LICZEBNIK:LICZEBNIK:

•Odmienna część mowy•Oznacza ilość, liczbę, kolejność•Odpowiada na pytania: Ile? Który z kolei?

I PODZIAŁ LICZEBNIKÓWI PODZIAŁ LICZEBNIKÓW::•GłówneGłówne /ile?/, np. cztery rzędy. /ile?/, np. cztery rzędy.•PorządkowePorządkowe /który z kolei?/- /który z kolei?/- , np. piąty uczeń.np. piąty uczeń.•Zbiorowe Zbiorowe /ile?/-oznaczają liczbę , np. dwoje dzieci./ile?/-oznaczają liczbę , np. dwoje dzieci.•UłamkoweUłamkowe /ile?/- oznaczają ułamki, np. trzy /ile?/- oznaczają ułamki, np. trzy czwarte sumy.czwarte sumy.•NieokreśloneNieokreślone-/ile?/-odmieniają się jak liczebniki -/ile?/-odmieniają się jak liczebniki główne. Określają liczby niedokładne, np. kilka, główne. Określają liczby niedokładne, np. kilka, wiele, kilkanaście, kilkadziesiąt, parę, niewiele, wiele, kilkanaście, kilkadziesiąt, parę, niewiele, wiele, dużo, mało, trochę, ile, tyle.wiele, dużo, mało, trochę, ile, tyle.•Wyrazy/ rzeczowniki/ używane w funkcji Wyrazy/ rzeczowniki/ używane w funkcji liczebników- liczebników- część, garstka, kawałek, masa, część, garstka, kawałek, masa, mnóstwo, szereg, moc, większość.mnóstwo, szereg, moc, większość.

•Mnożne Mnożne /jaki?/- /jaki?/- określają ilość części wchodzących w skład jakiegoś przedmiotu, , np. podwójny, poczwórny, pojedynczy.

LICZEBNIKI ZBIOROWELICZEBNIKI ZBIOROWEOkreślają rzeczowniki, które:

•mają tylko l.mn- mają tylko l.mn- np. troje nożyc, nożyc, pięcioro sań sań•nazywają rzeczy występujące w parach- nazywają rzeczy występujące w parach- np. dwoje uszu, dwoje oczu•nazywające osoby różnej płcinazywające osoby różnej płci, np. dwoje ludzi, rodziców, dzieci•Osoby młode, zakończone w M.l.poj. na-ę, -ętaOsoby młode, zakończone w M.l.poj. na-ę, -ęta, np. dwoje dziewcząt, troje kurcząt

Liczebniki odmieniają się :Liczebniki odmieniają się :przypadkiprzypadki liczbyliczby rodzaje

GłówneGłówne x xPorządkowePorządkowe x x xZbioroweZbiorowe xNieokreśloneNieokreślone x xMnożneMnożne x x x

W W liczebnikach ułamkowych :ułamkowych :•pierwszy człon odmienia się jak liczebnik główny,pierwszy człon odmienia się jak liczebnik główny,•drugi człon jak liczebnik porządkowy. drugi człon jak liczebnik porządkowy.

II PODZIAŁ LICZEBNIKÓW:II PODZIAŁ LICZEBNIKÓW:•ProsteProste•ZłożoneZłożone /składają się z wielu wyrazów, np.123/

ODMIANA LICZEBNIKÓW ZŁOŻONYCH:ODMIANA LICZEBNIKÓW ZŁOŻONYCH:•W W liczebnikach głównych liczebnikach głównych odmieniają się odmieniają się najczęściej najczęściej wszystkie wyrazywszystkie wyrazy•„„Jeden” na końcu takich liczebników nie Jeden” na końcu takich liczebników nie odmienia się.odmienia się.•W W liczebnikach porządkowych liczebnikach porządkowych odmieniają się odmieniają się wyrazy oznaczające tylko wyrazy oznaczające tylko dziesiątki i jednościdziesiątki i jedności..

LICZEBNIK W ZDANIU MOŻE PEŁNIĆ FUNKCJĘ;LICZEBNIK W ZDANIU MOŻE PEŁNIĆ FUNKCJĘ;

•PRZYDAWKIPRZYDAWKI- Wypożyczyłem - Wypożyczyłem dwiedwie książki. książki.•ORZECZNIKA ORZECZNIKA w w orzeczeniu imiennym- orzeczeniu imiennym- Janek Janek byłbył drugidrugi w konkursie. w konkursie.•PODMIOTUPODMIOTU-- Pierwsi Pierwsi zostali przywitani brawami.•DOPEŁNIENIADOPEŁNIENIA- Pierwszy uczeń nie - Pierwszy uczeń nie odpowiedział. Woźny zawołał odpowiedział. Woźny zawołał drugiegodrugiego..•OKOLICZNIKA- OKOLICZNIKA- Spotkamy się Spotkamy się o drugiejo drugiej..

PISOWNIAPISOWNIA PARTYKUŁY „NIE” PARTYKUŁY „NIE” Z LICZEBNIKAMIZ LICZEBNIKAMI•Piszemy ją rozdzielnie z liczebnikami głównymi, porządkowymi, zbiorowymi, np. nie jeden, nie czworo, nie piąty.*Wyjątek „ niejeden” w znaczeniu-wiele, sporo, np. Z niejednego pieca jadłem chleb.

INTERPUNKCJA W ZAPISACH INTERPUNKCJA W ZAPISACH Z LICZEBNIKAMIZ LICZEBNIKAMI•W wyrazach złożonych- W wyrazach złożonych- jeśli pierwszy człon zapisany jest liczebnikiem w postaci cyfry, a drugi-rzeczownikiem, przymiotnikiem, piszemy z łącznikiemącznikiem, np. 80--letni, XX--lecie, 3--majowy.•Po cyfrach arabskich w l.porządkowych Po cyfrach arabskich w l.porządkowych stawiamy kropkękropkę, np. 3..piętro, 12..rząd, rozdział 8..•Niepoprawnie: 5-ciuNiepoprawnie: 5-ciu,, 10-cioma 10-cioma,, 16-te 16-te..•Niepoprawnie: Niepoprawnie: ss..4242 –nie stawiamy kropki –nie stawiamy kropki po skrócie po skrócie ss•Niepoprawnie: kropka po godzinie Niepoprawnie: kropka po godzinie /np. Od godziny 22 obowiązuje cisza/, po dniu miesiąca po dniu miesiąca w zapisie daty/11 maja/•Poprawny zapis dat: 22.09.2012r.22.09.2012r. lub 22 IX 20102r. 22 IX 20102r. lub 22 września 2012r.22 września 2012r.

Liczebnik główny DWA

Np. panowie Np. kobiety Np.koty, krzesła

M. /kto?co?/ Dwaj, dwóch, dwu

dwie dwa

D. Kogo? Czego?/ Dwóch, dwu Dwóch, dwu Dwóch, dwu

C.Komu?Czemu?/ Dwom, dwóm, dwu

Dwom, dwóm, dwu

Dwom, dwóm, dwu

B./Kogo?Co?/ Dwóch, dwu dwie dwa

N./Z kim? Z czym?/ Dwoma, dwu Dwiema, dwoma

Dwoma, dwu

Msc. /O kim? O czym?

Dwóch, dwu Dwóch, dwu Dwóch, dwu

W. o! dwaj dwie dwa

Liczebnik głównyTRZY, PIĘĆ

Np. panowie Np. kobiety, stoły, krzesła

M. /kto?co?/ Trzech, pięciu Trzy, pięć

D. Kogo? Czego?/ Trzech, pięciu Trzech, pięciu

C.Komu?Czemu?/ Trzem, pięciu Trzem, pięciu

B./Kogo? Co?/ Trzech, pięciu Trzy, pięć

N./Z kim? Z czym?/ Trzema, pięciu/pięcioma

Trzema, pięciu/pięcioma

Msc. /O kim? O czym? Trzech, pięciu Trzech, pięciu

W. o! Trzej, pięciu Trzy, pięć

Liczebnik zbiorowy Np. RODZICE

DWOJE/CZWORO

Np. DRZWI, DZIECI, KURCZĘTATROJE, PIĘCIOROTROJE, PIĘCIORO

M. /kto?co?/ Dwoje, czworo Troje, pięcioro

D. Kogo? Czego?/ Dwojga, czworga Trojga, pięciorga

C.Komu?Czemu?/ Dwojgu, czworgu Trojgu, pięciorgu

B./Kogo?Co?/ Dwoje, czworo Troje, pięcioro

N./Z kim? Z czym?/ Dwojgiem, czworgiem Trojgiem, pięciorgiem

Msc. /O kim? O czym? Dwojgu, czworgu Trojgu, pięciorgo

W. o! Dwoje, czworo Troje, pięcioro