MAŁOPOLSKApliki.visitmalopolska.pl/DL_agro_PL_int.pdf · Lecznicze kąpiele ziołowe czy...

17
MAŁOPOLSKA Agroturystyka

Transcript of MAŁOPOLSKApliki.visitmalopolska.pl/DL_agro_PL_int.pdf · Lecznicze kąpiele ziołowe czy...

www.krakow2016.comwww.sacrum.visitmalopolska.pl

www.visitmalopolska.pl

MAŁOPOLSKAAgroturystyka

Projekt sfinansowany z budżetu Województwa Małopolskiego

ŚWIATOWE DNIMŁODZIEŻY

26-31.07. 2016 Kraków

1

W zieleni pól i łąk, otulone zapachami siana i kwitnących sadów, z dala od zgiełku miast, pośpiechu ruchliwych szos i sprag-nionych wrażeń tłumów, gdzie ciszę zakłóca najwyżej pianie

koguta, czekają na gości małopolskie gospodarstwa agroturystyczne. Dzięki połączeniu tradycji i nowoczesności można tam wypoczywać w komfortowych warunkach, jednocześnie poznając istniejące od wie-lu pokoleń obyczaje i metody gospodarowania w zgodzie z naturą.

W dbałości o wysoki standard oferowanych noclegów i jakość usług gospodarstwa agroturystyczne w Małopolsce poddano certyfikacji zgodnie z zasadami określonymi przez Polską Federację Turystyki Wiej-skiej „GG”. Obiektom nadano kategorie od „standard” po „3 słoneczka”.

Najwięcej obiektów jest w Beskidach. Panują tu doskonałe warun-ki nie tylko do wypoczynku w sielskich okolicach góralskich wsi, ale też do aktywności pośród malowniczych górskich krajobrazów. Ko-lejne regiony to okolice Krakowa oraz okolice Tarnowa. Bardzo wiele gospodarstw agroturystycznych powstało pod Tatrami: na Podha-lu, Orawach i Polskim Spiszu, szczególnie w Pieninach i w okolicy Je-ziora Czorsztyńskiego. Kultura ludowa tego regionu jest nadzwyczaj barwna i wciąż żywa w wielu wsiach, a wspaniała górska przyroda nie ma sobie równych.

Wiele gospodarstw zaprasza szczególnie grzybiarzy, inne oferują doskonałe warunki wędkarzom czy miłośnikom koni. W górach nie trudno o znalezienie noclegów w pobliżu terenów narciarskich, zaś w całym regionie działają gospodarstwa, w okolicy których można wybrać się na ciekawe wycieczki rowerowe. Niezwykle popularne są gospodarstwa agroturystyczne na Szlaku Małopolskiej Wsi Pachną-cej Ziołami oraz te specjalizujące się w ofercie dla dzieci.

Gospodarstwa agroturystyczne w Małopolsce: szczegółowe informacje na stronie= www.agroturysty-ka-ggg.pl, www.agroturystyka.pl, www.zagrodaedukacyjna.pl, www.modr.pl

MAŁOPOLSKAAgroturystyka

Na łonie natury, fot. arch. Sądecka Organizacja Turystyczna KRAKÓW

Wilno Mińsk

Kijów

Ryga

Tallin

Helsinki

Sztokholm

Oslo

Rejkiawik

Kopenhaga

Dublin

Londyn Amsterdam Bruksela

Paryż Luksemburg

Berno Vaduz

Lublana

Rzym

Monako Andora

Madryt Lizbona

San Marino

Zagrzeb

Belgrad

Sofia

Bukareszt

Kiszyniów

Skopje

Ateny

Tirana

Podgorica

Sarajewo

Priština

Berlin

Praga

BratysławaWiedeńBudapeszt

Warszawa D

F

EPI

RO

UA

RKS

MD

HACH

FL

BIHSRB

BG

GR TR

AL

PL

CZ

GB

SN

IS

FIN

LV

LT

BY

DK

NL

IRL

EST RUS

RUS

BL

SK

SLO

ANDMC

V

RSMHR

MNE

MK

M

Powr

oźni

k

Owcz

ary

Brun

ary W

yżne Kw

iatoń

Wysow

a-Zd

rój

KRAKÓW

Wilno Mińsk

Kijów

Ryga

Tallin

Helsinki

Sztokholm

Oslo

Rejkiawik

Kopenhaga

Dublin

Londyn Amsterdam Bruksela

Paryż Luksemburg

Berno Vaduz

Lublana

Rzym

Monako Andora

Madryt Lizbona

San Marino

Zagrzeb

Belgrad

Sofia

Bukareszt

Kiszyniów

Skopje

Ateny

Tirana

Podgorica

Sarajewo

Priština

Berlin

Praga

BratysławaWiedeńBudapeszt

Warszawa D

F

EPI

RO

UA

RKS

MD

HACH

FL

BIHSRB

BG

GR TR

AL

PL

CZ

GB

SN

IS

FIN

LV

LT

BY

DK

NL

IRL

EST RUS

RUS

BL

SK

SLO

ANDMC

V

RSMHR

MNE

MK

M

Buko

win

a Ta

trza

ńska

Och

otni

ca G

órna

MAŁOPOLSKA SZLAK ARCHITEKTURY DREWNIANEJStolica regionu: KrakówWiększe miasta: Tarnów, Nowy Sącz, OświęcimPowierzchnia: 15 190 km2 (ok. 5% powierzchni Polski)Liczba mieszkańców: 3,35 mln osób (ok. 8% ludności Polski)Krajobraz: najwyższy szczyt – Rysy: 2499 m n.p.m. góry – Tatry, Beskidy, Pieniny, Gorce pogórza – Pogórze Karpackie wyżyny – Wyżyna Krakowsko-Częstochowska niziny – dolina Wisły główne rzeki – Wisła, Dunajec, Poprad, Raba,

Skawa, Biała zbiorniki wodne – Czorsztyński, Rożnowski,

Czchowski, Dobczycki, Klimkówka najwyżej położone, najczystsze jeziora – Morskie Oko,

Czarny Staw, jeziora Doliny Pięciu Stawów Polskich największa i najgłębsza jaskinia – Jaskinia Wielka

Śnieżna: ponad 22 km korytarzy, 824 m głębokości 

Więcej na: www.visitmalopolska.pl, www.muzea.malopolska.pl

Wydanie I, 2010 Departament Turystyki, Sportu i Promocji Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego, Zespół ds. Regionalnego Systemu Informacji Turystycznejul. Basztowa 22, 31-156 Kraków [email protected] wydawnicza: Anna Niedźwieńska, kierownik projektu MSITKoordynacja projektu: Katarzyna Thor

Wydanie IV, 2015 wznowione Małopolska Organizacja TurystycznaRynek Kleparski 4/13, 31-150 Krakó[email protected] projektu: Adelina Antoszewska

Tekst Iwona Baturo, Krzysztof Bzowski

Zdjęcia K. Bańkowski, A. Brożonowicz, P. Dębski, P. Droździk, P. Fabijański, S. Gacek, J. Gorlach, A. Klimkowski, R. Korzeniowski,P. Mierniczak, J. Mysiński, M. Rauer, K. Syga, P. Witosławski, M. Zaręba, D. Zaród, archiwum MOT, J. Gawron archiwum UMWM

Realizacja wydawnicza wznowienia: Virtual 3DRealizacja wydawniczaAmistad Sp. z o.o. – Program ul. Stolarska 13/7, 31-043 Krakówtel./faks: + 48 12 [email protected], www.polskaturystyczna.plKierownictwo produkcji: Agnieszka Błaszczak, Małgorzata Czopik, Ewelina WolnaRedakcja: Aurelia Hołubowska, Teresa LachowskaKorekta: Agnieszka SzmucProjekt okładki, koncepcja graficzna: PART SAWykonanie map: Wydawnictwo Kartograficzne Daunpol sp. z o.o. Skład, przygotowanie do druku: Michał TincelDruk: Alnus, Kraków

Kraków 2015, ISBN 978-83-64323-66-9Autorzy i wydawcy publikacji starali się, aby jej tekst był rzetelny, nie mogą jednak wziąć odpowiedzialności za ewentualne zmiany, zaistniałe po terminie opracowywania materiałów przez wydawnictwo. Materiały przygotowane na dzień 31 marca 2015 r.

Małopolska

MAŁOPOLSKAStolica regionu: KrakówWiększe miasta: Tarnów, Nowy Sącz, OświęcimPowierzchnia: 15 190 km2 (ok. 5% powierzchni Polski)Liczba mieszkańców: 3,28 mln osób (ok. 8% ludności Polski)Krajobraz: najwyższy szczyt – Rysy: 2499 m n.p.m. góry – Tatry, Beskidy, Pieniny, Gorce pogórza – Pogórze Karpackie wyżyny – Wyżyna Krakowsko-Częstochowska niziny – dolina Wisły główne rzeki – Wisła, Dunajec, Poprad, Raba, Skawa, Biała zbiorniki wodne – Czorsztyński, Rożnowski, Czchowski, Dobczycki, Klimkówka najwyżej położone, najczystsze jeziora – Morskie Oko, Czarny Staw, jeziora Doliny Pięciu Stawów Polskich największa i najgłębsza jaskinia – Jaskinia Wielka Śnieżna: ponad 22 km korytarzy, 824 m głębokości

Więcej na: www.visitmalopolska.pl, www.muzea.malopolska.pl

Wydawca Departament Turystyki, Sportu i PromocjiUrzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego,Zespół ds. Regionalnego Systemu Informacji Turystycznejul. Basztowa 22, 31-156 Krakó[email protected], www.visitmalopolska.pl

Tekst Krzysztof Bzowski

Wydanie II, 2015, wznowioneMałopolska Organizacja TurystycznaRynek Kleparski 4/13, 31-150 Krakó[email protected], www.mot.krakow.plKoordynacja projektu: Adelina Antoszewska

Realizacja wydawniczaAmistad Sp. z o.o. – Program ul. Stolarska 13/7, 31-043 Krakówtel./faks: + 48 12 [email protected], www.polskaturystyczna.plKierownictwo produkcji: Agnieszka Błaszczak, Małgorzata CzopikKoordynacja projektu: Katarzyna ThorKoncepcja wydawnicza: Anna Niedźwieńska, kierownik projektu MSITRedakcja: Aurelia HołubowskaKorekta: Agnieszka SzmucProjekt okładki, koncepcja graficzna: PART SAWykonanie map: Wydawnictwo Kartograficzne Daunpol sp. z o.o. Skład, przygotowanie do druku: Michał TincelRealizacja wydawnicza wznowienia: K. Syga, Virtual  3D

Kraków 2015Autorzy i wydawcy publikacji starali się, aby jej tekst był rzetelny, nie mogą jednak wziąć odpowiedzialnościza ewentualne zmiany, zaistniałe po terminie opracowywania materiałów do wydawnictwa.Materiały przygotowywane na dzień: 31 lipca 2015.

2 3

Małopolska Wieś Pachnąca ZiołamiOrzeźwiający zapach mięty, aromaty tymianku i oregano oraz kojącą woń melisy poczujemy na Szlaku Małopolskiej Wsi Pachnącej Ziołami.

Szlak ten objął 19 gospodarstw agroturystycznych, w któ-rych uprawia się zioła tradycyjnymi, ekologicznymi meto-dami. Wszyscy gospodarze posiadają rozległą wiedzę o ro-ślinach, a w ich ogrodach ziołowych rosną m.in. melisa, kolendra, lubczyk, mięta, oregano, rozmaryn, tymia-nek, szałwia, lawenda, mniszek lekarski (popularny mlecz). Dzięki temu w gospodarstwach agroturystycznych można skosztować potraw przygotowywanych z dodatkiem świeżych ziół oraz wielu innych przysmaków wyrabianych tradycyjnymi metodami, takich jak likiery, herbaty, na-lewki, konfitury i miody, a nawet lecznicze syropy prze-ciwkaszlowe. Każde z gospodarstw ma swój własny spe-cjał kulinarny, np. pstrągi w ziołowej koszulce, ziołowe ciasteczka antydepresyjne czy zupa czarownicy z sied-miu ziół. Chętni skorzystają też z oryginalnych zabiegów

odnowy biologicznej. Lecznicze kąpiele ziołowe czy aro-materapia w gospodarstwach położonych w malowniczych okolicach, blisko lasów czy dzikich terenów górskich, dają wspaniałe efekty.

Obiekty na Szlaku Małopolskiej Wsi Pachnącej Ziołami znajdują się w miejscach, do których łatwo trafić i łatwo dojechać samochodem. Mimo to ich usytuowanie na skra-ju miejscowości, blisko lasów, gwarantuje spokój i ciszę, a także wiele możliwości wypoczynku na łonie przyrody. Gospodarstwa „ziołowe” znajdziemy przede wszystkim w Pieninach i Beskidach, pozostałe znajdują się w południo-wo-wschodniej części województwa małopolskiego.

Z pobytu w wonnym zielarskim domu warto zabrać ze sobą tradycyjne przetwory przyprawione ziołami oraz piękne, a za-razem aromatyczne bukiety, układane przez gospodarzy!

Małopolska Wieś Pachnąca Ziołami: szczegółowe in-formacje oraz lista gospodarstw na Szlaku na stronie =  www.sot.org.pl

Zioła, fot J. Kowalski Na wsi, fot. M. Rauer

4 5

Małopolska Wieś dla DzieciSzlak pod nazwą „Małopolska Wieś dla Dzieci” tworzy 14 gospodarstw agroturystycznych, dysponujących infra-strukturą, umożliwiającą aktywne, urozmaicone, a przede wszystkim bezpieczne spędzenie czasu dzieciom w róż-nym wieku, jak również ich rodzicom.

Właściciele wszystkich obiektów agroturystycznych, które znalazły się na szlaku „Małopolska Wieś dla Dzieci”, przygotowali specjalne atrakcje, umożliwiające przyjęcie dzieci w każdym wieku. Każdy obiekt posiada bezpieczny, ogrodzony teren z placem zabaw, a część gospodarstw ma także dodatkowe atrakcje – takie, jak park linowy czy basen.

Z oferty gospodarstw agroturystycznych mali goście wraz z rodzicami mogą korzystać przez cały rok i spędzać tam zarówno weekendy, jak i całe wakacje. Dzieci poprzez zabawę poznają m.in. tradycje i obyczaje wiejskie, mało-polską przyrodę, a także legendy i opowieści związane z

regionem. Właściciele gospodarstw proponują różnorodne warsztaty edukacyjno-artystyczne, konkursy oraz wyciecz-ki. Wszystkie zajęcia dla dzieci mają charakter zorganizo-wany i prowadzone są przez osoby posiadające wykształ-cenie i doświadczenie pedagogiczne.

Gospodarstwa zlokalizowane są: na Podhalu, w okolicach Krakowa, w Beskidzie Wyspowym, w Beskidzie Niskim oraz w Beskidzie Sądeckim.

Małopolska dla dzieci: szczegółowe informacje oraz li-sta gospodarstw na szlaku na stronie = www.sot.org.pl

W zagrodzie, fot. arch. Sądecka Organizacja Turystyczna fot. arch. Sądecka Organizacja Turystyczna

76

Małopolski Festiwal SmakuGoszcząc w małopolskich gospodarstwach agroturystycz-nych, nie sposób pominąć smakołyków regionalnej kuchni. Małopolski stół czeka na gości zastawiony wonnymi pysz-nościami. Tradycyjna gościnność nakazuje, by podać to, co najlepsze. Wiekowe tradycje, sprawdzone receptury oraz przekazywane z pokolenia na pokolenia sposoby uprawy to tajemnica wybornych małopolskich przysmaków.

Smakowanie Małopolski najlepiej zacząć na organizowa-nym rokrocznie Małopolskim Festiwalu Smaku, podczas którego odbywa się plebiscyt i konkurs „Małopolski Smak”, wyłaniający najlepszych producentów i ich produkty.

Warto spróbować serów: oscypka, który zachwycił smakoszy w całej Europie, czy słonych bryndzy lub bundza, powstających tylko w polskich górach. W stolicy Ma-łopolski, Krakowie, na stołach gosz-czą smakowite zupy. Barszcz czer-wony i  żurek po krakowsku swój kwaskowy smak zawdzięczają kiszo-nym składnikom i odpowiednio do-branym przyprawom. Zarumieniona

skórka obwarzanków i precli, oprószona solą, sezamem lub makiem, to efekt kilkuset lat tradycji, dzięki której wy-pieki te stały się symbolem Krakowa. Mniej znany jest chleb prądnicki, choć piecze się go co najmniej od XV w. Praw-dziwy bochenek prądnicki ma metr długości i waży nawet ponad 10 kg! Inne krakowskie wyroby piekarskie to cia-steczka wyśmienite i bajgle z Kazimierza.

Nikogo nie trzeba przekonywać o tym, że świeży chleb najlepiej smakuje z miodem, gdy skórka i miękkie wnę-trze nasiąkną słodyczą, pochodzącą z górskich pasiek. To tam powstają najlepsze miody spadziowe (małopolskie i sądeckie).

Do produktów tradycyjnych zali-cza się również: sól wielicką, lody z Nowego Targu czy sławny balsam kapucyński.

Z Małopolski pochodzi również kieł-basa lisiecka. Wyrabiana w Liszkach i Czernichowie pod Krakowem, przy-rządzana jest z najlepszej wieprzowi-ny i wędzona aromatycznym dymem ze

Małopolski Festiwal Smaku na Placu Wolnica w Krakowie, fot. P. Droździk Najlepsze miody spadziowe, fot. P. Droździk

Na stoisku produktów tradycyjnych, fot. M. Zaręba Krakowskie obwarzanki, fot. M. Zaręba

8 9

Warto również zajrzeć na inne imprezy organizowane w ramach Małopolskiego Festiwalu Smaku. Są to przed wszystkim Wielkanocny Małopolski Smak, czyli kiermasz smakołyków wielkanocnych, organizowany wraz z Targa-mi Wielkanocnymi na krakowskim Rynku Głównym. Można wtedy spróbować wybornych wędlin, kiełbasy do koszy-ka ze święconką czy tradycyjnej kiełbasy lisieckiej, posilić się żurem na serwatce lub zupą chrzanową, wreszcie na deser delektować się świątecznymi babami i mazurkami.

W grudniu podczas Wigilijnego Małopolskiego Sma-ku każdy może skosztować pysznych produktów i potraw bożonarodzeniowych. To wtedy jest okazja do spróbowa-nia wędzonego karpia zatorskiego i wielu innych świątecz-nych przysmaków. Smacznego!

Małopolski Festiwal Smaku: organizatorem imprezy jest Województwo Małopolskie, szczegółowe informacje za-mieszczono na stronie = www.smak.malopolska.pl

specjalnie dobranego drewna owocowego. Inne przysmaki regionalne to tuszki gęsi zatorskich i jagnięcina z Podha-la oraz karp zatorski z okolic Zatora, gdzie już od XII w. ho-duje się ryby w licznych stawach Doliny Karpia. Spróbować trzeba też owoców i warzyw, takich jak charsznicka kapu-sta kwaszona, fasola „Piękny Jaś” z doliny Dunajca, łu-kowicka śliwka suszona i suska śliwka sechlońska oraz tradycyjne odmiany jabłek: z Raciechowic oraz Łącka. Każdy smakosz zachwyci się jodłownickim kołaczem z se-rem, chlebem żarnowym z Łomnej i chlebem jurajskim.

Produkty regionalne zgłaszane do plebiscytu i konkur-su podczas Małopolskiego Festiwalu Smaku oceniane są w  czterech kategoriach: „Ekologiczne przysmaki” to przetwory i potrawy z produktów wytworzonych w go-spodarstwach ekologicznych, „Tradycyjne specjały” mu-szą powstać z produktów z listy produktów tradycyjnych Małopolski, „Smakołyki z legendą” wymagają przedsta-wienia ciekawej historii z nimi związanej, zaś „Jak u mamy” to potrawy i przetwory regionalne przygotowywane przez koła gospodyń wiejskich, stowarzyszenia, gospodarstwa agroturystyczne i inne.

Oscypki, fot arch MOT Wielkanocne przysmaki, fot. M. Flis

10 11

Jeśli szukasz pomysłu na:Wycieczkę dla dzieci lub młodzieży?Zapraszamy do Bolęcina - Wioski pod skałą, Dulowej - Zaginionej wioski, Kostrzy-Sadka – Krainy Pod Zielonym Wielorybem lub Rudy Kameralnej - Wioski pozytywnie zakręconej

Wieczór panieński? eskapadę w kobiecym gronie? Zajrzyj do Gwoźdźca - Wioski pod kobiecą ręką

Nietypowy wyjazd dla seniorów?Na spacery i atrakcje dla seniorów szczególnie zaprasza Za-górze czyli Wioska u źródła

Ciekawie spędzony wolny czas z rodziną?Polecamy questing w każdej z miejscowości

By liznąć nieco historii, zasmakować tradycji, poczuć dresz-czyk emocji, a przede wszystkim niebanalnie spędzić czas:

Najlepiej odwiedzić wioski z charakterem!

Bolęcin, Dulowa, Gwoździec, Kostrza-Sadek, Ruda Ka-meralna i Zagórze to propozycja dla tych, którzy chcą zo-baczyć historię i tradycję w nietuzinkowej formie. Oferta

wiosek ma charakter edukacyjny i warsztatowy, a opiera się na walorach przyrodniczych i historycznych. W każdej miejscowości można brać udział w wielu warsztatach, wy-cieczkach (pieszych, konnych lub rowerowych) i grach te-renowych oraz smakować regionalne potrawy.

Rodzinnie – bo Wioski tematyczne zapraszają wszystkich – byle młodych duchem!

Aktywnie – bo w pięknych okolicznościach przyrody, wśród lasów i wzgórz!

Twórczo – ucząc się i odkrywając. Niebanalnie i z sensem…

Szczegółowe informacje o ofercie i kontakt do wiosek znaj-dują się na stronie www.miejscazcharakterem.pl

Miejsca z charakterem w Małopolsce: więcej informacji na stronie: www.miejscazcharakterem.pl

Miejsca z charakterem w Małopolsce, fot. Fundacja Biuro Inicjatyw Społecznych

Wieś tematyczna Gwoździec, fot. Fundacja Biuro Inicjatyw Społecznych

12 13

„Zgroda Edukacyjna” „Zgroda Edukacyjna” to przedsięwzięcie prowadzone przez mieszkańców wsi na obszarach wiejskich, gdzie realizo-wane są przynajmniej dwa cele edukacyjne spośród ni-żej wymienionych:- edukacja w zakresie produkcji roślinnej,- edukacja w zakresie produkcji zwierzęcej,- edukacja w zakresie przetwórstwa płodów rolnych,- edukacja w zakresie świadomości  ekologicznej i konsumenckiej,- edukacja w zakresie dziedzictwa kultury materialnej wsi,  tradycyjnych zawodów, rękodzieła i twórczości ludowej.Obiekt powinien posiadać zwierzęta gospodarskie albo uprawy rolnicze przeznaczone do prezentacji dla grup dzieci i młodzieży przyjmowanych w ramach programów szkolnych lub udostępniane jako atrakcja turystyczna dla rodzin z dziećmi i dorosłych podróżujących indywidual-nie. Zajęcia edukacyjne w gospodarstwach rolnych przy-noszą wymierne korzyści dla dwóch sektorów: rolnictwa i szkolnictwa. Szkolnictwo zyskuje urozmaicenie i wzbo-gacenie procesu kształcenia, programy nauczania zorien-towane na praktyczne działanie, ćwiczenia warsztatowe

z różnych przedmiotów, alternatywne miejsca edukacji, poznanie wiejskiej kultury. Dla sektora rolnego istotne jest spotkanie z przyszłymi konsumentami i wzrost zrozu-mienia dla sytuacji i potrzeb gospodarki wiejskiej. Jest to także odmiana i wzbogacenie codziennego życia rolnika, radość pracy z dziećmi i nauczycielami, twórczy rozwój ro-dzin rolniczych oraz dodatkowy dochód. Ogólnopolska Sieć Zagród Edukacyjnych jest prowadzona przez Cen-trum Doradztwa Rolniczego Oddział w Krakowie. Sieć słu-ży upowszechnieniu idei edukacji w gospodarstwie rolnym oraz promocji działalności gospodarstw edukacyjnych. Do uczestnictwa w sieci może przystąpić każdy obiekt speł-niający warunki definicji "Zagrody edukacyjnej". Udział w sieci jest dobrowolny i bezpłatny. Przystąpienie do sieci odbywa się na podstawie kwestionariusza zgłoszenia i re-komendacji uprawnionego doradcy ODR. Uczestnicy sie-ci otrzymują promocję ofert w ogólnopolskim systemie in-ternetowym oraz wsparcie doradcze i szkoleniowe, a także możliwość wzajemnej wymiany doświadczeń.

Zagrody Edukacyjne: szczegółowe informacje na temat projektu Zagrody Edukacyjne na stronie: = www.zagro-daedukacyjna.pl

Konie w zagrodzie edukacyjnej fot. Arch CDR Kraków Zagroda edukacyjna, fot. Arch. CDR Kraków

14 15

Małopolska Wieś w SiodleMałopolska Wieś w Siodle to oferty 15 gospodarstw produktowych oferujących zarówno pobyty kilkudnio-we, jak i spędzenie weekendów, specjalizujących się w jednolitym określonym profilu usług z wykorzysta-niem dziedzictwa kulturowego wsi, lokalnych tradycji, produktów tradycyjnych. Goście mogą spróbować jaz-dy konnej w terenie, a ci którzy chcieliby rozpocząć swoją przygodę z jeź-dziectwem, mają możliwość nauki z instruktorem. Wła-ściciele obiektów to miłośnicy koni i przyrody, posia-dający niezbędne uprawnienia oraz infrastrukturę do jazdy konnej, co gwarantuje bezpieczną jazdę na zdro-wych, zadbanych koniach. Do dyspozycji gości są ko-nie: huculskie, polskie, małopolskie.

Na bazie inwentaryzacji zasobów i atrakcji terenu

oraz obiektów, przygotowano atrakcyjne oferty od na-uki po doskonalenie jazdy konnej, sportowej na lonży, oprowadzanie, hipoterapię, po rajdy jedno i wielodnio-we oraz hotele dla koni. Organizowane są również kuli-gi, przejazdy bryczkami, zawody jeździeckie.

Małopolska Wieś w Siodle: szczegółowe informacje oraz lista gospodarstw na Szlaku na stronie = www.sot.org.pl

Konie, fot P. Droździk Konno, fot. J. Gawron

1716

Szlak Architektury DrewnianejPełne gracji kościoły z gontowymi dachami i strzelistymi wieżami, baniaste hełmy cerkwi ukrytych w górskich doli-nach, ciche dawne siedziby szlacheckie, małomiasteczko-wa zabudowa z malowniczymi podcieniami – to sceneria nieodłącznie związana z małopolską agroturystyką.Obiekty te można zobaczyć, podążając Szlakiem Architek-tury Drewnianej. Wśród nich najsławniejsze są drewniane kościoły w Binarowej, Sękowej, Lipnicy Murowanej, Dęb-nie, Powroźniku, Brunarach Wyżnych, Kwiatoniu, Owcza-rach, wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturo-wego i Przyrodniczego UNESCO.

Szlak Architektury Drewnianej: szczegółowe informacje o obiektach znajdujących się na szlaku na stronie = www.drewniana.malopolska.pl

Szlak Tradycyjnego Rzemiosła MałopolskiDzięki Szlakowi Tradycyjnego Rzemiosła Małopolski moż-na wędrować śladem dawnych rzemiosł, odwiedzając przy okazji liczne ciekawe miejsca, często oddalone od trady-cyjnych tras turystycznych. Spotkania z ciekawymi ludźmi, których prawdziwą pasją są przekazywane od pokoleń taj-niki dawnych rzemiosł, to jeden z głównych atutów trasy.

Wędrować można wzdłuż czterech utworzonych tras: suskiej, limanowskiej, sądeckiej i gorlickiej.

Rzemiosła w dawnej MałopolsceBednarstwo, bibułkarstwo, dziegciarstwo, garncarstwo, hafciarstwo, koło-dziejstwo, koronkarstwo, koszykarstwo, kowalstwo, łyżkarstwo, malarstwo na szkle, młynarstwo, pieczywo tradycyjne, plastyka obrzędowa, pszczelarstwo, rzeźba ludowa, stolarstwo, tkactwo, zabawkarstwo.

W wielu miejscach na szlaku organizowane są ciekawe wydarzenia. W Stryszawie, tradycyjnym ośrodku zabawkar-stwa, w tym samym okresie organizowane jest Święto Za-bawki Ludowej. Na Łemkowskim Jeruzalem w Gorlicach

prezentują swą twórczość artyści ludo-wi związani z Łemkowszczyzną. Naj-bardziej znanym nie tylko w Małopol-sce wydarzeniem jest jednak konkurs Malowana Chata, organizowany co roku na początku czerwca w Zalipiu. Popularnością nie ustępuje mu kon-kurs na najwyższą palmę

Orawski Park Etnograficzny w Zubrzycy Górnej, fot. M. ZarębaDwór Moniaków, fot. K. Syga

Koronkarstwo na Szlaku Tradycyjnego Rzemisła Małopolski, fot. D. Zaród Święto Zabawki Ludowej w Stryszawie, fot. D. Zaręba

1918

wielkanocną, odbywający się w Niedzielę Palmową w Lip-nicy Murowanej. W wielu miejscach organizowane są też letnie warsztaty tradycyjnych rzemiosł.

W lipcu, sierpniu i wrześniu można zamówić przejaz-dy szlakiem maziarskim z Łosi do Szymbarku oraz do okolicznych miejscowości – maziarstwo i dziegciastwo były niegdyś jednym z głównych źródeł dochodu dla łem-kowskich mieszkańców Łosi. Trudnili się oni nie tylko wy-robem dziegciu i mazi, ale także ich sprzedażą, jeżdżąc po całej Europie Środkowej na wozach maziarskich.

Szlak Rzemiosła Tradycyjnego: szczegółowe informacje o szlaku, twór-cach, rzemiosłach i miejscowościach oraz wydarzeniach na stronie = www.szlakrzemiosla.pl

Wędkarstwo w MałopolsceW Małopolsce wędkarze odnajdą wiele miejsc, do których z pewnością będą chcieli powrócić. Górskie rzeki, poto-ki o bystrym nurcie czy spokojne wody jezior to nie tylko wspaniałe łowiska, ale też miejsca, gdzie podziwiać moż-na zapierające dech w piersiach widoki i obcować z dziką przyrodą Małopolski.

Najbardziej znane łowiska na wodach górskich znajdują się na rzekach Dunajec, Poprad i Raba. Są to królestwa wędkar-

stwa muchowego. Łowi się tu pstrągi po-tokowe i lipienie (także metodą spinnin-gową). Podobny charakter mają łowiska na Popradzie. Dopuszczalne są tu przynę-ty sztuczne i roślinne, a prócz gatunków górskich występują miętusy i węgorze. W Rabie, która do mostu w Gdowie jest rzeką górską, a niżej nizinną, żyją prócz pstrągów lipienie, klenie, jelce, brzany, bo-lenie, okonie i trocie.

Konkurs na najwyższą palmę wielkanocną w Lipnicy Murowanej, fot. D. Zaród Malowana buda dla psa w Zalipiu, fot. arch. UMWM

Wędkowanie w Jeziorze Rożnowskim, fot. P. Dębski Pstrąg, fot. iStockphoto.com

20 21

Popularne wody nizinne to przede wszystkim duże je-ziora zaporowe, np. Jezioro Czorsztyńskie. Żyją w  nim szczupaki, sandacze, okonie, leszcze, płocie, klenie, ukle-je, czasem liny i miętusy. Na najpopularniejszym łowisku, koło mostu Pod Hubą, występuje ponadto świnka, brza-na, pstrągi potokowy i tęczowy, troć jeziorowa oraz gło-wacica. W Jeziorze Rożnowskim żyją przede wszystkim leszcze, są też płocie i okonie, a także wspaniałe sandacze oraz m.in. szczupaki, sumy, karpie, węgorze i liny. Mniej-sze jest zaporowe jezioro Klimkówka w Beskidzie Niskim, gdzie prócz sandacza występują także szczupaki, okonie, klenie, karasie i trocie.

Do ciekawszych łowisk należą stawy rybne w okolicach Zatoru. To przede wszystkim prawdziwe zagłębie karpia, choć są tu też amury, sumy, szczupaki i karasie srebrzyste.Ważne informacje:• należy pamiętać o okresach ochronnych, z zakazem ło-

wienia poszczególnych gatunków ryb;• wybierając się na połów, należy najpierw wyrobić kar-

tę wędkarską, wydawaną przez starostwo powiatowe w miejscu zamieszkania. Potem konieczne jest zapła-cenie odpowiednich składek u właściciela lub zarządcy

łowiska, na które chcemy się wybrać. W strefie ochron-nej Pienińskiego Parku Narodowego wędkowanie z brze-gu jest zabronione;

• na Jeziorze Czorsztyńskim nie wolno łowić w  strefie ochronnej Pienińskiego Parku Narodowego oraz nocą i z zanętą o wadze powyżej 2 kg;

• na Jeziorze Rożnowskim nie wolno łowić spinningowo oraz na żywą i martwą rybę w okresie I–IV;

• na Jeziorze Klimkówka można stosować każdą przynętę, ale na sandacze obowiązuje okres ochronny: I–V; w okresie I–IV nie wolno stosować spinningu, a także łowić na żywą i martwą rybę, natomiast w maju zakazany jest połów nocny.

Wędkarstwo w Małopolsce: szczegółowe informacje o łowi-skach w okolicach Nowego Sącza (Dunajec, Poprad, Jezioro Czorsztyńskie, Jezioro Rożnowskie): Polski Związek Wędkar-ski, okręg Nowy Sącz, = www.pzwns.info.pl; łowiska pstrą-gowe na Rabie koło Myślenic: = www.jot-raba.az.pl; łowisko komercyjne Podlipki Rybackiego Zakładu Doświadczalnego w Zatorze: = www.bielsko.man.pl/fishrzd; łowiska w okoli-cach Krakowa i Tarnowa: Polski Związek Wędkarski, okręg Kra-ków i okręg Tarnów, = www.pzw.org.pl.

Jezioro Czorsztyńskie, fot. M. Grychowski Jezioro Rożnowskie, fot. S. Gacek

2322

Obserwacje ptakówRóżnorodność przyrodnicza i krajobrazowa Małopolski sprawia, że region jest domem dla wielu gatunków pta-ków. Wybierając się nawet na zwykłą wycieczkę, warto za-opatrzyć się choć w lornetkę, bo ciekawe i rzadkie gatunki można zobaczyć zupełnie niespodziewanie. Najlepszymi ostojami dla skrzydlatych stworzeń są tereny chronione.

W Ojcowskim Parku Narodowym gnieździ się m.in. piękny niebieski zimorodek, ciekawe gatunki dzięciołów – biało-grzbiety i zielonosiwy, a nad wartkimi potokami pluszcz.

W Babiogórskim Parku Narodowym żyją na skałach nie-zwykle rzadkie pomurniki, poza tym nocą można usłyszeć największą polską sowę: puchacza.

Gorczański Park Narodowy jest domem m.in. dla stronią-cych od ludzi bocianów czarnych oraz głuszców.

W Pienińskim Parku Narodowym na skałach gnieździ się pomurnik, niekie-dy widywany jest także drapieżny or-lik krzykliwy.

W polskich Tatrach żyje bardzo rzad-ki, wspaniały drapieżnik: orzeł przedni, a co jakiś czas przylatuje tu najszybszy ptak na świecie, tj. sokół wędrowny.

Magurski Park Narodowy w Beskidzie Niskim to dom m.in. dla orła przednie-go i orlika krzykliwego, a także dla najmniejszej polskiej sowy: sóweczki.

Ptaki obserwować można również w dużych komplek-sach leśnych, najciekawsza jest Puszcza Niepołomicka. Spo-tyka się tu m.in. bociany czarne oraz muchołówki bia-łoszyje. Ostojami ptaków są też okolice stawów rybnych, m.in. w dolinie Skawy i Wisły koło Spytkowic. Tu obserwo-wano liczne gatunki wodne, np. perkozy rdzawoszyje, bąki i bączki, gęś gęgawę, kilka gatunków rybitw i bardzo rzad-kiego ślepowrona. Warte uwagi są również duże zaporo-we zbiorniki wodne w Dobczycach, Rożnowie, Czorsztynie czy Klimkówce. Najlepiej udać się nad nie w okresie prze-lotów ptaków (III–V i VIII–X).

Najlepsza pora na obserwację ptaków to wczesna wio-sna. Wówczas podglądania nie utrudniają liście na drze-wach i  krzewach, można również liczyć na zobaczenie ciekawych i rzadkich gatunków wędrownych, niegniaz-dujących w Małopolsce.

Wycieczki ornitologiczne w okresie wiosenno-let-nim: Małopolskie Towarzystwo Ornitologiczne (= www.mto-kr.pl); wycieczki przyrodnicze z obserwacjami pta-ków: Biuro Turystyki Przyrodniczej i Aktywnej Bird Servi-ce (= www.bird.pl). Informacje dot. obserwacji ptaków: = www.ptaki.dobczyce.pl (informacje o ptakach Jeziora Dobczyckiego), = www.czaplon.most.org.pl (informacje o czaplach, i innych gatunkach wodno-błotnych Doliny Górnej Wisły), = www.carpatica.org (informacje o wę-drówkach ptaków w Karpatach).

Sokół, fot. arch. iStockphotoBocian, fot. arch. Sądecka Organizacja Turystyczna Baczny obserwator, fot. arch. iStockphoto.com

2524

Małopolskie grzybobraniePachnące żywicą drzewa, modrzewiowe zagajniki czy złoco-ne jesienią brązowo-czerwone buczyny to idealne miejsca na spacery. Wędrówka po lesie to odpoczynek od miejskie-go zgiełku i szansa na regenerację sił na łonie przyrody. Czę-sto tym wycieczkom towarzyszy chęć nazbierania grzybów. Takie wyprawy nazywamy grzybobraniem, choć czasem się zdarza, że wracamy z pustym koszykiem. Grzybobranie naj-lepiej rozpocząć bladym świtem, co zwiększa szansę na uda-ne zbiory. Najlepiej jest zabrać ze sobą wiklinowy koszyk, by zebrane grzyby pozostały w takim stanie, w jakim je zebrali-śmy, oraz niewielki nożyk, by odciąć rosnący grzyb tuż przy spodzie, tak by w ściółce pozostała grzybnia, dzięki której na tym miejscu wyrosną nowe leśne skarby.

Zebrane grzyby możemy suszyć, by następnie przy-gotować aromatyczną zupę grzybową. Często też przy-gotowywany jest z nich farsz, np. do uszek (np. do świą-tecznego barszczu czerwonego z uszkami), krokietów czy pierogów. Wszystkim będzie też smakował sos grzybowy,

np. borowikowy do mięs, lub grzyby marynowane. Jed-nak najlepsze są grzyby prosto z patelni, choćby jajeczni-ca z pysznymi kurkami.

Najbardziej cenione i popularne grzyby jadalne to: boro-wiki, podgrzybki, koźlarze, maślaki, rydze, pieprzniki, czu-bajki, gąski, opieńki oraz kurki.

Podczas leśnej wędrówki można też znaleźć wspaniałe w smaku i bardzo aromatyczne owoce malin. Na skraju polanek często rosną całe skupiska jeżyn. Patrząc uważnie pod nogi, możemy znaleźć kilka pach-nących poziomek oraz całe skupiska niewielkich krzaczków czarnej jagody, często nazywanej borówką. Wszystkie te leśne skarby najlepiej smakują zry-wane prosto z krzaczka.

Na grzybach, fot. arch. Sądecka Organizacja Turystyczna Prawdziwki, fot. arch. Sądecka Organizacja Turystyczna

Fot. arch. Sądecka Organizacja Turystyczna

27

NotatkiPunkty Informacji Turystycznej

KraKówInfoKraków, ul. Powiśle 11, 31-101 Kraków \ +48 12 417 58 12 [email protected], www.infokrakow.plInfoKraków, ul. św. Jana 2, 31-018 Kraków \+48 12 421 77 87, [email protected]ów, ul. Józefa 7, 31-056 Kraków \+48 12 422 04 71, [email protected]ów Sukiennice,Rynek Główny 1/3, 31-042 Kraków \+48 12 433 73 10, [email protected]ów, ul. Szpitalna 25, 31-024 Kraków \+48 12 432 01 10, [email protected]ów Pawilon Wyspiańskiego pl. Wszystkich Świętych 2, 31-004 Kraków \+48 12 616 18 86, [email protected]ów Międzynarodowy Port Lotniczy w Balicach, 32-083 Balice \+48 12 285 53 41, [email protected]

MyśleniceRynek 27, 32-400 Myślenice \+48 12 272 23 12 [email protected] www.myslenice.visitmalopolska.pl

Dobczyceul. Podgórska 1, 32-410 Dobczyce \+48 12 271 01 53 [email protected] www.dobczyce.visitmalopolska.pl

wiśniowaWiśniowa 301, 32-412 Wiśniowa \+48 12 271 44 93 [email protected], www.ug-wisniowa.pl

olKusz

ul. Floriańska 8, 32-300 Olkusz \ +48 32 642 19 26 [email protected], www.olkusz.visitmalopolska.pl

MiechówPlac Kościuszki 1A, 32-200 Miechów \+48 41 383 13 11 [email protected]

wieliczKaul. Dembowskiego 2A, 32-020 Wieliczka\+48 12 288 00 [email protected], www.ckit.wieliczka.eu

zaKopaneul. Kościeliska 7, 34-500 Zakopane \+48 18 201 20 04 [email protected], www.zakopane.pl

nowy TargRynek 1, 34-400 Nowy Targ \+48 18 266 30 36 [email protected] www.it.nowytarg.pl

poroninul. Józefa Piłsudskiego 2, 34-520 Poronin \+48 18 207 42 98 [email protected], www.poronin.pl

rabKa-zDrójul. Parkowa 2, 34-700 Rabka-Zdrój \+48 18 269 15 53 [email protected] www.rabkazdroj.visitmalopolska.pl

białKa TaTrzańsKaul. Środkowa 179A, 34-405 Białka Tatrzańska \+48 18 533 19 59 [email protected]

biały Dunajecul. Jana Pawła II 363, 34-425 Biały Dunajec \+48 18 200 16 90 [email protected] www.gokbialydunajec.pl

wiTówWitów 239A, 34-512 Witów \+48 18 207 18 98 [email protected] www.koscielisko.com.pl

buKowina TaTrzańsKaul. Sportowa 22, 34-530 Bukowina Tatrzańska\+48 18 202 54 [email protected]_tatrzanska.visitmalopolska.pl

ochoTnica górnaOsiedle Ustrzyk 388, 34-453 Ochotnica Górna\+48 18 262 41 [email protected], www.ssm.ochotnica.pl

TarnówRynek 7, 33-100 Tarnów \+48 14 688 90 90 [email protected], www.tarnow.travel

Dąbrowa TarnowsKaul. Polna 13, 33-200 Dąbrowa Tarnowska \+48 14 657 00 07 [email protected] www.dabrowatar.pl

Tuchówul. Chopina 10, 33-170 Tuchów \+48 14 652 54 36 [email protected], www.tuchow.pl

bochniaul. Solna 2, 32-700 Bochnia\+ 48 14 615 36 [email protected], www.bochnia.eu

oświęciMul. St. Leszczyńskiej 12, 32-600 Oświęcim \+48 33 843 00 91 [email protected] www.oswiecim.visitmalopolska.pl

chrzanówAleja Henryka 40, 32-500 Chrzanów \+48 32 623 20 44 [email protected] www.visitmalopolska.pl/chrzanow

Trzebiniaul. Kościuszki 74, 32-540 Trzebinia \+48 32 612 14 97 [email protected] www.trzebinia.visitmalopolska.pl

wygiełzówul. Podzamcze 1, 32-551 Babice\+48 32 210 93 [email protected](czynny w sezonie)

nowy sączul. Szwedzka 2, 33-300 Nowy Sącz \+48 18 444 24 22 [email protected] www.ziemiasadecka.com, www.cit.com.pl

Krynica-zDrójul. Zdrojowa 4/2, 33-380 Krynica-Zdrój \+48 18 472 55 77 [email protected] www.krynicazdroj.visitmalopolska.pl

liManowaRynek 25, 34-600 Limanowa \+48 18 337 58 00 [email protected], www.powiat.limanowa.pl

bieczRynek 1, 38-340 Biecz \+48 13 447 92 47 [email protected], www.biecz.visitmalopolska.pl

sęKowaSiary 19, 38-307 Sękowa \+48 18 351 87 70 [email protected], www.sekowa.pl waDowice

ul. Kościelna 4, 34-100 Wadowice \+48 33 873 23 65 [email protected],www.it.wadowice.pl

anDrychówRynek 27, 34-120 Andrychów \+48 33 842 99 36 [email protected], www.andrychow.eu

sucha besKiDzKaul. Zamkowa 1, 34-200 Sucha Beskidzka \+48 33 874 26 05 [email protected] [email protected] www.muzeum.sucha-beskidzka.pl/it

Kalwaria zebrzyDowsKaul. Mickiewicza 434-130 Kalwaria Zebrzydowska\+48 33 876 66 [email protected]_zebrzydowska.visitmalopolska.pl

28

Notatki

KRAKÓW

Wilno Mińsk

Kijów

Ryga

Tallin

Helsinki

Sztokholm

Oslo

Rejkiawik

Kopenhaga

Dublin

Londyn Amsterdam Bruksela

Paryż Luksemburg

Berno Vaduz

Lublana

Rzym

Monako Andora

Madryt Lizbona

San Marino

Zagrzeb

Belgrad

Sofia

Bukareszt

Kiszyniów

Skopje

Ateny

Tirana

Podgorica

Sarajewo

Priština

Berlin

Praga

BratysławaWiedeńBudapeszt

Warszawa D

F

EPI

RO

UA

RKS

MD

HACH

FL

BIHSRB

BG

GR TR

AL

PL

CZ

GB

SN

IS

FIN

LV

LT

BY

DK

NL

IRL

EST RUS

RUS

BL

SK

SLO

ANDMC

V

RSMHR

MNE

MK

M

Powr

oźni

k

Owcz

ary

Brun

ary W

yżne Kw

iatoń

Wysow

a-Zd

rój

KRAKÓW

Wilno Mińsk

Kijów

Ryga

Tallin

Helsinki

Sztokholm

Oslo

Rejkiawik

Kopenhaga

Dublin

Londyn Amsterdam Bruksela

Paryż Luksemburg

Berno Vaduz

Lublana

Rzym

Monako Andora

Madryt Lizbona

San Marino

Zagrzeb

Belgrad

Sofia

Bukareszt

Kiszyniów

Skopje

Ateny

Tirana

Podgorica

Sarajewo

Priština

Berlin

Praga

BratysławaWiedeńBudapeszt

Warszawa D

F

EPI

RO

UA

RKS

MD

HACH

FL

BIHSRB

BG

GR TR

AL

PL

CZ

GB

SN

IS

FIN

LV

LT

BY

DK

NL

IRL

EST RUS

RUS

BL

SK

SLO

ANDMC

V

RSMHR

MNE

MK

M

Buko

win

a Ta

trza

ńska

Och

otni

ca G

órna

MAŁOPOLSKA SZLAK ARCHITEKTURY DREWNIANEJStolica regionu: KrakówWiększe miasta: Tarnów, Nowy Sącz, OświęcimPowierzchnia: 15 190 km2 (ok. 5% powierzchni Polski)Liczba mieszkańców: 3,35 mln osób (ok. 8% ludności Polski)Krajobraz: najwyższy szczyt – Rysy: 2499 m n.p.m. góry – Tatry, Beskidy, Pieniny, Gorce pogórza – Pogórze Karpackie wyżyny – Wyżyna Krakowsko-Częstochowska niziny – dolina Wisły główne rzeki – Wisła, Dunajec, Poprad, Raba,

Skawa, Biała zbiorniki wodne – Czorsztyński, Rożnowski,

Czchowski, Dobczycki, Klimkówka najwyżej położone, najczystsze jeziora – Morskie Oko,

Czarny Staw, jeziora Doliny Pięciu Stawów Polskich największa i najgłębsza jaskinia – Jaskinia Wielka

Śnieżna: ponad 22 km korytarzy, 824 m głębokości 

Więcej na: www.visitmalopolska.pl, www.muzea.malopolska.pl

Wydanie I, 2010 Departament Turystyki, Sportu i Promocji Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego, Zespół ds. Regionalnego Systemu Informacji Turystycznejul. Basztowa 22, 31-156 Kraków [email protected] wydawnicza: Anna Niedźwieńska, kierownik projektu MSITKoordynacja projektu: Katarzyna Thor

Wydanie IV, 2015 wznowione Małopolska Organizacja TurystycznaRynek Kleparski 4/13, 31-150 Krakó[email protected] projektu: Adelina Antoszewska

Tekst Iwona Baturo, Krzysztof Bzowski

Zdjęcia K. Bańkowski, A. Brożonowicz, P. Dębski, P. Droździk, P. Fabijański, S. Gacek, J. Gorlach, A. Klimkowski, R. Korzeniowski,P. Mierniczak, J. Mysiński, M. Rauer, K. Syga, P. Witosławski, M. Zaręba, D. Zaród, archiwum MOT, J. Gawron archiwum UMWM

Realizacja wydawnicza wznowienia: Virtual 3DRealizacja wydawniczaAmistad Sp. z o.o. – Program ul. Stolarska 13/7, 31-043 Krakówtel./faks: + 48 12 [email protected], www.polskaturystyczna.plKierownictwo produkcji: Agnieszka Błaszczak, Małgorzata Czopik, Ewelina WolnaRedakcja: Aurelia Hołubowska, Teresa LachowskaKorekta: Agnieszka SzmucProjekt okładki, koncepcja graficzna: PART SAWykonanie map: Wydawnictwo Kartograficzne Daunpol sp. z o.o. Skład, przygotowanie do druku: Michał TincelDruk: Alnus, Kraków

Kraków 2015, ISBN 978-83-64323-66-9Autorzy i wydawcy publikacji starali się, aby jej tekst był rzetelny, nie mogą jednak wziąć odpowiedzialności za ewentualne zmiany, zaistniałe po terminie opracowywania materiałów przez wydawnictwo. Materiały przygotowane na dzień 31 marca 2015 r.

Małopolska

MAŁOPOLSKAStolica regionu: KrakówWiększe miasta: Tarnów, Nowy Sącz, OświęcimPowierzchnia: 15 190 km2 (ok. 5% powierzchni Polski)Liczba mieszkańców: 3,28 mln osób (ok. 8% ludności Polski)Krajobraz: najwyższy szczyt – Rysy: 2499 m n.p.m. góry – Tatry, Beskidy, Pieniny, Gorce pogórza – Pogórze Karpackie wyżyny – Wyżyna Krakowsko-Częstochowska niziny – dolina Wisły główne rzeki – Wisła, Dunajec, Poprad, Raba, Skawa, Biała zbiorniki wodne – Czorsztyński, Rożnowski, Czchowski, Dobczycki, Klimkówka najwyżej położone, najczystsze jeziora – Morskie Oko, Czarny Staw, jeziora Doliny Pięciu Stawów Polskich największa i najgłębsza jaskinia – Jaskinia Wielka Śnieżna: ponad 22 km korytarzy, 824 m głębokości

Więcej na: www.visitmalopolska.pl, www.muzea.malopolska.pl

Wydawca Departament Turystyki, Sportu i PromocjiUrzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego,Zespół ds. Regionalnego Systemu Informacji Turystycznejul. Basztowa 22, 31-156 Krakó[email protected], www.visitmalopolska.pl

Tekst Krzysztof Bzowski

Wydanie II, 2015, wznowioneMałopolska Organizacja TurystycznaRynek Kleparski 4/13, 31-150 Krakó[email protected], www.mot.krakow.plKoordynacja projektu: Adelina Antoszewska

Realizacja wydawniczaAmistad Sp. z o.o. – Program ul. Stolarska 13/7, 31-043 Krakówtel./faks: + 48 12 [email protected], www.polskaturystyczna.plKierownictwo produkcji: Agnieszka Błaszczak, Małgorzata CzopikKoordynacja projektu: Katarzyna ThorKoncepcja wydawnicza: Anna Niedźwieńska, kierownik projektu MSITRedakcja: Aurelia HołubowskaKorekta: Agnieszka SzmucProjekt okładki, koncepcja graficzna: PART SAWykonanie map: Wydawnictwo Kartograficzne Daunpol sp. z o.o. Skład, przygotowanie do druku: Michał TincelRealizacja wydawnicza wznowienia: K. Syga, Virtual  3D

Kraków 2015Autorzy i wydawcy publikacji starali się, aby jej tekst był rzetelny, nie mogą jednak wziąć odpowiedzialnościza ewentualne zmiany, zaistniałe po terminie opracowywania materiałów do wydawnictwa.Materiały przygotowywane na dzień: 31 lipca 2015.

www.krakow2016.comwww.sacrum.visitmalopolska.pl

www.visitmalopolska.pl

MAŁOPOLSKAAgroturystyka

Projekt sfinansowany z budżetu Województwa Małopolskiego

ŚWIATOWE DNIMŁODZIEŻY

26-31.07. 2016 Kraków