawę oczami Janusza

Korczaka. Aplikacja zawierać będzie także fragmenty

tekstów Korczaka czytane przez lektora.

31 sierpnia – premiera musicalu „Podróże Maciusia” w

Starej Prochowni, pokłosie warsztatów artystycznych

dla uczniów warszawskich szkół gimnazjalnych i

ponadgimnazjalnych, inspirowanych książką Janusza

Korczaka „Król Maciuś Pierwszy” organizowanych w

sierpniu przez stołeczne Centrum Edukacji Kulturalnej.

Wrzesień - uroczysta premiera książki książki „Les

Papillons de la vie” we francuskim senacie.

Cykl wydarzeń pod hasłem „Korczak – człowiek

naszych czasów?” planuje Żydowski Instytut

Historyczny.

Październik – otwarcie wystawy poświęconej

Januszowi Korczakowi w stulecie Domu przy

ul. Jaktorowskiej 6. (Opr. M.M.)

Najsłynniejsze cytaty Janusza Korczaka

Jestem nie po to, aby mnie kochali i podziwiali, ale

po to, abym ja działał i kochał.

Nie obowiązkiem otoczenia pomagać mnie, ale ja

mam obowiązek troszczenia się o świat, o człowieka.

Zreformować świat - to znaczy zreformować

wychowanie...

Wiara w pięść zabija szacunek dla intelektu,

uczucia człowieka, oślepia i rozjątrza.

..Nie ma dzieci - są ludzie , ale o innej skali pojęć,

innym zasobie doświadczenia, innych popędach, innej

grze uczuć.

..Bez pogodnego, pełnego dziecięctwa całe życie jest

kalekie.

Dzieci!

- dumne miejcie zamiary , górne miejcie marzenia

i dążcie do sławy.

Coś z tego zawsze się stanie.

Ilekroć odłożywszy książkę, snuć zaczniesz nić

własnych myśli, tylekroć książka cel zamierzony

osiąga.

Dzieci nie są głupsze od dorosłych, tylko mają mniej

doświadczenia.

Nie wolno zostawiać świata takim, jakim jest.

W zmęczeniu hartuję się i dojrzewam.

Żyjemy pospiesznie, niedbale, powierzchownie,

partacko.

Nie takie ważne, żeby człowiek dużo wiedział, ale

żeby dobrze wiedział, nie żeby umiał na pamięć, a

żeby rozumiał, nie żeby go wszystko troszkę

obchodziło, a żeby go coś naprawdę zajmowało.

Żadna książka, żaden lekarz nie zastąpią własnej

czujnej myśli, własnego uważnego spostrzegania.

Dziecko ma prawo do poważnego traktowania jego

spraw, do sprawiedliwego ich rozważania.

Wychowywać to znaczy: nie deptać, nie poniewierać,

nie gasić, spieszyć, dziecko ma prawo by było tym

czym jest. (wyboru cytatów dokonał zespół redakcyjny)

„Jesteśmy braćmi jednej ziemi. Wieki wspólnej doli i niedoli i długa wspólna droga- jedno słońce nam przyświeca.”

Wspomnienie.

Może być ulotne, ale można je

zatrzymać.

Najlepiej na kartkach papieru.

Każdy dokłada swoją cegiełkę do tworzenia

portretu Korczaka, który wciąż pozostaje

niepełny.

Korczak, to nie tylko działacz – to również przykład

dla innych.

Stał się nie tylko nauczycielem dla innych.

Stał się także wychowawcą wychowawców.

To właśnie oni dzisiaj przemówią.

Pozwólmy im powspominać, wsłuchajmy się

w opowieść o wielkim człowieku – o autorytecie.

Henryka Kędzierska „Przedziwny człowiek”

Byłam jedną z trojga „szczęściarzy” na swoim

roku, którzy uzyskali stypendium Ministerstwa

Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego,

umożliwiające praktykę pedagogiczną w Naszym

Domu na Bielanach. Pierwszego października

1930 (lub 31 roku) w towarzystwie podobnych

„przemądrzałków” stanęłam przed obliczem

doktora Korczaka. Oczywiście, byłam

przekonana, że powitanie będzie uroczyste, a

przynajmniej serdeczne… Nie, absolutnie nic z

tych rzeczy!

Szczupły, łysy, niepozorny starszy pan w szarym

kitlu ledwo uścisnął nam ręce, popatrzył znad

drucianych okularów jak na powietrze… I

poszedł sobie. Ani cienia zachwytu, ani odrobiny

zainteresowania.

(…) Od czasu do czasu wychodzi Pan Doktor ze

swego gabinetu. I zaraz – jak szpilki do magnesu

– przyczepiają się do niego dzieciaki. A ten

zadumany mruk śmieje się do nich. Śmieje się

rzeczywiście. I słucha bzdur dziecinnych z całą

uwagą, z przejęciem… (a dla nas nie miał czasu

chociażby na dwa słowa!). (…) Podsumowałam

ten pierwszy dzień jednoznacznie: „Stary dziwak

z tego wielkiego niby filozofa!”

(…) Na wieczornych konferencjach z Panem

Doktorem my, praktykanci mówiliśmy o swoich

trudnościach lub sukcesach wychowawczych.

Doktor słuchał, radził. Czasem kpił, ale zawsze

był bardzo oszczędny w słowach. (…) W głosie

Doktora brzmi tyle smutku, bólu, żalu,

bezradności. (…) A ja pierwszy raz zdumienia

swego nie mogłam skwitować ironicznym

określeniem „Stary Dziwak”. (…) Zaczęłam

rozumieć, że ten „przedziwny człowiek” dla

uchronienia dziecka przed krzywdą byłby gotów

uczynić wszystko co możliwe i co niemożliwe.

***

Władysław Żelazko „Co, ciężko jest?”

Kiedy na początku lat trzydziestych jako młody

nauczyciel zostałem wychowawcą w Zakładzie

im. Żeromskiego w Łodzi, który już wtedy

prowadzono według wskazań Korczaka, byłem

zrozpaczony. Jako młody nauczyciel byłem w

szkole uważany za najlepszego wychowawcę. A

tu zupełnie nie dawałem sobie rady. Codziennie

wracałem do swego pokoiku w stanie depresji,

z utratą wiary w siebie.……………….

W zakładzie istniał sąd i dyżury jako

najistotniejsze elementy organizacji pracy

wychowawczej w zastosowaniu do stu

pięćdziesięciu dość agresywnych chłopców wieku

16-18 lat. Do sądu musiałem się przekonać. W

pierwszym okresie mojej pracy w zakładzie silnie

przeżyłem własną sprawę sądową. Wracaliśmy z

wycieczki i jeden chłopiec „podał mnie na

sprawę”, bo zachowałem się wobec niego

nietaktownie. Byłem tym wstrząśnięty. Tkwiła we

mnie nauczycielska żyłka: nauczyciel zawsze

musi mieć rację. I na to, żeby przejść od tej

postawy do takiej: „Ja cię przepraszam,

popełniłem wobec ciebie nietakt” – musiałem

przebyć trudną dla mnie drogę. Z trzydziestu

sześciu paragrafów korczakowskiego kodeksu

sędziowie wybrali jeden: „Sąd przyjmuje do

wiadomości”. Znaczyło to, że sąd w naszym

zakładzie uznał moje oświadczenie, iż

przepraszam wychowanka, wobec którego

postąpiłem niewłaściwie. Kiedy widziałem, że stu

pięćdziesięciu chłopców przyjmuje lojalnie moje

oświadczenie, co więcej, że nie tracę nic z

autorytetu, lecz przeciwnie – zyskuję, od tego

wydarzenia przestawiłem się z nauczyciela w

wychowawcę. Mówię o tym osobistym przeżyciu,

ponieważ sądzę, że wszyscy, którzy wypróbowali

system Korczaka, mieli podobne doznania.

Miotaliśmy się między stanami pesymizmu

i optymizmu.

***

Matylda Temkin

Matylda Temkin„Praktyk, badacz, nowator"

Pamiętam, jak uczył mnie myć głowę dziecka,

strzyc włosy, tak by nie bolało. Zwracał uwagę,

aby małego dziecka nie brać mocno za rękę, bo

małe, słabe i ból odczuwa. Nieraz Korczak

głosem pełnym smutku opowiadała o krzywdzie

dziecka, z jaką spotykał się w sądzie, gdzie był

rzeczoznawcą w sprawach nieletnich. Opisywał

wypadki pogryzienia dzieci przez szczury w

suterenach. Nie mógł się pogodzić z krzywdą

dziecka i dlatego tak często bywał smutny.

Z dziećmi jednak zawsze był inny (…). Ile

inicjatyw wykazywał, ile miał pomysłów, by

ubarwić życie swych małych przyjaciół. Oto na

przykład zaimprowizowana orkiestra na

koloniach letnich, w której Pan Doktor grał na

trąbce, czy też teatrzyk cieni w Pruszkowie, gdzie

śmiał się serdecznie z pomysłów chłopców. Oto

wesołe konkursy obierania kartofli, udział w

zabawie w ciuciubabkę.

(…) Duże znaczenie przypisywał Doktor

profilaktyce w wychowaniu. Znał dzieci,

wiedział, że nie każde ma jednakową potrzebę

snu. Badał tę sprawę m.in. w Naszym Domu (już

na Bielanach).

***

Wszystkie fragmenty pochodzą z: Janusz Korczak.

Źródła i studia: Wspomnienia o Januszu Korczaku,

red. Lewin A., Warszawa 1981.

opr. (J.W.)

„..Bez

pogodnego,

pełnego

dziecięctwa

całe życie jest

kalekie.”

„Współczesny Korczak”

O sytuacji dzieci z niepełnosprawnością

w domach dziecka znów zrobiło się głośno.

Dzieci z niepełnosprawnością są źle

traktowane przez zdrowych wychowanków

domów dziecka. Dodatkowo brak jest dotacji

na ich leczenie, nikt nie „staje na głowie”, by

założyć fundację ratującą życie takiego

człowieka, który i tak został już skrzywdzony

przez los. To, co jest straszne dla zdrowego

dziecka, które trafia do domu dziecka, bo

utraciło rodziców, pewna stabilizację (może

nie najlepszą, ale zawsze), jest jeszcze gorsze

dla dziecka niepełnosprawnego.

Znając wszystkie problemy dzieci, pan

Michał Dąbrowski założył Rodzinny

Integracyjny Dom Dziecka. (Rodzinny

Integracyjny Dom Dziecka 03-736 Warszawa,

ul. Ząbkowska 23/25 m. 84) Dyrektor tego

domu , pan Michał Dąbrowski, jest to

człowiek, który wie, że inne problemy mają

dzieci z niepełnosprawnością ruchową, a inne

z niepełnosprawnością intelektualną. Ich dom

to nie „przechowalnia”. Dzieci znajdują tu

zrozumienie, szacunek i pomoc. Podobny

dom powstał też w Radomiu. Chodzi tu o

szczęście dzieci, bo

przecież

„Kiedy śmieje

się dziecko,

śmieje się cały

świat.” (Janusz

Korczak)

(M.R.)

„Janusz Korczak – lekarz, pisarz, pedagog i

wychowawca młodzieży - Czy chciałbyś,

aby został nauczycielem w Twojej szkole?” (fragmenty najciekawszej pracy – autor - ucz. kl. V)

Hmm… ciekawe pytanie.

Cenię bardzo Korczaka za jego

zaangażowanie w sprawy dzieci, za jego

życiową postawę i za to, że nie tylko głosił

szczytne ideały, ale był im wierny aż do

końca.

Dzieci, którymi się opiekował czuły

się rozumiane, kochane i bezpieczne. Jednak

nie chciałabym mieć nauczyciela lub

wychowawcy Janusza Korczaka.

Myślę, że współczesna szkoła

to stałe rozliczanie się z testów

i nieobecności uczniów, ciągłe rady lub

szkolenia, albo wycieczki. Korczak byłby

zagoniony i przygnieciony stosem papierów.

Zamiast wspaniałego wychowawcy, szkoła

otrzymałaby kolejnego sumiennego

nauczyciela. Jeśli nadal pasjonowałoby go

to, co najbardziej lubił robić, to odbywałoby

się to kosztem jego czasu wolnego lub

kosztem pracy papierkowej, a wtedy nie

wywiązywałby się z zadań, które teraz są

najistotniejsze dla systemu, więc… zostałby

zwolniony.

Przewiduję taki przebieg kariery

zawodowej Korczaka, ponieważ znam

zawód nauczyciela bardzo dobrze – rodzice

są nauczycielami. Mimo, że kochają swój

zawód i kochają mnie, czasami muszą

wybierać czy sprawdzać klasówki, czy

jechać ze mną po kurtkę lub buty na zimę.

Myślę jednak, że

Janusz Korczak doskonale

sprawdziłby się w roli

pedagoga szkolnego. Nasza

pani pedagog zawsze jest

uśmiechnięta i ma czas,

gdy do niej przyjdziemy.

Lubimy do niej zaglądać

i zawsze słuchamy jej rad.

Myślę więc, że chętnie

chodzilibyśmy do

pedagoga Korczaka, bo

takiego człowieka jak

Janusz Korczak potrzebuje młodzież. (W.Z.)

,,Społeczność polska i żydowska –

razem czy osobno?”

Janusz Korczak często apelował do

wychowawców, aby zatroszczyli się o

podstawowe prawa dziecka.

Do tych praw zaliczał:

prawo do radości prawo do wyrażania swoich myśli i uczuć prawo do szacunku prawo do nauki poprzez zabawę prawo do niepowodzeń i łez prawo do własności prawo do bycia sobą prawo do niewiedzy prawo do upadków prawo do tajemnicy. Czytając dziś te słowa widzimy, że mamy podobne

potrzeby. Nie ma tu różnicy z powodu upływu

czasu, z powodu narodowości, czy wyznania.

Każde dziecko przecież woła:

Zauważaj mnie

Uśmiechaj się do mnie

Słuchaj co mówię

Patrz mi w oczy, gdy rozmawiasz

Baw się ze mną

Zapewniaj, że mam prawo czuć to, co czuję

Określaj granice gwarantujące mi bezpieczeństwo

Zapominaj czasem o swoich zmartwieniach

Nakarm mnie, gdy jestem głodny

Podzielaj mój zachwyt

Pomagaj kolekcjonować ulubione skarby

Rozmawiaj o ich snach i marzeniach

Chodź na ich występy, mecze i popisy

Dotrzymuj złożonych obietnic

Poświęcaj mi dużo uwagi

Opiekuj się mną

Rozmawiaj szczerze

Zabieraj mnie w ciekawe miejsca

Świętujmy wspólnie nasze sukcesy!!!

Od lat stykamy się ze zjawiskiem przenikania

kultury żydowskiej i polskiej.

Wynika to z faktu, że w wielu miastach Polski

społeczność żydowska stanowiła znaczny odsetek.

Tak więc na pytanie więc razem, czy osobno, może być

tylko jedna odpowiedź. Jeśli ktoś powiedziałby mi, że

moja najlepsza koleżanka na przykład pochodzi z

Ukrainy, Hiszpanii, lub Izraela, czy wtedy Julka

przestałaby być moją przyjaciółką? Czy można

wymazać wspólne chwile radości i łez?

A przecież to tylko jeden przykład. Na kartach naszej

literatury spotykamy wielu właścicieli sklepów,

lekarzy, muzyków. Wystarczy wspomnieć słynnego

Jankiela, który znał i koncertowo przedstawił historię

Polski. Może dlatego podczas wojny, gdy na terenach

okupowanych za pomoc Żydom groziła kara śmierci,

która dotyczyła wszystkich osób w mieszkaniu ludzie

nie poddali się i nie pozwolili, by Niemcy robili w

naszym kraju co chcieli. A trzeba zaznaczyć, że kara za

pomoc Żydom była znacznie poważniejsza, niż w

innych okupowanych krajach europejskich. Za pomoc

uważano nie tylko udzielanie schronienia, ale nawet

dawanie żywności.

Dlatego też

„Polacy stanowią największą liczbę wśród

odznaczonych najwyższym izraelskim odznaczeniem

cywilnym nadawanym nie-Żydom,

medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata,

przyznawanym przez Instytut Pamięci Męczenników i

Bohaterów Holocaustu Yad Vashem. Odznaczenie to

otrzymało 6195 Polaków; w przybliżeniu daje to 25%

liczby wszystkich odznaczonych tym medalem.” (http://pl.wikipedia.org/wiki/Polscy_Sprawiedliwi_w%C5%9Br%C3%B3d_N

arod%C3%B3w_%C5%9Awiata)

(J.W.)

ROZKOSZE ŁAMANIA GŁOWY i PORA NA USMIECH

Rozwiąż krzyżówkę, aby potwierdzić swoją wiedzę o Januszu Korczaku. (wpisuj litery haseł tylko na kolorowych polach)

1. Krakowskie… mieszkał tam z rodzicami, siostrą Anną, i babcią ze strony matki Emilią

2. … małego Dżeka

3. … Czarodziej

4. Współzałożycielka i współprowadząca Dom Sierot – dla dzieci żydowskich w Warszawie przy ulicy

Krochmalnej 92

5. w czasie przenoszenia Domu Sierot, jego opiekun – został aresztowany. Jak nazywało się więzieni

warszawskie w którym przebywał?

6. Obecne imię patrona znanego liceum w Warszawie. W roku 1890 Korczak dostał się do

ośmioklasowego VII Rządowego Gimnazjum Męskiego na warszawskiej Pradze. Teraz to liceum nosi

imię króla.

7. Nazwisko autora powieści „Historia o Janaszu Korczaku i o pięknej Miecznikównie”

8. Prawdopodobne miejsce urodzenia Korczaka to ulica … nr 18

9. Pod tym pseudonimem lutym 1900 Korczak zaczął współpracować z tygodnikiem satyrycznym

"Kolce" jako współautor zespołowo pisanej sensacyjnej powieści: „Lokaj”.

10. Imię matki Janusza Korczaka.

11. Był nim „Nasz Dom”

1 P R Z E D M I E S C I E

2 B A N K R U C T W O

3 K A J T U S

4 S T E F A N I A W I L C Z Y Ń S K A

5 P A W I A K

6 W Ł A D Y S Ł A W

7 K R A S Z E W S K I

8 B I E L A Ń S K A

9 H E N - R Y K

10 C E C Y L I A

11 S I E R O C I N I E C

Myślimy, że możemy pogratulować Ci wiedzy. Jeśli nie jesteś pewien swoich rozwiązań, to możesz

je porównać z odpowiedziami ma ostatniej stronie. (K.Sz.)

Lekcja polskiego.

Pani pyta się jednego z uczniów:

-Jasiu, podaj zdanie z przykładem jakiegoś stanu.

Jasio na to:

Nie chcę mi się, proszę pani, lenistwo mnie

ogarnia!

- Brawo, dostajesz piątkę! ;)

Praczłowiek krzyczy na syna, który wrócił z

marnym świadectwem:

- To, że masz tróję z myślistwa, mogę pojąć, boś

jeszcze mały, ale ta pała z historii?? Przecież to

tylko dwie strony! (K.B.)

A oto rozwiązanie krzyżówki. Mamy nadzieję, że fajnie się bawiłeś/bawiłaś

i przypomniałeś/ -aś sobie wiele rzeczy

Miejsca związane z Korczakiem

Na cmentarzu żydowskim w Warszawie przy ul. Okopowej znajduje się pomnik Janusza Korczaka

(właść. Henryka Goldszmidta), pełniący jednocześnie rolę symbolicznej mogiły.

Umschlagplatz

Pomnik ->>

stojący w miejscu,

z którego

wyruszył Korczak

z dziećmi do Treblinki.

Na terenie symbolicznego cmentarza

w Treblince wśród 17 tysięcy kamieni znajduje się jedno

imienne upamiętnienie:

JANUSZ KORCZAK (Henryk Goldszmit) I DZIECI. (opr. K.B)

1 P R Z E D M I E S C I E

2 B A N K R U C T W O

3 K A J T U S

4 S T E F A N I A W I L C Z Y Ń S K A

5 P A W I A K

6 W Ł A D Y S Ł A W

7 K R A S Z E W S K I

8 B I E L A Ń S K A

9 H E N - R Y K

10 C E C Y L I A

11 S I E R O C I N I E C