Leczenie zespołu jelita drażliwego

(IBS - irritable bowel syndrome)

WARSZTATY

Dimitris Karanasios

Tematy

• Patogeneza i diagnostyka IBS

• Strategie umożliwiające uzyskanie kontroli objawów

• Zaangażowanie pacjentów w samodzielne postępowanie w IBS

PATOGENEZA – WYTYCZNE

• Patogeneza IBS

• Wytyczne dotyczące terapii IBS (NICE, American Gastroenterology Society, ECPCG)

43-letnia kobieta zgłasza się do Twojej praktyki

Skarży się na dolegliwości bólowe i dyskomfort w obrębie brzucha oraz zmiany w częstotliwości oddawania stolca, która jak określa stają się „niemożliwa do zniesienia”.

• Wywiad:– Palenie tytoniu przez 20 lat (2 p/d)– Nie pije alkoholu– Wywiad - duża depresja u matki

• Badanie przedmiotowe:– RR 126/84 mmHg– Ciężar 68 kg, wysokość ciała 170 cm, obwód w talii 74 cm– Bez zmian patologicznych brzucha i odbytnicy, perystaltyka osłuchowo

prawidłowa

• Badania dodatkowe:– RTG brzucha, USG brzucha (przed 2 miesiącami) w normie

ĆWICZENIA INDYWIDUALNE• Ustalenie nawyków „jelitowych” pacjentki.

• Ocena czynników ryzyka chorób złośliwych, zwracając uwagę na możliwe sygnały ostrzegawcze - „czerwone flagi”.

• Rozważenie innych schorzeń, które można wykluczyć.

• O ile to możliwe ustalenie rozpoznania.

• Wykorzystaj: wytyczne IBS (NICE, American Gastroenterology Society, ECPCG), kryteria diagnostyczne Rome III, skalę uformowania stolca Bristol

BADANIA

• Choroby pacjentki i częste problemy

• Konieczne badania dodatkowe, gdy nie są spełnione kryteria IBS

• Bezcelowe badania dodatkowe

BADANIA W IBS (Kryteria Roma III)ZALECANE NIEZALECANE

1. Pełna morfologia 1. USG

2. OB. 2. Sigmoidoskopia (giętka/ sztywna)

3. Białko CRP (C-reactive protein) 3. Kolonoskopia; badanie kontrastowe

4. Badania przeciwciał w kierunku celiakii (przeciwciała endomyzjalne [EMA] lub transglutaminaza tkankowa [TTG])

4. Test oddechowy wodorowy (w kierunku nietolerancji laktozy i nadmiernego wzrostu bakterii)

5. Badania hormonów tarczycy(TSH)

6. Badania kału w kierunku pasożytów

7. Krew utajona w stolcu

PRACA W GRUPACH (3 GRUPY)

Informacje dotyczące samodzielnego postępowania, ogólnego stylu życia, aktywności fizycznej, diety i leków objawowych

• Farmakoterapia (leki rozkurczowe i/ lub przeczyszczające, trójcykliczne leki przeciwdepresyjne, SSRIs)

• Terapia behawioralna i alternatywne formy terapii

PREZENTACJAPROGRAMÓW

IDYSKUSJA

STRESZCZENIE

Samodzielne postępowanie w IBS ”Osobom chorującym na IBS należy

udzielić informacji wyjaśniającej znaczenie samopomocy w terapii IBS.

Informacja ta powinna dotyczyć: • Ogólnego stylu życia• Aktywności fizycznej• Diety oraz• Leków objawowych.”

Diagnosis and management of irritable bowel syndrome in primary care. National Institute for Health and Clinical

Excellence (NICE) 2008

Farmakoterapia IBS ”Decyzja dotycząca farmakoterapii powinna być

uzależniona od charakteru i stopnia ciężkości objawów. Poniższe zalecenia zakładają, że wybór monoterapii lub terapii łączonej jest determinowany przez główne objawy.’’

• Leki rozkurczowe• Środki przeczyszczające• Trójcykliczne leki przeciwdepresyjne• Selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny

(SSRIs)

Diagnosis and management of irritable bowel syndrome in primary care. National Institute for Health and Clinical

Excellence (NICE) 2008

Terapia behawioralna i alternatywne formy terapii w IBS

Interwencje psychologiczne • Skierowanie na poznawczą terapię behawioralną (ang. CBT -

cognitive behavioural therapy ), hipnoterapię i/lub terapię psychologiczną należy rozważyć w grupie osób z IBS, które nie reagują na farmakoterapię po upływie 12 miesięcy i u których rozwinął się stały profil objawowy (opisywany jako oporny na terapię IBS).

Medycyna naturalna i alternatywna• Nie należy zachęcać do stosowania akupunktury w terapii IBS.• Nie należy zachęcać do stosowania refleksologii w terapii IBS.

Diagnosis and management of irritable bowel syndrome in primary care. National Institute for Health and Clinical

Excellence (NICE) 2008

Kryteria diagnostyczne Rome III *

SYSTEM PRZEZNACZONY DO FUNKCJONALNEJ DIAGNOSTYKI ZABURZEŃ ŻOŁĄDKOWO-JELITOWYCH W ZALEŻNOŚCI OD OBJAWÓW IBS:

Nawracające dolegliwości bólowe brzucha lub uczucie dyskomfortu** przynajmniej 3 dni w miesiącu w ciągu ostatnich 3 miesięcy, łącznie z 2 lub więcej z poniżej wymienionych:

• Poprawa po defekacji• Początek związany ze zmianą w częstotliwości oddawania stolca• Początek związany ze zmianą formy (wyglądu) stolca

* Kryteria są spełnione w przypadku ostatnich 3 miesięcy, z rozpoczęciem objawów na przynajmniej 6 miesięcy przed postawieniem rozpoznania. ** „Dyskomfort" oznacza nieprzyjemne doznania, nieopisywane jako ból.