LIBERAMICORUM

PROFESSORIS IOANNIS MALICKI

NR 2824

LIBER AMICORUM

PROFESSORIS IOANNIS MALICKI

pod redakcją Dariusza Rotta i Piotra Wilczka

przy współudziale Beaty Stuchlik ‑Surowiak

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego Katowice 2011

Redaktor serii Historia Literatury PolskiejMarek Piechota

RecenzentPiotr Urbański

Publikacja będzie dostępna ― po wyczerpaniu nakładu ― w wersji internetowej:

Śląska Biblioteka Cyfrowawww.sbc.org.pl

Profesorowi Janowi Malickiemu — w rocznicę bitwy pod Byczyną

Liber amicorum to księga przyjaciół. Nadaliśmy taki tytuł księdze ofia‑rowanej Profesorowi Janowi Malickiemu w sześćdziesiątą rocznicę jego urodzin, gdyż to określenie najlepiej oddaje charakter niniejszego tomu. Międzynarodowy świat naukowy używa przeważnie niemieckiego termi‑nu „Festschrift”, w polskiej tradycji najczęściej stosuje się nazwy „Księga ku czci…”, „Prace ofiarowane…” itp. Nazwa łacińska, „liber amicorum”, jest najrzadsza, stosuje się ją głównie w Belgii i Holandii. Postanowili‑śmy ją wykorzystać, gdyż najtrafniej oddaje ona charakter naszego przed‑sięwzięcia. Składają się bowiem na ten zbiór artykuły i eseje napisane właśnie przez przyjaciół i najbliższych współpracowników Profesora — przede wszystkim z Uniwersytetu Śląskiego i Biblioteki Śląskiej w Kato‑wicach, ale także z kilku innych ośrodków, z którymi Profesor współpra‑cuje od lat — Częstochowy, Krakowa, Łodzi, Opola, Ostrawy, Warszawy i Wrocławia. Są to teksty tematycznie bardzo zróżnicowane, tak jak zróż‑nicowany jest dorobek naukowy Profesora. Zamieszczono tu więc przede wszystkim artykuły poświęcone literaturze i kulturze staropolskiej, która od lat, począwszy od czasów studenckich, stanowi główny przedmiot zainteresowań Profesora Malickiego i większości jego uczniów. Jednak są tu też teksty poruszające inne zagadnienia — historii prasy, bibliografii, leksykografii, teatrologii, literatury młodopolskiej, romantycznej i współ‑czesnej. Ta różnorodność tematyczna określa nie tylko zainteresowania autorów tomu, ale i samego Profesora, którego erudycja obejmuje szero‑kie spektrum zagadnień dotyczących dawnej oraz współczesnej literatu‑ry i kultury.

6 Profesorowi Janowi Malickiemu…

Profesor Jan Malicki urodził się 24 stycznia 1948 roku w Katowicach i z tym miastem oraz z całym Górnym Śląskiem związany jest przez całe życie — tu ukończył szkołę średnią, której nazwa nie wskazuje na później‑sze zainteresowania humanistyczne i literackie absolwenta (Technikum Teletransmisyjne Centralnego Związku Spółdzielczości Pracy). Poloni‑stykę ukończył na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Śląskiego. Był uczniem wybitnego znawcy literatury staropolskiej i śląskiej, profeso‑ra Jana Kazimierza Zaremby, pod którego kierunkiem napisał też rozpra‑wę doktorską Twórczość Wacława Potockiego wobec polskiej tradycji literac-kiej. Wydana następnie w formie książkowej, rozprawa ta zdobyła wiel‑kie uznanie jako pierwsza po latach synteza twórczości wielkiego pisarza barokowego, przedstawiona z punktu widzenia poetyki, estetyki i szero‑ko ujętej tradycji literackiej. Kolejne „staropolskie” książki Jana Malickiego to rozprawa o mitach narodowych (Mity narodowe. Lechiada), która stała się podstawą habilitacji, tomy studiów: Legat wieku rycerskiego. Studia staropol-skie (wydany w roku 1989 i wznowiony w rozszerzonej wersji w pięknym albumowym wydaniu w roku 2005) oraz Pamięć i trwanie. Obrzeża staropol-skiej kultury (1995). Kulturze literackiej dawnego Śląska poświęcone zostały przede wszystkim dwie książki: Laury, togi, pastorały. Szkice o kulturze rene-sansowego Śląska (1983) oraz Józefa Lompy żywot niepokorny (1990, wyd. 2. — 1997) wraz z edycją dzieł tego pisarza pt. Faust, Abu ‑Zajd i książęta śląscy. Imitacje literackie Józefa Lompy (1997). Nie sposób tu wymienić wszystkich prac Profesora, których bibliografia, zamieszczona w naszym tomie, liczy ponad 250 pozycji — książek, artykułów, szkiców, esejów, wstępów do edycji, prac redakcyjnych i edytorskich.

Autorzy tej książki patrzą na Profesora Malickiego nie tylko jako na uczonego i autora. Znają go bowiem jako znakomitego wykładowcę, który potrafi zafascynować literaturą staropolską, jako sumiennego kierownika seminariów magisterskich i doktoranckich, który inspiruje swoich uczniów do systematycznej pracy, zostawiając im wielką swobodę w wyborze tema‑tów. Znany jest Profesor jako niezmordowany organizator życia naukowe‑go — był wicedyrektorem Instytutu Literatury i Kultury Polskiej Uniwer‑sytetu Śląskiego, dziekanem Wydziału Filologicznego, a od kilkunastu lat pełni ważną funkcję dyrektora Biblioteki Śląskiej, wielkiej narodowej książnicy i placówki naukowo ‑badawczej. Profesor jest też wiceprzewodni‑czącym Krajowej Rady Bibliotecznej. Był przewodniczącym Komisji Histo‑rycznoliterackiej Oddziału PAN w Katowicach. Od lat angażuje się w różne formy działalności organizacyjnej i wydawniczej związanej z badaniami nad piśmiennictwem śląskim. Wykładał na wielu uniwersytetach zagra‑nicznych — w USA, Jugosławii, Niemczech, we Włoszech, w Holandii,

7Profesorowi Janowi Malickiemu…

Hiszpanii i Szwajcarii. Od lat jest profesorem wizytującym na Uniwersy‑tecie w Ostrawie (Republika Czeska), gdzie współtworzy sukcesy tamtej‑szej polonistyki. Otrzymał wiele nagród i odznaczeń. W 2002 roku został powołany na najwyższe stanowisko uniwersyteckie — profesora zwyczaj‑nego.

Dla uczniów i współpracowników Profesora Jana Malickiego najważ‑niejsza jest jednak pełniona przez Niego od kilkunastu lat funkcja kierow‑nika Zakładu Historii Literatury Średniowiecza i Renesansu. W dwu małych pokojach Zakładu, w dawnym budynku KW PZPR, który stara‑niem między innymi Profesora jako dziekana Wydziału Filologicznego stał się w roku 1991 katowicką siedzibą Wydziału, koncentruje się działal‑ność naukowa inspirowana i kierowana przez Profesora Jana Malickiego. Za wszystkie odbywające się tam spotkania, seminaria, ale przede wszyst‑kim za dobre rady, inspirację, pomoc i wsparcie wdzięczni są Profesoro‑wi jego uczniowie. Ten tom ma stanowić przynajmniej częściową spłatę długu, który u Niego zaciągnęliśmy. Do tych słów wdzięczności dołącza‑ją się współpracownicy z innych ośrodków, ofiarując tę księgę przyjaciół w dniu urodzin Profesora Malickiego, czyli — o czym zawsze pamiętamy — w kolejną rocznicę bitwy pod Byczyną.

Dariusz Rott, Piotr Wilczek

AAbramowiczówna Zofia 289Abramowska Janina 70Achremczyk Stanisław 292Achtemeier Paul J. 74Adamy Heinrich 219Adwentowicz Karol 194Alacoque Małgorzata Maria św. 107Albinus Adam 275Aleksander Wielki 287Aleksandrowicz Jerzy 256Aleksandrowicz Tadeusz 31—40Anczyc Władysław Ludwik 188Andrzejowczyk Maciej 109Andrzejowski Karol 106Anna od Jezusa zob. Stobieńska AnnaAnscombe Elizabeth 62Apollonios Dyskolos 35, 36Apulejusz Lucjusz (Lucius Apuleius)

36Arciszewski Krzysztof 134Aretino Pietro 136d’Arquien Maria Kazimiera 112 Aryston 162Arystoteles 35, 162, 216, 291Auderska Halina 196August II Mocny, król polski 253

August, cesarz rzymski (Caius Iu‑ lius Caesar Octavianus Augustus) 40

Augustyn z Hippony św. (Aurelius Augustinus) 109, 265, 288

Augustyniak Urszula 132, 134, 247, 257

BBachelard Gaston 115Bachtin Michaił 42—44, 45, 49Baczewski Sławomir 262Baczyński Krzysztof Kamil 149, 155Badalska Wiera 120, 122Badecki Karol 44, 48, 50Badyna Piotr 102Bajtek Jerzy 233, 234, 237Baker Josephine 182Balbus Stanisław 42, 45Baliński Michał 202Baliszewski Dariusz 198Balzer Oswald 217Bałtuszis Józef 196Banaś‑Korniak Teresa 31, 41—53, 78Banyś Wiesław 40Bańka Józef, ks. 212, 215 Bar Adam 220

Indeks osobowy

304 Indeks osobowy

Baraniuk Helena 191Baranowicz Jan 122Barańczak Stanisław 62, 72Barciak Antoni 32Bardijewska Sława 75Barszczewska Elżbieta 118Bartelski Lesław M. 149Bartmiński Jerzy 125Bednarski Michał 32—37Bednorz Herbert, bp 212, 215Bellarmino Roberto 108Benedykt z Nursji św. 104, 109, 294Berek Florian 117Bergen Hendrik van 128Bergson Henri 59Bernett Mikołaj 112Bernini Gianlorenzo 291Berny Grzegorz 74Bessarion Johannes 271Bevilacqua Luigi 249Bewiusz (Bavius) 128Białobrzeski Marcin 272Bielatowicz Jan 155Bielski (wcześniejsze nazw. Wol‑

ski) Marcin 260—269Bieńkowska Danuta 120Biharzowski Jan Fryderyk 274, 275,

276, 283Biliński Krzysztof 54—61Biłko Leopold, ks. 119Biondo Flavio (Flavius Blondus,

właśc. Biondo Biondi dei Raval‑ dini) 266, 268

Birkenmajer Aleksander 248Blake William 59Bleicherówna Danuta 120Błoński Jan 115Bock Jerzy 220Bodin Jean 291Bodo Eugeniusz 181Boecjusz (Anicius Manlius Torqua‑

tus Severinus Boethius) 36Bogucka Maria 103Bolesławiusz Klemens 105

Bolestraszycki Świętopełk Samuel 132, 133

Bonczyk Norbert, ks. 220Bonell Edward 161, 163Boner Seweryn 128Borek Henryk 282Borkowska Małgorzata 102, 103, 109,

110, 112, 113Borkowska Urszula 106Borowikowa Halina (pseud. Jerzy

Marlicz) 117Borromini Francesco 291Botero Jan 291Bovette de Blemur Jean 107Bożek Arka 116Breme Elżbieta de 107Brodziński Kazimierz 170, 227Broniewski Władysław 155Bronisława bł. 108Bronowski Bronisław 181Brożek Ludwik 117Brożek Mieczysław 162, 164Brückner Aleksander 204, 217Brygida św. 107Brzechwa Jan 120Brzechwa Stanisław 109, 110Brzoza Jan 122Brzozowski Stanisław Leopold 58—

61Buchwald‑Pelcowa Paulina 136, 262Bucik Mieczysław 182Buczek Katarzyna zob. Zdziewojska

KatarzynaBuczyńska‑Garewicz Hanna 62Budzyńska‑Daca Agnieszka 62—73Budzyński Józef 33—35, 37Budzyński Wiktor 181Bunsch Adam 118, 212Bunsch Karol 115Burchard Jan zob. Kuik Jan BurchardBursius Adam 273Byron George Gordon 216Bystroń Jan Stanisław 96, 97, 234Bzowski Abraham 273

305Indeks osobowy

CCamus Albert 81Capuan Raimund (Vineis Raimundus

de Capua) 107Caspari Emil 221Cauchon de Maupas Henri 107Celtis (Celtes) Konrad (właśc. Kon‑

rad Pickel) 290Cezary Franciszek 108, 109, 205Chemperek Dariusz 262Chmaj Ludwik 133Chmiel Aneta 38Chmielewski Adam 62Chmielnicki Stefan 196Chmielowski Benedykt 284—294Chmielowski Piotr 256, 260Chociszewski Józef 188Chopin Fryderyk 140, 180Chrościcki Juliusz 292Chrzanowski Ignacy 261, 268Chrzanowski Tadeusz 291Chrząszcz Jan, ks. 214, 218Cichocka Helena 162Ciempiel Agata 38Cieszkowski August 54, 59Cieślik‑Grela Ilona 74—84Clypeatus Jan zob. Puklerzski JanConradi Ewa 274, 276, 283Conradi Jan 274Conradi Ludwik 274Contzen Adam 100Costenus Marian 131Cubrzyńska‑Leonarczyk Maria 112Cudak Henryk 115Cyceron (Marcus Tullius Cicero) 289Cynarski Stanisław 248Cyprian Tadeusz 251Cyrus II Starszy, zw. Wielkim (gr.

Kýros, pers. Kurush), król perski 263, 264

Cytowska Maria 128Czacki Tadeusz 54Czapliński Przemysław 70

Czapliński Władysław 130Czarniecki Piotr 206, 207Czechowicz Józef 156Czerwiński Wojciech 195Czohara Czesława 191Czubek Jan 203, 204, 206, 210Czyż Antoni 105

DDamalewicz Stefan 204Damborský Jiří 85—95Danielewicz Jerzy 38Dąbrowski Stanisław 79Deditius Adam 275Deneka Jerzy 130Deotyma zob. Łuszczewska JadwigaDepta Jadwiga 191Dernałowicz Maria 223, 231Derwich Marek 112Detten Georg von 216Dionizjusz z Halikarnasu 162Długosz Jan 33, 272, 287Dłuska Maria 226Dmitruk Krzysztof 136Dobrocieski Mikołaj 273Domański Krzysztof 253Donne John 77, 78Dornavius Jan 134, 135Doroszewski Witold 85, 91Doss Hermann 218Dostojewski Fiodor 76, 82Dreja Antoni, ks. 35, 37Drezner Tomasz 273Drozdowski Stanisław M. 276Dudek‑Bujarek Teresa 138Dunajówna Maria 249Dürr‑Durski Jan 129Durynek Victor 218Dworak Jan Stefan 141Dygat Anuncjata 109Dymsza Adolf 181Dynak Władysław 274, 278, 280, 281Dyrma Adam 134

20 Liber…

306 Indeks osobowy

Dziadek Anna 35Dziechcińska Hanna 96—100, 103, 104,

127, 128Dzieduszycki Wojciech 55—57, 61Dziekoński Józef Bohdan 167Dzięgiel Leszek 178Dzwonowski Jan (pseud. sowizdrzal‑

ski) 277

EErazm z Rotterdamu 99, 128, 136Ernesti Jan 275Erzepki Bolesław 276Eschenfeder Christoph 136Estreicher Karol 133Eudoros 162

FFei Aleksander 204Feliński Antoni 225Fenelon François de Solignac de la

Mothe 216Fenig Jan 130, 131Ficino Marsilio 290Filip od Trójcy św. 106Filleborn Seweryn 167Finckler Fryderyk 140Fiołka Andrzej 242Firlej Andrzej 130Fischer Engelbert Lorenz 216Fitzmeier Joseph A. 74Florczak Zofia 127, 290Fogg Mieczysław 181Forstner Dorothea 78, 79Franciszek I, król francuski 136Frania Engelbert 215Frania Walter 215Frankowska‑Terlecka Małgorzata 104Fredro Aleksander 194Fremiot de Chantal Franciszka Jo‑

anna św. 106, 107Freytag Adam 133, 134

Friemann Witold 214Fryderyk II Wielki, król pruski 139,

143, 144, 217Fuchs Leo 184Furman (właśc. Fuhrmann) Stefan

131, 132

GGabrielewicz Józef 178Gadacz Tadeusz 74Gaj Beata 34, 37Gajewska‑Prorok Elżbieta 139Galos Ewa 130Gambacorta Lucio 290Gapski Henryk 103Gardzielewska Janina 124, 125Gawath Jakub 106Gawiński Jan 242Gawrych Józef Alojzy 219Gdacjusz Adam 275, 282Gentilli Giuseppe 107Gertruda z Hackeborn św. 106Gierałtowski Jan (zob. Wilamowski

Jan z Gierałtowic) Giermak‑Zielińska Teresa 104Gil Czesław 110Gizewiusz Gustaw 217Gładysz Mieczysław 117Głombiowski Karol 104Głowiński Michał 43, 97Gnatowska Jadwiga 117Godula Franciszek 219Godula Karol (niem. Carl Godulla)

140, 142Godulla Carl (zob. Godula Karol) Goethe Johann Wolfgang 76Gold Artur 178Gold Henryk 179Golka Bartłomiej 251Gołba Kazimierz 194, 195Gołębiowski Stefan 289Gomulicki Juliusz Wiktor 171, 228Gonzaga Ludwika Maria 112

307Indeks osobowy

Goreń Andrzej 42Goreń Anna 42Gorgiasz z Leontinoj 162Gorywoda Anzelm 122Górecki Wojciech 108Górnicki Łukasz 52, 217, 247, 272Górski Karol 101, 109, 110Górski Konrad 227Grabowska Melania 184Gregor Józef, ks. 212, 213, 220Grim Emanuel, ks. 196, 220Grochowski Stanisław 273Grodzicki August 176, 182Grodzicki Faustyn 291Grot Otylia 117Grottger Artur 199Grycik Jan (Gryzik, Griczyk, Grysz‑

czyk?) 140Grycik Joanna zob. Schaffgotsch Joan‑

na vonGrymosz Marcin Bogumił 105Grynaeus Jan Jakub 129Grzebień Ludwik 104Grzegorczykowa Renata 247, 256Grzegorzek Józef 219Grzepski Stanisław 273Grzeszczuk Stanisław 41—43, 46, 51,

254, 277, 279Gumuła Urszula 234Gutenberg Jan 251Guze Joanna 81Gwioździk Jolanta 101—113

HHaase Felix 219Hackenberger Jan Judasz 233, 234,

237Hajda Wawrzyniec 147Hajn (Hayn) Antonina 140Halloran Stephen M. 43Hanusiewicz Mirosława 105Heinitz Anton von 144Heleńska Helena 184

Herbert Zbigniew 62—73Herburt Jan 272Herburt Szczęsny 272Hermagoras 162Hernas Czesław 204Hernasowa Maria 41—42Heska‑Kwaśniewicz Krystyna 114—126Hess Joseph 216Hierowski Zdzisław 114, 122Hlond August, ks. 213Hoene‑Wroński Józef Maria 59Hoffman Hermann 219Hollis Christopher 55Homer 216, 226, 289Honter Jan 273Horacy (Quintus Horatius Flaccus)

128, 289Horn Henryk 206Hozjusz Stanisław 270, 272Hryniewicz Wacław 81, 84Hugon Herman 105Huizinga Johan 128, 136Hulewicz Witold 117, 119Hulka‑Laskowski Paweł 117

IIgnacy od św. Jana 110Imańska Iwona 103Ingarden Roman 63Inglot Mieczysław 169Izokrates 162

JJabłonowski Dymitr 284Jachimowicz Leon 67Jakubowska Urszula 184Jan Ewangelista św. 268Jan III Sobieski, król polski 104Jan Luksemburczyk, król czeski 186Jan z Kęt zob. Kanty JanJan z Kijan (pseud. sowizdrzalski)

50—52

20*

308 Indeks osobowy

Jan z Kłobucka 273Jan z Meun 104, 111Janeczek Janusz 40Janicka Elżbieta 156Janicki Klemens (Janicjusz, Clemens

Ianicius) 273Janiurek Włodzimierz 122Janota Wojciech 179Januszkiewicz Eustachy 174Januszowski Jan 217Jarczykowa Mariola 127—137, 293Jarmołowicz Małgorzata 186Jarochowska Maria 196Jaroń Jan Nikodem 212, 220Jarosiński Zbigniew 197Jaroszewicz Florian 111Jastkowska Agnieszka 110Jastrzębski Zdzisław 157, 159Jaworska Elżbieta 223, 231Jerzmański Henryk 75, 77Jesionowska Łucja 117Jesionowski Alfred 117Jędrzejko Ewa 35Jędrzejowczyk Maciej 108Jungmann Josef 86Jungnitz Joseph, ks. 213, 218Justyn (Marcus Iunianus Iustinus)

265, 266, 268

KKaczmarzyk Izabela 138—148, 275Kadłubek Wincenty zob. Wincenty

tzw. KadłubekKadłubek Zbigniew 37Kadłubiec Karol Daniel 232Kafel Mieczysław 251Kagan Jakub 180Kaligula (Caius Iulius Caesar, zw.

Kaligula, jako ces. Caius Caesar Augustus Germanicus), cesarz rzymski 264, 265

Kalinowski Lech 138Kallimach z Kyreny 226

Kalwin Jan 241—243Kambizes (Kambyzes), król perski

263, 264Kamińska Iga 184Kamiński Aleksander 116, 119Kania Ireneusz 64Kania Jakub 191, 199Kanty Jan (Jan z Kęt) 240Kapica Jan, ks. 213Karasiński Zygmunt 180Karnkowski Stanisław 272Karol V, cesarz rzymsko‑niemiecki

136Karol X Gustaw, król szwedzki 204,

205Karpiński Adam 288Kasprowicz Jan 220Katarzyna ze Sieny św. 107Kataszek Szymon 180Katullus (Gaius Valerius Katullus) 99Kazimierski Krzysztof 241Kazimierz Wielki, król polski 186Kącka Dorota 108, 109Kennedy George A. 161Kensbok Maria 117Kiełbasa Jan 62Kiepura Jan 178Kinney Thomas 161Kiriakou Despina 39Kisiel Marian 149—160Kleantes z Assos 164Kleczewski Stanisław 106Kleczkowski Adam 239Klemensiewicz Zenon 93, 236Klenczar Tomasz 219Klimas‑Błachutowa Maria 122Klimaszewski Bolesław 155Klimek Józef 115Klonowic Sebastian 273Kłoczowski Jerzy 103Knapski Grzegorz 86, 95Knie Johann Georg 219Knöbel Franciszek 233, 234, 237Kobiela Józef 119

309Indeks osobowy

Kobierczyki Stanisław 208Kobylińska Eugenia 117, 118Kochanowski Jan 66, 170, 173, 217, 268,

271, 272Kochanowski Piotr 210Kochel Zygmunt 108Kochlewski Piotr 134, 135Kochowski Wespazjan 136Kocowski Bronisław 248Kolbuszewski Jacek 122Kolińska Krystyna 120Kolumb Krzysztof 247Kołakowski Leszek 128Kołłątaj Hugo 54Kołodziej Piotr 188Konarski Feliks (pseud. Ref‑Ren) 182,

184Kondracki Marian 184 Koneczny Feliks 219Koniecpolski Aleksander 112Kontna Irena 145, 146Kopaliński Władysław 246Kopczyńska Zdzisława 225Kopczyński Onufry 86, 88, 91, 95Kopernik Mikołaj 273Korabiowski Wilhelm 181Koraszewski Jacek 122Kordecki Augustyn 205, 208, 210Korfanty Wojciech 179, 221Kornificjusz 162Korpała Józef 270Korpanty Józef 33—34, 37Korus Kazimierz 39Koryciński Jan Stanisław h. Topór 241Koryciński Krzysztof h. Topór 241, 242Korzeniowski Józef 271Kossakowska Anna 110, 111Kossak‑Szatkowska Zofia zob. Kossak‑

‑Szczucka ZofiaKossak‑Szczucka (secundo voto Szat‑

kowska) Zofia 116, 120Kostczanka Anna 111Kostecki Janusz 136Kostkiewiczowa Teresa 231

Kosyrczyk Klemens, ks. 122Kotarska Jadwiga 292Kotlarczyk Mieczysław 195Kotłubaj Edward 132Kowalczyk Kamila 38Kowalski Ludwig Peter 143, 144Koźmian Kajetan 228Kralik Richard 216Kramarska‑Anyszek Krystyna 109Kranikowski Karol 200Krasicki Ignacy 248Krasiński Zygmunt 54Kraszewski Józef Ignacy 188, 260Kraushar Aleksander 134Kret Józef 116, 119, 126Kret Zofia 119Kromer Marcin 267, 268, 271, 272Krosnowiecki Jan 135Krośniewicz Baltazar 135Krókowski Jerzy 271Królikowski Józef Franciszek 227Kruczkowski Leon 120, 125Krystyna od św. Michała 111Krzycki Andrzej 272Krzyżanowski Julian 41, 42, 47, 203,

204, 248, 258, 268Ksenofont 67Kubiczek Aleksander 193Kubisz Paweł 122Kuboth Jan, ks. 213, 214Kucała Marian 85Kucharczyk Janusz 38Kucharski Jan 38Kucz Anna 34, 36, 37Kudera Jan, ks. 212, 220Kuglin Jan 115, 116, 125Kuik Jan Burchard 272Kukulski Leszek 130, 291Kulczycka‑Saloni Janina 170Kulik Antoni 220Kunert Andrzej 198Kupisz Łukasz 107Kuracjusz Rufus Kwintus (Quintus

Curtius Rufus) 287

310 Indeks osobowy

Kürbis Brygida 266, 268Kurecka Maria 128Kvapil Frantisek 169Kwiatkowski Jerzy 70, 158, 159Kwiatkowski Paweł 240Kwiatkowski Piotr 291Kwintylian (Marcus Fabius Quintil‑

lianus) 161—166

LLajbig‑Węgrzyńska Sylwia 38Lalewicz Janusz 257Lamartine Alphonse de 216Landowski Eugeniusz 180Lankau Jan 251, 252, 255Latacz Joachim 39Latos Jan 273Latosiński Józef 238, 242, 244Lausberg Heinrich 161Lehr Helena 116, 117Leopolita Jan 273Lerski Tomasz 180Lesiak Katarzyna 31, 38Leszczyński Rafał 239Lewandowski Ignacy 266Lewański Julian 281, 283Libelt Karol 54Libera Zdzisław 170Lichański Jakub Zdzisław 161—166Lichodziejewska Feliksa 155Ligęza Wojciech 155Ligoń Juliusz 188, 193Ligoń Stanisław 117, 120, 193Lilia Piotr 273Linde Samuel Bogumił 85—95, 290Lipczyński Zbigniew 181Lipnicki Wojciech, bp 241Lipska Maria 284Lipski Andrzej 272Lipski Jan Józef 284Lipski Konstanty, arcybiskup lwow‑

ski 104Liwiusz 99

Lob Mikołaj 107Lompa Józef 195, 220Londzin Józef 235Lubecki Rudolf, ks. 221Lubicz‑Trawkowska Halina 62Lubrański Jan 273Lukas Emilia 140, 141Luter Marcin 242Lutowski Jerzy 197Lyszczyna Jacek 167—174, 268

ŁŁakomy Ludwik 214, 220Łangowski Jan 116Łanowski Jerzy 289Łapińska Józefina 116Łaski Jan 272Łęczycki Paweł 291Łojek Jerzy 255Łoś Jan Stanisław 55Łukaszuk Małgorzata 228Łuszczewska Jadwiga (pseud. Deoty‑

ma) 168

MMachay Franciszek, ks. 117Machniak Jan 80MacIntyre Alasdair 62MacQueen Bruce Duncan 34, 37Maćkiewicz Jan 115Main John 79Majakowski Włodzimierz 154Majewska Włada 181Majewska‑Grzegorczykowa Renata

zob. Grzegorczykowa RenataMalczewski Antoni 225, 228Malicki Jan 31, 32, 37, 40, 62, 78, 232,

233, 239, 246, Malina Anna zob. Kucz AnnaMalina Artur, ks. 35Malinowska Nina 198

311Indeks osobowy

Maliszewski Kazimierz 248, 249Małkiewiczówna Helena 138Mańkowski Jerzy 98Marchocka Anna Maria (Teresa od

Jezusa) 105, 110Marcin z Olkusza 273Marciniak Przemysław 34—37, 39Marcius Szymon 273Maresz Barbara 175—185Markiewicz Henryk 155, 222, 270Marlicz Jerzy (pseud.) zob. Borowiko‑

wa HalinaMaroń Franciszek, ks. 213Martin Josef 161, 164Massini Carlo 106Maślanka Julian 171Matejko Jan 199Matlakiewicz Jan 120Matusiak Patrycja 38Mayenowa Maria Renata 290Mayer Franz 145McDonald Grantley 39Mechtylda św. 106Meissner Janusz 120Melcher J.M.L. 219Menzel Wolfgang 216Mewiusz (Maevius) 128Miarka Karol 187, 188, 196, 218, 221Michalak Halina 259Michalski Jerzy 85, 86Michałowska Teresa 252, 285Mickiewicz Adam 54, 169—172, 174,

189, 195, 223, 224, 226—228, 231Miczka Tadeusz 40Miechowita Maciej 273Międzyrzecki Artur 155Mikołaj z Mościsk 273Mikuliczówna Agnieszka 111Mikulska Zofia 124Mikulski Tadeusz 124Milerski Bogusław 74Miłopolski Jan 112Mincer Franciszek 130Miodyńska Danuta 32, 35

Misiurek Jerzy 101, 106Miteus Aubert 108Mitzner Zbigniew 251Mochnacki Maurycy 172Moczygębski Tymoteusz (pseud.

sowizdrzalski) 42Modrzewski Andrzej Frycz 271, 272Moniuszko Stanisław 180Morawski Jerzy 196Morcinek Gustaw 114—126Morcinek Marianna 115Morcinek Teresa 115, 116, 119, 123—

125Morciniec Norbert 239Mortęska Magdalena 109, 110Morzycka Danuta 35Mosbach August 217Moulin Pierre du 132, 133Mrowcewicz Krzysztof 211Müller Burchard von der Lühnen,

generał szwedzki 204Müller‑Hofstede Cornelius 143, 144Muscalius Paweł 275Musioł Paweł 234Muthmann Jan 233, 236, 237Mützberg Rudolf 219Myk Władysław 205Mykita‑Glensk Czesława 186—201Myszkowska Konstancja 111Myszkowski Stanisław 241Myszor Wincenty, ks. 35

NNaake‑Nakęski Wacław (pseud.

Piastun) 221Naborowski Daniel 129—131Nabuchodonozor (Nebokadnezar),

król nowobabiloński 264Nakielski Jan 241Nakonieczny Rafał 38Nartowska Ewa 79Naruniec Romuald 115Nehring Władysław 217

312 Indeks osobowy

Neron (Lucius Domitius Ahenobar‑bus, nast. Nero Claudius Druzus Germanicus Caesar, jako ces. Impe‑rator Nero Claudius Caesar Augu‑stus Germanicus), cesarz rzymski 263

Nervicius Marcin 273Newman John Henry 59Nidecki Andrzej Patrycy 272Nieboraczkowski Jadam z Chudej

Woli (pseud. sowizdrzalski) 42Niemyska‑Rączaszkowa Czesława

117, 119Niewiarowicz Roman 191Norwid Cyprian Kamil 160, 167—174,

226—228Nowacki Adolf 218Nowak Leopold 124Nowak‑Dłużewski Juliusz 136Nowakowa Elżbieta 125Nowicka‑Jeżowa Alina 292Nowodworski Bartłomiej 273Nowodworski Feliks 260Nowogorski Sebastian 106Nowopolski Wojciech 273Nowowiejski Eugeniusz 184Nyrkowski Stanisław 258

OObiegło Henryk 218Oborski Mikołaj, bp 244Oborski Tomasz, bp 241Ocieczek Renarda 202—211, 293, 294Odymalski Walenty 203, 204, 210Odyniec Antoni Edward 223, 231Ogrodziński Wincenty 220, 274Okoniewski Stanisław 217Okopień‑Sławińska Aleksandra 222Oktawian August zob. August, cesarz

rzymskiOleńska Nina 184Olkiewicz Joanna 128, 129Olszewicz Wacław 214

Omiecińska Anna 113Opacki Ireneusz 223Opalińska Anna 112Opaliński Krzysztof 131Opaliński Łukasz 131, 254Opatowczyk Adam 108, 240Ordonówna Hanka 181Orłowicz Mieczysław 177Orzechowski Stanisław 136, 271, 272Osmańczyk Edmund Jan 119Ossędowski Stanisław 239, 240Ostrowski Konrad 184Ostrowski Teodor 259Otto Liborius 177, 178Otwinowska Barbara 285, 288, 291Owidiusz (Publius Ovidius Naso) 216,

289

PPachciarek Paweł 78Paczkowski Andrzej 246, 259Paderewski Ignacy 180Palińska Anna 139Papeé Stefan 117Pasek Jan Chryzostom 251Paster Bronisław 180Pater Mieczysław 212Paweł św. 26Pawełek Grażyna 35Pawlak Wiesław 288Pawłowicz Weronika 212—221Pawłowiczowa Maria 196Pawłowski Franciszek 217Paxyl Bernard 273Pazdan Maksymilian 40Pazzi de Magdalena Maria św. 107Pelc Janusz 211Pełczyński Marian 131Perelman Chaim 166Petersburski Jerzy 178Petrakou Kiriaki 39Petrycy Jan Innocenty (Petricius)

270—273

313Indeks osobowy

Petrycy Sebastian 273Piccolomini Eneasz Sylwiusz (Aena‑

eus Silvius), późn. papież Pius II 262

Pickel Konrad zob. Celtis KonradPiechota Marek 222—231Piekarski Romuald 62Pieńkos Andrzej 286Pieter Józef 31Pięknorzycki Józef (pseud. sowi‑

zdrzalski) 44Pigoń Stanisław 155, 170Pilarski Tadeusz 182, 184Pindar 36Pinella Luca 105, 111Pinocci Hieronim 254Piotrkowczyk Andrzej (ojciec) 262, 263Piotrkowczyk Andrzej 110Pirożyński Jan 250Piskorski Sebastian 108Piszczkowski Mieczysław 41—42Pitera Romuald 182Pius II, papież zob. Piccolomini Ene‑

asz Sylwiusz Pius IX, papież 218, 219Piwowar Lech 159Platon 35Plezia Marian 211, 282Pniok Wilhelm, ks. 215Pobóg‑Lenartowicz Anna 112Podraza‑Kwiatkowska Maria 229Pogorzelska Zula 181Pollak Roman 52, 117, 131, 202, 204, 220Pollucius Samuel 275Połednik Józef Benedykt 219Pomian Krzysztof 286Pomponio Leto Giulio (Pomponius

Laetus) 290Popiołek Franciszek 116, 117, 219Porsanner von Ehrenthal Amalia 141 Pośpiech Jerzy 188, 194Potocki Wacław 130, 136, 210, 228, 290,

291Powodowski Hieronim 268

Prejs Marek 211, 291Priami Jerzy Aleksander 253, 254Prodikos z Keos 67Prus Konstanty (pseud. Jacenty

Pyrlik) 214, 220Pruszcz Piotr Jacek 108Prutkowski Józef (Nacht‑Prutkowski

Józef) 120Prutz Robert Edward 248Przemysł II, król polski 268Przyboś Julian 156, 158, 159Przybylski Ryszard 75, 78, 80 Przyłubski Feliks 85, 86Pszczołowska Lucylla 225, 290Ptaszycki Stanisław 260, 261Puklerzski Jan (inne formy nazw.

Clypeatus, Thyraeus) 274—283Pyrlik Jacenty (pseud.) zob. Prus

KonstantyPytasz Marek 224

RRabelais Franciszek 42—45, 49Racięski Jarosław 179Raclavská Jana 231—237Radermacher Ludwig 161Radziejowski Michał 98Radziwiłł Bogusław 131Radziwiłł Janusz (1579—1620) 129Radziwiłł Janusz (1612—1655) 131, 132Radziwiłł Jerzy, kard. 241Radziwiłł Krzysztof „Piorun” 129Radziwiłł Krzysztof 129, 131—135Radziwiłł Mikołaj (Michnik) 129Rajman Jerzy 108Rassewski Adam 135Ratzinger Joseph 83Rączkowski Józef 198Reden Friedrich Wilhelm von 144Rej Mikołaj 96, 260, 268Relska Barbara 184Renik Józef 176Reszka Stanisław 272

314 Indeks osobowy

Riffaterre Michael 231Ripa Cesare 64, 65, 72Robliczek Juliusz 122—124Robota Władysław, ks. 212, 214Rodak Jan 238—245Rodak Paweł 156Roger Juliusz 220Roguszczak Franciszek 178Rokicka Mariola 246—259Rombowski Aleksander 274—276, 278,

279Romer Adam 273Rosa Maria 101Rospond Stanisław 282Rostropowicz Joanna 33, 37, 38Rott Dariusz 35Roussel Jakub 132Roździeński Walenty 117, 220Rubczyński Marcin 107Rusinsky Milan 122Russell Donald A. 161, 164, 165Rybak Aniela 109Rybka Walenty 177

SSadowski Józef 241Sajkowski Alojzy 131Salmonowicz Stanisław 249, 250, 255Salomea św. 106, 108Sandra Christ 143Saporowska Katarzyna 111Sapota Tomasz 31—37Sarbiewski Maciej Kazimierz 210, 282Sarnicki Stanisław 271, 272Sarnowska‑Temeriusz Elżbieta 285Saurma Hugo 219Schaffgotsch Hans Ulryk von 142, 146Schaffgotsch Joanna von (de domo

Grycik) 138—148Schatz Zygmunt 179, 180Schedel Aleksander 107Schedel Krzysztof 107, 203Scheffler Maksymilian 141, 142

Scheler Max 63—65, 72Schmid Christoph 188Schmidt Victor, ks. 218Schomberg Godulla Joanna von zob.

Schaffgotsch Joanna vonSchön Andrzej 273Sendrowska Agata 117Serafin Juliusz 119Serrio Róża Maria 107Seweryn Dariusz 228Seyffert Jan 275, 282Siarkiewicz Antoni 104Siebeneycher Mateusz 262Siemaszkowa Wanda 184Siemieński Lucjan 289Sieniawska Zofia 110Sienkiewicz Aleksander 179Sienkiewicz Edward 179Sienkiewicz Henryk 121Sienkiewicz Henryk, skrzypek 179Sieroń Józef 33, 35, 37Sikora Adam 221Simson Otto von 139Sitkowa Anna 260—269Sito Jerzy S. 74—84Skarbek Jan, arcybiskup 104Skarbkówna Zofia Bogumiła 104Skarga Piotr 106, 217Skimina Stanisław 211, 282Skorowski Henryk, ks. 192Skowroński Aleksander, ks. 213, 221Skóra Magdalena 31Skrobkowic Ludwik, ks. 103Skrzetuski Wincenty 290Skrzypietz Albina 215Skupin Karol, ks. 215Skwara Paul 218Skwarczyńska Stefania 47Slote Michael 62Sławek Tadeusz 40Sławiński Janusz 97, 149, 222, 231Słowacki Juliusz 54, 140, 154, 168, 172,

189, 195, 199, 200, 223, 225, 226Sobański Marian 193, 196

315Indeks osobowy

Sochacki Olgierd 193Sokołowski Stanisław 273Sokołowski Wojciech 132Sokrates 35, 64, 65, 67, 68, 73, 216Solikowski Jan Dymitr 271, 272Sowicki Tadeusz 156Sowizralus Januariusz (pseud. so‑

wizdrzalski) 43, 47Spławiński Lehr Tadeusz 236Stachiewicz Piotr 200Stachiewicz Stanisław 111Stadnicki Mikołaj 271Stalmach Paweł 196, 220Stanek Jan 243Stanisz Marek 172Starnawski Jerzy 270—273Starowolski Szymon 273Stasiewicz Krystyna 292Staszic Stanisław 54, 227Staśko Stanisław 195Stefan Batory, król polski 252Stefanyk Wasyl 202Stein Ignacy 118Steller Paweł 115, 117, 118Stenzel Gustav Adolf 218Stephen Bernard 147Stieber Zdzisław 41Stobieńska Anna (Anna od Jezusa) 110Stoiński Stefan 180Stomma Ludwik 97Strauss Johann 179Stroiński Leon Zdzisław 149, 160Struś Józef 273Strykowska Wanda 33Stuchlik‑Surowiak Beata 274—283Styka Jerzy 33—35, 37Sulczewski Michał 251Surówka Bolesław 176, 177, 180, 182,

184Swetoniusz (Caius Suetonius Tran‑

quillus) 264, 265, 268Sym Igo 179, 181Syrokomla Władysław 169Syska Józef 219

Szaraniec Lech 179Szarypkin Siergiej 39Szastyńska‑Siemion Alicja 34Szatkowski Witold 120Szczepaniak Anna 38Szczepanowski Stanisław 54, 55, 61Szczerbicka‑Ślęk Ludwika 66, 288Szeliga Jan 107Szewczyk Wilhelm 117—119, 122

—125, 194Szmańda Jan 217Szotek Halina 114Szramek Emil, ks., bł. 212—221Sztaudynger Jan 117Szydłowiecki Krzysztof 128Szydłowska Mariola 184Szymborska Wisława 222—231Szymiczek Franciszek 216Szymonowic Szymon (Simonides

Simon) 273Szyndler Jan W. 233Szyszkowski Marcin 240

ŚŚlęzak Władysława 140Śliwiński Piotr 70Śliwiok Józef 31Ślósarska Zofia 116Śnieżko Dariusz 261, 262, 266Śpiewak Paweł 62Środa Magdalena 62Świderek Monika 39Świeży Ignacy, ks. 219Święch Jerzy 151, 152Świrszczyńska Anna 197

TTargosz Karolina 108, 113Tasso Torquato 204, 210Tatarkiewicz Anna 115Taylor Liz 70Teleszyński Wojciech 108

316 Indeks osobowy

Teodektes 162Teodoros z Gadar 162Terencjusz (Publius Terentius Afer) 128Teresa od Jezusa zob. Marchocka

Anna MariaTheiner Augustin 218Thyraeus Jan zob. Puklerzski JanTofilski Łukasz 33—34, 37—38Tomasik Wojciech 198Tomaszewski Samuel 132, 133Tomicki Tomasz 107Trembecki Stanisław 228Trentowski Bronisław Ferdynand 54Tretiak Józef 217Trogus (Pompejus Trogus) 266Trojanowiczowa Zofia 174Trzebiński Andrzej 154, 156, 157Trzecieski Andrzej 271Trzynadlowski Jan 248Tukidydes 73Turasiewicz Romuald 33—35, 37, 39Turowski Kazimierz Józef 260Turzyński Ryszard 78Twardoch Irena 141Twardowski Samuel 210Tygielski Wojciech 249Tylicki Piotr 273Tymieniecki Kazimierz 221

UUeding Gert 163Ujejski Kornel 169Urbankowski Bohdan 195Urbanowski Maciej 157Urbańczyk Stanisław 85, 236Urbański Piotr 31Ursinus Jan 273Ursowita Błażej 109

VVillari Rosario 101Vogelfänger Henryk 181

Volkmann Richard 161Vorbek‑Lettow Maciej 130, 131Vuarnet Jean Noel 105

WWadowita Campius Marcin 240Wajda Kazimierz 181Waleński Bernard 182Wallis Łukasz 214Wantuła Jan 122Warcaba Katarzyna 38Warchał Gustaw 176Warmiński Janusz 198, 200Warneńska Monika 120Warszewicki Krzysztof 272Warszycki Michał 136Wazówna Anna 133Wedding Johann Friedrich 144Weintraub Wiktor 204Weltzel Augustyn, ks. 212, 220Wereszczyński Józef 260—269Wergiliusz (Publius Vergilius Maro)

35, 128, 226Wessel Maria Teresa 113Węcławski Marek 83Węgrzynkowic Jan 106Wężykówna Agnieszka 111Wichowa Maria 284—294Wiegandt Ewa 70Wielowieyski Stefan 106Wieniawski Henryk 179Wierzbowski Teodor 272Wiktor Jan 117, 120Wilamowski Jan z Gierałtowic (Jan

Gierałtowski) 242Wilczek Piotr 34, 40, 224Wilczek Stanisław 122Wilhelm z Morris 104, 111Wincenty tzw. Kadłubek 266Władysław I Łokietek, król polski 263,

268Władysław IV, król polski 130Włodarski Maciej 129

317Indeks osobowy

Włodkowic Paweł 273Wojciech z Brudzewa 273Wojciechowska Kalina 74Wolanin Hubert 33, 37Wolańska Anna 35Wollczyk Augustin 218Wolny Alfred 194, 195Wolski Włodzimierz 167Wołłowicz Eustachy 131Woźny Edward 215Wójcik Katarzyna 38Wronicz Jadwiga 235Wycisło Janusz, ks. 212Wydrzyński Andrzej 196Wynen Karol 180Wyrwa Andrzej Marek 102Wysocki Szymon 105Wyszomirski Bogusław 196

ZZabłocki Stefan 31—34, 37, 39Zadzik Jakub, biskup krakowski 103,

240Zadzikówna Teresa 103, 110Zagórski Maciej 108Zakrzewska Wanda 78Załęski Stanisław 54Załuski Józef Andrzej 290Zamoyski Jan 272, 273Zaremba Jan Kazimierz 31, 233, 276,

277, 282Zarembina Wanda 31 Zarzycka Danuta 122—124

Zasadius Samuel Ludwik 233, 236, 237Zawadzki Bohdan 43, 51Zawadzki Konrad 250, 252, 255—258Zawadzki Robert Kazimierz 33, 37Zbudniewek Janusz 205Zdaniewicz Witold, ks. 192Zdrowski Chryzostom 105Zdziewojska Katarzyna (de domo

Buczek) 239Zdziewojski Grzegorz Jan 238—245Zdziewojski Jakub 239Zegadłowicz Emil 116Zembrzuski Tadeusz 192Zgorzelski Czesław 172, 227Zielińska Marta 223, 231Zielonka Zbigniew 120Zimińska Mira 181Ziomek Jerzy 261Zittard Maciej (Matthias Sittardus) 271Zmorski Roman 167Zuba Elżbieta 38Zydorek Danuta 266Zygmunt August, król polski 271Zygmunt III Waza, król polski 247,

254

ŻŻak Bogusława 35Żera Karol, ks. 97Żeromski Stefan 155Żukowska‑Billip Kazimiera 268Żurkowa Renata 272Żurowski Maciej 169, 170

Opracowała Beata Stuchlik‑Surowiak

To Professor Jan Malicki — on the anniversary of the battle at Byczyna (Dariusz Rott, Piotr Wilczek)

A Bibliography of works by prof. Jan Malicki 1974—2009 (Agnieszka Tułowiecka)

Tadeusz Aleksandrowicz: The origins and development of classical philology at the University of Silesia in Katowice

Teresa Banaś‑Korniak: Ambivalent meanings. The linguistic experiments of prank‑sters

Krzysztof Biliński: A historicist attempt to analyze the role of the Church in the Young Poland movement

Agnieszka Budzyńska ‑Daca: Re‑reading Zbigniew Herbert’s Pan Cogito o cnocie inthe light of the aretological tradition

Ilona Cieślik ‑Grela: Creating the Messiah. On Jerzy S. Sito’s Pasja i potępienie dokto-ra Fausta

Jiři Damborský: Grammatical information in Linde’s Słownik języka polskiego

Hanna Dziechcińska: Old Polish inscriptions as a form of the art of persuasion

Jolanta Gwioździk: Holy, pious, and wordly: women in Polish monasteries of the Baroque period

Krystyna Heska ‑Kwaśniewicz: „Here one can get »Joanny Pokład« or a head compress for free”. On Morcinek’s Księga gości

Mariola Jarczykowa: A generous or „contracted hand”? On material aspects of an Old ‑Polish patronage

Izabela Kaczmarzyk: The history of Joanna Schaffgotsch glass painted

Table of contents

.

5

9

31

54

41

62

74

85

96

101

114

127

138

320 Table of contents

Marian Kisiel: The last uhlan’s charge. On the poem by Zdzisław Stroiński [Trzask karabinów]

Jakub Z. Lichański: A Quintilian’s understanding of rhetoric — an overlooked defi‑nition

Jacek Lyszczyna: Norwid’s thing from Czarnolas

Barbara Maresz: The 1920s and the 1930s… in the cafes and pre ‑war cabarets of Katowice

Czesława Mykita ‑Glensk: Ideological and iconic determinants of theatrical life in Upper Silesia between 1945—1955 in the light of the different prewar tra‑ dition

Renarda Ocieczek: The place of Obleżenie Jasnej Góry Częstochowskiej in the develop‑ment of the Polish Baroque epic

Weronika Pawłowicz: Silesiana in books discovered in the collection of Fr. Emil Szramek

Marek Piechota: Traces of a thirteen‑syllabic poetry in Wisława Szymborska’s book Chwila

Jana Raclavska: „Prawdziwa Jedzina…”: One of the oldest historical documents of Catholic writing in Cieszyn Silesia

Jan Rodak: A Calvinist event in the history of the Wilamow parish and its pastor priest

Mariola Rokicka: The place of ephemeral newspapers in the history of the Polish press

Anna Sitkowa: Józef Wereszczyński and Marcin Bielski. An introduction to „a bigger whole”

Jerzy Starnawski: A forgotten biographer of Polish writers from 1628. Jan Innocen‑ty Petrycy

Beata Stuchlik ‑Surowiak: Poseł krotochwilny Mac Lac — a distant echo of a prankster muse or a disruptive practical joke of a wedding guest

Maria Wichowa: A conceptual premise framed (on the basis of the title page) from Fr. Benedykt Chmielowski’s Nowe Ateny

Appendix. Aphorisms and reflections on libraries and librarians (collected by Joachim Glensk)

Index of proper names (Beata Stuchlik‑Surowiak)

149

161

167

202

175

186

212

222

232

238

246

260

270

274

284

295

303

Dem Professor Jan Malicki — zum Jahrestag der Schlacht bei Byczyna (Dariusz Rott, Piotr Wilczek)

Die Bibliografie der Werke von Prof. Dr. Hab. Jan Malicki 1974—2009 (Agnieszka Tułowiecka)

Tadeusz Aleksandrowicz: Genese und Entwicklung der klassischen Philologie an der Schlesischen Universität in Katowice

Teresa Banaś‑Korniak: Ambivalente Bedeutungen. Von sprachlichen Experimenten der Eulenspiegel

Krzysztof Biliński: Der Historizismus als ein Versuch, die Kirche des Jungen Polens zu beurteilen

Agnieszka Budzyńska ‑Daca: Das Werk von Zbigniew Herbert Herr Cogito von der Tugend angesichts der aretologischen Tradition. Nochmalige Lektüre

Ilona Cieślik ‑Grela: Den Messias kreierend. Rund um Die Passion und die Verurte-ilung von Doktor Faust von Jerzy S. Sito

Jiři Damborský: Grammatische Informationen im Wörterbuch der polnischen Spra-che von Linde

Hanna Dziechcińska: Altpolnische Inskriptionen — eine Form der Überredungskunst

Jolanta Gwioździk: Heilige, gottgefällige und weltgewandte. Von den Frauen in polnischen Barockklostern

Krystyna Heska ‑Kwaśniewicz: „Hier ist »Joannasflöz« sowie Kopfumschlag umsonst zu bekommen”. Vom Gästebuch von Morcinek

Mariola Jarczykowa: Offene oder „zusammengezogene” Hand? Von materiellen Aspekten des altpolnischen Mäzenatentums

Inhaltsverzeichnis

5

9

31

41

54

62

74

85

96

101

114

127

21 Liber…

322 Inhaltsverzeichnis

Izabela Kaczmarzyk: Auf Glas gemalte Lebensgeschichte von Joanna Schaffgotsch

Marian Kisiel: Der letzte Reiterangriff von Ulanen. Vom Gedicht Das Gewehrknall von Zdzisław Stroiński

Jakub Z. Lichański: Die Quintilianische Rhetorik — eine übersehene Definition

Jacek Lyszczyna: Czarnolas von Norwid

Barbara Maresz: Die Zwanziger, die Dreißiger… in Kattowitzer Cafés und Kaba‑retts der Vorkriegszeit

Czesława Mykita ‑Glensk: Ideologische und ikonische Determinanten des Theater‑lebens in Oberschlesien in den Jahren 1945—1955 angesichts seiner Tradition von vor 1939

Renarda Ocieczek: Der Beitrag des Werkes Die Belagerung von Tschenstochauer Jasna Góra für die Entwicklung der polnischen Barockepik

Weronika Pawłowicz: Die Werke über Schlesien unter den wiedergefundenen Büchern aus der Sammlung von Emil Szramek, Priester

Marek Piechota: Die Spuren des traditionellen dreizehnsilbigen Verses in dem Gedichtband Chwila (Der Augenblick) von Wisława Szymborska

Jana Raclavská: Die Richtige Jedzina…, eins der ältesten Denkmäler des katholi‑schen Schrifttums in Teschener Schlesien

Jan Rodak: Kalvinische Episode in der Geschichte der Pfarrei in Wilamów und deren Pfarrers

Mariola Rokicka: Die Rolle der Flugblätter in der Geschichte der polnischen Presse

Anna Sitkowa: Józef Wereszczyński und Marcin Bielski. Die Einführung in ein „größeres Ganzes”

Jerzy Starnawski: Vergessener Bibliograf der polnischen Schriftsteller von 1628. Jan Innocenty Petrycy

Beata Stuchlik ‑Surowiak: Ein kurzweiliger Abgeordneter Mac Lac — später Nachklang der Eulenspiegelmuse oder ein falscher Streich eines Hochzeitsgastes?

Maria Wichowa: Eine Idee in literarischen Rahmen des Neuen Athens von dem Priester Benedykt Chmielowski (anhand des Titelblattes des Werkes)

Annex. Aphorismen und Reflexionen über Bibliotheken und Bibliothekare (gesammelt von Joachim Glensk)

Personennamenverzeichnis (Beata Stuchlik‑Surowiak)

138

149

167

161

175

186

202

212

222

232

246

260

270

274

284

303

238

295

Profesoru Janu Malickému — u vyřočí Bitvy u Byczyny (Dariusz Rott, Piotr Wilczek)

Bibliografie prácí prof. zw. dra hab. Jana Malického 1974—2009 (Agnieszka Tułowiecka)

Tadeusz Aleksandrowicz: Geneza a vývoj klasické filologie na Slezské univerzitě v Katowicích

Teresa Banaś‑Korniak: Ambivalence významů. O jazykových experimentech enšpiglů

Krzysztof Biliński: Historicismus jako snaha ohodnocení Církve v Mladém Polsku

Agnieszka Budzyńska ‑Daca: Pan Cogito o cnocie Zbigniewa Herberta vůči arteologic‑ké tradici. Pokus o nové čtení

Ilona Cieślik ‑Grela: Pokus o kreaci Mesiáše. Kolem Pasji i potępienia doktora Fausta Jerzého S. Sity

Jiří Damborský: Gramatické informace v Słowniku języka polskiego Lindého

Hanna Dziechcińska: Staropolské nápisy — jedná z forem umění přesvědčování

Jolanta Gwioździk: Svaté, bohabojné a světové. O ženách v polských barokních klášterech

Krystyna Heska ‑Kwaśniewicz: „Tady můžete obdržet »Joanny Pokład« anebo zdar‑ma na hlavu obklad”. O Morcinkowe Księdze gości

Mariola Jarczykowa: Štědrá ruka nebo „sevřená ruka”? O materiálních aspektech staropolského mecenátu

Izabela Kaczmarzyk: Dějiny Joanny Schaffgotsch na skle malované

Marian Kisiel: Poslední hulanská šarže. O básni Zdzisława Stroińského [Trzask karabinów]

Obsah

5

9

31

41

54

62

74

85

96

101

114

127

149

138

21*

324 Obsah

Jakub Z. Lichański: Kvintiliánovo rozumění retoriky — přehlednutá definice

Jacek Lyszczyna: Czarnoleská Norwidův řeč

Barbara Maresz: Leta dvacatá, leta třicatá… v předvalečných kavárnách a kabare‑tech Katowic

Czesława Mykita ‑Glensk: Ideové a ikonické determinanty divadelního života na Horním Slezsku v letech 1945—1955 na pozadí odlišnosti jeho tradice před rokem 1939

Renarda Ocieczek: Místo Obleżenia Jasnej Góry Częstochowskiej ve vývoji polské barokní epiky

Weronika Pawłowicz: Silesiana mezi nalezenými knižkámi ve sbírce kn. Emila Szramka

Marek Piechota: Stopy tradice třináctislabičného verše ve sbírce Chwila Wisławy Szymborské

Jana Raclavská: O Prawdziwej Jedzinej…, jedné z nejstarších památek katolického písemnictví na Těšinském Slezsku

Jan Rodak: Kalvinská epizoda v dějinách wilamowské fary a její faráře

Mariola Rokicka: Místo letákových novin v dějinách polského tisku

Anna Sitkowa: Józef Wereszczyński a Marcin Bielski. Úvod k „většímu celku”

Jerzy Starnawski: Zapomenutý bibliograf polských spisovatelů z 1628. roku. Jan Innocenty Petrycy

Beata Stuchlik ‑Surowiak: Poseł krotochwilny Mac Lac — zpožděná ozena enšpiglo‑vské múzy nebo licoměrná legrace svatebníka?

Maria Wichowa: Koncepce v literárním rámci Nowych Aten kn. Benedykta Chmie‑lowského (na příkladu titulní stranky díla)

Dodatek Aforismy a reflexe o knihovnách a knihovnicích (uspořadal Joachim Glensk)

Index osobních názvů (Beata Stuchlik‑Surowiak)

161

167

175

186

202

212

222

232

238

246

260

270

274

284

295

303

Profesorowi Janowi Malickiemu — w rocznicę bitwy pod Byczyną (Dariusz Rott, Piotr Wilczek)

Bibliografia prac prof. zw. dra hab. Jana Malickiego 1974—2009 (Agnieszka Tułowiecka)

Tadeusz Aleksandrowicz: Geneza i rozwój filologii klasycznej w Uniwersytecie Śląskim w Katowicach

Teresa Banaś‑Korniak: Ambiwalencje znaczeń. O językowych eksperymentach sowizdrzałów

Krzysztof Biliński: Historycyzm jako próba oceny Kościoła w Młodej Polsce

Agnieszka Budzyńska ‑Daca: Pan Cogito o cnocie Zbigniewa Herberta wobec tradycji aretologicznej. Próba ponownej lektury

Ilona Cieślik ‑Grela: Kreując Mesjasza. Wokół Pasji i potępienia doktora Fausta Jerze‑go S. Sity

Jiří Damborský: Informacje gramatyczne w Słowniku języka polskiego Lindego

Hanna Dziechcińska: Staropolskie inskrypcje — jedna z form sztuki przekonywa‑nia.

Jolanta Gwioździk: Święte, świątobliwe i światowe. O kobietach w polskich klasz‑torach barokowych

Krystyna Heska ‑Kwaśniewicz: „Tu można dostać »Joanny Pokład«. Tudzież za darmo na głowę okład”. O Morcinkowej Księdze gości

Mariola Jarczykowa: Hojna dłoń czy „skurczona ręka”? O materialnych aspektach mecenatu staropolskiego

Izabela Kaczmarzyk: Dzieje Joanny Schaffgotsch na szkle malowane

Spis treści

5

9

31

41

54

62

74

85

96

101

114

138

127

326 Spis treści

Marian Kisiel: Ostatnia ułańska szarża. O wierszu Zdzisława Stroińskiego [Trzask karabinów]

Jakub Z. Lichański: Kwintylianowskie rozumienie retoryki — przeoczona definicja

Jacek Lyszczyna: Czarnoleska rzecz Norwida

Barbara Maresz: Lata dwudzieste, lata trzydzieste… w kawiarniach i kabaretach przedwojennych Katowic

Czesława Mykita ‑Glensk: Ideowe oraz ikoniczne determinanty życia teatralne‑go na Górnym Śląsku w latach 1945—1955 na tle odmienności jego tradycji sprzed roku 1939

Renarda Ocieczek: Miejsce Obleżenia Jasnej Góry Częstochowskiej w rozwoju polskiej epiki barokowej

Weronika Pawłowicz: Silesiana wśród odnalezionych książek ze zbioru ks. Emila Szramka

Marek Piechota: Ślady tradycji trzynastozgłoskowca w tomiku Chwila Wisławy Szymborskiej

Jana Raclavská: O Prawdziwej Jedzinej… — jednym z najstarszych zabytków piśmien‑nictwa katolickiego na Śląsku Cieszyńskim

Jan Rodak: Kalwiński epizod w dziejach wilamowskiej parafii i jej proboszcza

Mariola Rokicka: Miejsce gazet ulotnych w historii polskiej prasy

Anna Sitkowa: Józef Wereszczyński i Marcin Bielski. Wstęp do „większej całości”

Jerzy Starnawski: Zapomniany bibliograf pisarzy polskich z 1628 roku Jan Inno‑centy Petrycy

Beata Stuchlik ‑Surowiak: Poseł krotochwilny Mac Lac — spóźnione echo sowizdrzal‑skiej muzy czy przewrotny figiel weselnego gościa?

Maria Wichowa: Koncept w ramie literackiej Nowych Aten ks. Benedykta Chmie‑lowskiego (na przykładzie karty tytułowej dzieła)

Aneks. Aforyzmy i refleksje o bibliotekach i bibliotekarzach (zebrał Joachim Glensk)

Indeks osobowy (Beata Stuchlik‑Surowiak)

149

167

175

186

202

212

222

232

238

246

260

270

274

284

303

161

295

RedaktorMagdalena Starzyk

Projektant okładki i wyklejkiLucjan Dyląg

Redaktor technicznyBarbara Arenhövel

KorektorMirosława Żłobińska

Copyright © 2011 byWydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Wszelkie prawa zastrzeżone

ISSN 0208 ‑6336ISBN 978 ‑83 ‑226 ‑1901 ‑8

WydawcaWydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

ul. Bankowa 12B, 40 ‑007 Katowicewww.wydawnictwo.us.edu.ple ‑mail: wydawus@us.edu.pl

Wydanie I. Ark. druk. 20,5 + wklejka. Ark. wyd. 23,0. Papier offset. kl. III, 90 g. Cena 38 zł (+ VAT)

Łamanie: Pracownia Składu Komputerowego Uniwersytetu Śląskiego

Druk i oprawa: EXPOL, P. Rybiński, J. Dąbek, Spółka Jawnaul. Brzeska 4, 87‑800 Włocławek