1

Materiały pomocnicze do zajęć laboratoryjnych z przedmiotów:

Grafika i geometria inżynierska

Komputerowy zapis projektu

2

Materiały pomocnicze

Stosowane skróty:

<┘- enter

LKM – kliknięcie lewym klawiszem myszki

PKM – kliknięcie prawym klawiszem myszki

LKM ↓ - przesuwanie myszki przy wciśniętym i trzymanym lewym klawiszu

2xLKM – dwukrotne kliknięcie lewym klawiszem myszki

Program AutoCAD uruchamia się podobnie jak wszystkie inne programy pracujące w

środowisku Windows (najechanie kursorem na ikonkę i 2xLKM lub wybór polecenia z menu

systemu).

Po uruchomieniu pojawia się interaktywne okno edytora graficznego. Rysunek jest tworzony

w tzw. obszarze roboczym w wyniku interaktywnego dialogu użytkownik - program.

Komunikowanie się polega na:

prowadzeniu odpowiednich poleceń lub współrzędnych,

wyborze opcji,

wskazywaniu i wybieraniu obiektów rysunkowych.

Polecenia można wprowadzać przez:

wybór polecenia z menu górnego,

wybór ikony odpowiadającej poleceniu (jeżeli istnieje),

wpisanie polecenia w linii poleceń i zatwierdzenie,

użycie kombinacji klawiszy (jeżeli istnieje).

Polecenie wpisane w linii poleceń należy zatwierdzić. W programie AutoCAD polecenia

zatwierdza się przez:

naciśnięcie klawisza <┘

naciśnięcie klawisza spacji

wciśnięcie prawego klawisza myszki (PKM)

Pole dialogowe służy do komunikowania się z programem. W tym polu program wypisuje

niezbędne informacje i zapytania skierowane do użytkownika, a użytkownik może podawać

niezbędne informacje programowi (polecenia, opcje) w wierszu poleceń znajdującym się w

polu dialogowym. W przypadku wprowadzania informacji z klawiatury jest ona standardowo

wprowadzana w wierszu poleceń lub w odpowiednim oknie dialogowym. W programie jest

dostępna pomoc kontekstowa (wywołanie – klawisz F1 lub ikona), tzn. związana z aktualnie

wykonywanym poleceniem.

Nowy rysunek

Polecenie: nowy (skrót: Ctrl+N)

Menu górne: Plik\Nowy

Ikona:

Po wybraniu polecenia pojawia się okno dialogowe z opcjami umożliwiającymi wybór

szablonu rysunku.

Zapisanie rysunku

Polecenie: zapisz (skrót: Ctrl+S)

Menu górne: Plik\Zapisz

Ikona:

Jeżeli rysunek ma już nazwę wtedy program zapisuje plik bez pytania o nazwę. Jeżeli rysunek

nie ma jeszcze nazwy – program wyświetla okno dialogowe Zapisz rysunek jako i zapisuje

rysunek w pliku o podanej nazwie. Plik można zapisać pod inną nazwą używając polecenia

nzapisz (menu górne: Plik\Zapisz jako).

Otwarcie zapisanego rysunku

3

Polecenie: otwórz (skrót: Ctrl+O)

Menu górne: Plik\Otwórz

Ikona:

Ćwiczenie 1 – linia, okrąg, łuk

OBIEKTY GEOMETRYCZNE I ICH MODYFIKOWANIE

Polecenie: linia (skrót: l)

Menu górne: Rysuj\Linia

Ikona:

Po wprowadzeniu polecenia w wierszu poleceń pojawia się zapytanie: Od punktu:. Należy

wprowadzić punkt początkowy (patrz dalej: wprowadzanie punktów). Następnie w linii

poleceń pojawia się zapytanie: Do punktu:. Należy prowadzić punkt docelowy. W przypadku

rysowania wieloboku wprowadza się kolejne punkty. PKM lub <┘ przerywa rysowanie.

Wprowadzenie w trakcie rysowania wieloboku polecenia z<┘ zamyka rysowany wielobok

(z=zamknij). Linie można rysować w trybie ortogonalnym (włączenie i wyłączenie klawiszem

funkcyjnym F8 lub przełącznikiem ORTO w linii stanu – 2xLKM), w którym rysowane linie są

prostopadłe lub równoległe do osi X y Y bieżącego układu współrzędnych. Podczas

rysowania wieloboku jest możliwe cofnięcie rysowania (np. w przypadku pomyłki) dowolnej

liczby narysowanych linii poleceniem cofaj (skrót: c) wprowadzonym z klawiatury.

Wprowadzanie punktów

Punkt można wprowadzić naprowadzając kursor graficzny w wybrane miejsce obszaru

roboczego i zatwierdzając LKM (współrzędne kursora są wyświetlane w obszarze roboczym).

Można też wprowadzić współrzędne punktu w wierszu poleceń (patrz dalej: Współrzędne

punktu). Może też to być punkt charakterystyczny (patrz dalej: Punkty charakterystyczne).

Sposób wyświetlania współrzędnych kursora można zmienić klawiszem F6.

Ćwiczenie

Narysować wielobok podobny do przedstawionego na rys. 6. Punkty wprowadzać używając

kursora myszki.

Przykładowe rozwiązanie:

Linia<┘

wprowadzić punkt A (naprowadzić kursor i LKM),

wprowadzić punkt B,

wprowadzić punkt C,

F8 (przejście w tryb ortogonalny),

wprowadzić punkt D,

wprowadzić punkt E,

wprowadzić punkt F,

wprowadzić punkt G,

F8 (wyjście z trybu ortogonalnego),

wprowadzić punkt H,

wprowadzić punkt I,

wprowadzić punkt J,

z<┘ (zamknięcie rysowanego wieloboku).

4

A

B

C D

EF

G

H

I

J

Rysunek 1. Wielobok do ćwiczenia polecenia linia.

Usuwanie obiektów

Polecenie: wymaż

Menu górne: Zmiana\Wymaż

Ikona

Polecenie służy do usuwania obiektów. Po wprowadzeniu polecenia wybiera się obiekty

(patrz: Wybieranie obiektów), które mają zostać usunięte. Wybrane obiekty zostają usunięte.

Wybieranie obiektów

Wybór obiektów polega na ich wskazaniu i zatwierdzeniu wyboru. Kursor wyboru ma kształt

kwadratu. Jest to celownik, za pomocą którego wskazuje się obiekty. Obiekty można

wskazywać bezpośrednio lub za pomocą prostokątnego okna (wskazuje się dwa

przeciwległe narożniki okna).

Przy wskazywaniu bezpośrednim na żądany obiekt najeżdża się celownikiem i LKM. Wskazane

obiekty są wyróżniane innym rodzajem linii. Należy zwrócić uwagę na różnicę we

wskazywaniu obiektów przy rozwijaniu okna lewo-prawo i prawo-lewo.

Aby usunąć zaznaczenie wskazanego obiektu, wskazuje się go ponownie przy wciśniętym

klawiszu Shift. Aby wskazane obiekty zostały wybrane, należy wskazanie zatwierdzić (<┘,

PKM).

W podobny sposób wybiera się obiekty także do innych modyfikacji. Czasem wybór polega

jedynie na wskazaniu obiektu (bez zatwierdzenia), np. gdy modyfikacja może dotyczyć tylko

pojedynczego obiektu.

Ćwiczenie

Wymazać poprzednio narysowany wielobok.

Współrzędne punktu

Punkt może zostać wskazany precyzyjnie przez wprowadzenie jego współrzędnych.

Współrzędne punktu można podawać w bezwzględnym i względnym układzie

współrzędnych. Może to być układ prostokątny lub biegunowy.

5

Rysunek 2. Współrzędne w układzie bezwzględnym (prostokątnym, biegunowym) i względnym (prostokątnym,

biegunowym) P – wprowadzany punkt, Po – punkt poprzednio wprowadzony.

Przykłady wprowadzania współrzędnych w różnych układach:

a. Układ bezwzględny prostokątny: 10,23.5 – oznacza punkt o współrzędnych x=10 i

y=23,5 (należy zwrócić uwagę na znaczenie przecinka i kropki).

b. Układ bezwzględny biegunowy: 100<24 – oznacza punkt odległy od środka układu o

100 jednostek a odcinek łączący środek układu i wprowadzany punkt utworzy z

dodatnią półosią x kąt 240, mierzony przeciwnie do ruchu wskazówek zegara.

c. Układ względny prostokątny: @7,12 – oznacza, że punkt jest odległy od ostatnio

wprowadzonego o 7 jednostek w osi x i 12 jednostek w osi y.

d. Układ względny biegunowy: @15<45 – oznacza, że punkt jest odległy od ostatnio

wprowadzonego punktu o 15 jednostek, a odcinek wyznaczony przez punkty:

poprzednio wprowadzony i wprowadzony utworzy z dodatnią półosią x kąt 450

mierzony przeciwnie do ruchu wskazówek zegara.

Punkty charakterystyczne

Obiekty mają przypisane im punkty charakterystyczne. Względem siebie obiekty również

tworzą punkty charakterystyczne (przecięcie, prostopadłości, styczności). Gdy w linii poleceń

pojawia się zapytanie o punkt, można wówczas wprowadzić punkt charakterystyczny

korzystając z menu kursora. Menu to wywołuje się przez PKM przy wciśniętym i przytrzymanym

klawiszu Shift (kursor myszki powinien znajdować się w obszarze roboczym). Czasem menu to

jest dostępne także pod środkowym klawiszem myszki (jeżeli klawisz jest aktywny). Punkty

charakterystyczne można wybrać z palety ikon Lokalizacja. Paletę można włączyć, gdy nie

jest aktualnie wyświetlana (patrz dalej: Paski narzędzi). Paleta ta jest także ukryta pod

rozwijalną ikoną w palecie narzędzi _Standard (paleta widoczna standardowo) i ma ona

postać dowolnej ikony z palety Lokalizacja (tej, która używana była ostatnio). O tym, że jest

to ikona rozwijalna, świadczy zaczerniony trójkącik w jej prawym dolnym rogu.

Ćwiczenie

Narysować wieloboki w kilku układach współrzędnych

6

7

Rysowanie prostokątów

Polecenie: prostokąt

Menu górne: Rysuj\Prostokąt

Ikona:

Po wybraniu polecenia w linii poleceń pojawia się zapytanie:

Fazuj/Poziom/zAokrągl/Grubość/Szerokość/<pierwszy narożnik>: Domyślnie (nawias <>)

należy wprowadzić punkt określający położenie pierwszego narożnika prostokąta. Następnie

wprowadza się punkt określający położenie przeciwległego narożnika (w wybranym układzie

współrzędnych). Po wybraniu polecenia prostokąt są także dostępne opcje rysowania

prostokąta ze ściętymi (fazuj) lub zaokrąglonymi (zaokrągl) narożnikami. Prostokąt może także

zostać narysowany linią określonej szerokości (szerokość). Opcje poziom i grubość odnoszą

się do parametrów trójwymiarowych obiektu.

Rysowanie okręgów

Polecenie: okrąg

Menu górne (kilka opcij): Rysuj\Okrąg\...

Ikona:

W menu Rysuj\Okrąg\... znajduje się 6 opcji rysowania okręgu. W przypadku wybrania

polecenia przez ikonę lub wpisania z klawiatury w linii poleceń pojawia się zapytanie:

3P/2P/SSR/<środek>. Zapis ten oznacza, że domyślnie należy określić położenie środka okręgu

(jest to wyróżnione nawiasem <>). Można też wybrać jedną z opcji oddzielonych ukośnikiem

„/”. I tak przez wpisanie w linii poleceń 3P<┘ zostanie wybrane rysowanie okręgu określonego

3 punktami, 2P<┘ – 2 punktami, SSR<┘ – rysowanie w opcji styczny, styczny, promień.

Podobna zasada wyboru obowiązuje także przy innych poleceniach. W niektórych

poleceniach w opcjach oddzielonych ukośnikiem „/” są wyróżnione niektóre litery (lub litera).

Są to skróty, które można wprowadzić zamiast pełnej nazwy opcji (np. śrOdek – wyróżniona

litera O jest skrótem).

8

Przykładowe rozwiązanie:

prostok<┘

wprowadzić lewy dolny narożnik prostokąta (naprowadzić kursor i LKM),

wprowadzić prawy górny narożnik prostokąta (@200,100)<┘

Testować polecenia:

Rysuj\Okrąg\2 punkty

Rysuj\Okrąg\styczny styczny styczny

Rysuj\Okrąg\styczny styczny promień

Rysowanie łuków

Polecenie: łuk

Menu górne (kilka opcjj): Rysuj\Łuk\...

Ikona:

W menu górnym znajduje się 11 opcji rysowania łuku. Łuk w każdej opcji określony jest przez

trzy parametry.

W przypadku wyboru polecenia przez ikonę lub wpisanie polecenia w linii poleceń

standardowo jest dostępna opcja rysowania łuku przechodzącego przez 3 punkty. Łuk

można rysować w trybie kontynuacji. Ostatnio wprowadzony punkt (np. koniec łuku lub

odcinka) jest wówczas początkiem rysowanego łuku, poprzednio rysowany obiekt określa

zwrot stycznej w punkcie początkowym, wprowadza się współrzędne końca łuku.

Podczas rysowania łuku należy zwrócić uwagę na ustalony kierunek odmierzania kąta.

9

Przykładowe zadanie:

wybrać z menu górnego: Rysuj\Łuk\Początek, koniec, promień

wybrać położenie punktu B (początek łuku 1)<┘

@-40,0<┘ (punkt C – koniec łuku 1)

20<┘ (promień łuku 1)

wybrać z menu górnego: Rysuj\Łuk\Początek, koniec, promień

wybrać punkt C (początek łuku 2)<┘

@-80,0<┘ (punkt A – koniec łuku 2)

40<┘ (promień łuku 2)

wybrać z menu górnego: Rysuj\Łuk\Początek, koniec, promień

wybrać położenie punktu A (początek łuku 3) <┘

@-160,0<┘ (punkt D – koniec łuku 3)

80<┘ (promień łuku 3)

10

Kopiowanie obiektów

Polecenie: kopiuj

Menu górne: Zmiana\Kopiuj (uwaga: nie mylić z: Edycja\Kopiuj!)

Ikona:

Po wybraniu polecenia wybiera się obiekty do skopiowania. W linii poleceń pojawia się

zapytanie: <punkt bazowy albo przesunięcie>/Wiele:. Można teraz wprowadzić kolejno dwa

punkty: bazowy i docelowy (wyznaczając w ten sposób wektor przemieszczenia

kopiowanych elementów) lub podać wartość przesunięcia (w formacie x, y, wówczas po

zapytaniu o drugi punkt wystarczy zatwierdzić polecenie). Przed wybraniem punktu

bazowego można wybrać opcję wiele (w<┘), wówczas można tworzyć wiele kopii, wskazując

kolejno nowe lokalizacje kopii aż do przerwania polecenia (PKM).

Obracanie obiektów

Polecenie: obrót

Menu górne: Zmiana\Obrót

Ikona:

Po wprowadzeniu polecenia wybiera się obiekty, które mają być obrócone, po czym podaje

się punkt bazowy, względem którego obiekty będą obracane. Następnie wprowadza się kąt

obrotu. Zamiast kąta obrotu (<kąt obrotu>) można wybrać opcję odniesienie (d<┘). Podaje

się wówczas dwa kąty: kąt odniesienia i kąt docelowy. Kąt obrotu jest równy różnicy: kąt

docelowy – kąt odniesienia.

Rozbijanie obiektów

Polecenie: obrót

Menu górne: Zmiana\Rozbij

Ikona:

Niektóre obiekty składają się z obiektów prostych (np. prostokąt składa się z czterech

odcinków). Rozbicie obiektu złożonego pozwala na niezależne modyfikacje każdego z jego

elementów składowych.

Wydłużenie obiektów

Polecenie: wydłuż

Menu górne: Zmiana\Wydłuż

Ikona:

Polecenie to pozwala na przedłużenie obiektu do osiągnięcia punktu wspólnego z innym

obiektem. Przedłużać można m.in. odcinki i łuki. Po wybraniu polecenia wybiera się

(wskazanie + zatwierdzenie) obiekty, do których będą przedłużane inne obiekty. Następnie

wskazuje się obiekty, które mają zostać przedłużone. Należy wskazywać punkty znajdujące

się bliżej tego końca obiektu, który ma być przedłużony.

Uwaga: w przypadku przedłużania łuku należy pamiętać, że łuk nie może mieć 3600 (należy

narysować okrąg)

Przycinanie obiektów

Polecenie: utnij

Menu górne: Zmiana\Utnij

Ikona:

Polecenie to pozwala na przycinanie obiektów do innych obiektów. Ucinać można m.in.

odcinki i łuki. Po wybraniu polecenia wybiera się obiekty, do których będą przycinane inne

obiekty. Obiekty te są krawędziami tnącymi. Następnie wskazuje się części obiektów, które

mają zostać ucięte.

Uwaga: w przypadku przedłużania łuku należy pamiętać, że łuk nie może mieć 3600 (należy

narysować okrąg)

11

Odbicie lustrzane

Polecenie: lustro

Menu górne: Zmiana\Lustro

Ikona:

Polecenie to służy do tworzenia lustrzanego odbicia obiektów. Po wybraniu polecenia

wybiera się obiekty, których odbicie lustrzane będzie tworzone. Następnie wprowadza się

dwa punkty wyznaczające linię odbicia. W linii poleceń pojawia się zapytanie: Czy wymazać

wskazane obiekty? <N>. W przypadku zatwierdzenia otrzymuje się lustrzaną kopię, oryginał

pozostaje bez zmian, a w przypadku wyboru opcji T<┘ (Tak) pozostaje lustrzana kopia,

obiekty pierwotne są usuwane.

Uwaga: w niektórych poleceniach AutoCAD-a występuje zapytanie <T> lub <N>. Odpowiada

to poleceniu Tak i Nie. Na każde z tych zapytań można odpowiedzieć: T<┘ lub N<┘.

Przesuwanie obiektów

Polecenie: przesuń

Menu górne: Zmiana\Przesuń

Ikona:

Polecenie służy do przesuwania obiektów względem układu współrzędnych. Po wybraniu

polecenia wybiera się obiekty, które będą przesuwane, i zatwierdza wybór. Następnie można

podać punkt bazowy i docelowy lub wartość przesunięcia (analogicznie jak w poleceniu

kopiuj).

Do obiektów geometrycznych występujących na rysunku zalicza się również kreskowanie (tzn.

wypełnienie wzorem wektorowym), napisy oraz wymiarowanie. Ze względu na specyficzny

charakter wymienionych obiektów (są tworzone z elementów składowych) zostaną

przedstawione w kolejnych częściach.

12

Sugestia: wielobok – 7 boków

13

Rozciąganie obiektów

Polecenie: rozciągnij

Menu górne: Zmiana\Rozciągnij

Ikona:

Rozciąganie obiektów polega na zmianie jednego lub kilku wybranych obiektów przez

przemieszczenie niektórych punktów charakterystycznych obiektów o zadaną wielkość.

Obiekty do rozciągania wybiera się za pomocą okna. Obiekty, które całkowicie znalazły się

w oknie są przesuwane, natomiast wybrane częściowo są zmieniane przez przemieszczanie

niektórych ich punktów charakterystycznych. W oknie wyboru powinien się znaleźć

przynajmniej jeden punkt końcowy obiektu. Po wybraniu obiektów można podać punkt

bazowy i docelowy lub wartość przesunięcia (analogicznie jak w poleceniu kopiuj).

Odsuwanie obiektów

Polecenie: odsuń

Menu górne: Zmiana\Odsuń

Ikona:

Tworzy koncentryczne okręgi, linie i krzywe równoległe. Można przesunąć obiekt na określoną

odległość lub poprzez punkt. Po przesunięciu obiektów można je uciąć lub wydłużyć, co

stanowi efektywną metodę tworzenia rysunków zawierających wiele równoległych linii i

krzywych.

Kopiowanie wielokrotne

Polecenie: szyk

Menu górne: Zmiana\Szyk

Ikona:

Tworzy wielokrotne kopie wybranych obiektów w układzie prostokątnym lub biegunowym.

Użyj opcji Szyk prostokątny do utworzenia szyku wierszy i kolumn kopii wybranego obiektu. Użyj

opcji Szyk biegunowy do utworzenia szyku przez skopiowanie wybranych obiektów wokół

punktu środkowego.

Ścinanie naroży

Polecenie: fazuj

Menu górne: Zmiana\Fazuj

Ikona:

Polecenie fazuj pozwala na ścinanie naroża między dwoma obiektami. Po wybraniu

polecenia pojawia się komunikat: (Tryb UTNIJ) Aktualne fazy Faza1=10.0000, Faza2=10.0000

poliLinia/Fazy/Kąt/Utnij/Metoda/<wybierz pierwszą linię>:. Polecenie Fazuj może być

wykonane w jednym z dwóch trybów: UTNIJ lub BEZ UCINANIA. Po wybraniu polecenia

aktualny tryb jest sygnalizowany. Tryb można zmienić wybierając opcję utnij (U<┘)

bezpośrednio po wybraniu polecenia fazuj. Pojawia się wówczas zapytanie: utnij/bez

ucinania <bez ucinania>:. Należy wybrać odpowiednią opcję. Można to uczynić używając

skrótów: t<┘ (czyli uTnij) lub u<┘ (czyli bezUcinania). Fazowane obiekty nie mogą być

segmentami łukowymi. Fazowane obiekty nie muszą mieć punktów wspólnych, ale ich

przedłużenia powinny się przecinać.

Fazowanie może być wykonane dwiema metodami:

- wielkości Faza1 i Faza2 można zamienić wybierając opcję fazy po wybraniu polecenia fazuj.

Następnie należy podać kolejno wymiary: Faza1 i Faza2

- druga metoda fazowania polega na podaniu długości i kąta ścięcia względem pierwszej

linii. Można ją wybrać przez opcję kąt po wybraniu polecenia fazuj. Następnie podaje się

wielkości Faza i Kąt.

Uwaga: jeżeli obiekty (linie) przecinają się pod kątem prostym, to gdy Faza1=Faza2 lub

Kąt=450, wówczas jest to ścinanie typu ax450.

Zaokrąglanie połączeń obiektów

Polecenie: zaokrągl

14

Menu górne: Zmiana\Zaokrągl

Ikona:

Polecenie pozwala na zaokrąglenie połączenia między dwoma obiektami. Po wybraniu

polecenia pojawia się komunikat: (Tryb UTNIJ) Aktualny promień zaokrąglenia=10.0000

poliLinia/pRomień/Utnij/ <wybierz pierwszy obiekt>:. Polecenie Zaokrągl, podobnie jak

polecenie Fazuj, może być wykonane w jednym z dwóch trybów: UTNIJ lub BEZ UCINANIA.

Aktualny tryb jest sygnalizowany po wybraniu polecenia. Bezpośrednio po wybraniu

polecenia jest możliwa zmiana wielkości promienia zaokrąglenia (r<┘).

Uwaga: można tworzyć zaokrąglone połączenie między obiektami, których przedłużenia się

przecinają. Można stosować promień równy zeru (np. do połączenia obiektów).

15

16

Ćwiczenie 3 – warstwy, rodzaje linii i kolory,

W programie AutoCAD rysuje się zawsze w określonej warstwie. Warstwy można opisać jako

folie zerowej grubości, z których każda ma przypisane określone cechy. Folie te po nałożeniu

na siebie tworzą gotowy rysunek. Cechy warstwy to m.in.: kolor, rodzaj linii, widoczność,

aktywność. Standardowo dla nowego rysunku warstwą aktywną jest warstwa o nazwie „0”,

linia jest typu ciągłego i ma kolor biały (kolor wyświetlanej linii zależy od koloru tła w obszarze

rysunku: na białym tle jest to kolor biały, na czarnym – biały).

Niektóre obiekty, takie jak odcinek, okrąg, nie mają określonej grubości. Obiekty takie

uzyskują grubość dopiero na wydruku – każdej barwie można przed wydrukiem przypisać

określoną grubość linii (lub numer pisaka na ploterze pisakowym – a tym samym grubość).

Do sterowania warstwami służy paleta ikon _Przybory (wyświetlana standardowo).

Do zarządzania warstwami służy polecenie warstwa (ikona warstwy w palecie _Przybory,

menu górne: Format\Warstwa…). Po wprowadzeniu polecenia pojawia się okno dialogowe

Warstwy i rodzaje linii z dwiema zakładkami: Warstwa i Rodzaj linii.

W zakładce Warstwa wyświetlane są warstwy i ich atrybuty. Kolejne kolumny tabeli to:

nazwa – nazwa warstwy (nie może zawierać znaków specjalnych i odstępów), po wskazaniu

nazwy warstwy myszką można zmieniać pozostałe jej atrybuty lub wybierając przycisk

Aktualna: uczynić warstwę aktualną

widoczna – określenie widoczności warstwy – przyciskając lewy przycisk myszki można zmienić

widoczność wybranej warstwy, w warstwie niewidocznej można rysować, ale rysowane

obiekty są niewidoczne,

zablokuj we wszystkich rzutniach – dotyczy rysowania z wykorzystaniem tzw. rzutni,

zablokuj w aktualnej rzutni – podobnie,

zablokuj w nowej rzutni – podobnie

zamknij – zamknięcie warstwy (nie można modyfikować obiektów w warstwie zamkniętej),

kolor – po wybraniu pola pojawia się okno dialogowe wyboru koloru, ze względów

praktycznych należy wybierać kolory standardowe,

rodzaj linii – po wybraniu pola pojawia się okno dialogowe: Wybierz rodzaj linii, służące do

wyboru rodzaju linii. Dodatkowe rodzaje linii można wczytać wybierając w tym oknie opcję:

Wczytaj…,

Do założenia nowej warstwy służy przycisk Nowa, a do usunięcia warstwy (usunąć można

tylko puste warstwy) przycisk Usuń.

Warstwy i niektóre ich atrybuty są widoczne po rozwinięciu okienka uproszczonego

sterowania warstwami z palety _Przybory; w oknie tym nie można zmieniać koloru i nazwy

warstwy – można natomiast wybierać warstwę jako aktualną i ustalić jej widoczność.

Narysowane obiekty można przenieść do innej warstwy używając polecenia cechy z palety

narzędzi _Przybory (menu górne: Zmiana\Cechy…). Poleceniem tym można też zmieniać

kolor i rodzaj linii obiektu, zaleca się jednak, aby kolor i rodzaj linii były zawsze zgodne z

warstwą (JAKWARSTWA).

Uwaga

Współczynnik skali wzoru linii nieciągłych można zmienić poleceniem ltscale. Początkowo

wartość parametru ltscale wynosi 1.0, wprowadzając wartość większą od 1.0 wzór się

wydłuża, mniejszą – zagęszcza się go. Jest to zmiana globalna, współczynnik skali wzoru

pojedynczej linii można zmienić wybierając polecenie cechy, a następnie opcję skala

rodzaju linii.

Kreskowanie służy do wypełnienia zamkniętego obszaru jednorodnym kolorem lub tzw.

wzorem wektorowym.

Polecenie: kreskuj

Menu górne: Rysuj\Kreskuj

Ikona:

Polecenie korzystniej jest wybierać przez ikonę z górnego menu, gdyż wtedy pojawia się okno

dialogowe Kreskowanie do granic, które nie pojawia się w przypadku wpisania polecenia z

klawiatury.

Obszar do wypełnienia kreskowaniem można określić przez:

17

wybór punktu w obszarze zamkniętym (przycisk Wskaż punkty<),

wybór obiektów ograniczających obszar zamknięty (przycisk Wybierz obiekty<).

W obszarze wybranym do kreskowania mogą się znajdować tzw. wyspy, czyli inne obszary

zamknięte. Wyspy można usunąć (obszary te będą kreskowane) używając opcji: Usuń wyspy.

Wyboru opcji wzoru wypełnienia dokonuje się przez:

przycisk Wzór… – pojawia się okno dialogowe z listą nazw wypełnień i ich podglądem,

cechy dziedziczone – wyboru wzoru dokonuje ssie przez wskazanie wzoru użytego już w

rysunku.

W oknie dialogowym Kreskowanie do granic można zmienić m.in. takie cechy wzoru jak

skala i kąt.

Kreskowanie może być zespolone (traktowane jak pojedynczy obiekt) lub rozbite na

pojedyncze obiekty (atrybuty: zespolone, rozbite). Po wybraniu obszaru i wzoru wypełnienia

zaleca się podgląd kreskowania (przycisk Podgląd kreskowania<), a następnie (po

ewentualnych korektach np. skali i kąta) zakończenie polecenia (przycisk Zastosuj).

NAPISY

Napis jest typowym elementem rysunku technicznego. Może to być komentarz, uwaga, tekst

wypełniający tabelkę rysunkową.

Styl tekstu

polecenie: styl

menu górne: Fomat\Styl tekstu

Polecenie pozwala na tworzenie i modyfikację stylów pisma. Po wprowadzeniu polecenia

pojawia się okno dialogowe Styl tekstu, w którym można m.in.:

wybrać bieżący styl z listy istniejących stylów,

utworzyć nowy styl,

zmienić nazwę stylu,

usunąć styl,

wybrać czcionkę (nazwa, styl, wysokość),

ustalić efekty tekstu (odwrócony, wstecz, pionowy, współczynnik szerokości, kąt pochylenia).

Podczas zmieniania odpowiednich opcji w oknie dialogowym Styl tekstu jest dostępny

podgląd przykładowego tekstu (podgląd).

Pojedyncza linia tekstu

polecenie: tekst

polecenie służy do wprowadzenia pojedynczej linii tekstu. Po wprowadzeniu polecenia

domyślnie podaje się punkt określający początek tekstu (Justowanie/STyl/<początek

tekstu>:), następnie – jeżeli w stylu tekstu ustalono wysokość liter na zero – wysokość liter

(Wysokość <2.5000>:), kąt obrotu tekstu (Kąt obrotu <0>:) i na koniec tekst (Tekst:). Jest

możliwe korzystanie z opcji:

justowanie – ustala się sposób justowania tekstu, opcje justowania są dostępne dla tekstów o

orientacji poziomej,

styl – wybiera się styl tekstu.

Podobnym poleceniem jest dtekst (menu górne: Rysuj/Tekst/Jeden wiersz), z tym, że

umożliwia wprowadzenie kolejno kilku wierszy tekstu następujących bezpośrednio po sobie, a

tekst jest wyświetlany w obszarze rysunku w trakcie pisania.

Edytor wielowierszowy

menu górne: Rysuj\Tekst\Wiele wierszy…

ikona:

Po wybraniu polecenia jest podawana nazwa aktualnego stylu oraz wysokość tekstu.

Następnie należy wskazać pierwszy narożnik obszaru, w którym będzie się znajdował tekst

(Określ pierwszy narożnik:), drugi narożnik lub skorzystać z opcji (Określ przeciwny narożnik

lub [Wysokość/Just/Obrót/Styl/sZerokość]:):

18

wysokość – wysokość paragrafu tekstu,

just – sposób justowania tekstu – jak w poleceniu tekst,

obrót – kąt obrotu tekstu,

styl – styl tekstu,

szerokość – szerokość paragrafu tekstu.

Po określeniu obszaru, w którym będzie się znajdował tekst, pojawia się okno dialogowe

edytora wielowierszowego. Edytor ten umożliwia:

wybór czcionki i jej atrybutów,

wstawienie znaku specjalnego,

wpisanie ułamka (ułamek wpisuje się w formie a/b – z kreską ułamkową, a^b – bez kreski

ułamkowej, następnie zaznacza i używając opcji piętrowo/liniowo, zamienia na odpowiedni

ułamek)

określenie cech paragrafu (m.in. styl, justowanie),

odnalezienie ciągu znaków i zastąpienie go innym.

UWAGA:

W przypadku wystąpienia trudności z wpisywaniem polskich liter należy tekst wpisać w np.

notatniku, skopiować do pamięci podręcznej i wkleić do edytora wielowierszowego. Tekst

można też zapisać w pliku tekstowym (*.txt) i importować do edytora (opcja: import tekstu…).

Wymiarowanie

Nieodzownym elementem rysunku technicznego są wymiary. W programie AutoCAD do

dyspozycji jest kilka rodzajów wymiarów. Wymiary te są zgrupowane w górnym menu

Wymiary oraz palecie ikon Wymiar.

Elementy typowego wymiaru przedstawia RYSUNEK. Każdą z tych wielkości można zmienić

korzystając z okna dialogowego Style wymiarowania (menu górne: Format/Styl

wymiarowania, ikona z palety Wymiar).

W oknie dialogowym Style wymiarowania można wybrać aktualny styl wymiarowania z listy

(Aktualny:), zmienić nazwę stylu (Nazwa:), utworzyć nowy styl na bazie aktualnego

(Nnazwa:), zapisać zmiany wprowadzone w stylu (Zapisz). Możliwe są także zmiany Geometrii

Formatu i Opisu wybranego typu wymiarów (Przodek – wszystkie typy wymiarów, Liniowy –

wymiary liniowe, Promieniowy – wymiary promieniowe, Kątowy – wymiary kątowe, Średnica –

wymiary średnicowe, Współrzędne – wymiary współrzędnościowe, Lodnies – linie odniesienia):

19

20

21

22

23

24

25

Wymiary przyjąć

26

1. Mazur J., Kosiński K., Polakowski K.: Grafika inżynierska z wykorzystaniem metod

CAD, OWPW, Warszawa 2006

2. www.cad.pl

3. Sobolak M.: Grafika inżynierska. OWPRz, Rzeszów 2000

4. Tadeusz Dobrzański: Rysunek techniczny maszynowy. WNT, Warszawa, 1998

5. Pomoc programu AutoCAD 2009