1

Lasy i gospodarka le śna w Polscew świetle raportuStan lasów Europy 2011; wska źniki ilo ściowe

Marek Jabło ńskiZakład Zarz ądzania Zasobami Le śnymi

Instytut Badawczy Le śnictwa

Warszawa, 22 listopada 2012 r.

2

Plan prezentacji:

- Raportowanie do procesu Lasy Europy

(Ministerialnego Procesu Ochrony Lasów w Europie)

- Wyniki raportowania w zakresie wskaźników ilościowych

3

Raport Stan lasów Europy 2011 obejmuje 46 krajów-sygnatariuszy procesu Lasy Europy

Jednym z podstawowych procesu jest przełożenie ogólnych postulatów dotyczących trwałego i zrównoważonego rozwoju leśnictwa na wskaźniki stanu lasów i zalecenia odnośnie prowadzenia gospodarki leśnej.

Obecny zestaw wskaźników został zatwierdzony na 4. konferencji ministrów w Wiedniu, w 2003 roku.

Proces raportowania

Reporting process

4

• 6 Kryteriów - sformułowanych jako cele polityki leśnej:

1. zasoby leśne i ich wkład w globalny cykl węgla;

2. zdrowotność i żywotność ekosystemów leśnych;

3. produkcyjne funkcje lasów;

4. różnorodność biologiczna ekosystemów leśnych;

5. funkcje ochronne gospodarki leśnej;

6. funkcje i uwarunkowania społeczno-gospodarcze.

• 35 wskaźników ilościowych

• 17 wskaźników jakościowych

Proces raportowania

Reporting process

5

• Opiera si ę na:– Raportach krajowych przygotowanych przez zespoły

ekspertów narodowych,– Danych FAO,– Danych innych organizacji (Eurostat, ICP)

• Dane reprezentuj ą lata:1990, 2000, 2005, 2010

• Organizacja i nadzór:– Zespół Specjalistów EKG/FAO ds. Monitoringu– Grupa Doradcza EKG/FAO/Lasy Europy

Proces raportowania

Reporting process

6

Proces raportowania

Reporting process

400 krajowych ekspertów

60 autorów i recenzentów

7 konferencji roboczych

Przegląąąąd danych krajowych

Okołłłło 50 tys. danych źźźźródłłłłowych

7

Kryterium 1.Utrzymanie i odpowiednie wzmacnianie zasobów le śnych i ich udziału w globalnym obiegu w ęgla

Criterion 1.Maintenance and Appropriate Enhancement of Forest Resources and their Contribution to Global Carbon C ycles

8

1 000 000 000 ha (25% lasów świata)

C1. Powierzchnia lasów

C1. Forest area

9

C1. Powierzchnia lasów

C1. Forest area

80969

31

37

30

44

UE - 157

10

C1. Powierzchnia lasów

C1. Forest area

0

5

10

15

20

25

30

Gre

ece

Bul

gar

ia

Ro

man

ia

Bel

aru

s

Italy

Pol

and

Ukr

aine

Nor

way

Ge

rman

y

Tu

rke

y

Fra

nce

Spa

in

Fin

lan

d

Sw

eden

Rus

sian

Fed

era

tion

809

Def.: Land spanning more than 0.5 hectares with trees higher than 5 meters and a canopy cover of more than 10 percent , or trees able to reach these thresholds in situ.

11

• Forest area (excluding OWL) • Crown Minimum Minimum height• Country cover (%) area (ha) width (m) in situ (m) Estimation method

• Austria 30 0.05 10 Field plots • Czech Republic 20 0.04 10 Map• Estonia 10 0.5 5 Field plots• Finland 10 0.5 20 5 Field plots• France 10 0.5 5 Photo interpretation• Germany 50 0.1 10 Field plots• Great Britain 20 0.5 20 Map• Hungary 50 0.5 Photo interpretation• Ireland 20 0.1 20 5 Photo interpretation• Italy 10 0.5 20 5 Photo interpretation• Latvia 20 0.1 7 Photo interpretation• Lithuania 30 0.1 10 Field plots• Norway 10 5 Field plots• Romania 10 20 5 Photo dot grid• Slovak Republic 20 0.3 5 Field plots• Spain 20 5 Map• Sweden 10 0.5 5 Field plots• Switzerland 20 25–50 3 Field points

Source: National Forest Inventories, Pathways for Common Reporting, 2010, COST E43

C1. Definicja lasów

C1. Forest definition

12

C1. Obszary niele śne w Polsce

C1. Non-forest areas in Poland

grunt nieleśny wg ewidencji

wg danych szacunkowych powierzchnia „lasów poza ewidencją” może wynosić do 300 tys. ha

w Polsce raportowaniu podlegają tylko obszary wpisane do ewidencji gruntów i budynków jako las

13

C1. Lesisto ść, w % pow. l ądowej

C1. Percentage of land area

32,2% - Europabez Rosji

30,4% - Polska

14

C1. Zmiana powierzchni lasów

C1. Change of forest area

Lata 1990 – 2010:+ 800 tys. ha na rok

Polska:21,9 tys. ha / roktempo przyrostu - 0,25%

15

C1. Zmiana powierzchni lasów prywatnych

C1. Change of area of private forest

w latach 2001-2010 wg województw

85 tys. ha -zalesienia,

56 tys. ha, m.in.:porządkowanie stanu ewidencyjnego

0

5

10

15

20

25

Opo

lski

eŚ

ląsk

ieLu

busk

ieM

ałop

olsk

ieD

olnośląs

kie

Kuj

awsk

o-po

mor

skie

Wie

lkop

olsk

ieP

omor

skie

Zach

odni

opom

orsk

ieŁó

dzki

eŚ

wię

tokr

zysk

ieP

odka

rpac

kie

Pod

lask

ie

War

miń

sko-

maz

ursk

ieLu

bels

kie

Maz

owie

ckie

tys. ha

zmiana powierzchni zalesienia

16

C1. Zasoby drzewne

C1. Growing stock

0

1

2

3

4

Czech

Rep

ublic

Spain

Norway

Austri

a

Italy

Romania

Turke

y

Belaru

s

Ukrain

e

Finlan

d

Poland

Franc

e

Sweden

Germ

any

Russian

Fed

erat

ion

82[mld m3]

17

C1. Zmiany wielko ści zasobów

C1. Changes of growing stock

1736 19

09 2049

2304

0

500

1 000

1 500

2 000

2 500

2000 2005 2010

rok

zapa

s na

pni

u [m

ln m

3]vo

lum

e of

gro

win

g st

ock

aktulizacja stanu lasówPGLLP + szacunkieksperckie___________________data from forestsmanagement plans +expert's estimations

WISL 2005-2009____________________ NFI data

FR

A 2

010

SoE

F 2

011

18

C1. Zasobno ść

C1. Mean volume of growing stock

0

50

100

150

200

250

300

350

400

Romania

Croat

ia

Ukrain

eLit

huania

Malt

a

Poland

Belgium

Lie

chte

nste

in

Slovakia

Czech

Rep

ublic

Austri

aLu

xem

bour

gGer

man

ySlov

eniaSwitz

erlan

d

[m3/ha]

średnia dla Europy – 105 m3/habez Rosji – 155 m3/ha

19

Kryterium 2.Utrzymanie zdrowotno ści i witalno ści ekosystemów leśnych

Criterion 2.Maintenance of Forest Ecosystem Health and Vitality

Fot.: Damian Korzybski

20

C2. Warunki glebowe, stosunek C/N

C2. Soil condition, C/N ratio

21

C2. Defoliacja

C2. Defoliation

Dane ICP Forest,2009 r.

20,2% drzew w Europieuszkodzonych (defoliacja >25%)

w Polsce – 17,7%

22

C2. Zmiany defoliacji drzew

C2. Change in defoliation

w 2007 r. zmieniono w Polsce lokalizacjępowierzchni Monitoringu Lasu -zintegrowano je z InwentaryzacjąWielkoobszarową

23

0

0,2

0,4

0,6

0,8

1

1,2

1,4

Czech

Rep

ublic

German

y

Finlan

d

Franc

e

Italy

Lithu

ania

Norway

Poland

Roman

ia

Sweden

[tys. ha]

1990

2000

2005

C2. Area damaged by storm, wind, snow, etc.

C2. Powierzchnia uszkodzona przez huragany, śnieg itp.

24

C2. Powierzchnia po żarów

C2. Area affected by fire

25

Kryterium 3.Utrzymanie i wzmocnienie produkcyjnych funkcji lasó w (użytków drzewnych i niedrzewnych

Criterion 3.Maintenance and Encouragement of Productive Functio ns of Forests (Wood and Non-Wood)

26

0

20

40

60

80

100

120

United K

ingdom

Slovakia

Portu

gal

Latvi

aRomania

Spain

Ukrain

eCze

ch R

epubli

c

Austri

a

Turke

y

Poland

Finlan

dGer

man

y

Franc

eSwed

en

Russian

Fed

erat

ion

[mln m 3]

C3. Pozyskanie

C3. Removals

Średnia z lat 2008-2009

27

C3. Wartość drewna u żytkowego

C3. Value of marketed roundwood

28

0.0

1.0

2.0

3.0

4.0

5.0

6.0

7.0

8.0

Greec

e MK

Spain

Mon

tene

gro

Belaru

sBulg

aria

Estonia

Finla

ndCro

atia

Roman

iaUkr

aine

Sloven

iaTu

rkey

Lithu

ania

Bosnia

and

Her

zego

vina

United

King

dom

Latv

iaSwed

enHun

gary

Nethe

rland

sFr

ance

Luxe

mbo

urg

Poland

Germ

any

Switzer

land

Slovak

iaBelg

ium

Austri

aPor

tuga

l

Liech

tens

tein

Czech

Rep

ublic

[m3/ha]

C3. Intensywno ść pozyskania

C3. Removals per ha from forest available for wood supply

z lasów dostępnych do użytkowania

Wstępne dane 2. cyklu WISL:intensywność użytkowania w lasach prywatnychzamiast 0,7 m3/ha (dane oficjalne) wynosi ~2,3 m3/ha.

29

C3. Wartość produktów niedrzewnych

C3. Value of non-wood goods

30

Kryterium 4.Zachowanie, ochrona i odpowiednie wzmacnianie różnorodno ści biologicznej w ekosystemach le śnych

Criterion 4.Maintenance, Conservation and Appropriate Enhanceme nt of Biological Diversity in Forest Ecosystems

31

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Portug

al

United

King

dom

Austria

Poland

Finlan

dNor

way Italy

Lithu

ania

Franc

eSwed

enSwitz

erlan

dSpa

inBela

rus

Czech

Rep

ublic

Slovak

ia

>10

6-10

4-5

2-3

1 species

C4. Skład gatunkowy

C4. Tree species composition

32

C4. Odnowienia

C4. Regeneration

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

United Kingdom

Poland

Hungary

Czech Republic

Finland

Sweden

Slovakia

Belgium

Germany

Lithuania

Croatia

Latvia

France

Norway

Russian Federation

Estonia

Switzerland

Slovenia

Naturalne

Sztuczne

2005 r.

33

C4. Martwe drewno wg typów lasów

C4. Deadwood by forest types

34

C4. Zasoby martwego drewna w Polsce

C4. Deadwood

NFI 2005-2009,

20 m3/ha

3 m3/ha

35

C4. Martwe drewno

C4. Deadwood

36

Kryterium 5.Utrzymanie i odpowiednie wzmocnienie funkcji ochron nych lasów (szczególnie w stosunku do gleb i wód),

Criterion 5.Maintenance and Appropriate Enhancement of Protecti ve Functions in Forest Management (notably Soil and Wa ter)

37

C5. Lasy glebo- i wodochronne

C5. Protective forests - soil and water

19,2% - Europa bez Rosji,20,9% - Polska

38

Kryterium 6.Utrzymanie innych funkcji społeczno-ekonomicznych l asu

Criterion 6.Maintenance of Other Socio-Economic Functions and C onditions

39

C6. Udział lasów prywatnych

C6. Share of private forests

~ 18% w Polsce

40

C6. Zatrudnienie w le śnictwie

C6. Employment in forestry

41

C6. Sektor le śny w PKB

C6. Contribution of forest sector to GDP

42

m.jablonski@ibles.waw.pl

Więcej informacji na:

www.foresteurope.org www.unece.org/timber

http://w3.unece.org/pxweb/