Licencje i ich

rodzaje

Licencje i ich rodzaje

2

Spis treści:

1. Licencje i ich rodzaje:

1.1. Co to jest licencja?

1.2. Rodzaje licencji:

Licencja wyłączna

Licencja niewyłączna

Licencja jednostanowiskowa

Licencja grupowa

Licencja OEM

Licencja GNU

Licencje Shareware

Licencja Trial

Licencja Freeware

Licencja adware

1.3. Creative Commons

1.4. Licencje w wybranych programach

2. Bibliografia

Spis ilustracji:

Ilustracja 1: Znaki dt. licencji

Licencje i ich rodzaje

3

1.1. Co to jest licencja?

Licencja (angielskie- licence)- w

odniesieniu do oprogramowania regulacja

prawna określająca warunki jego użytkowania i

zasady odpłatności. Praktykuje się kilka

rodzajów licencji określających zakres

użytkowania oprogramowania i warunki

uiszczania za nie opłaty.

Ilustracja 1: Znaki dt. licencji

Licencje i ich rodzaje

4

1.2. Rodzaje licencji:

Licencja wyłączna

Licencja wyłączna stanowi zobowiązanie licencjodawcy,

że nie zezwoli na wykorzystanie utworu osobom innym

niż licencjobiorca.

Licencja niewyłączna

Licencja niewyłączna nie zakazuje licencjodawcy

ponownego udostępnienia tego samego utworu innym osobom

i udzielenia im kolejnych licencji. Udzielając niewyłącznych

licencji twórca może zezwalać na niezależne

wykorzystywanie utworu przez wiele osób lub instytucji.

Licencje Creative Commons są licencjami niewyłącznymi.

Licencja jednostanowiskowa

Angielskie one-site licence, licencja uprawniająca

użytkownika do zainstalowania nabytego oprogramowania

tylko w jednym komputerze, obejmująca zakaz udostępniania

takiego oprogramowania w sieci oraz na innych

wolnostojących komputerach. Licencja jednostanowiskowa,

jak każda, nie zabrania sporządzenia kopii zapasowej

oprogramowania.

Licencja grupowa

Angielskie site licence, rodzaj licencji zezwalającej na

użytkowanie oprogramowania w sieci lub w zestawie

Licencje i ich rodzaje

5

komputerów, np. w szkole lub w pracowni, określającej

maksymalną liczbę stanowisk, na których wolno zainstalować

objęte nią oprogramowanie. Odmianą licencji grupowej jest

licencja sieciowa (network licence).

Licencja OEM

W większości przypadków OEM nie dodaje wartości do

wyposażenia, a jedynie znakuje je własnym logo. Nazwa

OEM jest umieszczana na urządzeniach przez wytwórcę, na

mocy zawartej umowy. Niekiedy OEM dodaje wartość do

produktu, np. łącząc sprzęt i oprogramowanie w gotowe.

Istnieją liczne firmy specjalizujące się w produkcji na

rzecz OEM i nigdy nie sprzedające produktów pod własną

marką – są to tzw. producenci kontraktowi. Niektóre firmy

zajmują się zarówno produkcją, jak i działalnością typu OEM.

Nazwa OEM jest też stosowana w odniesieniu do

producentów komputerów osobistych, gdy sprzedają je razem

z oprogramowaniem będącym standardowym wyposażeniem.

Original Equipment Manufacturer, OEM

– przedsiębiorstwo sprzedające pod własną

marką produkty wytworzone przez inne

firmy. Termin jest mylący, gdyż OEM nie

zawsze jest wytwórcą, a nawet nie jest

producentem, lecz czasem tylko sprzedawcą

sprzętu dla użytkownika końcowego, choć

zdarza się też, że jest jego projektantem.

Licencje i ich rodzaje

6

Oprogramowanie OEM jest nierozerwalnie połączone

z komputerem (lub jego częścią), na którym jest ono

zainstalowane. Nie wolno go przenosić na inne komputery

oraz odsprzedawać.

Licencja GNU

Celem licencji GNU GPL jest przekazanie

użytkownikom czterech podstawowych wolności:

-wolność uruchamiania programu w dowolnym celu

-wolność analizowania, jak program działa i dostosowywania

go do swoich potrzeb

-wolność rozpowszechniania niezmodyfikowanej kopii

programu

-wolność udoskonalania programu i publicznego

rozpowszechniania własnych ulepszeń.

Tylko jeżeli program spełnia wszystkie cztery wolności

jednocześnie, wówczas, według FSF, może być uznany

za Wolne Oprogramowanie. Wystarczy, że nie spełnia

dowolnej z nich, a nie może być tak kategoryzowany (jest

oprogramowaniem).

GNU General Public License – licencja wolnego i otwartego

oprogramowania stworzona w 1989 r. przez Richarda

Stallmana i Ebena Moglena na potrzeby Projektu GNU.

Wersja druga licencji GNU GPL została wydana w roku 1991,

a wersja trzecia - 29 czerwca 2007 roku.

Licencje i ich rodzaje

7

Zakazuje redystrybucji oprogramowania w formie czysto

binarnej. Jeżeli ktoś wprowadza do obiegu oprogramowanie

zawierające jakąkolwiek część podlegającą licencji GLP, to

musi udostępnić wraz z każdą dystrybucją binarną jej postać

źródłową.

Licencje Shareware

Shareware – rodzaj licencji programu komputerowego,

który jest rozpowszechniany bez opłat z pewnymi

ograniczeniami lub z niewielkimi opłatami do wypróbowania

przez użytkowników w określonym czasie. Czasami po

określonej liczbie dni (wersja trial) lub po określonej liczbie

uruchomień za taki program trzeba zapłacić przelewem lub

zrezygnować z korzystania z niego, odinstalowując go.

Niektóre programy po skończeniu okresu próbnego same się

usuwają w czasie pracy.

Czasami producent oprogramowania wydaje jedną wersję na

licencji shareware, a drugą (zazwyczaj z ograniczeniami,

np. z blokadą dostępu do niektórych funkcji)

na licencji freeware.

Licencja Trial

Trial (z ang. próba, wersja testowa) – rodzaj licencji na

programy komputerowe polegający na tym, że można go

używać przez z góry ustalony czas (od 7 do 90 dni). Programy

na tej licencji są w pełni funkcjonalne. Po upływie ustalonego

czasu, jedyną rzeczą, na którą pozwoli program to rejestracja

albo usunięcie z dysku twardego. Zazwyczaj wersje próbne

rozprowadzane są na tej licencji. Oferuję wszystko to co

Licencje i ich rodzaje

8

w pełni działający program, jednak jak w przypadku

shareware -po upływie czasu aplikacja blokuje do siebie

dostęp. W takim wypadku pozostaje nam już tylko kupno

pełnego produktu - oczywiście jeśli spełnia nasze wymagania.

Licencja Freeware

Freeware(darmowe oprograowanie) – licencja

oprogramowania umożliwiająca darmowe rozprowadzanie

aplikacji bez ujawnienia kodu źródłowego. Czasami licencja

freeware zawiera dodatkowe ograniczenia (np. część freeware

jest całkowicie darmowa jedynie do użytku domowego). Sam

termin został wymyślony przez Andrew Fluegelmana.

Programy na licencji freeware mogą być nieodpłatnie

wykorzystywane, jednak zabrania się czerpania korzyści

finansowych z ich dystrybucji przez osoby trzecie. Licencja

nie dotyczy dystrybucji produktów (dokumentów, grafiki,

innych programów itd.) stworzonych przy użyciu programów

na licencji freeware, więc nie ogranicza możliwości ani nie

narzuca konieczności pobierania opłat za wytworzone

produkty.

Termin freeware bywa również używany jako synonim

oprogramowania objętego tą licencją.

Programy, których można używać i rozpowszechniać za

darmo. Nie wolno ich jednak sprzedawać, ani dokonywać w

nich zmian, umieszczając wewnątrz na przykład własną

reklamę. Może być objęte prawami autorskimi lub nie.

Licencje i ich rodzaje

9

Licencja adware Adware – rodzaj (i typ) licencji

oprogramowania. Adware jest oprogramowaniem

rozpowszechnianym za darmo, ale zawierającym funkcję

wyświetlającą reklamy.

Pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji

oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego). Rozumiane w tym

sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za

darmo, ale zawierający funkcję wyświetlania reklam, zwykle

w postaci bannerów. Wydawca oprogramowania zarabia

właśnie na tych reklamach. Zwykle jest też możliwość zakupu

wersji programu bez reklam.

Adware jest najczęściej używane w aplikacjach łączących

się z Internetem ze względu na wymianę wyświetlanych

bannerów. Najbardziej znanym tego typu programem jest

w Polsce komunikator Gadu-Gadu. Podobnie jak w przypadku

innych reklam internetowych da się je zablokować za pomocą

odpowiednio skonfigurowanych pośredników HTTP.

Oprogramowanie, za którego użytkowanie jego autor nie

pobiera opłaty. Zamiast tego program wyświetla banery

reklamowe. Wiele programów sprzedawanych na licencji

shareware, które niegdyś po wygaśnięciu okresu testowego

przestawały dzialać przekształcanych jest w produkty typu

adware. Adware często zachowuje opcje kupienia programu

i pozbycia się reklam, które pobierane z internetu obniżają

szybkość połączenia, a także niejednokrotnie zaburzają

działanie systemu operacyjnego. Na rozpowszechnianie

programu (np. w internecie) należy uzyskać zgodę autora.

Ang. oprogramowanie reklamowe.

Licencje i ich rodzaje

10

1.3. Creative Commons

Podstawowym narzędziem Creative Commons są licencje

prawne pozwalające zastąpić tradycyjny model „Wszystkie

prawa zastrzeżone” zasadą „Pewne prawa zastrzeżone” – przy

jednoczesnym poszanowaniu zasad prawa autorskiego.

Licencje Creative Commons oferują różnorodny zestaw

warunków licencyjnych – swobód i ograniczeń. Dzięki temu

autor może samodzielnie określić zasady, na których chce

dzielić się swoją twórczością z innymi. W ciągu dziesięciu lat

działalności Creative Commons zbudowała silną pozycję na

świecie poprzez intensywną promocję twórczości oraz

tworzenie warunków legalnego dostępu do dóbr kultury.

Twórca korzystając z licencji zawsze zachowuje prawa

autorskie, jednocześnie umożliwia innym kopiowanie

i rozpowszechnianie, dodatkowo może określić czy ich

wykorzystywanie może odbywać się wyłącznie w warunkach

niekomercyjnych lub ograniczyć możliwości tworzenia

utworów zależnych.

Twórca wybierający licencje Creative Commons musi

odpowiedzieć na dwa proste pytania aby wybrać właściwe

warunki licencji. Po pierwsze: czy chce umożliwiać

komercyjne użycie swoich dzieł? Po drugie, czy zgadza się na

Creative Commons to amerykańska organizacja, która postawiła sobie za

zadanie uzyskanie kompromisu pomiędzy pełną ochroną praw autorskich,

a dzieleniem się twórczością z innymi.

Licencje i ich rodzaje

11

tworzenie utworów zależnych od oryginału, a jeśli tak to czy

chce również wymagać aby utwory zależne były dostępne na

tej samej licencji.

Licencje Creative Commons nie naruszają wolności, które

przyznaje prawo autorskie wszystkim użytkownikom

w ramach dozwolonego użytku i prawa cytatu. Użycie licencji

pozwala na jednoznaczne definiowanie dodatkowych

uprawnień dla użytkowników (licencjobiorców).

Licencjobiorca musi zawsze dochować warunków licencji,

w innym wypadku licencja automatycznie wygasa. Oznacza to

konieczność poprawnego informowania o autorze i jego

prawach na każdej kopii utworu oraz zakaz korzystania

ze środków ograniczających dostęp do tych utworów.

1.4. Licencje w wybranych programach

IranView – Freeware, z wyłączeniem zastosowań

komercyjnych

WinRAR – Shareware

Linux – GNU GPL

Skype – Freeware

GIMP – Freeware

Inkspace – Freeware

Licencje i ich rodzaje

12

Bibliografia:

http://pl.wikipedia.org/wiki/Licencja_oprogramo

wania

http://zsp.szubin.pl/zadania/Pomoce/Licencje/ro

dzaje_licencji.html

ftp://zslo.net.pl/informatyka/licencje/licencja.pdf